S)e ftjidaeSou^a/ïit
Adenauer
De plechtigheid op het
Kapitool
Nog maar eens
proberen
Adenauer onstemd over Amerik. rapport
Nazi-gevaar overdreven voorgesteld
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DINSDAG 20 JANUARI 1953
44ste JAARGANG
No. 12793
zegt er het zijne van
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. rand., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
COMMANDO
WISSELING
VANDAAG IS HET DE DAG, waar
op generaal Eisenhower beëdigd
wordt als president van de Verenig
de Staten van Amerika. Vandaag
neemt hij het roer van het schip van
staat over van Truman, die zeven ja
ren lang het land heeft bestuurd in
een der meest bewogen periodes van
de geschiedenis der wereld.
Het is een gewichtige dag, voor de
Amerikanen, maar ook voor de rest
van de wereld. Want de nieuwe lei
der der Amerikaanse politiek neemt
het roer over in volle zee, waar de
golven nog altijd angstwekkend hoog
gaan. Op de commandobrug wacht
hem een uiterst verantwoordelijke
taak, die nog verzwaard wordt door
het feit, dat in het kielzog van het
grote Amerikaanse schip zo-
0 vele kleinere schepen meeva
ren, die aangewezen zijn op de
koers van de leider.
Wanneer wij vandaag de nieuwe
president verwelkomen en hem een
gelukkige vaart toewensen, dan doen
wij dat in de hoop, dat hij zal varen
op het compas van zijn goed inzicht
in de reële verhoudingen, het oog ge
richt op de barometer van de politie
ke hoge en lage drukgebieden, en
met een vaste greep aan het roer,
teneinde alle stormen en depressies
het hoofd te kunnen bieden.
Hij is opvolger van een man, die
door velen is beschouwd als iemand
vani middelmatige capaciteiten. Men
heeft Truman menigmaal uitgekreten
als de slechtste president, welke de
Ver. Staten ooit hebben gekend. .Zul
ke kwalificaties lijken ons zeer onge
past en absoluut onjuist. Laat Tru
man een figuur zijn geweest, die on
der de maat is gebleven van sommige
zijner grote en meer populaire voor
gangers, hij heeft in elk geval de ze
delijke grootheid gehad om in een
uiterst moeilijke tijd enige besluiten
te nemen, welke de loop der historie
ingrijpend hebben beïnvloed. Hij
heeft de moed gehad om de verant
woordelijkheid op zich te nemen van
het werpen van de eerste atoombom
men, waardoor de oorlog met Japan
is beëindigd; hij heeft de Marshall
hulp ingevoerd, een maatregel van
een ongewoon brede visie; hij heeft
door zijn snelle ingrijpen de agressie-
politiek in Korea een halt toegeroe
pen. Waarlijk, de wereld kan Tru
man dankbaar zijn en heeft alle Te-
den om bij het luidruchtig gejuich
om de nieuwe president de scheiden
de man niet te vergeten en hem de
eer te geven, welke hem toekomt.
Velen verwachten van Eisenhower,
dat hij als president een man van
groter formaat zal blijken en dat hij
een politiek zal voeren van grootser
allure. Het is mogelijk en wij hopen
van ganser harte, dat Eisenhower aan
deze verwachtingen ten volle zal kun
nen beantwoorden. Maar een revolu
tionaire omwenteling van de door
Truman uitgestippelde buitenlandse
politiek verwachten wij toch njet van
hem. Als hij de door Truman uitge
zette koers in grote lijnen blijft vol
gen, zullen wij al zeer tevreden zijn.
Tenslotte is het niet het spectaculai
re, het buitengewone, dat iemand tot
een goed regeerder maakt, maar het
nemen van de juiste maatregelen op
de juiste tijd. Dat vereist in onze na
oorlogse omstandigheden een grote
mate van wijsheid en bezonnenheid,
karaktervastheid en offervaardig
heid.
Deze eigenschappen moge Eisenho
wer als president in ruime mate blij
ken te bezitten, opdat hy het respect
en de dankbaarheid van de wereld
moge oogsten.
