Beria „ontmaskerd" als vijand van het Sovjet-volk Strijd om de macht door Malenkof gewonnen Hij trachtte zich meester te maken van de leiding Adenauers voorwaarden voor herstel der eenheid jimii i-> - - VRIJDAG 10 JULI 1953 I /r "1 44ste JAARGANG No. 12936 jjjQs I BERIA door MaZenfeof Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. KATHOUEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN ten Va* 9ebracllt Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. Papengracht 32, Tel. 20015. Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs t 0.47 p. w„ I 2— p. mad., i 6p. kwart. Franco p. p. t 6.80. - Advert; 15 ct. p. mm. Teletoontjes f 1.50 BERIA'S VAL T\E VAL VAN BERIA, een der drie machtigen in het Sovjetrijk, is weliswaar een volkomen verrassing voor het Westen wat betreft het tijd stip, waarop zij geschiedde, doch van het feit zelf staat men allerminst te Jtiiken. Direct na het bekend worden van de reorganisatie der Russische rege ring na Stal ins dood. toen het bleek, dat de macht, welke Stalin alleen had bezeten, voortaan verdeeld zou £ijn' over een driemanschap, werd j-eeds de verwachting uitgesproken, dat het wel niet zo heel lang zou du ren of één van de drie zou de andere twee weten te verdringen. Weldra drongen tussen de verrassingen, wel ke het Kremlin ons bezorgde 0 met z'n wonderliike koerswen- dingen, vage geluiden- tot ons door van een tegenstelling tussen Malenkof en Beria; één keer werd zelfs de liquidatie van Malenkof be richt, zodat het er de schijn van had, dat de gevreesde man van de gehei me politie Beria zijn tegenstander „in zijn zak" had. Maar dat is nu plotseling anders uitgepakt: het blijkt, dat niet Malen kof, maar Beria is geliauideerd. Be ria is door-het centrale comité van de communistische partij uit de oartij gestoten als vijand van het Sovjet volk en van zijn regeringsfuncties ontheven. Zijn nroces wordt voorbe reid. want het dossier van zijn „mis dadige practijken" is opgezonden naar het opperste gerechtshof der Sovjet-Unie. Van een arrestatie wordt evenwel niet gesproken, het geen wel opvallend is en aanleiding kan worden tot allerlei gissingen. Naar de ware achtergrond van de gebeurtenissen, welke ten riotte heb ben geleid tot de val van Beria. kun nen wij op het ogenblik slechts ra den. Het kan ons koud laten of wij al dan- niet iets zullen vernemen van de binnenbrandjes, welke in het Kremlin hebben gewoed voordat Ma lenkof zijn grote slag kon slaan. Wat ons meer interesseert is de vraag of de val van Beria iets te maken heeft met de jongste koerswending van de Rucsische politiek. Uit het artikel van de „Prawda" is niet wijs te worden. Dat is een ver zameling van het gewone woorden rijke jargon, dat eerder bedoeld is als een rookgordijn dan als een verhel dering Het Prawda-artikel zinsneelt eroD dat Beria naar de leiding in de partij en de staat streefde, wat erop zou kunnen wiizen, dat het hele voorval niets meer is dan een dood- eewone striid om de macht, welke door Malenkof tenslotte is gewonnen. Maar er wordt ook gesoroken var' een reactie, welke in het land meer en meer de koD opstak en ten slotte geleid zou hebben tot een overwin ning van het kapitalisme, voor welke reactie Beria verantwoordelijk zou zijn. Moet Beria- nu als zondebok de woestijn in gestuurd worden om een nieuwe koerswending te rechtvaardi gen? En tot hoever zal die koerswen ding zich dan uitstrekken? Zal ook de buitenlandse politiek weer terug gebogen