S)e ÊcldseSoii^cml
Tito toornt tegen het
Triëst-besluit
DE STRIJD TEGEN DE TIJD
Krachtig ingrijpen, in
Brits Guyana
1 cm. is 1 millioen kubieke meter water
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
ZATERDAG 10 OCTOBER 1953
45ste JAARGANG No. 13013
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
TWEEDE CONGRES
VAN DEN HAAG
WANNEER DE KONINGIN en
Prins Bernard persoonlijk de
opening bijwonen van een Conferes
der Europese Beweging onder leiding
van Spaak, waar mannen als Schu-
man en De Gasperi het woord voe
ren, dan moet dit toch heel wat meer
te betekenen hebben dan slechts een
vergadering van enthousiaste maar
overigens uitsluitend idealistische
Europeanen.
De besprekingen, die talrijke
vooraanstaande politici en andere
persoonlijkheden uit Italië, Frank
rijk, Duitsland en de Benelux-landen
de laatste dagen in de historische
Ridderzaal in Den Haag hebben ge
voerd, moeten inderdaad waardevolle
bijdragen voor de éénwording van
Europa zijn. Voor de regeringen van
deze landen kan het immers niet on
verschillig blijven wat de publieke
opinie van de Europese politiek vindt.
En de Europese Beweging, die alle
kringen en gezindten vertegenwoor
digt en in heel vrij Europa haar ver
takkingen heeft, vormt deze publieke
opinie, deze stem des volks.
In 1948 was de Ridderzaal het to
neel van het Eerste Congres van Den
Haag. Er was toen op het punt van
de Europese eenheid nog niets tot
stand gekomen. Straatsburg kende
zijn Raad van Europa nog niet. Het
olan-Schuman was :lfs als plan
nog geheel onbekend. De Europese
Defensiegemeenschap en de Politie
ke Gemeenschap bestonden nog
slechts als idealen in de gedachten
van enkelen.
Sindsdien is er heel wat veranderd.
Wij beseffen dat niet steeds, omda'.
de ontwikkeling weliswaar snel maar
toch geleidelijk is gegaan en ook,
omdat er op het wereldtoneel zo ont
zaglijk veel gebeurt dat dagelijks on
ze aandacht vraagt. Werd een Euro
pees college van volksvertegenwoor
digers 5 jaar geleden door de meesten
onzer nog als een droombeeld be
schouwd, thans is men aan de debat
ten in de Raadgevende vergadering
van de Raad van Europa in Straats
burg al zo gewend geraakt, dat er
nauwelijks nog veel notitie van ge
nomen wordt. En ook Schuman's
geesteskind, de Europese Kolen- en
Staalgemeenschap die inmiddels op
volle toeren draait wordt nu al niet
meer gezien als het eerste wonder
van boven nationale makelij, die het
toch in feite is.
Aan dit alles heeft de Europese
Beweging de grote stoot gegeven.
Met voldoening kan zij op dit werk
terugzien. Maar haar doel: het fede
ratieve Europa is hiermee nog lang
niet bereikt. Daarvoor is een Euro
pese politieke gemeenschap nodig.
Een gemeenschap, waarvoor een ont-
werp-statuut een soort Europse
Grondwet is gemaakt, dat reeds
een half jaar geleden aan de zes re
geringen is aangeboden.
Op dit punt nu dreigt de ontwik
keling te stagneren. De regeringen
hebben er onlangs him deskundigen
over laten beraadslagen in Rome en
zelf zullen zij er binnenkort in Den
Haag over gaan vergaderen. Een
stadium dus van praten en nog eens
praten, maar de beslissing blijft, uit.
En op een welgekozen moment
juist tussen deze beraadslagingen in,
komt nu het Tweede Congres van
Den Haag bijeen om zijn tweede
grote stoot te geven aan de ontwik
keling. Zal het deze keer even succes
vol zijn als vijf jaar geleden? Op de
resultaten van de studies en bespre
kingen van de Europese voortrekkers
hopen wij in volgende artikelen te
rug te komen.
Twee protesten in
24 uur
Vertoornd over het Brits-Ameri
kaanse besluit om „zone A" van het
vrijgetied Triëst zo spoedig mogelijk
terug te geven aan Italië, heeft de
Joegoslavische regering binnen 24
uur twee protestnota's in zee gezon
den.
„Een brutale schending van Joego-
slavië's rechten", zo werd het Weste
lijke besluit in de eerste nota ge
noemd.
