DUINSTREEK
RIJNSTREEK
Rokkengeld en gouden handschoen
legden zware lasten op parochianen
Gaan de woestijnen verdwijnen?
WOENSDAG 8 JULI 1953
DE LE1DSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 3
HAARLEMMERMEER
Geboren: Franciscus Cornells z.
van J. de Ruyte en J. M. Warmer
dam; Hermanus z. van R. A. v. d.
Berg en F. Berrevoets; Petrus Hen-
drikus Maria z. van H. P. de Koning
en M. G. P. Evers; Petrus Johannes
Godefridus z. van P. A. Bogers en
P. Avontuur; Cornelia Hendrika d.
van D. Rijlaarsdam en C. A. v. d.
Heuvel; Theodorus z. van L. Klaas-
sen en A. Noor loos; Rita d. van F.
L. Peeters en H. J. de Groot; Adria-
nus z. van M. Kant en C. M. San-
gers; Robert z. van H. L. v. d. Wou-
de en J. Klein; Helena d. van C.
Gutter en E. Bakker; Helena Wil
li elmina d. van J. G. van Renswou-
de en W. van Honschoten; Maria
Wilhelmina d. van A. J. Konijn en
A. M. van Baar; Johannes z. van
N. den Ouden en E. Lanser; Robert
z. van J. Kleijer en G. Wagen; Gijs-
bertus Petrus z. van G. P. Loogman
en M. M. Broer; Onno Ale z. van H.
de Vries en A. L. Dompeling; Ber
nard Willem z. van A. Voogt en M.
Ramkema; Maria Antoinette d. van
J. de Vries en M. C. R. van Nieuw
koop; Dirk Jan z. van C. E. Booij en
N. de Haas; Marinus z. van J. van
't Land en J. Polhoud; Antonius Jo
hannes z. van A. W. J. Schrama en
J. A. Hartveld; Roeland z. van G. J.
de Jong en C. Hoogendijk; Peter Jo
hannes z. van L. Sloof en J. T. Hes
sels; Jan Hendrik z. van W. F. Café
en W. Spaargaren; Jannetje Jantje
d. van J. Winter en G. de Wit; Jean
Baptist Michel z. van D. Braije en
G. Sluijs; Maria Jacoba d. van G.
Haakmeester en T. C. A. Jansen;
Arie z. van P. Joren en M. G. van
Stam; Christiaan z. van F. Kamp en
C. H. Kloosterman; Theresia Geer-
truida d. van W. Oostwouder en E.
G. Dessing; Adrianus z. van L. P.
Bokhorst en H. A. de Ridder; Ingrid
Johanna Hendrika d. van M. L. Thijs-
sen en B. M. Beukeboom; Anna d.
van J. D. Bulk en G. M. den Her
tog; Teunis z. van A. van der Ma-
rel en J. A. Reijn.
Ondertrouwd: Petrus Heemskerk
30 j. en Theodora Geertruida Cor
nelia Huurman 31 j.; Franciscus Xa-
verius Koster 32 j. en Christina Ma
ria Scholten 31 j.; Hermanus Petrus
Hendricus Kreike 25 j. en Cathari-
na Johanna Nibbering 24 j.; Theo
dorus Everardus Jozef Schaper 26 j.
en Jacoba Agatha Maria Meiman
24 j.; Willem Eveleens 24 j. en Maria
Café 23 j.; Adrianus van de Kop
pel 35 j. en Johanna Jeanne Gep-
ken 24 j.Philippus Smit 32 j. "en
Adriana 't Lam 26 j.
Getrouwd: Christiaan Adriaan An
tonius Ros en Maria Cornelia Blok
ker; Cornelis Theodorus Stroet en
Maria Adriana de die le Clercq; Jan
Johannes Schouten en Helena Wil
helmina Wilderom; Nicolaas Sloot
weg en Neeltje van Tol; Carel Abra
ham Wesselius en Paula Hilda Tuk
ker; Hendrik van Mulligen en Aal
tje Anna Millenaar; Klaas Boom
houwer en Clara Jacoba de Cloe;
Arend Karman en Antje Heikens;
Martinus Roos en Johanna Clasina
Monster; Johannes Leendert Stout-
jesdijk en Ingeborg Marie Endlich;
Albertus Nicolaas Jacobus van Stijn
en Klazina Engelbertha Margare-
tha Grooteman; Jan Hendricus Spar-
naaij en Dirkje van der Galiën;
Hendrik Potman en Anthonia Iman-
se; Jan Monster en Cornelia Johan
na van Oeveren; Klaas Roos en
Margje van Vuuren.
