Een stormloop op de laatste barricade
T]SC1
De weg naar herstel hiërarchie lag
eindelijk open
Dodenmars doodde honderden
militairen en vele burgers
Kromstaf-feest
WOENSDAG J 3 MEI 1953
DE '.EIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 1
Willem II bekeerde zich op één nacht en
Thorbecke bracht de vrijheid
V.
In ons land was omstreeks de veertiger jaren de Leidse Hoogleraar Thor
becke de geeftariftig gevolgde verkondiger van de liberale ideeën, die
vooral de jongeren tot zich trok. Thorbecke streefde naar een modernisering
van onze verouderde staatsinstellingen door een radicale grondwetsherzie
ning. Afschaffing van het absolute koningschap, grondwettelijke omschrij
ving van de koninklijke macht, verantwoordelijkheid van de ministers aan
de volksvertegenwoordiging, deelname van het volk aan het staatsbestuur
door algemeen kiesrecht vrijheid van pers, onderwijs en vereniging: het
waren allen programmapunten, die modern-geöriënteerde Nederlanders wel
moesten aanspreken.
Behoudsgezind en, die zich niet los konden maken van de gedachtenwe-
reld van het „Ancien Régime" mee zijn „verlicht despotisme" beluisterden
met schrik in Thorbeckes voorstellen de echo van de Franse Revolutie.
Katholieken steunen liberale
revolutie.
Jongere vooruitstrevende Katho
lieken vormden in groeiend aantal
allengs 'n belangrijke groep onder
Thorbeckes politieke medestanders.
Protestantse conservatieven betitelden
die jonge paapse herrieschoppers
smalend als „papo-Thorbeckianen"
Conservatieve Katholieken zagen in
dit samengaan van hun jonge geloofs
genoten met wat toen nog gold voor
de uiterste linkerzijde een gevaar
voor het katholieke belang. Kleine
rend sprak men van „la jeune Hol-
lande", de onbesuisde nieuwlichters.
Hing niet alles af van de gunst van
Koning en regering? Mocht men re
delijkerwijze niet verwachten, dat
onder de welgezinde Willem II eer
lang zou gelukken, dt uitvoering van
het Concordaat van 1827 door te zet
ten en het begeerde bisschoppelijke
bestuur te verwerkelijken?
Het was daarentegen duidelijk dat
Thorbeckes streven naar inperking
van de koninklijke macht in hoge ma
te het ongenoegen van de Koning
moest wekken; dat Katholieken hier
aan op zo'n luidruchtige wijze mee
deden, kon- alle goede wil ten opzich
te van< de katholieke belangen bij de
Koning grondig bederven. Aldus was
de mening van alle leidende Katho
lieken, mgr. Zwjjsen de vriend jvan
Willem II voorop. Het is merkwaar
dig, dat de oude Le Sage ten Broek,
die vroeger de liberale meningen om
trent de scheiding van Kerk en Staat
zo fel verdedigt! had, thans het
standpunt der conservatieven deelde.
Hij woonde toen al in Grave en de
invloed van mgr. Zwijsen, die als
Apostolisch Vicaris dat district sinds
1842 bestuurde, is aan de gewijzigde
houding van de oude strijder niet
vreemd geweest.
Maar de katholieke Thorbeckianen
hadden weinig vertrouwen in de uit
voering van bet Concordaat van 1827,
bovendien bevatte dit bepalingen, die
nog een aanmerkelijke invloed van
dc regering op kerkelijke zaken
handhaafden. Zij wilden volkomen
vrijheid. Hier ligt de scheidingslijn,
die de Katholieken tussen 1840 en
1848 in twee kampen verdeelde, n.1.
vóór of tegen» de uitvoering van het
Concordaat.
Veroverde barricade!
Het standpunt der papo-Thor-
eckianen was simpel en duidelijk: de
eigenlijke hinderpaal voor de invoe
ring van de Bisschoppelijke Hiërar
chie was de afhankelijkheid van de
Kerk ten opzichte van de Staat Neem
deze belemmering weg. Verover de
barricade van het staatsabsolutisme,
en de weg is vrij! Daarom waren zij
zulke heftige voorstanders van Thor
beckes grondwetswijziging. Zij ver
wachtten niets van koninklijke wille
keur, maar namen him lot liever in
eigen hand.
