ROMME's BOEK
Presidenten vliegen
elkaar in de haren
Bommen op de
Mau-Mau
De bezem over
Oost Duitsland
Het probleem van de
priester-arbeiders
Met weik acfttei de &cfovunen
De munitie-opslagplaats
ruimde zichzelf op
Dominici trekt
bekentenis in
Nog weinig
verandering
Directeur: c m v. HAMERsvELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1953
45ste JAARGANG No. 13046
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnemrntsprij: f 0.47 p. w., f 2p. tnnd., f 6p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert,: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
INDIEN prof. Romme geweten had,
dat hem een gedwongen rustpoos
wachtte, zou hij zijn ongedwongen
rustpoos, de vacantie, misschien niet
besteed hebben aan het schrijven
van een brochure over Katholieke
Politiek. Hij zou meer aan en in
zee hebben vertoefd en het uitwer
ken van zijn politieke beschouwing
en „een stuk verantwoording" hébben
bewaard voor deze laatste weken
van het jaar, nu hij uit de blanke
arena van de Tweede Kamer is ge
bannen. Of misschien zou hij dat al
les wetend, toch zijn vacantie ge
deeltelijk aan het schrijven van deze
brochure hebben gewijd. Energieke
persoonlijkheden kunnen niet luie
ren zonder zich te vervelen. Een po
liticus in merg en been als prof.
Romme kan het uitstorten van zijn
politieke hart hebben opgevat als een
aangename vacantie-bezigheid. Be
halve aangenaam voor hemzelf is het
dan een nuttige tijdpassering ge
weest voor anderen, en een aange
name tevens. Het boek, dat hij ge
schreven heeft, is met zijn 87 blad
zijden dicht-opeengedrukt, er niet
een, dat men in één adem uitleest,
ondanks dat het voor „de doodgewone
kiezer" is bestemd. Zelfs na lezing,
vergt het herlezing, wil men de ge
hele schat van katholieke en politie
ke levenswijsheid, welke er uit de
volheid van een gerijpte geest in is
overgestort, tot zijn eigendom maken.
Reeds na vluchtige lezing blijven
echter twee zaken de lezer bij.
Op de eerste plaats, dat prof. Rom-
ime door zijn streven „de katholieke
politiek wat dichter bij de mensen
te brengen", ook zichzelf wat dich
ter bij de mensen heeft gebracht, in
't bijzonder bij degenen, die een
„parti pris" tegen hem hadden. Nog
onlangs, in pers-commentaren Op de
motie in zake de vrijere loonvor
ming, kwamen zonderlinge inzich
ten voor, welke getuigden van een
zekere vooringenomenheid. Deze
kromme inzichten werden r echt-ge-
trokken^ toen de fractie-voorzitter
op het Utrechts congres zijn motie
motivering gaf, een motivering, wel
ke zowel redelijk als open was. Deze
motie komt in de zomerse brochure
natuurlijk niet ter sprake, zij was
nog niet geboren, vermoedelijk zelfs
nog niet ontvangen maar toch
is de brochure een weerlegging op
de naar aanleiding daarvan geuite
critiek, daar zij een weerlegging
geeft op al die interessant-doende
vooringenomenheden. Zij doet dit niet
„expressis verbis", niet rechtstreeks,
maar de uitwerking welke „het stuk
verantwoording" van prof. Romme
op de lezer heeft, komt op hetzelfde
neer, gelijk „De Tijd" getuigt:
Het is nuttige lectuur, ook voor
hen, die prof. Romme gewoon zijn
critisch te beoordelen. Zij moeten
zich afvragen, of zij niet bezig
zijn een caricatuur in plaats van
de werkelijke man te zien, als zij
hem alleen gadeslaan, wanneer hij
vol reserves en met veel slagen
om de arm de actuele politiek
behandelt. Zij komen na lezing
van dit boekje wellicht tot de
slotsom, dat zij hem van te dicht
bij hebben beschouwd en dat hij
begrijpelijker wordt als hij enige
passen terugtreedt in de tijl en
zich op afstand laat bezichtigen.
