In het waterloopkundig laboratorium
wordt de zee op schaal gekeerd
jj DE SCHADE IN CIJFERS jj
In Delft is het hoofdkwartier van
Neerlands dijkverdediging
Tholen wordt ontzet en Moerdijk
is gedeeltelijk weer berijdbaar
Plunderaars in
rampgebied
GIRO 9575
f)INSDAG 3 MAART 1953
DE LE1DSE COURANT
TWEEDE BLAD PAGINA 1
PROF. THIJSSE VRAAGT GEDULD EN VERTROUWEN
(Van een onzer redacteuren).
Als een klein Nederland lag in de loods van het Waterloopkundig laborato
rium te Delft het spinneweb van waterwagen met ingedijkte poldertjes aan
de voeten van de tientallen journalisten, die gisteren op uitnodiging van
prof. J. H. Thijsse naar deze oude stad me' zijn moderne wetenschappe
lijke centra getogen waren, om te horen, hoe de ramp bestreden en de toe-
Komstige beveiliging van Nederland ter hand genomen zai worden.
Toen wij in de grote loods aankwamen, stroomde het water nog vredig
door de kleine geultjes, die de in werkelijkheid imposante stromen verte
genwoordigen. Het fluitje van een ingenieur zette een hele staf van technici,
studenten en administratief personeel in werking. Het kalme water begon te
stromen en te stuwen even aarzelde het en stroomde terug, maar dan kwam
het met hernieuwe kracht opzetten en de tientallen poldertjes werden weg
gespoeld; de ramp, die Nederland op 1 Februari getroffen heeft, had zich in
de loods opnieuw voltrokken.
GEEN
SPOEDWERK
Voordat prof. Thijsse de bezoeker®
raar zijn practijkzalen gebracht had,
was er eerst „college" gehouden
waar de vermaarde ingenieur, die in
de uren van gevaar door de regering
vanuit Amerika naar huis ontboden
werd, een indruk gegeven had van de
werkzaamheden, die er reeds gedu-
ïende een lange reeks van jaren in
het laboratorium genomen zijn.
Prof. Thijsse begon zijn „college"
met een dringend beroep op het Ne
derlandse volk om deskundigen hun
vertrouwen te schenken en om zelf
geduld te beoefenen ook al worden
zij soms in hun verwachtingen te
leurgesteld.
Nederland zal het water w«er
overwinnen, maar de weg naar deze
victorie zal lang en zwaar zijn. Vele
tegenslagen zullen zich voordoen en
buiten deze zal ook een lange voor
bereidingstijd nodig zijn bij verschil
lende dijkdoorbraken, voordat aan
het herstel begonnen zal kunnen
worden. Er zullen noodhavens aange
legd moeten worden, er zullen opslag
plaatsen voor materiaal ingericht moe
ten worden en men zal met de om
standigheden van klimatologische
aard rekening gehouden moeten wor
den.
Spoedwerk is volkomen nutteloos
en de deskundigen hopen, dat het
Nederlandse volk. en speciaal de
slachtoffers uit de betrokken gebie
den. evenveel geduld zal kunnen op
brengen en evenveel vertrouwen in
het uiteindelijk slagen zal hebben, als
zij zelf. Het herstel zal vele maanden
duren, maar de uiteindelijke over
winning zal aan ons zijn.
Vroeger en nu.
Een zeer vluchtig historisch over
zicht van de Nederlandse verdedi
ging tegen zijn erfvijand leert, dat
men in vroeger tijden slechts reke
ning hield met eei matige storm
vloed. Kwam het water hoger, wel
dan overstroomde een gedeelte van
ons land en men aanvaardde dit
risico.
Met het toenemen der bevolking
en technische mogelijkheden ging
men zich beter wapenen tegen de
erfvijand en, na de watersnood van
1916 'in Noord Holland besloot men
de verdediging zo sterk te maken,
dat zij de hoogst bekende waterstan
den zou kunnen weerstaan. Ook op
andere manieren ging men toen po
gen om het land beveiligen en de
afsluitdijk, die de vrucht van dit laat
ste was, heeft tijdens de rampnacht
zijn eeld dubbel en dwars terngver
diend. Harl rte afsluitrtiik niet het
vroeeere Zuiderzee-gebied beschermd
nan hadden wind en water hier een
tweede front gevormd en was de
situatie in werkel"kbeid zo gewor
den. als het buitenland zich soms
voorstelt.
