Badplaatsen Katwijk en Noordwijk
kwamen gehavend uit het geweld
Zuidhollandse eilanden werden
wederom door de zee veroverd
Orkaan en springtij in de kuststreek
BOULEVARDS WERDEN WEGGEVRETEN;
NIEUW BRITTENBURG STORTTE IN ZEE
Rond Sliedrecht
MAANDAG 2 FEBRUARI 1953
DE LE1DSE COURANT
TWEEDE BLAD - PAGINA
De muziektent, de trots van Katwijk, bleek Zondagmor gen verdwenen te zijn. Op het strand lagen de resten
van dit eens zo fraaie bouwwerk.
|"\E TROUWE blonde wachters aan
ons strand, zoals een dichter de
duinen heeft genoemd, zijn in het
afgelopen weekend aan een kracht
proef onderworpen, die zich sinds
mensenheugenis niet heeft voorge
daan. Langs de gehele kust hebben
springvloeden, opgejaagd door een
orkaan, urenlang tegen de beton-
stukken en duinen gebeukt met als
resultaat één enorme ravage. In deze
streek zijn het de badplaatsen Noord-
wijk en Katwijk, die harde klappen
te incasseren kregen, zó hard, dat er
een lange tijd mee heen zal gaan eer
de Boulevards van deze plaatsen
weer een ordentelijk aanzien heb
ben.
Foto N. v. d. Horst.
zich 15 a 20 meter diep in de weg te pen, maar was vermoedelijk te dicht
vreten. onder de kust gekomen en daardoor
Onder de grote bunker Dij Huis in moeilijkheden geraakt. In de nacht
ter Duin is het zand weggezogen en j van Zaterdag op Zondag had het
in het geweld heeft ook het beton-1 schip en' de bemanning gevochten
om niet tegen de kust geslagen te
worden, hetgeen gelukte. Zondag,
middag om drie uur moest men de
strijd echter opgeven. De tanker
strandde, maar de bemanning bleef
aan boord.
nen gevaarte zelf niet geheei stand
kunnen houden. De bunker zit vol
barsten en scheuren.
Van het Oranjehotel zijn alleen
een paar wagens brandhout overge
bleven. De golven en de orkaan
hebben de badhokjes in puin gesla
gen.
Het Zuiderbad aan de Zuid Boule
vard heeft precies hetzelfde lot on
dergaan. De duinen voorbij Huis te
Duin hebben het eveneens moeten
ontgelden. Tot een diepte van 15
tot "20 meter zijn zij in de golven
verdwenen en als men er momen
teel over het strand loopt, kijkt
men tegen een steile zandwand aan
van 15 meter hoog.
Reeds Zaterdag in de namiddag
kwam de Noorawijkse Beddings- j
maatschappij in actie, toen er be- 1 "™[Je glooiingen zijn, zoals uit het i dat Zaterdag nog vijf en twintig
richt binnenkwam, dat onder ue voorcTaari^e rPf>ds blii'kt. totaal wee-i meter duin aan zijn voeten had lig-
kust een kotter op drift was ge- I Av
Ook Zandvoort kreeg klappen.
Toen gistermiddag de zee, enigszins
bedwongen door de eb, haar aanval 1
op de duinen enkele uren moest on-1
derbreken en terugviel, kwam er
in Zandvoort een stuk strand bloot,
dat lag bezaaid met tegels over een
afstand van vele kiilometers. Het
prachtige lange wandelpad, tussen
boulevard en strand door de duinen
gelegd, is geheel verdwenen, evenals
de rand der duinen.
Alsof de zee zich jarenlang geër
gerd heeft en zich in een plotselinge
v/oede niet langer heeft kunnen in
houden, alsof ze verdere concurren
tie niet meer wenste te dulden, zo
heeft ze met haar vernielende kracht
het prachtige bij de boulevard in
het duin gebouwde zwembassin naast
restaurant Riche opgeslokt. Er is
niets meer van over. Het restaurant
zelf werd zwaar beschadigd. Het ter
ras is zo goed als verdwenen.