En na lezing van de brochure
schreef prof. F. Duynstee in „De
Maasbode":
In dit résumé treedt al naar vo
ren, hoe enorm veel 'in dit korte
boek is bijeengebracht; uit het
résumé kan niet blijken wat wel
de grootste charme van dit boek
is: het doorstralen van een rots
vaste, zeer geprononceerde en
eerbied afdwingende overtuiging.
Dat 't 'n bijzonder knap geschre
ven werk is, behoeven we wel niet
te zeggen. Maar 't is bepaald
méér dan dat: 't is een gloedvolle
getuigenis, welke zeer zeker niet
zal nalaten in brede kring indruk
te maken. Men mag verheugd zijn,
dat er in onze politiek mensen
naar voren treden met zulk
idealisme.
F EN tweede gelukkige uitwerking
van prof. Romme's, boek is het
herstel van hoogachting voor de po
litiek in 't algemeen, voor katholieke
politiek in 't bijzonder. Groot is het
aantal volkse uitdrukkingen, dat de
politiek neerhaalt tot een minder
waardig bedrijf van slinkse, sluwe
lieden, waar een eerlijk en oprecht
man maar beter doet zich niet mee
in te laten. Het effect van de bro
chure is, dat men niet alleen het ont
zaglijk belang inziet van de poli
tiek, doch tegelijkertijd geneigd en
begerig wordt er een actief aandeel
in te nemen. Wie deze hooggedragen
beschouwing leest over de „gran
dioze en beslissende betekenis" van
katholieke politiek in de burgerlijke
samenleving van ons land en van
Europa en wie dit openhartig, met
vele belangwekkende voorbeelden
verluchte, verslag volgt van zeven
uiterst moeilijke parlementaire ja
ren en de telkens afwisselende be
slissingen, welke daarin moesten
worden genomen, krijgt vanzelf de
smaak te pakken ook aan die strijd
der geesten deel te nemen. Wie het
boek leest en dat wensen we toe
aan ieder, die op de naam van ont
wikkelde man of vrouw aanspraak
maakt begrijpt, dat hij niet hu
meurig afzijdig mag of kan blijven
Hij moet wel meedoen aan de
k 'eke politieke beweging, wel-
DEINING OM DE ZAAK WHITE HOUDT AN
De zaak-White dreigt nog groter deining in Amerika te gaan verwekken
dan hij reèds gedaan heeft. De verdediging van oud-president Truman
tegen de beschuldiging, als zou hij White hebben aangesteld terwijl hij
wist, dat deze een rode spion was, is gisteren ontaard in een rechtstreekse
aanval op de regering-Eisenhower. Truman zei, dat de republikeinse rege
ring totaal onder invloed stond van McCarthy en dat haar politiek volks
verlakkerij was. Tegen deze aanvallen van Truman springen nu weer de
aangevallenen in het geweer.
De republikeinse senator MacCar-
thy heeft Dinsdag medegedeeld, dat
hij rèdio- en televisietijd eist om de
tegen hem gerichte aanval van de
voormalige president Truman te be
antwoorden.
De Amerikaanse procureur-gene
raal, Herbert Brownell, heeft giste
ren voor de senaats-commissie voor
binnenlandse veiligheid verklaard,
dat van Britse en Canadese zijde
druk was uitgeoefend om Harry Dex
ter White benoemd te krijgen in een
hoge functie bij het Internationaal
Monetair Fonds.
Volgens het Britse opperbevel in
Oost-Afrika worden plannen opge
steld om de kern van de Mau-Mau-
groepen, welke zich in het verboden
gebied van het Aberdare- en Kenia-
gebergte ophouden, door middel van
grootscheepse bombardementen uit te
roeien. Het besluit om van Lincoln-
bommenwerpers gebruik te maken
was in overeenstemming met de
Britse regering genomen, zo wordt
hieraan toegevoegd.
