S>e£eid6eSou4o/nt
Vluchtelingenstroom stijgt
voortdurend
Amerika gaat propaganda
verbeteren
De scheepsbrand van de
„Empress of Canada"
De Islam wint veld in Afrika
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 27 JANUARI 1953
44ste JAARGANG - No. 12799
Nederland
zonder Marshall
Papengracht 32. Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935. Giro 103003. Abonnementsprijs t 0.47 p. w., f 2p. mnd., E 6— p. kwart Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct p. mm. lelefo.-ntjcs t 1.50
WAT WIL HET
HUMANISME?
H.
HET humanisme alleen maar te
willen bestrijden om er iedere
goede hoedanigheid aan te willen
ontzeggen, is een weg waarop voor
ons de dwarsboom ligt der Christe
lijke waarheids-liefde en der Christe
lijke verdraagzaamheid. Een leugen
wordt trouwens altijd achterhaald en
een methode, welke zich daarvan be
dient, wreekt zichzelf. Zij stoot de
andersdenkenden van ons af, terwijl
het omgekeerde juist de bedoeling
moet zijn van een apostolische gestel
tenis, welke de gehele mensheid wil
brengen crider het „zachte Juk" van
gehoorzaamheid aan Chris'tus. Het
humanisme op vele punten verwer
pend moeten we in het oog houden,
dat het een levensbeschouwing is,
v/elke door een groep van verstande
lijk en zedelijk hoogstaande mede
burgers wordt beleden en door hen
met grote ijver en inspanning wordt
uitgedragen. Zij behoren ongetwij
feld tot de „te goeder trouw dwalen-
den", sterker nog: zij behoren, in zo
verre zij zich niet in een soort dogma
van anti-Christelijkheid hebben vast
gebeten, tot de waarheid-zoekers,
voor wie wij de poort wijd open moe
ten houden.
In tegenstelling tot het platvloerse
materialisme, erkent het humanisme
de mens als redelijk-zedelijke per
soonlijkheid, die scherpe verantwoor
ding verschuldigd is aan zijn geweten
in zijn gedragingen ten opzichte van
zichzelve en ten opzichte van de sa
menleving.
Vraagt men echter, waarin dit be
sef zijn oorsprong heeft, dan zullen
„vele humanisten antwoorden, dat zij
dat niet weten". Volgens een brochu
re „Wezen en Doel", zou hieruit blij
ken, de „wezenlijke bescheiden hou
ding van het humanisme".
Maar is die bescheidenheid niet eer
een wezenlijke onzekerheid, wanneer
wij een ander betoog lezen, dat de
vrije ontplooiing van het waardebe
sef, voor hem die geen geopenbaarde
waarheid erkent, „alleen zoekend en
dwalend verwerkelijkt kan worden".
Bij dat zoeken en bij dat dwa
len van welke dwaalwegen
men dan toch weer tetug zal moeten
keren! biedt het humanisme nau
welijks enig hou vast. Het beroept
zich op de „Rede", het tracht zich een
wereldbeeld te vormen dat „de toets
der rede" kan doorstaan en streeft
een samenleving na, waarin een re
delijk algemeen menselijk waardebe
sef de nonnen voor het handelen
vormt.
Het humanisme is het „geloof" in
de volstrektheid van de menselijke
rede, het is het „geloof" in de mens.
„Het erkent het goede, het ware en
het schone", maar ziet deze geeste
lijke goederen als uitingen van de
mens zelf en „niet als gaven van een
almachtige God".
HET humanisme moet niets heb
ben, zegt het, van dogmatiek.
Het is daar zo bang voor, dat zodra
een van hen iets stelligs verkondigt,
hij er onmiddellijk aan toevoegt „on
danks alle afkeer van dogma's" en
meer dergelijke zinswendingen.
