S)eCoid^eSou/fcci/nt
Om de Duitse verkiezingen
te beïnvloeden
China uitgenodigd
Wat generaal Dean meemaakte
Spanning rond Triest laait weer op
Zwijgen is goud
Zonnig en droog
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
ZATERDAG 5 SEPTEMBER 1953
44ste JAARGANG No. 12984
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Papengracht 32, Tel. 20015. Adxn. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
SPANNING
RONDOM BONN
PR IS ONGETWIJFELD spanning
rondom de Westduitse verkiezin
gen, welke morgen gehouden wor
den.
De gehele Westduitse politiemacht
is in alarmtoestand gebracht en bo
vendien zijn de 4.500.000 leden van de
anti-communistische jeugdorganisa
ties gemobiliseerd om Zondag de
stembureaux te beveiligen tegen
eventuele aanslagen van communis
tische zijde. De overvalpatrouilles
zijn met krachtige waterkanonnen en
brandslangen uitgerust en pantserwa
gens zullen de gehele Zondag gereed
staan.
En dat alles vanwege de belangstel
ling, welke aan de andere zijde van
het IJzeren Gordijn wordt ge-
0 toond voor deze verkiezingen.
Deze belangstelling wordt niet
zonder reden gekoesterd; van de uit
slag van de stemming hangt veel af,
zoals wij dezer dagen reecis geschre
ven hebben. Het gaat n.l. niet niet
om Adenauer of Ollenhauer, maar
cm de grote belangen, welke achter
hen staan en om het gevaar, dat het
gevaar, dat het Europese Verdedi
gingssysteem bedreigt, indien er iets
gaat schuiven in Bonn. Vandaar dat
de rode heren alles in het werk stel
len om de stemming te saboteren
door het binensmokkelen van duizen
den oproerkraaiers uit Oost-Duits-
land. Langs regelmatige weg hebben
zij geen kans, want het is nauwelijks
denkbaar, dat de communistische
partij de benodigde vijf procent der
stemmen haalt, en daarom probeert
men het langs onregelmatige wegen.
Reeds zijn duizenden van deze sabo
teurs in West-Duitsland gepakt en
opgeborgen en van hen weet men,
dat het de bedoeling was om verkie
zingsbussen in brand te steken, ze te
stelen tijdens het vervoer naar en-
van de stembureaux en verdere sa
botagedaden te bedrijven.
Nu deze opzet eenmaal onthuld is
en de nodige tegenmaatregelen zijn
genomen om de sabotage te voorko
men, kan deze terreur-actie slechts
een aansporing zijn voor de kiezers
om principieel stelling te nemen en
zich hun plicht bewust te worden
om te stemmen naar eer en geweten.
^\VERIGENS is het kiesstelsel, dat
is uitgedacht voor deze verkie
zingen, ingewikkeld genoeg om min
der beginselvaste kiezers af te
schrikken.
Over het algemeen heeft men in de
diverse landen een keuze gedaan tus
sen twee stelsels; ofwel men heeft
het stelsel der persoonlijke verkie
zingen ofwel dat der evenredige ver
tegenwoordiging.
Het eerste stelsel is het oudste; men
paste het vroeger ook in ons land toe
en in de Angelsaksische landen kent
men het nog. Bij die systeem wordt
het land in districten verdeeld en in
ieder dezer districten wordt een be
paalde candidaat gekozen om zijn
persoonlijke kwaliteiten. Behaalt een
candidaat de meerderheid dan is hy
gekozen en de rest van de stemmen
is waardeloos en gaat verloren.
Daar tegenover staat het stelsel der
evenredige vertegenwoordiging. Men
stemt niet zozeer op een persoon, als
wel op de lijst en alle op die lijst uit
gebrachte stemmen komen tot hun
recht.
In> West-Duitsland heeft men beide
systemen tegelijk toegepast. De kie
zer moet n.l. tweemaal zijn stem uit.
brengen, eenmaal, op de candidaat
•van zijn.keuze en eenmaal op de
lijst van de partij, welke zijn voor
keur heeft.
Er zijn 242 kiesdistricten en de 242
candidaten, die daarin rechtstreeks
gekozen worden, zijn alvast van een
zetel in de Bondsdag verzekerd. Maar
de Bondsdag telt meerdere zetels n.l.
484 en derhalve moet de andere helft
komen van de stemmen, welke op de
lijsten der partijen zijn uitgebracht.
