S)e CoicLeSoii/fca/rit
ONLUSTEN BRAKEN UIT IN BAGDAD De Mau Mau
Moskou torpedeert plan
van India
Tegenslag in
Indo-China
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
MAANDAG 24 NOVEMBER 1952
•44ste JAARGANG No. 12748
Het voofbeeld van
Naguib en Mossadeq
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., 6.p. kwart Franco p. p. f 6.80, - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Generaal nam bewind in handen
Engelse en Amerikaanse gebouwen
in brand gestoken
I)e chef van de generale staf van Irak, generaal Noeroeddin Mahmoed, heeft
gisteren op verzoek van de prins-regent Abdoel lllah, het bewind over het
land in handen genomen, nadat troepen en tanks de hoofdstad Bagdad hacl
den moeten binnenrukken om een oproerige menigte van 20.000 koppen te
bedwingen, die twee uur lang heer en meester in de stad was geweest. Noe
roeddin vormde een kabinet en kondigde in de hoofdstad de staat van beleg
af. Deze (anti-Westelijke) onlusten braken reeds Zaterdag uit en gingen uil
van nationalistische studenten en communistische elementen. Aanleiding
was de .weigering der nu afgetreden regering een stelsel van reentstreekse
algemene verkiezingen in te voeren. Gewapend met messen zwaarden en
revolvers stormden de opstandelingen door de straten, staken Britse en
Amerikaanse kantoorgebouwen in brand, bekogelden regeringsbureaux met
stenen en leverden straatgevechten met de politie. Er vielen ten minste 12
doden en tientallen gewonden.
Onder de druk van dit straatru
moer trad het kabinet Al Oemari Za
terdagavond af, na nog een laatste
communiqué te hebben uitgegeven,
waarin het de communisten brand
merkte als aanstichters der onlus
ten.
Prins-regent Abdoel Illth ontving
vervolgens de partijleiders, van wie
de vier opposit'eleiders hem nadruk
kelijk lieten weten, dat zij geen ka
binet zouden ku~ne accepteren, dat
de nieuwe verkiezingen onder het
oude stelsel zou latei, houden.
DE GENERAAL TRAD OP.
De anti-Britse, anti-Amerikaanse
en anti-monarchale leuzen verstom
den pas Zondagavond in Bagdad's
straten, toen generaal Noéroeddin's
tooepen alle sleutelpunten in de stad
hadden bezet, de buitenlandse kan
toorgebouwen en ambassades onder
bewaking hadden gesteld, en daarbij
volledig paraat waren om nieuwe
onge.rgeldheden onmiddellijk de kop
in te drukken.
Generaal Noeroeddin (53 jaar,
commandant van het Arabische „be
vrijdingsleger" in de oorlog tegen Is
raël en algemeen beschouwd als een
der bekwaamste Arabische legeraan
voerders) stelde intussen met grote
haast een kabinet samen, terwijl hij
een beroep op i. et volk deed orde
en rust te bewaren.
En dit was het einde van een
weekend, dat herinneringen opriep
De spanning steeg.
De prins-regent wees daarop Za
terdagnacht nog een veteraan uit het
Iraakse politieke leven, Ohat Jaml
Madfrai (reeds enige malen premier
geweest en nu president van de Se
naat) .tofr- formatpur aan
Maar terwijl Madfrai Zondagmor-
straat was een menigte van 20.000
personen in hoofdzaak z.g. „vre-
despartisanen" samengenstroomd,
die spandoeken meevoerde met zo
mogelijk nog fellere anti Westelijke
en egen het huidige regiem gerich
te leuzen, dan de studenten gisteren
meevoerden.
De politie stond machteloos toen
deze menigte begon allerlei gebou
wen met stenen te bekogelen en op
sommige punten brand stichtte. En
ook formateur Madfrai week voor
de druk van het gèpeUpel. Hij gaf
zijn opdracht terug waarna de prins-
regent 't ogenblik gekomen achtte,
de macht in handen van generaal
Noemoeddin Mahmoed te leggen en
deze met de kabinetsformatie te be
lasten.
Een aantal Europese zaken te Bag
dad is Zondagavond door onbekenden
opgebeld, die waarschuwden de za
ken Maandag niet te openen. Indien
terreur
Een Britse vrouwelijke arts en haar
echtgenoot, het bejaarde echtpaar
Meiklejohn zijn Zaterdagavond in
hun woning, een hoeve op 12 km.
afstand van Thompson's Falls in Ke
nya, plotseling aangevallen door een
groep terroristen en zwaar gewond.
Voordat ze hun revolvers konden
grijpen, werden beiden met messen
toegetakeld. De aanvallers verdwe
nen daarop. Mevr. Meiklejohn wist,
ondanks haar verwondingen, met de
auto het politiestation van Thomp
son's Falls te bereiken en hulp te
halen. De heer Meiklejohn moest in
het ziekenhuis worden opgenomen.
Zijn toestand is ernstig.
Bij Forthall zijn de verminkte
lichamen van een stamhoofd en twee
inlandse politie-agenten gevonden.
Gisteren zijn te Kirawara 15 Afri
kanen door de politie neergeschoten
toen deze in botsing kwam met een
grote menigte Kikoejoe's. Er werden
de zaken wel geopend zouden wor- vele arrestaties verricht; 27 gewon-
den, worden zij in brand gestoken of J de Afrikanen werden naar het zie-
geplunderd. kenhuis gebracht.
