Herstel zal zeer moeilijk zijn en teleurstellingen onvermijdelijk SCHADE GROTER DAN VERWACHT OudeTonge bergt zijn doden en vecht voor verbindingen Gaat de Kei dijkgat dichten 7 De hulpverlening van de Amerikaanse militairen Jarig prinsesje kreeg veel cadeautjes voor de slachtoffers DOi 'DERDAG 19 FEBRUARI 1953 DE LEIDSE COURANT TWEEDE BLAD - PAGINA De helft van de ongeveer 1100 kilometer dijk in de fampgébieden heeft zwaar geleden, aldus verklaarde de directeur-generaal van de rijks-water staat ir. A. G. Maris. Behoudens het dichten van grote en kleine breuken, 2al zeer veel tijd, materieel en zorg geëist worden om de totale schade te herstellen. Deze schade is belangrijk groter, dan men eerst verwachtte. Op het ogenblik wordt op grote schaal klein werk uitgevoerd om de schade zoveel mogelijk te beperken. Dit geschiedt door het aanlegger? van ringkades van zandzakken en klei, die het water bij normale vloed buiten kunnen houden. Bij ietwat zware voorj aarsstonmen echter acht ir Maris teleurstel- luigen en tegenslagen niet uitgesloten. De bedijkingen zijn en blijven voor lopig ook nog bijzonder kwetsbaar. HET KOMENDE DODE GETIJ ZAL VOLLEDIGBENUT MOETEN WORDEN GOEDE VOORUITGANG. Ir. Maris gaf in vogelvlucht een beschrijving van de op gang zijnde herstelwerken. Op St. Philipsland wa ren twee stroomgaten, waarvan men reeds één gat gedicht heeft. Het tweede stroomgat hoopt men bij het aanstaande doodtij (begin volgende week) dicht te krijgen. Daarna zal een perszuiger zanddammen achter de kistdammen spuiten. In de Tholense dijken is men er in geslaagd de gaten met zetsteen te dichten. In de Noordwesthoek van het eiland zijn de binnendijken ge sloten. Het grootste deel der polders zal kunnen lozen. Bij de dijk van Sta- venisse worden geen bijzondere moei lijkheden verwacht, al blijven de voorzieningen uiterst kwetsbaar. ZWARE TAAK. De Alblasserwaard is eveneens rondom afgesloten. Met grote capa citeit wordt de enorme watermassa uitgemalen. Deze waard kan ver moedelijk in April droog vallen. Behalve bij RLoon, waar men bin nen een dag of tien succes hoopt te hebben, zijn alle dijkbreuken op IJs- selmonde gedicht. De Oostelijke pol ders kunnen binnenkort, de weste lijke in Maart droog komen. De bedijking van het Voornsche kanaal op ^oorne-Putten is westelijk met acht kilometei kistdam en aan de oostzijde met zankzakken ver sterkt. De Zuid-Oosteiijke punt van dit eiland is met ringdijken gesloten. Dit gebied kan in Maart droog zijn. Voor de breuk ten Oosten van Hellevoet- sluis zal bij de eerstkomende doodtijen sluiting mee caissons geprobeerd wor den. De Hoeksewaard is bijna geheel droog, behalve het gedeelte langs de rijksweg, die van de Barendrechtse brug af loopt. Het zal wel Maart worden, voordat dit deel droog komt. Een ringkade van 1800 meter zal volgende week bij doodtij achter het enorme gaat bij Bath op Zuid-Beve land worden gelegd. Dit zeer pre caire werk zal door 1000 tot 2000 mi litairen worden uitgevoerd. De Ned. Spoorwegen zullen het zand en 300.000 zandzakken aanvoeren. Bath is daarom zo moeilijk, omdat het ver schil in getijde ongeveer vijf meter bedraagt. Achter het gat ligt een ge bied van meer dan 1000 hectare, dat bij ieder getijde leeg of vol stroomt. De stroomsnelheid in het gat is vijf meter per seconde. De ringkade zal komen te liggen over een stuk land, dat 1 meter bo ven N.A.P. ligt. Met klei, daglines en enorm veel mankracht zal men in enkele dagen tijds de kade tot bo ven normaal vloedpeil moeten leg gen. Het stroomgebied achter de dijkbreuk wordt dan teruggebracht tot ruim 200 hectare, waardoor de stroomsnelheid