S)e £eidoe(Boii/fcci/iit Onlusten in Oost-Duitsland bezien door verschillende rode brilletjes CASINO ALLEN Zenuwachtige Christie kon geen motief voor moorden geven Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DONDERDAG 25 JUNI 1955 44ste JAARGANG No. 12923 Historische dag te Velzen Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 1Ö3003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w-, f 2p. mnd^ f 6.p. kwart Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 DE KERK IN HONGARIJE I TIT DE REACTIES van de Hon- gaarse bladen op de onlusten in Oost-Duitsland valt af te leiden dat de toestand van de arbeiders achter het IJzeren Gordijn nog verre van rooskleurig is. Sinds de verbitte ring van de weiklieden in Oost-Ber- lijn tot uiting kwam in een stakings golf. die Overslóeg :iaar alle gróte steden van het Duitse gebied, dat on der Russische controle staat en zelfs naar andere ianden in dé Rufpische invloedssfeer, heef* de communisti- srne pe^s naast de gebruikelijke verhaaltjes over ..agenten uit het Westen" geen gelegenheid onbenut gelaten, om de verwaarlozing van de arbeiders" onder de aandacht te brengen. Men is er zich terdege van bewust gelijk Grotewohl ook openlijk toegaf dat gen enkele „agent uit het Westen" ooit enige kans zou ma ken, als er niet een geweldige onte vredenheid heerste onder de bevol king van de verdrukte landen. Ja renlange communistische terreur en propganda hebben geen kans gezien de vrijheidszin van de volkeren te vermóórden. De practijk leert, dat het ondanks alle machtsmiddelen heel moeilijk is, van een vrij mens een slaaf te maken. In dit verband is het interessant te vernemen, wat een katholieke priester, die kort geleden Hongarije wist te ontvluchten, vertelt over de houding van het katholieke volk in zijn vaderland. „Het volk van Hongarije", zo zei- de hij, „is evenals de Kerk zelf zwijgzaam geworden. Maar het houdt met onwankelbare trouw vast aan de leiding van de ware geestelijken en laat zich noch door dwangsmaatre- gelen noch door misleiding van de wijs brengen. „Ondanks alle maatregelen der communisten heeft 95 pet. der ouders zijn kinderen vöor het godsdienston derwijs gemeld. Dit bewijst, hoe groot hun moed en standvastigheid is. als men daarbij bedenkt, dat alle bijzondere scholen afgeschaft zijn en het godsdienstonderricht op lagere, middelbare en hoge scholen slechts als facultatief vak bestaat. De Ouders zijn dikwijls verplicht zich persoon lijk bij de communistische school hoofden te vervoegen, om hun kin deren voor het. godsdienstonder richt te laten inschrijven. Het is Opmerkelijk zO vervolgde de Hongaarse vluchteling hoe de communistische machthebbers al hun inspanningen gericht hebben tegen het eens zo bloeiende leven der religieuze orden en congregaties. Op onmenselijke manier is men hier tegen opgetreden omdat de opoffe rende werkzaamheden van de reli gieuzen de communisten een doorn in het oog waren. Daarom begon het staatsgezag geruime tijd geleden de abten en kloosteroversten in arrest te stellen en de bezittingen in beslag te nemen. Daarna ging het over tot ontbinding van alle kloostergemeen schappen, interneerde honderden kloosterlingen of deelde hen in bij ar. beidsbataljons. Anderen kregen de kans als dagloners of bedienden er gens een karig loon te verdienen. De bisschoppen, die bij al deze aantastingen van de rechten der Kerk niet stil zaten, hebben na lang durige onderhandelingen tenslotte weten te bereiken, dat 8 abdijen in stand mochten blijven. Maar