Daarop wordt door de communis
ten' dan ook gewerkt. Er bestaat n.l.
de mogelijkheid om in een ander kies
district dan dat van zijn inwoning
zijn stem uit te brengen en daarom
trachten de communisten in het Roer
gebied zoveel mogelijk rode stemmen
te concentreren om één van hun
broeders toch een persoonlijke zetel
te bezorgen. Maar dat achterdeurtje
zet niet veel zoden aan de dijk en de
eenling, die op deze wijze in de
Bondsdag komt, zal weinig gevaar
opleveren voor de samenleving, als
men hem maar verwijderd weet te
houden van de bronnen van inlichtin
gen, waarmede het buitenland niet
te maken heeft.
Gezien het tamelijk verwarde
kiesstelsel zijn verrassingen dus niet
uitgesloten, zodat de spanning tot het
laatste toe er in blijft zitten.
Amerikaanse en Russische belangstelling
De verklaring van de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken
op zijn wekelijkse persconferentie te Washington, dat een nederlaag van
bondskanselier Adenauer bij de verkiezingen van Zondag in West-Duits
land funeste gevolgen zou hebben, is een van de hoofdpunten in de ver
kiezingscampagne in Duitsland geworden. In regeringskringen te Bonn,
Rome, Londen en New Dehli acht men het onverstandig dat Dulles zo
openlijk voor zijn mening is uitgekomen en zelfs politieke waarnemer:»
in Washington beginnen te twijfelen of deze uitlating wel op een ge
schikt ogenblik is gekomen. De felste critiek komt natuurlijk van de
West-Duitse socialisten, die zoveel mogelijk politieke munt uit het ge
beurde pogen te slaan en wijzen op een dergelijke verklaring van d
Amerikaanses ambassadrice in Rome, welke mede aanleiding werd toi
de Gasperi's nederlaag.
Eerste regeringslustrum van Koningin Juliana
FELLE AANVAL OP ADENAUER.
De Sovjet-propaagnda heeft haar
geschut thans ook op de Westduitse
verkiezingen gericht en de stijd ge
opend met een felle aanval op
Adenauer. De Sowjet-Unie kan
Duitsland niet langer als een vre
delievende staat beschouwen als
Adenauer wint, aldus het Sowjet-
nieuwsagentschap Tass. President
Pieck van Oost-Duitsland riep de
Westduitsers op te stemmen voor
Adenauer's vijanden, omdat zij staan
voor de keus tussen oorlog of vrede.
De Zweedse regering heeft door
middel van haar ambassade te Peking
de Chinese regering een Amerikaan
se nota toen doen komen, waarin de
Amerikaanse regering vraagt of de
communisten een vredesconferentie
over Korea, op 15 October te begin
nen, willen bijwonen en laat haar de
keuze tussen Genève, San Francisco
en Honoloeloe als plaats van bijeen
komst.
De Amerikaanse regering is be
reid, communistische voorstellen voor
een andere plaats van bijeenkomst te
overwegen, zo geen der drie genoem
de plaatsen de communisten zou
schikken.
Westelijke zegslieden achten het
waarschijnlijk, dat Peking alle drie
plaatsen van de hand zal wijzen en
zich zowel tegen de voorbereidingen
voor de conferentie als tegen de af
wezigheid van India zal keren.
Koude Oorlog in
Egypte
De Egyptische regering heeft met
Pieck richtte zich met deze verkla
ring voor het eerst rechtstreeks tot
de Westduitse kiezefs. Tass ver
klaarde, dat de eenwording van
Duitsland voorgoed van de baan
zou zijn als de overeenkomsten van
Bonn en Parijs eenmaal van kracht
geworden zouden zijn.
Dr. Adenauer stelde Vrijdag de
binnen- en buitenlandse pers te Bonn
in kennis van nieuwe voorstellen
voor onderhandelingen met de Sow
jet-Unie. Hij heeft de gedachte ge
opperd, dat de Europese verdedi
gingsgemeenschap als regionaal ver
bond in het kader van een nieuw op
te richten organisatie van de Ver
enigde Naties in een op een verdrag
gebaseerde verhouding gebracht zal
worden met de regionale verbonden
van het Oostelijk Sow jet-blok.
Verder strekken de voorstellen van
Adenauer tot het tot stand brengen
van een veelomvattend economisch
ruilsysteem tussen gemeenschappe
lijke Europese markt en het econo
misch gebied van de Sowjet-Unie.
