S)e CöidóeSotiAa/nt Churchill's buurpraatje CHURCHILL SPRAK MET EISENHOWER De ramp met de „Kon. Juliana" Grotere waakzaamheid aan de zone-grens Brits vliegtuig neergestort Hielp een Duitse organisatie van oud-nazi's de oorlogsmisdadigers uit Breda ontsnappen? Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DINSDAG 6 JANUARI 1953 44ste JAARGANG No. 12781 Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs i 0.47 p. w.» f 2.p. tnnd., t 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 GRONDWET VOOR EUROPA TPERWIJL MEN AAN GENE ZIJDE van het IJzeren Gordijn,bezig is de uniformiteit van het kerkhof er in te procederen getuige de eenvor migheid van de zuiveringen aan de lopende band in alle satellietstaten wordt er aan deze zijde van het Gordijn morgen een begin gemaakt met een groots plan tot politieke een heid in West-Europa. Gezien de er varingen, opgedaan met de Benelux en met de Europese Defensie Ge meenschap, zal menigeen de schou ders ophalen en zeggen, dat hij meer dan genoeg heeft van plannen op geduldig papier en liever eens daden wil zien. Wij kunnen dat begrijpen, al zijn wjj er niet helemaal mee eens.. Dergelijke grootse objecten worden in vrijheid s1 echts langzaam verwezen lijkt, zij moeten groeien en in feite groeien zij uit plannen, eindeloos ge- confereer en vele mislukkingen. Aan de andere zijde van het Gor- 0 dijn gaat zoiets vlotter, maar wij verkiezen toch nog altijd de_vrijhèid, zelfs de vrijheid van ge leuter, van traagheid en tegenkan ting, boven de vlotheid van de knoet. Maar al realiseren wij ons terdege, dat de eerste stap nog ver verwij-, derd is van het eindpunt, toch kun nen wij er niet onderuit te erken nen, dat het aanschijn van Europa grondig veranderd zal worden als de grootse conceptie, welke thans op stapel gezet wordt, eens in een daad zal worden omgezet. Morgen beginnen nl. in Straatsburg, de oude hoofdstad van de Elzas (eens de klassieke twistappel van Europa), de besprekingen over het ontwerp van een Grondwet voor een West- Europese federatie van Staten. Dit ontwerp is opgesteld door diverse commissies en onder-commissies on-, der auspiciën van de Kolen- en Staal Gemeenschap, het eerste in werking zijnde supra-nationale lichaam in Europa. De commissie, die morgen het eerst het ontwerp zal bestude ren, is de z.g. „commissie ad hoc van de gemeenschappelijke vergadering van de Kolen en Staal Gemeenschap", welke commissie eens wil zien wat de sub-commissies bij elkaar hebben gebrouwen. Het brouwsel is in grote lijnen reeds bekend. Het ontwerp der Grondwet voor ziet in de vorminö van een Europees uitvoerend college onder de contro le van een uit twee Kamers bestaand parlement. In het uitvoerend orgaan kan men gemakkelijk het embryo „Wij willen zelf ons brood verdienen'' Churchill's belangrijke, zij het informele besprekingen met Amerika's aan staande president Eisenhower zijn gisterenmiddag (23.05 uur Ned. tijd) ten huize van de gastheer van de Britse premier, de bekende New Yorkse financier Bernard Baruch, begonnen. Enige uren te voren, tijdens een pers conferentie op de Britse „liner" „Queen Mary", die de staatsman na een voorspoedige reis naar de Nieuwe Wereld had gebracht, had Churchill na drukkelijk verzekerd, dat naar zijn mening, „niet op Korea, maar in Europa, langs het „ijzeren gordijn", het zwaartepunt van de huidige spanning in de wereld" l,igt. „Wij willen", zo zei hij verder, „niet op uw zak teren, maar zelf ons brood verdienen. Als u echter voor onze producten de deur sluit, is het moeilijk in te zien, hoe wij tot kracht kunnen komen. Dat is het, wat wij met „handel, geen hulp" bedoelen." plaats is dat te doen." Voor Truman had Churchill woor den van lof voor