3)e GökkeSou^mvt Maarschalk Stalin is Donderdagavond gestorven KREMLIN Rouw in de gehele Sovjet-Unie Stoffelijk overschot zal rusten naast Lenin 71,5 millioen gulden Reacties op Stalins dood Wie wordt Stalins opvolger? Eisenhower handhaaft zijn standpunt Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. VRIJDAG 6 MAART 1953 44ste JAARGANG No. 12831 KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Papengracbt 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2p. mnd., f 6.— p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. telefoontjes f 1.50 vlagt halfstok Wat niet sterft J^U DE DOOD HEEFT toegeslagen, de hand van de gevreesde man in het Kremlin heeft verlamd en hem gelijk heeft gemaakt met. allen, die aan de wet der sterfelijkheid zijn on derworpen, nu komt allerwegen de neiging naar voren om. „van de dode niets dan goeds" ce zeggen. In dit ge val kan zelfs degene, die in Stalin de lijfelijke duivel zag, in de gestor vene nog goede eigenschappen er kennen en op z'n minst toegeven, dat Stalin een man was, waarmede' de gehele wereld geducht rekening hie.ld, waarschijnlijk de man, met wie het meeste rekening werd ge houden van alle staatslieden. En in dit opzicht kan men zeggen, dat hij de grootste staatsrtian van onze tijd is geweest. Men neeft bij het wegvallen van een dergelijk man de neiging om achterom te kij ken en beschouwingen te wijden aan zijn leven en streven, dat voor bij' is. Dat kan van belang zijn, om dat een invloedrijk man steeds een spoor nalaat, welk spoor gewoonlijk nog enige tijd wordt gevolgd door degenen, die na hem komen. Maar belangrijker is de vraag naar het geen nu komen gaat. Wij kunnen omtrent de opvolging en omtrent de toekomstige lijn der Russische politiek gissingen en bere keningen maken zoveel wij willen, wjj stuiten daarbij telkens op de on- meer sluiten onder de beproefde leiding van de communistische partij, op- berekenbaarheid van de toekomst. gericht en groot gemaakt door Lenin en Stalin". „De onsterfelijke glorie van Stalin zal steeds levend blijven in de harten van hel volk en van de arbei ders van de gehele wereld." „Leve ons machtig socialistisch vaderland, leve ons grote Sowjct-voïJc, leve de grote communistische partij van de Sowjet-Unie." RADIO-MOSKOU MELDT, DAT MAARSCHALK STALIN DONDERDAG MIDDAG OM 19.50 UUR NEDERLANDSE TIJD IS OVERLEDEN. HET RUSSISCHE PUBLIEK WERD DOOR RADIO-MOSKOU PAS VRIJ DAGOCHTEND OM 4 UUR NED. TIJD (DIT IS e UUR MOSKOU-TIJD) VAN HET NIEUWS OP DE HOOGTE GEBRACHT. DE MEDEDELING WERD VOORAFGEGAAN DOOR TROMMELSLA GEN EN HET VOLKSLIED. HET STOFFELIJK OVERSCHOT ZAL WORDEN OPGFE/ARD IN HET PALEIS DER VAKVERENIGINGEN. ER ZAL EEN COMMISSIE WORDEN BENOEMD TER REGELING VAN DE BEGRAFENIS. DE DOCHTER VAN STALIN, SVETLANA, EN ZITN ZOON WASSILI WAREN AAN HET STERFBED, SAMEN MET ANDERE FAMILIELEDEN. Het overlijden is bekend gemaakt in een gezamenlijk communiqué van het centrale comité van de communistische partij, de ministerraad en het presidium van de opperste Sowjet. „De dood van maarschalk Stalin is een enorm verlies vooi de arbeiders van het land en van de gehele wereld. Dit nieuws zal de harten van onze atbeiders, kolchozen en soldaten, alsook die van duizenden arbeiders in de gehele wereld, met smart vervullen", aldus het communique. „Alle volken van ons land zullen in deze dagen van rouw hun rijen nog Speciaal bij de Russen weet men nooit waar men aan toe is, hetgeen één van de factoren is, waaraan zij hun kracht ontlenen. Vrij algemeen wordt aangenomen, dat Stalins lei ding zal worden overgenomen door het driemanschap Malenkof-Molotof- Beria en als er van dit drietal één naar boven weet te dringen, dan zal dit, naar men meeni, wel Malenkof zijn, de man met de partij achter zich. Dit wordt vrij algemeen aangeno men, maar het zou de eerste keer niet zijn, als men zich „vrij alge meen" vergiste. In één opzicht geloven wij ons ech ter zeer zeker niet te vergissen en dat is als wij' aannemen, dat de communistische leiders, wie dan ook naar voren zullen komen, nooit of te nimmer een wijziging zullen brengen in de basis van hun politiek, welke is en blijft: de wereldrevolutie. - Of het nu Lening was of Stalin, of het nu Malenkof wordt of Molotof de algemene tendenz van de rode