HONDERPEN KOOPJES IN OE EfALAGES
PUIZENPEN KOOPJES OP PEAFPELINSEN
r
HET GEHEIM
van de Mau Mau
AKKERTJES#
Het vliegtuig is 50 jaar oud
VRIJDAG 9 JANUARI 1953
DE LE1DSE COURANT
TWEf OE BLAD PAGINA 3
De uitspraak van de Engelse mi
nister van koloniën:, Lyttelton, na zijn
bezoek aan Kenya, dat de terreur van
de Mau Mau een terugkeer is tot het
barbarisme, die door zekere ontwik
kelde Kikuyu-leiders opzettelijk aan
gewakkerd en uitgebuit wordt en dat
economische factoren niet hieraan
ten grondslag liggen, heeft nogal veel
stof doen opwaaien. Zeer zeker heeft
Kenya met economische moeilijkhe
den te kampen armoede, lage lo
nen gebrek aan grond. Maar er zijn
weinig gebieden in Afrika en Azië
waar men niet voor dezelfde moeilijk
heden staat.
In Kenya heeft men een zondebok:
de blanke kolonisten. Deze zijn in
feite degenen, die het mogelijk ge
maakt hebben, dat de sociale diensten
de laatste jaren zo enorm uitgebreid
konden worden, maar zij bezitten
grond, die door goede bewerking veel
vruchtbaarder is dan die van de in
heemsen en de Kikuyu wensen deze
grond nu voor zichzelf.
VELE MENSEN schijnen de me
ning toegedaan te zijn, dat de voor
naamste oorzaak van het terrorisme
een diepgewortelde wrok is tegen de
armoede en onderdrukking, op pri
mitieve wijze geuit door en onont
wikkelde bevolking, die zich achter
uit gezet voelt
Bovendien wordt dit standpunt
ijverig gepropageerd door de Afri
kaanse leiders, wie heel begrijpelijk
dit blijk van barbarisme in hun- mid
den wensen te vergoelijken en nu
meteen een prachtige kans hebben
om de behoefte aan meer grond on
der de aandacht te brengen.
Het is waar, dat er moeilijkheden
zijn op economisch gebied en dat
deze toenemen van het terrorisme
aanwakkeren, maar minister Lyttel
ton heeft gelijk, wanneer hij deze
moeilykheden niet als de hoofdoorza
ken ziet. Het is zeer ingewikkeld om
de oorzaken te noemen, maar volgens
mij zijn er drie gronden aan te wij
zen.
In 50 jaar.
DE EERSTE IS, dat de verandering
door de bemoeiingen van de blan
ken teweeggebracht, te plotseling
gekon-en voor de Eiokuyu, die tot één
van de meest wispelturige stammen
van Afrika behoren.
Wanneer men de mensen wijst op
het feit, dat de Afrikaanse stammen
vijftig jaar geleden nog in een we
reld leefden, die volkomen beheerst
werd door tovernarij en een geloof
in de constante aanwezigheid van
geesten, die met uitgebreid ritueel,
waaraan vaak offers te pas kwamen
(in het westen van mensen, maar in
het oosten meestal van runderen)
gunstig gestemd moesten worden, dan
zijn zij tegenwoordig veelal geneigd
hiermede de spot te drijven. Er nog
veel meer, wanneer men beweert, dat
er wel meer dan vijftig jaar nodig
zullen zijn om de opvattingen, het
bijgeloof, de gebruiken en de psycho
logie van millioenen mensen, waar
van zelfs heden nog ontzaglijke aan
tallen zonder enige ontwikkeling zijn
en nooit in aanraking met Europea
nen en hun manier van leven zijn ge
weest, geheel te veranderen.
Deze plotselinge omwenteling
misschien wel de meest plotselinge
die de wereld ooit meegemaakt heeft
in de geest en de gewoonten van
deze Afrikaanse wilden moet wel
spanningen veroorzaken, die voor ons
niet te begrijpen zijn, en, zoals in dit
geval, leiden tot een heimwee naar
vroeger, toen men zekerheden had en
discipline, in tegenstelling met een
heden, dat voor hen geen vastgestelde
normen en richtlijnen schijnt te heb
ben.
