Mossadeq
won!
De onrust in de hoofdstad van Perzië
Kansen van E,V G - verdrag
Onveilig Java
Tol voor de
Himalaya
Debat over
Korea
Tunnel onder
Kanaal
Daalt binnenkort een luchtwesp
in het centrum van Rotterdam?
69 millioen
gulden
DINSDAG 3 MAART 1953
44ste JAARGANG No. 12828
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935. Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w.. f 2.— p. mnd., I 6— p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert-i 15 ct. p. mm. reletwntjea t 1.50
VERKIEZINGS-
LAWAAl
fn de Pinksterweek zal Nederland
opnieuw ter stembus tijgen. Deze
tweede raadpleging des volks binnen
het bestek van één jaar is voor het
goede wel wat te veel. Er zijn staats
burgers, die ieder jaar een verkiezing
zouden willen houden, om zich te
verlustigen in de stijgende of da
lende totalen en brede beschouwin
gen daaraan vast te knopen. Het
landsbelang is echter weinig ge
diend niet het herhaalde in bewe
ging zetten van de logge verkie-
zings-machinerie en nog minder met
het oproepen van de gebruikelijke
verkiezingspropaganda, welke vaak
uitblinkt door een verrukkelijk-kin-
dérlijke eenzijdigheid. Daarvan moch
ten wij reeds een voorproefje sma
ken, toen onlangs een woordvoerder
van de Partij van de Arbeid ver-
klaarde, dat we de bouw van het j
Een levensgroot schilderij van
Mossadeq heeft de foto's van de
Sjah, die eerst aan de hekken van
het parlementsgebouw hingen, ver
vangen. De wachtposten beletten de
mensen niet het voorplein op te
stromen, waar zij de kreet „Mossa
deq overwinnaar" aanhieven. De me
nigte ging uiteen om zich met span
doeken en foto's van Mossadeq naar
de begrafenis van de omgekomen
student te begeven.
De militaire gouverneur van Te
heran, heeft zijn ontslag genomen
wegens het gebrek aan discipline,
waarvan zijn officieren en manschap
pen blijk hebben gegeven. De hoofd
redacteur van het oppositieblad
,.Dad", die een paar dagen geleden
van een bezoek aan India was terug-
DODE STUDENT rukkende betogers aan. De commu- gekeerd, is gisteren gearresteerd.
tnisten hadden zich in groter getale Een groep gepensionneerde officieren
Leidse"station aan "de noeste arbeid j De menigte kwam gisteren in be- dan anders onder de demonstranten heeft gisteravond trouw gezworen
dier partij te danken hadden. Mis- roering toen haar het stoffelijk over- gemengd. Zij waren het die „Weg aan Mossadeq en de regering. Radio-
schien dat een navolger verder zal schot getoond werd van een pro- met de monarchie" en „Weg met de Teheran riep om dat uit alle delen
gaan, en de tegenslagen bij de sta-1 Mossadeq student, die volgens ge- zoon van Rheza Khan" riepen. Hun van het land telegrammen binnen-
tionsbouw aan de Anti-Revolution- ,ruchten door communisten om het le- partijorgaan deed een beroep op Mos- gekomen zijn, waarin steun wordt
nairen gaat wijten. ven was gebracht. Troepen werden sadeq om zich bij de Toedeh aan te toegezegd aan Mossadeq en waarin
Dergelijke staaltjes van voorlich- onmiddellijk ter versterking ontbo- sluiten in een anti-imperialistisch bestraffing van de samenzweerders
ting zullen in de komende voorbe- den> maar het duurde een uur voor-1 front. I wordt geëist.
reiding van de nieuwe verkiezingen dat de orde was hersteld. Een poli- j
Mossadeq wint strijd om de macht
Arrestaties onder Perzische officieren
In Perzië is de situatie nog niet helemaal opgeklaard, al schijnt de ontwik
keling van de gebeurtenissen er wel op te wijzen, dat de strijd om de macht
in het voordeel van Mossadeq verloopt. Tienduizend Perzen hebben giste
ren in Teheran voor premier Mossadeq gedemonstreerd, 's Avonds keerde
de rust in de Perzische hoofdstad, die drie dagen ernstig verstoord is ge
weest, weer. Twee kolonels en drie andere officieren moeten gearresteerd zijn
omdat zij menigten, die tegen Mossadeq betoogden, hadden toegesproken.
