3)e ftzidóeSoti/fccmt
Verrassende koers wending in
Oost-Duitsland
DE SOVJETISERING DOOR
MOSKOU STOPGEZET
Hongersnood
in China
De Gasperi's meerder
heid uiterst gering
Toch Oostenrijks
vredes verdrag
Eisenhower hamert op
eenheid
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 11 JUNI 1953
44ste JAARGANG No. 12911
Het roer om in
Oost-Duitsland
Papengracht 32» Tel. 20015» Adm. en Adv. 20826» Abonn. 20935» Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w.» f 2.p. mnd.» f 6.p. kwart. Franco p. p. 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
ONUITGEVOERD
BESLUIT
TOEN IN 1942 door de secretaris
generaal van het departement
van Verkeer en Waterstaat het vier
de Uitvoeringsbesluit werd uitge
vaardigd, werd aan de autobusonder
nemers, die zich bezig houden met
het vervoer van personen, alle be
scherming ontnomen, welke de W.
A.P. (Wet Autovervoer Personen)
hun bood.
Van dat uitvoeringsbesluit is toen
een rigoureus gebruik gemaakt.
Wij hebben daar vroeger al eens
de aandacht op gevestigd en de ge
tallen genoemd van de bedrijven,
die krachtens dit uitvoeringsbesluit
eenvoudig werden opgeheven. Het
heeft geen zin dat hier nog eens te
herhalen.
Maar toen men in 1945 rustig
voortging met het opheffen van par
ticuliere autobuslijnen, kwam ten
slotte in 1946 de Tweede Kamer in
het geweer met een motie Serrarens
(die met algemene stemmen werd
aangenomen) om daar een einde aan
te maken. De motie eiste handhaving
van de status quo van dat ogenblik
tot de W.A.P. zou zijn hérzien.
Bij de herziening van de W.A.P.
in November 1949 werd in de Ka
mer getracht het beleid om te bui
gen door de kleine ondernemers te
handhaven en de overigen, die wa
ren opgeheven, een rechtsherstel te
waarborgen. Men eiste daarom van
de minister openbare richtlijnen om
zo nodig, indien het oude beleid zou
worden voortgezet, de minister ter
verantwoording te kunnen roepen.
De C.V.P. (Commissie Vergunnin
gen Personenvervoer), die de richt
lijnen had uit te voeren ging echter
op de oude voet verder en interpre
teerde deze richtlijnen op een wijze,
welke de Kamer niet aanstond, zo
dat er tenslotte bij de behandeling
van. de begroting van Verkeer en
Waterstaat in'1952 harde noten in
de Kamer werden gekraakt. De heer
van den Heuvel kwam met een mo
tie tot wijziging van dé richtlijnen
"in de geest zoals de Kamer dat wen
ste. Deze motie werd aangenomen
en nu komt het merkwaardige: de
tweede ondertekenaar van deze mo
tie, was het toenmalige Kamerlid de
heer Algera, nu minister van Ver
keer en Waterstaat.
WANT WAT GEBEURDE er toen?
Niets. Bij de begroting van Ver
keer en Waterstaat werd er opnieuw
door de katholieke heer van den
Heuvel op wijziging van de richtlij
nen aangedrongen en de minister
Algera beloofde toen de aangenomen
motie volledig te zullen honoreren.
Maar nu na een half jaar is dit nóg
niet gebeurd en de commissie gaat
op de oude wijze verder alsof er
niets door de minister is beloofd.
Men begint zich dan ook met deze
gang van zaken voor ogen af te vra
gen wie nu eigenlijk het beleid
voert: de minister of zijn ambtena
ren.
Bij de beoordeling van- de gevallen,
welke op het ogenblik nog aanhan
gig zijn, gebruikt de commissie zelfs
nog steeds dezelfde terminologie,
welke zij tijdens de bezetting reeds
gebruikte.
De Tweede Kamer heeft zich ech
ter uitgesproken tegen verdere op
heffing van autobuslijnen, maar voor
samenwerking tussen de verschillen
de ondernemers in de zin van de
W.A.P.
