Bijdrage voor het deviezenpot) e bedroeg in 1952 ruim Vh milliard Jianingin Juliana in San fit (Zntan De Bisschoppelijke oproep had een verheugend gevolg DONDERDAG 8 JANUARI 1953 DE LE1DSE COURANT TWEEDE gLAD - PAGINA 1 BETEKENIS VAN AGRARISCHE BEDRIJVEN In oorlogstijd voldoende voedsel; maar dan een heel ander menu! Hoe groot de betekenis van de Ne derlandse agrarische bedrijven in economisch opzicht is, is aan velen volslagen onbekend. De agrariërs leveren jaarlijks een belangrijke bijdrage aan ons „devie zen potje", omdat zij ondanks het feit, dat areaal uitbreiding onmoge lijk door intensieve bedrijfsvoe ring de productie hebben opgevoerd. Naast de kwestie der deviezen geeft dit artikel ook antwoord op de vraag in hoeverre de boeren in de voed- selbehoefte kunnen voorzien, wan neer Nederland door oorlog geheel op zichzelf zou zijn aangewezen. Wij ontlenen dit artikel aan een toespraak die de Prov. Voedselcom- missaris van Zuid Holland een dezer dagen in Roelofarendsveen hield voor diverse standsorganisaties. De betalingsbalans. In de Nederlandse landbouw werkt ongeveer 20 van de beroepsbevol king. De agrarische export beloopt al jaren 40 a 50 van de tortale ex port. Het aandeel van landbouw en voedselvoorziening in de totale im port beloopt 20 a-25 Wanneer wij de balans opmaken en anderszijds alle invoeren vermelden dan komen we aan een respectabel bedrag. Tot de invoeren zijn te rekenen ongeveer 600.000 ton broodgraan, 800.000 ton voedergraan, alle mar garinegrondstoffen, koffie, thee, cho colade, wat suiker, zuidvruchten, enz. enz. Boeken we anderzijds de agrari sche exporten, en hieronder zijn te rekenen 60 a 70 van al onze eie ren, 50 van onze zuivel, 90 van onze bloembollen, 40 a 50 van on ze groenten en ons fruit en 1/3 van onze varkensstapel, dan komen we ook aan een aanzienlijk bedrag. Dan blijkt zelfs, dat de uitvoer beteke nend hoger is dan de invoer. Voor 1952 zal dit ruim 1 y2 milliard bedragen. We kunnen vaststellen, dat in geld uitgedrukt, het agrarische volksdeel het Nederlandse volk voedt en nog zoveel exporteert, dat. bij wijze van spreken de gehele de fensie-inspanning hier uit bekostigd kan worden. Twee bedrijven in één. Vanzelfsprekend wordt deze gun stige onder a. geschetste positie be- invloed door de bijzondere wijze van bedrijfsvoering van de Neder landse agrariër. Deze gaat n.l. verder dan het bewerken zonder meer van de 10 H.A. grond. Dit immers is de gemiddelde bedrijfsgrootte per boer. Wegens grondtekort kan hij het niet zoeken in horizontale richting en hij doet het daarom in verticale rich ting. Hij plaatst een bedrijf op een bedrijf. Het is in Zuid-Holland mo gelijk op één dag 10 boerderijen te bezoeken waar voor 30.000 a 40.000 aan varkens in de schuren liggen Verleden jaar was het een keer mo gelijk om deze bedrijven te bezoe ken, terwijl er voor 50.000 varkens aanwezig waren. Evenzo is het ge steld met de pluimveehouderij, die hoofdzakelijk als nevenbedrijf van de kleine boer beoefend wordt. Men plaatste dus een bedrijf op een be drijf. Zien we naar de tuinbouw, dan valt te constateren dat de bedrijfs- oppervlakte door het bouwen van kassen en het plaatsen van kachels aardappelen zulen meer geconsu meerd kunnen worden. Ook kaas, terwijl melk hopelijk in dezelfde hoeveelheid beschikbaar zal zijn, echter met een aanmerkelijk lager vetgehalte. Ander bouwplan. Uiteraard moet t.a.v. het bouwplan nog wei iets veranderd worden. De oppervlakte bouwland dient uitge breid en het areaal grasland inge krompen te worden. We zullen meer broodgraan moeten verbouwen en minder voedergraan. Meer peul vruchten, meer suikerbieten, veel meer aardappelen en minder tuin bouw. De varkensstapel en de pluimvee