1 Verstild Nederland herdacht de offers voor de vrijheid Buitenlandse interesse voor Ned* landbouwwerktuigen HERDENKING TE DEN HELDER W*K*A. en „Ons Lekenspel'' bezinnen zich op hun taak Onderwijs en samenwerking verhogen productie en levenspeil HERDENKING TE DEN HAAG Dalen bedreef democratie DINSDAG 5 MEI 1953 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA 1 De kinderen zijn Nederland voor gegaan en de stille ingetogenheid van de duizenden kleinen, die giste ren in alle plaatsen en plaatsjes, in alle dorpen en gehuchtjes van Neder land hun stille hulde brachten, vorm de een geluidloze prelude van de zwijgende demonstratie, waarin Ne derland later op de dag zou verstil len, alleen in de afzondering van de huiskamer of alleen in gedachten tussen een groep van honderden of duizenden. Een zo ingetogen plechtigheid, waarin men door te zwijgen een we reld van gedachten en wensen tot uitdrukking brengt, heeft een mas saal karakter, waarin slechts de plaats en het aantal de enige afwij king vormen. En de sprekers, die de stilte met een enkel woord verbreken, kunnen slechts eendere woorden stamelen, woorden van rouw en dankbaarheid, woorden van teleurstelling en be wustheid van eigen tekortkoming, woorden van intense hoop op een be tere toekomst. Zoals bij alle uitingen van vreugde of van droefheid, die in het Neder landse volk leven, ging onze Lands vrouwe ook nu voor. Tezamen met prins Bernhard stond zij gisteren aan de voet van het te Baarn opgerichte monument en legde een krans van aronskelken, voordat Nederland twee minuten in stilte verzonk. Zwijgend aanhoorde de koninklijke familie daarna het Wilhelmus van de Baarn- se harmonie, en vertrok toen met de vele honderden andere Nederlanders naar de stilte van haar woning. Een hoornsignaal deed in Den Haag op de Waalsdorpervlakte de duizen den, die daar te zamen waren geko men, verstommen en de lange stoet van nabestaanden, die eerder op de avond een zwijgende stoet door Den Haag gevormd hadden, trokken lang zaam naar de met fakkels verlichte gedenkplaats. Een speciaal karakter had de plech tigheid op de Grebbeberg, waar de minister van Oorlog, ir. Staf, de he melhoge gedenknaald als blijk van bewondering voor de strijd tijdens de Meidagen, van het Nederlandse volk in ontvangst nam. In zijn toespraak herdacht de minister ook hen, die voor de vrijheid hun leven lieten in Indonesië en Korea. Eerder op de dag had de voorzit ter van de Eerste Kamer, mr. J. A. Jonkman, een herdenkingsrede op het Binnenhof te Den Haag uitgesproken, waarin de oud-minister zijn vertrou wen in de toekomst van Nederland uitsprak. Den Helder bracht een speciale hulde aan de mannen, die in de slag van de Javazee hun leven voor de vrijheid van de wereld hadden ge offerd. Zo is Nederland gegaan in een lan*- eindeloos lange stoet zwijgenden, wie het besef levend is, dat zij nooit met woorden de dank, aan hen, die door hun dood, Nederland lieten herrijzen, tot uiting kunnen brengen. Daarom zwijgt men en dit zwijgen wijst weer eens helder en duidelijk de taak aan, die de gevallenen van- ons verwachten. Waar is Meine Pot? Nog in Nederland? Meine Pot is niet in het buiten land; maar vertoeft met zijn vrouw ergens in Nederl and op een boer derij, waar hij op verhaar tracht te komen van Ie gebeurtenissen der af gelopen maanden. Hij was wat over spannen, maar is niet voornemens zich te onttrekken aan zijn berech ting. Aldus deelde ons de heer W. Kicken, voorzitter van de'landelijke organisatie oud-illegale strijders tmede. De heer Kicken voegde hier aan toe, dat hij de eniige is aan wie Meine Pot zijn huidig adres