Als inzet van hun actie mag men
beschouwen een .artikel in de enige
katholieke krant, dc sinds 1829
te 's Hertogenbosch verschijnende
„Noord Brabander" gepubliceerd
onder de titel: „Aan de katholieke
helft van Nederland", waarin be
toogd werd dat nu eindelijk de tijd
was aangebroken om zich te doen
gelden: „Gij moet voor later eeuw
verklaren, dat gij niet langer wilt
geringeloord en geërgerd worden
door uw geloof hatende ambtenaren;
dat gij mondig genoeg zijt om méér
te wezen dan een lastdier van Staat;
dat gij geen buit wilt blijven van het
Vampyrismus".
Wanneer dit artikel niet in de vorm
van een pamflet in duizenden exem
plaren door heel Nederland verspreid
was zou het weinig weerklank gehad
hebben, want de „Noord Brabander"
was een onbetekenend blaadje met
slechts enige honderden abonné's.
'n Katholieke Pers bestond er hoege
naamd nog ndet. In Maastricht ont
stond in 1840 het katholieke „Journal
de Limbourg", ook liberaal gezind,
maar het verscheen in het Frans en
had op het overige Nederland weinig
invloed. Om de katholieke opinie in
heel Nederland te bewerken, was een
krachtiger orgaan en een wijder
klankbord nodig.
Revolutionaire jeugd van
„De Tijd".
Zo ontstond in 1846 te Amsterdam
als spreekbuis der papo-Thorbeckia
nen het katholieke blad „De Tijd".
Het was Van Vree, de nog geen veer
tig-jarige president van net Semina
rie Warmond, die de noodzaak van
een katholiek blad inzag. Hij kreeg
onmiddellijk medewerking van de
jonge priester-journalist. Judocus
Smits uit 's Hertogenbosch, die eni
ge jaren de „Noord Brabander" gere
digeerd had, maar wegens moeilijk
heden met de uitgever een eigen blad
begon, dat in 1845 onder de naam
„De Tijd" te 's Hertogenbosch ver
scheen. Maar binnen enkele maanden
bleek het in dat kleine provinciestad
je van nauwelijks 20.000 inwoners
geen levensvatbaarheid te bezitten.
Toen Smits van het Warmondse plan
hoorde, kwam hy naar Amsterdam
over, waar hij in samenwerking met
Van Vree en de Amsterdamse arts
Cramer „De Tijd" inzette voor de
actie der papo-Thorbeckianen. Het
eerste nummer van de herboren Tijd
verscheen op 2 Juli 1846.
Het was een gedurfd initiatief. De
waardige Deken Hofman van Am
sterdam verklaarde verontrust, dat
zulk een revolutionair blad geen toe
gang zou hebben tot zijn deftige pas
torie. Jaren later nog zou de Lim
burgse Apostolische Vicaris mgr. Pa-
redis „De Tijd" veroordelen als onge
wenste lectuur voor zijn trouwhartig
Limburg! Dat een priester, Judocus
Smits, hoofdredacteur was, zal door
menig medebroeder in het priester
schap met bedenkelijk hoofdschud
den vernomen zijn, want de journa
listiek gold voor die dagen voor een
verdacht ambt. Aan de Leidse Uni
versiteit promoveerde in 1850 een
candidaat in de rechten op een La
tijns proefschrift, waarvan de titel
in het Nederlands vertaald luidde:
„Zij, die dagbladen samenflansen,
zijn meestal duistere en obscure lie
den".
Ook voor Van Vree, de latere bis
schop van Haarlem, was het als se
minarie-president een hachelijke on
derneming, zo openlijk de zaak van
Thorbecke te steunen. Maar het is
zijn onmiskenbare verdienste ge
weest, dat hij daardoor het samen
gaan met Thorbecke heeft weten te
beperken tot praktirche programma
punten en aldus de jongere Katho
lieken kon behoeden voor de kri
tiekloze aanvaarding van het libera
ls?111?. waardoor zij zeer waarschijn
lijk in hun geloof schipbreuk geleden
zouden hebben.
Papo-Thorbeckianen winnen
het pleit.