Uit Aden zijn vier bommenwer
pers te Nairobi aangekomen. De ac
ties in de lucht zullen door landtroe
pen worden gesteund.
De Oost-Duitse regering voert op
het ogenblik de tot dusver meest ri
goureuze zuivering uit in haar kort
stondige bestaan, om het lijdelijk
verzet van de bevolking te breken,
zo heeft de Amerikaanse comman
dant in Berlijn, generaal-majoor
Thomas Timberman, meegedeeld.
Te oordelen naar de Oost-Duitse
berichten over gerechtelijke vervol
gingen, aldus Timberman, is de zui-
veringsgolf een gevolg van het ge
brek aan vertrouwen, dat de rege
ring in haar eigen sociale systeem
heeft.
Brownell betoogde, dat de benoe
ming van \Vhite een buitengewoon
groot gevaar inhield voor de veilig
heid van de Verenigde Staten.
„Het kom: mij voor, dat de verkla
ring voor White's benoeming dat
wil zeggen, dat hij benoemd werd en
in zijn functie gehandhaafd voor
meer dan een jaar, teneinde het fe
derale-recherchebureau te helpen
zijn gangen als spion na te gaan
meer vragen oproept, dan beant
woordt",, zeide hij.
Indien het in 1946 de bedoeling was
geweest White in zijn functie te hand
haven om hem en andere leden van
de spionnage-groep op heterdaad te
betrappen, hadden maatregelen moe
ten zijn genomen om te zorgen, dat
de betrokken personen en de situatie
volkomen onder controle waren.
„Uit de stukken is in het geheel
niet gebleken dat iets werd gedaan
om een einde te maken aan de spion-
nagebedrijvigheid van Dexter White
c.s.", 'verklaarde Brownell.
COMMENTAAR.
De perscommentaren over Tru-
mans rede waren verdeeld. Bladen,
behorende tot de Hearts-groep (pro-
McCarthy) noemden haar „zwak en
fel" en zeiden, dat de zinsnede over
McCarthyisme het toppunt van
dwaasheid in zijn rede was. Andere
bladen zeiden, dat Truman niet alle
vragen had beantwoord en dat hij
op enkele punten dieper moet ingaan.
In Trumans kantoor in Kansas City
waren vijf personen bezig de duizen
den telegrammen, die hem uit heel
Amerika werden toegezonden, te
openen. Naar zij schatten, waren 95
percent betuigingen van instemming.
Op het jaarlijks congres van dë
C. I. O. één van de twee grote Ame
rikaanse vakbonden, heeft de voor
zitter van de bond van arbeiders in
transmissiebedrijven, Joseph Beirne,
het ontslag van de minister van justi
tie. Brownell, geëist en een desbe
treffende resolutie ingediend, welke
door het Congres met algemene stem
men werd aangenomen.
De aangenomen resolutie veroor
deelt niet alleen de houding van de
minister van justitie, maar oefent
eveneens critiek op president Eisen
hower wege;is zijn houding in de
zaak-White. Verder wordt in de re
solutie verklaard, dat Truman tij
dens zijn bewind het communisme
voortdurend heeft bestreden.
In huidige vorm niet te handhaven
Na hun terugkeer uit Rome, waar zij met de H. Vader en met de H. Con
gregaties overleg hebben gepleegd, betreffende de problemen van de mis
sie onder de arbeiders in Frankrijk, hebben de kardinalen Lienart, Ger-
lier en Feltin een verklaring gepubliceerd, waarin zij zeggen, dat de erva
ring met de priester-arbeider, zoals deze zich tot op heden heeft ontwik
keld, uitgewezen heeft, dat hij niet in zijn huidige vorm kan worden ge
handhaafd.
Officiële verklaring
Maar de Kerk, bezorgd' om het
contact dat door de pioniers van dit
apostolaat gelegd is tussen haar en
de arbeiderswereld in stand te hou
den, komt gaarne tegemoet aan de
wens, dat priesters, die blijk hebben
gegeven van voldoende talenten, het
priesterlijk apostolaat in het volle
arbeidersmilieu blijven uitoefenen.