heeft toevertrouwd. Gifmengster veroordeeld tot 15 jaar gevangenis De Maastrichtse rechtbank heeft gistermorgen een 36-jarige huisvrouw veroordeeld tot vijftien jaar gevan genisstraf wegens moord op haar echtgenoot en wegens poging tot moord op haar vriend. De eis was twintig jaar geweest. De vrouw was er. van beschuldigd in September 1950 haar man een do sis dodelijk vergif in een kop koffie te hebben toegediend ten gevolge waarvan hij enkele dagen later in het ziekenhuis was overleden. In De cember 1951 of in Januari 1952 heeft zij met hetzelfde vergif gepoogd haar vriend eveneens van het leven te be roven, hetgeen door ingrijpen van medische zijde in het ziekenhuis te Heerlen werd voorkomen. De vrouw heeft bij de behandeling van deze zaak veertien dagen gele den de moord op haar echtgenoot ontkend en alleen toegegeven", dat zij aan Je vriend het vergif had toege diend met de bedoeling hem ziek te maken. De verdediger had vrijspraak voor de tenlastelegging van moord ge pleit en alleen het toebrengen van lichamelijk letsel aan het tweede slachtoffer als bewezen geacht. Het Eerste Kamerlid de heer Mo lenaar heeft aan de minister van Jus titie schriftelijk de volgende vragen gesteld: 1. Is het waar, dat de krachtens de v/et van 17 December 1952, Stbl. 653, verhoogde salarissen van de rechterlijke ambtenaren eerst eind Maart 1953 \jn betaald? 2. Zo neen, welke rechterlijke ambtenaren hebben lan reeds eer der efl welke later hun verhoogd salaris gekregen? 3. Is het waar, dat het aan dc rechterlijke ambtenaren toekomende bedrag, voortvloeieide uit de bepa ling van bovengenoemde wet, nog niet is uitbet- ild? 4. Indien het in de vorige vra gen gestelde waar is, meent de mi nister dan niet, dat de comptabele administratie van zijn departement te kort schiet? Landbouwbeurs volledig verantwoord Ook in Ned. kringen grote belangstelling Het hoofd van de agrarische afde ling van de Koninklijke Nederlandse Jaarbeurs, heeft in een nabeschou wing gezegd, dat de zojuist beëindig de Internationale Landbouwbeurs opnieuw heeft bewezen als speciale beurs recht van bestaan te hebben. Na de oorlog worden jaarlijks meer dan honderd millioen guldens in de circa 200.000 grote en kleine Neder landse boerenbedrijven aan land bouwwerktuigen en gereedschappen geïnvesteerd. Daarbij is de zuivel sector niet inbegrepen. Alleen voor trekkers met bijbehorende werktui gen is per jaar een bedrag van 60.000.000 nodig voor de mechani satie van onze landbouw. Op het ogenblik is het aantal trek kers gestegen van 2000 in 1945 tot 27000 en deze ontwikkeling zet zich nog steeds voort. De zware trekkers komen voor het merendeel uit de Verenigde Staten. Door aankoop bij de Amerikaanse filialen in het bui- tentend kunnen de dollarmoeilykhe- den worden ontgaan. Na de oorlog is een Nederlandse industie van landbouwwerktuigen opgebouwd die jaarlijks 15.000.000 aan landbouwwerktuigen voortbrengt en een stijgende export heeft. Een maal per jaar, is een speciale land bouwbeurs ten volle verantwoord en de afgelopen beurs heeft dit ook be wezen. De gehele apparatuur van de gemechaniseerde landbouwbeurs was aanwezig. Het is dan ook niet ver wonderlijk, dat er bezoekers zijn ge weest uit 20 landen, zelfs uit Para guay, Zuid Afrika Brazilië, Ceylon en de Belgische Congo. Uit de gehou den enquete bleek dat 89 van de exposanten zeer tevreden was met de resultaten. De invloed van de waters nood was goed te merken. Naar dors- en maaimaehines was de vraag groot GTote aantallen daar van zijn door het water bedorven en moeten worden vervangen. Kleinere werktuigen als ae motorwiedmachi- ne zijn