diens „dappere en grote besluiten". Eisenhower noemde hij „mijn oude vriend", die hij tij dens de oorlog wel 100 maal gespro ken had. Doch in hun komende be sprekingen moest men vooral „niets bijzonders zien" Het was niet het enige, dat de Britse staatsman de verslaggevers de grootste groep (200), die zich ooit voor een persconferentie op de „Queen Mary" had verzameld had te vertellen. Vooral bij Korea stond de premier uitvoerig stil. „De Koreaanse oorlog betekent, dat tegen de Sovjet-agres sie resoluut en met succes is opgetre den, hetgeen méér dan iets anders heeft bijgedragen 'tot de bevordering van de wereldvrede. Dat is naar mijn mening de grootste gebeurtenis uit de afgelopen vijf jaar." Hij verzekerde daarbij, dat zijn land tegen iedere uitbreiding van het Koreaanse conflict ten stelligste ge kant is, „omdat de haard van het kwaad toch niet in het uitgestrekte land te vinden is. Het werkelijke ge vaarcentrum ligt in Europa al ben ik dan misschien ietwat bevooroor deeld." Over de vrede: De vooruitzichten voor 1953 zijn zeker niet minder be moedigend dan een jaar geleden. Het oorlogsgevaar achtte hij verminderd „niét geweken," zoals hij een ver slaggever verzekerde die dat uit Churchill's Nieuwjaarsboodschap had mer.en te mogen opmaken. „Al met al hebben wij niet zo'n heel slecht jaar gehad en ik ben blij u te kunnen verzekeren, dat het met de gezondheid aan.onze kant van de oceaan zeker net zo goed gesteld is als een jaar geleden." Over een eventuele ontmoeting met Stalin: „Als ik u al iets te zeg gen had, dan zou u moeten toege- Generaal Ridgway niet tevreden Generaal Ridgway is niet tevreden over de militaire inspanning van het Westen. Hij zei gisteren op een con ferentie met journalisten weliswaar, dat hij niet van mening was, dat het Westen door een Russische aanval in de komende twaalf of arhttjen maan den verslagen zou worden, maar hij noemde de deTensieve inspanning van de Europese landen toch „verre van bevredigendDe generaal wilde zich niet uitlaten over de bewering var de Franse maarschalk Juin, dat de Russen drie en-twintig dagen na van een toekomstige Europese rege ring onderkennen. Zijn president zal door het Europese parlement geko zen moeten worden en hij zal daarna zelf zijn „regering" kunnen vormen, waarbij hij slechts gebonden zal zijn door de bepaling, dat de presiden- ten van de Hoge Gezagsorganen van een- opmars uit Thüringen in Parijs de Kolen en Staal Gemeenschap en zouden zijn. van de (nog niet bestaande) Euro pese Verdedigingsgemeenschap ambts halve een regeringszetel zullen krij gen. Als de politieke subcommissie haar zin krijgt, komt er daarnaast nog een ministerscomité, waarin de nationale regeringen vertegenwoor digd zullen zijn. Wat het parlementaire Orgaan be treft, is voorgesteld om een Euro pese Kamer van Volksvertegen woordigers te vormen met 261 leden, welke in rechtstreekse verkiezingen, zouden moeten worden gekozen. De drie grote partner-landen zouden elk 63 afgevaardigden moeten kie zen. De Beneluxgroep zóu recht op 72 zetels krijgen, 30 voor Neder land en 30 voor België en 12 voor Luxemburg. Daarnaast zou er een Europese Senaat van 87 leden moe ten komen (21 uit Frankrijk, Duits land en Italië, 10 uit Nederland en België en 4 uit Luxemburg), die door de nationale regeringen in samenwer king met hun parlementen zullen worden benoemd. Het is de bedoeling, dat deze „Euro pese regering" geleidelijk in aanzien en bevoegdheid zal stijgen. Zij kan starten met een coördinatie van de buitenlandse politiek der zes aange sloten landen, doch het ligt in dt rede, dat het daarbi- niet zal behoe ven te blijven, indien de samen werking zal blijken te voldoen, Langzamerhand zullen al naar gelang van de behoefte alle zaken, welke de deelnemende landen gemeen schappelijk hebben, financiële en economische, onder haar competentie kunnen worden gebracht, terwijl het bovendien niet is uitgesloten, dat ook de andere Europese landen, die er nu nog buiter. staan, zullen toe treden. Vanzelfsprekend is dit alles nog toekomstmuziek, maar het perspec tief is er. En dat is al heel wat. De raad voor de luchtvaart te Den Haag heeft gisteren uitspraak ge daan in de zaak van het KX.M.