woroen, welke de laatste maanden in het teken van toege vendheid en vriendelijkheid stond? Zal de ontdooiende koude oorlog weer bevriezen? Beria was minister van binnenlandse zaken, en de bui tenlandse politiek staat onder leiding van Molotof, die niet in het geding is en voor wiens hoofd men voorlopig ook niet beducht is. Maar men kan nooit weten in hoever in het Rusland van- vandaag de binnenlandse poli tiek z'n terugslag heeft op de buiten landse. In de komende dagen zullen de ge beurtenissen zelf wel een nadere ver klaring geven van de betekenis van Beria's val, doch het is niet aar. twij fel onderhevig dat de gevolgen er van zeer ver strekkend zullen zijn. Zat hei wei nu wedeiom wmden amyeyaaid Beria's misdadige activiteiten komen voor de Rechtbank BERIA, EEN DER LEDEN VAN HET DRIEMANSCHAP, DAT NA STA LIN'S DOOD DE MACHT OVERNAM, IS VOLGENS BERICHTEN UIT MOSKOU, GISTEREN AFGEZET EN ONTSLAGEN ALS VICE-PREMIER EN MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN. HIJ IS BOVENDIEN ALS VIJAND VAN DE COMMUNIST1SCI1E PARTIJ EN VAN HET SOV JETVOLK UIT DE PARTIJ GESTOTEN. DIT BESLUIT WERD GENOMEN OP EEN BIJEENKOMST VAN HET CENTRALE COMlTé VAN DE PARTIJ, WAAROP PREMIER MALENKOF VERSLAG UITBRACHT OVER „MISDADIGE, TEGEN DE PARTIJ EN DE STAAT GERICHTE ACTIVI TEITEN, DIE GERICHT WAREN OP DE ONDERMIJNING VAN DE SOVJETSTAAT IN HET BELANG VAN BUITENLANDSE KAPITALIS TEN". TOT BERIA'S OPVOLGER ALS MINISTER VAN BINNENLANDSE ZAKEN WERD SERGE NIKIFOROW1TSJ KROEGLOW BENOEMD, DIE DEZE POST BEKLEEDDE VÓÓR DE REORGANISATIE VAN MALEN KOF. HET DOSSIER VAN BERIA'S MISDADIGE ACTIVITEITEN IS VOOR ONDERZOEK OPGEZONDEN NAAR HET OPPERSTE GERECHTSHOF VAN DE SOVJET-UNIE. VOLGENS HET RUSSISCHE PERSBUREAU TASS, WERDEN DE BESLUITEN VAN HET CENTRALE COMITé EEN STEMMIG GENOMEN EN MET APPLAUS GOEDGEKEURD. DE SLAVEN JUICHTEN Pres* Churchih treedt niet af Van Britse regeringszijde is met de meeste klem tegengesproken, dat premier Churchill het voornemen zou hebben zijn functie binnen drie maanden om gezondheids redenen neer te leggen. Berichten, waarin dit werd voor speld, waren gisteren verschenen in twee provinciale bladen, de „Liver pool Daily Post" en de „Birmingham Fost". Niettemin, ondanks dit démenti houden de geruchten aan; de pre mier zou zyn besluit eerst op het congres van de conservatieve partij in October bekend willen maken. De diagnose van zijn artsen, dat de toestand van zijn hart hem niet meer toe zou staan zich volledig aan zyn werk te geven, zou hem hier toe dwingen. Volgens deze zelfde geruchten zou Churchill ook de titel hertog aanvaarden, die hij tot nu toe heeft geweigerd. KINDEREN VERMIST IN DE ANDES De Chileense luchtmacht is ver zocht een hefschroefvliegtuig te zen den om te helpen zoeken naar een geestelijke en 21 jongens, die in de Andes, 50 kilometer van Santiago, worden vermist. De geestelijke en de jongens ver lieten drie dagen geleden het plaats je Le Valdes en zijn daar niet te ruggekeerd. Na het centrale comité heeft Don derdag het bestuur van de partijaf deling Moskou en omgeving verga derd, Alle „activisten" in dit gebied waren op de vergadering'aanwezig, die volgens „Tass" uitgroeide tot een machtige demonstratie van een een heid van de militanten van Moskou en hun algehele solidariteit met het partijbestuur. Alle aanwezigen waren eenstem mig van mening, aldus Tass, dat in de vier maanden sedert het overlij den van Stalin het centrale comité van de partij een juiste koers