S)e CeidóeSott/fccmt TELEVISIE Stakers bestormden stadhuis waar bespreking werd gevoerd „Mariner" gaat met slagvloot de Britse eilanden aanvallen Westelijk verzoek tot opheffing van de interzonale passen oliebesprekingen Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN VRIJDAG 28 AUGUSTUS 1953 44ste JAARGANG No. 12 Schouwen nam de zee gevangen Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. t 6.80. - Advert: 15 et p. mm. Telefoontjes f 1.50 niet beslecht. Zoals bekend mag worden verondersteld, is er verschil van mening tussen de minister van onderwijs, die de regering zal moeten adviseren, en de voorzitter van de KRO, die men als de afgezant van de omroepverenigingen zou kunnen be schouwen. Prof. Kors de omroepverenigin gen dus wenst het totale gezag van deze verenigingen over de televisie; de minister v/enst zendtijd voor de omroepen, maar daarnaast een alge meen programma.- Di+ heeft tot gevolg, dat er geen haast wordt gemaakt met de televi sie in ons land en dat het televisie klimaat in ons land nogal tamelijk slecht is. Et wordt nog geen haast gemaakt met de televisie, deels, omdat men er nog weinig voor schijnt te voelen zich een toestel aan te schaffen, waar van, vergeleken met de radio, zo wei nig uren kan worden genoten, deels natuurdijk ook om economische rede nen. De vraag is deze of men n' en de- plaise dit conflict nu toch maar haast zou moeten maken met de televisie, of. dat men dit verschil van mening spoedig tot een oplossing moet bren gen om de omwikkeling van de tele visie ook in ons land te kunnen be vorderen. Indien het waar is en het is, naar wij menen, waar dat men de ont wikkeling der televisie en de invloed op cnze huiskamers toch niet zal kun nen tegenhouden, dan is er vooral met het oog op hetgeen andere landen in deza te zien hebben gegeven, meer voor te zeggen, om die ontwikkeling maar niet haar gang te laten gaan en eerst in goeds banen te leiden, dan die ontwikkeling zo maar in het wil de weg te bevorderen met alle geva ren van dien. De televisie komt er immers toch. HE r 't Rommelt nog in Frankrijk IET .GAAT hier om de totale of de niet totale invloed der omroep verenigingen. Wat Amerika, het land der vrijheid, in dit opzicht te zien geeft, stemt nu niet direct tot grote voldoening. Enquêttes daar hebben uitgewezen, dat de programma's in het algemeen allerminst voor de huis kamers geschikt zijn. Men denke maar eens aan de invloed van de film, welke daar via de televisie wordt ver toond Een andere enquêtte onder de schooljeugd openbaarde, dat deze jeugd ongeveei zestien uur per week aan de televisie verdoet en men moet dan maar eens denken aan de gevol gen daarvan voor de studie en voor de sfeer in het gezin, dat aldus ge dwongen wordt, in het donker te le ven. Dit laatste nadeel spreekt ster ker in ons land, waar het gezinsleven een nog sterke invloed heeft en waar het boek en het gemeenschappelijk spel met de kinderen vaft grote op voedende waarde zijn. Zou men de ontwikkeling van de televisie haar eigen gang laten gaan, dan zou het le verwachten zijn, dat de commerciële kant de artistieke- morale en culturele zijde zou over vleugelen en inen kan een kwaad nog altijd beter voorkomen dan genezen. Dit duidt op een noodzaak van orde ning om een waarborg te scheppen voor het peil der toekomstige uitzen- ringen. De vraag is nu maar of men deze ordening geheel aan de omroep verenigingen kan overlaten. Minister Cals wenst de omroepver enigingen allerminst uiï te sluiten. De zaak is echter zo, dat de gevaren bij de televisie nog groter zijn dan bij de radio. En