Zeeland opnieuw aan het woeste
water ten prooi gevallen
Overal langs de Noordzeekust werd
door de zee grote schade aangericht
Poldergebied van Brabant in
de slaap overrompeld
Toestand op de
W addeneilanden
Talloze schepen in nood
op de kokende Noordzee
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
DE LE1DSE COURANT
TWEEDE BLAD PAU1NA2
De eerste berichten uit Noord-Be
veland, dat tot vanmorgen toe geheel
van de buitenwereld was afgesloten,
melden, dat bijna het gehele eiland
onder water staat. Er zijn tientallen
slachtoffers. Alleen in Kortgene zijn
er naar schatting ongeveer 35 doden
te betreuren. Slechts Wissekerke en
Camperland zijn droog gebleven, en
vermoedelijk eveneens een deel van
Colijnsplaat, maar met deze laatste
plaats heeft de rest van het eiland
geen verbinding.
De volgende polders op het eiland
staan onder water:
De Stadspolder bij Kortgene, de
Willempolder, de Willem-Adriaarn-
polder, Westpolder, Oostpolder, Smal-
legangepolder, Frederikpolder, Oud-
Kortgenepolder, Annapolder, Geers-
dijkpolder en Katspolder.
Op het eiland is een groot gebrek
aen rubber boten. Voorts moet uit
Zuid-Beveland zoet water worden
aangevoerd, aangezien er geen wa
terleiding op Noord-Beveland is. Ook
levensmiddelen worden aangevoerd.
WALCHEREN HIELD STAND.
Het enige eiland, waar reeds vol
doende gegevens over bekend zijn, is
Walcheren. Nadat de storm Zaterdag
avond vrij aanzienlijk in kracht was
toegenomen weri deze in de nacht
zo hevig, dat voor de boulevard ern
stig gevaar ontstond In de loop van
de nacht werden op zes plaatsen aan
zienlijke gaten in de dijk geslagen,
die een ernstig gevaar inhielden voor
een volledige dijkdoorbraak.
De gehele boulevard was een troos
teloze ruïne geworden. Grote stuk
ken van de muren, die loodrecht uit
zee oprijzen, waren weggeslagen en
van het Vlissingse strandbad is vrij
wel niets overgebleven.
De overslaande watermassa's na
men op de Boulevard de Ruyter en
de Vissershaven tenslotte een derge
lijke grote omvang aan, dat het zee
water met grote kracht de oude bin
nenstad instroomde, waarvan de stra
ten weldra in snel en wild voortja
gende rivieren veranderden. In het
oude stadscentrum, dat tevens het
winkelcentrum van Vlissingen is,
stond het water Zondagmorgen drie
meter hoog. Het drong alle winkel
panden binnen en richtte in de tal
loze winkels enorme schade aan.
Behalve in de plaatsen Katwijk,
Inmiddels had burgemeester mr. B. j Noordwljk en Zandvoort, waarover
Kolft een hulpverleningsdienst geor- wij elder6 in dit bIad reeds schrevcni
ganiseerd. De burgervader deed een heW)en orkaan en ty ook jn de
beroep op de bevolking om te hel- j d d Noord..„
pen bij bet dichten van de gaten in °ve"Se «et>ieaen Ian*s °e Noordzee-
de Boulevard. Naar schatting duizend kust vcel onhc" S«tieht.
vrijwilligers, jongeren en ouderen, j De s<,hcveuingse Boulevard, ac
mannen en vrouwen, bijgestaan door j hoogste en sterkste van de gehele
wachts heeft Hollands aartsvijand ZUID BEVELAND.
hun» in de prille morgen van deze-
eerste Februari overvallen. In 1945
kan de bevolking zich op hetgeen
komen zou, enigszins voorbereiden,
doch gisteren viel de zee by ver
rassing Vlissingen binnen.
Elders op het eiland Walcheren is
eveneens vrij veel schade aangericht,
•met name aan de Westkapelle Zee
dyle, de duinen bij Oostkapelle, waar
enorme stukken zijn weggeslagen,
ook aan de waterwinplaats van de
gemeente Middelburg werd aanzien
lijke schade toegebracht en in de
omgeving van Veere. Het gevolg van
de schade aan de waterwinplaats is,
dat de watervoorziening van de
Zeeuwse hoofdstad ernstig in gevaar
is gekomen. Men hoopt door distribu
tie op zeer beperkte schaal de bewo
ners voorlopig van het allernoodza
kelijkste drinkwater te kunnen voor
zien.