Tenslotte zijn de papo-Thorbeckia
nen door de gang van zaken in het
gelijk gesteld. Van de regering was
niets te verwach en, dat bleek vol
doende uit het antipapistisch kabaal,
dat bij elke erkenning van roomse
rechten losbrak. oZ ook weer in 1847,
toen de Kamer moest stemmen over
de invoering van het nieuwe Wetboek
van Strafrecht dat de Code Napoleon
uit de Franse overheersing moest
vervangen. Het ontwerp bevatte
een artikel, waarin het overtreden
vani het „placet" strafbaar werd ge
steld; zo hoopte men, de voogdij van
het gehate „placet" voor immer
rechtskracht te verlenen.
Gelukkig ging deze antipapistische
vlieger niet op. In de ministerraad
protesteerde de enige katholieke mi
nister, de nobele en godsdienstige mr.
Van Son uit 's Hertogenbosch, tegen
de handhaving. Willem II deelde zijn
standpunt. De Koning hield toen in
zijn verhaspeld Nederlands een plei
dooi voor zijn weigering en bekrach
tigde deze met de ongezouten opmer
king: „Enfin, enfin, Messieurs, ik ver
dom het". Het ontwerp kwam in
de Kamer zonder het placet-artikel,
maar de Kamer verwierp hierom het
gehele wetboek! Zó sterk was in de
regering de barricade van het anti
papisme.
Hoe deze barricade te nemen? Elk
voorstel tot grondwetsherziening
moest van de Koning uitgaan en die
was niet-liberaal. Toch wist Thor
becke te bewerken, dat er een com
missie, de zogenaamde Negenman
nen, werd ingesteld, die in 1844 een
voorstel tot grondwetsherziening in
diende. Maar toen het in stemming
kwam, leed het schipbreuk, omdat
het voor de conservatieve Kamer te
radicaal was. Sindsdien bleef de zaak
slepende. De eerste stormloop was
mislukt.
Willem n redt zijn kroon door
radicale bekering.
Toen kwam in 1848 een nieuwe golf
van revolutie over Europa; de laatste
bolwerken van de zogenaamde „Res
tauratie", waarmee de reactie op de
zelf. Toen hierop het ministerie zijn
ontslag indiende, benoemde hij de
Nederlandse gezant te Londen, graaf
Schimmelpeiminck tot kabinetsfor
mateur, (de eerste kabinetsformateur
teur in onze parlementaire geschiede
nis, want tot dan toe benoemde de
Koning zelf zijn ministers). In het
nieuwe kabinet nam de niet-practi-
serende Katholieke mr. Lightevelt de
plrats in van de aftredende conserva
tieve mr. Van Son als minister van
R.C. Eredienst.
Thorbecke begreep, dat zijn radi
cale grondwetsherziening in de Ka
mers geen kans van slagen zou krij
gen, als de Katholieken niet eenpa
rig de liberale minderheid kwamen
versterken. Hij nam dus d, drie pun
ten van Katholieke wensen, hem
voorgesteld door zij.i intieme vriend
en mede-commissielid de Katholiek
Storm, over. Déze drie punten waren:
1. het „Placet" moet worden afge
schaft en in de toekomst onmogelijk
gemaakt, 2. vrijheid van onderwijs
door afschaffing van het staatsmono
polie, 3. vrijheid van vereniging met
het oog op de onafhankelijkheid var.
het kerkelijk bestuur en de klooster-
instellingen.
Het Algemeen Handelsblad, de
Nieuwe Rotterdamse Courant, de
Arnhemse Courant, alle liberale
bladen, en de Tijd als spreekbuis der
papo-Thorbeckianen voerden een fel
le campagne ten gunste van de grond
wetsherziening. Maa: ook de conser-
v.fieve Katholieken moesten voor
Thorbeckes herziening gewonnen
worden. Er waren in die dagen nog
geen politieke partijen; er was geen
feslotcn katholieke formatie op poli-
iek gebied; er was geen eensgezin
de katholieke Kamerfractie zoals nu.
En toch was eenheid meer dan ooit
nodig.
Katholieke samenzwering.