Dat verandert echter niets aan het,
uit het bovenstaande gemakkelijk te
constateren feit, dat het humanisme
uitgaat van enige zelf geopenbaarde
en geformuleerde stellingen, met
welke een Katholiek zich voor een
gedeelte wat de algemene lijn (niet
wat de meer verwijderde de uitleg be
treft) kan verenigen Men zou, met
een beetje wieden en harken, de Ka
tholieke Kerk als eeii verschrikke
lijk humanistisch genootschap kun
nen doodverven en dat heeft men,
zij het van andere zijde, ook niet na
gelaten.
Er zijn trouwens pausen- van Ro
me geweest, die vooraanstaande; zij
het godsdienstige, humanisten waren
en daar het moderne humanisme zich
in wezen verwant voelt en zich de
voortzetting acht van het humanis
me „van alle tijden", opent zich hier
de mogelijkheid tot een gesprek,
waarbij het misverstand er van te
voren reeds duimen-dik boveni op
ligt!
Het is echter juist, omdat het hu
manisme de stelling naar voren
dringt, dat de „rede" autonoom is en
het een wereldbeeld tracht te vor
men, dat de toets der rede kan door
staan, dat wij ons verbaasd afvragen,
waarom het zich aandient als een le
vens- en wereldbeschouwing „zonder
uit te gaan van een persoonlijke god
heid".
Het verwerpt het Christelijke gods
begrip niet, beweert het, het gaat er
alleen niet van uit, omdat het onken
baar zou zijn.
Nu kan men overal in de humanis
tische voorlichting lezen, dat zijn be
schouwingswijze een vrije en onaf
hankelijke is, maar dan begrijpen we
nie, waarom a priori moest worden
vastgesteld, dat het Christelijk gods-
uegrip niet de grondslag kan zijn van
een aan de rede getoetst wereld
beeld.
Omtrent het bestaan of niet bestaan
van een persoonlijke godheid meent
„de" humanist „principieel niet-we-
tend" te zijn (aldus de toelichting op
de beginselen).
Hiermede woi*dt een principe ge
huldigd en met nadruk vooropgesteld,
dat het toetsend vermogen van de
rede zwaar miskent en beperkt.
,,De" Katholiek is op dit allerbe
langrijkste punt heel wat hum an is ti-
BONN KOMT BERLIJN TE HULP
West-Berlijn heeft gisteren tweeduizend vluchtelingen uit Oost-Duitsland
te verwerken gekregen. Dat is meer dan ooit tevoren Ernst Reuter, burge
meester van West-Berlijn, is dan ook naar Bonn gevlogen, waar hij presi
dent Heuss en kanselier Adenauer dringend om hulp heeft verzocht. Het
eerste resultaat is, dat de West-Duitse republiek een bedrag van negentig
millioen mark heeft gereserveerd voor de bouw van onderkomens voor de
vluchtelingen.
De meeste vluchtingen zijn boeren,
functionarissen van diverse partijen
en bewoners van de grensgebieden.
De boeren vluchten omdat zij meer
en meer worden geprest tot deelne
ming aan collectieve boerderijen. De
partijmensen zijn de voornaamste
slachtoffers van de zuivering en de
bewoners van de grensgebieden
voorzien dat de „veiligheidsgordel",
welke al ten dele om Berlijn is ge
legd, binnenkort de laatste uitweg
uit Oost-Duitsland zal versperren.
Verleden week stroomden er 5.836
Oost-Duitsers over de sectorgrenzen
De Paus had griep
Z.H. de Paus heeft de vorige week
een griepaanval gekregen. Volgens
de communiqué's verliep alles nor
maal en is er alle hoop op spoedig
herstel. De „Osservatore Romano"
heeft evenwel medegedeeld, dat de
Paus ook aan bronchitis heeft gele
den, waardoor de toestand van de
76-jarige ernstiger was dan de com
muniqué's lieten merken.
Volgens het blad had de geïrri
teerdheid van de luchtwegen" een
•enigszin: acuut karakter. Deze ont
steking is nu evenwel ook aan het
genezen.
scher, in de beste zin van- het woord,
ingesteld dan „de" humanist!
