S>e&2idóe(Sou/ïcmt
Bezit van waterstofbom
van grootste belang
Duitse krijgsgevangenen
keren terug
Poolse bisschop
uitgewezen
Nieuwe Deense
regering
Atoomvliegtuig
in de maak
Een bom als
argument
Complete oorlog in Atjeh
1.80
Piccard dook tot op de bodem
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 1 OCTOBER 1953
45ste JAARGANG No. 13006
Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. 6.80. Advert.: 15 ct« p. mm. Telefoontjes 1.50
Gesprek op hoog
niveau
Dat Rusland thans ook in het be
zit is van de waterstofbom, heeft
president Eisenhower gisteren op
zijn persconferentie „voor de wereld
van het grootste belang" genoemd.
Thans hebben de Verenigde Staten,
aldus de president, er meer dan ooit
belang bij om uit te vinden, welke
bedoelingen de Sowjet-Unie en de
met haar verbonden landen hebben
bij het streven om door onderhan
delen tot zekere resultaten te komen,
waarin iedereen vertrouwen kan
hebben.
Toen hem vragen werden gesteld
over de kansen op een ontmoeting
tussen Rusland en de Westelijke mo
gendheden, verwees Eisenhower
naar het State Departement, waar
men die kwestie bestudeerde. Er was
namelijk nog niet definitief beslist,
hoe en wanneer een dergelijke con
ferentie zou kunnen worden gehou
den. Ook op een vraag, of er kans
bestond op een ontmoeting tussen de
vier regeringsleiders een confe
rentie dus tussen Eisenhower, Chur
chill, Laniel en Malenkof kon pre
sident Eisenhower geen positief ant
woord geven. Hij wist immers nog
niets van de toestand van Churchills
gezondheid. (De conferentie van Ber
muda werd in Juli uitgesteld van
wege Churchills rustkuur).
Nu de Sovjet-Unie zulk een dub
belzinnig antwoord heeft gegeven op
de uitnodiging van het Westen tot
het beleggen van een viermogend-
hedenconferentie wordt er zowel in
Engeland, als in Amerika en Frank;,
rijk met verdubbelde kracht op aan-
Opnieuw komen thans kleine groe
pen Duitse krijgsgevangenen uit de
SoWjet-Unie in West-Duitstlanö te
rug. In de afgelopen dagen zijn ruim
1200 ontslagen gevangenen in het
grenskamp Frieland bij Goettingen
aangekomen en vandaag wordt een
nieuwe groep van zevenhonderd ver
wacht.
Sommige voormalige gevangenen
zijn vrijgelaten naar de Soivjet-zóne
van Duitsland, doch het aantal der
genen, die hun familie in het Westen
hebben, is veel groter. In vele Duit
se families heeft in deze dagen een
dramatisch weerzien plaats gehad,
nadat over het lot van de gevange
nen tien jaren lang onzekerheid heeft
bestaan. Onder de teruggekeerden
zijn ook vrouwen, die bij de Russi
sche opmars in Oost-Duitsland in ge
vangenschap waren geraakt. De plot
selinge golf van ontslagen heeft nieu
we hoop doen ontstaan in zeer vele
Duitse families, die nog verwanten
in gevangenenkampen in de Sowjet-
Unie vermoeden. Over het aantal
van de nog gevangen gehouden Duit
sers lopen de schattingen nogal uit
een.
De thans uit de Sowjet-Unie ont
slagen gevangenen verkeren over het
algemeen in goede lichamelijke con
ditie, iets wat bij vorige groepen niet
het geval was. Dit en het feit, dat de
gevangenen in staat zijn gesteld klei
ne geschenken mee naar huis te ne
men, heeft de hoop versterkt, dat de
ze golf van ontslagen door andere
zal vjorden gevolgd.
gedrongen, dat het oorspronkelijk
plan om de vier regeringsleiders een
besloten conferentie te doen houden,
opnieuw zal worden beproefd. Drie
vooraanstaande politici Sir Win
ston Churchill, ex-pres. Truman en
Krisjna Menon, de Indische vertegen
woordiger in de Ver. Naties hebben
daar op aangedrongen, maar van het
Amerikaanse departement van bui
tenlandse zaken kwam de als een
koude douche werkende verklaring:
„Het is thans niet duidelijk, hoe een
dergelijke conferentie resultaten zou
kunnen boeken, verschillend van die,
waarnaar gestreefd wordt via de
conferenties, die reeds zijn voorge
steld."