heeft gevolgd en een groot werk heeft ver richt bij het versterken van de een heid dei partij en het volk. „Met algehele eenstemmigheid en vurige goedkeuring juichtten de 2.000 aanwezigen het besluit van het centrale comité stormachtig toe". „OVERLOPER NAAR HET IMPERIALISME" Het orgaan van de Russische com- muiustiscne pariij, „Prawda", heeft Vrijdagochtend in een hoofdartikel verklaard, dat „Beria heeft opgehou den communist te zijn om overlo per naar de burgerlijke klasse en agent van het internationale impe rialisme te worden". Beria had ge tracht, aldus de „Prawda", zich mees ter te maken van de leiding van de partij en de staat om de partijpoli tiek te vervangen door een politiek van overgave, die op de duur geleid zou hebben tot herstel van het kapi talisme". De „Prawda" beschuldigt Beria er van, onder valse uitvluchten de uit voering van besluiten van de leiden de partij-organen op het gebied van de ontwikkeling der landbouweco nomie te hebben geremd, teneinde collectieve boerderijen te ondermij nen en moeilijkheden bij de bevoor rading van het land te veroorzaken. Beria trachtte voorts „onenigheid te zaaien tussen de volken van de Sowjet-Unie." Hij moedigde de acti viteit van nationalistische burgerlij ke elementen in de republieken aan. Hij remde de uitvoering van alle be sluiten ter versterking van de wet geving om alle willekeurige hande lingen onmogelijk te maken, aldus de Prawda". ,In den beginne was zijn misdadige activiteit tegen de partij en tegen de staat diep verborgen. De laatste tijd echter, toen hij arrogant was ge worden en zich zelf liet gaan, begon Beria zijn ware aard te tonen. De intensivering an Beria's misdadige activiteit is verklaarbaar door de al gemene toeneming van subversieve activiteit tegen de Sowjet-Unie van de krachten van de internationale reactie, die zich zowel binnenslands als internationaal meer doet gelden. Met zyn machinaties om de macht in handen te krijgen, begon Beria pogingen in het werk te stellen om het ministerie van binnenlandse za ken boven de partij en de regering te stelien. Hij gebruikte organen van het ministerie, zowel centraa. als lo caal, tegen de partij en haar le'-ing en tegen de regering van de Sowjet- Unie. Hij bevorderde personeel van het ministerie van binnenlandse za ken op grond var persoonlijke trouw aan hemzelf." aldus de .Prawda." Vrijdagmorgen te acht uur plaat selijke tijd heeft het Sowjet-Russi- sche -mik door middel van radio- Moskou het nieuws vernomen van de maatregelen, die door het centra le comité van de communistische partij ten aanzien van maarschalk Beria waren genomen. De radio deed voorlezing van het officiële commu niqué, dat in de nachtelijke uren door het persbureau Tass was uit gegeven, en daarna van het hoofd artikel van de „Prawda" en gaf een gedetailleerd verslag van de Don derdag door de comité's der partij van de stad Moskou en de provincie gehouden bijeenkomst. NIEUWE KOERSWENDING? In Washington, waar het nieuws uit Moskou vroeg in de nacht van Donderdag op Vrijdag werd ontvan gen, Werden onmiddellijk deskundi gen en diplomaten op de hoogte ge bracht. Sommige waarnemers in Washing ton zien in de val van Beria een voorspel tot een alleenheerschappij van Malenkof ah werkelijke opvol ger van Stalin. Zij geloven, dat Be ria voorstander was van een soepe ler houding ten aanzien van de Oost- Europese staten. De ongeregeldheden in Oost-Duitsland en elders zouden volgens hen het lot van