'L ij waren de eersten van 60 officieren van wie Mossadeq de arrestatie heeft
bevolen. De politie gebruikte traangas om de betogers voor het parlements
gebouw, die leuzen voor Mossadeq schreeuwden, te verspreiden.
méér ten beste worden gegeven. tieagent moet neergestoken zijn in
Het is de gewone methode van stem-de buurt van het communistische
ming maken vóór de stemming, bij „vredescentrum", waar soldaten in
welke alstoonbeeld worden geko- 1 de lucht hebben geschoten. Twaalf
zen de reclame-campagnes voor een communistische betogers werden ge-1
bepaald soort scheerzeep of een be- I arresteèrd omdat zij „Weg met de T^o^r»dioft^ld
paald soort reinigings-middel voor j Sjah" riepen. De communisten beko-1 A 1JV*
de vuile was. In deze lawaaierige tijd I gelden vier Amerikaanse jeeps met
schijnt aan een lawaaierige propa-stenen.
ganda niet te ontkomen te zijn en dat Rondom het paleis van de Sjah en
te minder als men van de mening Mossadeq's woning waren gisteren v.e j J
uitgaat een mening, welke psy- j nog meer wachtposten en tanks sa- 010 c
chologisch niet zonder grond ls_~~ mengetrokken. De 73-jarige premier
dat het grote publiek of wel Jan Pu- bracht voor de derde maal de nacht
bliek meer drijft op het gevoel dan i jjoor jn officierenclub van Tehe-
dp de rede. ran. Hij heeft het parlement tot he-
Men moet wat lawaai schoppen en ^en (je ^<1 gegeven om hem zijn ver
stunts uithalen om in het gevlei te trouwen te schenken, anders wil hij
komen bij de kiezers, maar al kan
geen enkele partij daaraan ontsnap-
pen op straffe van verlies in popu-,
lariteit, een complimentje voor de
democratie betekent deze methode
r.iet. Voor de tweede maal binnen
één jaar zullen we een golf van po
litieke reclame moeten doormaken
en dat geeft altijd een politieke on
rust en een politieke vliegenvange-
rij, welke zich somtijds kwalijk ver
staat met het landsbelang.
Wat bij de watersnood-ramp ho
gelijk werd geprezen namelijk de
eensgezindheid van het éne volk in
het éne land wordt door zulk een
campagne laten we hopen niet we
zenlijk, maar dan toch naar de uiter
lijke schijn weer aan het wankelen
gebracht. Het leek er aanvankelijk
op, dat zelfs uit de watersnood po
litieke munt moest worden geslagen,
toen de fractieleider der P. v. d. A.
in de Tweede Kamer haast-je rep-je
„schriftelijke vragen" ging stellen
aan de minister, terwijl de verkleu
mende landgenoten nog in de bo
men en op de daken zaten, maar
deze vragen welke veler ergernis
opwekten zijn weggespoeld in de
algemene deernis. Wij nemen aan,
dat mr. Burger deze vragen stelde
om de communisten die altoos met
vragen en moties in de weer zijn
de loef af te steken, een politiek-
prijzenswaardige beweegreden dus,
doch hij had zich de moeite kunnen
sparen, omdat de tactiek van de
communisten bij deze nationale ramp
zo idioot is geweest, dat men zich
afvraagt of zij met alle geweld de
hun reeds schaars toebedeelde volks
gunst wilden verspelen.
De komende gemeenteraads-ver-
kiezingen, welke een nieuwe peiling
betekenen van de opinie van het
Nederlandse volk, zullen daar het
antwoord op moeten geven. Maar
een volksstemming laten houden.