In de omgeving van het bekende
fort Rammekens in de Zuidoost hoek
van het eiland is ook grote schade
aan de dijk ontstaan, waardoor een
gedeelte van de polders rond de dor
pen Ritthem, Nieuw- en St. Joosland
en Arnemuiden blank zijn komen te
staan.
De toestand op de overige eilanden
van Zeeland is nog zeer onoverzichte-
ljjk: Wel zijn van sommige plaatsen behouden ~en
berichten bekend, maar een algemeen
beeld ontbreekt. Vaststaat echter, dat
de ramp Zeeland het zwaarst getrof
fen heeft en dat op deze eilanden-pro
vincie vele tientallen mensenlevens te
betreuren zullen zijn- Bijzonderheden
over enkele plaatsen van Zeeland,
waarvan al gegevens bekend zijn, leze
men elders in dit blad.
Dc strijd in Zuid Beveland is fel
geweest en met zeer wisselvallig
succes gevoerd. Gedurende twee
nachten en de daartussen liggende
dag hebben honderden mensen in
Yerseke een welhaast bovenmense
lijke strijd gevoerd tegen de razende
zee. Men zat enorm met een tekort
aan zandzakken te kampen, maar
fabrikanten stelden deze beschikbaar
en militairen vervoerden ze in aller
ijl naar de plaats, waar zij zo drin
gend nodig waren. Deze samenwer
king had tot gevolg, dat in de vroe
ge morgenuren de zee hier onver
biddelijk teruggewezen werd en Yer
seke zich als behouden kon beschou-
De strijd in Schore duurt nog
voort. Duizend personen zijn hier,
tijd en moeheid vergetend, reeds
meer dan vierentwintig uren voor
het behoud van dit plaatsje aan het
vechten. De burgemeester meende
hedenochtend, dat er een redelijke
kans bestond, dat ook hier de zee
overwonnen zou worden.
Sog een beeld van de overstromingsramp te Raamsdonlcreer. Een van de zwaar beschadigde woningen,
fehele voorgevel is weggeslagen.
Dramatischer is de afloop in het
meer Zuidelijk gelegen plaatsje
Kruiningen. Door het gebrek aan
materiaal kon men de dijk hier niet
het dorp werd een
prooi van het water. Met boten
tracht men de bewoners, die in de
uiterste nood verkeren te evacueren.
De bewoners van Yerseke, die het
gevaar voor hun plaats geweken we
ten, zyn onmiddellijk hun Zuider
buren te hulp gesneld.
wijze door het aanstormende water
verrast, omdat daar in het ingepol
derde gebied de bevolking allerminst
becacht was op enige gevaar vanaf
de zeekant, terwijl tevens het alarm-
Hondsbossche zeewering hield het
Vier redders vonden op Texel
verdrinkingsdood
militairen van de Landmacht en de
Marine, manschappen van de Natio
nale Reserve, leerlingen van de Zee
vaartschool en bewoners van het Am
bonezenkamp in Vlissingen zijn onder
deskundige leiding onvermoeid de ge
hele dag in touw geweest om de scha
de aan de Boulevard zo goed mogelijk
te herstellen. En men heeft suc
ces gehad. Want bij het nieuwe hoge
tij, omstreeks vier uur in de middag,
hebben de zeeweringen het gehouden
en bleef Vlissingen voor nieuwe ram
pen gespaard. Wederom hadden de
Zeeuwen hun wapenspreuk „Luctor
et Emergo" waar gemaakt.
Volgens oudere inwoners, die ook
de overstroming in 1916 hebben mee
gemaakt, is hetgeen de stad dit week
einde is overkomen veel erger ge
weest dan toen. Volkomen onver-
Helpt onmiddellijk!
Giro 9575
kust, is voor een belangrijk deel
zwaar vernield en losgewoeld. De
niets ontziende elementen hebben de
bestrating van de haven tot hotel
Seinpost geheel weggeslagen Er lag
op deze plaats nog s.echts zand met
omgesmeten lantaarnpalen, stukken
bazalt en helm.
In de binnenhaven van Schevenin-
gen was het water over de kaden ge
komen en vijfduizend vaten haring,
die voor export gereed lagen, werden
de zee ingezogen. In de Keizerstraat
drong het zeewater zelfs binnen.
'Angst voor Amsterdam.
In IJmuiden heerste gisteren dé
overtuiging, dat er niet veel meer
voor nodig was of ook Amsterdam
zou in de nationale ramp worden be
trokken. Nog voor de vloed zijn
hoogtepunt had bereikt, drong de
woeste zee het water tot aan de bo
venrand van de sluisdeuren Geluk
kig is het hierbij gebleven.