stapel zullen practisch verdwijnen. Deze diersoorten zetten voor mense lijke consumptie voedsel om in vlees en eieren op een wijze die in tijden van schaarste niet verantwoord is. De omzetting levert een verlies op van 70 a 80 De mens zal zelf de granen consumeren die nu in var kens- en kippenmagen terecht komen. De rundveestapel wordt zo moge lijk op peil gehouden. Koeien n.l eten wat mensen niet lusten. Zij produceren melk, die van grote waarde is, omdat ze dierlijk eiwit bevat en een gezondheidbeschermen- de werking heeft. En deze twee fac toren zijn van enorme betekenis in een tijd, dat aan de voeding iets hapert. De Nederlandse landbouw is dus momenteel van grote economische betekenis en in staat in rampspoe dige tijden het Nederlandse volk te voeden. Wie het niet gelooft denke dan zier. we, dat minder brood ge-laan de jaren 19401943. De honger- geten zal kunnen v orden. Eveneens winter 1944-45 vond zijn oorzaak in minder vlees en minder vet. I maatregelen van de bezetter, die Het brood vermindert slechts wei-j hierop neerkwam dat overschotgebie- nig; vlees en vet met 60 Peul- den van tekortgebieden werden ge- vruchten, graanproducten, suiker, I isoleerd. in feite ettelijke keren verdubbeld werd. Deze bijzondere wijze van intensivering heeft uiteraard grote invloed op de omvang van de han delsbewegingen en draagt in bete kenende mate bij tot het onder a. vermelde resultaat. Doch met dit al, dat resultaat is er. Zonder invoer. Hoe is het echter gesteld, wanneer geen invoer meer mogelijk is? Te denken valt hierbij aan tijden van oorlog, eet. De transportvloot zal dan nodig zijn voor aanvoeren van wapenen, manschappen en wat dies meer zij. In een zodanige tijd zullen wij op eigen wieken moeten drijven. Nemen we aan dat Nederland nor maal kan doorgaan met produceren en houden we voorts rekening met oorlogsopbrengsten dan zijn 2 jaar na grensafsluiting per hoofd van de bevolking nog 2000 a 2100 calorieën uit eigen bodem beschikbaar. Mo menteel wordt geconsumeerd zon der groenten en fruit een hoe veelheid voedsel, die overeenkomt met ongeveer 2900 calorieën per dag. Hieruit blijkt, dat in tijden van grensafsluiting geen enkele Neder lander van honger behoeft te ster ven. De helft of meer van de we reldbevolking doet het met minder. Hieruit blijkt, dat ook de Nederland se bodem het Nederlandse volk zij het niet al te royaal kan voeden. Bepalen wij ons tot deze voeding Nieuwe vestigingswet op stapel Uitbreiding van werkingssfeer en behoud van vrijheid van handel De commissie uit de Tweede Ka mer, die belast is met het onderzoek van het wetsvoorstel „Vestigingswet Kleinbedrijf" heeft het voorlopige verslag gepubliceerd, waarin naast woorden van instemming ook tonen van critiek aanwezig zijn. Meii zag het als een voordeel, dat de wet de registratie vara de bestaan de bedrijven verplicht en men stel de voor zo spoedig mogelijk na het in werking treden van de wet deze registratie in te voeren en de muta ties in de diverse bedrijfstakken bij te houden. Vele leden toonden zich teleurge steld, dat de nieuwe wet geen moge lijkheid inhoudt tot het tegengaan van overbezetting in een bepaalde sector (of over de gehele linie) van een bepaalde bedrijfstak. Zij zien in een dergelijke mogelijke overbezet ting de oorzaak, die kan leiden tot economische crises. Deze commissie leden hebben de suggestie gedaan een commissie te vormen, die niet voor het merendeel uit bedrijfsgenoten zou bestaan en waar bedrijfsgenoten geen voorzittersfunctie zouden kunnen be kleden. Deze commissie zou dan volgens deze ledera zeer goed in de H. M. Koningin Juliana, die momenteel met de oudste drie Prinsessen voor een „wintersport-vacantie" in Sankt Ankton