S)e£cicbeSou/tcmt
„Aanvallen van de
vrije wereld
Churchill
Churchill stelt vredesconferentie voor
Mossadeq wint
van Sjah
Grote Vier en
Oostenrijk
er weinig voor
De Raad van
Europa
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 12 MEI 1953
■14ste JAARGANG No. 12887
PAKT DE KOE
BIJ DE HORENS
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: T5 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
WIE BOUWT
UW HUIS?
DE REDE, DIE DE MINISTER van
Wederopbouw, ir H. B. J. Witte,
Zaterdag j.L te Utrecht voor de Jon
geren K.V.P. uitgesproken heeft, is
misschien voor sommigen een teleur
stelling geworden. Bij even naden
ken zal men het echter vrij normaal
moeten vinden, dat de minister op
de zeer afgeronde vraag: „Excellen
tie, hoe staat het met ons huis?" niet
als antwoord klaar had: „Wanneer
U thuiskomt, staat de nieuwe woning
er kant en klaar; U behoeft nog
slechts een paar maal van de preek
stoel afgeroepen te worden en het
zaakje is gezond!"
Het is begrijpelijk en het was te
verwachten, dat de minister slechts
cijfers en mogelijkheden kon noe
men, die reeds bekend waren en dat
hij hoogstens een hoopvolle blik in
de toekomst zou kunnen werpen.
Wat dit laatste betreft pleit het voor
deze katholieke minister, dat hij de
aanwezige jongeren niet heeft doen
watertanden door vooruitzichten, die
later toch maar luchtspiegelingen
zouden blijken te zijn. De minister
heeft zich beperkt tot het bespreken
van mogelijkheden, die momenteel
zeer wel aanwezig schijnen en die in
de toekomst een royale kans van ver
wezenlijking hebben.
•yOCH VIEL ER IN DEZE ministe-
riële rede een klank, we zouden
haast schrijven een waarschuwing,
te beluisteren, die met het oog op de
komende gemeenteraadsverkiezingen
van het grootste belang moet worden
geacht.
Nadat de minister had verklaard,
dat in deze tijd de volkshuisvesting
het belangrijkste gemeentevraagstuk
vormt, heeft spreker herhaaldelijk
beklemtoond, dat het aan het ge
meentebestuur is te bepalen, welke
woningen er gebouwd zullen worden
en hoe de nieuwe wijken zullen wor
den ingericht.
De komende weken zullen onze
steden en dorpen weer overspoeld
worden met pamfletten en affiches;
meneer Jansen zal persoonlijk voor
ieder van ons een klein hemeltje op
aarde bouwen en misschien- nog
wel meer dan dat! indien we hem
slechts op de gemeenteraadszetel hel
pen en tussen de onnoemelijke wel
daden, die ons opgedrongen zullen
worden, zal zich zeer zeker een we
reld vol woningen bevinden. Men
zal schermen met getallen en het zal
allemaal zeer verleidelijk klinken,
maar men zal wederom zoals tij
dens iedere verkiezingsstrijd niet
alleen meer beloven, dan men ooit
zal kunnen geven, doch tevens zal
men weer speculeren op de onkunde
van de goegemeente.
LIET ZAL VOOR EEN PARTIJ
1 zeer makkelijk zijn om een ver
bazingwekkend aantal woningen te
beloven en met getallen aan te to
nen, dat deze mogelijkheid ruim
schoots aanwezig is. Maar wanneer
de kiezer van 27 Mei slechts door de
ze getallen verrukt is, bestaat er een
zeer grote kans, dat hij na deze da
tum niet alleen bedrogen in zijn ver
wachtingen uitkomt, doch tevens,
dat hij zijn steun gegeven heeft aan
een partij, die lijnrecht tegen zijn
idealen indruist.
Wat wij hier bedoelen geldt voor
namelijk de bevoegdheid van de ge
meenteraad om de grootte van de
toekomstige woning en de inrichting
van de nieuwe woonwijken te bepa
len.
Het is algemen bekend, dat slechts
de katholieken in het politieke leven
van Nederland de belangen van de
grote gezinnen verdedigen. Herhaal
delijk worden door onze katholieke
afgevaardigden in parlement en ge
meenteraad de moeilijksheden, waar
in deze gezinnen zich bevinden be
licht en voorzieningen bepleit. Bij de
zeer grote bevoegdheid, die de ge
meenteraad wat betreft de volks
huisvesting heeft, zal het weer van
de kracht van het katholieke geluid
afhangen of Nederland bebouwd zal
worden met woninkjes, waar gezin
nen-op-maat een onderdak zullen
kunnen vinden, of met huizen, waar
in het jonge gezin zich zal kunnen
ontplooien op een wijze, zoals God
in de natuur heeft bepaald.
