S)e£cid6e(BoiihojuX
Wanneer kan het vuren gestaakt
worden op Korea?
De overwinning op de
Mount Everest
Wordt Pakistan
republiek?
Schepen beten
vast
zich
Zondag de tweede algemene
verkiezing in Italië
Nederlandse zaakgelastigde
uit Sofia teruggeroepen
'n Nieuw Karpet nodig
De Sjerpa's zijn
niet blij
er
mee
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZATERDAG 6 JUNI 1953
44ste JAARGANG No. 12907
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. eo Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 1Ü3003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1 -50
VOLK IN
KETENEN
DE TSJECHEN ONDERVINDEN
wel de zegeningen van Moskou's
vriendschap! Het geld die wortel
van alle kwaad speelt bij hen
geen rol meer, want zij zijn het
kwijt; zojuist heeft de regering van
Praag met een diepe buiging voor
de Russische roebel een geldzuive-
ring doorgevoerd.
Deze even onverwachte als drasti
sche maatregel heeft het Tsjechi
sche volk met één slag zo arm als
de mieren gemaakt, want in de prac-
tijk komt deze maatregel neer op
een onteigening, een massale bero
ving van de bevolking.
De Tsjechen delen nu volledig het
lot van de overige satellietstaten,
die in korte tijd van welvarende
landen afgezakt -zijn tot een ontstel-
l*»d pauperisme, leeggezogen door
dfe grote centrale poliep in Moskou.
De leuze tegen het kapita-
0 lisme klinkt zo mooi en lijkt
zo overtuigend. Waarom zou
den enkele kapitalisten zich vet
mesten met het zweet der arbeiders?
Waarom zouden minder drastisch
gezegd de baten van de arbeid
der werkers ten goede komen aan
een kleine groep niet-werkers? De
remedie ligt zo voor de hand, niet
waar. De staat moet de enige werk
gever zijn en de enige eigenaar der
kapitaalsgoederen; alleen de staat
profiteert dan van de winst en de
staat, dat zijn wij allemaal, zodat de
baten ons allen gelijkelijk ten goede
komen.
Zo is de theorie, maar de practijk
is heel anders. Zodra het grote log
ge lichaam van de staat de baten
gaat innen, verdwijnen ze en nie
mand ziet ze ooit weer. Ambtenarij
vervangt vakbekwaamheid en in
weinig jaren is een èens bloeiende
Wélvaart totaal naar de maan. Wan
neer daar dan nog bij kon.t, dat
men afhankelijk is van Moskou, dan
wordt de reserve in verhoogd tem
po weggezogen en schiet er niets an
ders over, dan de keel aan de kap
stok te hangen en zich te bukken
onder de zweep van de slavendrij
vers.
Tsjecho-Slowakije is niet het eni
ge, noch het eerste land geweest, dat
deze gang van zaken aan den lijve
heeft meegemaakt. Ook de andere
satellietstaten zijn leeggezogen; tot
groot misnoegen van sommige idea
listen, die meenden hun land te
kunnen redden doch weldra merk
ten, dat Moskou geen verzet dulde.
Zij werden geliquideerd. Slechte aan
Tito is het gelukt, zich bijtijds uit de
wurgende greep te bevrijden; dt an
deren werden als misdadigers in
grote spektakelprocessen gebrand
merkt en opgehangen.
In Praag is het de z.g. bende van
Slansky geweest, die geprobeerd
heeft de ondergang van de Tsjechi
sche economie te voorkomen. Tever
geefs; ook zij zijn geliquideerd. De
gehoorzame dienaren van Moskou
hebben thans de kroon op hu 1 werk
gezet, het Tsjechische volk in één
slag onteigend en hen in de ijzeren
ketenen gekluisterd van een regel
recht slavenbestaan.