Aan deze voorstellen wordt in rege
ringsverklaringen te Bonn grote be
tekenis gehecht. De Westelijke m
gendheden worer van de voorstellei
onverwijld op de hoogte gebracht
in de verwachting dat zij een ri
zullen spelen bij eventuele viermt
gendhedenoesprekingen in de naas!
toekomst waarvoor Lugano als p]
van samenkomst is voorgesteld.
Het is morgen 6 Sept. vijf jaar geleden, dat Koningin Juliana te Amsterdam ingehuldigd werd.
plechtigheid in de Nieuwe Kerk.
Urenlange ondervragingen
Generaal Dean, die gisteren na drie
jaren in communistische krijgsgevan
genschap te hebben doorgebracht, te
Panmoendjon is uitgeleverd, heeft
uitvoerig verteld over zijn ervarin
gen als krijgsgevangene. Uit zijn so
ber relaas blijkt, dat hij een zeer
goede behandeling genoot, niet was
mishandeld, uitstekend voedsel had
ontvangen en zelfs dagelijks driemaal
kon baden. Wel was de generaal
urenlang ondervraagd.
Over de ondervragingen zei hij: „Ik
ben niet geslagen, maar wel be
dreigd". Zijn ondervragers, zei hij,
waren militairen. Zij hielden zich in
Iedere dag een protestnota
Joegoslavië heeft gisteren in zijn
vierde protest aan Italië in vier da
gen tijd aangekondigd dat het met
gelijke munt zal betalen als Italië
zijn „militaire demonstraties" langs
ingang van gisteren alle Britse on- I de grens in de nabijheid van Triëst
derdanen het recht ontzegt Egyptisch
grondgebied te betreden zonder een
nieuw aan strenge bepalingen ge-
bondén Egyptisch visum.
Deze tepalinb strekt zoch uit tot
alle Britten in de geheie wereld, ook
tot Britse onderdanen die in Egypte
wonen of verblijven en die het land
willen veriaten voor vacantie of
andere redeuen en weer terug willen
keren.
Somnrge waarnemers beschouwen
de maatregel a1^ een zuiver politiek
gebaar, bedoeld om concessies af te
dwingen van de Britse regering.
niet staakt. Het was de scherpste
nota die Joegoslavië en Italië tot dus
ver hebben gewisseld. Joegoslavië
liet weten dat 't het Italiaanse ant
woord op de voorgaande protesten
niet bevredigend vond. Italië heeft
onmiddellijk elke verantwoordelijk
heid voor de heersende spanning af
gewezen.
Een woordvoerder van het Joego
slavische ministerie van Buitenlandse
Zaken weigerde in nadere bijzonder
heden te treden over de „overeen
komstige maatregelen", waarmee
Joegoslavië dreigt. Tot dusver heeft
AdenauerHitler I
De Franse minister van defensie,
Pleven, heeft maarschalk Juin, op
perbevelhebber der NATO-strijd-
krachten in Midden-Europa, tijdens
een onderhoud verzocht zich te ont
houden van het afleggen van ver
klaringen in het openbaar, die aan
leiding kunnen geven tot onenigheid.
President Auriol heeft Woensdag
op een kabinetsvergadering bezwaar
gemaakt tegen een uitlating van
Juin, dat hij onder de huidige grond
wet geen president zou willen zijn
wegens „allerlei vervelende karwei
tjes", die deze functie met zich mee
zou brengen. Auriol wilde Juin
daarom niet meer ontvangen.
Joegoslavië geen militaire of andere
maatregelen langs de grens genomen,
die opgevat zouden kunnen worden
als een bedreiging, zoals de Italiaanse
regering beweert, zo zeide hij.
Het officiële Joegoslavische nieuws
agentschap „Tanjoeg" meldt, dat de
Italiaanse genie bunkers en verster
kingen langs de grens aanlegt. Elders
waren tanks en patrouilles waarge
nomen. Italië noemt dit „zuiver
voorzorgsmaatregelen".
Westelijke waarnemers verwach
ten dat de spanning tussen beide
landen morgen haar hoogtepunt zal
bereiken, wanneer president Tito in
een grensstad een menigte van 20.000
Slovenen zal toespreken.
De politie te Triëst, die onder toe
zicht staat, van het geallieerde mili
taire bestuur, heeft alle verloven op
geschort en neemt voorzorgsmaat
regelen naar aanleiding van uitlatin
gen van de burgemeester van Triëst,
Gianni Bartoli. Bartoli heeft in een
vraaggesprek met het monarchis
tische blad „La Patria" uit Milaan
o.m. gezegd, „dat wij desnoods de
straat zullen opgaan, waar dan onder
mijn leiding het volk van Triëst op
krachtige wijze uiting zal geven aan
zijn trouw en Italiaanse wezen". In
hetzelfde vraaggesprek had hij Enge
land als het „perfide Albion" be
titeld.