Vanmiddag inauguratie
van Eisenhower
Hedenmiddag, tegen 6 uur Ncd.
tijd, zal de plechtige inauguratie van
de nieuwe president der Verenigde
Staten van Amerika op het Kapitool
te Washington plaats vinden. De
plechtigheid gaat niet met zoveel
traditioneel ceremonieel gepaard als
bijv. de kroning van een Engelse ko
ning of koningin, maar toch is er een
bepaald ritueel, waaraan de Ameri
kanen gehecht zijn. Alleen schijnt
Eisenhower er bezwaar tegen te heb-
Mossadeq krijgt zijn
volmachten
Premier Mossadeq heeft de eerste
ronde van de strijd met de voorzit
ter van de Majlis, Kasjani, gewon
nen. Terwijl luidsprekerwagens door
Teherans straten reden en de leuze
aanhieven: „Geef de macht aan Mos
sadeq", besloot het parlement giste
ren met 59 tegen één bij zeven ont
houdingen, de door Mossadeq ge
vraagde verlenging van zijn vol
machten met één jaar goed te keu
ren.
De houding van de voorzitter der
Majlis, Kasjani, werd onwettig ge
noemd en de leider van de oppositie
verklaarde zelfs dat men de vol
machten ten allen tijde kan intrek
ken door een motie van wantrouwen
in de premier aan te nemen.
Inmiddels is in Zuid-Perzië de
Italiaanse tanker „Miriella" te Aba-
dan aangekomei^en direct begonnen
met het laden van olie. Verwacht
wordt, dat het schip Dinsdag of
Woensdag met een Italiaanse haven
als bestemming zal vertrekken.
Dit zal de tweede poging zijn om
de Britse olie-blokkade te doorbre
ken. De eerste, ook door Italianen
ondernomen, eindigde met het aan
de ketting leggen van de tanker, de
„Rose Mary" in de haven van Aden
Mossadeq*heeft gisteren opnieuw'
een bespreking gehad met de Ame-
rikaanse ambassadeur, Henderson.
Na afloop van dit gesprek van 3%
uur verklaarde Henderson slechts,
dat „er zich geen nieuwe ontwikke- j
lingen hadden voorgedaan."
ben om een hoge hoed op te zetten;
hij zal een gewone zwarte slappe
hoed dragen.
De nieuwe president arriveert even
te voren met een speciale trein en
bij aankomst op het Kapitool worden
21 saluutschoten gelost. Op de treden
van het Kapitool wordt hem de eed
afgenomen en daarna is er een grote
parade, waarna de nieuwe president
naar het Witte Huis rijdt. Deze rit
en de parade zijn hoogtepunten van
de plechtigheid, want daar wordt veel
pracht en praal ten toon gespreid.
Uit alle oorden der Ver. Staten
zijn officieel benoemde vertegen
woordigers als „ooggetuigen" naar de
plechtigheid gezonden. Daartoe be
hoort ook de voormalige Nederlan
der Louis van Iersel, een der meest
gedecoreerde oorlogsveteranen in het
land, die door de burgemeester van
Los Angeles benoemd werd om deze
stad te vertegenwoordigen. Van Ier
sel werd in Nederland geboren en
trad in 1 17 in Amerikaanse dienst.
De K.R.O. zal hedenavond van 6
tot 7 uur een reportage van de plech
tigheid geven.
Het Amerikaanse departement van
buitenlandse zaken heeft Maandag
bekend gemaakt, dat het de Sowjet-
Unie heeft uitgenodigd, op 30 Jan.
een vertegenwoordiger naar Londen
te zenden voor besprekingen met de
plaatsvervangende ministers van
buitenlandse zaken over het Oosten
rijkse vredesverdrag.
Vijf dagen geleden waren, volgens
een woordvoerder van het departe
ment van buitenlandse zaken uitno
digingen aan de regering te Moskou
gezonden, maar tot nu toe was geen
antwoord ontvangen.