nu weten we wel, dat men deze uitzendingen aan de Christelijke Radioverenigingen met een gerust hart kan toevertrouwen, al kom* ook daar, wat de amusements programma's betreft, de culturele waarde wel eens in de knel Bovendien zyn er nog andere vere nigingen dan de Christelijke Radio verenigingen alleen en indien men dus aan deze radio-omroepen de tele visie zou toevertrouwen, bestaat weer het gevaar, dat de concurrentie tus sen deze verenigingen ten nadele zou werken van de televisieprogramma's Ook de radio heeft dit te zien gege ven. Hier moet o.i. de overheid een vinger in de pap hebben, vooral bij het begin en de ontwikkeling van de televisie, welke zo gemakkelijk in ver keerde richting zou kunnen groeien. Het is de plicht van de overheid, hiertegen te waken. Positief heeft de overheid tegelijkertijd te zorgen, dat de televisie een breed monument worde van Nederlandse christelijke cultuur. Maar dan mag de overheid niet afzijdig blijven staan toezien hoe het gaan zal als de omroepverenigin gen hun klantenpolitiek naar het ter rein der televisie gaan overbrengen. De vraag is echter, of de minister met zijn algemeen programma, zoals hij dat wenst, en met de televisie stichting dit doel zal kunnen berei ken. De minister van Onderwijs. Kunsten en Wetenschappen wil de omroepverenigingen er niet buiten houden: maar zullen de programma's, welke die radio-verenigingen zullen gaan brengen, geheel buiten de Tele visiestichting omgaan? Deze op te richten Televisiestichting zal van de andore kant ook weer geen werktuig mogen zijn van de regering, maar een grote mate van autonomie moeten hebben en tevens een garantie moe ten bieden voor de uitzendingen, desnoods onder controle van de volksvertegenwoordiging. Dit is naar onze mening nog niet uit de doeken gedaan en dien aangaande zal men tot overeenstemming moeten komen. Te Angers in West Frankrijk heb ben drie duizend stakers Donderdag avond gepoogd het stadhuis binnen te dringen. Zij kwamen hierdoor in botsing met de politie, die traangas- bommen gebruikte om de ordever stoorders te verspreiden. Hierbij wer den drie politiemannen en verschei dene stakers gewond. De toestand van een der gewonde politiemannen is ernstig. De stakers zijn allen werkzaam bij overheidsdiensten, zoals de poste rijen, de spoorwegen, e.d. Voor de botsing hadden zij, in overeenstem ming met de door alle vakorganisa ties gedane oproep, besloten Vrijdag weer aan het werk te gaan. Zy zon den een afvaardiging naar het stad huis, om de eisen, waarvoor zij heb ben gestaakt, nogmaals naar voren te brengen. De stakers rukten, onder het roe pen van leuzen tegen de regering, na een door hen gehouden vergadering naar het stadhuis. Een afvaardiging der stakers werd door een beambte ontvangen. Op een tijdstip, dat deze zich nog in het ge bouw bevond, begonnen de stakers er buiten met stenen naar de ramen te werpen. Tevens drong de menigte op in de richting van de deuren van het stadhuis. Hier greep de politie in, om te voorkomen dat de deuren zou den- worden beschadigd of aan stuk ken gebroken. Dit werd de aanleiding tot de gevechten. De politie zette de omgeving van het stadhuis af. Zij gebruikte, als ge meld, traangasbommen tegen de or deverstoorders en zij wist de ingang tot het stadhuis vrij te maken. Hierna ontstonden verspreide vechten in aangrenzende straten, politie wist uiteindelijk de orde te herstellen. Alle Rouaanse havenarbeiders, die Donderdag na het officieel beëindigen van de staking naar hun werk wa ren teruggekeerd, zijn door hun werk gevers uitgesloten. De werkgevers verklaarden, dat