de to tale bezetting mocht niet meer dan 30 personen bedragen; voor de rest zijn alle andere kloosters gesloten gebleven. Intussen hebben de bisschoppen nog steeds de volle last van de be perkende bepalingen tegen hen zelf gericht, te dragen. Verscheidene vi- qarissen-generaal der Hongaarse dio cesen zo vertelde de priester zijn door „vredespriesters" vervan gen; enkele bisschoppen kregen zelfs van staatswege een commissaris toe gewezen, die aan alle besprekingen van de bisschop deelneemt. Deze „vredespriesters" zijn meestal uiterst zwakke figuren, die na gevangen schap en kwellingen, tot de bewe ging zijn toegetreden en zich in „volksdemocratische geest" hebben laten herscholen. Hun aantal echter, reeds gering op zich zelf, neemt nog steeds af. Van de vroegere elf seminaries leiden er nu nog slechts zes studen ten op, doch onder toezicht van de communisten. Er bestaat grote toe loop tot de seminaria, maar velen moeten wegens plaatsgebrek afge wezen worden. Vroeger bezat iedere universiteit haar eigen theologische faculteit, tegenwoordig heeft alleen Boedapest er een met 250 studenten. Uit dit alles hoe somber het vaak ook klinkt blijkt wel heel duidelijk, dat in de landen achter het IJzeren Gordijn het geloof van de vaderen bewaard wordt als het kostbaarste wat men bezit. Concen tratiekampen en martelingen zijn niet in staat gebleken de godsdienst zin te vermoorden. Integendeel! Te gen alle verdrukking in bloeit het geloofsleven en groeit de trouw aan de priesters, die onder de moeilijk ste omstandigheden de zielzorg in hun parochies blijven uitoefenen. HET ZIT NU „OPENLIJK" SCHEEF Hongaars blad oefent critiek uit op verwaarlozing der arbeiders" DE RUSSISCHE PRAWDA heeft de bewoners van de Sovjet-Unie in een hoofdartikel een verklaring opgedist over de onlusten in Oost-Duits land. Het blad legt verband tussen deze onlusten en de vrijlating van krijgsgevangenen in Korea. „Beide daden hebben tot achtergrond het stre ven van de vijanden van de vrede naar het doen voortduren van de span ning in de wereld". Het betreffende hoofdartikel heet „De mislukking van het avontuur van de vreemde huurlingen in Berlijn", en zegt: „Het is> waarlijk geen toeval dat het avontuur van de fascistische samenzweerders in Berlijn en het avontuur van Syngman Rhee in Korea juist kwamen op het ogenblik waarop, dank zij de politiek van de naar vrede strevende vol ken, er zich tekenen vertoonden van vermindering van de spanning in de internationale toestand. In Korea bevond men zich zeer dicht bij een wa penstilstand maar het beëindigen van de vijandelijkheden past niet in de kraam van de vijanden die hun plannen hebben gebaseerd op oorlog." Volgens de verhalen van de Roe meense vluchtelingen zou er even eens onrust heersen op het platte land. De voedseltoestand was, vol gens hen, „critiek". Voor een half rantsoen brood zou men vijf uur in de rij moeten staan. Grotewohl slaat zich op de borst Over Oost-Duitsland gaat het blad van -de Russische communistische partij dan verder: „De onlusten wa ren veroorzaakt door onruststokers, gewapend en geïnstrueerd door of ficieren van het Amerikaanse leger en gehuurd voor Amerikaanse dol lars". Volgens de Prav/da hebben tijdens de onlusten Amerikaanse vliegtui gen boven de Russische zóne ge vlogen en opruiende geschriften uit geworpen. De Amerikaanse politie zou hebben geholpen bij de ontvoe ring van Otto Nuschke, de Oostduitse vice-premier. ANDERE TACTIEK. De Westelijke commandanten in Berlijn hebben de