Stilte en storm.
Het werk van het Waterloooknn
dig Laboratorium een semi-rijks-
instelling is het theoretisch testen
van de mogelijkheden en mogeliike
moeilijkheden, verbonden aa
ambt. Reeds vele jaren is er in stilte
in dif laboratorium gewerkt en nooit
is aan deze werkzaamheden veel
ruchtbaarheid gegeven. Voor
meeste Nederlanders zal de naam
„Waterloonkundig-Laboratorium"
eerst in de laatste weken een vc
trouwde klank gekreven hebben.
Maar in al die jaren zijn daar in op
dracht van de regering proeven ge
nomen en waterwerken ontworpen,
die onopgemerkt door de buiten
staander een hoeksteen vormden
voor de verdediging van Nederland.
De laatste weken is het laborato
rium in het brandpunt van de be
langstelling komen te staan. Zijn
taak werd van voorkomen van onhei
len, het keren van een bestaande
ramp en dit deed aller ogen op
dit centrum vestigen.
De kracht op schaal.
De taak van het laboratorium zou
men in tweeën kunnen verdelen: Ten
eerste het voorkomen en ten tweede
het keren van rampen Door de om
standigheden, waarin Nederland mo
menteel verkeert, is de tweede taak
thans op de voorgrond geplaatst. Alle
aandacht wordt momenteel in het
grote gebouwencomplex van Delft
gericht op het herstel, van wat ver
loren ging.
Om dit zo doeltreffend mogelijk te
bereiken, wordt in grote loodsen de
waterloop van Nederiand omzoomd
door de bedijking en onderbroken
door zijn sluizen en dammen, op
schaal nagebootst In verhouding
krijgt men precies dezelfde toestand
als deze in werkelijkheid op een be
paalde plaats is. Het dunne stroom
pje water, dat langs het speelgoed
dijkje vloeit, heeft op dit dijkje de
zelfde invloed als de werkelijke
stroom op de bestaande dijk. Inge
wikkelde machinerieën kunnen het
water laten stuwen en kunnen vloed
golven veroorzaken, zodat men niet
alleen de materie, maai ook de kracht
op schaal volkomen kan nabootsen.
Allen in actie.
Wanneer het ogenblik genaderd is.
dat het laboratorium weer een proef
gaat nemen, wordt een gehele staf
van medewerkers (sters) gerecru-
teerd Studenten en ingenieurs ne
men hun plaats in met meetinstru- I
menten, boekhoudsters en bibliothe
caressen laten tijdelijk hun domeinen
in de steek en spoeden zich gewa
pend met potloden en tabellen naar
het experiment.
Wanneer dan de leider op zijn fluit
je blaast komen allen in actie Stan
den en krachten worden opgesomd
en genoteerd, pompen gaan harder of
langzamer werken en in het klein
wordt de toestand nagebootst die
men wilde uittesten teneinde de prac-
tijkmensen aan de dijken de juiste
adviezen te kunnen geven omtrent het
moment van ingrijpen en het mate
riaal, dat benodigd is
Pasklaar.
Een sprekend voorbeeld van de
werkzaamheden van het laboratorium
is de Zaterda? j.l. gedichte dijk bij
Hellevoetsluis. Toen enige weken ge
leden alle gegevens omtrent het be
ruchte gat bij die plaats bekend wa
ren, werd de situatie in Delft op een
schaal van 1 40 prec.es nagebootst.
Dagenlang werd geëxperimenteerd
hoe men de dichting het best zou
kunnen volbrengen. Het advies, dat
men tenslotte aan de practici te Hel
levoetsluis gegeven heeft blijkt op
merkelijk juist ge wees. te zijn, want
de dichting aeschvddc Zaterdag j.l.
precies zoals men deze reeds tiental
len malen in Delft theoretisch ver
richt had.
Niets wordt er bij zo'n proef over
het hoofd gezien niets wordt er ver
waarloosd. Men test ieder draadje,
dat straks in de practijk een kabel
zal gaan vormen, men onderzoekt de
minste afwijkingen want een hele
kleine afwijking ir. Delft, kan een
fiasco ter plaatse veroorzaken, kort
om, men maakt de werkzaamheden
pasklaar.