zal afnemen en men definitief herstel kan gaan voorberei den. Of het maken van deze inlaag- dijk zal slagen, kan men niet garan deren. Alles zal op alles worden ge zet. De vier kleinere gaten bij Bath zijn en worden provisorisch hefsteld. De situatie bij Kruiningen is ern stig. Er zijn drie grote gaten en de lt t haven is uitgestroomd. Voorts kampt i JVi CllSScïllt QCWCKCI1 Kruiningen met een groot gebrek aan drinkwater, omdat de waterleidin gen op vele plaatsen gesprongen zijn. De zuidelijke zeedijk van Noord- Beveland heeft belangrijke schade opgelopen. Ten Oosten van Kortgene zal een vrijwel geheel nieuwe dijk moeten worden gelegd. Het eiland Goeree-Overflakkee heeft tot voordeel, dat het door tus sendijken in een groot aantal compar timenten is verdeeld. Bij de haven Van Ouddorp is de drempel van een groot gat boven de hoogwaterlijn ge bracht. Aan het tweede gat wordt gewerkt, Kleinere gaten zijn reeds door mili tairen gedicht. Binnen een maand hoopt men enige .kleine polders droog te hebben. Het grote gat bij Her- kingen is reeds tot de helft van zijn breedte en diepte teruggebracht. Men hoopt de totale dichting bij een der eerstvolgende doodtijen te verrich ten. Aan het grote gat bij Den Bom mel wordt onophoudelijk gewerkt. De dijken van het land van Heus- den en Altena zijn dicht. De bema ling is in volle gang. Het eiland van Dordrecht valt binnenkort weer ge heel droog. Het herstel van de spoorbaan naar de Moer dij kbrug is gaande. De oude rijweg is niet ernstig beschadigd, de tweede, in aanbouw zijnde rijbaan wel. BOLWERK DER NATIES. Aan de overzijde van de Moerdijk- brug zijn aan weerszijden hiervan op de Brabantse kust practisch alle gaten tot boven de hoogtij waterlijn gesloten. Men is doende met het ver sterken van kades en met droogma- len. De rijweg naar Breda is ernstig beschadigd. Van de Rode Vaart af tot dicht bij Willemstad is een reeks gaten vloed- vrij gemaakt. Een groot gat ten oos ten van Willemstad wordt met zinlc- stukken te lijf gegaan. In het kustgedeelte tussen Willem stad en Bergen op Zoom wordt het diepe gat bij fort Sabina-Hendrika met zinkstokken gevuld. Verder Westwaarts is een reeks ga ten door Amerikaanse militairen ge dicht. De Nederlandse genie vol tooit deze arbeid. De Franse genie heeft bij Nieuw Vossemeer een aantal gaten gedicht. Aan twee grote stroomgaten wordt gewerkt. THEORETISCHE WATERKERING. In het waterloopkundig laborato rium te Delft wordt met spoed ge werkt aan de bouw van een model van het eiland Voorne en Putten en het ten Zuiden daarvan gelegen wa ter het Haringvliet. Het voornaam ste onderdeel van dat model is het in werkelijkheid 65 meter lange dijk- gat bij Hellevoetsluis. Zoals werd verwacht zal dit gat worden afgeslo ten door het tot zinken brengen van twee betonnen schepen. In het labo ratorium wordt nu berekend op wel ke wijze en welk tijdstip de afsluiting van het dijkgat hei best kan geschie den. Bij de onderzoekingen zal ook zo nauwkeurig mogelijk worden vast gesteld welke kracht de lieren zul len moeten aanwenden om de sche pen op hun plaats te brengen. De af sluiting zal geschieden op Dinsdag 24 Februari, enige ogenblikken voor de vloed. Het model van het gedeeltelijke stroomgebied, waarover de ramp van 1 Februari zich uitstrekte, dat zich in het laboratorium bevindt, zal wor den uitgebreid met de Oosterschelde. Zodra er een besluit zal zijn gevallen omtrent de afsluiting van de zeega ten zullen met dat model proeven worden genomen om deze onderne ming zo goed mogelijk voor te berei den. In het model, waaraan de Oos terschelde nog ontbrak, werden in dertijd