Op 18 Juni 1848 had er oen ge
heime vergadering van papo-Thor
beckianen plaats in „Dc Geleerde
Man" te Hillegom, het nu nog be
staande logement met het koddig uit
hangbord, waarop een man z*n hoofd
door de spojten van 'n ladder steekt
Voorzitter was dc Amsterdamse me
dicus dr. Cramer, een der vurigste
voorvechters voor Thorbeckes ideeën,
die door president Van Vree en door
Smits, de redacteur van de Tijd voort-
dig herstel van de Bisschoppelijke
Hiërarchie. Het manifest werd opge
steld door president Van Vree en no
digde alle Katholieken op tot het te
kenen van een petitie aan de Ko
ning.
Het manifest pakte en ontketende
een algemene geestdrift. Zelfs de
oude katholieke notabelen en conser
vatieve geestelijken schaarden zich
achter Cramer, Van Vree en Smits.
Iedereen begreep dat het slechts ging
om enkele stemmen meerderheid in
de Kamer. Wel was de nieuwe Kamer
méér liberaal geworden maar het
anti-papisme was bij het dreigend ge
vaar van een zogenaamde Roomse
overheersing onder de protestanten
des te feller opgelaaid. Het was no
dig dat alles wat Katholiek was zich
eensgezind te weer stelde. Zelfs de
kalme conservatief mr. Van Son ge
raakte in vuur. „Nu of Nooit!" schreef
hij als kop boven een reeks harstoch-
telyke artikelen in de Noord-Braban
der en De Tyd, om de katholieke Ka
merleden aan te sporen: „Donder, dat
de ruiten rinkelen, de muren barsten
en het gewelf krake. Schrik en an
ders niets ter wereld kan onze te
genstanders tot rede brengen". Hoe
nodig deze actie was, kan alleen al
blijken uit het feit, dat een oer-con-
servatieve Katholiek als de Gelderse
afgevaardigde, de deftige 70-jarige
heer Alexander Baron van Hugenpoth
tot Aerdt in de aanstaande Kamerzit
ting bij de meeste artikelen van Thor-
bccke's Grondwet zou tegenstemmen:
het was hem alles te zeer links ge
richt.
De moedige verdediging van de li
berale en katholieke Kamerleden, de
besliste wil van de zoning, en vooral
de indruk van de bloedige Juni-revo-
lutie te Parijs bewerk'en, dat de nieu
we Grondwet van Thorbecke door de
dubbele Kamer werd aanvaard en
reeds op 5 November 1848 in werking
kon treden. Toch kwamen Thorbeckes
voorstellen niet ongehavend uit de
strijd. De vrijheid van onderwijs
werd verworpen en de vrije uitoefe
ning van dc godsdienst buiten de
kerk werd slechts geoorloofd ver
klaard op de plaatsen „waar zij thans
naar weten cn reglementen is toege
laten". Dit is dan het fameuze pro
cessieverbod, het laatste ons nog
overgebleven stigma van onze ver
drukking. De vrijheid van onderwijs
kwam er later toch en zelfs de ge
lijkstelling. Om het processieverbod
hebben de Katholieken later maar
nooit te veel kabaal gemaakt. Zij wil
den hun Christelijke medebroeders de
ergernis van „afgodische" plechtighe
den langs de openbare weg liever be
sparen. Broederschap is voornamer
ömiis, ae reaacieur van ue xiju vw»
durend in zijn onstuimigheid moest da£ goloofsdemons r
afgeremd worden. Er werd besloten,
alle Katholieken in Nederland op te
roepen, zich eenparig te scharen ach
ter de grondwetsherziening van Thor
becke als de enige kans op een spoe-
Stormenderhand werd aldus dc
laatste barricade genomen. Thans lag
dc weg naar de volle vrijheid open.
p. 51. A. VAN RIJN O.P.
Zeven Amerikanen terug uit Koreaanse gevangenschap
Bisschop en 82'jarige priester van uitputting gestorven
Gisteren heeft een vliegtuig, op
doorreis van Moskou-Berlijn naar
New York, dat 7 vrijgelaten Ameri
kanen uit Korea vervoerde, een tus
senlanding op Schiphol gemaakt en
tijdens dit oponthoud hebben Ne
derlandse journalisten de gelegen
heid gekregen deze ex-gevangenen
enige vragen te stellen. In afwij
king met de verhalen van soldaat
Arie Biever, waren de verklaringen
van de Amerikanen minder zonnig.