Terloops zij opgemerkt, dat de Ki
kuyu niet de enige zijn, die op deze
manier gereageerd hebben. In 1947
en 1948 leidde een herleving van de
„Luipaard Gemeenschap" onder de
Ibibio in Nigeria tot honderden moor
den, terwijl delen van» geschonden
lijken gebruikt werden om te offeren
een bijgeloof, dat nog steeds wijd
en zijd verbreid is hoewel de Ibi
bio veel ontwikkelde politici, advo
caten en doktoren hebben voortge
bracht en men daar al reeds honder
den jaren contact heeft met de wes
terse wereld.
Terecht wijzen de Afrikaners zelf
er op, dat het honderden, zo niet dui
zenden jaren» heeft geduurd, voordat
in West-Europa het geloof aan hek
sen uitgeroeid was. Men moet er zich
dan ook niet over verwonderen dat
zich zulke uitbarstingen voordoen,
maar dat het maar zo weinig ge
beurt.
Naar democratie.
EEN TWEEDE oorzaak is, dat er
zich op het ogenblik in Afrika een
omwentering aan het voltrekken is
in de volle en gebruikelijke zin van
het woord: een oude levensorde wordt
door een nieuwe omvergeworpen.
Eeuwenlang is het opperhoofdschap,
een heilig ambt, de kern van het
stamleven geweest en tot. voor kort
was het Britse bestuur hier vierkant
vóór. Gedurende de laatste jaren is
dit gezag echter plotseling aan de op
perhoofden onttrokken en zijn deze
onder een nieuw systeem van op de
mocratische wijze gekozen bestuurs
raden komen te staan, die voor 't
grootste deel samengesteld zijr, uit
jongere mannen met een zekere ont
wikkeling, maar met weinig eerbied
voor de tradities van de stammen.
In Kenya was de functie van op
perhoofd niet erfelijk en onder de
Kikuyu zijn het alleen regeringsper
sonen. Het zijn de opperhoofden en
hun aanhangers, die het gezag ver
tegenwoordigen, die de voornaamste
slachtoffers van de Mau Mau zijn.
De leden van de Mau Mau beheren
meest tot een jongere losgeslagen ge
neratie, die zich willen wreken op
de oudere stammen, die hebben ge
poogd iets van de oude star.»discipli
ne te bewaren.
Verkeerd onderwijs.
TENSLOTTE is er de allerbel'ing-
rijkste factor het streven naar
macht en belustheid daarop van een
kleine groep knappe, gewetenioze en
„ontwikkelde" mensen, die zich in
invloedrijke posities hebben gewerkt,
speciaal in de Unie var. Kenya en in
de pas kort geleden ontsta^* vakver.
doordrenkt zijn van rassenhaat en de
geest van een star nationalisme, op
vreemde wijze doorspekt met stukjes
en brokjes van de oude primitieve
tradities, verheerlijkt tot een onecht
soort Kikuyu. „cultuur".
Men neemt nu aan, dat sommige
van deze „onafhankelijke" leerkrach.
ten actief werkzaam zijn geweest als
eed-afnemers van de Mau Mau en het
lijdt geen twijfel, dat Kenyatta en
zijn kameraden door hen diepe in
vloed hebben gehad op een hele ge
neratie van de Kikuyu. Voor deze
mensen is hij een held en een al
machtige godheid.
Wat nu?
HONDERDEN KIKUYU zijn nu
gearresteerd, het grootste gedeelte
alleen om ondervraagd en spoedig
weer vrijgelaten te worden, maar de
kern zal vastgehouden» moeten wor
den tot de vrede weer hersteld is.
Men zal deze mannen niet eerder
kunnen vrijlaten, want dan zouden
meteen de moeilijkheden weer begin
nen. Het doel, dat deze mensen voor
ogen hebben, is n.l. niet een demo
cratisch, vrijheidlievend Afrika met
gelijke rechten voor allen, wat som
mige mensen schijnbaar denken dat
door het tovermiddel „ontwikkeling"
direct maar te bereiken is, maar al
leen maar het verkrijgen van macht
voor zichzelf.
Zoals u ziet, zijn dit niet in de
eerste plaats economische kwesties.