Op 12 Januari hebben de drie Wes
telijke mogendheden de Sowj et-re
gering er van in kennis gesteld, dat
dergelijke uitnodigingen zouden
v/orden verzonden. Aanleiding tot
deze stap was een resolutie van de
Algemene Vergadering van de Ver
enigde Naties, waarin een beroep
werd gedaan om alles in het werk
te stellen teneinde tot overeenstem
ming te komen over de bepalingen
van een Oostenrijks vredesverdrag.
HET KAPITOOL EN ZIJN GESCHIEDENIS
Van het bordes van het Kapitool, op dezelfde plaats, waar eens Lincoln stond, heeft de 44ste President van
de Verenigde Staten, Dwight D. Eisenhower vandaag na zijn ambtsaanvaarding zijn inaugurele toespraak tot
het Amerikaanse volk en de wereld gehouden. Het Kapitool „De Grondwet in Steen" als monument
van de democratie werd gebouwd op Jenkins Hill. De plannen voor de bouw werden ontworpen in 1791
in de ambtsperiode van President George Washington. Hij zelf legde eerste steen op 18 September 1793. Het
bouwplan is het resultaat van een prijsvraag, waarbij het ontwerp van Dr. William Thornton, een arts, schil
der en dichter uit Philadelphia, werd Bekroond. Het was zijn eerste ontwerp op het gebied van architectuur.
Dit ontwerp omvatte alleen het middengedeelte van het Kapitool, zoals wij het thans kennen; de beide vleu
gels werden later gebouwd. In 1812 was het Kapitool gereed. Spoedig daarop brak de oorlog met Engeland
uit en in Augustus 1834 voer een Brits eskader onder commando van Admiraal Cockburn onverwacht de
Potomac op. Troepen werden aan land gezet, die gemakkelijk de niet-verdedigde stad bezetten. Cockburn gaf
bevel alle openbare gebouwen in de stad te verwoesten, ook het Kapitool. In de grote hal van het gebouw sta
pelden de soldaten boeken, papieren en portretten op een grote hoop, overgoten deze met teer en staken haar
in brand. Toen de vrede werd getekend stonden nog slechts de muren. Onder President Jefferson werd het
Kapitool herbouwd en in 1851 werd besloten tot uitbreiding door de aanbouw van de beide vleugels. Tijdens
de Amerikaanse burgeroorlog werd het Kapitool door de militairen bezet, die niet minder dan vijftienhonderd
bedden in zalen en kamers plaatsten. President Lincoln gelastte de ontruiming. Na de oorlog werd het Kapitool
gerestaureerd en werd ook de grote kapel gebouwd. Deze verheft zich bijna negentig meter boven het plein
van het Kapitool. Des daags is het hei-witte bouwwerk tot op verre afstand te zien, des nachts schijnt de met
schijnwerpers verlichte koepel te drijven boven 's werelds machtigste hoofdstad. Behalve grot vergaderzalen
voor het Huis van Afgevaardigden en de Senaat, telt het Kapitool 435 kamers en in het gebouw zijn onderge
bracht een eigen postkantoor, constructiewerkplaatsen voor machines, timmermanswerkplaatsen en zelfs een
arsenaal voor geval van nood. Meer dan duizend man personeel zijn nodig voor het onderhoud
Europa's eenheidsstreven in gevaar
Het alarmerende Amerikaanse rapport over de sterke uitbreiding van het
neo-nazisme in West-Duitsland, heeft grote beroering teweeggebracht in po
litieke kringen te Bonn. Bondskanselier Adenauer achtte zich gerechtigd
tot vrij felle critiek op dit rapport. Volgens hem bestaat er geen enkel ge
vaar voor opleving van het nazisme. Adenauer was integendeel van opinie,
dat do West-Duitsers in overgrote meerderheid aanhangers zijn van de
democratie. Bovendien bestreed hij, dat de onlangs gearresteerde nazi-
samenzweerders noemenswaardige invloed hadden verworven in de Vrije
Democratische Partij van vice-kanselier Blücher of in andere politieke groe
peringen van betekenis.
worden genoemd: De arrestaties der
neo-nazi's de ontsnapping der Neder
landse oorlogsmisdadigers naar W.
