Honderden wachten wanhopig
op reddingbrengende boten
Hulpverlening op grote schaal uit
binnen- en ook uit het buitenland
Overstroming ook in
Engeland nationale ramp
DINSDAG 3 FEBRUARI 1953
DE LEIDSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA 4
EEN UUR LOON AFSTAAN
Het hoofdbestuur van het Ned. Rode Kruis heeft een speciaal bureau „Wa
tersnood" ingesteld, dat gevestigd is op de Princessegracht 27 te Den Haag.
De leiding van dit bureau berust bij de heer J. C. Japikse, oud-directeur
van het voormalige centraal-distributiekantoor, die de verschillende acti
viteiten van het Ned. Rode Kruis ten behoeve van de watersnood coördineert
Alle aanvragen voor materiële hulpverlening komen bij dit bureau binnen
en worden ten spoedigste door de verschillende diensten uitgevoerd.
Aanbiedingen voor materiële hulpverlening komen eveneens bij dit bureau
tinnen en worden daar gecoördineerd. De telefoonnummers zijn: 184790,
184791 en 184792.
De zendingen kleding en andere materiële goederen komen in zo grote
getale bij de intendance van het Nederlands Rode Kruis binnen, dat de
Houtrusthallen, als opslagplaats in gebruik genomen, niet voldoende
ruimte bieden. Nu zijn de koninklijke stallen evenals het circus en een deel
van de remise van de H.T.M. Fruitweg ook beschikbaar gesteld.
Onder leiding van de territorialerijkswerf te Den Helder met man en
bevelhebber, luitenant-generaal D. C. macht vaarklaar gemaakt.
Buurman van Vreeden, vechten
16.000 militairen naast de burgersj
tegen het opdringende water. Er wor-
den nog 20.000 militairen in reserve
gehouden. Marine-boten uit Rotter
dam en Vlissingen zijn reeds giste
ren begonnen met hulpverlening. Af
delingen van de Marine in Den Hel
der zijn over zee en door binnen-wa-
teren naar de noodgebieden gegaan.
Magazijnen van het leger zijn inge
schakeld.
De „mobilisatie" van het Neder
landse leger is gisteren volkomen ge
slaagd. Ongeveer 12 uur na de oproep
van de staf-chef, generaal Hasselman,
Heden vertrekt het schip naar Am
sterdam, waar het snel tot nood
hospitaalschip zal worden ingericht.
Een millioen door landbouw en
zuivelbereiding toegewezen.
Het Nationaal Rampenfonds deelt
mede:
Zo juist is 1.000.000 toegewezen
gekregen als bijdrage van de geor
ganiseerde Nederlandse Landbouw
en de georganiseerde Nederlandce
Zuivelbereiding, ter leniging van de
nood in de door de stormramp ge
troffen gebieden. Het geld wordt ge-
waren vrijwel alle troepen op de nomen uit het Zuivelfonds.
plaats van bestemming. Het leger ver
leent alle bijstand. De leiding van het
reddingswerk is in handen van de
burgerlijke overheid.
Het leger houdt geneeskundige en
transportcolonnes in gereedheid voor
het geval de burgerlijke autoriteiten
er behoefte aan mochten hebben.
SCHEPEN INGESCHAKELD
Het hospitaalkerkschip De Hoop"
is uit Amsterdam vertrokken met als
voorlopige bestemming Hellevoet-
sluis, alwaar het instructie zal krij
gen van 't Nederlandse Roode Kruis
ter inschakeling bij de hulpactie.
In totaal waren vijftig visserssche
pen van allerlei grootten en types
uit IJmuiden vertrokken en stoom
den zwaar .bemand en geprovian
deerd op naar het Zuiden met be
stemming Zierikzee. De schepen zul
len proberen het geteisterde Zeeuws-
Vlaanderen te helpen. Met deze vloot
hoopt men tienduizenden personen
te kunnen evacueren. Ook uit de an-
Britse vaartuigen onderweg
Een vloot van landingsvaartuigen
en motorbarkassen met Britse- en
Belgische bemanningen is van Duits
land uit onderweg naar de over
stroomde gebieden in Nederland,
aldus is door het Britse Rijnleger me
degedeeld. De vloot bestaat uit der
tien landingsvaartuigen en drie mo
torbarkassen, die door Belgen zijn
bemand.