Russische be schuldigingen van de hand gewezen en deelden hun Russische collega mede: „U zelf zo goed als de rest van de wereld weet heel goed wat de werkelijke oorzaken zijn geweest". De sfeer in de satellietlanden té zódanig, dat de communisten daar met andere verklarinen moeten ko men dan in de Sowjet-Unie. Uit de Hongaarse en Tsjechische reacties blijkt duidelijk, dat daar de bom ook op barsten staat. De eerste reacties van de officiële Hongaarse pers op de onrust in Oost- Duitsland en Tsj echo-Slowakij e wa ren een beschuldiging en een be lofte. De zelfbeschuldiging betrof onbevredigende arbeidersomstandig heden en de belofte verbetering van deze omstandigheden. Ir. tegenstelling tot talloze eerdere hoofdartikelen, waarin vergroting van de productie werd geëist en cri tiek werd geoefend op de slechte ar beidsdiscipline, schreef het blad „Szabad Nep" in zijn editie van Zon dag, dat de arbeidsvoorwaarden in Hongarije onbevredigend zijn en dat de arbeiders worden uitgebuit als machines. Uit het blad blijkt, dat de toezeg gingen van verbeteringen in de le vens- en arbeidsomstandigheden voor het tweede vijfjarenplan ontevreden heid hadden verwekt. „Onze partij is er van overtuigd", aldus het blad, „dat het niet juist is alleen maar een verbetering in de levensstandaard voor de toekomst te beloven. Wij moeten nu reeds alles in het werk stellen om dit doel in Hongarije en de andere landen waar de arbeiders klasse aan de macht is, te bereiken. Het verwaarlozen van de zorg voor de arbeiders scheidt de massa van de partij." Verder schreef het bald. „Wij moe ten toegeven datNvele van de arbei ders van onze partij, staat en eco nomie de gerechtvaardigde eisen van onze arbeiders zelfs niet in over weging nemen. De industriële leiders vergeten niet alleen de arbeiders, maar zij negeren weloverwogen hun eisen door de productie boven alles te stellen". „Wij kunnen", zo gaat het blad voort, „niet tevreden zijn met het le venspeil, dat wij Onze arbeiders vorig jaar hebben verschaft. Maar er be staat veel hoop dat wij na een rijke oogst dit jaar in staat- zullen zijn hun omstandigheden belnagrijk te verbeteren." BETOGINGEN IN ROEMENIë? Het blad van de Zuid-Slavische communistische partij, „Borba" haalt in haar editie van Donderdag uit latingen van vluchtelingen aan, vol gens welke ook in Roemenië arbei ders betogingen tegen de regering hebb.'-n gehouden. Onlangs zou er ernstige onrust hebben geheerst in een van de groot ste Roemeense fabrieken, een me- taalfabriek te Boekarest. De arbei ders hadden hier het wgrk neerge legd, toen de directie hun lóón niet Op tijd uitbetaalde. De autoriteiten hadden toegegeven en Onmiddellijk, betaald. laten varen en naar Oost-Duitsland terug te keren. Over het optreden van Sowjet-mi- litairen bij het overdrukken van de ongeregeldheden zeide Grotewohl: „Wij alleen zouden niet in staat zijn geweest de provocateurs de baas te worden". TERECHTSTELLINGEN. De Socialisitsche Internationale heeft Woensdag in een telegram aan de SPD, ondertekend door de al gemene secretaris, de Engelsman Morgan Philips, haar solidariteit betuigd met de eisen van de SPD, dat de terechtstellingen en represailles in Oost-Duitsland onmiddellijk moe ten ophouden, en dat de bezettende mogendheden onverwijld onderhan delingen moeten beginnen om tot vrije verkiezingen voor geheel Duits land te komen, De Oostduitse Grotewohl, heeft Woensdag in een toespraak mededeled, dat zijn re gering verantwoordelijk is voor de toestand', die leidde tot