Nog onbegrijpelijker wordt de aan
hef van de beginselverklaring als wij
in de toelichting lezen, dat „vele den
kers het godsbegrip hebben gebruikt
om de eenheid van al het zijnde uit
te drukken", waarbij Spinoza met
name wordt genoemd. En dan: „De
gekozen formulering wil er nu geen
twijfel over laten bestaan, dat een
dergelijke opvatting niet uitgesloten
wordt, wanneer de beginselverklaring
zegt, dat het humanisme niet uitgaat
van een persoonlijke godheid". En
vervolgens: „strijdig met het huma
nisme is dit godsbegrip (van Spino
za) zeker niet".
Waaruit de gevolgtrekking gewet
tigd is, dat het humanisme wel tegen
over het theïsme, maar niet tegenover
het pantheïsme zijn principe van niet-
weten vasthoudt (wat onredelijk en
inconsequent is), en nog veel erger
het' Christelijk godsbegrip strijdig
acht met het humanisme, en uitge
sloten.
Met deze toelichting erbij, laat de
gekozen formulering er inderdaad
geen twijfel over bestaan, dat het hu
manisme'al is het woord „verwer
pen" bij de stichting vermeden
zich voor God niet wenst te buigen
en Hem niet wil erkennen als grond
slag en hoeksteen van een aan de
rede naar humaristische smaak ge
toetst wereldbeeld.
DIT is het officiële humanisme, een
god-loze levensbeschouwing, een
sterk anti-Christelijke levensbeschou
wing, maar het zou, geloven we, ora-
eerlijk zijn alle humanisten over één
kam te scheren.
Er zijn onder hen vele zoekers, die
losgeslagen bij de storm van het
Marxistisch materialisme, in de nood
haven van het humanisme een on
derkomen hebben gezocht, maar in
al dat vage met schone schijn van
diepzinnigheid voorgedragen „gelo
ven in de mens" geen blijvende lig
plaats vinden.
Stellig ongewild, kan het humanis
me met zijn erkenning van de rede
lijk-zedelijke waarde van de mens en
met zijn beroep op het geweten,
iemand, die doordenkt en zich een
waarlijk aan de volle, ongeschonden
rede getoetst wereldbeeld wil vor
men, het uitzicht op de Haven, die
God is, openen. Maar dit geldt alleen
voor hen, die vrij durven denken te
gen de officiële beginsel-verklarin
gen van het humanisme in.
Tot leiding geven aan het buiten
kerkelijk volksdeel heeft het zichzelf
ongeschikt gemaakt door zijn offi
ciële stellingname tegen God, het
enige punt, waarin het te midden van
een zee van vaagheden en onzeker
heden, een duidelijk, zy het afwe
rend en negatief standpunt inneemt.
Dit is zeer betreurenswaardig, om
dat een God-gelovig humanisme wel
degelijk een kracht ten goede in ons
volk zou kunnen betekenen. Het
hangt met al zijn goede bedoelingen
nu maar zo in de lucht, waarbij wij
alleen nog de hoop kunnen koesteren,
dat de minst-bevooroordeelden de ge
lijkenis van Johannes Jörgensen over
de spin en zijn web ter harte zullen
nemen en de „draad naar boven" zul
len door-spinnen, welke de beginsel
verklaring heeft doorgeknipt.
van West-Berlijn. Onder hen bevon
den zich 68 politiemannen en een in
specteur. Een achttienjarige grens
wachter wandelde eenvoudig naar de
overzijde van de straat, belandde
daarmee in de Franse sector, over
handigde zijn karabijn en zei: „Ik
heb er genoeg van".
Volgens Julius Meyer, leider van
de Joodse gemeenschap in Oost-
Duitsland, die onlangs naar West-
Berlijn i: gevlucht, zijn vijftig Jood
se officieren van het Russische leger
op de trein naar Moskou gezet. De
Joden, die nog in Oost-Duitsland
wonen, zo waarschuwde Meyer, zul
len, voorzover zij vandaag nog niet
in gevaar zijn, morgen in gevaar ver
keren.