Een ander fraai restaurant, gele
gen tussen boulevard en strand op
de aangetaste duinrand, „Kiefer's
paviljoen", heeft stand gehouden, zij
het ten koste van glasschade, terwijl
het terras eveneens verdwenen is.
Het hele gebouw staat letterlijk en
figuurlijk aan de rand van een af
grond.
Verderop in Zandvoort, dus meer
naar het Zuiden, hebben de vele
nieuwe huizen aan de landzijde van
de boulevard enorme dakschade ge
leden. „Stormhoek" heet een van
deze woningen, en zij heeft haar
I naam eer aan gedaan. Er ligt geen
pan meer op het dak.
Om een nauwkeurig overzicht te
geven van de omvang der schade is
nog niet mogelijk. De weten echter,
dat er in de beide badplaatsen enor
me verwoestingen zijn aangericht.
Voor zover we konden nagaan zijn
er gelukkig geen mensenlevens in dit
gebied te betreuren.
raakt. Het scheepje werd door de
harde storm op het stiand geslagen
en de heer C. v. d. Berge die met een
lijn aan boord wist te komen, trof
2 Ouderdorpers en een Schevenin-
ger aan. De bemanning gaf de wens
te kennen aan boord te willen blij
ven, maar toen zij later bericht ont
vingen, dat er een vliegende storm
op til was, verlieten zij hun kotter
om de nacht te gaan doorbrengen in
Seinpost.
Een etmaal rondgezwalkt.
Daar in Seinpost hebben de vis
sers hun geschieaenis verteld. Midden
op zee had de motor van hun scheep
je het begeven, maar de beman
ning had kans gezien om ongeveer
zeven mijl uit de kust het anker uit
te werpen. Volgens berekening lagen
zij ongeveer ter hoogte van het 'Was-
senaarse Slag. Een nieuwe ramp
kwam echter, toen de ankerketting
doorbrak. Ongeveer een etmaal
zwalkte het scheepje op zee in de
richting, welke wind en stroom
verkozen. Vuurpijlen werden afge
stoken, het noodsein ging in top en
tenslotte stak men in de nacht lap
pen en papieren in brand om de aan
dacht te trekken van passerende
schepen. Het mocht niet baten. Toen
de storm opkwam werd het scheep
je opgepakt en op het strand ge
worpen.
Terwijl de zeelieden hun verhaal
deden, was buiten de storm uitge
groeid tot een orkaan. Op de Bou
levard kon men geen deur meer
openmaken en wie uit de achter
deur glipte, om nog eens even bij
het strand te kijken, werd van de
weg geblazen of moest, omdat men
met geen mogelijkheid adem kon
halen, ijlings een andere richting
kiezen.
De nacht, die de kustbewoners heb
ben doorgemaakt, is met geen pen te
beschrijven. De huizen stonden te
trillen op hun grondvesten en de
zee bulderde kwaadaardiger dan
ooit.
Boulevard, verdwenen.
Pas toen het licht werd, kon men
zich een idee gaan vormen van het
geen zich rond vijf uur nachts, toen
de orkaan op z'n hevigst was, had
afgespeeld. De zee heeft in Noord-
wijk tot aan de terrassen van de
hotels gestaan, waar et een smeer
boel was van zand, teer en helm. Ook
het Palace;-'sin stond gedurende de
nacht blank
Vtd de Schoolstraat af tot Palace
ITo'.-»", een afstand van 4 a 500 me
ter is de Boulevard weggeslagen.
Op sommige plaatsen wist de zee
Gehavend Katwijk.
In de loop van de dag zijn we gis
teren ook nog een kijkje in Katwijk
gaan nemen. De toestand is daar-nog
erger dan in Noordwijk, -
Door stukken hout, bagger en al
lerlei andere vuiligheid, die de zee
op het land had geworpen, kon men
hier de plaat? bereiken, waar eens
een keurige Boulevard lag. Het zee-
Ook op de Noord Boulevard biedt water kwam tot in de Princestraat.