Beria heb ben bezegeld. Zij vragen zich af, of het politieke beleid in Oost-Duits land, Oostenrijk en Hongarije dat onlangs gewijzigd werd. niet op nieuw gewijzigd zal gorden. Deskundigen van het Amerikaan se ministerie van buitenlandse zaken voor Sowj et-Russische aangelegem heden zien in Beria's val een teken, dat het gehele Sowj et-Russische re giem wordt versterkt De functiona rissen, die werkelijk verbaasd waren over de verwijdering van Beria zo wel uit de regering als uit de com munistische partij, verklaarden, niet te hebben verwacht, dat de strjjd om de macht tussen premier Malenkof en Beria zó spoedig aan de dag zou treden. Zij hadden ook niet gedacht, dat de premier meer dan een redelij ke kans zou hebben tegen een man, wiens geheime politie vele jaren lang versterkt werd, hoewel zij de mogelijkheid van een tegen-zet door de veiligheidsorganisatie niet uitslui ten. Aan de andere kant spraken de deskundigen er hun twijfel over uit, of Maienkof teger Beria zou zijn op getreden als hij zich niet in staat ge acht had een bedreiging van de ge- GROTEWOHL HEEFT ZICH VERSCHANST De West-Duitse regering heeft de Verenigde Staten, Engeland en Frank rijk verzocht de Sovjet-regering op de hoogte te stellen van de voorwaar den, die zij stelt voor het houaen van vrije verkiezingen in geheel Duits land. Het West-Duitse ministerie van Buitenlandse Zaken heeft te Bonn bekend laten maken, dat het verzoek Woensdag by wijze van nota ter hand was gesteld aan de Hoge Commissarissen voor doorzending aan hun regeringen en aan de ministersconferentie, die vandaag in Washington begint. De voorwaarden zijn dezelfde, welke bondskanselier Adenauer op 1 Juli in de Bondsdag voorlas: heropening van de Oost-West grens, afschaf fing van het „niemandsland" langs de Oost-Duitse grens, volledi~e bewe gingsvrijheid in geheel Duitsland, vrijheid vanpers, vereniging en vergade ring en bescherming van de persoon tegen willekeurige arrestatie, ver volging en terreur. DE GRENS WAS WEER OPEN Het verkeer tussen Oost- en West- Berlijn was gistermorgen drie we ken na het oproer van 17 Juni vrij wel weer normaal. Oost- en West-Berlijners stroom den eikaars sectoren binnen. De Oost-Berlijners kwamen om voedsel en kwaliteitsgoederen te kopen en kranten te lezen, de West-Berlijners gingen om munt te slaan uit de voordelige koers der Westmark en om eens poolshoogte te nemen in het Oosten der stad. Maar één punt bleef voor de West- Berlijners ontoegankelijk: de Pots- aammerplatz, waar de Amerikaanse, Britse en Russische sector bijeenko men en de onlusten van drie weken geleden hun hoogtepunt bereikten. Het tweede, wat de mensen uit de Westelijke sectoren opviel, was, dat de Oostduitse communistische rege ring zichzelf van de buitenwereld heeft afgesloten. Niemand mag de wegen, die naar het „Haus der Mi- nisteriën", het enorme gebouw, waar alle departementen zijn onderge bracht, leiden, betreden. Zwaar be wapende leden van de volkspolitië bewaken de toegangen en alleen communistische functionarissen mo gen passeren. Russische soldaten waren in - de Oostelijke sector niet te bekennen. Langs de gehele 43 km lange grens tussen Oost- en West-Berlijn pa trouilleren leden van de volkspolitië op dubbele sterkte. Maar aan de sectorgrens werden Jlleen de auto's gecontroleerd. De heime politie, het leger of welke an dere groepering in de regering het hoofd te kunnen bieden. In ambtelijke kringen te Washing ton heerst de mening, dat