De kelder van station radio Sche-
veningen liep onder water op het
sluiseiland. Het personeel bleef on
danks de noodtoestand op zijn post.
Aan het strand heeft de zee alles
weggevaagd. De haringbunker stond
midden in de golven en zelfs de vis-
hallen stonden blank. Overal dreven
kisten en vaten rond. Toen de storm
zijn hoogtepunt had bereikt was er
een waterstand van 3.85 boven A.P.
In 1894 bereikte het water een hoogte
van 3.64, hetgeen tot op heden als
een record stond aangemerkt.
Te Wijk aan Zee zyn verscheidene
bunkers losgeraakt. Sinds 1916 was
het water hier niet zover doorge
drongen; het stond cot ver in het
dorp. Een kindertehuis, dat in deze
plaats in aanbouw is liep zeer zware
schade op. In de streek Wijk aan Zee
zijn diverse mijnen en torpedo's op
het strand geworpen.
Hondsbossche zeewering.
Volgens de laatste berichten is het
grootste gevaar langs de Noordzee
kust bezworen. De bewoners bij de
Hondsfoossche zeewering en de Pet-
tener zeewering hebben echter be
nauwde ogenblikken meegemaakt. De
bevolking had hier reeds aanzegging
gehad om zich gereed te maken voor
evacuatie. Gelukkig ging deze maat
regel niet door. De zeewering hield
het uitstekend en nergens heeft de
zee een gat in de dijk kunnen krijgen.
In Petten is een dode te betreu
ren. De heer F de Waard, die aan het
onderhoud van de zeewering werkt,
was 's nachts de toestand gaan opne
men en keerde niet terug. In de och
tenduren trof men hem dood in de
duinen aan. Men vermoedt, dat de
emoties van de verschrikkelijke
nacht hem zo sterk aangegrepen heb
ben, dat hij door een hartverlamming
getroffen is.
By Kamperduin is 'n restaurant in
In het Westelijk deel van Brabant signaal voor velen daar te laat is ge-
zijn de mensen op de wreedste komen.
net eerste werd de kustplaats Wil
lemstad getroffen. Deze stad, die als
een vooruitgeschoven post een stoot-
plaat vormt voor het West Brabantse
achterland, werd na een kort gevecht
door de zee veroverd.
De bevolking kon hier echter voor
het merendeel zich redden in de
vlucht. Tragischer was het lot van de
in het achterland gelegen polders.
Vooral de achter de kust gelegen
Haalsterpolder moest een zware tol
betalen. Toen de burgemeester van
Haalsteren het bericht van het aan
stormende water vernam en met si
renes en klokkengelui het alarm
trachtte door te geven, bleken de
polderwegen reeds onbegaanbaar en
waren de bewoners ingesloten. In
dodelijke angst werd daar het water
afgewacht en men kon slechts hopen
op een tijdige redding.
Intussen had de vloedgolf de mees
te bewoners van de streek ten Wes
ten en ten Zuid-Westen van Haalste
ren in de slaan verrast. Het aantal
zee verdwenen. Van de lage duinen
zijn op vele plaatsen de toppen ver
dwenen.
Bij Callandsoog is de duinrand aan
de zee bezweken, waarna een duin
pan onder water liep. Gevaar voor
het achterland was hieraan echter
niet verbonden.
Gewonde in Den Helder.
In Den Helder is bij het bergen van
zijn vletten op de zeedijk de heer
Wouw ernstig gewond. Men vreest
voor zijn leven Overigens is er. hier
aan de kust niets ernstigs gebeurd. Bij
Je aanlegvverken van de nieuwe rijks
zeehaven is een van de pas aange
legde dijken doorbrjken. Op twee
plaatsen is de zee over de Balgdijk
ten Zuiden van het vliegveld de Kooy
in de kop van Noord-Holland gesla
gen. Met man en macht wordt nu aan
het herstel van de dijk. die aan de
achterzijde beschadigd is, gewerkt.
Voorlopig bestaat ei geen gevaar,
mede omdat de oude West-Friese zee
dijk een extra beschtrming van de
Anna Paulownapolder vormt.
Tegen het ochtendgloren heden
morgen werd ook op Texel de strijd
tegen het water weer met kracht ter
hand genomen In de nacht was ge
bleken, dat de dijk bij Oostersluis ven
Zuiden van ee polder „De Een
dracht" weer gevaar opleverde.
Naar het bedreigde gebied zijn on
middellijk werkkrachten vertrokken
en men heeft goede hoop, dat deze de
situatie meester kunnen blijven. Met
50.000 zakken zand, die uit de Zaan
streek werden aangevoerd, begon
men de gaten in de dijken te dichten.