Gisterenmiddag hoopte men de ge
gevens binnen te krijgen van het
beruchte gat bij Schellehoek
Schouwen. Ook daar an zal weer
eer. situatie-schets gemaakt worden
en tientallen malen za' wellicht het
gat in Delft gedicht zijn, voordat men
uiteindelijk advies geeft aan de
werkers bij Schel iehoek, maat- de
kans, dat de dan ondernomen poging
zal mislukken, is dan ook uiterst ge
ring.
Ophogen of sluiten?
Ten slotte belandt men bij de toe
komst. Wanneer, zo vertelt prof Thijs
se, de vele tientallen gaten gedicht
zullen zijn, dan staan we weer op
het stadium van 31 Januari j.l. Wij
zijn dan weer even zwak of even
sterk.
Wat moet er nu voor de toekomst
gebeuren?
Deze vraag is voor het Waterloop-
kundig-Laboratoi'ium niet zo heel
nieuw meer, want ongeveer twee
jaren geleden, is deze vraag al door
de regering gesteld en door het labo
ratorium in studie genomen. De
ram>. van 1 Februari heeft het uit
eindelijke plan van een definitieve
verdediging onderbroken en Neder
land midden in zijn werkzaamheden
gedooid.
Wel betwijfelt prof Thijsse, of
men ooit met een dergelijke hoge wa
terstand rekening zou hebben gehou
den want hei water is hoger geste
gen, dan tijdens de beruchte St. Elisa-
bethvloed in de eerstt helft van de
15e eeuw. De definitieve plannen be
vinden zich tussen twee vuren: Alle
dijken, die waterkprend zijn. worden
verhoogd (dit was op de modellen
van het Waterloopkundig-Laborato-
rium in Delft reeds geschied) of de
zeearmen worden afgesloten en de
Zeeuwse stromen worden binnenwa
teren, zoals men veertig jaar geleden
van de Zuiderzee een binnenzee
gemaakt heeft
Het merendeel van Nederland zou
momenteel het meeste voelen voor
het sluiten van de zee-armen. Men
heeft de kracht van het water leren
kenr.en en voelt er weinig voor om
deze kracht nog een tweede maal te
weerstaan, ook al zouden de dijken
dan versterkt en opgehoogd zijn.
Doch niet alleen technische bezwa
ren zijn aan het dichten der zee-af
men verbonden, ook economische en
sociale aspecten moeten worden be
zien. Vele bewoners van de thans ge
troffen gebieden, leven van de zee en
het afsluiten van de zee-ingangen zou
voor hen evenals dit jaren geleden
in het Zuiderzee-gebied gebeurd is
verlies van broodwinning betekenen.
Voorts zijn er problemen van wa
terloopkundige aard in verband
met afwatering e. d. aan verbon
den.
Prof. Thijsse kon dus nog geen
uitspraak doen in welke richting men
uiteindelijk hoopt de versterking van
de zeeverdediging ter hand te nemen
Maar het grote laboratorium met
zijn vele toegewijde werkers zij voor
Nederland een borg dat de beslis
sing die uiteindelijk genomen zal
worden menselijker wijze gespro
ken de beste zal zijn.
DE WATERSNOOD OP SCHAAL
CD 11 CD 11 CD 11 CD 11 CD II CD 11 CD 11 CD 11 CD 11C3II CD 11 CD 11 CD 11 CD 11 CD 11 CD 11
Volgens de jongste gegevens zijn er dqpr de ramp van 1 Februari
bijna 30.0(H) gebouwen beschadigd en verw >est. Het betreft 26 400
huizen en 2840 boerderijen. In totaal werden 3810 huizen, en 450
boerderijen verwoest, 3960 huizen en 1010 boerderijen zwaar bescha
digd, 18360 huizen en 1380 boerderijen licht beschadigd.