-vlieg- tuig Koningin Juliana, dat op 22 Maart 1952 bij Frankfurt veronge lukte. Van de 47 inzittenden waren slechts twee overlevenden. De raad is van oordeel gebleken, dat het onderzoek niet tot een andere slotsom heeft geleid dat het vooron derzoek door de Amerikaanse en Ne derlandse autoriteiten en deskundi gen, namelijk, dat een bevredigende verklaring voor de ramp niet is te vinden. In de raad zijn wel verschil lende mogelijkheden overwogen, wel ke het ongeval geheel of gedeeltelijk zouden kunnen vrklaren, doch geen van deze mogelijkheden kon door voldoende stellige aanwijzingen wor den bevestigd. De raad heeft zich dan ook onthouden van elk oordeel ven, dat het hier niet de tijd of de omtrent de oorzaak van het ongeval. Ring van O. Duitse politie rond Berlijn De ring van gewapende Oost-Duitse politie rond Berlijn zal versterkt wor den wegens de incidenten der laatste dagen, waarbij, op de grens van de 1' ranse en Russische zones doden zijn gevallen. Dit werd gisteren verklaard door Waldemar Schmidt, de politiechef van Oost-Berlijn, ter gelegenheid van de begrafenis van Helmut Just, de 19-jarige Oost-Duitse politieman, die op 30 December nabij genoemde grens door onbekenden werd doodgescho ten. De teraarbestelling was een rouwplechtigheid, die met propaganda overeenkwam. DE VOORGESCHIEDENIS. De dood van Helmut Just had een voorgeschiedenis: Eerst werd op Kerstdag aan de rand van de Franse zone een Westduitse politieagent, de 27-jarige Herbert Bauer, doodgescho ten. Volgens Westberlijnse autoriteiten geschiedde dit door Sovjetgrens wachten, daar Bauer hun wilde be letten drie Westberlijners te kid nappen. Enkele dagen later nu trof de ko gel Helmut Just. De omstandigheden, waaronder dit gebeurde, waren zo mogelijk nog duisterder. De Oostduitsers spraken van een „Westerse provocatie" en de Wester se autoriteiten antwoordden, dat zo er al van provocatie sprake was zij daar in elk geval geen deel aan hebben gehad. Terwijl 't stoffelijk overschot van Helmut Just, gedekt door de zwart- rood-gouden vlag, naar de begraaf plaats werd vervoerd, schalden door honderden openbare luidsprekers de redevoeringen en de slagzinnen door tot in de Westerse sectoren van Ber lijn. Aan de betoging, die in verband met de begrafenis in Oost-Berlijn werd gehouden, namen naar schat ting 50.000 personen deel. Velen van hen waren aangevoerd in grote le gerauto's. Tiendiuizenden stonden langs de ruim 10 kilometer lange route, die door de rouwstoet werd afgelegd. Na de betoging ging de massa snel en zwijgend uiteen. Ook aan de Westkant. Naar aanleiding van de grensinci denten hebben de drie Westerse commai danten van Berlijn besloten, hunnerzijds ooi: maatregelen te tref fen ter verhoging van de veiligheid aan de zonegrenzen. Van heden af zullen er meer bewapende jeeps der militaire politie in het betrokken ge bied patrouilleren. Volgens een Westers communi qué zullen nog andere maatregelen worden getroffen met het oog op mogelijke nieuwe grensincidenten, waarbij Sovjet-personeel betrokken zou kunnen zijn. De drie commandanten bleven echter bij hun besluit, niet te vol- Zmfïetn-Zutphen g.eëCectüficee%d Gisteren werd het baanvak ArnhemZutfen in electrische