Overleden: Leonardus Johannes
Wubbe 72 j., echtg. van G. C. As
sendelft; Catharina Geertruida Borst
93 j., wed. van P. Roubos; Jacoba
de Bes 56 j., wed. v. H. Kabout; An
tje van Gerven 81 j., wed. v. A. Dek
ker; Arie van Haeringen 59 j., echtg.
van M. E. Benard.
HILLEGOM
Zwem-propagandafeest. In het
gemeentelijk zwembad werd een
groot zwemfeest georganiseerd.
De uitslagen waren als volgt: 50
m. scholslag meisjes: 1. Agnes Lom-
merse, 2. Rie van Houten, 3. Annie
Kalkers.
Idem jongens: 1. Wim v. d. Ak
ker, 2. M. Assendelft, 3. Frits Duin-
kérken:
50. m. rugslag meisjes: 1. Elly van
Zij verden, 2. Elly Kroon, 3. Ria.van
Houten.
Idem jongens: 1. Frans Steen
voorden, 2. Kees Elstgeest, 3. Ger-
brand de Vries.
5 Om. borstcrawl meisjes: 1. Elly
van Zijverden, 2, Elly Kroon, 3. Ria
v. Houten.
Idem jongens: 1. Huub v. d. Ak
ker, 2. W. Freijlink, 3. Gerbrand de
Vries.
De 4 x estafette, 4-tallen van de
Chr. Burgerschool en van de R.K.
ULO werd door laatstgenoemde ge
wonnen. Het waren: Agnes Lommer-
se, Annie Kalkers, Thea Kroon en
Ria Damen.
Bij dezelfde wedstrijd voor de
jongens was de uitslag omgekeerd:
hier won de Chr. Burgerschool van
de R.K. ULO.
De waterpolo-wedstrijd tussen le
den van H.Z.V. en leden uit Haar
lem werd door de Hillegommmers
gewonnen met 37.
Jan Paanaker en Bob Bonte be
haalden een groot succes in schoon-
springen.
Tenslotte vertoonden 24 meisjes
van Haarlem prachtstaaltjes in
kunstzwemmen. Zij werden door de
toeschouwers uitbundig toegejuicht.
Het feest is schitterend geslaagd.
KATWIJK
Geboren: Arie z. van P. Schaap
en J. van der Plas; Pieter z. van P.
Schaap en J. van der Plas; Antje d.
van D. van der Plas en B. van Rhijn;
Nicolaas z. van J. de Vreugd en F.
van der Plas; Nicolaas z. van J.
Schaap en S. J. van Duyvenbode;
Hermanus z. van J. A* Bakkenes en
P. Heemskerk; Jan z. van F. Haas
noot en J. van der Plas; Arie z. van
P. Guyt en J. van Duyn; Jannetje
d. van P. C. Ouwehand en H. D. de
Raaf; Thea C. d. van C. van der
Plas en H. Vooys; Cornelia d. van
L. van Rijn en K. van Beelen; Wil
helmina H. M. d. van A. W. Aan-
hane en B. L. Broekhof.
Ondertrouwd: B. Kwakernaak en
L. Snijder.
Getrouwd: J. A. Tebarts en A. C.
Fennes; A. Th. Maagdenberg en J.
H. M. Boskamp.
Overleden: J. H. van Emmerik 72
j., wed. van A. J. J. Car lier.
LEIDSCHENDAM
Geboren: Jannigje, d. van P.
Krijgsman en J. Mast; Cornelis A., z.
van G. A. van Paassen en A. W. van
Boheemen. Hendrikus Th. J., z. van
H. J. Bloom en B. C. M. Onderwater';
Theodorus J. G., z. van W. H.. Kamps
en P. H. M. Hoogduin; Johannes W.
P. M., z. van J. W. Caspers en R. J.
de Groot; Leendert M., z. van A. H.
Berrevoets en G. van Zomeren; Mar-
lise E., d. van J. C. van der Spek en
C. Linzel; Johanna P. H. C., d. van
A. J. Bakker en C. J. van der Helm;
Ahda W. M., d. van J. W. Wensveen
en J. Th. van der Ende.
Ondertrouwd: P. A. van Eekelen en
W. H. 't Hooft; P. C. J. van Rijn en
C. M. J. van Veen.
Getrouwd: D. van der Lelij en M.
J. Kranenburg; C. J. van Veen en A.
B. van der Krogt.
Overleden: Alida van Meurs 57 j.
echtg. van H. van Dorp; Janna Kr oef
58 jaar ongehuwd; Jacob van Wijnen
83 jaar geh. geweest met C. Vuyk
Nooiland; Frans Kopmels 77 jaar ge
huwd. geweest met Chr. E. Delvoije.