vlot van de hand gegaan. De Nederlandse industrie bleek het ver trouwen te hebben van de Neder landse boer, maar ook van het bui tenland. Voor de Nederlandse fruit- sorteermachines bestond vooral be langstelling uit Duitsland. Grieken land en Indonesië. Ook de Neder landse aardappelpootmachines zitten er goed in. Ze worden geleverd aan Denemarken, Duitsland. Zweden cn Engeland, terwijl honderden hooi- bouwmachines naar Engeland gaan. Voorts is gebleken, dat de voorlich tingsdiensten van het ministerie in een grote behoefte voorzien. IN KOREA GESNEUVELD. De regering deelt mede dat tot haar leedwezen, tengevolge van een, op 18 Maart 1953 tijdens gevechts handelingen in Korea bekomen ver wonding. op 2 Mei jl is overleden de soldaat J. W. Verbon, legernummer 27.11.20.191, geb. op 20 Nov. 1927. Soldaat Verben behoorde oor spronkelijk tot het regiment infante rie Oranje Gelderland. Hij was onge huwd en afkomstig uit Utrecht. Rampenfonds Sinds Zaterdag is tot gistermiddag een bedrag van 100.000.bin nengekomen. De stand is thans 110.300.000.—. Getroffenen tevreden over schadevergoeding Voorschotten worden verstandig gebruikt Op initiatief van het Nederlands Rooms Katholiek Huisvestingscomité heeft onlangs een commissie, bestaan de uit vertegenwoordigers van pro vinciale griffie, ophouworgaan, Ne- derl. Koode Kruis, diocesaan sociaal- charitatief centrum, rampschadebu- reaux en Ned. R.K. Huisvestings-co- mité een bezoek gebracht aan Hoge en Lage Zwaluwe en Fijnaart. Het doel van dit bezoek was een inzicht te krijgen van de wensen en klach ten van de getroffen bevolking in die plaatsen. Daartoe zijn besprekingen gevoerd met de burgemeesters, sociale werk sters en leden van de plaatselijke rampencomité's. Verder werden eni ge getroffenen aan huis bezocht. Naar het R.K. Huisvestingscomité mee deelt, bleek het de commissie, dat af gezien van enige wensen betreffen de een volledige schadevergoeding, de bevolking zeer tevreden was met de tot heden geboden hulp en men kon waarnemen, dat door de getrof fenen over het algemeen een verstan dig gebruik is gemaakt van de voor schotten, die via de gemeentebestu ren cn de rampschadebureaux reeds werden verstrekt. Op het rampschadebureau te Ze venbergen stelde men zich tot volle tevredenheid op de hoogte van de wüze van werken en het tempo bij het behandelen der schade-aangiften. Deze week zal een dergelijk be zoek gebracht worden aan Werken dam en aan Halsteren. 73ste lijst slachtoffers watersnood N1EUWERKEKK. Flik weert, Marinus, geb. 10.9.1923; LievenseScherpenisse, Jacoba, geb. 16.2.1864; Stoutjesdijk—Heijboer, Jo hanna, geb. 10.2.1876. OOSTERLAND. Verhoek, Lieven geb. 27.9.1924. ST. PHILIPSLAND. Suurlant, Cornells Jan, geb. 21.11. 1934. STR1JLN. Verschoor, ternelis, 25.6.1927; Ver schoorStoutjesc ijk, Hendrika Le na, geb. 11.10.1931. Aanvulling op de 4de verlieslijst d.d. 7-2-1953: Thans geborgev. de Baat. Aart, geb. 27.12.1917; En gels, Dirk, geb. 27.1.1950; Engels, Hendrik Pieter, geb. 19.6.1945; En gels, Jacob geb 7.1.1918; Engels Dekker, Jacoba Alida, geb., 27.10. 