De loonstandaard en de prijs van de
mais zijn levenskwesties, dat zal
niemand ontkennen en het is de taak
van de regering om te trachten hier
in verbetering te brengen, doch zij rei
ken niet tot in de diepste verborgen
hoekeni van de ziel.
De Mau Mau is een uiting van een
slechte sociale regeling, waarmede af
gerekend moet worden, doch men
moet zich daarvoor in de eerste plaats
op het terrein van de psychologie be
geven.
I hangerig, koorts!
I Druk de infectie grondig de kop in Neem één
of twee"AKKERTJES\kruiponderdewol/<=x
en in korte tijd bentUweeropgeknapL^/*Aj|]
hel pen direct/ Jhy
emgmgen.
de Kikuyu contact onderhouden 2n
j hebben met de grote mass?, van
wel een zeer effectief contact door
de z.g. „onafhankelijke scholen"-.
De eerste van deze scholen werden
fedurende de oorlog opgericht, ge-
eeltelijk als een oprechte uiting van
ongeduld met de laksheid van het
gouvernement om nieuwe scholen te
openen. De reden, waarom het gou
vernement niet meer scholen stichtte,
was, dat men er geen onderwijzend
personeel voor kon vinden. Toen dus
de onafhankelijke scholen opgericht
werden, moest men tevreden» sijn met
de leerkrachten, die men kon krij
gen», de meesten hiervan waren óf
ongediplomeerd ón met waren mis
lukte leerlingen van de zendelmgs-
scholen.
De man achter de schermen
IN 1946 keerde Jomo Kenyarta na
een vijftienjarig verblijf in Engeland
naar Kenya terug. Hij was in Enge
land enige tijd vertegenwoordiger
van de Kikuyu Centrale Organisatie,
een lichaam, dat door de regering
van Kenya wegens opruiing verban
nen is en hij sloot zich nauwer aan
by verschillende Sowj et-Russische
georiënteerde troepen en bewegingen
in Engeland. Hij studeerde on'hropo-
logie, schreef boeken, hielde lezingen
en raakt o.a. in Londen diep verwik
keld in de Afrikaanse politiek, die,
verbitterd door de rassentegenstel
lingen, zich heftig tegen de blanken
keert.
Weer is Kenya terug, stichtte te
Kenyatta een kweekschool voor on
derwijzers om aan de leerkrachten te
komen voor zijn „onafhankelijke
scholen»". Gedurende de afgelopen
vijfjaar levert deze kweekschool een
stroom van jonge mensen af, die diep
(Advertentie)
fooi de
HAAGSE POLnTERECÏITER.
De Leidse koopman A. D., die er
van verdacht werd in Woubrugge
een bruin dekzeil te hebben gesto
len, is door de Haagse Politierech
ter vrijgesproken.
Branie. Een 19 jarige scheeps
bouwer H. uit Alphen a. d. Rijn ver
scheen voor de Haagse Politierech
ter omdat hij op 5 Juli 1952 in
Nieuwkoop iemand mishandeld had.
Er was een sportfeest in Nieuw
koop en verd. bezocht dit met zes
Alphenaren. Volgens de rechter had
men daar de flinke jongen uitgehan
gen. Zij namen meisjes shawls af en
volgens het slachtoffer, die als ge
tuige was verschenen, dronken ze
bier uit andermans glazen. Het 20-
jarige slachtoffer kreeg op een ge
geven moment een klap. Ter zitting
diende getuige een civiele vordering
in van 7.60.
De officier van justitie noemde het
een ergerlijk bruut dronkenmansge-
doe en hij eiste voor dit onbehoor
lijk gedrag 25.en toewijzing van
de vordering. Het werd 20.en
toewijzing.
Drinken en dobbelen. Een 22-
jarige bankwerker uit Alphen a. d.
Rijn en een 19-jarige fabrieksarbei
der, hadden de avohd van 15 Augus
tus j.l. drinkend en dobbelend in een
café doorgebracht. Zij verlieten het
café met een schuld van 40.In
de Julianalaan 35 zagen zij op een
winkel, dat de zaak een paar dagen
gesloten was. Ze zagen geen licht en
besloten eens te kijken of er in het
huis iets van hun gading was. Ze
klommen over een schutting, kwa
men binnen en maakten zilvergeld,
een vulpen en enkele andere dingen
buit. Het geld werd verdeeld elk
kreeg 110.en hiermede wer
den de schulden betaald. Van de rest
leidde men een vrolijk leventje.