De mensen zelf waren neerslachtig
en zeer vermoeid. Het waren geen
militairen, maar burgers, die door
de rode machthebbers in 1950 ge
dwongen werden, te evacueren uit
Seoel, dat toendertijd door de Ame
rikanen bedreigd werd.
Het was een vry gemengd gezel
schap, dat gisteren in de wachtka
mer van Schiphol met voorzichtige
teugen de hete koffie dronk; van de
zes zendelingen, de missionaris en
de zakenman, richtte de pater zich
het eerste met een enkel woord tot
de journalisten.
Mannen, vrouwen en kinderen
„Ik ben in 1947 als secretaris van
bisschop Patrick J. Byrnc uit New
York naar Seoel gegaan", vertelde
pater Booth. „Wij werden op 11 Juli
1950 gevangen genomen. De bis
schop is op 25 November van dat
zelfde jaar overleden".
De priester zweeg, doch een der
zendelingen, die in 1948 naar Korea
was gegaan, vulde zijn korte woor
den aan: „De oorzaak van dat over
lijden was een wandeling van 8 da
gen, die men ons dwong te maken".
„Bedoelt u de dodenmars soms?",
vroeg een der journalisten.
,.Zo kunt u het noemen. In Octo
ber naderden de Amerikaanse legers
Seoel en op 1 November werd ons
meegedeeld, dat wc geëvacueerd
werden naar Chung Gang Gin. Dat
Franse Revolutie in de jaren tussen bgt zo ongeveer 170 km noordelijker
1815 en 1848 wordt aangeduid, gin- dicht bij de Chinese grens
gen in de „torm ten onder. Koning
Wilem II begreep de teltenen des
tijds. Hij bekeerde zich in één nacht
zoals toen gezegd werd van
ultra-conservatief tot ultra-liberaal
en redde daarmee zijn kroon. Met
voorbijgaan van zijn ministers en de
Kamers benoemde hij een nieuwe
commissie tot grondwetsherziening,
louter uit radicale Thorbeckianen
onder voorzitterschap van Thorbecke
,Met hoeveel burgers was u?"
„Aanvankelijk met 57, mannen,
vrouwen en 7 kinderen van diverse
nationaliteiten. Bijna 20 zijn er ech
ter van gestorven. We moesten mee
marcheren met circa 750 soldaten
van de Verenigde Naties, die krijgs
gevangen waren gemaakt. Wij pro
testeerden er tegen, maar men zei
ons, dat we maar moester, lopen tot
nog, dat men dreigde onze leider
dood te zullen sohieten, indien een
van ons weigerde verder te lopen".
Soldaten zonder schoenen
„Hoeveel van u xyn er onderweg
gestorven?"
„Van de 750 soldaten kwamen tij
dens die tocht bijna 100 om het le
ven; van ons burgers maar twee. De
soldaten hadden het bijzonder
zwaar. Velen van hen liepen zonder
schoenen. Bij ons burgprs was een
Franso priester van 82 jaar oud, die
de hele mars heeft doorstaan. Hij is
pas later in gevangenschap overle
den. Maar al stierven er dan tijdens
de tocht van onze burgergroep maar
twee, minstens 15 waren er zo ziek
door geworden, dat zij kort na aan
komst in Chung Gang Gin overle
den. Onder hen was ook de bis
schop".
Dokter zonder medicijnen
Na deze dodenmars werden de bur
gers ondergebracht in huizen van
Noord-Koreanen. die zonder vorm
van proces uit hun huizen gezet
werden.
De vele eindeloze maanden, die zij
in Chung Gang Gin hebben doorge
bracht, waren zij afgesloten van
ieder verkeer met de buitenwereld;
eerst op hun weg naar de vrijheid
hoorden zU, dat de Britse koning
gestorven was en dat Stalin in Rus
land van het toneel verdwenen was.
Het eten gedurende hun verblijf in
het Koreaanse plaatsje had bestaan
uit een zeer kleine hoeveelheid ger
stekorrels en 's winters hadden zij
het in de primitieve huisje zeer koud
gehad. De militairen, die hen moes
ten bewaken, waren wel eens ruw
opgetreden en wanneer er zieken
waren, kwam een Noord-Koreaan,
die zich uitgaf voor dokte- en die
nog geen aspirine b(j zich had.