1924. Bij het monument „Voor hen die vielen" te Den Helder, werd Maandag een plechtige bijeenkomst gehouden ter nagedachtenis aan allen, die tijdens de tweede Wereldoorlog het leven lietcr. in dc strijd tegen de vijand. Familie leden legden bloemen aan de voet van het monument. HONDERD JAAR KROMSTAF De communistische belangstelling voor verdwenen Joodse meisjes Minister antwoordt Enige tijd geleden heeft dc vrou welijke afgevaardigde van de com munisten in de Tweede Kamer aan de Minister van Justitie enkele vra gen gesteld omtrent het lot van twee Joodse meisjes, wier ouders tijdens de oorlog vermoord zijn en die tot voor enige tijd in gezinnen van par ticulieren ondergebracht waren. Conferentie Landbouwvoorlichting Niet alleen de boer moet ontwikkeld worden Minister ir. C. Staf heeft als plaats vervanger van minister Mansholt in de Witte Sociëteit te Den Haag een inter-Europese conferentie over land bouwvoorlichting gopend. In zijn welkomstwoord sprak ir. Staf de hoop uit, dat de spanningen Gistermorgen werd door burgemeester Schokking van Den Haag op de ere begraafplaats Westduin een monument ter nagedachtenis van de 43 omge komen verzetsstrijders van de Stijkelgroep onthuld. Burgemeester Mr. F. >1 A. Schokking legt een krans namens de Gemeente Den Haag in de wereld spoedig zullen vermin deren, waardoor de volkeren zich in tensiever kunnen gaan bezighouden met het bevorderen van hun wel vaart juist ook door productieverho ging in de landbouw. De directeur-generaal van de land bouw, hield een lezing over de „Voor lichtingsdiensten en de ontwikkeling van de landbouw". Spr. besprak de productieverhoging, did kwaliteits verbeteringen en kostprijsverlagin gen inhoudt en het welvaartspeil van de boer, dat niet lager mag liggen, dan dat van vergelijkbare groepen in de gemeenschap. Hij gaf een overzicht van de wen selijke gang van zaken bij de voor lichting, namelijk onderwijs, persoon lijke voorlichting, proef boerderij en en wetenschappelijk speurwerk, waarbij de boer zoveel mogelijk dienst te worden- ingeschakeld. Directeur van de landbouwvoor- lichtingsdienst van de universiteit van Minnesota, gaf een overzicht van het werk in de Ver. Staten. Hier wor den niet slechts de boeren, doch alle leden van de plattel mdsbevolking in het programma van onderwijs, voor lichting en organisaties betrokken. Dr. C. W. C. van Boekom, coördi nator van de landbouwvoorlichting in de overstroomde gebieden, vertelde van zijn taak en die van zijn mede werkers. De ontzilting van de bodem met Sips en het kiezen van zaaisels vorm en de hoofdthema's der besprekin gen. Ruim negentig procent van de getroffen boeren in- Zeeland kwam om raad. Het laboratorium te Goes analyseerde 4500 grondmonsters. De landbouw-voorlichtingsconfe- rentie wordt bijgewoond door afge vaardigden van België, Engeland Frankrijk, Griekenland, Ierland, Ita lië, Luxemburg, Nederland, Noorwe gen, Oostenrijk, Portugal, Zweden en Zwitserland. Indonesië zond een waarnemer. Tal van landbouwatta- ché's van buitenlandse mogendheden en van Nederland in den vreemde wonen de conferentie bij. Op de dag, dat de Hoge Raad de voogdij over de kinderen had opge dragen aan dc oommissie oorlogs pleegkinderen, zijn de beide meisjes verdwenen. Het communistische Kamerlid, die in de veronderstelling verkeerde, dat de beide gezinnen, waar de kin deren tijdelijk ondergebracht wa ren, katholieke gezinnen waren, had aan de minister gevraagd, welke maatregelen tot opsporing en welke tegen de betrokken personen inge steld waren. De minister moest het Kamerlid eerst vertellen, dat zij verkeerde in formaties ingewonnen had, went dat een van de gezinnen protestant was. Voorts verklaarde de minister, dat justitie en politie geen reden aanwezig achtte om de R.K. kerke lijke autoriteiten in het onderzoek te betrekken, daar in het geheel niet wa6 gebleken, cl t dezen zich met de verdwijning bemoeid hadden Een veronderstelling, dat de kin deren in België zouden verblijven, verwees de minister, naar het land van ongegronde vermoedens en de minister was niet bereid de Kamer een uitgebreid overzicht te geven van alle maatregelen, die reeds ge nomen