Maar zij vraagt:
1. Dat zij hiervoor spéciaal door hun
bisschoppen worden uitgekozen.
2. Dat zij een deskundige en dege
lijke vorming ontvangen zowel
op het gebied van de leer, als op
het gebied van de geestelijke lei
ding.
3. Dat zij zich slechts gedurende be-
durende beperkte tijd wijden aan
handenarbeid, opdat voor hen de
gelegenheid blijft bestaan te vol-
ke, te midden van vele boven- en
ondergrondse bestrijding, het waar
achtig landsbelang nastreeft.. Hij
zal er trots op zijn daarin zijn aandeel
te mogen leveren.
Dat zijn de twee uitwerkingen, wel
ke Romme's boek reeds bij vluchtige
lezing heeft. Herlezing en bestude
ring er van zal menig, dikwijls on
begrepen, aspect van de gevoerde
politiek duidelijk maken en recht
vaardigen en een klaarder kijk ge
ven op het subtiele spel dat in
's lands vergaderzaal met kracht van
vaste overtuiging en grote slagvaar
digheid en inzicht wordt gespeeld.
doen aan al de eisen van hun
priesterlijke staat.
4. Dat zij geen enkele tijdelijke ver
bintenis aangaan die hen ook
maar enige verantwoordelijkheid
in de vakbeweging zou kunnen
opleggen of andere verantwoor
delijkheden, welke aan de leken
moeten worden overgelaten.
5. Dat zij niet alleen leven, maar
aangesloten zijn bij een gemeen
schap van priesters of een paro
chie, zodat zij in zekere mate aan
het parochieleven deelnemen.
Piloot schoot zich de
hooiberg in
Een korporaal van de Zweedse
luchtmacht is met een snelle straal
jager tegen een hoogspanningslei
ding aangevlogen. Hij wist zijn ka
tapult-stoel echter uit het toestel te
schieten en kwam kilometers verder
veilig en wel in een hooiberg te
recht.
Het ongeluk gebeurde bij Simriss-
ham in Zuid-Zweden. Korporaal
Hans Ingemat Bladh vloog laag bo
ven de grond en raakte de leiding
Het vliegtuig, dat bijna de snelheid
van het geuid bereikt had, vloog in
stukken, maar de bestuurder had zijn
katapult-stoel een fractie van een se
conde eerder weggeschoten. Hij be
schreef 'n lange boog door de luciht
en landde in een hooiberg, de enige
in de hele buurt.
Hij is zwaar gewond, maar de dok
toren zeggen, dat hij een redelijke
kans maakt in het leven te blijven.
Een groot deel van het voorbereidende wetenschappelijke werk, dat aan de sluiting van de stroomgaten moest
voorafgaan, werd geleverd door het Waterloopkundige Laboratorium te Delft, dat onder leiding staat van Prof.
Ir. J. Th. Thijsse, die onmiddellijk na de stormramp in Februari door de regering uit Amerika, waar hij op
studiereis vertoefde, werd teruggeroepen. Professor Thijsse keerde terug en wijdde zich geheel aan de sluiting
van de stroomgaten, door middel van modelonderzoek. Model van de sluiting van het stroomgat bij Ouwerkerk.
Rechts Ouwerkerk. Professor Thijsse geeft aanwijzingen aan zijn staf. (rechts met papier in de hand, Professor
Thijsse).
Zes soldaten gedood ^n"«^gFort Foch'op 10 km
Machteloos hebben Franse mili
tairen en brandweerlieden toe moe
ten zien, hoe zes soldaten een prooi
werden van vlammen en ontploffen-
le patronene nadat gisteren brand was
uitgebroken in de munitie-opslag-
Gaston Dominici, de 77-jarige
Franse boer, die Zondag bekende de
moord op de Drummonds te hebben
gepleegd, heeft Woensdag in zijn cel,
in de gevangenis van Digne ver
klaard: „Ik ben onschuldig".