De Amerikaanse regering is er dus
kennelijk van overtuigd, dat de be
langrijke internationale problemen
beter besproken kunnen worden
enerzijds op de conferentie der vier
ministers van buitenlandse zaken en
anderzijds op de conferentie over
Korea. Niettemin wijst het State De
partment er op, dat een samenkomst
van de „hoogste vier" nooit geheel
van de baan is geweest. Het laatste
woord in deze kwestie berust thans
bij president Eisenhower.
Te Londen zijn zowel Sir Winston
Churchill als minister Eden respec
tievelijk van hun vacantie en rust
kuur teruggekeerd. Ook in de boe
zem der Britse regering zal nu een
drukke discussie beginnen over wat
er in dit stadium van de internatio
nale politiek te doen staat.
De uitgeweken
O. Duitse boeren
De uitgeweken Oostduitse boeren,
die niet voor 15 October naar hun
landerijen terugkeren, zullen hun be
zit verliezen, aldus een voorstel van
de Oostduitse „Socialistische Een
heidspartij" (SED), dat Vrijdag in
de Volkskamer van het parlement
zal worden ingediend.
Volgens Westberlfjnse functiona
rissen hebben sinds November van
het vorig jaar bijna 20.000 Oostduitse
landbouwers met hun gezinnen de
wijk naar het Westen genomen, om
niet te worden ingeschakeld bij col
lectieve bedrijven. Van dit aantal zijn
slechts 3000 boeren teruggekeerd,
niettegenstaande de belofte van de
Oostduitse regering, dat de betrok
kenen hun bedrijven zouden terug
krijgen eri economische steun zou
den ontvangen, wanneer zij terug
keerden.
Westelijke functionarissen zien het
feit, dat ten gevolge van het weg
trekken der boeren grote gebieden
cultuurgrond niet kunnen worden
bewerkt, als één van de oorzaken
van het voedseltekort, waaraan Oost-
Duitsland de vorige winter heeft ge
leden.
Het Vaticaan heeft bericht ont
vangen, dat mgr. Splett, bisschop van
Danzig, door de Poolse regering is
vrijgelaten en het land is uitgezet.
Mgr. Splett heeft onderdak gevon
den in een klooster te Wenen.
De Poolse regering heeft hem aan
gezegd geen pogingen te doen naar
zijn diocees terug te keren, daar hy
anders zou worden gearresteerd.
Jan van Zutphen 90 jaar
Adenauer ook meester
in de Bondsraad
Adenauer heeft gisteravond even
eens de meerderheid in de Westduit-
se Bondsraad (Eerste Kamer) ver
kregen, doordat de federale staat
Baden-Würtenberg die in de Raad op
de wip zat, is omgegaan.
De premier van deze staat Rein-
hold Maier, een tegenstander van
Adenauer's buitenlandse politiek,
trad af, nadat dt christen-democra
ten, die bij verkiezingen in Baden
Würtenberg 52 procent van de stem
men behaalden, hadden betoogd, dat
zijn, uit socialisten, liberalen en
vluchtelingen bestaande, coalitie niet
meer representatief was.
De christen-democraten, werden
daarop in de coalitie opgenomen, en
kregen onmiddellijk het grootste aan
tal portefeuilles. Premier Maier
werd opgevolgd door de christen
democraat Gebhart Müller.
De socialist Hans Hedtoft heeft De
nemarken een nieuwe, geheel uit so
cialisten bestaande regering gegeven.
Nadat het Hedtoft duidelijk was ge
worden, 'at een coalitie met de li
beralen niet mogelijk was heeft hij
met bekwame spoed een lijst van
ministers aan koning Frederik aange
boden.
Hedtoft heeft zelf de functie van
minister-president öp zich geno
men.
De nieuwe Deense regering is
evenwel een minderheidsregering. De
socialisten hebben in de volksverte
genwoordiging niet de absolute
meerderheid. Hedtoft kan dus de
steun van een aantal niet-socialisti-
sche parlementsleden niet ontberen.
Zulks is echter in Denemarken geen
noviteit. Sinds 1947 heeft het land
steeds minderheidsregeringen ge
had; nu eens van deze, dan weer van
gene partij.
Men verwacht algemeen, dat de
buitenlandse politiek van de nieuwe
regering geen grote of principiëje
verschillen me* die van de afgetre
den regering zal vertonen. De offi
ciële regeringsverklaring van het
nieuwe kabinet is echter nog niet ge
publiceerd.