de arbeiders niet normaal werken. Voorts liepen Donderdag geen treinen van en naar Rouaan, daar 400 spoorwegarbeiders het werk neer legden uit protest te gen de strafmaatregelen, die aan medearbeiders waren opgelegd, we gens deelneming aan de juist beëin digde staking. De spoorwegmannen kwamen rus tig bijeen bij de plaatselijke bureaux van de spoorwegen. Posters haakten de locomotieven los van de treinen, die op het punt stonden uit Rouaan te vertrekken. Nadat een woordvoerder van een vakorganisatie de mannen had me degedeeld, dai de regering beloofd heeft hun eisen te onderzoeken, gin gen de mannen uiteen. STERKE INKRIMPING VAN SEMJONOFS STAF. Het officiële Oost-Duitse persbu reau „ADN" meldt, dat de Sowjet- Russische hoge commissaris in Oost- Duitsland Semjonof zijn staf tot een derde van de oorspronkelijke grootte heeft teruggebracht, zulks in verband met het ontbinden der Russische commissie van toezicht in Oost-Duits- land. NAGUIB TERUG UIT MEKKA. De Egyptische minister-president, generaal Naguib, is Donderdagavond van een bedevaart naar Mekka in Cairo teruggekeerd. Hij werd op het vliegveld door een grote menigte verwelkomd. Nato oefent op zee Passagiersschepen ook ingeschakeld „Kroonprins Frederik" wordt gelicht Een grote slagvloot bestaande uit vliegdekschepen, slagschepen, krui sers en andere oorlogsschepen, van verscheidene Nato-landen, zal een belangrijke rol spelen in de oefening „Mariner'' die begint op 16 Septem ber. Deze vloot wordt in het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan sa mengetrokken. Zij zal zich, al oefe nende, in zuidelijke richting ver plaatsen, en met haar van de vlieg dekschepen af opstijgende vliegtui gen aanvallen doen op de Britse eilanden. Ter beoefening van de convooi- bescherming en ter beproeving van de organisatie voor de regeling van het zeeverkeer zal, zowel met denk beeldige als met werkelijke con- vooien worden gevaren. Hiertoe zul len de voor de slagvloot bestemde hulpschepen op hun weg naar het verzamelgebied convooien voorstel len. Verder zullen uit West-Europa twee convooien vertrekken in zuide lijke richting. Deze keren nabij Kaap Finisterre terug en stellen dan con vooien voor uit het zuiden op weg naar Engeland. Bovendien zullen er nog convooien varen tussen Enge land en Scandinavische havens er van de V.S. naar de Middellandse Zee, via de Azoren. Enkele grote pas sagiersschepen zullen gedurende hun normale vaart over de Oceaan bij de India's afgevaardigde luistert toe H. Krishna Menon, de afgevaardigde van India in de Veiligheidsraad luis terde intens naar het debat betreffende India's deelneming aan de Korea Vredesconferentie. De Verenigde Staten hebben zich uitgesproken tegen de deelneming van India. Geheel geconcentreerd luistert Menon (links) en midden. Tegen het einde van de debatten pleegt Menon overleg met een van zijn assistenten. oefening worden ingeschakeld als al- leenvarende schepen die bescher ming behoeven. Om aan te geven, dat zij aan de oefening deel nemen zullen zij een zwarte vlag voeren. De convooien zullen worden aange vallen met onderzeeboten, andere oorlogsschepen en vliegtuigen van ranje-partij. Escorte-schepen zullen hen tegen deze aanvallen ver dedigen. Arrestaties in Marokko Vertegenwoordigers van staten leden der Arabische Liga en van Aziatische landen hebben Donderdag, na een niet-officiële bijeenkomst in het gebouw der Indonesische ambas sade te Cairo, een bekendmaking uit gegeven, waarin zij onder meer zeg gen dat „positieve maatregelen zullen worden genomen om de Marokkanen te steunen". De