exploitatie ge nomen, wat betekent, dat de streek tussen Arnhem en Zutfen een aanzien lijk betere spoorwegverbinding heeft gekregen. De energie voor de nieuw geëlectriceerde lijn wordt geleverd door de Prov. Electriciteits Mij. te Arnhem. In Mei 1953, als ook de electrificatie van het baanvak Zutfen Zwolle klaar zal zi'n, wordt het gehele traject ArnhemZwolle officiéél in gebruik genomen met een feestelijke openingsrit. De eerste electrische trein lit Arnhem komt Zutfen binnen. Op de achtergrond links de voetbrug en rechts de spoorbrug over de IJssel. Aan Just werd na zijn dood de ere- doen aan het verzoek om zwaardere medaille der Oostduitse politie toe- i wapenen in handen van de West- gekend, en langs de wegen prijkte Berlijnse politie te geven. Ook niet, vele malen zijn portret, ongeveer 71 al zal thans de Oost-Berlijiise poli meter hoog. tie wel beter bewapend worden. Op het vliegveld van Belfast is gisteravond een Viking van de Bri tish European Airways neergestort. Volgens de berichten zijn er zeven en twintig mensen gedood. Ei waren 31 pasasgiers aan boord en vier le den van de bemanning. VADER VAN 14 KINDEREN PRIESTER. Een 69-jarige neomist, father Pa trick J. Norton-, die 20 December te Rome priester is gewijd, keert bin nenkort naar zijn vaderland Amerika terug, waar hij eind Mei in zijn vroe gere woonplaats zjjn eerste plechtige H. Mis zal opdragen, aldus berichten intieme vrienden der nieuwe pries ter. Patrick J. Norton, een weduwnaar, is de vader van 14 kinderen, van wie er 12 bij de plechtigheden in Mei aanwezig hopen te zijn, evenals zijn 16 kleinkinderen. Bij deze eerste plechtige H. Mis assisteert als diaken zijn oudste zoon father Claude Nor ton, priesterstudent aan het Domini caner college te River Forest. Sub diaken is diens broeder Charles. De neomist is de vroegere eigenaar en directeur van een persbureau te Dubuque. Gedurende de laatste 28 maanden studeerde hij aan het Pause lijk College van de H. Beda, een Se minarie voor late kloosterroepingen te Rome. Speurtocht naar gevangenen en hun helpers OINDS OP Tweede Kerstdag de ze- l ping medegewerkt had, maar niet met ven gevangenen, die wegens po- de plannen op de noogte was ge- litieke misdaden tot levenslange ge- weest. GELE-KOORTSEPIDEMIE IN BRAZILIë. In de Braziliaanse staat Sao Paulo is een gele-koortsepidemie uitgebro ken. In veertig der negentig gecon stateerde gevallen zijn de patiënten overleden. vangenisstraf veroordeeld waren, uit de gevangenis te Breda hebben we ten te ontsnappen, duiken er zoveel berichten, geruchtens en vermoedens op, dat men de indruk krijgt, alsof Nederland ingesponner is door een net van illigaliteit en ondergraving. Wanneer men al de berichten.en na speuringen van de afgelopen weken gevolgd heeft, dan is men al meer dere malen gestuit op ondergrondse organisaties, die hier in Nederland een goed leven schijnen te hebben in perfecte organisatie die elementen steunen en die ideologieën levend houden, die over Nederland en over de gehele wereld xo'l schrikwek kende tijd hebben gebracht. Nadat bekend geworden was, dat de mannen over de Duitse grens ge vlucht waren, kwam men naar aan leiding van de reconstructie der ont snapping tot de conclusie, dat zij hulp van buiten de gevangenis ont vangen moeten hebben. Naar Amsterdam. Een van de sporen liep lijnrecht naar Amsterdam, waar de politie al vrij spoedig overging tot het arres teren van drie figuren, die niet al leen tijdens de oorlog een minder fraaie rol gespeeld hebben, maar die tevens in de na-oorlogse jaren meer dere malen getoond hebben de nazi- tijd niet te kunnen vergeten. De mannen zijn aan een verhoor onder worpen en daarna v/eer op vrije voe ten gesteld. Een