Duitsland, de inhoud van het boven
genoemde Amerikaanse rapport, plus
de aan de Duitse oorlogsmisdaden
Overigens erkende de bondskan
selier wel, dat de atmosfeer de laat
ste tijd niet bepaald „gunstig" kan
Deze opname van de treinbotsing te Deventer, gemaakt kort na de botsing, laat zien hoe de electrische trein in
de stoomlocomotief van de goederentrein drong.
gewijde processen in Oradour en
Schirmeck.dit alles vormt vol
gens Adenauer een samenloop van
gebeurtenissen", die niet zeer bevor
derlijk schijnt voor een vlotte gang
van de politieke besprekingen, die
dezer dagen in West-Europa aan de
orde zijn met het oog op de ratifica
tie der zgn. Duitse verdragen.
En het is bekend, dat de kanselier
vóór de dit jaar te houden verkie
zingen met de bekrachtiging van de
ze verdragen als een opzienbarend
resultaat voor de dag wilde komen
Bereikt hij deze samenwerking
niet voor die tijd, dan zullen de ver
kiezingen wellicht geen meerderheid
voor hem brengen en dan zou al het
voorbereidende diplomatieke werk
van de laatste drie jaar op losse
schroeven komen te staan.
In zijn radiorede zei Adenauer
dienaangaande: „Ik heb de indruk,
dat de vijanden der gemeenschappe
lijke verdediging thans de gelegen
heid aangrijpen om een vertragende
of zelfs vernietigende invloed uit te
oefenen op het streven naar Europe
se eenheid, waar de federale rege
ring van W.-Duitsland steeds voor
heeft geijverd".
Verhoogde spanning in
Sovjet-Unie.
Naar zijn mening zouden de re
cente gebeurtenissen in Rusland er
op wyzen, dat men aldaar doende ls
„de opvolging van Stalin te organi
seren". En dit zou kunnen leiden tot
een verhoogde spanning in de Sov
jet-Unie, welke wel eens onrust In
de gehele wereld tot gevolg zou kun
nen hebben.
Het West-Duitse volk, aldus Aden
auer, moet daarom zo spoedig mo
gelijk definitief in de West-Europese
gemeenschap worden opgenomen.
Indien deze kwestie niet spoedig ge
regeld wordt, zou Rusland in de ver
zoeking kunnen komen om aan te
vallen.
„Gezeur".
Ook andere West-Duitse leiders
lieten zich tot commentaar verlei
den. „Volmaakt gezeur", zo noemde
de (boze) leider der nationalistische
Vrije Democraten het rapport over
de neo-nazi-activiteit.
Aanmerkelijk zakelijker was de
critiek van de perschef der Sociaal-
Democratische Partij, Fritz Heine.
Hij spoorde tot voorzichtigheid aan
bij de beoordeling van het Ameri
kaanse rapport, aangezien het is ge-
basseerd op een opinie-onderzoek
„waaromtrent men nog maar weini^
weet". Ook Adenauer had er al op
gewezen, dat het opinie-onderzoek
zich slechts heeft uitgestrekt tot 1200
van de 48 millioen in West-Duitsland
wonende personen.
Inmiddels heeft het Amerikaanse
Vijftig jaar geleden stierf
mgr. dr. H. J. A. M. Schaepman
Het is heden vijftig jaar geleden, dat te Rome waar hij voor
herstel van zijn gezondheid vertoefde -overleed mgr. dr. H. J. A.
M. Schaepman, de man aan wie Katholiek Nederland onnoemelijk
veel te danken heeft. Ter gelegenheid van de hulde, welke aan zijn
nagedachtenis Zaterdag aanstaande in zijn geboorteplaats Tubbergen
wordt gebracht, zal aan de persoon en aan de levensvervulling van
mgr. Schaepman een uitvoerige beschouwing worden gewijd.
ministerie van Buitenlandse Zaken
aan het Amerikaanse Hoge Commis
sariaat in Bonn inlichtingen over het
opinie-onderzoek gevraagd. Enkele
ambtenaren van dit ministerie, die
Duitse vraagstukken behandelen,
verklaarden persoonlijk niets van
het onderzoek af te weten.
3lameUje
Aan één verzoek wordt beter vol
daan dan aan tien bevelen.
Geert Groote.