Studenten voerden gisteren de op-
tendemocratische partij verklaard,
dat alle zes ministers van buiten
landse zaken te Rome het er over
eens waren, dat het EVG-verdrag
niet moet worden veranderd. Ook de
is enigszins verminderd j Franse minister van buitenlandse za-
had hiermede inge-
Hij voegde hieraan toe, dat deze
ministers ter gelegenheid van de bij
eenkomst van de Raad van Europa
te Straatsburg waarschijnlijk in de
gelegenheid zullen zijn het gehele
vraagstuk opnieuw te bespreken.
tenlandse zaken van „Klein-Europa",
aldus politieke waarnemers te Bonn.
De meningsverschillen tussen
Bonn en Parijs over de werkelijke
betekenis van de besluiten van Rome
hebben in de Westduitse hoofdstad
enige teleurstelling gewekt. De in
druk overheerst, dat kanselier Aden-
auwer en de Franse minister van
buitenlandse zaken Bidault de con
ferentie van Rome ieder op hun eigen
manier uitleggen en dat er ruimte
voor tegenstrijdigheid tussen beide
interpretaties bestaat.
Bidault heeft Maandagavond nog
ir. een verklaring gezegd, dat de
Franse aanvullende en verklarende
protocollen op het EVG-verdrag,
waarin geen enkele wijziging van
het verdrag wordt voorgesteld, in de
ogen van de Franse regering een
fundamentele noodzaak blijven.
De Westduitse bondskanselier
Adenauer heeft Maandag tegenover
de Bondsdagfractie van zijn chris-
Een bende ter sterkte van circa
300 man is dezer dagen doorgedron
gen in de desa Drawati (Tjipaku-
Tjitjalengka). Een 25-tal woningen
werd geplunderd. Eenheden van het
leger openden het vuur op de plun
deraars,, waarbij een onschuldige
door een verdwaalde kogel werd ge
dood. Eén der bandieten kon worden
gearresteerd.
De kampong Tjiberu in het Madja-
lajase (Z.O. van Bandung) is Zater
dagavond 10 uur door een bende van I
onbekende sterkte bezocht. Twintig I
huizen werden leeggeroofd, terwijl!
drie huizen in brand werden gesto-
ken. i
De eendaagse treinverbinding Ban-Albanië is wel de kleinste onder
dungSurabaja zal tot nader aan- de satellieten van Sovjet-Rusland,
kondiging worden gestaakt, daar er maar het doet braaf mee.
Albanië doet mee
Zaterdag op de trein weer een nieu
we aanslag is gepleegd en wel tussen
Warungbandrek en Tjipeundjeu. De
locomotief, twee personenwagens en
enige goederenwagens derailleerden.
waardig worden, al zouden andere
partijen die weg in de naaste toe
komst inslaan.
Hen op die weg te volgen zou met
name bij het Katholieke volksdeel
weinig gewaardeerd worden. Ka
tholiek betekent „algemeen" en een
Katholiek, zelfs al practiseert hij
niet al te ijverig, krijgt van huis uit
het wijde vèrgezicht mee van een
wereld-godsdienst en het nog veel
wijdere perspectief: „d'ydelheden
vrezen, dat nóch de geestelijke hier beneden" ruimer op te vatten
sabotage, die de communisten bij de in deze „werrelt, die soo dwerrelt"
watersnood hebben gepleegd, nóch omdat: „eeuwigh gaet voor oogen-
de doods-vlucht der duizenden van bliek". Op een van de vorige partij-
het „bevrijde" naar het vrije deel j raden van de Katholieke Volkspartij
van Berlijn, nóch de vervolging der werd de vraag gesteld, waarom de
joden in de rode heilstaat, bij machte fractie in de Tweede Kamer zo wei-
zullen zijn de verblinde ogen te nig vragen en moties indiende. We
openen. Men had mogen verwachten, hebben vertrouwen in de brede de-
Via de Griekse grensplaats Casto-
ria zijn in Saloniki berichten binnen
gekomen over een verontrustende en
nietsontziende campagne tegen de Jo
den in Albanië.
De Joden die aan de massamoorden
van de tweede wereldoorlog ontsnapt
zijn in Albanië, worden thans gevan
gen genomen door de communistische
autoriteiten. Hun goederen worden
zonder meer verbeurd verklaard, op
beschuldiging dat zij pogingen doen
het Hoxha-regime te ondermijnen.