WAT ER GEBEURD IS, komt in
het kort hierop neer: Men heeft
het oude geld ingetrokken en de
nieuwe kroon inwisselbaar gesteld
in een verhouding van 1 50. Dat
wil dus zeggen, dat wie voorheen 50
kronen bezat, er nu nog slechts één
heeft. Voor de arbeiders is de rege
ling gunstiger, daar is de verhou
ding van 15, waardoor een grote
bevoorrechting ontstaat voor loon-
trekkenden. Wie echter gespaard
heeft, is de dupe, want een verhou
ding van 1 50 staat gelijk met ont
eigening. De loontrekkers behoeven
trouwens ook geen triomf te roepen,
want tot nu toe zijn zij gedwongen
geweest om een deel van hun loon in
staatsleningen te beleggen; ook door
deze staatsleningen is eenvoudig een
schrap gehaald.
Nu zou het nog niet zó erg zijn,
als het hele leven tevens zó goedkoop
werd, dat men met die sterk vermin
derde kronen hetzelfde kon kopen
als vroeger. Maar dat is niet he. ge-
geval, want tegelijkertijd is de rant
soenering opgeheven en is alles
duurder geworden. Zelfs voor de
meest bevoorrechten, de loontrek
kers, is het leven duurder geworden,
laat staan dus voor de categorieën,
die tot nu toe zelfstandig zijn ge
weest.
Wie nog enigszins behoorlijk rond
wil komen, zal moeten werken,
heel hard moeten werken, overuren
maken
En dat is nu precies de bedoeling
van het hele stel maatregelen, dat
over Tsjecho-Slowakije is losgelaten.
Om deze tendenz nog eens extra te
beklemtonen, is bovendien een wet
aangenomen volgens welke alle vol
wassen mannen beneden dc zestig
jaar, en volwassen vrouwen bene
den de vijftig jaar, gedwongen kun
nen worden boven hun normale
dagtaak van 48 uur per week, een
onbeperkt aantai uren te werken,
indien er zich buitengewone moei
lijkheden voordoen. Dat niet alleen;
werklieden kunnen ook op bevel
van de regering in andere onderne
mingen, op boerderijen of in de mij
nen te werk worden gesteld. Haalt
een fabriek dus niet het gestelde
productiecijfer dan wordt er net zo
lang overgewerkt tot het doel be
reikt is. Komen er op het land, in de
mijnen, of in een bepaalde nijver
heid handen te kort, dan worden die
Vandaag nog geen overeenstemming
Men blijft echter optimistisch gestemd
Men was vanmorgen vervuld van hoopvolle verwachtingen, toen de on
derhandelaars wederom te Panmoend jon bijeen kwamen. Zou het mogelijk
zijn, dat de laatste hinderpaal voor een wapenstilstand thans uit de weg
zou worden genomen? Zover kwam het vandaag echter nog niet, want na
20 minuten vergaderen werd de bijeenkomst op verzoek van de Noordelij
ken tot Zondag verdaagd.
De Zuid-Koreaanse afgevaardigde, generaal Tsjoi, was wederom niet
aanwezig.
,.ER ZIJN AANWIJZINGEN"
Desalniettemin blijft men optimis
tisch.
Het officiële Sovjet-Russische pers
bureau „Tass" maakt melding van
een bericht uit Washington, luidend:
„Er zijn aanwijzingen, dat de te Pan-
moendjon beraadslagende partijen
bijna overeenstemming hebben be
reikt over het sluiten van een wa
penstilstand in Korea".
„Tass" voegt hieraan toe: „Offi
cieel wordt op het Witte Huis en op
het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken het strikste stilzwij
gen bewaard. Doch het is duidelijk
dat men er in Amerikaanse rege
ringskringen zeker van is, dat bijna
overeenstemming over het sluiten
van een bestand is bereikt".
Van gezaghebbende zijde is Vrij
dag te Washington vernomen, dat de
communistische onderhandelaars te
Fanmoendjon hebben ingestemd met
het geallieerde voorstel, dat alle
krijgsgevangenen, die niet naar hun
gebied van herkomst teruggezonden
willen worden, na verloop van vier
maanden in e.n neutraal land op
vrije voeten zullen worden gesteld.
Hieraan wordt toegevoegd, dat
deze „aanzienlijke concessie" der
Chinese en Noord-Koreaanse onder
handelaars de aanleiding is tot de
golf van optimisme, die nu op het
Witte Huis en de Amerikaanse mi
nisteries van buitenlandse zaken en
landsverdediging valt waar te ne
men.