De C.V.P. interpreteert dit echter
aldus door een vergunning te geven
aan de grote ondernemer A, met de
verplichting, dat deze tot overeen
stemming moet trachten te komen
met B, welke men het liefst zou zien
opgeheven. Dit betekent dan echter,
dat B. dan geen enkele administra
tief rechtelijke aanspraak meer zou
behouden en niets meer over zou
hebben dan een civiel rechtelijke
verbinding met A. Dan is B dus tóch
van de baan, want hij is dan geen
ondernemer meer, maar exploitant.
Nu zijn er nog een aantal geval
len in behandeling. Binnen dertig
dagen na de beslising van de C.V.P.
kan men daartegen in beroep komen
bij de Kroon, dat is practisch bij de
minister. Men vraagt zich nu af of
het soms de bedoeling is met de
nieuwe richtlijnen nog wat te wach
ten tot alle gevallen practisch zijn
afgedaan.
Wil de Tweede Kamer, die toch
duidelijk tekenen heeft gegeven het
met deze gang van zaken niet eens
te zijn, nog iets van deze onderne
mingen redden, dan zal zij er eers
tens op moeten aandringen, dat de
nieuwe richtlijnen nu zo spoedig
mogelijk zullen worden gegeven en
tevens zal zij dienen te eisen, dat de
gevallen, waarin het beroep nog han
gende is, niet worden afgedaan,
voordat de nieuwe richtlijnen er zul
len zijn.
Willen moties, amendementen en
uitspraken van de Kamer nog enige
waarde behouden, dan zal de Kamer
tenslotte moeten ingrijpen en de
minister moeten dwingen om zijn
ambtenaren te laten doen, waartoe
de Kamer (waaronder met Kamer
lid (Algera) heeft besloten en wat
minister Algera laatstelijk heeft be
loofd. Of men zal zich moeten neer
leggen bij het feit, dat de ambtena
ren niet meer de technische uitvoer
ders zijn van de regeringsbesluiten,
maar een politieke macht bezitten,
die zelfs boven de politieke macht
van Kamer en regering uitgaat.
Een hachelijk avontuur
Groter vrijheid voor de Evangelische Kerk
De „Sovjetisering" van de Oost-Duitse Volksrepubliek is stopgezet ver
moedelijk met het doel een gunstiger klimaat te scheppen vooY de hereni
ging van Duitsland. Dit is de conclusie van de geallieerde autoriteiten te West-
Berlijn uit een aantal belangrijke gebeurtenissen in Oost-Duitsland we ke
bekend werden.
1. De Oost-Duitse premier Grotewohl heeft met bisschop Dibelius een
accoord gesloten, waarbij aan de Evangelische Kerk in Oost-Duitsland
vérgaande concessies zijn gedaan, en deze Kerk grotendeels in haar oude
vrijheid is hersteld.
De recrutering van de volkspolitie wordt drastisch verminderd en de
voorbereidingen voor de oprichting van een communistische militie zijn
stopgezet.
De bouw van militaire installaties in de Sovjet-zóne is gestaakt.
De collectivisering van de landbouw wordt niet verder voortgezet.
De uitgifte van nieuwe persoonsbewijzen, die deze zomer zou plaats
vinden is uitgesteld.
De staatsbank zal credieten beschikbaar stellen aan particuliere zaken
lieden, terwijl diegenen, die uit hun zaak zijn verdreven, er opnieuw een
mogen beginnen.
Aan alle gevangenen, die straffen van één tot drie jaar uitaitten, omdat
zij de economie van de staat hebben benadeeld, wordt amnéStie verleend.
Alle Oost-Duitsers krijgen weer distributiekaarten. Onlangs werden de
kaarten van 250.000 inwoners van de Sovjet-zóne ingetrokken.
Het verkeer tussen Oost- en West-Duitsland wil men vergemakkelijken.
die zich nu in gevangenschap bevin
den, wegens „verzet tegen de staat",
worden herzien, terwijl de over
heidssubsidies voortaan zonder ver-
De overeenkomst, die premier
iGrotewohl met bisschop Dibelius
heeft gesloten, bestaat uit niet min
der dan negen punten. Een van de
belaigrijkste hiervan is, dat de Oost-
duitse autoriteiten geen verdere ac
ties zullen ondernemen tegen de ker
kelijke jeugdgemeenschappen en an
dere confessionele bewegingen, die
in de afgelopen maanden het mik
punt van de communisten waren.