Een poging van verschillende Joden
om per schip naar Italië uit te wij
ken, is mislukt en het gevolg er van
is, dat alle in Albanië woonachtige
Joden worden gearresteerd.
Nepal is van mening, dat het nu zó
druk gaat lopen met al die expedi
ties naar de Himalaya, dat het hoog
tijd wordt er een extra slaatje uit te
slaan.
Alle expedities, die in de toekomst
de Himalayatoppen willen bestijgen,
zullen voortaan een speciale belasting
aan de regering van Nepal moeten
betalen. Tot dusver werd er niets ge
heven.
Andere voorwaarden welke de Ne-
palese regering van heden af stelt,
zijn: 1. De bergbeklimmers moeten
vergunning aanvragen via Nepal be
richten over hun vorderingen door te
zenden.
2. De Nepalese dragers moeten in
de toekomst volledig in de glorie var
de expeditieleden delen.
CANADEES PASSAGIERS
VLIEGTUIG NEERGESTORT.
Een passagiersvliegtuig met straal
aandrijving, type Comet, van de Ca
nadian Pacific Airlines is vanochtend
vroeg op het vliegveld van Karatsji
neergestort.
De bemanning van vijf en zes pas
sagiers zijn om het leven gekomen.
De passagiers waren technici van
de luchtvaartmaatschappij.
Het vliegtuig, dat geheel is uitge
brand, was op weg naar Australië.
Dubbele verjaardag
ten Vaticane
Paus Pius XII heeft gisteren in
alle eenvoud en rust zijn 77ste ver
jaardag gevierd en de 14de van zijn
pauskeuze. Van alle officiële gebou-
en in Vaticaanstad woei de pause
lijke vlag. Dat was dan ook de enige
manier, waarop het Vaticaan de dub
bele pauselijke feestdag heeft ge
vierd.
De Paus zelf heeft de dag doorge
bracht in gezelschap van zijn dok
ter, zijn twee staatssecretarissen,
mgrs. Montini en Tardini, en zijn
neef Carlo Pacelli. Hij is nog steeds
herstellende van een zware aanval
van griep. Als de vooruitgang in de
gezondheidstoestand van de Paus
aanhoudt, zal hij waarschijnlijk op
12 Maart de pontificale hoogmis in
de Sint Pieter bijwonen, die dan
wordt opgedragen om zijn kroning
(tien dagen na zijn verkiezing) te her
denken. Voorlopig is gepaald, dat de
openbare audiënties op 19 Maart,
feestdag van Sint Joseph, zullen wor
den hervat.
Duizenden telegrammen uit alle de
len van de wereld zijn binnenge
stroomd om de Paus geluk te wen
sen.
De Sowjet-minister van Buiten
landse Zaken, Wisjinski, heeft giste
ren in de politieke commissie der
Verenigde Naties de beschuldiging
uitgesproken, dat de Amerikaanse
Republikeinse Partij bewezen heeft
geen vredespolitiek te volgen maar
eerder een tegenovergestelde.
Hij beschuldigde de nieuwe Ame
rikaanse regering er van een aantal
maatregelen genomen te hebben om
de oorlog in het Verre Oosten uit te
breiden.
Op de vorige week door de Ameri
kaanse vertegenwoordiger Lodge
uitgesproken beschuldiging, dat de
Sowjet-Unie de aanvallers terzijde
stond, antwoordde Wisjinksi dat de
Sowjet-Unie geen verdrag met
Noord-Korea heeft en dat zij niet
verplicht is wapenen aan Noord-Ko
rea te verkopen en dat zij dat ook
niet heeft gedaan behalve toen de
Russische troepen zich terugtrokken.
Wisjinski gaf wel toe, dat de Rus
sen wapenen aan China hebben ver
kocht. In een kort antwoord zei de
Amerikaanse afgevaardigde Lodge,
dat de Sowjet-unie had „toegegeven
Chinese communistische strijdkrach
ten, die de V.S. reeds als agressors
hadden gebrandmerkt, te helpen".