verblijft, heeft in de afgelopen veek de Bondskanselier van Oostenrijk en zijn echtgenote 1 in Hotel Post ontvangen. H.M. de Koningin dineerde met Dr. Figl en zijn vrouw. Koningin Juliana en Bondskanselier Figl in gesprek. lijn van het algemeen belang beslis singen kunnen nemen, terwijl men niet bevreesd zou behoeven te zijn voor willekeur of benadeling van be paalde personen of groepen. Vrijheid van handel. Andere leden konden zich echter met deze zienswijze niet verenigen en waardeerden juist het wezen der ves tigingseisen, waarin alleen objectie ve factoren een rol spelen, die nim mer zullen kunnen leiden tot een zgn. gesloten bedrijf. In de geest van de wensen der drie middenstandsbonden wensten deze leden de vrijheid vara handel te hand haven. Het euvel van overbezetting meen den deze leden onder controle te kun nen houden door een goed opgezet vergunningsstelsel. Vrijwel algemeen betuigde men zijn instemming met de uitbreiding van de werkingsfeer. Tegenover de be zwaren, welke naar voren zijn ge bracht tegen de uitbreiding der wet tot de terreinen van groothandel en industrie, werd er op gewezen, dat de wet geen enkele bedrijfstak tot toepassing van de regeling dwingt. Overigens is het vele leden bekend, dat in verscheidene takken van groothandel en industrie met verlan gen wordt uitgezien naar de moge lijkheid om zich onder de vestigings wet te scharen. Een aantal leden vroeg zich af, of het wel verstandig is de werkings sfeer der wet ook uit te breiden over het hotel-, café- en restaurantbedrijf. Horecaf in de knel. Deze bedrijfstak bevindt zich reeds in een keurslijf van voorschriften ingevolge de drankwet. Het zal on getwijfeld nuttig zijn, indien ook de vergunningen voor de uitoefening van het Horecafbedrijf gebonden kunnen worden aan de eisen, die de vestigingswet bedrijven stelt, doch zou het niet beter zijn, indien die eisen dan werden opgenomen» in de drankwet? Men vreesde, dat er, wan neer het Horecafbedrijf beheerst wordt door twee verschillende ver- gunningswetten, gemakkelijk botsin gen kunnen ontstaan. Van sommige zijden werd de vraag gesteld, of er bij de formulering van vestigingseisen voldoende rekening gehouden zal kunnen worden met de specialisatie, welke in sommige be- Irijfstakken reeds vrij ver is doorge voerd. Is het niet wenselijk in de wet 'c mogelijkheid te openen tot het afgeven van vergunningen met een cperkte strekking? Gedacht werd b.v., wat de eisen oor handelskennis betreft, aan het naken van een onderscheid ten be- loeve van im- en exporteurs ener- .ijds en voor uitsluitend binnenland se handelaren anderzijds. K. v. K. i.p.v. P.B.O. Zeer vele leden verklaarden er niet mede te kunnen instemmen, dat bij de uitvoering der nieuwe wet aan 'e Kamers van Koophandel niet meer de rol zou worden toebedeeld, welke zij onder de wet van 1937 vervul den; doch dat zij die zouden moeten delen met publiekrechtelijke bedrijfs organisaties. Deze leden waren van oordeel, dat de Kamers van Koop handel haar taak ten deze over het algemeen naar behoren en zeer zeker met een bevredigende mate van on partijdigheid hebben vervuld. Par tij vergadering K.V.P. Wijzigingen zullen worden voorgesteld Op 30 en 31 Januari wordt te Utrecht in het Jaarbeursrestaurant de zeventiende partijraadsvergade ring van de Katholieke Volkspartij gehouden. Op de eerste dag komen o.a. de begroting voor 1953 en «en aantal reglementswijzigingen aan de orde. Voorgesteld wordt een wijziging van het bijzonder reglement op de voorbereiding van de gemeenteraads verkiezingen. Aan dit voorstel ligt ten grondslag de gedachte om de be handeling van de verkiezing door voorkeurstemmen in een zekere over eenstemming te brengen met de re geling. die