In de tweede (formele) nota, over
handigd aan de Britse ambassadeur
en de Amerikaanse zaakgelastigde te
Belgrado, werd geëist, dat Engeland
en de Verenigde Staten hun plan om
hun troepen terug te trekken uit
„zone A" en het bestuur er van over
te dragen aan Italië, intrekken.
Blijkens deze nota meent de Joego
slavische regering, dat de voorgeno
men Westelijke stap „een bruggen
hoofd zal verschaffen voor het Ita
liaanse expansionisme aan de Joego
slavische kust van de Adriatische
Zee".
Voorts wordt in deze nota gezegd,
dat „een voornamelijk Sloveense be
volking aan de Italiaanse willekeur
zou worden overgeleverd, indien En
geland en Amerika hun voornemen
uitvoeren". Dit zou een normalise
ring van de betrekking tussen Rome
en Belgrado belemmeren.
Brandslang op de menigte.
De Joegoslavische bevolking bleef
gisteren op rumoerige wijze proteste
ren. Dichte menigten trokken door
de straten van Belgrado en vele an
dere steden. Een grote politiemacht
voorkwam echter, dat er wederom
betogingen tegen de Westelijke am
bassades werden gehouden. Ditmaal
gingen er geen ruiten in scherven.
Rondom de Italiaanse, Ameri
kaanse en Britse diplomatieke gebou
wen waren wachtposten opgesteld,
die duizenden lawaaimakende stu
denten op een afstand hielden.
Bij de Italiaanse legatie kwam het
tot schermutselingen. De politie ver
dreef de menigte met behulp van
brandslangen.
Het Joegoslavische ministerie van
buitenlandse zaken heeft verontschul
digingen aangeboden voor de bescha
digingen, Donderdagavond toege-
geibou-
bracht aan de diplomatieke
wen.
Italië's premier Pella oogstte vele
toejuichingen in het Huis van Afge
vaardigden toen hij meedeelde, dat
de regering het Westelijke aanbod om
„Zone A" over te nemen heeft aan
vaard.
Pella voegde er echter aan toe, dat
de regering vastbesloten is, ook
Italjë's „heilige rechten" op de (nu
nog door Joegoslavië bezette) „zone
B" te handhaven.
Na de zitting van het Italiaanse
kabinet werd een communiqué uitge
geven, volgens hetwelk de minister
raad het standpunt blijft innemen,
dat een volksstemming in beide zones
de beste manier is om het gehele
vraagstuk te regelen.
In de stad Triëst heerste gisteren
volslagen kalmte. Hier en daar wap
perde een Italiaanse vlag feestelijk
langs een gevel. Er ging minder ver
keer dan gewoonlijk over de zone-
grens. Alleen houders van identiteits
kaarten kregen toestemming de grens
over te steken.
HET PROBLEEM TRIEST
Met man en macht wordt aan de Zuidkant van Duiveland bij Ouwerkerk
door de mannen van de Rijkswaterstaat gewerkt om het laatste gat in de
üiiken vóór het invallen van de najaarsstormen en de winter te dichten.
W'l men Duiveland redden, dan moet er in de eerstkomende weken niet
alleen ook op Zondag doch ook in de nacht worden gewerkt. Om dit te
kunnen doen worden thans op beide kanten van het sluitgat 25 meter hoge
lichtmasten opgericht, waaraan een zeer groot aantal natriumlampen zal
worden opgehangen Tezamen moeten deze lampen zo spoedig mogelijk in
de nachtelijke uren licht geven, dat zeven maal zo sterk is als het licht
vai» de maan. De in aanbouw zijnde „Lichtmast" aan de Westelijke zijde
van het sluitgat bij Ouwerkerk met links daarvan een der veie kranen,
die ingeschakeld zijn in de strijd tegen tijd en elementen.
Adenauer blijft
bondskanselier
De Westduitse Bondsdag heeft de
77-jarige dr. Konrad Adenauer voor
een nieuwe periode van vier jaar tot
bondskanselier herkozen. Hij kreeg
304 stemmen. 148 Leden van de
Bondsdag (socialisten) stemden tegen
en 14 onthielden zich. 21 Afgevaar
digden waren afwezig.
Een verrassing bij de stemming
was, dat veertien afgevaardigden van
de vier partijen, die dr. Adenauer in
zijn regering wil betrekken, zich van
stemming onthielden.