Verdeeld over de drie getroffen provincies zijn deze cijfers:
Zeeland: verwoest 1290 huizen -{- 320 boerderijen
zwaar beschadigd 2390 huizen -f- 720 boerderijen
2430 huizen -f1 790 boerderijen
0
0
0
0
0
0
Zuid-Holland:
Noord-Brabant:
licht beschadigd
verwoest
zwaar beschadigd
licht beschadigd
440 buizen -f- 90 boerderijen
820 huizen --f- .80 boerderijen
4770 huizen -f- 360 boerderijen
verwoest 2080 huizen -f 40 boerderijen
zwaar beschadigd 750 huizen -f .110 boerderijen
licht beschadigd 11.430 huizen -j- 230 boerderijen
0
OlICDIICDIIOIIOIICDIIOIIOIICDIIOIIOIIOIIOllOIIOIIOIIOm
Prof. Thijsse staat op een van de Zeeuwse eilandjes tijdens het nabootsen
van de overstroming van 1 Febr. j.l. Zoals men ziet zijn vele poedertjes in de
omgeving reeds ondergelopen en kort nadat de foto genomen was, moest
ook prof. Thijsse zich met een sprong in veiligheid stellen, daar ook het
poJdertje, waarop hij stond, onder water liep.
23c Lijst slachtoffers
watersnood
Het informatiebureau van het Ned.
Roode Kruis heeft de 23e lijst van
geborgen en geïdentificeerde slacht
offers van de watersnood 1953 uit
gegeven. Deze luidt als volgt:
DREISCHOR.
Goemans, Maria Catherina, geb:
5.6.78; Knuist-Vis, Johanna Willemi-
na, geb: 21.5.63.
's-GRAVENDEEL.
Van Verk, Cornelis Jacobus, geb:
23.2.47.
KORTGENE.
Blok-van der Weele, Tona, geb:
2.5.70.
NIEUWE TONGE.
Timmer-van Erkel, Jannetje, geb:
7.11.08.
OUDE TONGE.
Berk, Gerbrand M., geb: 19.11.90.
Bogers, Jan, geb: 31.3.20; Bogers-
Busoop, Hendrika, geb: 20.7.90; Den
Engelsman-Ten Hove, Aaltje geb:
8.4.05; De Laat, Hendrikus J. M.,
geb: 30.6.48; van der Veer, Willem'
P., geb: 6.3.72.
STAVENISSE.
Den Braber, Wilhelmina Pieternel-
la Reintje Cornelia, geb: 21.5.45;
HERSTELLEND NEDERLAND
Schoonmaak in nieuwe
banen
De zwaar gehavende zeedijk bij
Stavenisse op de westpunt van het
eiland Tholen zal vermoedelijk nog
deze week onderhanden worden ge
nomen. De zeedijk is over een lengte
van anderhalve kilometer ernstig be
schadigd. De gaten in de dijk zijn
door het gunstige weer droog geko
men en men heeft kunnen vaststellen
dat geen inschuring heeft plaats ge
had. De dijk bij de nieuwe polder,
oostelijker van de dijk bij Stavenisse
langs de slikken van de Oosterschel-
de, is eveneens zwaar beschadigd. De
nieuwe polder, die een oppervlakte
heeft van 200 ha., is de enige polder
op het eiland Tholen die onderhevig
is aan getijwerking.
De binnendijk van deze polder fun
geert thans als zeewering, die het
achterland voor instroming behoedt.
Men is bezig zuigermateriaal naar
deze zwaar gehavende dijken te bren
gen om het herstel zo spoedig moge
lijk aan te pakken. De voor het eiland
Tholen meest dreigende doorbraak
is geweest die bij het Tholense gat,
aan de zuidkust bij het gehucht
Strijenham, gemeente Poortvliet. In
tegenstelling met de andere dijkbreu-
DELFT DICHT HELLEVOETSLUIS
Be dichting van de dijk bij Hellevoetsluis in het Delftse laboratorium. Het
plan, dat hier in dc finessen werd uitgewerkt is Zaterdag j.l. met succes
toegepast bij Hellevoetsluis.
ken rond St. Annaland, Stavenisse
en Nieuwe Polder, die zyn geschied
in de zeewering langs de slikken,
was deze doorbraak aan het diepe
vaarwater van de Oosterschelde. In
de Poortvlietse polder (2200 ha.)
kwam op sommige plaatsen lj-^ a 2
meter water te staan. Deze dijkbreuk
werd het eerste gedicht, zonder dat
een ringdijk werd aangelegd. Men
is thans doende het water uit de
Poortvlietse polder in drie richtingen
te lozen: naar het stadje Tholen, naar
Oud-Vossemeer en via een sluis naar
het Tholense gat.
De redding van Tholen.