Molotof niet betrokken is in de „strijd om de macht". Wel wordt zijn positie nauwkeurig bestudeerd om een aan wijzing te krijgen voor de werkelij ke betekenis van de val van Beria. In Washington wordt de minister van buitenlandse zaken beschreven als een oude bolsjewiek met een gewel dig aanzien in de Sowjet-Unie, doch die geen bedreiging vormt voor Ma lenkof. Deze laatste zou, naar men meent, hem wel buiten een mogely- ke zuivering willen houden. „UITERST GECOMPLICEERD", ZEGT BONN In regeringskringen te Bonn wilde men vanmorgen nog geen oordeel vellen over de val van Beria. De in ternationale consequenties van deze gebeurtenis, die „uiterst gecompli ceerd" worden genoemd, zijn naar de mening van regeringskringen in Bonn nog niet te overzien. Men houdt het er voor, dat de maatregel tegen Beria enige tijd geleden geno men moet zijn. Men zou Beria reeds gemist hebben bij een bijeenkomst in het Bolsjoi theater te Moskou op 27 Juni. passagiers van de ondergrondse en van de S-baan werden ongemoeid gelaten. De Oostduitse radio noemde gis teravond de berichten over nieuwe moeilijkheden in Oost-Duitsland „leugens", maar in het Westen acht men het dan toch wel opmerkelijk, dat de radio zich vannacht gehaast heeft mede te delen, dat „de grote meerderheid" van degenen, die we gens deelneming aan de Juni-demon- straties waren gearresteerd, zyn vrijgelaten. Dit was naast het aftreden der regering Grotewohl een der voor naamste eisen der sitdown-stakers. In West-Berlijn meent men ondanks deze bewering der Oostduitse radio, dat nog altijd duizenden in de ge vangenissen worden vastgehouden. Geen communisten in de Bondsdag? Men vermoedt in Bonn, dat de communistische partij in West- Duitsland geen candidaten zal stel len voor de algemene verkiezingen voor de bondsdag die begin Septem ber zullen worden gehouden. Het besluit zou zijn genomen op een ver gadering van de partijfunctionaris sen die dezer dagen te Dusseldorp is gehouden. Volgens deze berichten heeft de partij besloten haar steun te verlenen aan de Bund der Deut- schen van de vroegere Duitse rijks kanselier Joseph Wirth. Prinses Margaret, die met haar moeder, Elizabeth, een reis door Zuid-Rhodesia maakt, heeft een ver koudheid opgelopen, Zij zou heden. Vrijdag, per vliegtuig uit Oemtali naar Salisbury, de hoofdstad, terug keren. De koningin-moeder zet de reis alleen volgens programma voort. Geen hulp voor Perzië Zowel te Teheran als te Washing ton is gisteravond officieel bekend gemaakt, dat president Eisenhower in een brief aan premier Mossadeq een ultimatum heeft gesteld in zake de Perzische oliekwestie. De Amerikaanse president heeft aan Mossadeq te verstaan gegeven, dat „internationale overeenkomsten nagekomen dienen te worden" en dat „geen enkele persoon of rege ring in staat is om een overeen komst ten gunste van één der beide partijen te wijzigen. Eisenhower heeft vervolgens mee gedeeld niet te kunnen ingaan op Mossadeqs verzoek om economische hulp teneinde het hoofd te kunnen bieden aan de financiële crisis ten gevolge van het opdrogen van het Perzische inkomen uit zijn petro leumbronnen. De Amerikaanse belastingbetalers zijn niet bereid om hulp te bieden, terwijl Perzië grote natuurlijke rijk dommen ongebruikt laat. Amerika zal daarom geen econo mische hulp verlenen, zolang Perzië geen maatregelen neemt om een ein de te maken aan de petroleum- kwestie. Bestandsbespreking weer hervat De bestandsdelegaties hebben Vrijdagochtend