De Amerikaanse inlichtingendienst
gaat zorgvuldig na, wie van de
vluchtelingen in staat is belangrijke
inlichtingen te geven. Zo wordt
Graaf Ferdinand Thun, de voormali
ge Oost-Duitse chef van het protocol,
aan de tand gevoeld. Graaf Thun
heeft in zijn functie te maken gehad
met Visjinski en andere vooraan
staande Russen.
Zuid Koreaanse
veerboot vergaan
Een Zuid-Koreaanse veerboot met
tweehonderd passagiers is Maandag
avond ter hoogte van Koensan ten
Westen van Taegee, vergaan.
Volgens de eerste door de politie
te Seoel ontvangen berichten over
het aantal slachtoffers, vreest men,
dat dertig personen zijn omgekomen
en twintig gewond.
De veerboot, de „Hyangoen" zou,
naar men vermoedt, de tweehonderd
passagiers over de monding van de
rivier de Koem brengen.
Functionarissen deelden mede, dat
met de veerboot 75 personen moch
ten vervoerd worden.
Zoals men zich herinneren zal kap
seisde op 6 Januari jl. een veerboot
ter hoogte van Poesan. Bij dit onge
luk verloren 249 Korcanen het leven.
Vliegongeluk op
Sardinië
Alle vijftien passagiers en de uit
vier koppen bestaande bemanning
zijn gisteren om het leven gekomen,
toen een Dakota van de Italiaanse
luchtvaartmaatschappij brandend is
neergestord op een heuvel ten Oos
ten van Cagliari op Sardinië Deze
180 meter hoge heuvel ligt nog geen
twaalf kilometer van het vliegveld.
Het tweemotorige vliegtuig veron
gelukte kort na de start op weg naar
Rome; gendarmes zagen het neer
storten in de afgelegen heuvelstreek.
Pas na uren konden reddingsploegen
het zwart geblakerde wrak bereiken,
maar toen was het al te laat. Alle
slachtoffers waren Italianen
Koude oorlogsraad
President Eisenhower heeft giste
ren een raad benoemd, die de psy
chologische strategie van de „koude
oorlog" zal bestuderen en uitstippe
len. Deze raad zal de inlichtingen,
welke de regering ontvangt, aan een
nauwgezet onderzoek onderwerpen,
speciaal in het licht van de interna
tionale betrekkingen en dc nationale
veiligheid der Ver. Staten. Vervalt
wordt, dat de raad tegen 1 Juli a.s.
Eisenhower een gedetailleerd rap
port zal overleggen.
Het komt er dus op neer. dat men
de Amerikaanse propaganda naar de
communistische landen wil verfcete-
De griep in Duitsland
Het Beierse ministerie van binnen
landse zaken heeft Maandag mede
gedeeld, dat tot dusver in München
25 personen zijn gestorven aan griep.
De stedelijke overheid van Mün
chen heeft medegedeeid, dat alle la
gere scholen in de Beierse hoofdstad
met ingang van Dinsdag tot 4 Fe
bruari gesloten zijn. Dit besluit was
genomen op verzoek van de genees
kundige instanties. Bewaarscholen en
middelbare scholen vallen niet on
der het besluit.
Het Beierse ministerie van binnen-
landsè zaken nad Maandag eerder be
kend gemaakt, dat alleen reeds in
München en Augsburg 7.965 perso
nen griep gekregen hebben. Naar
schatting zou het werkelijke cijfer
aanmerkelijk hoger zijn, daar wette
lijk geen mededeling van griepgeval
len vereist is.
ren. Voorts heeft de Senaat de be
noeming van Charles Wilson tot mi
nister van Defensie goedgekeurd. De
uitslag van de stemming was 77 voor
en 6 tegen. Zoals bekend gingen aan
deze goedkeuring tien dagen van
scherpe controverse vooraf, omdat
Wilson aanvankelijk weigerde zijn
aandelenbezit in de „G.eneral Motors'"
(ter waarde van 2 1/2 millioen dol
lar) te verkopen.