Jan van Zutphen, de bestrijder van de tuberculose, hocpt op 7 October a.s.
zijn 90ste verjaardag te vieren. Deze strijder tegen de tuberculose wenst
slechts één geschenk, en dat is een recreatieoord op Zonnestraal, het
tuberculose-sanatorium te Hilversum, door hemzelf gesticht. Thans heeft
men een werk- en een erecomité opgericht, met het doel de voor de bouw
van het recratieoord benodigde 250.000 bijeen te brengen. Deze comité's
hebben enige acties voorbereid, waarvan de resultaten Jan vtn Zutphen
en zijn verjaardag tijdens een omvangrijke huldiging in het Concertgebouw
te Amsterdam zullen worden aangeboden. „Ome Jan" stelt nog steeds
levendig belang in het wel en wee van .,zijn" patiënten, die hem zelf van
hun wederwaardigheden op de hoogte houden.
De Lockheed vliegtuigenfabrieken
hebben van de Amerikaanse lucht
macht opdracht gekregen een „stu-
dieschets" te maken voor een vlieg
tuig, dat door atoomkracht wordt
voortbewogen. Over het plan wer
den geen bijzonderheden bekend ge
maakt.
Twee personen werden gedood en
drie ernstig gewond nadat de 31-ja-
rige Erich Stoeffler na een woorden
wisseling een bom tot ontploffing had
gebracht in de ooglijderskliniek van
een Weens ziekenhuis. De dader zelf
behoort tot de doden.
Het drama voltrok zich in enke
le ogenblikken. Na een korte
woordenwiseling in een administra
tie-bureau sloot Stoeffler (die onder
de naam Stauffelberg was opgeno
men) zich er met 3 beambten in op.
Men hoorde hem de trap af en toen
weer op rennen vlak hierna
barstte de bom.
Stoeffler en een van de beamb
ten werden volgens het persbureau
Reuter „letterlijk uiteengereten".
Grote schade werd in het ziekenhuis
aangericht.
De onenigheid tussen Stoeffler en
de beambten was begonnen om zijn
naam: Hij had zich door de Ame
rikanen laten binnenbrengen onder
de naam Stauffenberg. (Stauffen-
berg was de leider van de bomaan
slag op Hitier). „Dat is mijn ware
naam, basta", hoorde men hem
schreeuwen, toen hij het bureau ver
liet om even later de bom te laten
exploderen.
Poging om Soekarno
te ontvoeren?
Het te Djakarta verschijnen com
munistische blad „Harian Rakjat"
maakt in grote opmaak melding
van een mislukte poging om presi
dent Soekarno te ontvoeren toen hij
ter gelegenheid van de opening van
de Indonesische sportweek 10 dagen
geleden Medan bezocht.
Van officiële zijde kon op dit be
richt Donderdag geen enkel commen
taar worden verkregen.
Wapens gesmokkeld
uit Malakka
In Atjeh woedt een kleine oorlog.
Hoewel de autoriteiten in Djakarta
voortgaan, zich optimistisch over de
toestand uit te laten, blijkt uit com-
muniqué's van het Indonesische le
ger, dat op sommige plaatsen nog
fel wordt gevochten. Zo wordt mel
ding gemaakt van een aanval van
regeringstroepen op een „fort" nabij
Sigli (O.-Sumatra), dat door 600 met
Japanse wapenen uitgeruste opstan
delingen werd verdedigd. Bij andere
aanvallen in dit gebied zouden de
Atjehers zó zware verliezen hebben
geleden, dat deze „niet waren te
tellen". De regeringsstrijdkrachten
worden versterkt met eenheden, die
onder dekking uit de lucht aan land
worden gebracht.
Het hoofdkantoor van de douane te
Djakarata heeft medegedeeld, dat
het zeer goed mogelijk is, dat op
grote schaal wapens van Malakka
naar Atjeh /.ijn gesmokkeld ten be
hoeve van de opstandelingen, zon
der dat de douane op Noord-Suma-
tra daarvan op de hoogte was. De
kust van Atjeh is 750 mij] lang en de
douanekantoren te Langsa en Lhok
Seumawe zijn buiten dienst, aange
zien het personeel er van is ge-
evacueerd.
De Indonesische minister van Bin
nenlandse Zaken. dr. Hazairin, heeft
na een inspectietocht door Atjeh
verklaard, dat de regering „zeer
goede vorderingen" heeft gemaakt
bij het herstellen van de orde. Goed
ingelichte kringen te Djakarta zijn
echter van mening, dat de minister
de toestand te rooskleurig heeft
voorgesteld
Dr. Haizarin zeide verder, dat de
rebellen in het gebied van Lhok Seu-
DOODVONNIS IN EGYPTE.