te Panmoendjon de besprekingen hervat, die op 20 Juni door de communisten waren afge broken. De roden prot .teerden toen fel tegen de vrijlating door presi dent Rhee van de 25.000 anti-com munistische Noord-Koreaanse krijgs gevangenen. De vergadering duurde vandaag 29 minuten en werd daarna ver daagd tot Zaterdagochtend. Deze bijeenkomst werd niet bij gewoond door Zuld-Koreaanse af gevaardigden. Een moorddadige hittegolf De hittegolf, die het Noordwesten van Pakistan geteisterd heeft en die gevolgd werd door zware regenval, heeft naar schatting aan drieduizend mensen het leven gekost. Vijf dui zend mensen hebben een ernstige zonnesteek opgelopen. Uit twee dis tricten, Pesjawar en Attock, wor den officieel 1121 doden gemeld. Van zeven andere districten zijn nog geen cijfers ontvangen. Op de eerste dagen van Juli schommelde de temperatuur tussen 42 en 45 graden Celsius. In de nacht daalde de temperatuur niet. Op de 7de Juli begon het te regenen. Ri vieren en beken traden buiten de oevers. Bij de overstromingen gin gen, dank zij de snelle hulpverle ning geen mensenlevens verloren; wel kwam er vee om en werd scha de toegebracht aan woningen en gewassen. BERIA'S CARRIèRE. Lawrentia Beria, die langer dan wie van zijn voorgangers ook aan het hoofd heeft gestaan van de Rus sische geheime politie en veiligheids organisatie, is meer dan 20 jaar me dewerker van Stalin geweest samen met Malenkof en Molotof. Hij werd in 1899 in Georgië gebo ren en in 1917 lid van de commu nistische (bolsjewistische) partij, acht maanden vóór de revolutie die Lenin en zijn bolsjewisten aan de macht bracht. Het feit, dat hij even als Stalin een Georgiër was, werd veelal beschouwd als één van de re denen, waarom Stalin hem uitkoos voor het vervullen van hoge posten. Bij dc grote plechtigheid op het Rode Plein in Moskou ter gelegen heid van de bijzetting van Stalin voerde hij, na Malenkof, het woord. Hieruit werd algemeen afgeleid, dat Beria, na Malenkof, de belangrijkste figuur in de Sowjet-hierarchie was. Tot 1938 was Beria hoofd van de politie en de partij in de Kaukasus. Gedurende de tweede wereldoorlog was hij één van de vijf leder, van de defensiecommissie, die de oorlog voering leidde. Zijn verdiensten wer den na de oorlog beloond met een benoeming tot maarschalk van de Sowjet-Unie. Voorts bezit Beria o.m. de drie hoogste Russische onderschei dingen: de orde van Lenin, van de Rode Vaan van de Arbeid en van Soevorow. (Geldig van Vrijdagavond tot Zaterdagavond. Opgemaakt te 10 uur). OPKLARINGEN Aanvankelijk flinke opklarin gen, maar later weer meer be wolking. Bijna overal droog weer. Zwakke tot matige -Wes telijke wind. Koude nacht, mor gen overdag iets hogere tempe raturen dan vandaag. 11 Juli: zon op 4.33, onder 20.57; maan op 4.36 en onder 21.20 uur. Het weer in Europa HELSINKI onbewolkt. 18 c STOCKHOLM licht bew. 22 OSLO zwaar bew. 19,. KOPENHAGEN licht bew. 21 AMSTERDAM licht bew. 18,. EDEINBURGH zwaar bew. 19 LONDEN zwaar bew. 18 LUXEMBURG zwaar bew. 18 PARIJS licht bew. 20 BORDEAUX zwaar bew. 20 GRENOBLE licht bew. 24 NICE zwaar bew. 26 GENEVE licht bew. 25 ZURICH regen. 21 LOCARNO zwaar bew. 27 BERLIJN geheel bew. 23 FRANKFORT zwaar bew. 24 MUNCHEN regen. 18 WENEN zwaar bew. 30 INNSBRUCK regen. 21,. ROME - onbewolkt. 30 Honderden bij Woninginrichting BULTHUIS Botermarkt 23 JCavceitje Wilde beren zijn met elkaar meest, al goede vrienden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 1