Franse autoriteiten te Rabat hebben Donderdag medegedeeld, dat in het gehêel 504 personen zijn gear resteerd in het Oosten van Frans Marokko sinds de ongeregeldheden, die voor het afzetten van- sultan Mo hammed plaats vonden. Hiervan zijn en 250 uit de stad Oejda, waar op 16 Augustus 18 personen bij botsingen om het leven kwamen. In het geheel werden 32 Fransen gedood in Oejda, Rabat en Casablanca. Aan 28 perso nen is moord - ten laste gelegd. De rechtbank van de pasja van Oejda heeft 93 personen veroordeeld tot gevangenisstraffen van 6 maanden tot twee jaar wegens aanvallen op de politie, aanzetten tot opstand en op roer. De rechtbank van de pasja van Casablanca heeft Donderdag 23 per sonen veroordeeld tot een jaar ge vangenisstraf wegens oproer. De vertegenwoordiger der Ver enigde Staten, Henry Cabot Lodge, zeide in de Veiligheidsraad dat het duidelijk was, dat de toestand in Marokko geen bedreiging vormde van de internationale vrede en vei ligheid en dat het er hier niet om ging een oordeel te vellen over het z.g. „kolonialisme". De Britse afgevaardigde, Sir Glad- wyn Jebb, onderschreef het Franse standpunt, dat de Veiligheidsraad de bevoegdheid mist de Marokkaanse crisis, welke leidde tot het afzetten van de vorige Sultan, te bespreken. Ook Jebb was van mening dat de internationale vrede en veiligheid door de toestand in Marokko niet in gevaar worden gebracht. Wil Mau-Mau de I Hervatting Brits-Perzische Het Deense passagiersschip „Kroonprins Frederik", dat in April van dit jaar uitbrandde en zonk, toen het gemeerd lag aan de Parkestone Quay in Har wich, wordt gelicht. Men hoopt het schip, dat 3.895 ton meet, naar Dene marken tc kunnen slepen, waar het dan volledig zal worden hersteld. Het lichten van het schip. De Westelijke hoge commissarissen hebben Donderdag op verzoek van de Westduitse regering aan hun Rus sische collega gevraagd de interzo nale passen en de verblijfvergunnin- gen voor reizenden tussen Oost- en West-Duitsland op te heffen. Zij hebben daarmee voldaan aan een ver langen van de Duitse Bondsraad, die reeds maanden geleden eën initiatief in deze richting had verzocht. Door het vervallen van de bijzondere reis- papieren, die thans nog aan de zone- grens worden gevraagd, zou het per sonenverkeer praotiscli geheel vrij worden gelaten, hetgeen hier zou worden beschouwd als een belangrij ke factor voor het behoud van de banden tussen de beide delen van het land. Door de reeds voor de opstand in Juni aangekondigde verzachte Russi sche maatregelen is inmiddels reeds een zeer belangrijke vergroting van het personenverkeer mogelijk ge worden. Sedert het einde van Juni hebben de autoriteiten der Sow jet-zone 220.000 interzonale passen uitgege ven. Een grote stroom Oost-Duitsers komt nu dagelijks naar de bondsrepu bliek, terwijl ook in omgekeerde richting de familiebezoeken zeer zijn toegenomen. Via het grensstation Helmstedt, de voornaamste sluis tus sen Oost en West, passeren nu da gelijks 15.000 mensen de grens. De interzonale treinen, die tussen Ber lijn, Maagdenborg en het Roergebied rijden, zijn overvol, tenminste voor zover zij op Oostduits gebied rijden. Gedrang. De op 800 reizigers berekende trei nen vervoeren vaak twee tot driedui zend passagiers tot aan het grenssta tion. Hier staan dan meestal extra treinen gereed om een deel van de passagiers over te nemen om de reis verder wat comfortabeler te maken. Deze overbezetting der treinen en het feit, dat in het Russische grens station Marienborn een viervoudige controle wordt toegepast, leiden vaak tot urenlange vertragingen, die de