De Eendrachtpolder was Zaterdag
avond reeds onder water gelopen.
Het onheid voltrok zich zeer snel en
daar de bevolking ogenblikkelijk ge-
svacureerd moest worden, trokken
reddingsploegen er op uit om hulp te
uieden. Vier koene '.vdders, onder
wie een 62-jarige man verloren hier
bij het leven. Zij hadden juist de
auto, waarmede zij waren aangeko
men op de plaats vai. de ramp, ver
baten toen zij door het water werden
weggesleurd.
In dit gebied zijn vele boerderijen
.ngestort.
Bij Cocksdorp heef., men kans ge-
I zien om de gevaarlijkste plekken in
de zeedijk bijtijds met betonstukken
1 ie versterken. Bij Kocg zijr. alle bun
kers weggespoeld, terwijl badgelegen-
heden en een strandpaviljoen in
stukken werden
gens de eerste verwarde gegevens
moeten het er tientallen zijn. Onmid
dellijk werd er van alle zijden hulp
gelboden. Hulpploegen uit Bergen op
Zoom snelden hun ongelukkige bu
ren te hulp met vrachtwagens en
boten. De vraohtautos konden meest
al de onheilsplaatsen niet meer be
reiken en enige van hen, die toch
een uiterste poging wilden wagen,
worden momenteel vermist. De bo
ten konden beter werk verrichten,
alhoewel ook zij een gevaarlijke taak
hadden daar de polder was veranderd
in een kokende zee.
Van zeer veel moed getuigde het
optreden van de bevolking van het
nabijgelegen eiland Tholen. Met
roeiboten stak men de watervlakte
tussen het eiland en West Brabant
over en wist op deze wijze tiental
len mensen het leven te redden. Tra
gisch is daarbij het bericht van een
roeiboot, die na een reddingstocht
niet 16 slachtoffers omsloeg in de ko
kende zee. Omtrent het aantal slacht
offers hierbij is nog niets bekend.
Voor het overige is de toestand
daar in West Brabant nog niet ge
heel duidelijk. Vast staat, dat vele
slachtoffers in dit poldergebied te
betreuren zijn. Vanmorgen vroeg zijn
weer tientallen hulpcolonnes, zowel
burger- als militairenconvooien, uit
getrokken, om te redden wat nog te
Friese Waddeneilanden.
De vier Friese Waddeneilanden
hebben eveneens zwaar te lijden ge
had. Vooral Ameland heeft door duin-
afslag weer belangrijke stukken ver-
loren.
Of de kustverdedigingswerken,
j v/aaraan op Ameland al heel wat ten
koste is gelegd ernstig beschadigd
ijn, kan nog niet met zekerheid wor-
doden is nog niet bekend, maar vol- redden valt.
Toen Zaterdagmiddag om half zes i waren. De lichtboeien boven het
Seheveningen Radio voor het eerst al- wrak van de Faustus waren onklaar
arm gaf met het sobere bericht: geraakt, zodat het zeer gevaarlijk
Toen Zaterdagmiddag om half zes was de Nieuwe Waterweg op te va-
„Waarschuwing voor zware storm tus
sen West en Noord-West", konden
zelfs de deskunuigen nog niet ver
moeden, dat de gierende storm over
de bruisenr" e en kolkende Noordzee
het aanvalssein was voor een ver
raderlijke overval van Nederlands
erfvijand: de zee. Een onbedaarlijke
storm slingode tientallen schepen op
de kokende goven heen en weer;
stuurinrichtingen raaklcn defect, an
kerkettingen knapten af; stuurloos
dreven de schepen af, hun ongeluk
of redding tegemoet.
Het eerste ernstige bericht, dat
Seheveningen opving, kwam van de
Duitse sleeubaot Gulosenfjord, die
seinde, dat de tanklichter Oder
(1.6000 ton) was losgebroken op 8^
mijl van Texel. De reddingsboot
Brandaris voer onmiddellijk uit om
nulp te verlenen.
Binnen enkele minuten was de
ren. Een vluchthaven minder voor
de schepen, die een veilig heenko
men zochten
Toen Zondagmorgen het vale dag
licht de nachtelijke duisternis door
brak, waren er langs de hele Noord
zeekust al vele gestrande schepen te
zien. Van de Noord Hollandse eilan
den tot Zeeuws Vlaanderen kwamen
er noodseinen binnen.
Om half vier werd de Duitse kust
vaarder Julius Rutgers op het strand
geworpen ter hoogte van Zandvoort.