De J. was vroeger al eens door de
kinderrechter beboet De officier van
justitie wilde rekening houden met
het goede milieu, waaruit de jongens
stammen en de goede reclasserings-
mogelijkheden. Tegen elk der ver
dachten eiste hij een jaar gevange
nisstraf, waarvan acht maanden
voorwaardelijk, met een proeftijd
Er it sindsdien wel iets
veranderd
Het vliegtuig is precies een halve
eeuw oud. Men kan het zich nauwe-
'ijks voorstellen, dat het staketsel
van ijzerdraad en hout, dat in 1902
enkele wankele meters door de lucht
ging, zich heeft kunnen ontwikkelen
tot snelheidsmonsters, welke thans
reeds op tempo van tweemaal de ge
luidssnelheid kunnen instellen.
Evenmin zullen de gebroeders
Wright hebben kunnen dromen, dat
de gedaante van hun vermaarde Kit
ty Hawk in tweemaal vijfentwintig
jaar zou veranderen in een pijl, zo
als de Engelse en Amerikaanse delta
vliegtuigen, zo genoemd naar hun
driehoekige vorm (in het Griekse al
fabet had de letter D, delta genaamd,
de vorm van een driehoek)," welke
wellicht de uiteindelijke vorm van
het vlietuig zal bepalen. Helemaal
zeker hiervan is men nog niet, want
ook de sterk teruggebogen vleugels,
die nog meer de zuivere pijlvorm be
naderen, zijn in trek. Wanneer wij
de nieuwste Amerikaanse jachtvlieg
tuigen bekijken, die alle in snelheid
„goed zijn" voor minstens 1050 kilo
meter per uur, dan treffen wij de
Con vair XF 92A aan als een vrijwel
gelijkzijdige driehoek, met scherpe
hoeken, terwijl daarentegen niet al
leen de reeds klassiek geworden Sa
bre-jager van North American de
.swept badk" vGeugels heeft, sterk
teruggebogen dus, doch ook de mari
nejager „Cutlass" (gebouwd door
Chance Vougbt) alsmede het ge
vechtsvliegtuig (welke het midden
houdt tussen een jager en een bom-
menwerper) „Thunderstreak" van
Republic deze vorm aannemen.
De concurrentie tussen deze beide I
gedaanten is nog lang niet in een be-
slissend stadium gekomen. De moder-
ne aërodynamica is een wetenschap
op zichzelf geworden en alleen in I
Amerika steeds wordeh tientallen
millioenen dollars per jaar besteed
aan het zoeken naar de beste vormen
voor het vliegtuig van de toekomst.
Duitsland is wel het eerste vlieg
tuig producerende land geweest, dat
de d'riehoeksvorm heeft ingevoerd,
doch het waren de Engelse, die deze
voor het eerst toepasten op de ultra-
sonorische snelheden. Met enkele
dramatisch catostrofale gevolgen, in
den beginne, omdat de Britten in
het experimentele stadium enkele van
hun beste mensen (zoals De Havil-
land) verloren bii de proefvluchten.
Amerika wikkelt zijn Convair ja
ger fortuinlijker af, het vliegtuig
heeft nog de naam XF 92A en de
letter X in een dergelijke formule
geeft altijd aan, dat het toestel zich
nog in experimentele toestand be
vindt, doch de X zal snel verdwijnen
en plaats maken voor een seriegetal,
dat aangeeft, dat men tot de grote
productie is overgegeaan.
De nieuwe letter en ciifercombina-
tal voor deze uiterst snelle jager zal
worden de F 102.
Deze snelle revue van het Ameri
kaanse materiaal ter vergelijking
met het allereerste vliegtuig in de
geschiedenis van de mensheid, de Kit
ty Hawk, waarmee het productief
m'aken van een der merkwaardigste
uitvindingen in deze wereld begon
nen werd.
van drie jaar, onder toezichtstelling
van de R.K. reclassering, de ver
plichting de schade te vergoeden
binnen twee jaar en het gebod zich
gedurende de proeftijd te onthouden
van bezoek van café's en andere
door de toezichthouder te bepalen
inriahtingen. Uitspraak 22 JanparL
HAAGSE ECOX. RECHTER.