Oostduitse reizigers zich echter gaar ne getroosten nu zy na lange tyd weer de gelegenheid hebben buiten de grenzen van de „Duitse Democra tische Republiek" te reizen. Helm stedt is wel het drukste, doch niet het enige grensstation. Bovendien heeft de Sowj et-zóne nu ook het autobus- verkeer over de grens weer vrijgege ven. Leipzig, Erfurt en Maagdenburg hebben nu weer hun geregelde bus diensten naar het Westen en het ligt ih de bedoeling ook autobuslijnen naar Zuid-Duitsland te openen. Het plotseling gestegen bezoek uit Oost-Duitsland heeft ook bijzondere maatregelen nodig gemaakt om de bezoekers der Bondsrepubliek in de gelegenheid te stellen in het Westen enigszins comfortabel te leven. Een belangrijke hinderpaal is, dat het de Oostduitse reizigers niet wordt toe gestaan geld om te wisselen. De Oost duitse Marken die zij meenemen, worden in hun interzonale passen ge noteerd en de Oostduitse grenscon trole gaat zorgvuldig na of men by terugreis nog over deze Marken be schikt. De bezoekers zijn dus in de meeste gevallen op de ondersteuning van familie of bekenden aangewezen. In Stuttgart heeft het stadsbestuur inmiddels het voorbeeld van West- Berlijn opgevolgd. Men geeft er iede re interzonale reiziger bij aankomst in de stad tramkaarten en vrijbil- jetten voor allerlei stedelijke instel lingen. Propaganda. De Oostberlijnse radio-omroep heeft Donderdagavond het voorstel van West-Duitsland om de interzo nale passen af te schaffen, dat tot het geallieerde verzoek hieromtrent by de Sowjetrussische hoge commissaris de Sowjetrussische hoge commissie heeft geleid, „domme verkiezings propaganda" genoemd. Volgens radio Oost-Berlijn heeft de Westduitse re gering bepaalde personen steeds het reizen naar Oost-Duitsland belet. In de afgelopen twee maanden, aldus de radio, had het Oost-Duitse ministerie van binnenlandse zaken meer dan 400.000 interzonale passen verstrekt aan Oost-Duitsers, die naar het Wes ten wilden reizen. strijd staken? De Mau-Mauleider Dedan Kimathi heeft zijn „o:rlogsleiders" bevel ge geven de wapens neer te leggen en de strijd te staken, aldus een brief aan het in de Swahili-taal verschij nende blad „Habara Za Dunia". Een deel van deze brief, dit afkomstig zou zijn van Dedan Kimathi zelf, werd Donderdag door het blad gepu bliceerd. „Habara Za Dunia" staat onder re dactie van Wycliffe Awor, een in heems lid van de wetgevende raad van Kenia en oud-voorzitter van de thans verboden „Keniase Afrikaanse Urne". In een bewerking van de brief, die in Nairobi beschikbaar was, zou Kimathi verklaard hebben, alle oor logsleiders in de bossen bevolen te hebben, de strijd na Augustus 1953 te staken, opdat er weer vrede zou kunnen heersen en een nieuw Ke nia geschapen zou kunnen worden. Naar verluidt is de brief per post aan de hoofdredacteur van Habara Zo Dunia verstuurd. Ook de gouver neur van Kenia zou een dergelijke brief gezonden zyn. De Britse opperbevelhebber in Erskine, heeft het vorige weekeinde naar de brief van Kimathi aan de gouverneur verwezen, toen hij be kendmaakte, dat de verzetslieden een kans was geboden, zich over te ge ven en dat zy de verzekering ge kregen hadden eerlijk behandeld te zullen worden. Kimathi, aldus Ers kine, had te kennen gegeven, dat hij de strijd wilde beëindigen, „doch uiteraard, op zijn eigen voorwaar den". De brief v-an Kimathi was gedag- teken 14 Augustus. Mossadeq heeft schulden gemaakt Perzische zakenlieden in een win kelwijk te Teheran zijn een actie be gonnen om de Sjah te bewegen zich te laten kronen. De Sjah heeft in het verleden reeds verscheidene keren