Noordwijk van het strand af een j Het huis Troselot, aan het einde
trieste aanblik. De met helm be- van de Boulevard vlak bij de sluis,
eloniinsen zijn, zoals uit het j
blijkt, totaal weg- j meter duin aan zijn voeten had lig-
gevaagd en iiet enige wat men ziet i gen, is van zijn luister ontdaan. Het
zijn stukken beton, die schots en ligt nu aan een afgrond van minstens
scheef door elkaar liggen. j dertig meter hoog.
De Boulevard zelf heeft geen wan-
Tanker aan de grond. delpad, want dit is over een lengte
van ruim 'wee kilometer volkomen
De mensenmenigte, die gisteren weggeslagen. De diepte, die de zee
door Noordwijk schuifelde, was zo hier vreet in de weg, is ongeveer 15
groot als op de hoogtijdagen van het meter.
seizoen. In troosteloze regenbuien en Bijna alles langs de Boulevard is
een gierende wind scharrelde men verdwenen. Van het restaurant
rond de met touwen afgezette getrof- j Brittenburg staat alleen het woon-
fen plaatsen. In Seinpost was ook op gedeelte nog overeind. Van de ter
deze dag de bemanning van de red- j rassen is niets meer te vinden en
dingboot aanwezig, thans nog ver- wanneer men op het strand staat,
sterkt met de Roode Kruis-colonne, ziet men slechts een bar, die zo'n
die gereed stond" om bij de eerste beetje in de luchi zweeft. -
Restaurant Nieuw Brittenburg brak door midden,
weg en de restauratiezaal verdween in de golven.
HOE ONTSTAAT
SPRINGTIJ?
Aan drie kuststations, n.l. Hoek
van Holland, IJmuiden en Harlin-
gen werden de hoogste waterstan
den genoteerd, die sinds een eeuw
zijn opgetreden.
In 1894 was de hoogste stand in
Hoek van Holland 3.28 meter, ter
wijl deze thans 3.40 meter is.
Te IJmuiden was in hetzelfde jaar
de hoogste stand 3.68 meter en thans
3.85. In Harlingen was in 1936 de
hoogste stand 3.19 meter en thans 3.68
meter.
De watervloed kon zo hoog stijgen
door het samengaan van hoogwater
met springtij, opgezweept door een
storm uit het Noord-Westen.
Het springtij heeft daarbij een grote
rol gespeeld. Zulk een springtij ont
staat bij iedere volle en nieuwe
maan.
Eb en vloed worden veroorzaakt
door de maan. Dit hemellichaam
oefent op de aai*de een aantrekken
de kracht uit, die de watermassa's
van de oceanen in beweging zet.
In de tijd, dat de maan een om
wenteling om de aarde volbrengt,
d.w.z. in ruim 24 uur, wordt het dien
tengevolge aan onze kust tweemaal
eb. Evenals de maan verwekt ook de
zon tweemaal vloed en tweemaal eb.
Iets bijzonder gaat er nu gebeuren,
wanneer zon en maan met de aarde
één lijn staan, d.w.z. bij iedere
Twee mannen ontsnapten
aan verdrinkingsdood
De eigenaar van Nieuw Brit
tenburg, te Katwijk, de heer v.
d. Ploeg, is op het nippertje aan
de verdrinkingsdood ontkomen.
Toen men hem Zaterdagnacht
kwam waarschuwen, meende hij,
dat het restaurant wel staande
zou blijven ini het geweld. Ter
wijl hij met politie en brand
wacht een praatje maakte in het
restaurant, was de zee reeds be
zig het zand onder dit gedeelte
van het gebouw weg te zuigen.
Met de brandwacht bleef de heer
v. d. Ploeg nog een kopje koffie
drinken. Net op tijd stapte de
brandwacht op. De heer v. d.