LISSE
Geslaagd. Voor het diploma
lingerie naaien slaagden Dinsdag:
Ada Duivenvoorde, Riet Mulkens,
Corry Juffermans, Nel Slot, Riet v.
d. Mey, Ria v. d- Pol, Joke Droog,
Marie de 'Jong, Ali Hoorders, Nel.
Smit, Bep. Schrama, Gerrie van
Spelde, Gerrie Vonk.
Voor costumière slaagden: Ada
Duivenvoorde, Julia Mens, Elly van
Leeuwen, Rietje Kloek, Stien v. d.
Geetr, Nel. Koomen, Lida Noor-
dermeer, Lies Warmerdam, Mien
Warmerdam, Joke van Dijk, Corry
Goederaans, Dula van Gerven, Bep
Schrama en Annie v. d. Mey. Allen
ontvingen hun opleiding by de
Eerw. Zusters van de parochie
Beekbrug.
NOORD WIJKERHOUT
Consultatiebureau voor Zuigelin
gen. De vervanger van de me
disch leidster zal a.s. Zaterdag vm. te
9 uur in het Wijkgebouw aan de He
renweg en om 10 uur vm. in „De
Voorzienigheid" zitting houden.
Ds. de Jong, legerpredikant. Ds.
de Jong van de N.-H. gemeente alhier
maakte Zondag van de kansel be
kend, dat hij was aangezocht als re
serve leger-predikant. Hij heeft dit
aangenomen en zal in Augustus voor
pl.m. 1 yt jaar als zodanig in dienst
gaan.
OEGSTGEEST
Personalia. Aan de R. K. School
voor Maatschappelijk Werk te Am
sterdam behaalde mej. G. Jongepier
het diploma wijkverpleegster.
Personalia. Geslaagd voor het
ingenieursexamen voor bouwkundig
ingenieur (met lof) de heer W. F.
Snieder.
Voor het ingenieursexamen
vóór werktuigkundigingenieur is ge
slaagd de heer T. J. Somer.
SASSENHEIM
AFSCHEID M. A. VAN DER MEER.
Wegens het bereiken van de pen
sioengerechtigde leeftijd, heeft de
heer M. A. v. d. Meer, de gemeente
dienst als „geldophaler meteropnè-
mer" verlaten. De laatste jaren was
hij magazijnmeester.
Het officiële gedeelte van dit af
scheid heeft plaats gevonden in de
Burgerzaal van het Gemeentehuis,
waarbij het college B. en W., en een
der ambtenaren tegenwoordig waren.
De burgemeester sprak allereerst
een afscheidswoord. Spreker con
stateerde, dat de heer v. d. •Meer
steeds een grote accuratesse aan de
dag heeft gelegd in zijn 34-jarige
diensttijd. Hem werd een enveloppe
met inhoud overhandigd.
Vervolgens sprak de heer C. J.
Hubers, directeur der gemeentebe
drijven de scheidende functionaris
toe. Voor al hetgeen de heer van der
Meer had gedaan in zijn diensttijd
werd hem bij monde van deze spre
ker dank gebracht; terwijl hem een
ruststoel als blijk van waardering
werd aangeboden.
De heer van der Meer sprak een
dankwoord, waarna men nog enige
tijd bijeen bleef.
Personalia. Voor het propaed.
ex. theologie is geslaagd aan de Vrije
Universiteit te Amsterdam de heer
K. Kuiper.
STOMPWIJK
Noodlanding Dinsdagmiddag
heeft een Deens sportvliegtuig, mo
del K Z 3 in de Rietpolder, bij het
Kornet vlak bij de veehouder N. v.
Rijn een noodlanding moeten maken
die goed geslaagd is. De onfortuin
lijke vlieger, die op weg was van
Kopenhagen naar Ypenburg kreeg
door de stormachtige tegenwind ge
brek aan benzine en moest, met
Ypenburg in zicht, in het land een
landingsplaats zoeken. De piloot
kreeg geen letsel. Ook het vliegtuig
kwam er goed af, alleen de propeller
is verbogen.
WASSENAAR
Personalia. Voor het candidaats-
examen bouwkundig ingenieur is
met lof geslaagd de heer N. L. de
Bruin.
Personalia. Mej. J. M. M. Lipp-
mann behaalde het diploma wijkver
pleegster aan de R. K. School voor
Maatschappelijk Werk te Amsterdam.