politiek zal blijven gericht op de verovering van de wereld. En daarom achten wij elke suggestie om de be wapening van West-Europa even te laten rusten en het er nu wat gemak kelijker van te nemen in afwachting van de ontwikkeling van een even tueel nieuwe Russische politiek, vol komen foutief, ongemotiveerd en funest. Er is zelfs alle reden om krachtiger dan ooit voort te gaan met de opbouw van onze defensie en met de aaneen sluiting van de gelederen. Want als het waar is, dat Stalins invloed dik wijls matigend heeft gewerkt dar is er reden tot vrezen, da., nu alle ma tiging overboord zal worden gewor pen en dat de Russische tactiek in de koude oorlog uitdagender zal wor den dan ooit. Nieuwe heren voelen vaak be- hoofte aan soectaculaire succesen. en men kent het sDreekwoord. d3t nieu we bezems schoon vegen. Er is der halve geen enkele aanleiding voor ver slamink Integendeel. De dood heeft Stalin's lichaarm verstijfd, doch zijn geest leeft en zal door anderen levend worden gehóu den. was tot gisterenavond bij het Nat. Rampen fonds binnengekomen De telefooncentrale te Moskou hééft aan de centrale te Londen meege deeld, vanochtend vroeg, dat „alle lijnen gestoord" zijn. Eensluidende be richten komen uit andere Europese centra, waar men tevergeefs trachtte met Moskou in verbinding te komen. DE DODENWACHT. Het stoffelijk overschot van de maarschalk zal in een open kist wor den opgebaard in de zuilenhal van de Dom Sojoefoz, het gebouw van zaken noemt mta Stalins dood de de vakverenigingen nabij de "mu-" "Belangrijkste gebeurtenis sinds het ren van het Kremlin. Russische keur troepen zullen de dodenwacht be trekken. Het stoffelijk overschot wordt ge balsemd. De borst van de overledene zal gesierd zijn met al zijn onder scheidingen. Talrijke schijnwerpers zullen hun stralen richten op de baar. Wanneer het stoffelijk overschot zal liggen opgebaard zal een cordon van duizenden leden van de veilig heidstroepen en de politie een groot gebied rondom het vakverenigings gebouw afzetten. Dit cordon zal zes rijen diep zijn. Alle onbevoegden zul len uit dit gebied worden geweerd. Ook het Metropole hotel, waar voor het merendeel buitenlanders vertoe ven, valt binnen dit gebied. De be woners zullen worden geïsoleerd. Stalin zal waarschijnlijk worden bijgezet naast Lenin in het grote rosekleurige mausoleum aan het Ro de Plein. Naar verwacht wordt zullen diplomaten en buitenlandse corres pondenten slechts op uitnodiging de plechtigheid kunnen bijwonen. Overal in de Sowjet-Unie heerst diepe rouw. Van alle huizen te Mos kou waaien zwartomrande rode vlag gen. Van de buitenlandse ambassades hangen de nationale vlaggen, half stok. De „Prawda", het orgaan van de communistische partij, verscheen, evenals alle andere Russische bla den, met brede rouwranden om de frontpagina, die geheel gewijd was aan de mededeling van Stalins dood. Een kwart van de pagina werd inge nomen- door een portret van de over ledene in maarschalksuniform, onder het opschrift „de onsterfelijke naam van Stalin zal altijd leven in de har ten van het Sovjet-volk en alle voor uitstrevende mensen". President Eisenhower heeft zijn minister van buitenlandse zaken me staatspolitie). Foster Dulles verzocht aan de Russi sche regering het medeleven van de Amerikaanse regering te betuigen. In de naaste omgeving van het Franse ministerie van buitenlandse einde van de tweede wereldoorlog. In regeringskringen is men van oor deel, dat de Sowje -staat sterk ge noeg is de schok van Stalins dood te doorstaan zonder binnenlandse on lusten. „Welke ook de teleurstellin gen zijn, die de laatste jaren hebben gebracht", aldus een Franse rege ringswoordvoerder, „Frankrijk zal niet vergeten, dat Stalin een der grootste bouwers was aan de ge meenschappelijke overwinning in de laatste wereldoorlog''. De Italiaanse premier de Gasperi zei: „In zijn leven heeft de dictator voor ons land begrip noch considera tie getoond. Als het echter waar is, dat de aarzeling van de Sowjet-Unie om een nieuwe wereldramp te ont ketenen aan zijn persoonlijke invloed te danken is, dan moeten wij dit in zijn credit boeken". De Russische minister van buiten landse zaken Wisjinski heeft te New York verklaard: „Het is een grote slag voor het Russische volk en