Volgens het Pakistaanse avondblad
„Sat" zal Pakistan vóór de zesde
herinneringsdag van het verkrijgen
van zijn onafhankelijkheid op 14
Augustus a.s. tot republiek worden
uitgeroepen.
Het blad voegde er aan toe, dat deze
verandering geen invloed zal heb
ben op het lidmaatschap van Paki
stan van het Britse Gemenebest.
NIEUWE OF OUDE VERKLARING
De Zuid-Koreaanse ambassade te
Washington heeft een verklaring
van Syngman Rhee gepubliceerd,
waarin hij zegt, dat de voorstellen
der Verenigde Naties voor een wa
penstilstand onaanvaardbaar zijn.
Rhee geeft in zijn verklaring een
aantal tegenvoorstellen. Onder meer
wenst hij de getijktijdige terugtrek
king van de troepen der Verenigde
Naties en van de Noordelijken onder
voorwaarde, dat van te voren een
verdrag van wederzijdse bijstand
tussen Korea en Amerika wordt ge
sloten.
A.F.P. seint uit Tokio, dat men al
daar in welingelichte kringen van
mening is, dat de Zuid-Koreaanse
ambassadeur in Washington met zijn
inlichtingen ten achter is en een
verklaring gepubliceerd heeft, die
verouderd is. Zij zou het nog niet
herziene standpunt van de Zuid-
Koreaanse regering behelzen.
De officiële woordvoerder voor
president Rhee, Kark Hong Lie, ver
klaarde echter, dat de in Washing
ton uitgegeven verklaring van de
^president, die Zaterdag ook in Korea
^werd uitgegeven, diens uiteindelijke
houding weergeeft en alle voorgaan
de verklaringen vervangt.
De president heeft Zaterdag in
Seoel een lange kabinetsvergadering
voorgezeten.
Waarnemers zijn verbijsterd door
de opeenvolgende, elkaar tegenspre
kende verklaringen van de prési
dent. Dit is echter slechts een voort
zetting van de verbijstering, die deze
week werd veroorzaakt door Rhee's
kabinet. Zo sprak de waarnemende
premier, Pjoeng Joeng Tai, verkla-
In het nachtelijk duister zijn in
het smalste gedeelte vaa de Straat
van Mesina tussen Italië en Sici
lië een Amerikaans vrachtschip
en een Noorse tanker met elkaar in
botsing gekomen. Zó hevig, dat bei
de schepen aan elkaar vast bleven
zitten en drie uren met de stroom
meedreven.
In de ochtendurei kondei sleep
boten hen echter losmaken en naar
de haven van Messina slepen. Er
zouden geen slachtoffers gevallen
zijn.
De aanvaring vond plaats 4 km.
van Capo Faro, de uiterst Noord
oostelijke punt van Sicilië, op een
plaats waar de Straat van Messina
nauwelijks drie kilometer breed is.
De 10.000 ton metende Amerikaan
„Exmouth" boorde zich in de flank
van de Noorse tanker „Pericles"
(12.000 ton). Op de „Pericles" ont.
ploften enige ketels en ontstonden ver
schillende branden, zodat de beman
ning haar toevlucht in de redding
boten zocht. Het bleek echter niet zo
ernstig te zijn als het leek, zodat de
mannen weer aan boord klommen en
in het schijnsel va*, zoeklichten van
inmiddels toegesnelde schepen wacht
ten op de kabels van de'sleepboten.
Ook op da „Exmouth" moest de
bemannning de strijd tegen enkele
branden aanbinden, doch ook daar
lukte het, de vlammen te bedwingen.
Bij aankomst in de haven van Mes-
sia bleek, dat de .Exmouth" een gat
in de boeg had en dat de „Pericles"
een, grote scheur midscheeps ver
toonde.
ringen van Rhee tegen en demen
teerde Pjoengs secretaris op zijn
beurt de verklaring van de waar
nemende premier.
Volgens gezaghebbende Zuid-Ko
reaanse kringen is Rhee van plan na
ondertekening van een bestand zich
te verzetten tegen het aan wal gaan
van Indische troepen voor toezicht
op krijgsgevangenen.