VOORHOUT
TWEE GEKOZEN RAADSLEDEN
DIENEN GEEN GELOOFSBRIEVEN
IN
De heer P. v. d. Nouland (KVP)
met voorkeurstemmen gekozen en de
heer Adr. Jansze (AR) hebben hun
geloofsbrieven niet ingeleverd. Bei
den zijn reeds jaren raadslid ge
weest. De heer v. d. Nouland was de
laatste vier jaar wethouder. Voor
deze laatste is nu als raadslid geko
zen verklaard de heer J. L. Nijssen
(de huidige nestor van de raad) en
voor de heer Jansze is gekozen ver
klaard de heer E. F. Knoppert. Deze
laatste is ook een „nieuw gezicht",
in de raad.
ZOETERMEER
KATTL JEUGDDAG.
De Kath. jeugd van Zoetermeer
heeft Zaterdag en Zondag een stijl
volle jeugddag georganiseerd, waar
aan enthousiast is deelgenomen door
alle groepen.
Het sluitsuk was grandioos. Een
prachtige processie trok het veld op.
Het altaar was rijk versierd met
bloemen onder de schaduw van vijf
stoer wapperende vlaggen. Ons Heer
werd naar het altaar gedragen te mid
den van bruidjes en misdienaars en
begroet door een haag van neigende
vlaggen. Het plechtig Lof werd gece
lebreerd door pastoor J. A. Voorham,
geassisteerd door kapelaan Schut en
pater Kauling. De Eucharistische Ko
ning is geestdriftig toegezongen door
zijn jeugd.
De uitslagen van de sportwedstrij
den luiden als volgt:
Doelschoppen: le prijs Jan Rade
maker, 2e prijs Th. Lexmond.
Hoogspringen Senioren: le prijs P.
Veltman, 2e prijs van Zoelen.
Harlopen 100 m. senioren: le prijs
J. Soeter'oroek, 2e prijs P. Veltman.
Verspringen Senioren: le prijs P.
Veltman, 2e prijs Jan Rademaker.
Hardlopen 1500 m.: le prijs Jan Ra
demaker, 2e prijs P. Bolleboom.
Hardlopen 3000 m.: le prijs H. Jan
maat, 2e prijs J. Soeterbroek.
Hardlopen 800 m.: le prijs P. Lex
mond en 2e prijs Th. Lexmond.
Vèrspringen junioren: le prijs J.
Rienties en 2e prijs P. Lexmond.
Hoogspringen junioren: le prijs J.
Hermus en 2e prijs A. van Velsen.
100 m. junioren A: le prijs J. Rien
ties en 2e prijs P. Lexmond.
Vèrspringen junioren B. le prijs P.
Commissaris en 2e prijs H. Lexmond.
Hoogspringen junioren B.: le prijs
J. Lugtigheid, 2e prijs L. van Dorp.
100 m. junicren B: le prijs G. Bol
leboom en 2e prijs G. Boonekamp.
(Het verslag werd ons eerst heden
toegezonden. Red,).
K. A. B. Reisverenigring op stap.
Om kv/art voor 7 uur was het een
geweldige drukte in de Dorpsstraat.
Vijf grote bussen stonden gereed om
de ruim honderd deelnemers van de
reisvereniging „St. Nicolaas" mee te
nemen voor hun jaarlijkse uitstapje.
Eerst ging de reis naar Rotterdam,
waar de tunnel onder de Maas werd
bezichtigd. Daarna ging men naar de
Langstraat, waar het ontbijt werd
genuttigd. Vandaar trok men naar
Den Bosch waar de machtige St. Jan
werd bezichtigd. Hierna werd koers
gezet naar Berg en Dal en Zeist waar
het diner werd gebruikt. De laatste
pleisterplaats was „Het Blesse Paard"
Zo was Wassenaar
XVI.
Pastoor Destordeur was in het voorjaar van 1748 gestorven en op 8 Maart
gaf de graaf van Wassenaar zijn toestemming voor zijn opvolger Jacobus
van der Stoot, geboortig uit Leiden en sinds 1730 pastoor te Assendelft. In
1756 bouwde de pastoor van der Stoot een nieuwe pastorie in Wassenaar en
in 1760 kreeg bet altaar een nieuw tabernakel, een geschenk van Joachim
van Roon en zijn vrouw Anna Mevou als dank voor een verkregen genezing.
Op 15 November 1762 stierf pastoor van der Stoot en zijn opvolger werd
Henricus Jacobus Le Jeune, die in het begin van 1763 zijn toelating ver
kreeg van de graaf van Wassenaar en op 1 Maart zijn functie aanvaardde.
De statie was nu zo groot geworden, dat er regelmatig verlof werd gegeven
voor een kapelaan.
Le Jeune, Leidenaar van geboor
te, was van 1748 tot 1759 pastoor te
Obdam en daarna te Nieuwkoop.