van hen heeft aan een journalist van de „Tel." ver- Een van zijn kennissen had hem ge vraagd, of hij tijdens de Kerstdagen een extraatje wilde verdienen en toen hij hierin toegestemd had, had deze kennis hem medegedeeld, dat hij een ziekentransport te Roosendaal moest rijden. De gebeurtenissen van Tweede Kerstdag hebben hem toen zó overrompeld, dat hij eerst enkele dagen daarna, toen hij de berichten in de krant las, ontdekte waaraan hij medegewerkt haa. Even wachten. Nadat hij met nog een andere wa gen op Tweede Kerstdag uit Amster dam vertrokken was, zocht men eerst contact met een Arnhemmer, die on derweg opgehaald werd. Daarna reed men door naar Breda, waar men de man verzocht op het marktplein te v/achten. Anderhalf uur heeft hij daar gewacht, toen er plotseling ze ven man in militair uniform op hem afkwamen, die hem zeiden met hen naar Nijmegen te rijden. De man verklaarde, dat hij o* een opdracht wachtte, maar deze 7 mannen zeiden, dat zij door zijn opdachtgever ge stuurd waren en noemden de namen van de opdrachtgevers. Er v/erd naar Nijmegen gereden en bij het sana torium „Dekkerswald" werd uitge stapt De Amsterdammer, die van het hele geval hoe langer hoer minder be greep en die tevens zijn opdrachtge vers niet meer teruggezien had, be sloot maar weer naar Amsterdam tb- rug te gaan. Onderweg kwam hij zijn beide opdaentgevers tegen, die Ander verhaal. Dit is althans het ene verhaal, want een der andere gearresteerden heeft weer een geheel ander verhaal. Hij vertelt, dat hij wel van te voren op de hoogte was met het doel van de tocht. Het plan was uitgegaan van een organisatie, die over geheel Ne derland verspreid is en die zich ten doel gesteld heeft de oud-N.S.B.'ers en SS'ers financiële en sociale bij stand te verlenen Hij had enige vei- plichting aan de organisatie en zeg de zijn medewerking toe. Toen hij opgesteld stond bij de gevangenis van Breda dreigde het plannetje nog in duigen te vallen, want een agent kwam een praatje maken en toonde opmerkelijk veel belangstelling voor de twee wagens aan de achterzijde van de gevangenis. Men is toen maar doorgereden en ongeveer 1y2 km. verder uitge stapt. De gevangenon kwamen enige tijd daarop op hun dooie gemak aanwandelen, stapten in de gereed staande auto's en werden naar de grens gebracht. Dit verhaal strookt natuurlijk weer niet met de verklaring van de eerste „medewerker". De verkeerden zijn ontsnapt. Een andere lezing van de ontsnap ping is weer, dat het oorspronkelijke plan oestond in het bevrijden van twee hoge Duitse officieren, die in Breda gevangen zitten. Op het af- sprokan tijdstip was het echter on mogelijk voor de twee Duitse officie ren om te ontsnappen en daarom besloot men 5 Nederlanders te be- a u - erg verheugd deden, dat hij niet vrijden. Deze 5 werden er tot ver klaard, dat hij wel aan de ontsnap-1 door de politie aangehouden was. rassing van de „bevrijders" zeven. De organisatie, die zich belast heeft met de'ontsnapping, zou onder bevel staan van de vroegere Duitse para- chutislengeneraal Ramcke, die na de oorlog een zeer uitgebreide illigale organisatie opgebouwd heeft. 'Deze organisatie zou beschikken over eigen financiële hulpbronnen, over relaties, die de voormalige nazi's aan werk kunnen helpen en zelfs over een eigen orgaan, geheten „Viking- ruf". Proefkonijntje Bikker. In het licht van deze berichten ge zien, lijkt het uiterst onwaarschijn lijk, dat enkelen van de ontsnapte gevangenen op Nederlands grond gebied gesignaleerd zijn, zoals giste ren werd bekend gemaakt. Wat de arrestatie van Bikker in Hagen be treft, deze aanhouding zou „geplan- ned" zijn. Men hoeft Bikker namelijk als proefkonijn uitverkoren. Wanneer hy door de Duitse