voor de gehele mensheid. Stalins naam is onsterfelijk". Winsjinski vertrekt vandaag (Vrij dag) met de Franse passagiersboot „Liberté" naar Moskou. Bondskanselier dr. Figl van Oos tenrijk verklaarde, dat het Oosten rijkse volk met grote droefenis het nieuws heeft vernomen. „Stalin heeft zijn leven tientallen jaren in dienst gesteld van het Sowjet-volk. Hij was de belangrijkste figuur van de he dendaagse geschiedenis". Van de zijde van het Japanse mi nisterie van buitenlandse zaken is Vrijdagochtend verklaard, dat de Japanse regering het Kremlin offi cieel noch onofficieel haar deelne ming zal betuigen, daar Japan zich „technisch" nog in staat van oorlog met de Sovjet-Unie bevindt. (De Sovjet-Unie heeft het vredesverdrag van San Francisco met Japan niet ondertekend). De Zweedse socialistische premier Tage Erlander heeft in een radio rede verklaard, dat Stalin vereerd is door millioen en en lange tijd het voorwerp van verering zal blijven. Doch ook millioenen koesteren ge voelens van bitterheid en vrees voor hem. De leider van de Zweedse conser vatieve partij, Hjalmarsson, ver klaarde tegenover de pers, dat Sta lin één van de machtigste mannen ter wereld was. Hij belichaamde ech ter een politiek, ,die lange tijd een verschrikkelijke bedreiging voor het vrije mensdom is geweest". Onlusten in Albanië Volgens de correspondent van het Britse blad „Daily Express" te Bel grado zou maarschalk Tito een pant serdivisie naar de Albenese grens ge zonden hebben, omdat er in Albanië onlusten zouden zijn uitgebroken. De anti-communistische verzetsbeweging zou daar een poging hebben gedaan het Russischgezinde regiem van Eri- ver Hdoja omverte werpen. OOK ANGST IN OOST-DUITSLAND Volgens Westduitse functionarissen zijn- begin van deze week in Oost- Duitsland, in verband met de ziekte van Stalin, spoed-veiligheidsmaatre- gelen getroffen. Op order van het po litbureau te Oost-Berlijn werden alle veiligheidstroepen en gekazerneerde volkspolitie in totaal meer dan 130.000 man gealarmeerd. Alle verloven werden ingetrokken en eenheden volkspolitie werden zon der nadere motivering ter verster king naar de grenzen met West- Duitsland, Polen en Tsjecho-Slowa- kije gezonden. MAO NAAR MOSKOU. Volgens het Chinese nationalisti sche nieuwsagentschap op Formosa zouden de Chinese communistische leider Mao Tse Toeng en eerste mi nister Tsjoe En Lai naar Moskou gevlogen zijn voor besprekingen met Sowjet-Russische leiders en hoofden van communistische landen over de toestand. NEDERLANDS ROUWBEKLAG Naar wij vernemen heeft de chef van het protocol van het ministerie van buitenlandse zaken, mr. J. Vis ser, bij de ambassadeur van de Sov jet-Unie te Den Haag de deelneming van de Nederlandse regering be tuigd met het overlijden van Stalin. Hetzelfde zou te Moskou geschieden door onze ambassadeur aldaar. Er wordt door het departement niet halfstok gevlagd, omdat het hier niet het overlijden van een staats hoofd betreft. Een politiek testament? Volgens Cecil Melville, diplomatiek redacteur van de Londense „Eve ning News", heeft Stalin enige tijd geleden een politiek testament doen gereedmaken, waarin hij bij overlij den de opperste macht in de commu nistische partij overdraagt aan Ma lenkof en die in de staat aan Molo tof. Twee mannen, die Rusland goed kennen, namelijk de gewezen Britse Amerikaanse ambassadeurs te Mos kou, sir David Kelly en William Bul litt, zijn van mening, dat maarschalk Stalin zal worden opgevolgd door het driemanschap Molotof (vice-premier), Malenkof (secretaris-generaal der Russische communistische partij) en Beria (hoofd van de Russische gehei- MALENKOW Sir David Kelly, die thans een reis door België maakt, waarbij hij lezin gen houdt, verklaarde Donderdag avonds te Antwerpen niet te menen, dat één man Stalins taak zou kunnen overnemen „Zelfs niet een der drie bovengenoemden". „Maar men weet het nooit", voegde hij hier voor zichtig aan toe. „Toen Lmin over leed, is ook niiet voorspeld, dat Sta lin de macht in het Sowjet-rijk aan zich zou trekken". William Bullitt verklaarde Donder dag te Washington te menen, dat een driemanschap als het genoemde waarschijnlijk slechts tijdelijk zou functioneren en hij meende dat het, althans voor bepaalde tijd, „de zaken voorzichtig zou