de proeven genomen met be trekking tot de afsluiting van de Brielse Maas. HET WATER VALT TERUG Gevaar voor GROOTSTE ZORGENKIND. De Walcherse dijken zijn dicht. De Sloedam is onbeschadigd. De ring kade bij het gat in de Nieuwneuzen- polder bij Terneuzen is gereed. Men is bezig het gat dicht te spuiten. Schouwen-Duiveland is het groot ste zorgenkind. Vooral Schouwen ligt laag. Het leggen van een ringdijk bij het grote gat bij Schelphoek (250 me ter breed en 30 meter de zandbodem in) zal bijzondei moeilijk zijn. Het overstroomde achterland is ruim 900 hectare groot. Speciaal voor dit werk zal by Schelphoek een tweede werkhaven voor het benodigde materieel worden gemaakt. Het dichten van de havendijken van Zierikzee zal tot het eerste werk behoren, waarna de haven zal wor den uitgebaggerd. WAT REEDS DROOG VIEL. Van Rozenburg, de Krimpener- waard, Schieland en Delfland zijn alle dijken gesloten. Definitief herstel Het gat in de dijk van de polder Diederik te Melissant is gedicht. Het gevaar voor Melissant is dus gewe ken.- Deze dijkdoorbraak heeft aan getoond, dat men voorzichtig moet zijn met het openen van sluizen, daar de drang van het water uit de pol ders op openingen groot is. Bij een rondrit over Goeree Overflakkee blij ken, dat de gaten in de buitendijken nog open liggen. Bij een eventuele noordwesterstorm is het gevaar dus nog zeer groot. De burgemeesters uit de diverse plaatsen hebben bepaald, dat alleen mannen de gemeenten kunnen betreden om behulpzaam te zijn bij het herstelwerk; vrouwen en kinde ren kunnen vooralsnog ndet worden toegelaten. Nieuwe Tonge is geheel onbe woond; des nachts is er alleen een politietroep van ongeveer 30 man. De burgemeester is er overdag; des nachts is hij te Dirksland. Te Oude Tonge is men nog steeds bezig met het bergen van lijken. Gistermorgen waren er in totaal 72 geborgen, die in het massagraf aan de Spuidijk worden bijgezet. Bij het bergingswerk zijn enige kikvorsman nen, een inwoner van Oude Tonge, Hevige beroering in Amersfoort De Aimersfoortse Kei dreigt een steen des aanstoots te worden. In 1903 is de kei ontdekt door „Spekkie" (de bijnaaim van een destijds bekende Amers- foorter) onder het wegdek van de varkensmarkt, het toen nog niet beruchte verkeersplein in het hartje van Amersfoort. Voor de kei is 1953 dus een jubeljaar. Gezien de omstandigheden besloot het „Kei-comité" de feestelijk heden een jaar uit te stellen. Kort daarop kwam uit de burgerij een suggestie om de kei in de Ooster schelde te deponeren als eerste bijdrage voor het dichten van de zeegaten. De keientrekkers zouden dan voor de laatste maal in actie komen mits zy zich in het bezit stellen van een certificaat. De opbrengst van deze certifi caten zou in het Rampenfonds komen. Op deze wijze wil men dat, Amers foort van de naam „Keistad" afkomt. Men voelt meer voor een nevennaam als „Het Brugge boven de rivieren." Voor de Amersfoorters betekent dit voorstel de knuppel in het hoender hok. Er zijn heftige voor- en tegenstanders. Het ziet er naar uit, dat de gioep, die de kei in Amersfoort wil houden, belangrijk sterker is. politie en drie boten ingeschakeld. Er staat nog water op de puinhopen, waardoor het bergingswerk aanzien lijk wordt bemoeilijkt. Er wonen nog ongeveer 150 burgers in hun huizen, die zowat van alles zijn verstoken. De plaats is practisch nog onbereik baar. Men kan er via Achthuizen Sluishaven komen, maar het gaat met veel moeite gepaard Ouddorp is bij laag water per auto te bereiken. Er staat evenwel een sterke stroom over de weg. Heden zijn 200 militairen van de genie gekomen om daar de weg een