De „Royal Air Force" heeft door
middel van de Britse Luchtmacht
attaché te Den Haag 500 man met
genie-uitrusting en voorraden en 'n
medische afdeling aangeboden.
Hulp uit vele landen
De Amerikaanse en Canadese am- i
bassadeurs en de Britse zaakgelas- J
tigde hebben daadwerkelijke steun
aangeboden. De Franse en Belgische j
regeringen hebben troepen ter be- j
schikking gesteld. De Amerikaanse
generaal, Manton Eddy, opperbevel- j
hebber van het Amerikaanse leger in
Europa, is Maandag uit Wiesbaden
naar Den Haag gevlogen om een in
zicht te verkrijgen over de hulp die
het Amerikaanse leger zal kunnen
verlenen. Hij heeft ruime toezeggin
gen gedaan. De Duitse Bondsregering
Qieeft medegedeeld, dat de Duitse ri
vierpolitie motorboten en pomp-in-
stallaties ter beschikking van de Ne
derlandse autoriteiten stelt.
Een van onze grootste internationa
le bedrijven stelde een half millioen
beschikbaar.
Verder kwamen gisteren binnen
van enige bedrijven 100.000 en een
overstelpende stroom van bijdragen,
variërende van 25 ct. tot enige tien
tallen guldens.
Het adres van het nationaal ram
penfonds is Statenlaan 81, Den Haag,
giro 9575.
EEN UUR LOON AFSTAAN
Het bestuur van de Stichting van
de Arbeid heeft zich in een gister
avond te Amsterdam gehouden spoed
vergadering beraden over de eerste
hulp, die het Nederlandse bedrijfsle
ven in al zijn geledingen zou kunnen
verlenen aan de slachtoffers van de
nationale ramp, die ons land heeft
getroffen.
Het bestuur van de Stichting van
de arbeid besloot een dringend be
roep te doen op alle Nederlandse
werkgevers en werknemers om als
eerste bijdrage in de nood, die over
zovele tienduizenden is gekomen, de
navolgende maatregelen ten uitvoer
te brengen:
1. Door alle werknemers zal nog de
ze week via hun werkgever een
bijdrage worden gentort in het Na
tionaal Rarrfoenfonds ten bedrage
van tenminste één uur loon of sa
laris, welke bijdrage door de werk
gevers met 'n gelijk bedrag wordt
verhoogd.
2. Oo een bedrijfstaks- of onderne-
mingswijze te regelen manier zal
op korte termijn zo mogelijk door
alle werknemers ten minste acht
uur worden overgewerkt. Hetgeen
daarmede verdiend wordt, zal ver
hoogd met een geliik bedrag van
-de zijde van de werkgevers, even
eens worden afgestaan aan he
Nationaal Ramoenfonds. Ingeval
overwerk niet mogeliik is, dient er
naar te worden gestreefd oo ande
re wiize door een offer, een gelde
lijke bijdrage van ongeveer gelijke
grootte aan dit fonds af te staan.
Het bestuur van de stichting is er
ri-h van bewust, dat het oo deze wii
ze bijeen te brengen bedrag slechts
in zeer beoerkte mate aan de werke
lijke nood tegemoet komt. Het be
sloot derhalve zich t.z.t. nader te be
raden over eventueel verdere maat
regelen.
DE INZAMELING.
Overal in den lande worden al gro
te hoeveelheden kleren, schoenen,
dekens, lakens enz. voor de noodge
bieden ingezameld. Het is de bedoe
ling dat men briefjes aan de in te
leveren goederen hecht, met daarop
aangegeven maten of nummers. De
verdeling onder de getroffenen zal
daardoor aanmerkelijk worden ver
sneld. Er is vooral grote behoefte aan
dekens en lakens.
Alles wat ingezameld is, dient te
worden gezonden naar de intendance
van het Nederlandse Roode Kruis,
Fluwelenburgwal 19, Den Haag.
In het vacantiedorpje Jaywick nabij Clacion in Essex, verloren 8 mensen het leven en werden duizenden dak
loos door de overstromingen. Op sommige plaatsen, in de omgeving van Jaywick, staat het land van 10 tot 12
voet onder water. Ieder, die daartoe in staat was, moest helpen, kinderen, ouden van dagen, vrouwen en mannen
te redden. Brandweerlieden brengen de inwoners van Jaywick in veiligheid.
EEN STOMME BEDE OM HULP
Op koninklijk bevel wordt het ko
ninklijke jacht „Piet Hein" op de
„Zend ons boten, of we verdrin
ken".