Een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van buitenlandse
zaken verklaarde Vrijdag te Wash
ington, dat Amerikaanse functiona
rissen „achter de schermen" al het
mogelijke doen om de gemoederen
tot rust te brengen.
groepen, die elkaar aflosten, uren
achtereen met hem bezig. De eerste
keer duurde dat 68 uur achtereen.
Toen konden de ondervragers niet
meer. Zij kregen rust om op verhaal
te komen. De tweede keer duurde het
,maar" 44 uur en de derde keer zelfs
maar „32".
Het ergste, zei hij, had hij de ver
veling gevonden. Er was niemand,
met wie hij kon praten en pas op
16 Juni 1952 had hij voor het eerst
lectuur gekregen. Die lectuur bestond
uit boeken van Lenin, Marx en En
gels. „Ik ben nu wat het communis
me betreft vrij belezen", zei hij
lachend.
Dean zei, dat hij eigenlijk door 'n
ongeluk in gevangenschap was ge
raakt. Toen hij in een jeep door het
frontgebied reed, vuurden plotseling
van alle zijden vijanden op hem en
zijn chauffeur, een luitenant. Hij
sprong uit de jeep en zocht dekking
onder een kapotgeschoten vrachtauto
langs de kant van de weg. De luite
nant in de jeep maakte snel rechts
omkeert en vergat blijkbaar in zijn
opwinding Dean mee.te nemen.
Daarna, zei hij, had hij nog lange
tijd door het frontgebied gedwaald
in een poging de geallieerde linies
weer te bereiken. Eén keer was hij
flauw gevallen en pas uren later
weer bijgekomen. Op zeker moment
was een vijandelijke patrouille hem
rakelings gepasseerd zonder hem te
zien.
UITWISSELING VOLTOOID.
De geallieerden en de communis
ten hebben Zaterdag op een bijeen
komst van de commissie voor repa
triëring van krijgsgevangenen te
Panmoendjon verklaard, dat de uit
wisseling van gevangenen Zondag
zal worden voltooid.
De communisten hebben dagelijks
ongeveer 400 man overgedragen, de
geallieerden ongeveer 2400.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Zaterdagavond tot
Zondagavond. Opgemaakt te 10
uur).
RUSTIG WEER.
Droog weer met perioden van
zonneschijn. Weinig wind. Kou- 5
de nacht. Morgen dezelfde mid-
dagtemperaturen als vandaag
of iets hogere.
6 Sept.: zon op 5.59 en onder 19.17;
maan op 3.55 en onder 18.26 uur
7 Sept.: zon op 6.01 en onder 19.14;
maan op 5.04 en onder 18.38 uur.
Het weer in Europa
HELSINKI
half bew.
16
STOCKHOLM
onbewolkt
18
OSLO
onbewolkt
15
KOPENHAGEN
onbewolkt
17
AMSTERDAM
zwaar bew.
16
EDINBURGH
zwaar bew.
16
LONDEN
nevel
19
LUXEMBURG
onbewolkt
18
PARIJS
onbewolkt
22
BORDEAUX
licht bew.
26
GRENOBLE
onbewolkt
27
NICE
licht bew.
26
GENèVE
licht bew.
27
ZüRICH
nevel
26
LOCARNO
zwaar bew.
27
BERLIJN
zwaar bew.
18
FRANKFORT
nevel
22
MüNCHEN
nevel
22
WENEN
zwaar bew.
24
INNSBRUCK
geheel bew.
25
ROME
onbewolkt
32
Financiering Duitse
herbewapening
De Zwitserse bondsraad heeft be
sloten een grondig onderzoek in te
stellen naar berichten in de Zwitser
se pers, dat internationale financie
ringsmaatschappijen op Zwitserse
Het K.N.M.I. deelt mede:
Er hebben zich de laatste dagen be
langrijke veranderingen in de lucht
drukverdeling in onze omgeving vol
trokken. Terwijl Donderdag nog een
depressie, welke van Schotland naar
Noorwegen trok, harde winden ver-
oorzaaktè, kwam er gistermiddag bo>-
bodem bezig zijn de herbewapening ven het Noordzeegebied een rug
Zorgvuldig zijn de politieke tegenstanders van Adenauer aan het werk
geweest, met zwart potloodZij gaven hem een flinke lok over het
voorhoofd en dat kleine, bekende snorretje op de bovenlip, en de gelij
kenis tussen de bovenste drie portretten en die van Hitler is treffend.