Deze gemeenteraadsverkiezingen
zijn daarom van het grootste belang.
Niet alleen omdat de gemeenteraad
van straks over de aard der woningen
van de toekomst zal krijgen te be
slissen, maar tevens omdat zoals
de minister het uitdrukte het
vraagstuk van de volkshuisvesting
voor practisch iedere Ned. gemeente-
iaad de hoofdschotel vormt.
Wanneer U dus straks op 27 Mei
Uw stem zult uitbrengen, zult U
voor een niet gering aandeel stem
men voor het huis van de tóekomst,
voor het huis waarin het gezin, dat
u zult stichten, het gezin, dat gij
reeds hebt, of het gezin van uw kin
deren, zal moeten wonen.
QMDAT DIT VAN ZO ingrijpend
belang is voor de toekomst van
Nederland, omdat door de wijze van
oplossing de geestelijke gezondheid
van Nederland bepaald zal worden,
is het nodig, dat iedere katholiek, die
voor zich de keus gemaakt heeft,
ook anderen die wellicht door het
misleidende gefluit van de zoete vo
gelaar bedrogen dreigen te worden,
inlicht omtrent de belangen, die thans
bij deze verkiezing op het spel staan.
Na de teleurstellende uitslag van de
kamerverkiezingen, nu een jaar ge
l-den, past het katholieke volksdeel
een strijdvaardigheid, die de grote
Informele bespreking op korte termijn
Maak gebruik van gunstig klimaat
Winston Churchill heeft gisteren voorgesteld, dat de grote mogendheden
„zonder veel uitstel bijeen zouden komen om te trachten de scherpe kanten
van de vraagstukken tussen Oost en West weg te nemen". Churchill zeide
met nadruk, „dat het een fout zou zijn aan te nemen, dat niets opgelost kan
worden met de Sovjet-regering, tenzU, of totdat alles tegelijk opgelost
wordt". Men ziet hierin een wenk aan het adres van president Eisenhower.
In zijn over het algemeen in een optimistische toon opgestelde redevoering
gaf Churchill uiting aan zijn mening dat de dood van Stalin een belangrijke
nieuwe factor in de wereld-diplomatie heeft gebracht. „Wij zijn aangemoe
digd door een aantal vriendschappelijke gebaren van de zijde der nieuwe
Sovjet-regering", zei de premier. Daarom wekte hij op om voordeel te
trekken uit wat een klaarblijkelijke verandering in de Sovjet houding sedert
de dood van Stalin genoemd kon worden en waarschuwde hij tegen het
vasthouden aan 't idee, dat alles in één enkele slag moest worden opgelost.
ZO KLEIN MOGELIJK.
Churchill deed voorts blijken, dat
hij de meest efficiënte werkmethode
achtte een conferentie van een zo
klein mogelijk aantal mogendheden
en personen, op een min of meer in
formele wijze, maar met een grote
mate van beslotenheid en geheim
houding.
Het schijnt, dat Churchill een bij
eenkomst van hem, Eisenhower en
Malenkof op het oog heeft. Door
Frankrijk uit te schakelen zou ook
voorkomen worden, dat communis-
tisch-China voor het hoofd gestoten
zou worden, dat door Moskou on
langs als vijfde lid van een bijeen
komst van de grote mogendheden is
voorgesteld.
Churchill liet echter ook een krach
tige waarschuwing horen. Hij zeide,
dat, „wanneer wij in gebreke blijven 3. Engeland zal beschikkingen
onze defensie-inspanning binnen de j bespreken om een internationale vcr-
mogelijkheid van onze kracht te j
handhaven, dat zou betekenen, dat
iedere weldoende tendenz naar vrede
-in Europa en Azië zou vu jammen.
Het zou het meest fatale ogenblik
zijn, wanneer de vrije landen hun
Kameraadschap en voorbereidingen
zouden verslappen".
De rede van Churchill, die hij uit
sprak in het Lagerhuis, ter opening
van het tweedaagse debat over de
buitenlandse politiek, wordt in de
commentaren een der belangrijkste
politieke reucvoeringen sedert het
einde van de tweede wereldoorlog ge
noemd. Zij werd door het Huis met
grote instemming begroet, ook van
ue zijde der oppositie.
VIER PUNTEN.
De opmerkingen, welke Churchill
deed volgen over de actuele vraag
stukken der wereldpolitiek, zijn als
volgt samen te vatten:
1. De compromis-voorstellen voor
een wapenstilstand, ingediend door
de communisten op Korea, mijten
een „welwillende en geduldige bestu
dering" verkrijgen.