zijn. of nog genomen zullen worden, om de kinderei op te spo ren. DE KOLENPRODUCTIE IN MAART De Nederlandse kolenproductie heeft volgens de voorlopige gegevens in Maart 1.052.800 ton bedragen te gen 1.005.600 ton in Februari j.l. De gemiddelde productie per werkdag was in Maart 40.500 ton tegen 41.900 ton in Februari. In Februari werd op drie Zaterdagen acht uur gewerkt ten behoeve van het Nationale Ram penfonds. De voorraden bij de mijnen be droegen einde Maart 13.800 ton tegen 48.900 ton op 28 Februari. Er werden in Maart 395 600 ton ko len ingevoerd tegen 356.000 ton in Februari j.l. ENIGE UREN NA DIEFSTAL DE DADER IN ARREST. Binnen enkele uren heeft dc Zaan- damse recherche gistermorgen een in het automatiekfcedrijf aan de Ge dempte gracht gepleegde inbraak tot klaarheid kunnen brengen, de da der kunnen arresteren en de gestolen goederen in beslag kunnen nemen. De eigenaar van de zaak, die Zondag nacht van een feest thuis kwam, ont dekte dat zijn kasregister was ver dwenen. Tevens bleek een aanzien lijke hoeveelheid kledingstukken meegenomen. De inhoud van de kas had zijn vrouw 's avonds op de slaap kamer een veilige plaats gegeven. De 40-jarige dader uit Zaandam, heeft tegenover de recherche een be- „Ons Leekenspel" en het „Werk verband Katholiek Amateurtoneel" gaan op 9 en 10 Mei te Utrecht in het kader van de viering van het Eeuwfeest der Kerkelijke Hiërarchie zich bezinnen op hun culturele taak. Op verschillende wijze zal dc vraag worden beantwoord, in hoeverre het katholieke toneel aandeel heeft ge had in de opkomst van het katholie ke culturele leven. Er komen inlei dingen over allerlei vormen van to neel; aan allerlei opvoeringen is ïuimtc gelaten en amateurs zullen verzen van vaderlandse katholieke dichters van de laatste honderd jaar zeggen. Van do inleiders noemen wc dc heer J. W. Ilofatra, die zal spreken over het verschil tussen leken- en beroepstoneel; dr. Joop Pollmann zal trachten wanbegrippen omtrent het lekenspel weg te nemen; Bernard Verhoeven zal betogen, dat het ama teurisme eigen waarde bezit en een eigen repertoire heeft en Gabriel Smit zal de betekenis en werking van do katholieke poëzie in onze ge meenschap demonstreren. Een groep uit Den Bosch stelt zich voor, een opvoering te geven van „Do ballade van Sintc Gcertruud", geschreven door rector H. Beox. Kinderen gaan vrij acteren Onlangs is voor de televisie een opvoering gegeven van een ccn-ac- tcr, waarvoor slechts de gegevens waren verstrekt, doch waarna dc vertolking was overgelaten aan dc fantasie van de spelers. In dezelfde geest gaat Maria van Mackelenbcrgh iets ondernemen met kinderen van 12 tot 15 jaar. Een groep meisjes uit Rotterdam zal onder de titel „Vele handen maken het werkkort" zelf bedachte teksten al spelend zeg gen. Dit vrij acteren zal zelfs drie kwartier in beslag nemen. Zoals mej. Mackelenbcrgh ons vertelde, wordt de hier geschetste mogelijk heid nog te weinig gebruikt. Er is aarzeling door eigen onbekendheid met de mogelijkheden en misschien cok door een te weinig zien van de waarde, die het toneelspelen en voor al het vrij acteren heeft voor de ont wikkeling en groei van het kind. Nadat leerlingen van het Serafijns seminarie te Voorschoten een opvoe ring zullen hebben gegeven van een oud Nederl. Paasspel onder regie van Jos Smits van Waesberghe, gaat dc première van Antoon Coolen's gc- zinsspei „In Holland staat een huls", geregisseerd door Willem Tollenaar van de K-R.O. Aanvankelijk was gedacht aan een spel in het Utrechtse stadion; maar nu het in de Stadsschouwburg zal worden gegeven, stond de auteur voor onverwachte