2)e CöidoeSoii/tcwit
Adenauer
Adenauers eerzame
uitlooppoging
Laat Malenkof zijn
vredeswil bewijzen
Tito in Londen
De Europese landbouw-
gemeenschap
Tsjoeikof wordt
soepel
Rode vloot groeit
gestadig
82 millioen
gulden
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
DINSDAG 17 MAART 1953
44ste JAARGANG
No. 12840
marcheert voorop
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
ZONDAGSWET
II
het eerste inleidende artikel
over de nieuwe Zondagswet zal
men zich ongetwijfeld de vraag stel
len wat dit wetsontwerp eigenlijk in
houdt.
Het ziet er zo op het oog nogal
simpel uit. Het verbiedt in artikel 2
eenvoudig onnodig gerucht in de na
bijheid van kerken op Zondag, het
geeft de burgemeester met het oog
daarop bepaalde bevoegdheden en
het verbiedt eveneens met het oog
daarop in artikel 4 openbare verma
kelijkheden des Zondags vóór één
uur.
Dit is eigenlijk de kern van het
hele wetsontwerp.
Ter nadere regeling volge, dan een
aantal andere bepalingen zoals in ar
tikel 4 lid 3, dat een gemeenteraad
óók na één uur bepaalde openbare
vermakelijkheden kan verbieden en
dat de burgemeester volgens regelen
door de gemeenteraad te stellen ont
heffing kan verlenen van het verbod
om openbare vermakelijkheden te
houden zowel vóór als na één uur.
Verder staat er in datzelfde artikel
4 een bepaling, dat bij algemene
maatregel van bestuur daarin te noe
men soorten van openbare verma
kelijkheden, waarvan redelijkerwijze
geen storing van de rust en van de
viering van de Zondag te verwachten
zijn, niet als openbare vermakelijk
heden zullen worden beschouwd.
Welke dit zijn zal dus' door de minis
ter worden uitgemaakt en het parle
ment heeft dit dus, als het dit artikel
aanvaardt, aan de minister over te
laten.
Een volgend artikel houdt een be
paling in, dat er vóór één uur ook
geen politieke bijeenkomsten en op
tochten in de open lucht mogen wor
den gehouden. Voorts mag men de
openbare rust en orde op Zondag
niet storen zonder voldoende reden
door arbeid in beroep of bedrijf.
Tenslotte is' er dan nog een artikel,
dat bepaalt, dat plaatselijke verorde
ningen geen verbodsbepalingen mo
gen bevatten omtrent sportbeoefe
ning of andere vormen van ontspan
ning op Zondag, die niet als openba
re vermakelijkheid in de zin van de
ze wet zijn te beschouwen.
"MTAAROP komt dit alles neer?
Feitelijk komt het hierop neer,
dat het op Zondag verboden zal zijn
gerucht of rumoer te verwekken in
de nabijheid van kerken en wel voor
des middags' één uur. Hier ligt al een
moeilijkheid. De liberale buitenker
kelijken redeneren aldus: Als men
uitgaat van het standpunt, dat de
overheid Gods wet niet heeft door te
voeren en op te leggen door dwang
dan kan men deze dwang ook niet
opleggen des Zondags vóór één uur.
Want dat zou in strijd zijn met de
stelling waar van dit onderwerp uit
gaat.
Het antwoord daarop is, dat de
overheid wel niet tot taak heeft de
niet-kerkelijken en de niet-gelovigen
te dwingen tot een Zondagsviering
zoals .kerkelijken en gelovigen dat
wensen, maar dat daarmee niet ge
zegd wil zijn ,dat de overheid in deze
kwestie in het geheel geen taak zou
hebben. De taak der overheid ligt in
de publieke sfeer en hier in zover 't
goddelijk gebod en de overtuiging
der christenen in het openbare leven
hierbij is betrokken.
Deze onkerkelijken mogen de Zon
dag doorbrengen zoals' zij dat willen
dat gaat de overheid niet aan.
Maar zij mogen niet de Zondag zo
doorbrengen, dat zij, die krachtens
hun overtuiging die Zondag anders
wensens door te brengen, daarin
worden gehinderd door hen, die er
geen religieuze overtuiging op na
hóuden. De niet-gelovige heeft hier
een bepaald recht, maar hij mag dat
recht niet zo uitoefenen, dat 't recht
van de gelovige hierdoor wordt te
kort gedaan. Hier ligt nu precies de
taak van de overheid.
Eigenlijk is het onderscheid dat
hier wordt gemaakt tuss'en de Zon
dag vóór en na één uur onredelijk.