Bij St. Annaland, (Mastgat) aan
de noorwestpunt aan het eiland, is
het grote gat bij De Nol (golfbreker)
provisorisch gedicht met zakken zand
en met behulp van een ringdijk. Een
zandzuiger is bezig het gat op te vul
len en eind deze week zal dit werk
vermoedelijk gereed zijn. De pol
ders van St. Annaland worden thans
drooggemalen. Het stadje Tholen
heeft zijn redding te danken aan de
kleine schenkeldijk bij de Schietbaan
langs de Eendracht. De wegoper.dng
in deze dijk had men gestopt met
vloedbalken en zakken zand, doch
het water zocht zich een weg onder
de balken en onder de weg door. Met
man en macht is erop dit bedreigde
punt gevochten. Zou de Schenkel-
dijk zijn bezweken dan zou het stadje
Tholen het zwaar te verduren heb
ben gekregen.
Zwaargehavend Halsteren.
Het water tegen de vloedbalken-
zakte op een bepaald moment en
toen zag men in Tholen dat de wa
termassa's door de Brabantse dijk
langs de Eendracht waren geslagen.
Het water kwam uit de Oosterschel
de en de Eendrac-t in de polder rond
Halsteren.
Deze gemeente van ongeveer 3400
ha. kwam voor drievijfde deel blank
te staan. 68 Personen verdronken,
zes zijn nog niet geborgen-. De ver
woesting tussen de kom van het dorp
en de rivier de Eendracht is onbe
schrijfelijk. De mensen, de huizen
en de landerijen in deze polders zijn
bloot gesteld geweest aan het zwaar
ste bombardement van de zee. Doch
ook hier is het herstel in volle gang
en heeft men het water weer ver
teruggedrongen.
Bruggehoofden-gezicht.
Schouwen-Duiveland levert nog
steeds de grootste problemen op voor
de waterstaatsmensen. Op het ogen
blik zijn er nog ongeveer twintig
grotere en kleinere gaten in de dij
ken, waarvan dat bij Schephoek het
moeilijkste is. Op het gehele eiland
wordt overal gewerkt aan het dich
ten van de gaten en het ophogen
van de dijken. Aan de oude dijk bij
Bruinisse worden verschillende ga
ten hersteld. In de polder van Drei-
schor zitten nog ongeveer zes gaten.
Op het ogenblik wordt daar hard aan
gewerkt, en men hoopt binnen drie a
vier weken deze alle dicht te heb
ben, waarna deze polder kan worden
drooggemalen. Tussen Zierikzee en
Brouwershaven zijn enkele polders
reeds geheel of bijna drooggevallen.
Het is nog niet gelukt de gaten in de
havendijken van Zierikzee te dich
ten, maar ook daaraan wordt ge
werkt.
Het grootste probleem is, zo ver
zuchten degenen die met de leiding
belast zijn, dat alles van buitenaf
moet worden aangevoerd, daar slechts
een heel klein gedeelte van het
eiland droog staat. Het is moeilijk,
voldoende arbeiders te krijgen, die
evenals het materieel en grote hoe
veelheden zand, van- elders moeten
komën. Doordat de meeste binnendij
ken ook zwaar gehavend zijn, wordt
het vervoer ernstig belemmerd. Zo
dra men echter weer een polder
droog heeft weten te krijgen, heeft
men weer een nieuw „bruggehoofd"
vanwaar de strijd tegen het water
kan worden voortgezet.
Moerdijk weer open.
De noord-zuid verbinding Dord
rechtMoerdijkZevenbergschehoek
Breda, welke thans ruim een
maand onderbroken is geweest en
waarvan het gedeelte direct bezui
den de Moerdijkbrug nog slechts nau
welijks boven water is, is weer open
gesteld voor voetgangers, fietsers,
bromfietsen en motorfietsen zonder
zijspan. Zwaarder verkeer wordt op
dit gedeelte beslist niet toegelaten,
daar de ondergrond nog geheel door
drenkt is van water.
De grote schoonmaak.
Het verwijderen van de modder uit
woningen in de rampgebieden schijnt
nogal moeilijkheden op te leveren.
Een Rotterdamse schoonmaakbedrijf,
dat huizen in Numansdorp schoon
maakte, is van de bezems overgegaan
op rubberschuivers. De opgedroogde
modder wordt weer natgemaakt en
men schuift deze zo de deur uit: veel
vlugger dan men ooit gedacht
had.