ONLUSTEN IN ZUlD-PERZIë?
Volgens het Perzische blad „Ittelat"
zijn Maandag tanks en pantserwagens
in allerijl naar Shiraz in Zuid-Perzië
gezonden na een botsing tussen troe
pen en leden van een stam, waarbij
10 personen gedood on 20 gewond
zouden zijn.
,£mp%e&6 af Canada" in vlammen
De „Empress of Canada" een Canadees passagiersschip van 20.235 ton, is te
Liverpool, waar het in het dok lag om te worden opgeknapt, geheel door
brand vernield. Tweehonderd brandweerlieden hebben zes uur lang tever
geefs getracht het schip te behouden. Het is gekanteld en ligt half onder
water. Hedenochtend stegen nog dikke rookwolken uit het wrak op. De
„Empress of Canada", die op de transatlantische dienst voer, was 25 jaar oud.
TELE-FOTO A. N. P.
Sabotage niet
uitgesloten
Dr. James Brierly Firth, een spe
cialist op het gebied van brandstich
tingen, is gisteren te Liverpool ge
arriveerd om een onderzoek in te
stellen naar de oorzaak van de brand
waaraan het 20.235 ton metende Ca
nadese passagiersschip „Empress of
Canada" Zondag ten onder is gegaan.
Men sluit namelijk de mogelijkheid
Voorsprong op
Katholicisme
„Het is niet noodzakelijk te voor
spellen, dat de Islam zich in Afrika
in de komende jaar in steeds stijgen
de lijn zal ontwikkelen en wel met
de voorsprong, welke hij heeft op het
Katholicisme. Deze voorsprong is aan
zienlijk, hij bedraagt meer dan het
dubbele. De Katholieken hebben één
bekering gemaakt tegen de Islamie
ten 2.35 Aldus de sombere con
clusie, welke het Vaticaanse pers
agentschap Agenzia Fides trekt uit
St%ij,d teg.en de qtiep in Swuifviijh
Ook in Frankrijk heerst op het ogenblik griep. De epidemie grijpt hoe lan
ger hoe intenser om zich heen, en.niemand is er veilig voor. Dit heeft
de directrice van het „Théatre Antoine", Simone Berriau te Parijs, begre
pen, toen zij achter het toneel een toestel voor inhalatie liet neerzetten,
waar de acteurs en actrices zo nu en dan eens een snuifje aan wagen. Janine
Moreau, die in het toneelstuk, omdat er al een collega ziek is, een dubbel
rol speelt, zoekt haar toevlucht een ogenblikje bij het apparaat, terwijl haar
medespeelsters Monique Arthur en Germaine Granval, die ook optreden in
„l'Heure éblouisante" rustig op hun beurt wachten.
een omvangrijke studie over de poli
tiek van de Islam in Afrika.
Deze berichten bevestigen de veel
vuldig in ons land gehoorde waar
schuwing van in Afrika werkende
Nederlandse bisschoppen, die wijzen
op het gevaar van het opdringen van
de Islam in Afrika. Het Katholicis
me is niet in staat de wassende vloed,
die uit het Noorden en Oosten na
dert, tegen te houden, nu de neger-
rr/aatsohappij met haar animistische
inslag wankelt en haar einde gena
derd schijnt.
Agenzia Fides berekend aan dc
hand van vergelijkende cijfers, dat
20 jaren geleden de totale bevolking
van Afrika 144 millioen werd ge
schat, maar dat de schattingen van
1951 minstens 200 millioen aangeven.
De toeneming mag dus op 56 mil
lioen worden gesteld, hetgeen min
stens neerkomt op 38 In 1931 be
droeg het aantal Muzelmannen in
Afrika rond de 44 millioen, en dat
der Katholieken rond 5 millioen.