Hij stierf te Wassenaar op 7 Januari
1795. In 1788 wilde aartspriester ten
Hulscher hem pastoor maken van de
statie „de Papegaai" in de Kalver-
straat te Amsterdam, maar Le Jeune
weigerde, zoals hy aanvankelijk ook
weigerde landdeken van Delfland te
worden. In het laatste gaf hij ten
slotte toe; hij maakte als zodanig
veel narigheid mee in de kwestie tus
sen Poeldijk en Naaldwijk over de
grenzen van die staties en in 1792
bedankte hij als landdeken. Slechts
met veel. moeite wist ten Hulscher
hem op dat besluit te doen terugko
men.
Toen Le Jeune pastoor van Was
senaar werd, kreeg de heer van
Wassenaar over hem zeer eervolle
getuigenissen uit Obdam, waar men
nog altijd spijt had, dat hij destijds
pastoor te Nieuwkoop was geworden.
Men prees hem als:
„Een man van een seer vreed-
same inborst en tegelijk ernstig,
soodat hij sijn gemeente, welke
hij vondt vol questie en haat on
der malkanderen, in korten tijdt
soo hadde bevredigd, dat er ge
durende sijn verblijf noyt het
minste scheldwoord tusschen de
een en anderen van de beyde ge
meenten wierd gehoort". Daaren
boven „een excellent prediker,
soodat ik meermalen van andere
amptgenooten heb gehoort, dat
hij de beste prediker van de ge-
heele Missie is".
Uit deze brief van Gerard Port te
Obdam aan de graaf van Wassenaar,
blijkt ook, dat de vader van pastoor
Le Jeune dokter te Leiden was en
dat hij was geboren uit een gemengd
huwelijk; zijn moeder was prote
stant.
De Obdammer meende geen beter
getuigenis van Le Jeune te kunnen
geven, dan te schrijven dat de pas
toor „meer een wel opgevoet mensch
als een paap" was!
In Nieuwkoop had pastoor Le
Jeune de bestaande kerk en pastorie
aanmerkelijk verbouwd en verbe
terd.
Sedert minstens het jaar 1711 wer
den door de Wassenaarse katholie
ken geen recognities betaald. Uit de
rapporten van de baljuws betreffen
de de recognitiegelden in Holland
over de jaren 1776 tot 1786, in welk
jaar zij werden afgeschaft onder in
vloed van de revolutionaire ideeën,
die in Europa, vooral in Frankrijk
opkwamen en door de betrekkingen
te Stompwijk. Hier bleef men nog van de katholieken met de patriot
een tydje gezellig bijeen en het was ten, blijkt dat door toedoen van de
al laat in de avond toen men opge- heren van Wassenaar, al jaren lang
wekt in Zoetermeer arriveerde. I niets meer werd betaald.
EIND-EXAMEN CURSUS
BLOEMSIERKUNST.
Door de 15 leerlingen van deze
cursus, uitgaande van de afd. Bos
koop van de Kon. Ned. Mij. voor
Tuinbouw en Plantkunde werden
voor het eindexamen verschillende
bloemstukken vervaardigd, zoals een
tafelstukje, graftak, bruids'bouquet
e d. Voor elk werkstuk was een
bepaalde tijdsduur toegestaan. Voorts
werd ook over de theoretische vak
ken examen afgenomen. Het was
geen gemakkelijke opgave en de
leerlingen slaakten dan ook een
zucht van verlichting toen zij hun
werkstukken alle gereed hadden,
waarmede zij van 95 uur waren
bezig geweest. Zij hadden echter eer
van hun werk want het bleek dat aan
allen het diploma kon worden uit
gereikt. De voorzitter van de afde
ling, de heer G. J. van Noordt ver
richtte deze werkzaamheden, waar
bij hij zijn waardering uitsprak voor
de prestaties der leerlingen. Tevens
dankte hij de leraren voor hun ar
beid en de fa. Blauw en Co. voor
het beschikbaar stellen van haar
loods. Namens de leerlingen dankte
mevr. KortmanKempen. De diplo
ma's werden uitgereikt aan: mevr.
E R. KortmannKempen, mevr. J.
GerkemaZwart, mevr. Fremouw
Ahrenz, mej. W. M. Jacobs en mej.
A G. de Jong. De heren: A. F. Kom
peer, Fr. Bos, Adr v. Vliet, Sj. Veld
man, A. v. Vliet, W. Mesman, W. de
Bruin, H. v. Egmond, J. K. Smits en
W. H Hardijzer.
Benoeming. De heer A. van
Twist, ambt. ter secretarie alhier, is
benoemd als gemeente-ontvanger te
Hasselt. Voor zijn benoeming als ge
meente-ontvanger te Kamerik heeft
hij bedankt.