Hij zei. dat hij „gedwongen was de
comedie'' van het bekennen te spe
len.
Dominici legde deze verklaring af
voor de gevangenisdirecteur. Ook zijn
zoon Gustave verklaarde, dat Gaston
onschuldig is en dat hij hem van de
moord had beschuldigd om onder de
„druk" van de politie uit te komen.
De politie heeft medegedeeld, dat
Gaston Dominici verklaarde on
schuldig te zijn, zodra hij naar zijn
cel werd geleid en nog voor hij een
kans had gehad om met zijn advocaat
te spreken.
Maandag was Gaston Dominici of
ficieel in staat van beschuldiging ge
steld wegens het vermoorden van de
Britse geleerde sir Jack Drummond,
diens echtgenote en hun 10-jarig
dochtertje Elisabeth in de nacht van
4 Augustus 1952.
Clovis Dominici, een andere zoon
van Gaston, die eveneens zijn vader
als de moordenaar had aangegeven,
wilde Woensdagochtend geen com
mentaar leveren.
Gustave verklaarde op vragen van
verslaggevers, dat zijn bekentenis
door de politie was „gedicteerd" en
dat hij deze had getekend, omdat hij
de ondervraging niet langer kon
verdragen.
Hij was 36 uur zonder eten en
drinken gehouden, zo zei hij. Voort
durend hadden zijn ondervragers
gezegd: „Je moet kiezen, Gustave,
jij of je vader is de moordenaar. Jij
hebt een vrouw en twee kinderen en
een derde kind wordt verwacht; je
vader is oud, hij zal het niet zo lang
meer maken".
Gustave kon niet begrijpen, hoe
zijn vader tot bekennen was geko
men. „De politie moet hem hebben
gezegd, dat hij dan naar zijn gezin,
zijn boerderij en zijn geiten zou mo
gen terugkeren".
De magistraat Marcel Perries, die
Maandag de officiële beschuldiging
uitbracht tegen Gaston Dominici na
de reconstructie van de moord en
Gastonss mislukte poging om zelf
moord te plegen door van een
spoorbrug nabij de plaats van de
misdaad te springen, noemde Gusta-
ves mededelingen „te belachelijk om
enige commentaar te rechtvaardi
gen". Volgens hem zou gemakkelijk
kunnen worden aangetoond, dat
Gustave tijdens de ondervraging
voldoende voedsel en rust had ge
kregen.
Omsingeld door meterslange vlam
men, die uit de houten munitiekis-
ten lekten, wachtten de zes radelo
ze mannen als ratten in een val op
het moment, dat het vuur de patro
nen bereikte: het moment van een
gruwelijke massa-executie in een oud
fort.
Tientallen huizen in de naaste om
geving van het fort zijn ernstig be
schadigd door de enorme luchtdruk
van de ontploffingen; duizenden rui
ten zijn vernield.
Tot dusver is het niet mogelijk
gebleken de brandende, ontploffen
de opslagplaatsen, waar 20 ton mu
nitie ligt, te naderen. Franse troe
pen en politie staan machteloos,
Harde droge ontploffingen zoeken
een uitweg in de lucht, die bezwan
gerd is door de metersdikke rook
kolommen, die uit het fort omhoog
stijgen.
In de afdeling van de infanterie-
munitie, waar de zes mannen zaten
opgesloten, heerste gisteravond de
stilte van de dood. Hier vond het
vuur geen voedsel meer. Maar enkele
meters verder hadden de vlammen
zich opnieuw een weg gebaand, nu
naar de opslagplaats van de artil
lerie-munitie, naar de granaten
Binnen een straal van 800 meter
is de omgeving van het fort door de
politie en militairen afgezet. Het is
de enige veiligheidsmaatregel die
men kan nemen. Zelden is een fort
zo'n onneembare vesting gebleken.
PIERRE L'ERMITE 90 JAAR.
De bekende Franse priester-schrij
ver, Edmond Loutif, beter bekend
onder het pseudoniem Pierre l'Ermi-
te (de kluizenaar) heeft Maandag
onder grote belangstelling uit bijna
alle landen der wereld, zijn negen
tigste verjaardag gevierd.