2. West-Duitsland moet spoedig in
de Westerse verdediging opgenomen
worden. Engeland staat vastbesloten
achter zijn verplichtingen aan Wcst-
Duitsland.
De bestands
onderhandelingen
Geallieerde tegenvoorstellen.
De opperbevelhebber der verbon
den strijdkrachten in Korea, de Ame
rikaanse generaal Mark Clark, heeft
Dinsdag te Seoel verklaard, dat de
Verenigde Naties „binnenkort tegen
voorstellen zullen indienen op het
jongste, uit acht punten bestaande
Chinese voorstel inzake de terugzen
ding der krijgsgevangenen".
Generaal Mark Clark, die dit op
het vliegveld van Seoel, na aankomst
uit Tokio, mededeelde, verklaarde
voorts dat hiertoe is besloten na rug
gespraak met de regering te Washing
ton. De tegenvoorstellen zullen be
rusten op het beginsel, dat slechts
sprake kan zijn van vrijwillige terug
zending.-Hij voegde hieraan toe dat
de Amerikaanse regering de regerin
gen van Arrerika's bondgenoteen
heeft ingelicht omtrent haar voorne-
De bestandsbesprekingen te Pan-
mc-endjon hebben Dinsdag 52 minu
ten geduuTd. Zij werden op com
munistisch verzoek verdaagd tot
Woensdagochtend.
Naar A.F.P. in Japanse rege
ringskringen heeft vernomen, hebben
Amerikaanse funotionnarissen van
het V.N.-hoofdkwartier verklaard,
dat ondertekening van een bestand
in Korea nog slechts een zwestie
van weken zou zijn.
Generaal Mark Clark, V.N.-op-
perbevelhebber in Korea pi. com
mandant van de Amerikaanse vei
ligheids ».roepen in Jaoan zou de Ja
panse regering verzocht het hen fa
ciliteiten te verlenen voor Ameri
kaanse divisies, die na een bestand
uit Korea teruggetrokken zouden
kunnen worden.
katholieke eenheidspartij weer zijn
oude kracht zal hergeven. Het gaat
nu niet om loze leuzen en schone be
loften, het gaah om het belang van
de jongere generatie om het Neder
land van straks: Wij zullen op 27 Mei
de architecten van onze toekomstige
woningen gaan kiezen en wij, katho
lieken, eisen woningen, waar wij niet
op kunstmatige wijze een gezin gaan
stichten zoals een ambtenaar of re
kenkundige het goed heeft gedacht.
Het is ietwat gevaarlijk om de
enthousiaste strijdkreet van de voorz.
der Jongeren-K.V.P. te herhalen, die
riep: Trek het land door, hamer op
de deur van je buurman, plak affi
ches en verspreid pamfletten, strijd
zo hard je kunt en laat je desnoods
maar bekeurenin hoger beroep
wordt je toch weer vrijgesproken!!
Maar wel zal het katholieke volks
deel de komende weken moeten de
monstreren, dat het nog de strijd
lust kan opbrengen, die nodig is ter
verdediging van zijn eigen belangen,
die slechts door zijn eigen mensen
gediend kunnen worden.
dediging van de zóne van het Suez-
kanaal te verkrijgen, maar de Britse
troepen zullen zich verdedigen, indien
de Egyptenaren daar beginnen on
rust te verwekken.
4. De toestand van de onder leiding
van Frankrijk staande troepen in
Indo-China is verbeterd, gedeeltelijk
ten gevolge van het invallen van de
natte moesson. Churchill waarschuw
de het Westen er voor niet te spoe
dig aan te nemen, dat Moskou de
toon aangeeft voor de nieuwe com
munistische militaire acties in Indo-
China.
HOLLANDS GLORIE IN PARIJS
De Britse regering heeft gisteren
een bijeenkomst uitgeschreven van
de Grote Vier ter behandeling van
het Oostenrijkse vredesverdrag.
Minister van Staat, Sclwyn Lloyd,
deelde in het Lagerhuis mee, dat En
geland de plaatsvervangers van de
ministers van buitenlandse Zaken
van de Ver Staten, Frankrijk en de
Sowjet-Unie heeft uitgenodigd om
op 27 Mei in Londen het verdrag te
bespreken.
Welingelichte Britso woordvoer
ders gaven te kennen.dat het besluit
om de 260ste viermogendhedenbij-
eenkomst over het Oostenrijkse vre
desverdrag bijeen te roepen, het re
sultaat is van een diplomatieke uit
wisseling tussen Londen, Parijs en
Washington, die bijna een maand
heeft geduurd.