Ploeg liet hem uit en juist toen
beide mannen bij de deur ston
den, klonk er achter hen een he
vig gekraak. Nieuw Brittenburg
brak in twee stukken en de
restauratiezaal, waar de mannen
één minuut tevoren nog stonden,
stortte in de kokende golven.
ting en een hoge vloedstand, spring
tij genaamd, is het gevolg. Door ver
schillende oorzaken treedt dit spring
tij gewoonlijk iets later op, zoals ook
Zaterdagnacht het geval
volle en nieuwe maan. Dan werkenhet Donderdagnacht volle maan was
zon en maan beide in dezelfde rich- geweest.
aanwijzingen hulp te gaan bieden.
Urenlang zat men echter te wach
ten zonder dat er iets vernomen werd.
Toen kwam plotseling het bericht,
dat er een Duitse tanker in nood ver
keerde. Een paar mannen trokken er
op uit om poolshoogte te nemen en
na lang zoeken troffen zij een Duit
se tanker aan. die 2 k.m. voorbij het
Radiostation Nora met de voorsteven
in de duinen zat. Het was de „Ju
lius Rutgers", een schip van 1200
ton met 16 man aan boord.
De tanker had Zaterdagochtend de
Nieuwe Waterweg moeten binnenlo-
De muziektent we mogen wel
zeggen de trots van geheel Katwijk
ligt bij stukjes en beetjes over
het strand verspreid en de stenen
muur, waarbinnen zich het publiek
bevond tijdens concerten, is in
mootjes gebroken. Het enige wat
hier stand hield, is de uitspanning
De Zwaan. Vermoedelijk is dit te
Het Zuidelijk deel van de provincie Zuid-Holland heeft evenals Zeeland
de zwaarste aanval van de zee te verduren gehad. Ook hier bleken op vele
plaatsen de verdedigingen niet bestand tegen de overmacht.
Op het eiland Goeree-Overflakkee, waar de toestand nog zeer onover
zichtelijk is, worden tientallen doden gemeld. Stellendam staat vrijwel ge
heel onder water en de bevolking heeft zijn toevlucht gezocht op vissers
bootjes. Er is gebrek aan levensmiddelen en water. Talloze cadavers drijven
in de eindeloze watervlakte rond Stellendam. In Melissam, waar geen
direct gevaar dreigt indien de wind niet in kracht toeneemt zijn vier lijken
aangespoeld van inwoners uit Stellendam. Heiningen is in de afgelopen
nacht geheel geëvacueerd. Hoewel het dorp wel is overspoeld, zijn er geen
slachtoffers te betreuren.
Zowel Oude Tonge als Nieuwe Tonge staan eveneens onder water Nadere
gegevens ontbreken. Ook Stad aan het Haringvliet is blank, doch er zijn
geen slachtoffers te betreuren.
In Middelharnis, dat gedeeltelijk onderwater staat, zijn zoals tot nu
toe bekend tien personen aan het water ten slachtoffer gevallen.
De bevolking op het eiland is rustig. Er is geen directe behoefte aan
levensmiddelen behoudens in Stellendam, en er is nog telefonisch verbin
ding met het vaste land.
DE STRIJD IN DORDRECHT.
Het gebied rondom Dordrecht is
ook ernstig geteisterd door het wa
ter. Meer dan de helft van de stad
Dordrecht werd o\erstroomd. Het
water drong vele huizen binnen. In
de 's Gravendeelse dijk die het eiland
van Dordrecht aan de westzijde be
schermt tegen de Dordtse Kil, is een
gat geslagen. De Noordendijk is over
spoeld. Evenals in Dcrdt werden de
inwoners van Zwijndrecht ook ge
waarschuwd d.m.v. sirenes en klok
gelui. Omstreeks half vijf gistermor-
gen voltrok zich hel gruwelijk lot
danken aan het feit, dat aan de voet van de stormvloed aan de Oude- en
van dit restaurant een bunker ligt, Nieuwe Beerpolder onder Dubbel-
die de kracht van stroom en water 1 dam. Ongeveer 1200 ha. polderland
enigszins heeft gebroken. .staat blank. De spoordijk werd totaal
„Wij hebben vannacht de angstig-I verwoest. De electrische gemalen on-
ste tijd beleefd, die we ons kunnen der Dubbeldam zijn onder water ge
heugen', vertellen de Katwijkers. speotd. Du -rkerende dijk van de
„Het was 'n hels lawaai. De zee sloeg
met zulk een geweld op het wandel-
pad en boven tegen de duinrand
aan, dat de opspattende golven to
renhoog het land in kwamen jagen, j
Onafgebroken kletterden tonnen wa-
ter tegen en zelfs over onze daken
heen."