Het is die dag de hele dag Zondag
en ook 's middags en 's avonds wor
den er Godsdienstoefeningen gehou
den, die niet mogen worden verstoord.
Daarom is het goed, dat deze wet
het mogelijk maakt deze zaken bij
plaatselijke verordeningen te rege
len, terwijl daarnaast door het arti
kel, dat voorschrijft, dat plaatselijke
verordeningen geen verbodsbepalin
gen mogen bevatten omtrent sport
beoefening of andere vormen van
ontspanningen, die niet als openbare
vermakelijkheid zijn te beschouwen,
voorkomen wordt een al te rigoris-
tisch optreden van de gemeentera
den. Daaromtrent kunnen de a-reli
gieuzen dus gerust zijn. Bovendien
hebben burgemeesters' 't recht vol
gens regelen door de gemeenteraad
te s*tellen ontheffing te verlenen van
het verbod van openbare vermake
lijkheden zowel vóór als na één uur.
De a-religieuzen komen dus wel vol
komen aan hun trek, maar over die
laatste bepaling zal er bij de behan
deling van dit wetsontwerp straks
nog wel het een en ander te doen
zijn.
Europees legerplan Donderdag in Bondsdag
West-Duitsland zal wel het eerste land zijn, welks parlement zijn goed
keuring hecht aan het verdrag tot vorming van een Europees leger. Bijl
voorbaat kan men volgens welingelichte kringen in Bonn aannemen, dat de
Bondsdag dr. Adenauer geen nieuwe moeilijkheden in de weg zal leggen,
wanneer hij op 19 en 20 Maart het beslissende woord van de 400 afgevaar
digden zal vragen. De kanselier kan bij voorbaat zeker zijn van een meer
derheid, die naar men aanneemt minstens vijftig stemmen zal bedragen.
ADENAUERS MOTIEVEN.
Alhoewel de kansen op een spoedi
ge aanvaarding van het verdrag door
de vijf andere parlementen sterk zijn
verminderd, heeft dr. Adenauer prijs
gesteld op een zeer snelle beslissing
in de Bondsdag. In politieke kringen
in Bonn worden hiervoor vier rede
nen aangegeven. De voornaamste
wordt wel geacht, dai de bejaarde
bondskanselier niei voornemens is
om met lege handen zijn eerste reis
over de oceaan te ondernemen. Zoals
bekend gaat Ir. Adenauer met Pasen
naar de Verenigde Staten en uiter
aard heeft hij er prijs opgesteld pre
sident Eisennower daar te kunnen
verrassen met het bewijs, dat de
Bondsrepubliek voornemens is, de
door hem gegeven handtekening te
bekrachtigen. De Duitse regerings
leider heeft zich door zijn onvermoei
de ijver voor het redden van het
legerplan in Amerikaanse ogen -reeds
gemaakt tot de kampioen van de
Europese eenheid en in Bonn rekent
men er met' stelligheid op, dat de ko
mende reis zijn crediet nog in aan
zienlijke mate zal versterken.
De tweede bedoeling, die dr. Ade
nauer zonder twijfel heeft met zijn
eenzame uitlooppoging, is: nieuw le
ven te brengen in het trage Europese
veld. Men stelt zich in Bonn voor,
dat van een aanvaarding van het
plan door de Duitse Bondsdag een
stimulans voor de andere partner zal
uitgaan. Tegelijk wil men zich door
een snelle ratificatie bjj voorbaat wa
penen tegen de Franse protocollen,
die in de huidige vorm door alle par
tijen in Duitsland onaanvaardbaar
worden genoemd. Na voltooiing der
ratificatie door de Bondsdag zou
Duitsland immers een reden temeer
hebben om zich te verzetten tegen
elke uitleg, die naar Duitse opvatting
een wezenlijke verandering van het
verdrag zou betekenen De socialisten
zien in de protocollen juist een reden
cm uitstel der ratificatie te vragen,
maar zij staan met deze eis alleen. De
regeringswisseling in de Sowjet-Unie
heeft bovendien naar de opvatting
van de bondskanselier nog nieuwe
argumenten gegeven om de bestaan
de plannen uit de verstarring los te
wrikken. Meer dan ooit moet volgens
hem de eenmaal begonnen Westelijke
koers nu vastbesloten worden ge
handhaafd.