Bovendien zullen de vonnissen te
gen de meer dan 100 predikanten,
dere moeilijkheden en op tijd zullen
worden uitgekeerd. En op de scholen
zal het godsdienstonderwijs weer
worden ingevoerd.
Dat aan het stelsel van colectieve
landbouw, dat toch een .van de
voornaamste punten vormt bij de
opbouw van een communistische
staat, een einde wordt gemaakt is
eveneens een aanwijzing, dat er in
Oost-Duitsland rigoureuze verande
ringen worden aangebracht.
Volgens de nieuwe richtlijnen
mag het nu bestaande aantal kolcho
zen in Oost-Duitsiand niet worden
uitgebreid, terwijl evenmin de hui
dige oppervlakte mag worden ver
groot en ook geen nieuwe leden mo
gen worden toegelaten.
Bovendien zullen de nog overge
bleven zelfstandige boeren, die tot
dusver in de hoek zaten, waar de
slagen vielen, in het vervolg weer
credieten van de staat kunnen op
nemen.
Het politbureau heeft zelfs voor
gesteld, dat alle Oost-Duitsers, die
naar het Westen zijn gevlucht, naar
hun oude vaderland kunnen terug
keren, waarbij zij dan geen straf zul
len ontvangen voor hun vlucht en
hun burgerlijke rechten zullen te
rugkrijgen.
ulbricht in ongenade?
In Berlijn doen geruchten de ron
de, dat Walter Ulbricht is ontheven
van zijn functies als secretaris-gene
raal van de Oostduitse socialistische
Eenheidspartij.
Volgens het officiële Pekingse blad
„Jean Minjii Pao" bedraagt het aan
tal Chinezen, dat lijdt door de hon
gersnood als gevolg van mislukking
van de oogst door droogte en vorst
op het ogenblik verscheidene tiental
len millioenen.
De hongersnood teistert o.m. de
rijke productiegebieden en in het bij
zonder de centraal.oostelijke provin
cies ten Noorden van de Jangtse.
Rhee aanvaardt geen
bestand
Van betrouwbare zijde wordt te
Seoel" vernomen, dat de Zuid-Ko-
reaanse president, Syngman Rhee,
Eisenhowers jongste schrijven aan
hem heeft beantwoord. President
Rhee zou hebben verklaard dat „re^
gering en volk van Zuid-Korea niet
zullen instemmen met een wapenstil
stand".
De president zou opnieuw hebben
medegedeeld dat „elke wapenstil
stand, waarbij Korea verdeeld blijft,
door Zuid-Korea zal worden verwor
pen".
Rhee's antwoord zou, via de Ame
rikaanse ambassadeur te Seoel, tele
grafisch ter kennis van president
Eisenhower zijn gebracht.
Een flinke millioen stemmen betwist
De Italiaanse centrum-partijen onder leiding van minister-president de
Gasperi hebben in beide huizen van het parlement een geringe meerderheid
veroverd, doch zij zagen geen kans, om een stevige meerderheid te vestigen
via de nieuwe kieswet. Bij de Zondf.g en Maandag gehouden algemene ver
kiezingen heeft de gecombineerde oppositie (links geleid door de commu
nisten en rechts geleid door de neo-fascisten) bijna evenveel stemmen be
haald als de Westersgezinde centrumpartijen. Na 24 uur van verwarring
moest minister Scelba mededelen, dat de coalitie 57.000 stemmen te kort
kwam voor de vijftig procent, die baar automatisch in het bezit gesteld zou
hebben van twee-derden der Kamerzetels.
LIPSTICK MAG NIET.
Er zijn echter ernstige complicaties
De nieuwe Kamer zal zich moeten
uitspreken over 1.300.000 stembiljet
ten, waarvan de geldigheid is aan
getast, hoofdzakelijk door de com
munisten. De communistische waar
nemers in de 49.000 stemlokalen heb
ben zo vaak ze konden de geldig
heid van stembiljetten aangetast: als
er een vieze duim op stond, een kras
je, een veeg lipstick enzovoort.