De H. Vader heeft hem ter gele
genheid van dit feit een eigenhan
dig geschreven brief gezonden, waar
in hij zijn grote ijver voor het apos
tolaat van de pen roemt, in het bij
zonder zijn wekelijkse godsdienstige
artikelen in het Franse Katholieke
dagblad La Croix, waaraan hij reeds
meer dan 64 jaar verbonden is.
Naast zijn journalistiehe arbeid,
die hij ondanks zijn hoge leeftijd on
afgebroken is blijven vervullen
sinds 1880 schreef hij 3.300 artike
len in La Croix heeft Pierre
l'Ermite 36 werken het licht doen
zien. De bekendsten daarvan zijn
wel „La Grande Amie" en „Com
ment j'ai tué mon enfant" (Hoe ik
mijn kind gedood heb), welke beide
werken ook in de Nederlandse ver
taling zijn verschenen.
Pierre l'Ermite werd op 7 Novem
ber 1863 geboren te Mohon (Arden
nen) en in 1868 te Parijs priester ge
wijd.
HOE
wordt
het
weer?
Korreltje
Geen zonnestraal valt vergeefs op
aarde; maar het grassprietje heeft
tijd nodig om uit te spruiten.
Schweitzer.
(Geldig van Woensdagavond
tot Donderdagavond. Opgemaakt
te 10 uur).
WAT MEER WIND
Voor het Noorden van het
land: Droog en overwegend j
zwaar bewolkt. Dezelfde tempe-
raturen of iets hogere. Zwakke
tot matige en langs de Wadden-
kust later vrij krachtige, Zuid-
westelijke wind.
Voor het Zuiden van het land:
Zwaar bewolkt met plaatselijk
opklaringen en in de nacht en
ochtend plaatselijk mist. Over
het algemeen weinig verande-
ring in temperatuur. Aanvanke-
lijk weinig wind, later zwakke
tot matige wind tussen Zuid en
Zuidwest.
19 Nov.: zon op 8.06 en onder 16.44;
maan op 15.21 en onder 6.15 uur.
Het weer in Europa
HELSINKI mist —0 C.
OSLO mist 1
STOCKHOLM geheel bew. 3
KOPENHAGEN geheel bew. 7
LONDEN mist 7
AMSTERDAM motregen 6
BRUSSEL
PARIJS
BORDEAUX
GRENOBLE
NICE
WARSCHAU
BERIJN
FRANKFORT
ZURICH
GENèVE
LOCARNO
nevel
mist
mist
onbewolkt
zwaar bew.
nevel
nevel
nevel
nevel
nevel
geheel bew.
4
1
—2
—0
—2
3
3
WENEN vrijwel onbew. 4
INNSBRUCK mist —4
ROME half bew. 4
Al enige dagen wordt het weer in
het grootste doel van Europa be
paald door een omvangrijk hogedruk-
gebied, waarvan het centrum van
morgen boven de Balkan was gele
gen.
In het hogedrukgebied komen uit
gestrekte mistvelden voor, vooral in
Frankrijk, Engeland en onze om
geving. In Duitsland is de lucht iets
droger, zodat daar slechts verspreid
mist voorkomt. De nachtelijke afkoe
ling op plaatsen met heldere hemel
deed echter in Duitsland de tempera
tuur vanmorgen tot enkele graden
onder het vriespunt dalen.
Intussen neemt het hoge drukge-
bied heel langzaam in betekenis af.
Tegelijkertijd breidt het lage druk-
gebied tussen IJsland en Spitsbergen
zich langzaam naar het Zuiden uit.
Het weer in ons land ondergaat de
komende 24 uur echter nog maar
weinig verandering. Vannacht zal
plaatselijk weer mist ontstaan, maar
in het Oosten van het land kan het
echter geruime tijd helder blijven,
waardoor daar kans bestaat op nacht
vorst.