de ongere geldheden van vorige week in Oost- Duitsland. In een rede voor mijnwerkers van een kolenmijn te Boehlen in Saksen zeide Grotewohl: Wij zijn schuldig aan de toestand in Oost-Duitsland, niet alleen de Westelijke provoca teurs". „De onruststokers konden nooit zoveel succes hebben gehad als er geen kiemen van ontevredenheid on der het volk waren". Grotewohl gaf voor de eerste maal tóe, dat de „vlucht van honderddui- Jl_ zenden boeren naar het Westen" een ernstige voedselcrisis heeft veroor zaakt. Een beslissende fout noemde Gro tewohl de bovenmatige uitbreiding van de zware industrie in Oost- Duitsland. De regering heeft over het hoofd gezien, dat een dergelijke industrie in Oost-Duitsland hiet nodig is, als men zich me r moeite had gegeven vóór het herstel van de Duitse een heid. Grotewohl deed een beroep op de vluchtelingen om hun wantrouwen te Volgens het onder Amerikaanse licentie verschijnende blad „Der Abend", is de socialistisch-commu- nistisc-he burgemeester van Doeber- eerste minister, nitz (Saksen-Anhalt). Hartmann, na standrechtelijk vonnis gefusilleerd. Hartman had de hand geslagen aan een lid van de Volkspolitie, dat op de demonstranten wilde schieten. De ROSENBERGS?? ZIJN WIJ MOORDENAARS Volgens der ..Abend", hebben ze venhonderd leden van de Volkspolitie te Neubrandenburg (Mecklenburg) geweigerd tegen de demonstraties op te treden. Zij zouden door Sowjet- Russische troepen ontwapend en over geplaatst zijn naar de Oder-Neisse linie. Ftanse regeringscrisis Laniel zal het nu proberen Laniel heeft Woensdagavond presi dent Auriol meegedeeld, dat hij de opdracht om een nieuwe Franse rege ring te vormen, aanvaardt. Laniel is eigenaar van een textiel fabriek in Normandië en hij té, naar men zegt, het vermogendste lid van het Franse parlement. Hij staat be kend als een vooruitstrevende werk gever. In 1932 werd hij voor het eerst in het parlement gekozen. Tijdens de oorlog was hij bij het verzet tegen de Duitse bezetters. Hij geniet bij alle partijen popula riteit. Hij verklaarde, dat hij Vrijdag ochtend in de Nationale Vergadering wil verschijnen om te trachten de goedkeuring van zijn benoeming tot premier te verkrijgen. Laniel zal Donderdag zijn bespre kingen met politieke leiders voort zetten. Men vermoedt, dat hij zal trachten een regering van nationale unie te vormen. Bijeenkomst Malthezer Ridders Woensdag hielden de Malthezer Ridders in Nederland, in Esplanade te Utrecht de jaarlijkse bijeenkomst, die door Z. K. H. Prins Bernhard, die ere-baljuw-groot-kruis dezer orde is, werd bijgewoond. Tijdens de bijeen komst, van links naar rechts: Mr. E. H. L. H. baron Speyart van Woerden, schatmeester; Z. K. H. Prins Bernhard. Z. Th. J. F. baron van Dorth tot Medler, baljuw en Mr. E. H. J. baron Van Voorst tot Voorst, coadjutor. daarmee honden op een afstand wilde houden. In de loop van de zitting beant woordde Christie nog vragen van zijn verdediger, o.a.: Bent u er zich van bewust geweest, dat er vier lijken onder de vloer en in de keukenkast Bij de behandeling van de zaak van de Londense klerk Christie, die heeft toegegeven zeven vrouwen, onder wie zijn echtgenote, te hebben vermoord, is Woensdag gebleken, dat drie art sen het oneens zijn over dc geestes gesteldheid van Christie tijdens het plegen van de moorden. Twee artsen verborgen waren, toen u uw huis aan zeiden dat Christie niet krankzinnig, nieuwe huurders liet zien? maar hysterisch was. Volgens de der de leed hij aan een ernstige vorm van hysterie, welke