Op een goederenemplacement in
Rotterdam-Zuid kwam gisteravond
een trein uit Italië aan, die geladen
was met 29 pompen. Dit materieel,
Goedegebuure, Marinus, geb: 7.11.71;
Hage, Izaak Cornelis Johannes geb:
8.7.48; Hage-van Engelen, Adriana
Kaatje, geb: 4.5.95; Mol, Maria, geb:
13.2.44; Moerland, Willem, geb: 21.
12.77.
STRIJEN.
Aanvullen op de 4e lijst, dd. 7.2.53.
Thans geborgen:
Verschoor, Anthony, geb: 21.12,92.
Zeven arrestaties
Er blijken in Nederland nog tel
kens weer lieden te zijn, die de
ramp, welke ons land getroffen
heeft, willen uitbuiten ten eigen
voordele. Zo zijn eergisterenen weer
7 personen, die in Halsteren werk
zaam zijn of in de naaste omgeving
wonen, gearresteerd, daar zij een ge
troffen kerk in Halsteren geplun
derd hebben.
De kerk, die momenteel water-
vrij is, dient als opslagplaats voor de
geschenk-zendingen, die dit zwaar-
getroffen plaatsje bereikt hebben.
Wegens het brandgevaar, dat aan
wezig wordt geacht, wordt de kerk
bewaakt en een van de bewakers
heeft zijn vertrouwenspost misbruikt
om anderen de gelegenheid te ge
ven des nachts de kerk binnen te
dringen en zich meester te maken
van sommige der aldaar opgeslagen
goederen.
In de nacht van Zaterdag op Zon
dag hield de in Halsteren patrouil
lerende marechaussee een man aan,
die beladen was met goederen en na
een kort onderzoek bleek, dat deze
goederen uit de kerk afkomstig wa
ren. Een intensief onderzo k leidde
naar nog 6 andere plunderaars en
deze parasieten zijn gisteren allen
voor de officier van justitie te Breda
geleid.-
HET WEGGESPOELDE CARNAVAL
In het Zuiden hebben vele zaken
een gevoelige terugslag ondervonden
van de afgelasten der carnavals
feesten. Het is bekend, dat vele be
drijven voor een belangrijk deel
economisch steunen, op de jaarlijks
terugkerende festijnen. Op vele car
navalsverenigingen is een beroep ge
daan mede te werken aan het vinden
van een oplossing van de moeilijkhe
den, waarin vele zaken thans zijn ge
raakt. In vers'cheidene plaatsen wil
men nu na de vasten, vaak onder een
andere naam. toch festiviteiten orga
niseren, om* de verliezen enigszins
te comoenseren.
De Oeteldonkse club te 's-Herto-
genbostoh heeft zich gedistancieerd
van de gedachte aan een zgn. zomer
carnaval. Men stelt zich in Oeteldonk
op het standpunt dat alleen op de
drie dagen voor As-Woensdag carna
val kan worden gevierd. Zijn deze
drie da.ffen achter de rug dan is het
carnaval voorgoed voorbij. Men
wenst zich derhalve niet in te laten
met wat men in Oeteldonk „sur
rogaatcarnaval" noemt.
Dit neemt echter niet weg dat de
Oeteldonkse club, wanneer haar me
dewerking voor een zng. Oëteldonks'-
dag zou worden gevraagd, deze me
dewerking zou verlenen. Veel van de
moeilijkheden had men kunnen voor
komen, zo redeneert men in het Zui
den als, er een bundeling der carna
valsverenigingen was geweest. Men
wil thans komen tot een grote car-
navalsbond, waarover op grote schaal
thans besprekingen worden gevoerd.
Niet geven, maar offeren
dat door het Italiaanse ministerie van
landbouw in samenwerking met de
pompenfabriek Pellizzari in bruik
leen beschikbaar is gesteld ter be
strijding van de watersnood, heeft
een gezamenlijke capaciteit van een
milliard liter water per etmaal. Ook
de bijbehorende uitrusting, zoals die
selaggregaten, dynamo's en een com
plete onderhoudsuitrusting is aanwe
zig. Behalve de elf wagons, die deze
goederen vervoerden, was een perso
nenrijtuig aan de trein gekoppeld
met het Italiaanse bedieningsperso
neel.