Dit is de ongesproken roep, die het
verdronken Nederland uitschreeuwt
naar zijn gespaarde landgenoten en
bet achterland doet gigantische po
gingen om deze bede van mensen in
doodsnood te beantwoorden, maar 't
gaat te langzaam en de hulp is niet
voldoende.
In de eerste uren na de ramp heeft
niemand bij benadering een indruk
gekregen van hetgeen er zich in het
verdronken gebied afspeelde.
Nu is de ramp bijna drie dagen oud
en nog steeds zijn er onafzienbare
gebieden, waarvan men nog practisch
niets weet. Hele dorpen zijn door de
zee verzwolgen en men kan slechts
gissen.
De assistentie, die het achterland
onmiddellijk gegeven heeft en die in
steeds koortsachtiger tempo opge
voerd wordt, komt voor honderden
te laat. Gisteren zijn tientallen red
ders in kleine bootjes door de woeste
watervlakte gestoten om te zoeken
naar mensen, die met de moed van
een wanhopige, zich staande houden,
terwijl zij geen ander steunpunt meer
hebben, dan een door water over
spoeld dak.
Er zijn echter gebieden, die nog
steeds practisch onbereikbaar zijn.
De boten lopen vast in de modder
I van de ondiepten, die zij moeten
j passeren en de auto's zouden weg-
i zakken in de diepe delen, die ook
voorbijgegaan moeten worden, voor-
dat men de stakkers bereikt heeft,
i Men heeft gisteren met amphibie-
en rubberbootjes getracht de zee
haar prooi te ontrukken, maar wat
doet men mét een tiental bootjes te-
i gen het angstgeschreeuw van dui-
zenden?
j Toch wordt er manhaftig werk
I verricht. De mariniers, marine en
commando troepen werken 's nachts
zoveel als enigszins mogelijk is, met
zoeklichten verder; burgers, meisjes
en vrouwen, studenten en padvinders
grijpen verbeten naar de roeispanen
van wrakke roeibootjes en wagen zich
met levensgevaar op de kolkende wa
termassa. Hun dikwijls ondeskun
dige strijd met de elementen wordt
met succes bekroond, omdat zij een
bijna bovenmenselijke kracht krijgen
door het besef, dat hun hulp wel
licht nog een van de velen, die met
zijn laatste kracht zich aan een boom
top of op een krakend dak staande
houdt, kan redden.
Grote vloten schepen vertrekken
Inaar het verdronken gebied. Uit alle
delen van Nederland worden tiental
len schepen op vrachtwagens aange
voerd om daar de strijd op te nemen.
Nederland geeft geen kamp.
Koningin en Prinses Wilhelmina
trekken door overstromings-gebied
H.M. de Koningin verliet gister-arriveerde zij des middags in Hoe
morgen om 7.00 uur Soestdijk voor j dekenskerke. Vervolgens begaf zij
een nieuw bezoek aan de geteisterde zich naar Kruiningen, Hansweert-
gebieden. Na een kort oponthoud in Oost, Goes en andere plaatsen.
Den Haag heeft H.M. zich in Dor- j Via de Sloepolder ging zij vhrvol-
drecht ingescheept op een vaartuig gens naar Walcheren. Om half zes
van de Rijkswaterstaat. Het eerste j arriveerde zij in Vlissingen. In Mid-
doel was 's-Gravendeel, waar de j delburg heeft zij de nacht doorge-
Koningin de evacuatie aanschouwde j bracht. In alle gemeenten onder
en gesprekken voerde met de burge- hield zij zich met nabestaanden van de
meester, een aantal dokters en de slachtoffers, met autoriteiten en met
getroffen bevolking. i werklieden, die bezig zijh de dijken
Per boot ging de tocht verder naar j te dichten of te herstellen. Vandaag
Numansdorp, waar H.M. zich onder-! gaat Prinses Wilhelmina via Veere en
•hield met vele evacué's, die in een Kamperland naar Zuid-Beveland.
café waren ondergebracht. Ook zal zij een bezoek aan Zierikzee
In Middelharnis waadde de Ko- en aan andere gemeenten op Schou-
ningin met waterlaarzen door het wa- wen-Duiveland brengen,
ter om het gemeentehuis te bereiken, j
waar zij zich liet voorlichten over de
situatie.