Er was 25 man aan boord, die allen
in goede welstand bleken te verke
ren. Het zal lang duren voordat dit
schip, hoewel niet beschadigd, weer
vlot kan komen.
De Nederlandse kustvaarder Fran-
ka 11 kwam ter hoogte van de Ter-
sehellingerbank in ernstig gevaar te
verkeren en ieeds besioot de be
manning het schip met 30 gr. slagzij
JJluUClI CHtH.lt 1I11UUH11 «M Ut Or O oJ
Oder uit het gezicht van de sleep- te verlaten, toen de stuurlieden de
boot en kon bijna met zekerheid ge
zegd worden, dat de zes opvarende
runners de dood tegemoet gingen.
De sleepboot zelf raakte eveneens in
moeilijkheden, maar kon op eigen
kracht weer baas over de elementen
worden.
Spoedig daarna zond Seheveningen
Radio een tweede bericht uit, be
stemd voor de gezagvoerders van
schepen, die naar Rotterdam op weg
riaal kon in veiligheid worden ge
tracht. Ook is op Ameland het on
derdeel van een boerderij ingestort.
Op Terschelling en Vlieland had
ook duinafslag plaats; op Terschelling
kwam het water zo hoog, dat de gol
ven ir de benedenverdieping van een
25-tal huizen op de Willem Barentz-
kade spoelden. Op Schiermonnikoog
scheelde het slechts een decimeter
of het water van de wadden was over
de Zuidelijke dijk van het eiland ge
lopen. Een onbemand schip sloeg los
en dreef de wadden op. De bootver
binding tussen Oostmahorn en Schier
monrikoog werd gestaakt; de veer
boot van Ameland heeft, zij het met
vertraging, Zondag tweemaal geva
ren.
LANGSTRAAT.
Een grote overstroming strekt zich
ook ten Westen van de Langstraat
Ten Zuiden van Dordrecht werd de grote Rijksweg naar de Moerdijk overstroomd. Ook de spoorlijn werd
hier door het water verzwolgen. Opname van de water vlakte met richtingsaanwijzers naar Dordrecht en Rot-
dam voor de onzichtbare weg, die anders zo druk bereden wordt.
den gezegd. Een directiekeet is in waar vele tuinderijen en kassen
ieder geval m de golven verdwenen, vernield werden
Ernstiger was het m»g bij Nes op
Ameland, waar Zondagmorgen bin- WESTLAND.
nen -korte tijd het badpaviljoen van
de Gebrs. Steinvoorde geheel werd Ook het Westland heeft spannende
weggevaagd. De fundamenten waren uren doorgemaakt Een groot gat
ondermijnd. Het dak stortte in en werd geslagen in de hier zeer smalle
spoedig was er van het paviljoen nog duinstrook. Met honderden zakken
slechts een ruïne over. Enig mate- zand werd de duinstrook verstevigd.
Franka II weer enigszins onder con
trole kregen. De sleepboot insulinde
kwam assisteren en bracht het schip
naar Delfzijl.
Ter hoogte van Hoek van Holland
dreef het ueense schip Annam stuur
loos rond met 38 mannen en 3 vrou
wen aan boord. Herhaaldelijk werd
om assistentie geseind en ondertus
sen dreef het schip gevaarlijk af naar
het Oosten.
Ondertussen trof de kustbeveiliging
een nieuwe ramp. Het lichtschip Goe-
ree sloeg van zijn ankers en dreef
enige mijlen af. De schade aan
boord is ernstig.
Op het Finse schip Bore IV, dat
Zaterdagavond voor West Schouwen
aan de grond liep, beleefde de be
manning een angstige nacht. Twee
sleepbotei, die te. assistentie waren
uitgevaren, moesten onverrichter-
zake terugkeren. Zondagmorgen was
het schip gelukkig weer vlot.
Dit zijn slechte enkele berichten
van de vele, die uur na uur binnen
komen. Terwijl wij dit Maandagmor
gen schrijven, vangen we het be
richt op, dat ter hoogte van 't eiland
Goeree Overflakkee een schip met
vluchtelingen in nood verkeert De
reddingboot Wilhelmina uit Stellen
dam is ter assistentie uitgevaren.
Het is thans nog niet mogelijk
enigszins een overzicht te verkrijgen
van de rampen op zee. De berichten
volgen elkaar in grote snelheid op,
spreken elkaar tegen, vullen aan.
veranderen, verergeren, kortom men
weet nog niet hoe groot de gevol
gen van de ramp op de Noordzee
zijn. Het zal minstens nog enige da
gen duren, voordat deze gevolgen
overzien kunnen worden Slechts
staat vast, dat ook de zee weer haar
tol geëist heeft