De vroegere premier van Egypte,
Ibrahim Abdel Hary, is Donderdag
door het revolutionnaire hof te Gairo
ter dood veroordeeld. Het vonnis zal
door middel van ophanging worden
voltrokken. Alle goederen, die Ha
ry op onrechtmatige wijze heeft ".ver
kregen, werd an door het hof verbeurd
verklaard.
De oud-premier werd o.m. beschul
digd van corruptie en verraad. Hij
werd ongeveer twee weken geleden
gearresteerd. Hary verklaarde voor
het hof niet schuldig te zijn aan de
ten laste gelegde feiten.
mawe landinwaarts zijn getrokken
en naar de bergen zijn gevlucht. Zij
hebben zich meester gemaakt van de
omgeving van het meer van Taken-
gon.
Uit Kotaradja meldt de corres
pondent van Aneta, dat het hoofd van
politie van Seoelimeoem (ten Zui
den van Kotaradja) door een bende
is gevangen genomen en opgehangen.
Zijn vrouw en kinderen werden ver
moord. Ook het hoofd van het tele
foonkantoor van Kotaradja werd ge
vangen genomen en opgehangen.
Mooie kwaliteit
TRAININGSBROEKEN
Alle maten. Yanaf
HAARLEMMERSTR. 172-174-179
Midza-Bonnen ,yoor onze cliënten
(Advertentie)
Visjinski wil maar
praten over Korea
De Russische afgevaardigde heeft
gisteren in de Verenigde Naties op
nieuw een nederlaag geleden. Met 48
tegen 6 stemmen met 5 onthoudin
gen besloot de politieke commissie
het debat over de bijeenroeping van
de conferentie over Korea uit te stel
len.
Verleden maand besloten de Ver
enigde Naties het politieke overleg
over Korea te beperken tot de oor
logvoerende partijen én eventueel
Rusland aan de communistische zij
de toe te laten.
Rood China kwam echter met het
tegenvoorstel om bij de conferentie
vier neutrale Aziatische mogendhe
den uit te nodigen. Dat voorstel is
door Visjinski gisteren met vuur ver
dedigd en hij drong er op aan om de
discussie over de gehele kwestie te
heropenen. Daar heeft de politieke
commissie zich tegen verzet. Men
nam tenslotte een Australische mo
tie aan, volgens welke de Koreaanse
conferentie weer in debat zou kun
nen komen, indien de meerderheid
der Verenigde Naties dat zou wen
sen.
Nieuwe electrische centrale te Amsterdam
Zaterdag, 3 October a.s., zal de nieuwe electrische centrale aan de Hem-
weg te Amsterdam, wiens pijpen reeds lang de lucht in priemen, worden
geopend. Gezicht op de eerste turbogenerator, met een capaciteit van
50.000 kilowatt.
Diepterecord gebroken
Professor August Piccard, de man
die 21 jaar geleden de stratosfeer ver
overde, is met zijn zoon Jacques in
een stalen kogel 3150 meter in de
diepzee afgedaald, de grootste diep
te die een mens ooit heeft bereikt.
Het experiment werd uitgevoerd in
de „kuil" van de Thyreense Zee, op
ongeveer 80 kilometer van het
eilandje Panza. Piccard en zijn zoon
bleven twee uur en een kwartier on
der water. Het oude record stond
met 2100 meter op naam van twee
Franse marine-officieren die de vo
rige maand bij Marseille in eenzelf
de duikapparaat omlaag gingen.
De twee Piccards maakten eerst
een proefduik, maar om precies 10
uur 33 gaf de 69-jarige Zwitserse
onderzoeker het teken dat de re
cordpoging zou worden onderno
men. Het tweetal bracht eerst nog
een rubbervlot aan boord. Terwijl
een zachte regen viel en geen golfje
op het wateroppervlak merkbaar was
zakte de „Trieste" omlaag, nage
staard dor zeelui, technici en ver
slaggevers die over de railingen van
de drie begeleidende vaartuigen hin
gen.
Negen kwartier later dook de
bathyscaaf onder uitbundig enthou
siasme uit het diepste gedeelte van
de Thyreense zee op. De twee Pic
cards kropen uit de bol en zwaai
den opgewonden Zij schreeuwden
tot de waarnemers dat zij op de bo-
dom van de zee waren geweest. Een
hels concert uit de scheepsfluiten
volgde op deze juichkreten.