Gaat men van deze cijfers uit, dan
zou bij een normale toeneming van
38 der bevolking ook een gelijke
toeneming van het aantal aanhan
gers der genoemde godsdiensten met
38 te verwachten zijn. De werke
lijke cijfers geven ons een geheel an-
dr beeld, veroorzaakt door de ge
loofsverkondiging. De Moharr.'meda-
nen immers zijn niet zoals bij een
automatische ontwikkeling te wach
ten was gestegen tot 160 millioen
maar tot 80 millioen, en de Katho
lieken niet tot 7 milloen, maar tot
15 millioen. Hoewel dus de Katholie
ken zeker niet ontevreden mogen
zijn over deze gang van zaken er
dus in verhouding sterker in aantal
zijn toegenomen dan de Mohamme
danen, moeten wij toch ongerust zijn
over de cijfers der bekering, welke
worden gemaakt.
Immers de cijfers tonen aan, dat
in deze twintig jaren de Mohamme
danen 19,2 millioen bekeringen heb
ben gemaakt, tegenover de Katholie
ken 8,1 rr.illioen, hetgeen een ver
houding schept van 2,3 bii de Moham
medanen tegen 1 bij de Katholieken.
Zo beschouwd is de missiearbeid van
de Islam een gevreesde mededinger
in de bekering van Zwart Afrika en
een ernstig gevaar voor de spoedige
kerstening ervan.
niet uit, dat er sabotage in het spel
is geweest.
De brand aan boord van de „Em
press .of Canada" is dc dei'de in de
haven van Liverpool binnen de tijd
van acht dagen. Eerst brak er brand
uit aan boord van het lot de Eller-
man Line behorende sohip „City of
Florence". Enige dagen later ont
stond er brand aan boord van de
„City of Gloucester", die tot dezelfde
maatschappij behoort. Dr. Firth heeft
de naam, dat hij brandstichters sla
peloze nachten bezorgd en hij is al
in talrijke gevallen van brandstich
ting te hulp geroepen.
De eens zo trotse „Empress of Ca
nada" ligt nu helemaal op haar kant.
Er stijgen nog dikke, zwarte rook
wolken op uit het ruim. De twee reus
achtige schoorstenen zijn gescheurd
cn verwrongen, doordat zij bekneld
zijn geraakt tussen het schip en de
kade. Het slopen zal tenminste een
millioen gulden kosten cn deskundi
gen menen, dat er wel twaalf maan
den mee zullen heengaan. DeZe brand
is vrijwel een duplicaat geweest van
de brand, welke de „Empress of Rus
sia", 16.810 ton en eveneens beho
rende tot de Canadian Pacific Steam
ships ltd., in 1945 vernietigde.
De noodraad in
Kenya
Woedend over de moord op een
Brits gezin trachtten 1500 Europea
nen gisteren het gouverneurpaleis
te Nairobi te bestormen, omdat zij
niet tevreden waren met de tot nu
genomen maatregelen tegen de Mau
Mau.
Nog groter werd hun woede, toen
gouverneur Sir Evelyn Baring wei
gerde te voorschijn tc komen om naar
hun grieven te luisteren. Pas toen
namens de gouverneur was meege
deeld, dat deze een Noodraad zal
instellen, waarin alle rassen verte
genwoordigd zijn en die het bestuur
van advies zal dienen, bedaarde het
rumoer enigszins.
Bovendien heeft de gouverneur de
vroegere Britse militaire gouverneur
William Hinde, belast met het opper
toezicht op de strijd in de jungle te
gen de Mau Mau-terroristen.
In de bossen,, waar de terreur van
de Mau Mau het ergst is, hebben mi
litairen en politie intussen een groot
scheepse jacht ingezet op de moorde
naars van de Britse farmer Ruck, die
in het afgelopen weekeinde met
vrouw en 6-jarig zoontje door leden
van de Mau Mau met hun vlijm
scherpe panga's (messen) om het le
ven waren gebracht. Honden en ver
kenningsvliegtuigen helpen de poli
tie bij deze intensieve speurtocht.
3laiieitje
Zelfs als de vogel loopt, voelt men
dat zij vleugels heeft.