aanpakken". „Doch laten wij vooral voor ogen houden, dat de communisten nimmer wijziging brengen in de basis hun ner politiek. Deze is en blijft: wereld verovering", verklaarde de eerste Amerikaanse ambassadeur bij het Kremlin. Een andere voormalige ambassa deur der Verenigde Staten bij het Kremlin, Averell Harriman, voor spelde, dat na Stalins overlijden „in geheel Rusland een periode van bui- tengewone spanning en terreur zal beginnen". Gouverneur James Byrnes, voor malige Amerikaans minister van buitenlandse zakem zeide dat men een „grote fout" zou maken door te denken, dat Stalins ovenijden het aanzien zou kunnen geven aan be tere betrekkingen tussen de Wester wereld'en de commuinstische sta- j ten. I Tenslotte verklaarde Earl Browder, voormalig leider der Amerikaanse communistische partij: „Stalin wist de avontuurlijke neigingen van an dere Sowjet-Russische leiders binnen de perken te houden". In tegenstelling met de verwach tingen heeft het nieuws van Sta lins ziekte op de beurzen van Tokio en Osaka een scherpe koersdaling veroorzaakt, vooral voor aandelen van fabrieken van oorlogsmateriaal. Algemeen wint de mening te Tokio veld, dat het gevaar voor een derde wereldoorlog is verminderd nu Sta lin de macht niet meer uitoefent. Dr. Alexander Kerensky, die in 1917 de tsaar als staatshoofd opge volgd en wiens op de mensjewiki (ongeveer: „socialisten") steunende regering na drie en een halve maand door de bolksjewiki (communisten) onder Lenin c.s. ,ten val werd ge bracht, heeft te New York in een te levisie-uitzending verklaard na het overlijden van Stalin geen snelle of opzienbarende /ijzigingen in het Russische bestuursstelsel te ver wachten. Extra fijne links geweven DAMESKOUSEN 1.45 (Advertentie) Overbevissing Atlantische wateren De elf Europese landen, die zijn aangesloten bij de internationale con ventie van 1946 tegen overbevis sing, hebben in een deze week te Londen gehouden conferentie een permanente commissie voor het be studeren van maatregelen ter voor koming van overbt vissing van de Atlantische wateren en die van de Noordelijke IJszee ingesteld. West-Duitsland heeft een uitno diging om tot de conventie toe te tre den aanvaard. De conferentie heeft nieuwe nor men vastgesteld voor de minimum grootte van netmazen en voor de mi nimum grootte van de verschillende vissoorten. De normen zullen in alle aangesloten landen, waartoe ook Ne derland behoort, eerst op 5 April 1954 van kracht worden. Deze datum is gekozen om het mogelijk te maken, dat eerst de thans aanwezige netten worden verbruikt. Ook nu na de dood van Stalin President Eisenhower's aanbod om Stalin „halverwege de V.S. en Rus land" te ontmoeten geldt ook voor de eventuele opvolger (s) van de Rus sische staatschef. Maar de voorwaar- j den, die hij op 25 Febr. stelde, blij- ven ook nu van kracht, aldus zei Eisenhower gisteren op zijn weke lijkse persconferentie. Deze voorwaarden zijn, dat de bij eenkomst zich zal bepalen tot wat het Amerikaanse volk van zijn president verwacht, dat Amerika's vrienden en bondgenoten van de ont moeting geheel op de hoogte zullen zijn en dat er een redelijke hoop moet zijn, dat er iets ten bate van de vrede bereikt kan worden. Eisenhower kon niet zeggen, welk effect Stalin's dood zou hebben op de V.S en op het gehele Oost—West conflict. Met zijn adviseurs hield hij zich voortdurend bezig over de verschil lende mogelijkheden, die uit de dood van de Russische premier kunnen voortvloeien, maar zij waren steeds weer terecht gekomen bij hun punt van uitgang. In elk geval was de houding van de V.S. er een van voortdurende waakzaamheid. Persoonlijk had Eisenhower het idee, dat de Sovjet-Unie haar eigen plannen zorgvuldig had uitgewerkt en tot uitvoering bracht. Ongeacht echter de personen, die betrokken zouden zijn bij bestuurswisselingen in Rusland zou hij ernstig naar vrede blijven streven en geen offer zou hem daarvoor te groot zijn. Naar het Franse persbureau AFP uit Teheran meldt, zal binnenkort de echtgenote van do Perzische Sjah, Soraja, om gezondheidsredenen Per- zië verlaten en naar Europa reizen. 3to.*L%ef,tje Bij tegenspoed blijkt het duidelijkst, hoe groot iemands deugd is geweest. Thomas ct Kempis.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 1