Een wel zeer voor de hand liggende
reden om haast acnter het werk te
zetten is tenslotte het naderen van de
verkiezingen voor de nieuwe Bonds
dag. In September zul.en de Duitsers
ter stembus worden geroepen en het
is geenszins uitgesloten, dat nadien
de socialisten mede oe verantwoor
delijkheid voor de regeringszaken
zullen gaan dragen Gezien de afkeer,
die de Duitse socialisten tegenover
het Europese leger tonen, zou dit
nieuwe complicaties scheppen. Ove
rigens is er voor de regering alles aan
gelegen het thema der bewapening
uit de hitte van de verkiezingsstrijd
te houden, daar deze over een paar
maanden volop m gang zijn, meent
men niet langer te mogen dralen.
NOG NIET HET LAA1STE WOORD.
De complicaties, waarin het socia-
listische verzet de plannen in Duits
land gebracht heeft.,, maken het nood
zakelijk er Pij voorbaat op te wijzen,
dat aan de ratificatie van het ver
drag door de Bondsdag slechts een
beperkte betekenis toekomt. Dat het
verwachte besluit als politieke de
monstratie van groot belang is, wordt
te Bonn door niemand bestreden. Op
gemerkt wordt echter dat bij deze
gelegenheid geenszins het laatste
Duitse woord over het plan zal wor
den gesproken De weg naar vol
tooiing van de Duitse latificatie blijft
lang en moeilijk. De socialistische
partij heeft a! aangekondigd dat zjj
geenszins heeft afgezien van haar
plan om de verdragen het leger-ver-
örag en het daaraan gekoppelde ver
drag tot opheffing van de bezettings-
status, door het Staatsgerechtshof aan
de grondwet te laten toetsen. Toen
de regering in December vlak vóór
de ratificatie stond heeft zij verras
senderwijs het stopsein gegeven in
de hoop, daarmee de socialisten dit
wapen uit de hand te kunnen nemen.
Zij is daar niet in geslaagd Met haar
eigen beroep op het Hof, dat enkele
dagen geleuen, werd afgewezen,
hoopte de regeringscoalitie de weg
naar het Hof van Karlsruhe voor de
oppositie te blokkeren Dit is niet ge
lukt en thans staan de socialistische
juristen klaar om de toetsingsproce
dure te openen.
Daar de beslissing van de Bonds
raad,1 de vertegenwoordiging der lan
den, welhaast zeker afhankelijk ge
steld zal worden van de uitspraak
van het Hof, blijven er ook na de ra
tificatie in Duitsland nog onzekere
factoren bestaan. Maai juist deze om
standigheid kan er wellicht de „twij
felaars" in de Bondsdag toe brengen
hun stem te geven aan de politieke
demonstratie, die Adenauer thans
wil geven.
MAARSGHALK TITO TE LONDEN
De Hertog van Edinburgh, Engelands Eerste Minister Winston Churchill cn de Minister van Buitenlandse Za
ken Anthony Eden, begroetten Maarschalk Tito bij zijn aankomst in Londen, aan de Westminster Pier. Tito
wordt tijdens zijn bezoek zwaar bewaakt door mannen van de Scotland Yard en de Londense politie, die hem
de nodige bescherming moeten geven. Foto links: Maarschalk Tito (links) en Churchill na aankomst in gesprek.
Foto rechts: Tito, vergezeld door de Hertog van Edinburgh (links) inspecteert de wacht. Op de achtergrond de
Big Ben.
Gelegenheden te over
Amerika heeft de Russische pre
mier Malenkof uitgedaagd, zijn
„vredelievende bedoelingen' om te
zetten in daden door de Koreaanse
kwestie en andere problemen te re
gelen.
Met deze informele verklaring, die
de perschef van Buitenlandse Za
ken, White, gisteren op eigen gezag
doch volledig gemachtigd door
minister Dulles heeft uitgegeven,
heeft de onmiskenbare argwaan in
dc V. S. over Malenkof's verzeke
ring, dat „er geen vraagstukken zijn,
die niet door vreedzame middelen
kunnen worden opgelost", vorm ge
kregen.
In officiële Amerikaanse kringen
is de huidige houding er een van:
Spanje mag meedoen
Spanje is gisteren toegelaten als
deelnemer aan de conferentie ter
voorbereiding van een Europese land-
bouwgemeenschap, welke te Parijs
wordt gehouden. Er werd over deze
kwestie niet gestemd.