De moord op
Bobby Greenlease
De Amerikaanse regering heeft toch
een arrestatie-bevel uitgevaardigd te
gen Thomas Marsh, die betrokken
zou zijn bij de moord op de zesjarige
Bobby Greenlease. Het bevel was op
gehouden door tegenstrijdige verkla
ringen van c e twee gearresteerden.
In Kansas City heeft een gewel
dige menigte de Engelenmis en de
uitvaart van het vermoorde jongetje
bijgewoond. Dé deuren van de kerk
stonden «wijd open en een gedeelte
van de menigte volgde op straat de
dienst. Op hetzelfde uur werden de
gearresteerden Carl Hall en Bonnie
Brown Headj- geboeid voor het ge
recht gebracht. De rechter besloot
de beide verdachten in arrest te hou
den onder beschuldiging van afper
sing.
Regering en volksvertegenwoordiging naar
huis gestuurd
VERTRAGENDE
FACTOREN
Engeland heeft in Brits-Guyana
krachtig ingegrepen. In deze „rode"
kolonie is de noodtoestand afgekon
digd, de grondwet voorlopig buiten
werking gesteld en de uiterst links
georiënteerde (inheemse) regering
van dr. Tsjeddi Jagan ontslagen.
Deze maatregelen, gisteren door de
Britse regering genomen en bedoeld
om een einde te maken aan de on
rust als gevolg van de hervormings-
eisen van de communistisch progres
sieve volkspartij, werden door de gou
verneur, Sir Alfred Savage, bekend
gemaakt in een toespraak, die ook
door de radio werd uitgezonden.
In een gelijktijdig in Londen uitge
geven communiqué worden de maat-
Bij Den Osse is men bezig twee pompinstallaties met een capaciteit van 400 vierkante centimeter per minuut
elk, die een gewicht hebben van 30 ton, en op een betonnen plaat van 1 meter dikte worden geplaatst, op te
stellen. Een der pompen is reeds geplaatst; ze komen naast elkaar te staan op de verbindingsweg met West-
Schouwen. Om te voorkomen, dat deze enige verbinding zou worden afgesloten, hebben de pompeniers een weg
aangelegd, en een 110 meter lange bailybrug gebouwd. Het nieuwe stuk weg sluit enkele tientallen meters ver
der weer aan op de oude weg. Om er een idee van te krijgen welk een enorme hoeveelheid water nog binnen
de dijken bij Den Osse staat; wanneer de pompen 1 millioen kubieke meter water uitpompen, zakt het water
oppervlak slechts 1 cm. LUCHTOPNAME A.N.P.-FOTO.
regelen uitgelegd als een poging „om
een communistische omwenteling en
een gevaarlijke crisis zowel in de
openbare orde als in economische za
ken" te voorkomen.
De partij, die thans aan de macht
is, heeft met woord en daad getoopd,
dat zij niets onbeproefd zal laten
om Brits-Guyana tot een communis
tische staat te maken, aldus het Brit
se ministerie van Koloniën.
Er zal een onafhankelijke commis
sie van onderzoek worden benoemd
om over de gebeurtenissen te rap
porteren en aanbevelingen te doen
voor herziening van de grondwet, die
na de verkiezing van April j.l. van
kracht is geworden.
Ook parlement naar huis.
Ook de volksvertegenwoordiging,
die in April j.l. werd gekozen en die
door de communistisch georiënteerde
progressieve volkspartij van dr. Ja
gan werd beheerst, is door de gou
verneur naar huis gestuurd. Naar sir
\lfred Savage meedeelde, „kunnen
>ver een jaar nieuwe algemene ver
riezingen tegemoet worden gezien".
In de kolonie zijn zoals ook
olijkt uit het communiqué troepen
aan land gegaan om de politie te hel
pen bij het handhaven van rust en
orde, wanneer de leden van de pro
gressieve partij tot ongeregeldheden
zouden overgaan. Vooralsnog heerst
nog kalmte, al voelt men allerwege
de spanning.
Gouverneur Savage zal de be
stuurszaken .geholpen door zijn raad
gevers, voorlopig zelf ter hand ne
men, daarbij zo nodig steunend op
zijn speciale bevoegdhedèn. Daarna
zal een interim-regering, waarbij
ook de inheemsen worden betrokken,
gevormd worden, totdat beslist zal
zijn over een nieuwe grondwet.
Zou het in Georgetown tot gevech
ten komen, dan zullen de évacué's,
die uit het binnenland naar de hoofd
stad zijn gekomen, waarschijnlijk
worden overgevlogen n&ar Parama
ribo in Suriname.