Mooi genoog. - De kapitein kwam
de cantine binnnen en vroeg of een
van de manschappen wellicht klach
ten had over het eten.
Een van de soldaten sprong op en
zei: „Kapitein ik ..eb een peukje si
garet in mijn zuurkool gevonden."
„Lieve hemel, man", antwoordde
de kapitein, „ha- je soms gedacht,
dat er een heel pakje in zou zit
ten?"
Twee jaar geëist
tegen „bruidegom"
„Laaghartig en geraffineerd"
noemde de officier van justitie bij de
Amsterdamse Rechtbank mr. W. J.
B. Aberson de 49-jarige schipper G.
P. van E., die gistermorgen terecht
heeft gestaan, omdat hij een in Ne
derland wonende Duitse, juffrouw
F., voor de somma van ƒ300,zou
hebben opgelicht.
Van E. was door een huwelijks
advertentie, die de Duitse vrouw
in de krant had laten zetten, met
haar in contact «gekomen. Hij stelde
haar voor met haar te trouwen. De
vrouw, die juist werkeloos gewor
den was, bezat aan spaargeld onge
veer ƒ4000,Van E. stelde voor,
dat zij steun zou gaan aanvragen bij
Sociale Zaken. „Maar", zo zei hij „dan
mag je niet zeggen, dat je nog een
kapitaaltje hebt".
Toen de vrouw eenmaal steun ont
ving, kwam hij met verhalen, dat
zij gearresteerd en het land uitge
zet zou worden; en op deze manier
kreeg hij verschillende malen be
langrijke bedragen van haar, naar
hjj zei, om advocaten te betalen en
om ambtenaren van sociale zaken
om te kopen.
Verdachte: „Ik heb dat geld niet
geleend, ik h^b het gekregen".
President: „Op de kwitanties, die
u hebt getekend, staat anders dui
delijk: geleend."
„Deze man", zei de officier van
justitie, „heeft een slachtoffer met
wel zeer weinig weerstand gekregen.
Lange tijd is zij zijn doelloos werk
tuig geweest. Hij heeft haar in een
dwangpositie gemanoeuvreerd. Hij is
reeds acht maal veroordeeld. Ik eis
tegen hem een g .vangenisstraf voor
de tijd van twee jaar".
Zijn vrouws kleren
in brand gestoken
VROUW ZELF WAS UIT
De officier van justitie bij de Am
sterdamse Rechtbank heeft gister
morgen ly, jaar gevangenisstraf ge
ëist tegen de 54-jarige suikerbakker
\V. C. K. uit Amsterdam, die beschul
digd was van brandstichting.
Verdachte gaf alles toe: In de
nacht van 8 op 9 November van het
vorig jaar had hij de gehele nacht
gezocht naar zijn vrouw, die van
hem weggelopen was. Tenslotte
hoorde hij van een barjuffrouw, dat
zij een kamer had gehuurd in de
Potgieterstraat. Hij ging er heen.
maar trof haar niet thuis. Vervol
gens stak hij met zijn aansteker de
kleren van zijn vrouw die daar noj
lagen, in brand. Het vuurtje wer<
spoedig ontdekt en geblust. De totale
schade was f 300.
„Er staat vijftien jaar op brand
stichting" zei de officier van justi
tie „maar er zijn bij deze verdachte
nogal veel verzachtende omstandig
heden.
Reparatiepost
in de nabijheid.
t&r
Kleur geef-groen
JCoxte GOLF
BINNENLAND.
Vier Volendammors zijn gisteren
op de schaats naar Marken gekomen.
In verband met de regen zullen zij
vandaag wel weer gebruik hebben
gemaakt van de veerdienst, waar
voor een vaargeul wordt opengehou
den.
Bescherming Bevolking staat in
het brandpunt der belangstelling.
Voor Brabant en Limburg wordt op
17 Jan. het startsein gegeven in Den
Bosch en Roermond. De respectieve
lijke commissarissen van de koningin
en minister Beel zullen het woord
voeren.