meter op te hogen-. Als er niets bijzonders gebeurt, zal er een beter verkeer mogelijk zijn. De in woners van Oud dorp en Goeree mo gen de gemeente niet verlaten of binnenkomen dan met vergunning. In Middelharnis en Sommelsdijk worden bepaalde gedeelten in het dorp vrijgegeven voor bewoning. Kinderen worden nog niet toegela ten. Te Herlingen zijn de scholen be gonnen. Te Den Bommel zal men met een zandzuiger, die bestemd was voor Australië en hier is ingeschakeld, zulk een massa zand opspuiteh, dat men zeer binnenkort het gat in de dijk dicht hoopt te krijgen. LIJN DORDRECHT—GORCUM. Tussen Dordrecht en Gorcum is he denmorgen te 7 uur het treinverkeer volledig hervat overeenkomstig de in de reisgids vermelde dienstregeling. Aangezien tussen Dordrecht en Slie- drecht langzamer dan normaal moet worden gereden, zullen de treinen acht minuten vroeger dan in de reis gids is aangegeven, van- Dordrecht vertrekken en in tegengestelde rich ting 10 minuten later te Dordrecht aankomen. Ten behoeve van inwoners van Sliedrecht, die het station aldaar niet kunnen bereiken, zullen alle treinen te Baanhoek stoppen. De tij delijke verbinding tussen Dordrecht en Gorcum met treinen en autobus sen vervalt hiermede. EVACUé'S NAAR PLATTELAND Een groot aantal evacué's zal in de eerstkomende dagen Delft verlaten en een onderdak vinden in de rand gemeenten. Zo zal Pijnaeker bewo ners opnemen uit de plaatsen 's-Gra- vendeel en Nuimansdorp. Het streven is er nl. op gericht om de inwoners van eenzelfde plaats zoveel mogelijk bij elkaar te houden. De studenten paviljoens, welke door de studenten ten dele voor de evacué's waren af gestaan, zullen weldra weer ter be schikking van de studenten zijn. Ook zal in enige scholen het onder wijs kunnen worden hervat. OOK EEN DIEREN-RAMPEN FONDS. De Nederlandsche Vereeniging tot Bescherming van Dieren, die evenals de Politiebond, vanaf de eerste J" van de ramp alles heeft gedaan hulp te verlenen, heeft daarnaast ook direct een jproep gedaan voor finan ciële steun, waarop tot op 14 Februari een bedrag van ruim 10 mille door haar werd ontvangen. Toen de Bond van Politie-ambtena- ren in Nederland tot Bescherming van Dieren met het voorstel kwam om voor wat deze inzameling betreft een apart Fonds op te richten en de We reld-Federatie haar instemming met dit plan te kenntn gaf door mede oprichter te wihen zijn, is de Ned Vereeniging daarmede volgaarne, te wille van de eenheid van de actie, ac- coord gegaan en Ls een „Dieren-Ram penfonds" door de drie organisaties op 11 Februari 1953 opgericht. Voorzitter van het Stichtingsbestuur is dr. mr. W. Hugenholtz, te Leiden. OjoSc PuiiiAaad moet in u.titiq,heid In het door watersnood zwaar getroffen 's-Gravendeel ls men ure.- aan net werk om zich van de geleden schade zo goed mogelijk te herstellen. Nu het water enigszins is gezakt proberen de bewoners iets van hun huisraad In veiligheid te brengen. Een inwoonster van 's-Gravendeel komt per boot van zulk een tocht terug. 1672 mensen gered Bijna 2.000 Amerikaanse militairen, die in de afgelopen twee weken heb ben deelglnomen aan het hulpverle- ningswerk in en boven de geteister de gebieden in Zeeland en Brabant, hebben gisteren hun taak beëindigd en zijn inmiddels weer naar hun garnizoen in Duitsland teruggekeerd. Twaalf Amerikaanse militairen en een officier, ,die in de Nederlanders zullen instrueren in het gebruik van waterzuiveringsinstallaties, en 15 Amerikaanse ducks blijven voorlo pig in Nederland. Tijdens hun verblijf in de rampge bieden hebben de Amerikanen 758 personen met ducks en 914 perso nen met vliegtuigen (waarvan 893 