OVERVAL OP JAVA.
Dertien personen zijn Zondag om
het leven gekomen on 27 gewond bij
een aanval van bandieten op het
dorp Djatimuljo nabij Tegal aan de
Noordoostkust van Java aldus is
Dinsdagochtend officieel te Djakarta
bekendgemaakt. Dit was de eerste
maal sedert ruim een jaar, dat zich
in dit gebied ongeregeldheden voor
deden.
De sjah van Penië heeft een einde Hoe «root de aangerichte sch.de
gemaakt aan het dispuut met Mos-1 is bekendgemaakt.
sadeq, zijn eerste minister, door de
regering toe te staan, uitgestrekte
delen van de kroondomeinen te ver-t
delen onder hoeren die geen land /VmCriKH VOClt
hebben. Het grootste deel van de
erfgoederen van de sjah ligt langs de
Kaspische Zee.
De stand van de Nederlandse kaas trok bij het publiek, dat aanwezig wa®
bij de opening van de Jaarbeurs te Parijs veel belangstelling. Deze belang
stelling betrof niet alleen de kaas, maar ook de aardige Franse jongedames,
gekleed in een „Voiendams" costuumpje, die de Nederlandse waar goed
wisten aan te prijzen. De Beurs, die zal zfju geopend tot 25 Mei as. wordt
zeer druk bezocht. Vierendertig landen nemen eraan deel; er zijn 12.000
deelnemers waaronder 2000 buitenlanders. De beurs omvat alle denkbare
goederen.
Felle taal van Naguib
I"
Generaal Naguib, de Egyptische
premier, heeft Dinsdagochtend vroeg
naar aanleiding van ChurchiUs ver
klaringen in het Britse Lagerhuis een
verklaring uitgegeven, waarin hij En
geland „een aanvaller en niet een
verdediger van de vrije wereld"
noemde.
Naguib verklaarde, dat de militaire
bases in de Kanaalzópe met haar be
zetting van 80.000 man> Britse troe
pen nu „belegerd" werden.
De verdediging van het Midden-
Er is weinig of geen kans, dat
president Eisenhower zal instem-
Reeds in 1951 heeft de sjah zelf 't men met premier Churchill's voorstel
initiatief genomen voor landhcrvor-tot het houden van een conferentie
mingen op grote schaal. Hij maakte tussen de leiders dei Grote Mogend-
toen bekend dat hij grond tot een
waarde van tien millioen pond ster
ling zou verdelen. Mossadeq heeft
nu zijn zin gekregen: hij heeft al die
tijd volgehouden dat cr alleen maai'
iets van de landhervorming zou kun
heden, zo seint Reutcr's correspon
dent Scott Rankini uit Washington.
Hoewel Amerikaanse regering-
functionnarissen geen officiële com
mentaar wilden geven, omdat minis-
nen komen, wanneer de regering er ter Dulles afwezig is, gaven zij niet-
het toezicht op zou hebben. De sjah offiieel uiting aan hun twijfel, of het i
heeft de regering gevraagd hel land voorstel inderdaad op een bijeen-
onder de boeren te verdelen of het
hun voor de duur van 99 jaar te ver
pachten. De betrokken landerijen
vormen al het grondbezit dat de sjah
van zijn vader heeft geërfd.
komst, zoals Churchill zich die voor.
stelt, zal uitlopen.
Minister Foster Dulles houdt vast
aan het standnunt, dat zijn ministe
rie reeds jarenlang heeft ingeno-
„DE RUYTER" IN ZIJN ELEMENT
Deze luchtfoto van de kruiser „De Ruyter" toont het schip tijdens een
proefvaart in de Schotse wateren.
men, nl. dat besprekingen met de
Sovjet-leiders weinig waarde heb
ben, wanneer zij niet langdurig en
zorgvuldig zijn voorbereid, en het
vooroverleg tussen lager geplaatste
personen der grote mogendheden
niet met succes Is afgesloten.
Do voorzitter van de (machtige)
Amerikaanse senaatscommissie voor
de Buitenlandse Betrekkingen, de
republikeinse senator Wiley, ver
klaarde evenwel dat hij „geen hü-
zonderc nadelen zag in een bijeen
komst. zoals door Churchill is voor
gesteld". Maar hij voegde er aan toe,
dat hij er evenmin veel heil in zag,
zolang van de zijde van het Kremlin
geen blijk wordt gegeven van op
recht- bedoelingen
Ook te Parijs is Churchill's rede
met gemengde gevoelens ontvangen.