Het geallieerde hoofdkwartier in
Europa heeft zijn goedkeuring ge
hecht aan het plan van de Franse ar
chitect Andre Basdevant voor een
gecombineerde verkeers- en spoor
wegtunnel onder het Kanaal.
De officieren van- SHAPE, die grote
militaire waarde hechten aan de uit
voering van het plan, hebben Bos-
devant evenwel meegedeeld, dat zij
weinig of niets konden doen om de
bouw van de tunnel te bevorderen,
aangezien dit uitsluitend een zaak
tussen Frankrijk er, Engeland is. En
men vreesde hier gisteravond, dat
Engeland er op dit ogenblik niet voor
zal voelen.
Door de tunnel zouden geallieerde
troepen snel en tegen luchtaanvallen
beschermd kunnen worden vervoerd.
Teneinde de vrees weg te nemen, dat
ook de vijand er gebruik van zou
kunnen maken, is Bardevants plan
erop berekend, dat de tunnel in een
noodtoestand onder water kan wor
den gezet.
Verbinding met België
per helicoptere?
Wanneer de plannen, die de Bel
gische luchtvaartmaatschappij Sa
bena momenteel koestert, werkelijk
heid worden, zal zeer binnenkort in
het centrum van Rotterdam een klein
vliegveldje aangelegd worden, dat
het landingsterrein zal worden van
de helicoptere-dienst die deze maat
schappij op Rotterdam hoopt te ope
nen.
Het wonderlijke, toestelletje, dat
tijdens de afgelopen rampdagen zo
veel onschatbare diensten heeft be
wezen, is niet alleen geschikt als
rampbestrijdingsmiddel, maar is ook
dienstig te maken voor het burger -
luchtverkeer.
Reeds enige tijd geleden heeft men
in België de wens kenbaar gemaakt
om met deze luchtwespen een dienst
op Nederland te openen. Maar naast
de voordelen zijn er ook nadelen aan
verbonden. Deskundigen hebben
uitgerekend, dat voor personenver
voer de helicootere beslist irrationeel
is; de snelheid is te gering en de
vervoercapaciteit eveneens.
Vliegende postbode
Wel ziet men pen mogelijkheid om
het toestelletje te gebruiken als vlie-
dpxaet in £efïe>can doet Sjah frCijuen
dat de Nederlandse communisten in
scharen zouden bedanken, doch daar
hebben we niets van gemerkt. Het
kan nog blijken bij de gemeente
raadsverkiezingen, maar dan zal de
watersnood, behalve bij de betrok
kenen, reeds lang vergeten zijn. Het
blijft met de communisten eèn psy
chologisch raadsel, zoals de nazi
aanhankelijkheid voor ons een raad
sel was en gebleven is.
Moeten we nu met deze voorbeel
den voor ogen, welke ïeitelijk
een motie van wantrouwen in de
algemeen-geldigheid der democrati
sche beginselen inhouden, ons ver
bitterd afwenden van het „politiek
gedoe"? Dat zou wel het domste zijn,
wat iemand kan uithalen, ook al
neigt hij tot enige reserve met be
trekking tot de doeltreffendheid van
politieke beïnvloeding op politiek-
bevooroordeelden. Aan Erasmus Is
en wel niet ten onrechte verwe
ten, dat hij op een wereldhistorisch
ogenblik in zijn studeerkamer is ge
bleven. Onze tijd, waarin alles wat I en op zijn bezonken oordeel over de
ons dierbaar en heilig is, in de waag- I grote lijnen, waarin het land moet
schaal hangt, eist van ieder van ons J worden bestuurd. Bij de gemeente-
actieve deelname aan de strijd der raads-verkiezingen zal de K.V.P. dus
openbare meningsvorming. i wederom een beroep moeten doen op
I het gezond verstand. Het mogen
Moeten we dan mee gaan doen aan dan „maar" gemeenteraadsverkie-
politieke stunts en lawaaierige zingen zijn iedereen heeft dóór,
reclame? Geheel en al zullen we dat ook gemeenteraadsverkiezingen
daar niet aan kunnen ontkojhen, I een peiling zijn van de volkswil en
willen we niet overschreeuwd wor- I wat dat betreft even belangrijk als
den. De reclame en propaganda mag de verkiezing voor de landsver tegen-
echter nooit' onwaarachtig of on- woordiging.
mocratische opvatting van het Ka
tholieke volksdeel en veronderstel
len mogen we ons daarin niet
vergissen dat het ongaarne zou
zien, dat de K.V.P. deze weg opgaat.