De Franse minister van landbouw,
Camille Laurens, werd tot voorzitter
Speciale „Hulptrein" voor Nederland
De actrice Jane Wyatt doopt, voor het vertrek de „Dicht-de-dijk-trein",
zoals de Amerikanen hem noemen, niet met champagne maar met water uit
het rampgebied in Nederland. Deze speciale trein zal door de stad New York
lijden met het doel bijdragen in ontvangst te nemen voor de Nederlandse
slachtoffers van de stormvloed. Het personeel van de trein zal vrijwillig
rijn diensten beschikbaar stellen. In de trein zullen de bijdragen in ont
vangst worden genomen door ambtenaren van de vereniging tot hulp aan
Holland, „Holland Flood Relief", leden van de Nederlandse ambassade en
Amerikanen van Hollandse afkomst. Bij het vertrek waren vele autoriteiten
aanwezig. Links van Jane Wyatt, de Nederlandse Consul-Generaal, Baron
J. A. de Vos van Steen wijk; naast hem Clarence G. Michalis, voorzitter van
de „Holland Flood Relief" en Fred Hotchkiss, de man, die op het idee k^vanr
van de „Plug-the-dike-traln". De base-ball-speler Hannie Urbanus, een Ne
derlander, die in Amerika triomfen viert, was ook aanweeig. U ziet hem
hier met pet op.
van de conferentie gekozen. Minister
Mansholt en de leider van de Ita
liaanse delegatie, Fanfani, werden be
noemd tot vice-voorzitter.
De bijeenkomst van gisteren wérd
bijgewoond door afgevaardigden van
Frankrijk, Italië, Nederland, België,
Luxemburg, West-Duitsland, Enge
land, Griekenland, Turkije, Noorwe
gen, Zweden, Denemarken, Oosten
rijk, Zwitserland en Portugal.
Frankrijk, van welk land oorspron
kelijk het denkbeeld om een Euro
pese landbouwgemeenschap op te
richten is uitgegaan heeft te kennen
gegeven, dat het voornemens is met
betrekking tot het plan met „boe-
renvoorzichtigheid" te werk te gaan.
Men gelooft in andere landen, dat dit
een opmerkelijke bekoeling van
Frankrijks geestdrift aangeeft, en de
ze indruk werd nog versterkt door
een verklaring van de Franse minis
ter van landbouw, Laurens, dat het
noodzakelijk is „klein te beginnen",
en dat de economische integratie van
Europa langzaam moet geschieden.
Minister Laurens deed deze verkla
ring in een vraaggesprek met een
redacteur van „Le Monde".
De besprekingen der conferentie
zijn gewijd aan een aantal rapporten
over de problemen, samenhangende
met de integratie van de markten
van vlees, granen, melk, suiker,
fruit; groenten, hout en tabak.
De zes landen van de Europese
Kolen- en Staalgemeenschap hebben
Zaterdag een vóórvergadering over
het plan voor een landbouwgemeen
schap gehouden. Naar men meent te
weten wenst Nederland, dat er in het
begin alleen door deze zes landen
een landbouwgemeenschap zal wor
den gevormd.
Het is bekend, dat Engeland zich
in beginsel kan verenigen met de
oprichting van een Europese land
bouwgemeenschap. Engeland heeft
echter te kennen gegeven, dat het
wegens zijn verplichtingen tegenover
het Gemenebest geen volledig lid van
een dergelijke gemeenschap zal kun
nen worden.
Men acht het daarom niet waar
schijnlijk, dat de huidige conferen
tie het plan veel dichter bij zijn ver
wezenlijking zal brengen. Wel ver
wacht men, dat de aan de conferen
tie deelnemende landen nogmaals
hun instemming met het plan zullen
1 betuigen.
Maarschalk Tito is gisteren te
Londen aangekomen en onmiddel
lijk met veel voorzorgsmaatregelen
omringd. De kruiser „Galeb" was bij
afwachten tot de Sovjet-Unie door Greenwich blijven liggen en Tito
de gebruikelijke diplomatieke kana-1 °7ergef,*apï 3P efn ï°3ul
len haar vredesaanbod een meer doboot, welke hem aan land bracht
reële grondslag geeft P"* van Westminster Daar
Westerse diplomaten in Moskou«iLheri?ft van Minburgh,
zijn geneigd, in Malenkof's woorden j Premiei Churchill cn minister
een uitnodiging te zien om de han- ?m ^en^. *e verwelkomen. Het
gende geschillen tussen Oost cn publiek was door de politie op een
West door onderhandelingen uit de grote afstand gehouden, zodat men
weg te ruimen. me' vee' van "e maarschalk te zien
In White's verklaring wordt ge
zegd, dat het ministerie van Buiten
landse Zaken .,met belangstelling"
heeft kennis genomen van Malen
kof's toespraak tot de Opperste Sov
jet met belangsteling ook daar
om, omdat Stalin's naam „ternau
wernood genoemd werd".
„Betuigingen van vredelievende
bedoelingen van de zijde der Sov
jet-Unie zijn overigens niet nieuw.