met helicopteres) gered. Met Ame rikaanse ducks werden bovendien nog 659 dieren van ondergelopen boerderijen in veiligheid gebracht. Het hulpverleningswerk geschiedde in nauw overleg met de Nederlandse strijdkrachten. De Amerikanen wa ren ook behulpzaam bij het herstel van beschadigde en doorgebroken dijken en bij andere werkzaamheden. De ducks transporteerden 17.725 arbeiders en militairen naar de door gebroken dijken en voorts 123 ton materiaal benodigd voor het herstel van de dijken. Deze transporten om vatten o.m. 22.090 gevulde en 28.000 lege zandzakken. Voorts waren de ducks behulpzaam bij het in veliig- heid brengen van 18 ton huisraad, 59 voertuigen, 227 landbouwwerktuigen, 392 ton graan en 2000 dozijn eieren. De Amerikanen legden voorts no? vijf mijl telefoonkabel aan en markeer den over een afstand van 23 mijl wegen met palen. Vier vaartuigen "an de Amerikaanse marine vervoer- 'en 3800 ton materiaal voor het her tel van de dijken. Een detachement 'an het 57e „Quartenrféister Aerial Supply Company", dat van Valken burg af opereerde met c 119 „Flying Boxcars", dropte per parachute bo ven de rampgebieden meer dan 200 Bij de vele cadeautjes, die gisteren voor de jarige prinses Marijke op het paleis Soestdijk arriveerden, bevon den zich ook een groot aantal pakjes en brieven, waarin kinderen uit alle delen van de wereld, giften stuurden voor de slachtoffers van de waters nood. De reacties van het jarige prin sesje op dergelijke cadeautjes toon den aan, dat zij erg meeleeft met de slachtoffêrs van de ramp. Doch niet alleen gisteren stroomden goede ga ven voor de rampgebieden het paleis Soestdijk binnen, ook op andere da gen komen er tientallen brieven ge richt aan de koningin met giften voor de ramp. Deze bedragen variëren van 5 francs tot 5.000 dollars en iedere dag wordt er op het paleis een postchéque geschreven om het bedrag op giro rekening 9575 over te maken. De jamstad Tiel wacht nog even met het uitschrijven van zijn giro biljet, want alhoewel de diverse ac ties daar reeds de 100.000 gepas seerd zijn, verwacht men, dat de totaal opbrengst voor de wa tersnood nog belangrijk hoger zal komen liggen. De gemeenteraads leden van Maasbiee besloten om hun presentiegelden van twee vergade ringen over te maken op het rampen fonds en dit betekende weer 110. meer voor de slachtoffers. De boeren leenbank en de L.T3. te Kessel, die beide dit jaar hun 50-jarig bestaan zouden vieren, besloten tot een zeer sobere viering, zodat zy van het voor de festiviteiten uitgetrokken bedrag 2.000.voor de slachtoffers be schikbaar konden stellen. De Ameri kaanse stad Boulder die met ban den van vriendschap aan> Meppel ver bonden is, stuurde aan deze Ned. stad 100 voor de rampgebieden en op Nieuw Guinea hebben de tiental len acties voor het getroffen Neder land reeds meer dan een ton opge bracht. Het Franse stadje Mantes heeft besloten Stavenisse te adopteren en het „L'orchestre National de la Radio-diffusion Frangaise", dat gis teravond een uitvoering gegeven heeft in het gebouw Kunsten en We tenschappen te Den Haag, stelden hun salaris van deze avond beschikbaar voor de nood en hielden tijdens de pauze een Amerikaanse verloting van meegebrachte kunstvoorwerpen, eveneens ten bate van de slachtoffers. EMBALLAGELOODS VAN CON- SERVENFABRIEK TE WARFFUM UITGEBRAND Een felle uitslaande brand heeft in de afgelopen nacht een grote embal- lageloods van de Wilco-conserven- fabriek te Warffum verwoest. Het vuur, dat omstreeks negen uur door een passerende arbeider werd ont dekt, greep snel om zich heen. Dank zij de samenwerking tussen de be drijfsbrandweer