Deze kwestie zal in de nieuwe Ka
mer ongetwijfeld fel omstreden wor
den. Zou de Kamer, waarin het cen
trum nu een benauwde meerder
heid van 16 zetels heeft, een groot
deel van de genoemde-biljetten als
nog geldig verklaren, dan zou het
centrum toch nog boven de 50 pet.
kunnen uitkomen en aldus twee-der-
deni der zetels verwerven volgens de
kieswet. Dit zou betekenen, dat on
geveer 78 communisten, socialisten,
monarchisten en neo-fascisten hun
zetels zouden moeten opgeven.
De nieuwe Kamer zal bijeenkomen
op 25 Juni. Misschien kan de Gasperi
obstructie rondom de biljettenkwes-
tie vermijden door de zaak naar eèn
parlementaire commissie te doen ver
wijzen.
Dr. Malan in Nederland
Intussen zal de Gasperi moeten af
treden en een nieuwe regering moe
ten vormen. Hij zal waarschijnlijk de
medewerking der monarchisten zoe
ken, maar de leider dezer succesvolle
partij, burgemeester Lauro van Na
pels, die tijdens de verkiezingscam
pagne millioenen pakjes spaghetti
heeft laten uitdelen en gekleurde
lampjes beschikbaar stelde voor de
Roomse feesten, heeft gezegu, dat hij
een prijs vraagt. Die prijs is waar
schijnlijk stopzetting van het land
hervormingsplan, waarbij van de
grote landgoederen stukken grond
worden afgenomen om verkocht te
worden aan landloze boeren.
Volgens ingelichte kringen, aldus
het Oostenrijkse recht-onafhankelijke
blad „Die Presse", zullen binnenkort
in Wenen diplomatieke besprekingen
beginnen over het sluiten van een
vredesverdrag voor Oostenrijk, na de
jongste benoeming van een Sowjet-
Russische hoge commissaris, die te
vens ambassadeur is.
Officieel wordt meegedeeld, dat het
Russische leger verscheidene gebou
wen, die waren opgevorderd, aan de
Oostenrijkse autoriteiten zal terugge
ven.
Gistermorgen is Kopenhagen in rep en roer gebracht door een 24-jarige be
woner van het tehuis voor behoeftigen aldaar, die om 8 uur op een 45 me
ter hoge schoorsteen is geklommen, waar hij zich van zijn kleren heeft ont
daan. Palle Petersen zit thans geheel ontkleed op de hoge smalle schoor
steen en tot nu toe is niemand er nog achter kunnen komen wat hij in de
zin heeft. Duizenden verzamelen zich aan de voet van de schoorsteen en
worden van afgrijzen vervuld, wanneer zij 45 meter boven zich een klein
stipje zien, dat Petersen moet zijnHij heeft gedreigd naar beneden te
springen, wanneer de nieuwsgierigen niet worden verwijderd. Inderhaast
uitgerukte politie en brandweercolonnes trachten de straat schoon te hou
den, hetgeen echter een onbegonnen werk is. De persfotogra 'en en verslag
gevers hebben aan Petersen's wens gehoor gegeven en zijn weggegaan. Zie
kenauto's worden voor een eventueel ongeluk gereed gehouden. Een brand
weerman klimt naar de top van de schoorsteen om Petersen te bewegen,
mee naar beneden te gaan. De gehele morgen reeds stroomt de regen neer.
TELEFOTO.
De Amerikaanse hulp
I
De Amerikaanse Senaatscommis
sie voor buitenlandse zaken heeft
Woensdag besloten de door Eisen
hower gevraagde 5.474 millioen dol
lar voor economische en militaire
hulp aan het buitenland te vermin
deren met 150 millioen. Dit bedrag
komt geheel in mindering van de
som, die gevraagd is voor de ver
vaardiging van speciale wapens ten
behoeve van de bondgenoten. Deze
was 250 millioen dollar.
De commissie halveerde de tien
millioen dollar die gevraagd zijn
voor hulpverlening aan vluchtelin
gen en verplaatste personen. De ne
gen millioen voor het internationale
kindernoodfonds verhoogde de com
missie daarentegen tot 13 millioen.