Een rangeerder van de N.S. is
gisteren» op het gemeentelijk handels
terrein aan de Stieltjesstraat te Rot
terdam bekneld geraakt tussen een
rangerende locomotief en een muur
tje. Het slachtoffer, de 37-jarige B.
H. Korts, was vrijwel op slag dood.
Het ongeluk ontstond door slecht
zicht vanwege de dikke mist.
In Steenbergen is gisteren de
Coöp. Vlasfabriek „Dinteloord" in
gebruik genomen. Deze fabriek is de
eerste in Nederland, die het vlas zelf
gaat spinnen. Dat men van» de spin
nerij grote verwachtingen koestert,
moge blijken uit het feit, dat er grote
gebouwen zijn opgetrokken.
Op de Overtoom te Amsterdam
is gisteren een dodelijk ongeval ge
beurd. Een 73-jarige man, die in de
tram wilde stappen, werd door het
dringende publiek voor een juist
startende wagen geduwd. De bejaar
de liep zware verwondingen op,
waaraan hij 's avonds overleed.
Friesland heeft het eerste ijs-
slachtoffer. In IJlst begaf een knaap
je zich op gevaarlijk ijs. De achtjari
ge zakte erdoor en verdronk.
„In nieuwe banen" heet de
film .welke een beeld geeft van het
bedrijfsleven op de Noord-West Ve-
luwe. Deze film, die werd opgenomen
door Otto van Neijenhof ging gisteren
voor het eerct in Harderwijk.
Schiphol zat dicht door de mist.
Gisteravond konden geen vliegtuigen
landen en ook de moomliners moesten
op de grond blijven.
Een massa ontslag, dat ruim
110 werknemers betreft, is aange
vraagd door de zeepfabriek J. Dek
ker te Wormerveer. Structurele wij
zigingen in de economische omstan
digheden van het bedrijf heeft deze
inkrimping nodig gemaakt.
Een ondankbare mijnheer, die
op kosten van de overheid gastvrij
heid genoot in» het Utrechtse Huis
van Bewaring, kreeg een Breda-be-
vlieging". Hij ging er tussenuit, maar
had zijn ontvluchting niet zo best
georganiseerd. Een wachtmeester
sommeerde de vluchteling halt te
houden en toen deze geen gevolg
hieraan gaf, kreeg hij een kogel in
zijr, been. Nu ligt hij in het zieken
huis.
LAKENS
Geborduurd, extra kwal.
1 pers. 150 cm br.
van 8.95 nu
2 pers. 180 cm. br.
van 10.7S nu
6.38
7.88
WINTER INTERLOCK
1.38
DAMESNACHTHEM
DEN
Zware kwal., prima pas- - -
vorm, nu
VITRAGE
Mooie kwaliteit, reeds
xolang - ^-1
strek» van»'
™o ct.
OVERHEMDEN
Prima popeline. modern
model, lichte kleuren
Donkere kleuren
LAKENS m. kl.foutjes, glad
en geborduurd. 1S0
cm breed, nu
5.95
3.88
LUIERS
prima oogjesluier, zo
lang de voorraad
strekt
68 ct
VERPLEEGSTERS-
SCHORT
Prima kwaliteit, goede «a
pasvorm, reeds vanaf.. «J*/o
Onze gehele collectie
BABY-ARTI KELEN
ruimen wij op tegen zeer
lage prijzen.. Koopt nu uw
baby-uitzet!
BABY-TRUITJES
mooie kwaliteit, nu 88 ct
KINDERLEDIKANTJE
onze hele collectie kinderledi-
kantjes ruimen wij op tegen bij
zonder lage prijzen v.a. 19.88
BINNENVERINGSMATRASSIN
met 5 jaar garantie
1 persoons •*-. 49.—
2 persoons 69.-
WOLLEN DEKENS
1 persoons 17.10
2 persoons21.10
WITTE MOLTONDEKEN
Hink. mut2.95
1200 BLOKHANDDOEKEN
ruimen wij voor de
sensatlone»
prijs van
HAARLEMMERSTRAAT HOEK DONKERSTEEG
Beter en toch goedkoper
SCHRIFTELIJKE EN TELEFONISCHE BESTELLINGEN KUNNEN NIET WORDEN AANGENOMEN!