neerkwam op gees tesziekte. Christie zeide Woensdag met tril lende lippen, dat hij zes vrouwen „zonder enige reden" had gedood. Zijn echtgenote had hij van het le ven beroofd, omdöt zij aan stuipen geleden zou hebben. Men had de bank, waarin Christie .gisteren zijn verklaringen aflegde, voorzien van een microfoon, want zijn stem was bijna onhoorbaar zacht. De jury, die uit wegen mannen en drie vrouwen bestaat, zal te kiezen hebben tussen twee uitspraken: schuldig zonder meer (dan zou hij worden opgehangen) of schuldig doch krankzinnig (in dat geval zou hij voor onbepaalde tijd in een ge sticht worden ondergebracht. John Christie, die in tegenstelling met de dag tevoren zeer nerveus was, werd gisteren aan een kruisverhoor onderworpen door Sir Lionel Heald, de openbare aanklager, die er blijkens zijn vragen geenszins van overtuigd is, dat hij de moorden heeft ge pleegd in vlagen van verstandsver bijstering. Vooral aan de bijzonder heid, dat hij de dood van zijn vrouw listig had verborgen gehouden door de datum van een brief, die zij nog voor haar dood had geschreven, te veranderen, besteedde de openbare aanklager veel aandacht, evenals aan het gebruik van ontsmettingsmidde len, waarvan Christie zei, dat hij Indrukwekkende rouwplechtigheid in West Berlijn Meer dan 10.000 inwoners van Berlijn zijn Dinsdagmiddag bijeengekomen voor het met zwarte doeken beklede West-Berlijnse regeringsgebouw omrdeel te nemen aan de rouwplechtigheid voor de doden, die tijdens de on geregeldheden in Oost-Berlijn vieleö; De kisten van de zeven in West-Berlijnse overledenen stonden opgebaard op een hoge katafalk. Terwijl in het gehele gebied een arbeidspauze van 5 minuten werd ingezet, nam Dr. Adenauer het woord. Een overzicht tijdens de indruk- wekkende rede van Adenauer. TELEFOTO. Neen, daar heb ik nooit bij stil ge staan, antwoordde Christie, vriende lijk. TREKT ZUID-SLAVlë ZICH TERUG UIT DONAU-COMMISSIE? Zuid-Slavië heeft na beëindiging van de vergadering der Donau-com- missie te kennen gegeven, dat het zich mogelijk uit deze commissie zal terugtrekken, omdat diverse voor stellen van Zuid-Slavië zijn verwor pen. In plaats van de Zuidslavische voorstellen, die ten doel hadden de Russische controle over de commis sie op te heffen, aanvaardde de com missie enige door Rusland voorgestel de procedure-wijzigingen, die vol gens het officiële Zuidslavische pers bureau „Tanjoeg" „slechts op enige punten van zuiver technische aard verschillen van de oude regels". In de Donau-commissie hebben de Sowjet-Unie, Tsjecho-Slowakije, Hon garije, Roemenië, Bulgarije en Zuid- Slavië zitting. HOE wordt het weer? (Geldig van Donderdagavond tot Vrijdagavond. Opgemaakt te 10 uur). WEINIG WIND. Veranderlijke bewolking met in de nacht en vroege ochtend hier en daar mist. Overwegend zwakke wind uit Noordelijke richtingen. Weinig verandering in temperatuur. 2t3 Juni: zon op 4.21 en onder 21.04; maan op 21.04 en onder 3.02 uurT Het weer in Europa van hedenmorgen temp. HELSINKI onbewolkt 26 STOCKHOLM licht bew. 24 OSLO zwaar bew. 25 KOPENHAGEN zwaar bew. 24 AMSTERDAM licht bew. 24 EDINBURGH nevel 21 LONDEN geheel bew. 23 LUXEMBURG zwaar bew. 21 PARIJS zwaar bew. 18 GRENOBLE zwaar bew. 22 NICE half bew. 25 GENEVE onbewolkt 22 ZURICH onbewolkt 20 LOCARNO regen 20 BERLIJN regenbui 27 FRANKFORT nevel 23 MUNCHEN regen 23 WENEN regen 28 INNSBRUCK regen ROME onbewolkt 28 Jiavceitje De afgunst der geleerden bevordert de wetenschap.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 1