NED. SOLDATEN NAAR DE
GRENS.
Een detachement van de Neder
landse landmacht in Suriname is naar
het district Nickerie gezonden, aan
de grens van Brits Guyana, dit in
verband met dé gespannen toestand
die haar heerst.
Een groep van honderd toeristen,
die Zondag uit Suriname naar Geor
getown zou vertrekken, heeft van de
tocht afgezien. Het hoofd van de Su
rinaamse politie, J. Douglas, heeft
zich naar Georgetown begeven om
zich van de toestand op de hoogte
te stellen.
voor een landje als het onze
dat trots is op een luchtvaartmaat
schappij, die zich meten kan met
ieder ander land nog zo interes
sant zijn, de internationale politiek
staat er niet bij stil. Zelfs in Enge
land, dat toch ook nauw bij de race
betrokken is, hebben de kranten
meer aandacht voor de ontwikkeling
in Brits Guyana en voor de plannen
van Churchill.
De Britse premier heeft tijdens
zijn vacantieverblijf te kennen ge
geven, dat hij nog altijd op het stand
punt staat, dat er zo spoedig moge
lijk een vier-mogendheden bespre
king gehouden moet worden en wel
op het hoogste niveau. Een
0 mededeling, welke Amerika
ten zeerste heeft verbaasd,
niet bepaald omdat men in Washing
ton onbekend zou zijn met dit stand
punt van Churchill, maar omdat men
de noodzaak van die uitspraak niet
inzag of niet wilde inzien. Amerika
is in tegenstelling met Engeland van
mening, dat een samenspreking tus
sen Eisenhower, Churchill, Laniel en
Malenkof niets uithaalt; waarom
moest Churchill nog wel onder
zijn vacantie zo plotseling laten
weten, dat hij er wel wat in zag?
Men kan toch moeilijk volhouden,
dat het antwoord, hetwelk de Sov
jets dezer dagen hebben gegeven op
de geallieerde uitnodiging tot de sa
menkomst der vier ministers van
buitenlandse zaken, zo gunstig was
uitgevallen. Of dat daarin een aan
sporing is te vinden voor een con
ferentie op hoger niveau.
De Sovjet-nota was een lang en ver
ward stuk, waarop men in Washing
ton, in Londen en Parijs hopeloos
heeft zitten puzzelen om uit te vis
sen of het nu ,ja" dan wel „neen"
was. Uit de gestelde voorwaarde, dat
ook communistisch China van de
partij moest zijn, meende men te
mogen opmaken, dat de Russen in
feite de voorgestelde conferentie
hebben afgewezen, omdat deelneming
van rood China een onaanvaardbare
eis is, hetgeen men in Moskou heel
goed weet.
Of is het .wellicht het idet van
Amerika om Rusland een garantie-
verdrag aan te bieden, dat voor
Churchill aanleiding is geworden om
het balletje nog eens op te gooien?
Wij weten het niet. Maar bij alle
verborgen goede bedoelingen vrezen
wij toch één ding, n.l. dat Churchill
met zijn plannen tot praten met de
Russen de totstandkoming van de
Europese eenheid aanmerkelijk ver
traagt.
Wij kunnen moeilijk veronderstel
len, dat dit de bedoeling van Chur
chill is, gezien zijn sympathieke in
stelling tegenover een verenigd Eu
ropa, maar dan zou het toch wel
eens een onbedoeld gevolg kunnen
zijn.
p\IE VREES IS NIET ZOMAAR
een slag in de lucht. Het is al
eerder voorgekomen, dat het aanbod
van Churchill om met de hoogste lei
ding in Moskou te gaan praten een
uitstel heeft betekend van di een
heidsplannen. Met name Frankrijk,
dat toóh al zoveel bedenkingen op
pert tegen het Europese leger, om
dat het op de een of andere manier
Duitsland moet toelaten, heeft reeds
eerder dit plan van Churchill aange
grepen om zijn beslissing uit te stel
len. Men kon immers niet weten, of
Churchill's initiatief niet zou leiden
tot resultaten, welke de Europese
Defensie Gemeenschap minder ur
gent zouden maken. En ook thans is
de Franse geneigdheid om wat haast
te maken er niet groter op gewor
den. Men denke maar eens aan de
uitlating van maarschalk Juin, om
nog een voorwaarde aan de beruch
te Protocollen toe te voegen, n.l. dat
Frankrijk zijn soldaten mag terug
trekken zodra dat in zijn kraam te
pas komt althans daar komt het
practisch op neer.