DE SCHRIK VAN SONJA
Sonja Henie, de Amerikaanse
schaatsenrijdster die op het ogenblik
in Londen optreedt in een ijsrevue,
kreeg Zaterdagochtend de schrik
van haar leven, toen zij in haar wo
ning in West-Londen ontwaakte en
een man over haar bed gebogen
zag staan.
De man schrok klaarblijkelijk ook,
want nauwelijks had mej. Henie
haar eerste hulpkreet geslaakt, of hij
ijlde de kamer uit en verliet snel het
huis. Hij wist in een auto te ontko
men. Uit het huis worden juwelen
en bont ter waarde van 100.000 gul
den verfnist.
Iedere A-bom
laat sporen achter
De radio-actieve sporen, die zich
na de explosie van een atoombom in
de lucht verspreiden en geleidelijk
over de ganse wereld komen, maken
het mogelijk om datum en aard van
een ontploffing precies te bepalen.
Dit heeft prof. dr. Riezler van de
universiteit van Bonn Vrijdag te Es
sen verklaard. Steeds kon negen da
gen na een ontploffing in Amerika
de aanwezigheid van die sporen in de
lucht boven West-Duitsland vastge
steld worden.
Volgens prof. dr. Riezler mag wor
den aangenomen, dat de explosieve
kracht van een waterstofbom onge
veer 100 maal zo groot is als van een
gewone atoombom.
Des ondanks bestaat er niet veel
verschil tussen de straalwerking van
de beide bommen. De gamma-stra
len van een atoombom hebben een
dodelijke werking tot op een afstand
van 1 km. Bij een waterstofbom
is deze werk'ng niet veel groter,
aldus prof. dr. Riezler.
DE MAU-MAU.
In de afgelopen week zijn 100 le
den van de Mau-Mau gedood en 54
gevangen genomen, zo wordt offi
cieel meegedeeld.
Animo in de nacht voor het Holland Festival
Onder de nieuwe kieswet
Zondag wordt in Italië de tweede
algemene verkiezing sedert de af
kondiging van de republiek in 1946
gehouden. Het aantal stemgerechtig
den bedraagt dertig millioen. De twee
voornaamste tegenstanders in de ge
houden campagne zijn de leider van
de Christen-Democraten, premier de
Gasperi, en die van de twee-en-een
half millioen communisten, Palmiro
Togliatti.
De Gasperi heeft zich verbonden
met liberalen, republikeinen en
rechtse socialisten. Behalve de com
munisten heeft hij de links-socialis-
tijdeüjk of blijvend uit andere be
drijven aangevuld.
Zo is het eens zo bloeiende en
welvarende Tsjecho-Slowakije een
volk van slavenarbeiders geworden,
dat voortgedreven wordt door de
zweep van de honger, alleen om aan
de onverzadigbare vraatzucht van de
rode Moloch te kunnen voldoen.
Tsj'oeikof terug naar
Rusland
Gisteren is bekend gemaakt, dat
generaal Vassily Tsjoikof, de voor
naamste Russische vertegenwordi-
ger in Oost-Duitsland sinds 1949, van
al zijn functies ontheven wordt en
naar Rusland zal terugkeren voor een
nieuwe functie.
Generaal Gretschko is benoemd als
opperbevelhebber van het Russische
leger in Oost-Duitsland. Generaal
Tsjoeikof werd reeds enige tijd gele
den ontheven van zijn politieke ver
antwoordelijkheid, die werd overge
dragen aan de nieuwe benoemde
Hoge Commissaris, Semanof.
Van Westelijke zijde was niet on
middellijk commentaar op deze
maatregel te verkrijgen. In Westber.
lijnse politieke kringen meende men,
dat deze stap deel uitmaakt van de
jongste maatregel in Oost-Duits
land, welke naar men zegt, ten doel
heeft de weg te bereiden voor een
vierlandenbespreking over Duits,
land.
In het algemeen gelooft men, dat
Tsjoeikof zich nu zal scharen injde
kring van generaals, die zich verza
meld hebben rond de communistische
opperheersers ir. Moskou.