Bij Noordwijk werd een kotter, de „Oudorp 13" op het strand geworpen. De
bemanning bleef ongedeerd. Foto N. v. d. Horst.
Hoekse
j drie plaatsen doorge-
»n Numansdorp zijn twee
tezamen ongeveer 650 ha.
ondergelopen. In de Torenstee-
lo'er (groot 1000 ha.) werden de
2000 bewoners grotendeels geëva
cueerd. Sliedrecht i? practisch een
eiland geworden. De Alblasserwaard
is ondergelopen, doordat op twee
plaatsen de dijk is doorgebroken. On
geveer 1200 huizen in Sliedrecht
staan onder water, Ruim 1000 ha. van
de stad staat blank. Ook Papendrecht
(geheel geïsoleerd, zonder water,
licht en gas) Alblasserdam, Oud Al-
blas en Wijngaarden- staan onder wa
ter. De polders Het Zand, Burgemees-
ter-Crezeepolder en de polder voor
Dondersloot nabij Ridderkerk staan
blank, evenals de in dit gebied ge
legen gemeenten. Zwijndrecht, IJs-
selmonde en Hendrik Ido Ambacht
hebben ernstige schade opgelopen.
De Krimpenerwaard is sinds 1916 niet
zo ernstig geteisterd als thans. De
dijk bij Krimpen aan de IJssel is op
vele plaatsen zwaar gehavend.
*Te omstreeks middernacht scheen
de strijd in en om Dordrecht een
gunstige wending te nemen. De ga
ten in de dijken waren gedicht en de
hulptroepen verlieten het gebied om
elders assistentie te gaan bieden.
De Kappelpolder bij Maassluis is
in drie minuten onder water gelo
pen. Ongeveer 1500 huizen in Malhs-
sluis werden een prooi van het water.
De Maasdijk is doorgebroken. Vele
•fabrieken in Maassluis hebben gro
te schade opgelopen Ook in Vlaar-
dingen was de toestand critiek. Het
havengebied van Vlaardingen stond
geheel blank. Fabrieken liepen on
schatbare schade op. Het 8000 ton
metenae passagiersschip ..Stad Vlaar
dingen" geraakte op drift, doch kon-
tijdig weer aan de veilige touwen
worden gelegd. In Schiedam stond
het water tot aan de rand van de
sluisdeuren. Vele fabrieken en wo
ningen hebben waterschade opgelo
pen. In Rotterdam zijn verscheidene
stadsdelen overstroomd. Rotterdam
Zuid was alleen bereikbaar via de
autotunnel. De toegangen tot de
Maastunnels zijn met de vloedschot
ten beveiligd en lopen geen gevaar.
Opgeslagen goederen op de loswal-
len langs de rivier, dreven rond. Het
water heeft op drie plaatsen de Pas-
toriedijk te Pernis overstroomd. In
Pernis zelf was de toestand niet on
heilspellend. De raffinaderij van de
B.P.M. is wegens de grote waterscha
de geheel stil gelegd. De grote elec-
triciteitscentrale aan de Gallileistraat
moest de stroomvoorziening staken.
Rotterdam is thans aangewezen op
de centrale aan de Schiehaven, die
echter door waterschade slechts met
twee machines kan werken.
Te Maassluis werd het stadsgedeel
te tussen de rivier en de dijk door
het water overrompeld. Ruim 1500
huizen staan diep in het water. Een
60-jarige vrouw, mej J. van den En-
de, verdronk in haar slaapkamer.