De Koningin keerde om 19.00 uur
in Dordrecht terug en reed vandaar
naar Rotterdam, waar zij achtereen
Zaterdagavond is de plaatselijke
militaire garnizoenscommandant van
Makassar, kapitein W. E. Sumati, in
zijn huis doodgeschoten door een vijf
tal onbekenden. De aanvallers stop
ten met een jeep voor zijn huis, waar
na twee hunner het huis binnengin
gen en drie vuurstoten uit automati
sche wapens gaven. Luitenant Matu-
lessy, die zich in huis bevond, werd
eveneens gedood, mevrouw Matu-
lessy werd gewond.
•Bij het station Heutingsheim na
bij Ludwigsburg in Noord-Wuerttem-
berg zijn Maandagavond twee perso
nentreinen in botsing gekomen. Voor
zover bekend zijn ongeveer 16 rei
zigers zwaar gewond.
De grote Ahoy-hal te Rotterdam was in gereedheid gebracht voor de ontvangst van de getroffenen uit de
overstroomde gebieden, die in groten getale Rotterdam binnenkomen. Enorme hoeveelheden voedsel, kleding,
bedden en andere goederen zijn in deze hal ondergebracht, ter leniging van de eerste nood van de slachtoffers.
De binnenkomenden worden er liefderijk verzorgd, door U.V.V.-sters, padvinders en -sters. Een algemeen
overzicht van de Ahoy-hal, waar de mensen een veilig onderdak vinden.
^ens de evacuatiecentra in het
Feyenoord-stadion en de Ahoy'-hal-
len bezocht. Daar sprak zij o.a. met
vluchtelingen van Schouwen en
Duiveland.
Om 21.00 uur gisteravond was
H.M. op Soestdijk terug. Naar alle
waarschijnlijkheid zal de Koningin
heden opnieuw de geteisterde gebie
den bezoeken.
Rondreis van Prinses Wilhelmina.
H.K.H. Prinses Wilhelmina heeft
het gistermorgen aangevangen be
zoek door de geteisterde gebieden in
Zeeland voortgezet.
Met de veerboot Prins Willem I
Maar voor de duizenden, die uitzicht
loos staren over de oneindige, grauwe
watermassa, kunnen deze goede be
doelingen dikwijls geen redding meer
brengen. Hun nood is zo groot, dat
iedere minuut uitstel te veel is.
„Zend ons boten, of we verdrin
ken" is hun stomme klacht, totdat
eindelijk in de verte een klein licht-
puntie de komst van een redder aan
duidt, oftotdat de meedogenloze
watermassa een einde maakt aan hun
lijden.
Helpt royaal!
Giro 9575
Ingesneeuwde dorpen
in Limburg
In het zuidelijkste puntje van
Zuid-Limburg zfjn de vier dorpjes
Holset, Harles, Kottesen en Game-
rig ingesneeuwd. Ploegen arbeiders,
van in totaal 80 man, zijn gisteren uit
Maastricht en Kerkrade uitgerukt om
de bevolking, welke reeds drie da
gen van de buitenwereld was afge
sloten, te ontzetten. Op vele plaatsen
in de dalen ligt dë sneeuw meer dan
2 meter hoog.
De telefoonverbindingen met deze
dorpen zijn nog steeds verbroken
meldde de „Volkskrant". De electri-
sche stroom is uitgevallen. Een aan
tal auto's, en een bus die zich tijdens
de sneeuwstorm in deze omgeving
bevonden liepen vast en zijn volledig
in de sneeuw bedolven.
Geen Carnaval
De besturen van de Carnavals-ver
enigingen in de steden van Noord-
Brabant en Limburg hebben besloten
alle feestelijkheden af te lasten, en
zoveel mogelijk het Nationaal Ramp
fonds te steunen.
HET ONGELUKKIGE
EILAND CANVEY
De springvloed, die de Noordzee
kusten dezer dagen heeft getroffen,
heeft in Engeland reeds bijna 300
slachtoffers gemaakt.
Premier Churchill verklaarde
Maandag in het Lagerhuis, dat het
nog niet mogelijk is de totale omvang
van de ramp te meten. Het is echter
duidelijk, zo zei hij, dat de ramp op
nationale grondslag en als een na
tionale verantwoordelijkheid zal moe
ten worden bestreden.