Tsjoeikof, deze 53-jarige boereic-
zoon, geniet populariteit onder voar-
en tegenstanders. Hij is een man met
een sterke persoonlijkheid. Kort th
de oorlog herstelde hij de ijzeren dis
cipline onder de bezettingsoldaten
van het rode lege,*.
Reeds Donderdagavond om zes uur hadden zich gegadigden voor kaarten
voor het Holland Festival, waarvan de verkoop eerst op Vrijdagmorgen om
10 uur zou beginnen, voor de loketten van de Stadsschouwburg te Amster
dam opgesteld en hun aantal was tegen middernacht reeds aanzienlijk toe
genomen. Sommigen hadden ligstoelen en dekens meegesjouwd om het zich
gedurende de nachtelijke uren enigszins behagelijk te maken.
Beschuldigd van
ten tot tegenstanders en ook dc
nieuw-fascistische „Italiaanse sociale
beweging" alsmede de nationale
monarchistische partij.
Er zijn achtduizend candidaten ge
steld voor de 590 zetels van de Ka
mer van Afgevaardigden en de 237
zetels van de Senaat.
De Kamer wordt gekozen volgens
de nieuwe Kièswet, die door de
Christen-Democr. regering werd in
gediend en door .het oude parlement
vlak voor zijn ontbinding werd aan
genomen. Volgens deze wet zal de
partij of groep van verbonden par
tijen, welke de helft-plus-één van
het totaal aantal stemmen behaalt,
automatisch 380 van de 590 Kamer
zetels toegewezen krijgen.
Men meent, dat de vier centrum
partijen Christen-Democraten, li
beralen, republikeinen en rechts so
cialisten deze „premie" wel zul
len behalen.
spionnage
Volgens het semi-officiële Zuid-
slavische persbureau Joegopres heeft
Nederland besloten de diplomatieke
vertegenwoordiging in Bulgarije op
to heffen. He-t besluit vloeit voort
uit het Bulgaarse verzoek om de
heer A. M. E. Brink, do Nederlandse
zaakgelastigde te Sofia, terug te roe
pen als persona non grata. Hij zou
volgens de Bulgaarse autoriteiten
betrokken zijn bij spionnage-activi-
teit.
Een woordvoerder van het depar
tement van Buitenlands zaken in
Den Haag heeft meegedeeld, dat de
Bulgaarse autoriteiten inderdaad
hebben doen weten, dat de heer
Brink als persona non grata wordt
beschouwd, zodat de Nederlandse re
gering volgens internationaal ge
bruik de heer Brink heeft doen te
rugroepen.
Dat betekent evenwel niet, dat de
diplomatieke betrekkingen zijn af
gebroken.
De gronden door de Bulgaarse re-
NATUURLIJK NAAR
VEIVETO KARPETTEN
200 3001 06.
IJzersterk sierlijk
De wereld mag er zich dan al over
verheugd hebben, dat het de Nieuw-
Zeelander Hillary en de Sjespagids
Tensing, bijgenaamd „De Tijger", ge
lukt is de top van de Mount Everest
te bereiken, bij de volksstam der
Sjerpa's is het nieuws van dit succes
met gemengde gevoelens ontvangen.
In de loop der laatste dertig jaren
hebben de Sjerpa's namelijk goede
betaling, voedsel en kleding ontvan
gen voor hun diensten als gidsen bij
de elf expedities, die achtereenvol
gens van Namche Bazaar, aan de voet
van de Mount Everest, uit pogingen
hebben ondernomen om de hoogste
berg ter wereld te overwinnen. En
thans vrezen de Sjerpa's, dat er aan
deze hoog-conjunctuur een einde is
gekomen.
Bovendien zijn zij er niet zo ge
rust op, dat de geesten van de berg,
die naar hun geloof de top van de
„Godin-moeder van de sneeuw" be
waken. zich niet voor het schenden
van hun souvereine gebied zullen
wreken door onheil over de mensen
daarbeneden te brengen.