Een huisgenote kon zich op de zolder
in veiligheid brengen. Van een vijf
tal huizen stortten de voorgevels in.
Verscheidene polders overstroom
den. Aan de industrieën werd grote
schade berokkend.
GEEN SLACHTOFFERS OP
ROZENBRUG.
Het eiland Rozenburg staat voor
70 pet. onder water. De kom van het
Bij Barendrecht op IJsselmonde is
vanmorgen de dijk ter hoogte van de
Barendrechtse Brug Westelijk van
Heersjansdam gebroken, waardoor de
poldei's tussen de Middedijk en de
Achterzeedijk zijn volgelopen. Ge
vaar bestaat hier voorshands ook niet
meer.
Het is duidelijk, dat zowel de weg
naar de Moerdijk als de spoorbaan
lange tijd onbruikbaar zullen zijn.
Nabij Papendrecht, waar de rivie
ren de Merwede en de Noord ineen
stromen, is de dijk van de Alblasser-
waard bezweken. Het water stroomt
in enorme hoeveelheden door het gat,
dat een breedte heeft van ongeveer
honderd meter, het Westelijke gedeel
te van de Alblasserwaard binnen. De
ze dijkdoorbraak heeft zich voltrok
ken tegenover Dordrecht. Ook de
Merwededijk op de giens van Giessen-
dam en Sliedrecht is doorgebroken.
Hier stroomt het water door een
gat van- 40 a 50 meter de Alblasser
waard binnen. Sliedrecht is practisch
geheel door het water geïsoleerd. Een
smalle strook is er droog. Oud Alblas
en Wijngaarden staan blank. Men ziet
geen kans de gaten in de dijken te
dichten.
In Sliedrecht is in de afgelopen
nacht een alleenwonende oude vrouw
verdronken. Zij is vermoedelijk door
het water overvallen. Zij heeft niet
meer om assistentie kunnen verzoe
ken.
In Papendrecht verdronk een baby
van 9 maanden. Ongeveer 1200 hui
zen in Sliedrecht staan geheel onder
water. Honderden stuks vee zijn op
centrale plaatsen bijeengebracht.
Veel vee is in dit gebied verdronken.
Volgens schatting staat in de ge
meente Sliedrecht een gebied van- 900
a 1000 ha. onder water. De Slie-
drechtse Roode-Kruiscolonne werkte
onder hoogspanning om de talloze
dakloze gezinnen hulp te kunnen ver
lenen. Vele Sliedrechtenaren hebben
een onderkomen gezocht op de zol
ders. Bij een aantal lage huizen, waar
het water tot de zolders was geste
gen, heeft men de bewoners via het
dak moeten redden.
KRIMPENERWAARD.
De IJsseldijk bezweek in de Krim
penerwaard nabij Ouderkerk. Het
water richtte ook hier enorme scha
de aan. Honderden huizen staan tot
de dakgoot in het water. Veel vee
ging verloren.
FILMREPORTAGE VAN DE RAMP
Polygoon-Profilty zal van heden af
in de Nederlandse bioscopen een uit
gebreide filmreportage doen verto-
dorp Rozenburg echter is droog. In nen van de watersnood die ons land
de dijk langs de Nieuwe Waterweg
zijn twee gaten geslagen van 60 en
40 meter breed. De bevolking is r.-iet
geëvacueerd en er zijn geen ongeval
len voorgekomen. Van het grote vee
zijn 10 koeien verloren gegaan. Po
gingen worden in bet werk gesteld
om de gaten in de dijk provisorisch te
dichten.
heeft getroffen. Acht volledig uit
geruste equipes zijn gisteren en van
nacht onafgebroken in de weer ge
weest om voor binnen- en buiten
land deze reportage te maken. Van
daag zijn opnieuw zes equipes uitge
stuurd om de gevolgen van de na
tionale ramp ook vanuit de lucht op
de film vast te leggen.