Men vermoedt, dat de communisten die tijdens de verkiezingscampagne
beweren, dat Adenauer's Anti-Sovjei politiek gelijk is aan die van Hitier
en het land naar de oorlog zal voeren verantwoordelijk zijn voor deze
verandering van de Kanselier. De tekst naast de foto luidt: „deze eed leg
ik af voor het gehele Duitse volk: „wij zullen niet rusten totdat geheel
Duits\ind weer verenigd is in Vrede en Vrijheid". De foto werd geno
men in Frankfurt.
POSTZEGELVERZAMELAARS IN
ARNHEM BIJEEN.
De algemene, jaarvergadering van
de Nederlandse Bond van Postzegel
verzamelaars werd gisteren te Arn
hem gehouden. Vandaag is de Neder
landse philatelistendag en het congres
„Jeugd en Philatelie".
Aan het op de jaarvergadering uit
gebrachte jaarverslag 1952—53 wordt
ontleend, dat de bond verleden jaar
Juli 46 aangesloten verenigingen tel
de, met in totaal 11.666 leden.
Over het Interbenelux-comité
voor de Philatelie werd meegedeeld,
dat het samengaan met België en
'.uxemburg in dit comité zuiver in-
I irmatorisch is, zodat het dus geen
|/oor de bond bindende besluiten kan
nemen en dat het de drie betreffende
bonden uitsluitend wil adviseren in
philatelistische aangelegenheden.
W. ANDRIESSEN UIT
ZIEKENHUIS.
De voorzitter van de K.V.P., de
heer Andriessen, die geruime tijd ziek
is geweest, heeft enkele dagen gele
den het ziekenhuis verlaten. Hij is
voor herstel op vacantie gegaan.
van West-Duitsland voor te berei
den.
Dc Zwitserse regering zal waar
schijnlijk Dinsdag beslissen of ver
gunningen dienen te worden ver
schaft voor de uitvoer van luchtdoel
geschut Ier waarde van 10 millioen
gulden voor de Westduitse grens
politie.
De bestelling van de Westduitse
regering voor het geschut, dat van
een Kaliber van 20 mm is, werd ge
plaatst bij Hispano-Suiza in Genève.
De order betreft waarschijnlijk 34
stukken geschut. De „National' Zei-
tung" in Bazel had deze berichten
voor het eerst gepubliceerd. Hierin
werd teweerd. dat maatschappijen
met een totaal kapitaal van hon
derder millioenen Zwitserse francks
technische en financiële voorberei
dingen aan het treffen waren voor
de uiteindelijke herbewapening van
West-Duitsland op grote schaal.
Deze maatschappijen, die hoofdzake
lijk zouden '.verken met gelden die
uit Nazi-Duit«land gesmokkeld wa
ren. zouden zich op Zwitsers ge
bied bezig houden met kuiperijen
en verbitterde concurrentie en hun
activiteit zou nadelig voor de Zwit
serse neutraliteit en onafhankelijk
heid zijn.
hoge luchtdruk tot ontwikkeling.
De nadering van de rug was oor
zaak, dat de wind gisteren voortdu
rend zwakker werd. De polaire lucht-
massa's, welke Donderdag naar ons
land waren gestroomd, kwamen tot
rust en tijdens de nagenoeg onbe
wolkte nacht kon de temperatuur snel
dalen Minum'umtemperaturen van 6
tot 8 graden wer Jcn overal in het
binnenland gemeten Op het vlieg
veld Deelen daalde het kwik zelfs
tot 4 graden. Op ongeveer 1200 km.
ten Zuidwesten van IJsland, dus nog
op het Noordelijke deel van de Oce
aan, bevindt zich het centrum van een
diepe depressie. Deze stuurt op grote
hoogte enorme hoeveelheden warme
lucht naar de Britse eilanden. Dit
heeft o.a. tot gevolg, dat de rug van
hoge druk, die in onze omgeving is
aangekomen, nog wordt versterkt. Op
aanhouden van het rustige weer tij
dens het weekeinde mag daarom
worden gerekend. Overdag zullen
flinke periode van zonneschijn voor
komen en de temperatuur zal Vig-
zaam verder oplopen. De nachten
blijven echter koud.
Korreltje
Op congressen wordt meer gegeten
dan gesproken, meer gesproken dan
beraadslaagd, meer beraadslaagd dan
beslist.