zijn kroning uitgesteld, op grond van de economische moeilijkheden in zijn land. Vijf honderd winkeliers verza melen thans handtekeningen van per sonen, die voor kroning van de Sjah zijn. De politie te Teheran zet de actie tegen de communisten nog voort. Donderdag werden weer drie com munistische schuilplaatsen gevonden, waarbij een grote hoeveelheid explo sieven en wapenen in beslag werd genomen. Sinds Dinsdag zijn reeds 42 vrachtauto's met communistische boeken en vlugschriften verbrand. Volgens een Perzisch dagblad sneed een woedende menigte een commu nist, die pamfletten wilde versprei den, de oren af. Alle provinciale gouverneurs als mede de militaire commandanten on der het bewind van Mossadeq zullen vervangen worden, aldus is te Tehe ran vernomen. Afgevaardigden van de oppositie onder Mossadeq zijn Donderdag in het parlementsgebouw bijeengeko men. Zy zijn van mening, dat het parlement spoedig bijeen moet ko men. Voorts hebben zij besloten hun onafhankelijke collega's, die ontslag genomen hebben, te overreden van hun besluit terug te komen, dat „on der dwang" genomen werd. Donderdag is de afgevaardigde van het Nationale Front en voorzitter van de Iraanse Partij, dr. Karim Sand ja- bi, gearresteerd. In een radiotoespraak heeft de Per zische premier, generaal Zahedi, Donderdag verklaard, dat de afge zette premier, dr. Mossadeq, Perzië naar een bankroet had geleid. De vo rige regering had een binnenlandse schuld nagelaten van 17.705 milliard rials. Volgens het Egyptische blad „Al Misri" heeft de Perzische premier, generaal Zahedi, bekendgemaakt, dat hij in de tweede helft van September besprekingen met Groot-Brittannië zal voeren over de oliekwestie. I neen vraaggesprek met een spe ciale correspondent van „Al Misri" ini Teheran verklaarde de premier, dat de onderhandelingen zullen worden gevoerd op basis van de olie-nationa- lisatiewet, die was goedgekeurd door de „Madjlis" (de Perzische Tweede Kamer) en de Sjah. De Perzische godsdienstige leider Kasjani verklaarde tegenover de cor respondent te menen, dat generaal Zahedi de oliekwestie zou kunnen op lossen op een manier, die voor hem en het Perzische volk aanvaardbaar is. Hij geloofde niet dat de premier op dit punt tegen de wens van het vclk zou handelen. „In ieder geval kan de politiek van Razmara (de in Maart 1951 vermoorde Perzische pre mier, die een aanvullende overeen komst met de Britse-Perzische olie maatschappij steunde) in Pezië niet meer worden opgelegd en ieder die dit probeert, zal het zelfde lot als Razmara ondergaan", zo voegde Kas jani hieraan toe. AUDIëNTIE BISSCHOP VAN HAARLEM. Z.H.Exc. de Bisschop van Haar lem zal Dinsdag 1 en Woensdag 2 September a.s. geen audiëntie ver lenen. HOE wordt het weer? Geldig van Vrijdagavond Zaterdagavond. (Opgemaakt te 10 uur). PLAATSELIJK REGEN. Veel bewolking met op vele plaatsen tijdelijk regen of mot regen. Overwegend matige wind, hoofdzakelijk tussen West en Zuid. Vannacht minder koud, morgen overdag ongeveer de- zelfde temperatuur als vandaag, i 21) Aug.: zon op 5.46 en onder 19.35; maan op 20.56 en onder 12.25 uur. Het weer in Europa Hier volgen de weerraporten van hedenmorgen 7 uur: weer temp. zwaar bew. 20 mist 18 zwaar bew. 22 licht bew. 19 STOCKHOLM AMSTERDAM LONDEN LUXEMBURG PARIJS BORDEAUX GRENOBLE NICE GENEVE ZURICH LOCARNO BERLIJN FRANKFORT MUNCHEN WENEN INNSBRUCK ROME onbewolkt 22 onbewolkt 25 onbewolkt23 licht bew. 24 nevel 23 mist 21 onbewolkt 25 nevel 20 nevel 21 nevel 17 geheel bew. 18 nevel 14 zwaar bew. 26 Korreltje

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 1