Heel erg is het op Cantvey, een
eilandje in de Theemsmonding, dat
onder de zeespiegel ligt. Het werd in
1622 drooggelegd door de Nederlan
der Cornelius Vermuyden. Er woon
den 13.000 mensen, van wie er meer
De deneutralisering
van Formosa
Britse functionarissen hebben reeds
bij de Amerikaanse regering blijk
gegeven van hun bezorgdheid over
de militaire en politieke gevolgen
van Eisenhowers besluit tot deneu
tralisering van Formosa. Dit zou vol
gens Reuters correspondent reeds
vorige week zijn geschied, toen de
Britten van Eisenhowers besluit op
de hoogte werden gesteld.
Men gaf duidelijk blijk van ont
stemming over het feit, dat Groot-
Brittannië niet van tevoren over dit
besluit geraadpleegd was. Naar ver
luidt zou van Britse zijde aan de
Amerikanen te kennen zijn gegeven,
dat de Britse regering een ongun
stige politieke terugslag van het be
sluit in de V.N. en in sommige Azia
tische landen, zoals India, vreest.
Uit Londen wordt gemeld, dat le
den van de Labourpartij Maandag in
het Lagerhuis openlijk hun afkeuring
over Eisenhowers besluit te kennen
gaven, alsmede over-de manier waar
op dit was genomen.
Premier Churchill wilde Maandag
nog geen commentaar leveren. Minis
ter Eden zou vandaag een volledige
verklaring afleggen.
Van bevoegde Franse diplomatieke
zijde werd verklaard, dat Eisenho
wers besluit voornamelijk diende om
de Chinese communisten de bescher
ming te ontnemen, die zij van de
Amerikaanse zevende vloot genoten.
Men verwachtte overigens geen
uitbreiding van het conflict in het
Verre Oosten, daar de Chinese na
tionalisten niet zonder Amerikaanse
hulp een aanval zouden kunnen be
ginnen.
dan honderd zijn verdronken en 500
worden vermist. Men heeft een hon
derdtal stoffelijke overschotten ge
borgen, maar er drijven nog steeds
ontzielde lichamen rond.
Laagvliegende vliegtuigen werpen
zandzakken uit op de meest bedreig
de plaatsen. In de stad Sheerness,
waar 16.000 mensen wonen, hebben
de kranen gisteren slechts één kwar
tier water gegeven. De inwoners
stonden in een kilometerlange rij te
wachten bij een tankwagen, die ge
zuiverd water aanvoerde.
Men redde een meisje in Hunstan
ton, dat haar ouders en drie broers
had verloren. Zij was de enige voor
wie nog plaats was in de reddingboot,
die het huis voor bi; kwam, waar de
familie op het dak zat. Toen de boot
terugkeerde was het huis onder de
golven verdwenen.
Engelse reders wachten in angsti
ge spanning op nieuws van meer dan
230 vissersvaartuigen, die tijdens het
weekeinde op zee door de storm zijn
overvallen. Vele vaartuigen bevonden
zich in het spoor van de orkaan op
de Noordzee ter hoogte van Schot
land.
Kristal voor
televisieontvangers
Een paar jaar geleden werd we
reldkundig gemaakt, dat een nieuw
kristal van uit zinkerts gewonnen
germanium-metaal in vele gevallen
in staat is radiobuizen (lampen) te
vervangen. In het beginstadium van
de radio wérden eenvoudige kristal-
j len veelvuldig toegepast. Bij het
voortschrijden van de electronische
techniek werd het kristal door de ra
diobuis in steeds langer wordende
reeksen van typen en vormen ver
vangen. Het kristal verdween naar
de achtergrond.
Het germaniumkristal echter heeft
nieuwe, nog niet geheel te overziene,
mogelijkheden geschapen. Het wordt
in apparaturen van vliegtuigen, bij
zondere radiotoestellen en tal van
j radar- en andere installaties toege-
j past. De voordelen zijn een bijzonder
laag stroomverbruik zo dit al no
dig is een bijzondere selectiviteit,
geringe omvang en gewicht en een
lange levensduur.
De Radio Corporation of America
is er thans in geslaagd, ontvangst
buizen van een televie-ontvanger
te vervangen door germaniumkris-
tallen. Alleen de beeldhuis de ka-
thodestraalbuis is in deze ontvan
ger nog gehandhaafd. Het laborato
rium van de RCA acht deze ontvan
ger geschikt voor fabriekmatige pro
ductie. Men berekent dat een ger-
manium-televisietoestel ongeveer de
helft zal kosten van het thans gang
bare, vergelijkbare type.