in de partij thans voor de verkiezing van de leden der Tweede Kamer geldt. Verder wordt voorgesteld een wij ziging van de procedure bij de voor bereiding van de verkiezingen voor de leden de-1- Tweede Kamer Doel van deze wijziging is enerzijds de be vordering van een zo deskundig mo gelijke fractie, anderzijds de waar borging van de weerspiegeling der fractie van de veelzijdige samenstel ling van de partij zowel maatschap pelijk als regionaal. Tenslotte is er een voorstel tot wij ziging van de samenstelling en werk wijze van de partijraad. Volgens dit voorstel zullen een bestuursraad en een partijraad worden gevormd: de eerste met een organisatorische, de tweede met een politieke taak. Thans vervult de partijraad beide taken. In de vergadering van Zaterda" 31 Januari zal dp voorzitter van de Ka tholieke Tweede Kamerfractie, prof. mr. C. Romme, een rede houden over de staatkundige toestand en het par lementaire werk. Na de gedachten- wisseling over deze rede komen voor stellen van de kringen en verkiezin gen van leden van het partijbestuur en van het presidium aan de orde. Wordt Woudenberg weer vriendje Zijn vermogen in gevaar NOODTOESTAND IN KERKENBOUW Voor 1953 het dubbele van 1952 nodig H. J. Woudenberg, in de jaren liquidateur van vakverenigin gen, werd wegeiiS collaboratie door het bijzondere gerechtshof te Am- I sterdam veroordeeld tct levenslange gevangenisstraf, waarna de bijzon dere raad van cassatie 20 jaar gevan genisstraf met aftrek oplegde. Hij ondergaat deze straf thans in Norg. Op grond van het besluit vijandelijk vermogen heeft het beheersinstituut hem aangemerkt als vijandelijk on derdaan. Daarbij werd e. op gewezen, dat Woudenberg door de rijkscom missaris werd aangesteld als com missaris van het N. /.V. en dus in Duitse staatsdienst was. De afdeling rechtspraak van de raad voor het rechtsherstel heeft gis termiddag het beroep van Wouden berg behandeld tegen de afwijzing van zijn verzoek rm ontvijand te worden. Hij was zelf bij de zitting te genwoordig. Woudenberg heeft deze zaak aan hangig gemaakt, omdat hij bij ont- vijanding een claim kan instellen bij de schade-enquêtecommissie. De be schikking in deze zaak zal later vol gen. De onmogelijkheid om de voor de zielzorg noodzakelijke kerken te bou wen noopte Zijn Hoogwaardige F.xel- lentie de Bisschop van Haarlem op de derde kerkenbouw Zondag de nood toestand voor zijn Bisdom af te kon digen. Het herderlijk schrijven, bij deze gelegenheid in alle kerken afge kondigd en de uitstekende artikelen in de katholieke pers zijn God dank door zeer velen begrepen. Gedurende de maanden September October en November bedroegen de extra-giften van particulieren, van kerkbesturen en gestichten, een zes- voud van hetgeen het vorig jaar, ge durende deze zelfde periode recht streeks naar de Bisschop of aan het Fonds van Kerkenbouw werd opge zonden. Gebruik werd gemaakt van de mogelijkheid om bij notariële ak te zich te belasten met een periodieke uitkering, welke tenvolle op het be lastbaar inkomen in mindering kan worden gebracht Hierbij dient ech ter in aanmerking te worden geno men, dat de rechtstreekse giften, in dien deze blijven toevloeien in ge lijke mate, slechts 5 pet. bereiken van het kapitaal, hetwelk dit jaar nodig is. Ook de Zeereew. heren bouwpas toors hebben door hun predikaties de inkomsten aanzienlijk verhoogd. Het meest verheugend echter was de stijging der opbrengsten van de wekelijkse koperen schaal der Bis schoppelijke Noden met ongeveer 25 pet. Talrijke binnengekomen brieven bewezen eveneens, dat vele katholie ken doordrongen zijn geworden van ernst van dit kerkenprobleem. Ge wezen werd hierin op de mogelijk heid van allerlei buitenkerkelijke