De bijeenkomst der zes ministers
van Buitenlandse Zaken van het
„kleine Europa", over het statuut
ener politieke gemeenschap, is ook
al verschoven. Men is nu reeds bijna
een half jaar op het program ten
achter, en besluiten over de princi
pes ener unie met supra-nationale
organen zijn nog steeds niet geno
men. Het is geen geheim, dat Franse
weifeling de onmiddellijke aanlei
ding is tot de nieuwe vertraging.
Het moet dan ook voor de Europe
se heren, die in de afgelopen dagen
te Den Haag bijeen zijn gekomen
voor het Europese congres een te
leurstellende gedachte geweest zijn,
welke werd uitgesproken door voor
zitter Spaak zelf, dat het n.l. de laat
ste tijd niet zo best gaat met de Eu
ropese éénwording. Ondanks de gro
te plannen, welke zijn uitgewerkt en
zelfs ondanks de bereikte resultaten,
zoals de Kolen- en Staalgemeenschap
bijvoorbeeld.
En toch zijn wij het met Spaak
eens, toen hij deze week te Den Haag
zeide: „Het uur der keuze tussen
„ja" en „neen" is aangebroken voor
Europa en ik ben ervan overtuigd,
dat de meerderheid der Europeanen
„ja" zal zeggen".
HOE
wordt
het
weer?
Vandaag rede
van Churchill
Sir Winston Churchill sal van
daag op het jaarlijkse congres van
de Engelse Conservatieve Partij in
Margate een rede uitspreken, die in
politieke kringen als „belangrijk"
wordt aangemerkt.
Het is zijn eerste rede na de her
vatting van zijn werkzaamheden, die
hij in Mei jl. op medisdh advies
moest .staken.
„Men" verwacht dat hij evenals in
zijn laatste rede, die leidde tot het
plan voor de samenkomst op de Ber
muda-eilanden, ook nu een initiatief
zal nemen tot toenadering tussen
Oost en West.
(Geldig van Zaterdagavond tot
Zondagavond. Opgemaakt te 10
uur).
DROOG WEER
Droog weer. Koude nacht. Mor-
gen overdag overwegend zonnig
en ongeveer dezelfde tempera
tuur als vandaag. Langs de
kust matige tot vrij krachtige
en in het binnenland zwakke tot
matige wind tussen Zuidoost en
Zuidwest.
11 Oct.: zon op 6.57 en onder 17.56;
maan op 11.0*5 en onder 18.42 uur.
12 Oct.: zon op 6.59 en onder 17.53;
maan op 12.13 en onder 19.21 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor
gen 7 uur luiden:
weer temp.
HELSINKI geheel bew. 11 C
OSLO zwaar bew. 12
STOCKHOLM geheel bew. 12
KOPENHAGEN zwaar bew. 11
AMSTERDAM onbew. 5
LONDEN mist 3
BRUSSEL onbew. 5
PARIIJS onbew.
BORDEAUX mist 2
NICE geheel bew. 17
BERLIJN geheel bew. 8
FRANKFORT nevel 1
MUNCHEN onbew. 2
ZURICH mist 2
WENEN nevel
ROME onbew. 8
Droog weekeinde
Het K.N.M.I. deelt mede:
Een langgerekt hoge drukgebied, dat
zich uitstrekt van Zuid-Rusland tot
Zuid-Engeland, beheerst de weerstoe-
stand in een groot deel van Europa.
In Duitsland is het weer rustig en
overdag zonnig, maar.in de ochtend
komt uitgebreid mist voor.
Deze mist is een gevolg van de
sterke nachtelijke afkoeling. Plaatse
lijk vriest het er in de ochtend 3 tot
5 graden. Ook in het Zuiden van ons
land werd vanmorgen mist gemeld
met temperaturen om het vriespunt.
Hier en daar kwam nachtvorst voor.
Het hoge drukgebied boven Euro
pa neemt nu echter iets in beteke
nis af, maar het is toch nog krachtig
genoeg om tijdens het weekeinde de
Oceaandepressie op zodanige afstand
te houden, dat het droog blijft Wel
zal er wat meer wind komen en la
ter ook wat meer bewolking.
De temperatuur overdag zal wei
nig verandering ondergaan.
Korreltje
Zij die altijd drinken proeven
nooit; zij die nooit denken, praten
altiid.
k