Op 29 April werden zij in vracht
wagens naar China gereden en daar
door twee Russische gidsen verder
gebracht naar MandLsjoerye. Na een
comfortabele treinreis dwars door
Siberië van 7 dagen, kwamen ze
Maandagavond in Moskou aan, waar
ze in een hotel overnachtten. Giste
ren maakten ze de reis naar Am
sterdam en te middernacht vlogen
ze verder naar New York.
Een korte, felle brand maakte
gistermiddag een eind aan een oud
huisje in de Stoofsteeg te Amster
dam. De bewoners, die afwezig wa-
ren, hebben waarschijnlijk ccn pc
we er by neer vielen. Erger was troleum-kacheltje laten branden.
Jeanne d'Arc-herdenking te Parijs
Te Parijs vond de herdenking plaats van Jeanne d'Arc bij het standbeeld
op de Place des Pyramides en de Place St. Augustln. De plechtigheid werd
bijgewoond door Kardinaal Feltin, Aartsbisschop van Parijs (midden).
Tijdig in het Stadion.
Het bureau, belast met de organisa
tie der Eeuwfeestviering deelt mede,
dat Zaterdag en Zondag a.s. het sta
dion te Utrecht stipt op de aangege
ven tijd gesloten zal worden. Dege
nen, die aan de viering in het sta
dion deelnemen, wordt bovendien
verzocht ruimschoots op tijd aanwezig
te zijn. Dit in verband o.a. inet de
verkeersmoeilijkheden, die ondanks
de meer dan uitstekende medewer
king van de Utrechtse politiemacht,
bijna onvermijdelijk zijn, indien alle
verkeer tegelijkertijd op het stadion
richt. Een andere reden is, dat de
voorgenomen plechtigheden tot op
de laatste minuut getimed zijn. Zy,
die niet op tijd zijn, zullen geen toe
gang tot het stadion meer krijgen.
Vijf kwartier voor het begin der
plechtigheden kunnen dc deelnemers
reeds terecht. In verband met het
vertrek van dc kerkelijke autoritei
ten zal het ndet geoorloofd zijn het
stadion voor het beëindigen van dc
plechtigheden te verlaten. Het bu
reau der Stichting 18531953 is tot
zijn spijt genoodzaakt hieraan strikt
de hand te houden.
Alle klokken luiden.
Het presidium der Stichting 1853
1953 verzoekt alle pastoors in Neder
land hun medewerking eraan te wil
len verlenen, dat Zaterdagavond om
negen uur de klokken der Katholieke
kerken alle gezamenlijk de eeuwfeest
viering zullen inluiden. Het sein
daartoe wordt gegeven door de K.
R.O., wanneer Zaterdagavond dc kar
dinaal-legaat het stadion te Utrecht
binnentreedt cn de klok van Ech-
ternach begint te luiden.
Pax Christie en
de waterramp
Voor de vierde maal in haar ge
schiedenis organiseert de Pax Christi-
beweging een Ster-bedetocht voor dc
Vrede. De pelgrims zullen dit jaar
op 29 en 30 Mei optrekken naar O.
L. Vrouw van Bergen op Zoom, dc
stad op de rand van het noodgebied.
De tocht en het daarop volgende con
gres op 31 Mei zullen ook geheel in
net teken staan van de catastrophe,
die ons volk, ondanks het tomeloze
geweld en het naamloze leed, moedig
heeft doorstaan. De pelgrims zullen
zoveel mogelijk langs of door het
rampgebied trekken. Als algemene
intentie is gekozen: vrede voor dc
slachtoffers van de waterramp.
Het secretariaat te Nijmegen heeft
reeds bericht van doelncming ont
vangen van enkele honderden Franse
cn Duitse pelgrims. Wie zo'n „Route
de la Paix" eens heeft meegemaakt,
weet welke ervaring zo'n voettocht
wakker roept: de verbroedering, het
onderling contact, het gesprek, dc
vermoeienis van de weg, maar ook
dc vreugde en voldoening wanneer
men het eindpunt heeft bereikt. Al
len, die de moed en kracht bezitten
om aan deze bedetocht deel te nemen,
zyn van harte welkom.