Geslaagd. De heer P. R. de Man,
ambtenaar ter gemeente-secretarie
alhier, is geslaagd vóór het examen
ter verkrijging van het diploma ge-
meente-financiën.
Duivensport „De Luchtbode"
hield een wedstrijd v.a. Limoges.
Afstand 738 km. De vogels werden
gelost te 6.50 uur, aankomst le duif
6.10 uur, laatste 9.05 uur.
Uitslag: G. Lamoree 1, 2, 4; A.
Verhoef 3.
Gegund De bouw van het Labo
ratorium1 voor Tuinbouwkundig On
derzoek, hetwelk zal verrijzen op 't
terrein aan de Valkenburgerlaan, is
gegund aan de combinatie van Bos-
koopse aannemers, Kranenburg, Bo
degraven, Van der Kooy en Van
Vliet, zijnde de laagste inschrijvers
voor 115.750,—.
HAZERSWOUDE
Geboren: Josephina M., d. van J.
A. W. Kaptem en van C. J. M. Smits,
Aagje, d. v. J. van Ofwegen en A. M.
Hogenes.
Getrouwd: J. N. van Luijk oud 29
jaar en G. Wesseling 32 jaar.
Overleden: Marrigje van Eijk 90
jaar weduwe van Gerrit Boogerd.
HAZERSWOUDE (Gr.)
Aanrijding. Door onvoorzichtig
heid werd gisterenmiddag na het ver
laten van de school, de 5-jarige H. v.
d. W. het slachtoffer van een aanrij
ding. Nadat de zuster de kleuters
over de zo drukke rijweg had over
gestoken, liep enige tellen later H. v.
d. W. plotseling de weg weer over.
Juist op dat moment naderde uit de
richting Leiden een' veewagen van
de firma v. d. B. uit Zwolle Door naar
links uit te wijken, wist de chauffeur
een zeer ernstige aanrijding te voor
komen. Desniettegenstaande echter
werd het knaapje toch geraakt. Het
Rode Kruis was direct op de plaats
van het ongeval aanwezig. Een juist
passerende dokter nam het slacht
offertje in oehandeling. Na het ver
bonden te hebben, bracht hij het
met zijn auto naar huis. De bestuur
der van de veewagen treft geen
schuld.
RITP WETERING
Personalia. Voor het ingenieurs
examen voor werktuigkundig inge
nieur is geslaagd de heer C. J. Ver-
kley.
TER AAR
BevorderingDe heer S. Spruyt,
wachtmeester bij de Rijkspolitie al
hier, is bevorderd tot postcomman-
dant te Moerkapelle. De heer Spruijt
heeft ruim 10 jaren Ter Aar als
standplaats gehad.
De recognitie-gelden.
Die recognitiegelden bestonden
uit vaste bijdragen, aan regenten,
ambachtheren en magistraten be
taald, om in strijd met de plakkaten,
onder oogluikend toezien van de
overheid, toch de katholieke gods
dienst te kunnen uitoefenen en uit
gelden bij bijzondere gelegenheden
te betalen, als ï.dmissiegelden, wan
neer een nieuwe pastoor of kapelaan
in de statie werd toegelaten; ook
wanneer men toestemming nodig
had om de kerk te verbouwen. Ver
volgens de bienvenuegelden, of de
„gouden handschoen", een geldelijk
welkom aan de nieuwe schout, bal
juw of ambachtsheer. Soms ook be
taalde men rokkengeld voor de
ambtskleding van de dienaren der
justitie.
Al spoedig na 1581 ontstaan groeide
dit stelsel tot een compleet systeem
van uitbuiting. Om een bedrag te
noemen: in het jaar 1730 betaalde
de katholieken van Holland alleen
al 25000 gulden, behalve de admis-
siegelden, die jaarlijks tussen de 5
en 10 mille bedroegen.
Geen hekspringer.
Toen in het begin van 1795 pas
toor Le Jeune overleden was, ver
zocht de graaf van Wassenaar aan
aartspriester ten Hulscher als zyn
opvolger te benoemen ',een zekeren
nog jongen hekspringer".
Heel beleefd wees de aartspriester
dit verzoek van de hand en hij be
noemde Engelbertus Pauwels tot
pastoor van Wassenaar. Het was een
moeilijke tijd in de vaderlandse
Kerk!
Het haaldë niet veel uit.