De eerste vraag in de Franse poli
tieke kri-gen was „of Churchill soms
wilde terugkerenl naar de methoden
van Yalta, toen Frankrijk weir uit
gesloten van dc besprekingen tus
sen Engeland Rusland en Amerika.
Men heeft dc indruk, dat Churchill
veel vertrouwen heeft in dc moge
lijkheid van een conferentie van dc
Grote Vier. Men neemt aan dat de
Russen aan de Britse ambasra-
deur. tp Moskou enkele concrete nan-
wügingcn hadden gegeven over
kwesties, die zjj zouden willen be
spreken.
De raadgevende vergadering van
de Raad van Europa hoeft met 70
tegen 7 stemmen, bij 18 onthoudin
gen, een motie aaneenomen. waarin
de regeringen van Frankrijk, Italië.
West-Duitsland en de Beneluxlandcn
worden aangespoord snel een besluit
te nemen over de ontwero-constitu-
tie ter vereniging dezer landen in
een politiek deelgenootschap.
„Geleidelëk aan",
zegt Dulles
Na een onderhoud te hebben gehad
met generaal Naquib heeft de Ame
rikaanse minister Foster Dulle, ver
klaard dat zijn regering voorstander
Ls van een geleidelijk terugtrekken
van de Britse troepen uit dc zóne
van het Kanaal van Suez.
Dat terugtrekken dient zo gere
geld te zijn, dat de militaire basis
paraat blijft en beschikbaar voor on
middellijk gebruik ten behoeve van
de vrije wereld in het geval van toe
komstige vijandelijkheden. De Ame
rikaanse regering is verder van oor
deel dat het Brits-Egyptische geschil
zodanig behoort te worden geregeld,
dat do souvereiniteit van Egyte
niet in het gedrang komt.
Oosten was in hoofdzaak een Arabi
sche aangelegenheid, zo zei hij. Dc
bases in de Kanaalzóne waren volgens
hem waardeloos zonder medewerking
van Egypte en Engeland kon Egyp
tenaren niet tot medewerking dwin
gen, zolang het een „aanvaller" bleef.
Generaal Naguib herinnerde sir
Winston Churchill er aan, dat de ba
ses werden gebouwd door Egyptische
arbeidskrachten, in de tweede we
reldoorlog werden verdedigd door
Egyptenaren en dat zij werden be
voorraad met Egyptische levensmid
delen.
Churchill zei, dat Engeland de be
langen van de vrije wereld verdedigt,
aldus dc Egyptische premier, doch
„ik vraag hem: maakt ff vndediging
var. dc vrije wereld dc slavernij van
een geheel volk en agressie togen
de vrijheid van dat volk noodzake
lijk?"
Naguib voegde hieraan toe, dat
Churchill niet meer, zoals vroeger,
een „corrupt koningschap kan gebrui
ken als werktuig voor ontslag en sa
menstelling van Egyptische regcrin-
f;en naar dc grillen van dc imperia-
isten".
HOE
wordt
het
weer?
(Geldig van Dinsdagavond tot
Woensdagavond. Opgemaakt te
10 uur v.m.).
7 OUD WEER.
Half tot zwaar bewolkt met
plaatselijk enige regen voorna
melijk in het Oosten van het
land. Matige tot vrij krachtige
wind tussen Noord en West.
Overdag dezelfde temperaturen
als vandaag of iets lagere.
13 Mei: zon op 4 50 en onder 20 24;
maan op 4.19 en onder 21 32 uur.
Het weer in Europa
De weerrapportcn van nedenmor-
gen 7 uur luiden:
weer
temp
STOCKHOLM
geheel bew.
13 C
OSLO
licht bew.
16
KOFENHAGEN
regen
8
AMSTERDAM
half bew.
12
EDINBURGH
zwaar bew.
10
LONDEN
onbewolkt
18
LUXEMBURG
half bew.
13
PARIJS
onbewolkt
18
BORDEAUX
onbewolkt
18
GRENOBLE
zwaar bew.
20
NICE
zwaar bew.
18
GENèVE
geheel bew.
19
ZüRICH
nevel
18
LOCARNO
geheel bew.
BERLIJN
zwaar bew.
9
FRANKFORT
geheel bew.
18
MüNCHEN
zwaar bew.
12
WENEN
nevel
13
INNSBRUCK
zwaar bew.
14
JCatteEtje
Het kind van de krijgsman ont
waakt door het gekletter van het
zwaard; het kind van de koopman
door dc klank van de rekenmachine;
het kind van de bedelaar door het
ramnrelen van de bedelnap.