Inmiddels hebben toch de 26 La
ma's van het Thyangbitsje-klooster,
waar de Britse expeditie een tijd van
oefening heeft doorgemaakt, zich
voorbereid voor een feestelijke ont
vangst van de bergbeklimmers, die
vanwege het naderen van de natte
moesson reeds de terugtocht zijn be
gonnen. Bij die feest zullen traditio
nele dansen worden uitgevoerd op
een weide bij het klooster aan de voet
van het bergmassief.
Men speculeert nog op de moge
lijkheid, dat het ook aan de leider
van de expeditie, kolonel John Hunt,
en een gezel gelukt is de top van de
Mount Everest te bereiken, daar de
weersomstandigheden hiervoor wel
gunstig zijn geweest.
In Nepalese kringen verheelt men
intussen niet zijn ontstemniing over
het feit, dat de koning van Nepal, op
wiens gebied en met wiens toestem
ming de expeditie toch werd ge
maakt, pas de dag na die, waarop de
Britse ambassade de boodschap over
de geslaagde topbeklimming ontving,
door de ambassade hiervan op de
hoogte werd gesteld, aldus meldt de
„Daily Telegraph". Men wijst er op,
dat aan het behaalde succes evengoed
door een Nepalees, de gids Tensing,
is bijgedragen. Ir. feite bereikte het
nieuws van de overwinning Nepal het
eerst via Amerikaanse radiostations.
gering voor haar beslissing aange
voerd, zijn van die aard, dat de Ne
derlandse gezant in Sofia, die te Bel
grado resideert, reeds een voorlopig
protest tot de Bulgaarse regering
heeft gericht.
Vooralsnog kunnen verder geen
mededelingen worden gedaan om
trent de nader door de Nederlandse
regering te nemen stappen.
weer
(Geldig van Zaterdagavond tot
Zondagavond. Opgemaakt te 10
uur).
DROOG WEER
Droog. In het Zuiden en het
midden van het land zonnig, in
het Noorden wat meer bewol
king. Dezelfde temperaturen als
vandaag of iets hogere. Zwakke
tot matige wind tussen Noord
en Oost.
7 Juni: zon op 4.22 en onder 20.56;
maan op 1.36 en onder 16.19 uur.
8 Juni: zon op 4.21 en onder 20.57;
maan op 1.55 en onder 17.46 uur.
Het weer in Europa
weer
temp.
HELSINKI
zwaar bew.
19 C.
STOCKHOLM
zwaar bew.
18
OSLO
regen
12
KOPENHAGEN
zwaar bew.
16
AMSTERDAM
onbewolkt
14
EDINBURGH
licht bew.
14
LONDEN
onbewolkt
17
LUXEMBURG
onbewolkt
19
PARIJS
onbewolkt
21
BORDEAUX
half bew.
14
GRENOBLE
regen
22
NICE
regen
22
GENèVE
licht bew.
23
ZüRICH
licht bew.
21
LOCARNO
zwaar bew.
21
BERLIJN
onbewolkt
21
FRANKFORT
onbewolkt
22
munchen
licht bew.
20
WENEN
geheel bew.
20
INNSBRUCK
licht bew.
23
Overwegend zonnig
Het K-N.M.I. deelt mede:
De vooruitzichten voor het weer
van morgen zijn vrij gunstig. In het
Zuiden van het land zal het gema
tigd warm zijn, in het Noorden wat
koeler en over het algemeen veel
zonneschijn. De geleidelijke weers-
verbetering, die zich in de afgelo
pen dagen heeft voltrokken, hangt
samen met de uitbreiding van een
gebied van hoge luchtdruk over
West-Europa.
Daarbij waait de wind aanvanke
lijk nog uit Noordelijke richtingen,
waardoor wolkenvelden van de
Noordzee het land binnendrijven.
Landinwaarts lossen deze wolken
velden echter weer op. Daarmede
samenhangend zijn de temperaturen
in het Noorden van het land lager
dan in de Zuidelijke provincies.
Deze toestand houdt ook moi*gen
nog aan, maar er zal dan in de Noor
delijke provincies meer zon zijn.
Jiameitje
Zwakke karakters hebben behoef
te aan voorspoed, sterke aan tegen-