De Minister-President van Zuid-Afrika dr. Daniël Francois Malan is Dins
dag op Schiphol aangekomen voor een niet officieel bezoek van enige dagen
aan ons land. Toen hij de KLM-Convair „Albert Cuyp", waarmede bijluit
Londen was gekomen, verliet, werd langzaam de Zuidafrikaanse vlag ge
hesen. Dr. Malan was in gezelschap van zijn echtgenote en de Secretary
of Foreign Affairs, de heer Forsyte. Van links naar rechts: dr. D. F. Maftafct,
mevr. Hoogenhout, echtgenote van de Ambassadeur van Zuid-Afrika, Ko
lonel P. J. Hoogenhout, ambassad.ur van de Unie van Zuid-Afrika, een
Zeeuwse, die namens de overstromode gebieden bloemen aanbood en me
vrouw Malan.
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Donderdagavond tot
Vrijdagavond. Opgemaakt te
10 uur).
STIJGING
VAN TEMPERATUUR.
Zwaar bewolkt met versprei
de opklaringen en in de nacht en
ochtend plaatselijk mist. Hier en
daar enkele buien, mogelijk
met onweer. Zwakke tot matige
wind uit uiteenlopende richtin
gen. Over het algemeen hogere
temperaturen.
Totale verdediging
nodig
President Eisenhower heeft Woens
dag in een redevoering te Minnea
polis gehamerd op het thema, dat
eenheid van de geallieerden over de
gehele wereld noodzakelijk is.
Hij zei, dat de Ver. Staten, hoe
wel zij de krachtigste natie ter we
reld zijn, niet hun eigen besluiten
kunnen nemen, en kunnen staan en
strijden, waar zij dat zelf verkiezen.
Tegen het communisme is een „to
tale verdediging" nodig, en, even
als er geen wapen te klein* is of een
strijdtoneel te afgelegen, zo is er
geen vrjj land te onbeduidend om
vergeten te worden, zo verklaarde
de president.
„Wij hebben allen geleerd eerst
uit de aanvallen van de nazi's en la
ter uit die van de communisten
dat alle vrije landen te zamen weer
stand moeten bieden" om niet af
zonderlijk te vallen. Deze „essen
tiële, onontbeerlijke eenheid" bete
kent „compromissen", zo luidde
Eisenhowers conclusie.
De president stelde zijn opvatting
van „totale eenheid" tegenover, wat
hij noemde, een verdediging, geba
seerd op de fortentheorie". Dat is
de theorie, die vraagt, waarom het
sterkste land ter wereld het niet al
leen af kan.
„Hoe kunnen wij ons losmaken
van de totale eenheid?", zo vroeg
Eisenhower. „Azië opgeven zou be
tekenen, dat een groot deel van de
wereldbevolking „gemobiliseerd" kan
worden door de communistische
„aanvalsmachten".
Het opgeven van Europa zou neer
komen op verdubbeling van de in
dustriële kracht van dezelfde mach
ten.
Over de critiek, die op de UNO is
uitgeoefend, verklaarde Eisenhower,
dat zowel de communistische als de
vrije wereld in deze organisatie ver
tegenwoordigd is, en dat beide par
tijen verschillende opvattingen over
de UNO hebben. Maar de president
zag het toch als een groot voordeel,
dat de meningen van de gehele we
reld in de Ver. Naties worden weer-
spiegld.
12 Juni: zon op 4.20 en onder 21.
maan op 4.31 yen onder 22.18 uur.
Het weer in Europa
De weerraporten van hedenmor
gen zeven uur luiden:
max-temp.
gisteren
HELSINKI
C.
STOCKHOLM
onbewolkt
24
KOPENHAGEN zw. bew.
18
AMSTERDAM
motregen
16
EDINBURGH
onbewolkt
18
LONDEN
geheel bew.
23
LUXEMBURG
motregen
13
PARIJS
geheel bew.
24
BORDEAUX
mist
20
GRENOBLE
zwaar bew.
17
NICE
zwaar bew.
20
GENèVE
regen
16
zürich
motregen
16
LOCARNO
waarbew.
21
FRANKFORT
regen
21
MüNCHEN
regen
18
WENEN
half bew.
24
INNSBRüCK
zwaar bew.
19
3\CaweCtje
Aan nietige kleinigheden kan de
liefde een waardige gestalte geven.