regering niet uit geleverd wordt, dan is dit voor de andere voortvluchtigen een vrijbrief om zich vrij in Duitsland te bewe gen. Wanneer de Duitse regering zou beslissen, dat hij wel uitgewezen zal worden, dan ligt volgens de „Volkskr." reeds een plan gereed om hem uit de Duitse gevangenschap te bevrijden. Inmiddels speurt zowel de Duitse als de Nederlandse politie ijverig voort en de beide landen wachten met gemengde gevoelens de beslissing af, die Duitsland ten aanzien van de gevangenen za1 nemen. Wanneer Bik ker uitgeleverd zal worden, dan be tekent dit tevens een fiat voor al de buitenlandse oorlogsmisdadigers, die momenteel min of meer illegaal in Duitsland verblijven. Teleurstellende atoomenergie De „American Scientific Magazine", het orgaan van de Amerikaanse atoomgeleerden, is van oordeel, dat de voordelen van de atoomenergie voor de burgermaatschappij de ver wachtingen hebben teleurgesteld. Wel was de voorziening van ra dio-isotopen overvloedig geweest, doch de wetenschap had tot dusver „geen enkele werkelijk belangrijke ontdekking op biologisch, physisch of chemisch gebied" gedaan. Ook op het gebied van de geneeskunde was nog geen enkele revolutionnaire ontdek king gedaan. Het blad, van de raad van advi seurs waarvan o.m. Oppenheimer en Einstein deel uitmaken, stelt hierte genover de vergroting van de vernie lende kracht van atoom-wapens, die sinds voor het eerst van atoomener gie gebruik gemaakt werd, -vertien voudigd was. De eerste atoomfabrie- ken kunnen over twee of drie jaar gereed zijn. Zij zouden echter ge heel voor militaire doeleinden ge bruikt worden of haar bestaan te danken hebben aan producten van militaire aard. Volgens een artikel in het bulletin van Amerikaanse atoomgleerden heb ben de Verenigde Staten in Novem ber 1952 op Eniwetok in de Stille Oceaan een type waterstofbom laten ontploffen, dat meer dan tweemaal zo krachtig was als de verbeterde atoombom. De Indonesische ambassadeur in de Verenigde Staten, mr. Sastroamidjopo heeft verklaard, dat naar verwacht wordt, de Indonesische regering deze maand met de Verenigde Staten een nieuwe overeenkomst inzake buiten landse hulpverlening zal sluiten. Mr. Sastroamidjojo zeide, dat volgens deze overeenkomst Indonesië in de periode van Januari tot 1 Juli 1953 5 tot 6 millioen dollars voor technische hulp zou ontvangen. In een overzicht over het afgelo pen jaar schrijft de correspondent van de „New York Times" te Genève, dat het jaar 1952 geen jaar van alge mene economische vooruitgang in West-Europa is geweest, maar naar bepaalde standaards gemeten een jaar van terugslag Volgens de correspon dent was 1952 een jaar van tegenstel ling en verwarring in de economische politiek en was de vrees, waarmee degenen in West-Eropa, die met eco nomische zaken te maken hebben, het jaar tegemoet zagen, volkomen gerechtvaardigd. Toen het jaar zijn einde naderde, waren er echter dui delijke tekenen \*m een economische opleving. De correspondent schrijft verdei;, dat de „boom" in V/est-Duitsland te kenen van afneming begon te verto nen, toen West-Duitsland na zijn in eenstorting dooi de oorlog ongeveer een gelijke relatieve vooruitgang had bereikt als de andere landen van West-Europa. De laatste paar maan den van het jaar begon de West- Duitse productie echter een sterke al gemene verbetering te vertonen. In Frankrijk is volgens de correspon dent de mening, dat het hoge produc tieniveau door sterk kunstmatige middelen gehandhaafd wordt, zó sterk dat de officiële bevrediging over de goede resultaten bij economen wei nig weerklank vindt. Jiaviettje Bacchus heeft meer mensen ver dronken dan Neptunus.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1953 | | pagina 1