Over zijn afdaling zei de profes
sor: „Ik geloof dat wij materiaal van
grote waarde hebben meegebracht",
vader en zoon hebben namelijk on
derweg door de kijkramen filmop
namen gemaakt. „Mijn zoon Jaques
bestuurde de bathyscaaf; ik speelde
voor waarnemer. We daalden tot we
niet verder konden. Toen wisten we
dat de duikklok op de bodem van de
zee lag. Om ons heen zagen wij fos-
Nogmaals de
toelatingskwestie
De Sowjet-Unie heeft meege
deeld, dat' zij de Veiligheidsraad zal
verzoeken, de aanvragen van veer
tien staten waaronder enige com
munistische, voor het lidmaatschap
der V.N. opnieuw in behandeling te
nemen. Zij zal dit doen door middel
van een ontwerp-resolutie, welke
Vrijdag bij de speciale politieke com
missie zal worden ingediend. De be
trokken landen zijn: Albanië. Buiten-
Mongolië, Bulgarije, Roemenië, Hon-
gerije,. Finland, Italië, Portugal, Ier
land, Jordanië, Oostenrijk, Ceylon,
Nepal en Libye.
Weldra besprekingen
te Teheran
Volgens het weekblad „News
week" heeft de Perzische premier,
generaal Zahedi, aan de Amerikaanse
ambassadeur te Teheran, Loy Hen
derson, „een informele verzekering
gegeven, dat onderhandelingen voor
de oplossing van het oliegeschil met
Engeland eind October kunnen be
ginnen".
Ook zou de Perzische regering
bereid zijn een Britse zaakgelastigde
te Teheran te aanvaarden, waar
door de diplomatieke betrekkingen
tussen Engeland en Perzië althans
weer enigermate zouden worden her
steld.
Twee kleine door electrische mo
toren gedreven vinnen stelden de
Pcards in staat zich onder water over
de zeebodem te bewegen.
„Toen wij 250 meter waren ge
daald, konden wij al niets meer zien",
zei Piccard. „Het was volslagen don
ker, maar toch niet hetzelfde als on
langs bij Capri Daar hebben wij dag
licht tot op een diepte van 400 me
ter. Maar het weer was toen ook veel
beter. Vandaag moesten wij een bui
tengewoon grote hoeveelheid ballast
uitstoten, voordat we konden opstij
gen. Voor het eerst ging het luik ge
woon open. De bathyscaaf gehoor
zaamde vandaag als een goed afge
richt hondje", zei Piccard. Zijn zoon
vertelde, dat de bathyscaaf met een
snelheid van één meter per seconde
was gedaald.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Donderdagavond
tot Vrijdagavond. Opgemaakt te
10 uur).
DROOG WEER.
Droog weer met verspreide op
klaringen. Vrij krachtige tot
matige Zuid-Westelijke wind.
Weinig verandering in tempera
tuur.
2 Oct.: zon op 6.42 en onder 18.16;
maan op 0.3i en onder 16.17 uur.
Het weer in Europa
De weerrapporten van hedenmor-
gen 7 uur luiden:
weer temp.
HELSINKI geheel bew. 8 G
OSLO mist 8
STOCKHOLM regen 14
KOPENHAGEN motregen 15
LONDEN geheel bew. 15
AMSTERDAM zwaar bew. 16
BRUSSEL geheel bew. 12
PARIJS mist 7
BORDEAUX mi6t 4
NICE zwaar bew. 17
WARSCHAU nevel 10
BERLIJN zwaar bew. 11
FRANKFORT nevel 6
MUNCHEN nevel 11
ZURICH nevel 11
WENEN zwaar bew. 12
ROME onbew. 14
Droge 3 October?
Met alle reserve, die aan het voor
spellen van weer verbonden is deelde
het Meteriologisch Instituut in De
Bilt ons vanmorgen mede, dat vol
gens de verwachtingen 3 October
geen regen zal brengen. Het zal een
beetje teveel gevraagd zijn om ook
nog zon te verwachten, maar men
had in De Bilt goede hoop, dat Led
den zijn historisch feest droog kan
vieren, hetgeen natuurlijk geenszins
betekent, dat het een droog feest
behoeft te worden.
Korreltje
Vroeg ryp, vroeg rot; vroeg wys,
vroeg zot. Cats.