acties, zoals het propageren van auto matische giro-afsohrijvingen, het op richten van comité's in de parochies, het verkopen van daartoe geëigende voorwerpen, enz. Nu echter de bis schop van Haarlem bij de vaststel ling van het tienjarenplan besloten heeft, tot de wekelijkse collecte met de koperen schaal voor de Bisschop pelijke Noden, verdient het alle aan beveling dit eenmaal vastgestelde middel zo krachtdadig mogelijk te benutten en deze mogelijkheid van officiële zijde niet door allerlei neven acties te verzwakken. Zeker zijn en blijven extra-giften zeer nodig en daarom bijzonder welkom. Maar de nieuwe kerken, dringend noodzake lijk voor de zielzorg, kunnen alleen tot stand worden gebracht door de DEN BOSCH DEZE ZOMER MUZIEKSTAD Klank en kleur in Internationale sfeer zullen Den Bosch beheersen Carel Briels zal „In den Muziekhof" bouwen In de raadszaal van het stadhuis te 's-Hertogenbosch zijn gisteren de plannen ontvouwd voor he* Brabant se festival, dat ondei de naam „1953 's-Hertogenbosch Muziekstad" zal worden gehouden van 22 Mei tot 28 Juni a.s. De muziekfeesten in de Brabantse hoofdstad dienen ter opluistering en viering van het eeuwfeest van het Koninklijk Nederlands Zangersver bond, waarvan H.M. de Koningin beschermvrouwe is, en tei gelegen heid van het gouden jubileum van het Koninklijke 's-Hertogenbosch' Mannenkoor. Carel Briels zal een muziekstadje doen verrijzen, dat de naam draagt „In den Muziekhof", dat geïnspireerd is op de muzikale sfeer en in Italiaan se en Zuid-Franse stijl zal worden opgetrokken. Het zal een recreatie- en een ont vangstcentrum zijn voor de vele gas ten van 's-Hertogenbosch-muziek- stad. Niet alleen café- en restaurant bedrijven, maar ook verschillende taken van handel en nijverheid zul len er vertegen vioordigd zijn, welke alle tot uitgangspunt de muziek heb ben. Aan een zyde zal dit tuinstadje, dat in de avond op originele wijze zal zijn verlicht, worden afgesloten door een reusachtige volière met vele ge vederde zangers. Behalve de vele evenementen er komen 24 vooraanstaande Neder landse koren naar Den Bosch, die 314 verschillende werken zullen uit voeren is er een gala-concert van het Brabants Orkest met de negende symphonie van Beethoven, twee ope ra-voorstellingen van de Nederlandse Opera, ballets, operette-fantasie, car naval d'été verzorgd door de Oetel- donkse club in samenwerking met de prinselijke hofkapel der Amadeiro's „De Kikvorsen", een fakkeloptocht, concert van de Koninklijke Militaire Kapel uit Den Haag, vuurwerk en tot slot een gala-concert van het Con certgebouw Orkest op 28 Juni. „In den Muziekhof" zal een inter nationale sfeer aanwezig zijn door 'een aantal buitenlands-georiënteerde dansorkesten. Bekende Nederlandse radio-orkesten zullen medewerking verlenen. Er zal een landelijke dans- concours worden georganiseerd als mede mode-shows. Zondags zullen op De Paraed massazang-demonsaraties worden gegeven, die zullen worden begeleid door de beiaard en het ge restaureerde orgel van de St. Jan. Op 22 Juni zal te s-Hertogcnbosch een internationale federatie van na tionale zangersbonden worden opge richt. Werkloosheid in Nederland Eind December stonden bij de ar- beidsbureaux 166.020 werkloze man nen geregistreerd, waarvan er 31.357 waren tewerkgesteld bij een DUW- object of bij een gemeentelijk werk- verruimings- of werkvoorziéningsob- ject. Op 30 November bedroeg het aantal werlozon 129560, waaronder 30.186 DUW-arbeiders. De normale seizoensstijging van de werkloos heid in de maand December werd dit jaar nog versterkt door het on gunstige weer en door de afloop van vele landbouwwerkzaamheden, die door het natte weer in de maand November nog niet waren gereed ge