De katholieken leefden in een vrij
heidsroes; de Fransen waren in ons
land binnen gekomen met de leuzen
van de revolutie: vrijheid en gelijk
heid na zovele jaren van onvrijheid
en ongelijkheid in de schuilkerken,
geduld alleen ten koste van hoge
geldsommen. Geen openbaar ambt
hadden zij kunnen bekleden, zelfs
niet dat van lantaarnopsteker of
stovenzetter in de kerk; alleen de
leden van de hervormde staatskerk
hadden de baantjes. Zij hadden ook
de oude katholieke kerken in hun
bezit, wat nog altijd als een grievend
onrecht gevoeld werd. Toen dan ook
de nieuwe grondwet van de Bataafse
republiek niet alleen een einde
maakte aan de bevoorrechte positie,
van de protestante staatskerk, maar
ook bepaalde, dat over de eigendom
van de oude kerken, pastorieën en
schoolhuizen met andere eventuele
kerkelijke bezittingen, daterende uit
de tijd van de middeleeuwen, in elke
plaats schikkingen getroffen moesten
worden, grepen de katholieken over
al in den lande deze bepaling met
enthousiasme aan en begonnen de
eindeloos gerekte onderhandelingen
tussen de partijen, die ten slotte bij
na overal op niets zijn uitgelopen.
WELK EEN vergissing is het om
te menen, dat de mens de grenzen
van zijn technisch kunnen is gena
derd. We zouden het kunnen bewij
zen met de komst van het atoomtijd
perk, we willen het aantonen met
een beschouwing over woestijnen, die
vruchtbaar kunnen worden in enkele
jaren, wanneer de omstandigheden
gunstig zijn, in een langer, doch niet
hopeloos tijdsbestek, wanneer de bo
dem en de bevolking niet zo mee
werkt.
Is het geen grote ontdekking ge
weest, dat zich onder de Sahara on
deraardse meren bevinden, gevuld
met kostelijk zoet water? Of kunnen
we beter eerst wijzen op het gebied
tussen de rivieren Euphraat en Tigris
in het Nabije Oosten, dat tegenwoor
dig Irk heet en veel petroleum op
brengt, maar in oude tijden tot de
vruchtbaarste landstreken tei wereld
behoorde, dank zij de primitieve be
vloeiingswerken, die men er had aan
gelegd? Reeds toen had men begre
pen, dat het water van de omsluien-
de rivieren moest dienen om de
streek daartussen te bevruchten en
men heeft succes gehad.
De Arabieren, die een kwarteeuw
geleden dit oude land beheersten,
hadden niet de wens om hun grond
vruchtbaar te maken. Maar de olie
werd ontdekt.
Er kwamen Britten en Amerikanen
in het land, die pijpleidingen aanleg
den en in 14 jaar tijds hier een olie
voorraad haalden als nergens ter we
reld. In zulke streken moet men
vrienden kweken en de Amerikanen
weten daar middelen op. Zij deden
de ervaring op, dat een groep groot
grondbezitters deze streken regeerde.
Deze mensen werden beloond met
dollarssaldi en dure auto's, die de
eigenaars niet konden besturen. Dat
kweekt geen vriendschap. De sheiks
en kroonprinsen met allerlei soorten
blauw bloed in de aderen zaten op
hun uitgestrekte landerijen letterlijk
te verdrogen.
De woestijn veroverde hun eertyds
prachtige bezittingen. Er was gebrek
aan water, dat steeds dieper in de
putten wegzonk. Spoedig bleek, dat
één motorpomp meer werd gewaar
deerd dan twee auto's.
Een pomp in het zand.
LANGS wetenschappelijke weg
zocht men naar onderaardse water
velden in de woestynen. Men zette
een paar vakmensen aan het werk,
die een pomp sloegen midden in het
mulle zand, terwijl de Arabieren er
zwijgend bijstonden en gedacht moe
ten hebben dat hun westerse vrien
den zonnesteek hadden gekregen.
Uiteindelijk bleek echter dat de Ara
bieren eeuwenlang zonnesteek had
den gehad. Er zat water in de grond
tussen Euphraat en Tigris!
De pompen liet men dag en nacht
doorwerken. Grote hoeveelheden wa
ter spoelden door de hete zandvlak
ten, die het opzogen als dorstige ba
by's. Ga daar nu na verloop van tijd
met behulp van» kunstmeststoffen
eens tarwe op verbouwen. Het suc
ces was zo overweldigend dat de
meest flegmatieke Arabische stam
men zelfs in vuur en vlam raakten
Ga eens bij die blanken kijken, die
toveren in een korte tijd de heetste
woestijn om in een vruchtbare vlakte!