moeilijkheden. Maar zoals hij ons heeft uitgelegd, zal het stuk ook in beperkter omge ving voldoende duidelijk laten uit komen, dat het gaat om het voor beeldige gezin. Gedachten aan wo ningnood cn samenleving zijn in dit spel verwerkt. Op het tweedaags congres zal er ook voldoende discussiemogclijkhoid zijn. Allo sprekers zullen naar aan leiding van hun voordrachten en kele punten ter discussie voorleggen. Ook al hierom mag worden ver trouwd. dat het Congres zal staan in de enthousiaste belangstelling van velen, die het katholieke amateur- en lekentoneel een goed hart toe dragen. Pastoor A. Annegarn ere kanunnik benoemd Z. H. Exc. dc Bisschop van Haar lem heeft benoemd tot: Erc-Kanunnik van het Haarlems Kathedraal-Kapittel, de Hoogeer waarde heer J. A. Annegarn, Pastoor van de Parochie van dc H. Familie te 's Graventhage. Vergiftig hoestdrankje Na het innemen van een hoest drankje, dat op recoptt in een apo theek was gehaald, zijn twee kinde ren te Eindhoven onwel geworden. Eén der kindc«cn begon daarop he vig te braken. Dc gemeentepolitie, die hiervan in kennis werd gesteld, stelde een onderzoek in. Hieruit bleek dat hot hoestdrankje vergif bevat te. Voorts bleek dat dc grondstof- fenlcverancier van dc apotheek een verkeerd extract had afgeleverd, dat uiterlijk gelijk wun uan dc voor de hocstdrank benodigde grondstof. Eén der kinderen it, in ernstige toe stand in het binncnziekcn.huis op genomen. AUTO EN WEELDEBELASTING. Naar aanleiding van dc a.s. verla ging van de weeldebelasting van 30 tot 15 pet op vele artikelen, berei ken de KNAC herhaaldelijk vragen of deze verlaging ook op personen auto's betrekking heeft. De KNAC vestigt er dc aandacht op dat er in feite geen weeldebelasting op auto's bestaat. Waar men spreekt van weel debelasting op automobielen wordt bedoeld invoerbelasting, welke ge heven wordt nadat dc invoerrechten ten bedrag van 24 pet. zijm voldaan. Deze bedraagt reeds 15 pet. en komt niet voor verlaging in aanmerking. Hardvochtig bevel door boycott ingetrokken De gehele bevolking van het Drentse dorpje Dalen kwam kort geleden in opstand, toen aan een boer de huur van zijn boerderij en landerijen per 1 Mei werd opgezegd. De „plaats" zou moeten worden ontru^d ten behoeve van een der zonen van de familie, die de eigenaar van dc hoeve is. Een golf van verontwaardiging ging door het dom. Vijftien jaar lang had de boer de boerderij bewoond en zich een waardig inwoner van Dalen ge toond Binnen tien dagen moest hij zijn „plaats" verlaten cn dat terwijl dc mest reeds op het land lag. Dat namen de inwoners van Dalen niet. Het ging van mond tot mond, dat nog dezelfde avond, waarop het bevel tot ontruiming gegeven wa.;, een volksgericht zou worden gehouden. Honderdvijftig inwoners van Dalen kwamen in café Bos bijeen en besloten eenparig dc eiser uit de dorpsgemeenschap uit te stoten, wanneer hij altans zijn plan zou doorzetten. Dit hield o.m. in, dat geen bakker, geer. slager en geen kruidenier enz. meer aan de deur bij dc familie zou kunnen komen, zonder de clandizie van de andere bewoners onherroepelijk to verliezen. Na 1 Mei bleef de met vordering bedreigde boer dan ook rustig op zijn boerderij. Gisteren heeft deze een brief ontvangen, waarin dc eiser bericht aan dc eisen van de dorpsgemeenschap toe te geven: Het nuurc mtraet wordt met een jaar verlengd om de man gelegenheid te geven naar een andere boeren plaats om te zien. De buurtgemeenschap heeft gisteren per advertentie medegedeeld, dat de eiser weer als gelijkwaardig buurtgenoot in de gemeenschap zal worden opgenomen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 5