Het zou in zulk stuntjes onmiddellijk
het stuntelige ruiken en zijn ver
trouwen zou er door geschokt wor
den.
T"\e K.V.P., de politieke gemeen-
schap van zeer vele Katholieken,
zou door mee te doen aan het vlie
gen vangen een getuigschrift van
verstandelijk onvermogen uitreiken
aan het Nederlandse volk en haar
eigen kiezers. Het is duidelijk ge
let op de aanhang van Nazi's en
Communisten dat dit volk met
zijn eigenroem van nuchterheid, zich
hier en daar gemakkelijk laat beet
nemen. Tenzij rnen de hoogachting
voor de menselijke waardigheid
overboord gooit, zal men toch niet i
mogen verflauwen ook in de verkie-
zings-propaganda een beroep te doen
op het gezond verstand van ons volk
Nadat de Sjah van Perzië zijn volk had medegedeeld, dat hij onmiddellijk en voor onbepaalde tijd het land
zou verlaten, verzamelde zich voor zijn Paieis te Teheran een joelende menigte, die de Sjah op fanatieke wijze
wilde trachten te bewegen in het lano te blijven. De Sjah besloot zijn reis uit te stellen, en bij zijn volk te
blijven, waarmee hij de menigte tot kalmte hoopte te brengen. Deze bestormde echter het huis van Premier
Mossadeq, waarbij een aanvaller wera gtdood en verse heidene anderen werden gewond. Op de foto: Een ge
deelte van de menigte voor de poort van het Paleis te Teheran.
gende postbode, alhoewel de KLM
enige tijd geleden eens een proef
genomen heeft met een verbinding
tussen Den Haag en Amsterdam.
Men kwam toen tot de slotsom, dat
een auto even vlug de post vervoerd
had, dan het vliegtuigje.
Daar de dienst, die de Sabena zich
voorstelt te gaan onderhouden, ech
ter een langere afstand heeft
Luik, Gent, Antwerpen, Den Haag
is de mogelijkheid van tijdwinst
niet uitgesloten.
Eerst groter worden
In KLM-kringei. acht men de heli
coptere in het huidige stadium nog
beslist ongeschikt voor het inscha
kelen in de burgerluchtvaart. Wel
overweegt men daar om een helicop
tere aan te schaffen voor experimen
tele doeleinden. Zolang echter de
vervoerscapaciteit en de snelheid
van de luchtwesp niet opgevoerd
zijn, acht men het daar niet geschikt
voor het burgerlijk vervoer.
Ontploffing in een
tank
Op het terrein van de B. P. M. te
Pernis heeft zich gistermiddag een
ongeval voorgedaan, dat het leven
heeft gekost aan de 27-jarige arbei
der A. J. Huisman, gewoond hebben
de aan de Noordzijde te Bodegraven.
Een andere arbeider, de 36 jarige G.
P. Bogaars, Suzanne van Oostdijk-
straat uit Gorkum, moest met een
schedelbasisfractuur in hei Zuider
ziekenhuis worden opgenomen.
De arbeiders werkten op een tank,
die zes meter hoog was en die een
inhoud had van 140 kubieke meter.
De tank was buiten bedrijf en ge
deeltelijk met een soort asphaltpro-
duct gevuld. De mannen ontstaken
een lasapparaat en opeens ontstond
in de tank een ontploffing. De man
nen werden van de zes meter hoge
tank geslingerd. De ene overleed ter
plaatse en de andere werd ernstig ge
wond. Aan alle veiligheidsvoorschrif
ten was voldaan, zodat men over de
juiste oorzaak dan ook nog in hel
duister tast.
was gisterenavond bij
het Nationaal Rampen
fonds binnengekomen 1
Jiaviettje
Als gij te arm zijt om uw naaste
iets te geven, geef hem dan tenmin
ste een goed voorbeeld.