Programma: Vrydag 29 Mei, 16 uur
vertrek der eerste groepen uit Roo
sendaal en Rukten, Er bestaat gele
genheid om zich aan te sluiten op
Zaterdagmorg'-n bij dc groep Roosen
daal. Zaterdag: 20.30 uur plechtige
licl tprocessie, samen met de gast
heren en burgers van dc stad, en
„gezongen rozenkrans". Zondag, 31
Mei, 8.30 gedialogcerde H. Mis met
toespraak van Z. H. Exc. mgr. Bae-
ten. Gemeenschappelijk ontbijt. Gro
te middagvergadering en 17.15 urn-
sluiting in de dekenale kerk. Inlich
tingen en aanmelding voor 21 Mei
Oude Vest 11B. Leiden.
IN HEILOO BIDDAG
In het Genadeoord vanO.L.Vrouw
ter Nood te Heiloo zal op Zondag
31 Mei de jaarlijkse Biddag weer
worden gehouden. Die dag wordt de
gehele dn" door ononderbroken de
Rozenkrans gebeden voor de grote
noden van deze tijd, nL voor de no
den van de H. Kerk en dc Paus;
voor priesterroepingen en roepingen
van jongens en meisjes tot het koog-
terlcven; voor het trouw beleven
van 't Geloof en de godsdienstplich
ten door de katholieken; voor de
noden van het Bisdom, vap de Bis
schop cn van al degenen, die op
deze weg komen meebidden.
Dc persoonlijk opgegeven intentie
van onze Bisschop, Mgr: Huiberg, is:
„Dat de Katholieken, als echte kin
deren van Maria ©en voorbeeld mo
gen zijn In het beleven van hun II.
Geloof",
Men kan voor deze dag ook een
intentie inzenden aan de Rector: Ka
pellaan 13 Heiloo. Men Is niet ver
plicht een offer in te sluiten. De in
tenties worden op het altaar vóór
het Genadebeeld van O.L. Vrouw
neergelegd.
Ont zonder onderbreken het ro
zenhoedje te kunnen bidden vragen
we aan hen die zich willen ver
plichten tot ©en hele Rozenkrans (3
rozenhoedjes) zich hiertoe op to ge
ven aan dc Rector, met opgave van
de mogelijke uren. Op hen doen we
vriendelijk beroep om te willen voor
bidden; vermeldt dit dan tevens. Dc
uren van 3 tot 4 houden wc voor
ong zelf. De dag wordt besloten met
een PI. Sluitingslof om 7.30 uur ge
volgd door de Lichtprocessie door
het park.
Rector O.L. Vrouw ter Nood.
Venetiaanse kunst
De grote zomertentoonstelllng van
het Rijksmuseum zal gewijd zijn aan
de Venetiaanse schilderkunst van dc
primitieven tot cn met de grote
meesters van de achttiende eeuw.
Dc tentoonstelling omvat ccn* pe
riode van ongeveer vier eeuwen,
van Lorenzo Venezlano over Bellini
naar Titiaan, Tintoretto, Veronese
cn dc meesters van het galante Ve
netië van Ticpolo, Guardi cn Pio-
tro Longhi. Na Amsterdam zal deze
tentoonstelling te zien zijn in het
Palais des Beaux Arts tc Brussel.
Uit meer dan dertig Italiaanse
musea zijn er zestig zeventig doe
ken bijeengebracht cn daaraan zijn
schilderijen uit het Louvre, uit
Bcsangon, Straatsburg, Keulen,
Braunschweig, Stuttgart, het Metro
politan museurn te New York, het
Rijksmuseum zelf en uit Nederlands
en Zwitsers particulier bezit bijge
voegd. Veel van ,vat men te zien zal
krijgen, zullen onbekende schilde
rijen zijn uit kleine musea en ker
ken rondom Venetië, maar toch
van hoge kwaliteit. Op het ogenblik
is de tentoonstelling ondergebracht
in het museum te Schaffhausen- na
Amsterdam gaat zij naar het Paleis
voor schone kunster te Brussel.
Ied're vrouw en ied're man
Help B.B. zoveel het kan.
B B.-Raad voor de A-kring Lelden.