Er moesten meer pompen komen
voor de sheiks en kroonprinsen, die
allen op hun terrein aan het exploi
teren gingen. Na tien jaar beschikten
al die Arabische groten weer over een
nederzetting, die in baarheid een
lusthof mag worden genoemd, zo
groen is het gras, zo vruchtbaar het
helaas nog kleine stuk bouwgrond
daar omheen.
Kans voor Nederland.
VELEN leven en werken er nog
voor enkelen. Alleen die enkelen heb
ben een goed leven. Zy zoeken de
mooiste en waterrijkste plekjes op
en slijten daar langzaam hun leven.
Een sociale hervorming en herverde
ling van de grond is op vele plaatsen
in het middenoosten even noodzake
lijk als zoet water.
De tijd is er nog niet rijp voor.
Het volk slaapt er nog in de hete zon.
De landeigenaars zijn machtig en
worden soms als een soort goden be
schouwd. Ook daar wordt de tijd
echter rijp en elk ogenblik kan- tus
sen Euphraat en Tigris de wekker
aflopen. Dan ontwaakt een volk, dan
zullen woestynen weer groen worden
en bewoonbaar als weleer. Daarvoor
zijn veel pijpleidingen nodig en nog
meer bevloeiingswerken, die het ri
vierwater naar dorstige plaatsen
moeten leiden. Er is kennis voor no
dig en materiaal. Hele geslachten
landbouwingenieurs kunnen hier
werk vinden.
In Nederland mag men er over na
denken, welk een naam wij hier zou
den kunnen maken als bouwers van
waterwerken. Ook zouden wij er als
inwoners van een kleine natie zonder
politieke wansmaak worden ontvan
gen. Daaraan mag men denken wan
neer men Nederland overbevolkt
noemt met intellectuelen. Hier ligt
hun taak te wachten.
Een meer in de Sahara.
DE TWEEDE woestijn, die te groot
en te dor is, noemt men» de Sahara.
Het is een begrip voor dorheid,
woestheid en lediggang. Geleerden
hebben daar rond gesukkeld. Men
vond er nog hoge bergen, waartegen
de regen in stromen neerkletterde.
Het water verdween tussen de rug
gen van de Teil-Atlas en de Sahara-
Atlas en niemand zag het ooit weer.
In zo'n korte tijd kon» die niet ver
dampen.
Na lang zoeken vond men een wa
terweg naar een monsterachtig groot
meer, dat een gedeelte van het jaar
met water gevuld was en dan lang
zaam verdampte. Dit water kon men
ook gebruiken voor bevloeiïng en zo
is men ergens in het zuidelijk moe
ras, midden in de Sahara een land
bouwgebied gaan ontwikkelen, dat
zich jaarlijks uitbreidt. Er is zoveel
water, dat men het naar de kuststre
ken wil voeren door betonnen tunnels
en ondergrondse kanalen.
Het duurt nog jaren en het kost
evenveel millioenen als er korrels
zand in een hand gaan, maar wat
deert dat, als men uitzicht heeft op
250.000 morgen vruchtbare btodem
voor het nageslacht?
Er is nog meer leven.
ER ZIJN meer plaatsen in de Saha
ra waar het water nog stroomt of aan
de oppervlakte kan worden gebracht.
Er zijn waterputten, waarin kroko
dillen nog leven. Voorheen is hier
een rivier geweest. In de Tassili zijn
vele bergmeertjes ontdekt, die een
overvloed van» vis herbergen.
Een moderne theorie ziet in de Sa
hara een verwaarloosd gebied, ver
overd door zon en zand. De planten
zijn er in roofbouw uitgetrokken, de
bomen gerooid door Bedouïnen, die
op hoge houtvuren hun uitstervende
kudden roosterden. Ook de Sahara
was in de oudheid een goede streek
om te toeven.
Er is niet veel van over gebleven,
maar een mensheid, die de haar toe
gemeten ruimte moet benutten zal
de kracht van hoofd en handen we
ten aan te wenden om de haar ont
roofde streken te herwinnen. De eer
ste fundamenten voor de gigantische
waterbouwwerken zijn reeds gelegd.
MARKTBERICHTEN
WOERDEN, 8 Juli. Kaas. Aan
voer 298 partijen. Prijzen: le soort
2.07—2.15, 2e soort 1.99—2.06 en
zware tot 2.37 per kg. Handel traag.
TER AAR, 7 Juli. Groente.
doppers 1.804.10, capdoppers 2.70
blauweschokkers 4J805.20, tuiu-
kassnijbonen 1.051.60, idem stek
bonen 6478 cent, alles per 10 kg..
3575 cent, stambonen 1.30 alles
per kg., Augurken: D 1 39 cent, idem
CD 35 cent, idem E 19 cent alles per
kilogram.