komen. Onder de bouwvakarbeiders nam de elke Zondag terugkerende offer-be reide medewerking van alle gelovi gen. Om nog duidelijker te spreken: daartoe zal nodig zijn, dat de collecte in 1953 minstens het dubbele op brengt als in 1952. De ergste nood toestand kan dus alleen worden op geheven indien de kerkbezoekers hun wekelijkse bijdrage verdubbelen. De reeds waar te nemen styging moge zeer spoedig de 100 pet. berei ken. Indien de wekelijkse cent wordt gebracht op 2 cent, de stuiver op een dubbeltje, het dubbeltje op 20- of 25 cent, enz. enz., dan wordt het doel bereikt. Waar mensen komen huizen zijn ook Godshuizen nodig om de aarde bewoonbaar te maken. Moge dit groot idiëel belang gedurende dit pas begonnen jaar worden bereikt, dank zij de massale inspanning van alle katholieken. KONINKLIJKE FAMILIE MAANDAG TERUG. H.M. de Koningin en de oudste drie prinsessen zullen in de loop van Maandag uit St. Anton in Neder land terugkeren. Ook de overige le den van het gezelschap zullen die dag arriveren. BEURZEN IN 1953 Te Utrecht zullen in het komende jaar de volgende beurzen worden ge houden: 2023 Januari: vierde vak beurs voor lederwaren1- en koffer branche. Hieraan wordt deelgenomen door ongeveer 100 Nederlandse en Belgische fabrikanten. Van 913 Februari duurt de beurs voor meubelen en woningtextiel. Hieraan zullen ruim 200 jnzenders deelnemen. Op deze beurs zullen ver scheidene nouveauté's worden ge bracht. De 60ste Jaarbeurs wordt gehouden vara 17 tot 26 Maart. Zij zal een fees telijk karakter dragen, niet alleen omdat het een jubileumbeurs geldt, maar ook omdat de grote hal op het terrein aan de Croeselaan dan in ge bruik wordt genomen. Voor de agrarische beurs zijn de data nog niet bekend. Vermoedelijk begint zij in het laatst van April en duurt voort tot in de eerste dagen van Mei. De duur van de z.g. Interlederbeurs is vastgesteld vara 29 Juni tot 3 Juli. In ongeveer dezelfde periode 22 30 Juni valt de internationale beurs voor zuivelwerktuigen, die gehouden wordt ter gelegenheid van het inter nationale zuivelcongres in Den Haag. Dan volgt de najaarsbeurs van 1 10 September en tenslotte wordt in de jaarbeursgebouwen van 1018 October een grote lastentoonstellirag gehouden. Volgens het centraal bureau voor de statistiek bleef het landbouw prijsindex (basis 1946/'47 1949/50 is 100) in Novemoer 1952 nagenoeg gelijk, nl. 135 in October tegen 136 in November 1951. In de sector der akkerbouwproduc ten werd de invloed van de hogere prijzen voor consumptieaardappelen genivelleerd door een verlaging van de graanprijzen (October 125, No vember 126). Evenzo werden bij de veehouderij- producten de verhoogde prijzen voor rundvlees, schapenvlees, eieren en melk opgevangen door de daling van de prijzen voor varkensvlees en paar den, waardoor het groepsindexcijfer onveranderd bleef (138). Het groepsindexcijfer voor de kos tenfactoren bleef nagenoeg' ongewij zigd (October 140, November 139). werkloosheidtoe van 28.914 tot 36 834, de metaalarbeiders van 11.210 tot 12.783, de landarbeiders van 14.007 tot 27.788, transportperscneel van 7907 tot 9952 en de lo§se arbei ders van 21.220 tot 26.106. Het aantal ingeschrevenen beneden 19 jaar steeg van 5445 tot 7622. Het aantal aanvragen voor mannelijk per soneel daalde in December van 9793 tot 9023. De relatieve werkloosheid was eind December het hoogst in Drente met 111, het laagst in Limburg met 31 werklozen per 1000 mannnelijke beroepsoefenaren, terwijl het rijks gemiddelde 54 bedroeg tegen 42 op 30 November. Het aantal als werkloos geregis treerde vrouw-n steeg van 9868 tot 9745. De vraag naai vrouwelijk per soneel daalde van 12.294 tot 11.810.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 5