Stalin gaf deze verzekering tijdens
zijn leven meer dan eens, en ook
Malenkof sprak er van in zijn graf
rede bij de uitvaart van Stalin.
Maar de woorden moeten worden af
gewogen tegen daden. De oorlog op
Korea gaat door. Vliegtuigen op
vreedzame vluchten boven Duitsland
worden neergeschoten. Plechtige be
loften voor de onafhankelijkheid
van Oostenrijk worden steeds meer
genegeerd. Het zal belangwekkend
zijn te zien, hoe de 'ïeer Malenkof
in deze en andere dringende aange
legenheden van plan is, zijn vrede
lievende woorden in daden om te
zetten", aldus de verklaring, die ten
slotte nog verwees naar hetgeen mi
nister Dulles vorige week te New
York verklaard heeft: n.l. dat naar
„concrete voorstellen" altijd met be
langstelling geluisterd zal worden
en dat „de kansen op betere betrek
kingen gestegen zijn, nu èn in Rus-
land, èn in de V. S. het roer door j
anderen is overgenomen."
Ondanks dit wantrouwen echter
erkent men in de V. S., dat er rede
nen zijn om de door Malehkof uit
gestoken hand wanneer men al
thans van een uitgestoken hand
kan spreken niet onvoorwaarde
lijk af te wijzen. Het is immers een
feit, dat de nieuwe premier in zijn
rede niet eenmaal de term .oorlogs
stokers" of „Amerikaanse imperia
listen" heeft gebruikt.
Binnen enkele uren nadat generaal
Tsjoeikof, hoofd van de Russische
controlecommissie op eigen verzoek
een onderhoud had gehad met de
Amerikaanse Hoge Commissaris. Ja
mes Conant, kwamen twee maatre
gelen af, die voor het benarde Ber
lijn een zekere verlichting betekenen
Ten eerste heeft Tsjoeikof de Oost-
Duitse politie opgedragen, de contro
le van West-Duitse auto's op de ver
keersweg West-BerlijnWest-Duits
land sneller te doen plaats vinden.
De laatste week werden n.l. op het
controlepunt Babelsberg slechts vier
tot vijf auto's per uur doorgelaten;
vanochtend stonden er 130 auto's in
de rij. Gisteravond passeerden 50
auto's per uur.
En verder heeft Tsjoeikof aange
kondigd, dat het sinds Augustus j.l.
„wegens reparaties aan de sluizen"
gesloten Mitteland-kanaal, een van
de voornaamste waterwegen tussen
West-Berlijn en West-Duitsland, zal
worden heropend op 25 Maart. De
reparaties zijn voltooid. De sluiting
van dit kanaal is voor de geallieerden
herhaaldelijk onderwerp van protest
geweest.
kreeg. Hij was gekleed in marine
uniform met gouden epauletten en
een met goud bestikte pet, waarom
heen een rode band. Nu de begroe
ting nam het gezelschap plaats in een
kogelvrije auto van Scotland Yard,
waarmede naar Downing Street No.
10 werd gereden, dc ambtswoning
van de minister-president.
Later legde Tito een krans bij het
monument voor de gesneuvelden.
Rusland bouwt meer kruisers dan
al de NATO-landen te zamen heeft
de Eerste Lord van de Britse Admi
raliteit (minister van Marine) Tho
mas in het Lagerhuis onthuld. Tho
mas noemde dc verhoging van het
tempo in de Russische scheepsbouw
„zeer opmerkelijk". Behalve de krui
sers staan talloze torpedobootjagers
en duikboten op stapel. Rusland
krijgt door dit bouwprogram na
Amerika de grootste vloot ter we-
reld. Engeland komt dan op derde
plaats.
De rode marine heeft volgens de
minister nu reeds ongeveer 20 „zeer
machtige" kruisers in dienst, en ver
der ruim 100 torpedobootjagers en
meer dan 350 duikboten. Het grootste
deel van deze vloot is geconcentreerd
in de Baltische Zee en de Noordelij
ke gebieden.
Rusland heeft verder een grote
marine-luchtmacht en een sterke
kustverdediging.
Engeland zal zich voorlopig toeleg
gen op de bouw van vliegdeksche
pen, mijnenvegers (dit jaar 59) en
duikbootbestrijdingsvaartuigen.
In het Nationale Rampen
fonds was tot Maandagavond
een bedrag gestort van 82
MILLIOEN GULDEN. Sinds
Zaterdagavond is er dus weer
600.000 bij gekomen.
.J
JCaweZtje
Hoe beter een mens is,
des te moeilijker verdenkt hij
anderen van slechtheid.