en de brandweer corpsen uit Warffum, Gaflo en Us- quert kon overslaan naar het fa brieksgebouw echter kon worden vookomen. De emballageloods ging evenwel in de vlammen op, evenals een grote hoeveelheid verpakkings materiaal, een grote partij gedroogde uien, een 25.000 potten tomatensap en 25.000 potten meikersen op sap. Verzekering dekt de schade, die op 500.000.wordt geschat. ton dijkmateriaal en andere benodig- heden. Behalve de normale evacua tieactiviteiten vervoerden vliegtui gen van de Amerikaanse luchtmacht en de Amerkaanse marine nog 650 ton goederen. Portugees zwijntje op gironummer 9575 De Nederlandse consul In Portu gal stond enige dagen geleden wel eventjes verbaasd te kijken, toen aan zijn ambtswoning te Oporto een zwijntje van 150 kilo werd aangebo den voor de rampgebieden in Neder land. Dit aanbod demonstreert de spon taneïteit, waarmede de Portugezen de hulpacties voor Nederland voe ren. De Portugese radio heeft vele uren van haar zendtijd voor de actie „In dienst van Holland" beschikbaar gesteld en de stroom goederen en geld blijft het consulaat binnen stromen. Maar het varken bood toch wel enige technische moeilijkheden. Na tuurlijk kon de consul dit aanbod niet weigeren, te meer niet, daar het voor de eigenaar een werkelijk of fer betrof, want het was een „York shire Large White" dat in Engeland de kapitale som van 1.600,kost. Een kapitein van een Nederlands schip, dat toevallig in de haven lag, verklaaide zich bereid het beestje kosteloos naar Nederland te brengen en de douane-formaliteiten werden voor dit byzondere geval maar ach terwege gelaten. Het zal voor het rampenfonds een moeilijke opdracht worden, om dit kostbare beestje een definitieve eigenaar te bezorgen. Meer Nederlanders naar de V.S. 1 Senator Homer Ferguson (rep. Mi chigan) heeft gisteren voorgesteld, dat het Amerikaanse Congres de im- migratiewetten opschort om de toe lating tot Amerika van 50 000 Neder landers, die door de recente over stromingen rechtstreeks getroffen werden, mogelijk te maken. Een soortgelijke wet werd reeds bij het Huis van Afgevaardigden in gediend. Door het ijs gezakt Twee jongens verdronken Twee Maarsen e jongens die sinds jl. Zondagmiddag waren vermist, bly- ken thans in een plas nabij Maarse- veen te zijn verdronken. De rijkspoli tie heeft, na reeds herhaaldelijk in de omgeving te hebben gedregd. Woens dagmiddag in de polder Buitenweg de lijken van de twee jongens geheel onder water aangetroffen. Met andere schoolvrienden waren beide tienjarige jongens Roei Bontrop en Jacob Nieuwhof Zondagmiddag de deur uitgegaan om op de plassen „ijs te kraken". Toen zi.j tegen de avond ndet gelijk met hun kameraadjes thuiskwamen en ook enige uren later niet verschenen, waarschuwde men de politie. Volgens sommige jongens zou het tweetal voornemens zijn geweest om langs een andere weg terug te gaan, doch de verklaringen gaven weinig houvast. Mogelij1 heeft het tweetal gepoogd om over de bevroren plassen terug te lopen. WIJDINGEN BIJ PATERS VAN DE H. GEEST. In de kapel van het Groot-Scholas- tikaat der Paters van de H. Geest te Gemert zal door Z. H. Exc mgr. Ja cobus Teerenstra, tit. bisschop van Bure, Apostolisch Vicaris van Doumé (Kameroen) op 28 Februari he»t Priesterschap worden toegediend aan Frater Fr. v. d. Bijllaardt (Den Haag), en het Subdiaconaat aan de Fraters P. Pouls (Neer), A. v. Zonneveld (Den Haag), J. Bazelmans (Eindho ven), J. Odenkirchen (Roermond), H. Kusters (Gennep), J. Schiks (Waspik) en J. v. d. Pauw (Rotterdam), allen van de Congregatie van de H. Geec4

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 5