Over Korea-impasse
aan Egypte's Zwarte Zaterdag (26 gen p00gde een oplossing voor de
Januari), waarbij in Cairo talrijke moeilijkheden te vinden en een ka-
gebouwen door een oproerige me
nigte in de as werden gelegd.
STUDENTENDEMONSTRATIES.
Het was Zaterdag begonnen met
studentendemonstraties. De studen
ten hielden een betoging met span-
doeken, warop leuzen stonden, wel
ke tegen het kabinet-Moestafa Al
Oemari waren gericht, en waarop
vrije verkiezingen verden geëist.
Het kabinet had reeds wekenlang
blootgestaan aan felle oppositie. Het
was in Juli gevormd als zakenkabi
net, met de opdracht nieuwe verkie
zingen voor te bereiden. Onder het
huidige kiesstelsel wordt de Kamer
in twee stadia („getrapt") gekozen.
Al Oemari's ministers waren eni
ge tijd geleden evenwel tot de slot
som gekomen, dat de tijd van voor
bereiding tekort was het parle
ment was 27 October ontbonden met
de bepaling, dat binnen 60 dagen
nieuwe verkiezingen moesten worden
gehouden om een nieuwe kiestel-
sel in te voeren. Oemari steld daar
om voor volgende week nieuwe ver
kiezingen te houden onder het oude
stelsel.
Kabinet trad af.
Vier van de vijf Iraakse partijen,
de vier linkse oppositie-partijen, gin
gen hier niet mede accoord, en kon
digden een boycot van de verkiezin
gen aan. Zij vonden steun bij de 'stu
denten van Bagdad, die vorige week
Maandag" ir staking gingen en nu Za
terdag hun betogingen hielden, die
leidden tot de eerste onlusten in de
hoofdstad.
binet samen te stellen, steeg de span
ning in Bagdad tor een kookpunt. Op
Het plan van India om de impasse
te verbreken, waarin de besprekin
gen tussen de UNO-delegatie en de
communisten in Panmoenjon zijn ge
raakt, is ten dode opgeschreven. De
kansen werden in UNO-kringen
reeds gering geacht, omdat een kern
van moeilijkheden werd omzeild. Wel
bracht India vandaag wijzigingen in
zijn voorstel aan, maar de commu
nisten zelf hebben bij voorbaat aan
alle onzekerheid een eind gemaakt.
In een uitzending van Radio Moskou
werd Zaterdag gezegd, dat het vopr-
INMENGING VAN LEGER
ONDULDBAAR
Djakarta neemt
stelling
„De eis van de zijde der legerlei
ding om het parlement te ontbinden,
kan niet juist worden geacht, omdat
zulks duidelijk een inmenging bete
kent op politiek terrein. Het ligt
geenszins in de bedoeling der rege
ring, te dulden, dat de grenzen van
de teak van het leger worden over
schreden. De regering zal de nodige
maatregelen treffen, waar ook deze
overtredingen worden begaan".
Zo luidt het slot van een regerings
verklaring, die Zaterdagavond laat,
na een vergadering van het kabinet,
die vier uur heeft geduurd, te Dja
karta werd uitgegeven. Er was aan
voorafgegaan een gedachtenwisseling
met de president (tevens opperbevel
hebber der strijdkrachten) en met de
vice-president.
Dit is de eerste keer geweest, dat
de regering toegeeft dat het leger
betrokken was bij de organisatie van
deze ongeregeldheden.
Ten slotte wordt nog gemeld, dat
de aangekondigde radiorede van de
overste Warouw voor de zender te
Makassar niet is doorgegaan. Zulks
is, volgens Aneta, geschied op een
verzoek uit Djakarta.
Jjidaneóië en Medefdand in de V,.M.
Dr. Marga A. M. Klompé, Nederlands afgevaardigde bij de Algemene Ver-
Kadering van de United Nations, en de Indonesische vertegenwoordiger bij
dp Veiligheidsraad, Lambertus N. Palar, voeren een gesprek.
In het communiqué wordt niet ge
zegd, welke maatregelen eventueel
genomen zullen worden tegen de ze
vende divisie op Celebes en de vijfde
op Oost-Java.
De meeste waarnemers achten het
communiqué in milde bewoordingen
gesteld, hetgeen er, volgens Ass.
Press, op wijst, dat Soekarno in staat
zal zijn een compromis tussen beide
fracties in het leger te bewerkstelli
gen.
Frans bolwerk gevallen
San La, het grootste Franse bol
werk in het Noordwesten van Indo
china, is gisteren in handen geval
len van de communisten, die nu een
tangbeweging uitvoeren in de rich
ting van de krachtig versterkte lucht
basis. Na San, 190 kilometer ten
Westen van de hoofdstad Hanoi.
Na San is het eindpunt van een
luchtbrug, waarlangs de Franse
luchtmacht een onafgebroken stroom
van voorraden aanvoert vcor de troe
pen omdat de wegen door de Viet-
minh onveilig worden gemaakt. Op
de terugvlucht worden burgerlijke
evacué's meer naar Manoi genomen.
De sterkte van de communistische
troepen in het Thai-bergland wordt
geschat op 18.000 man, waarvan en
kele patrouilles Na San al tot 10
Hij keek zo sip
De Amerikaanse actrice Joan
Morgan heeft Zaterdagavond op
het vliegveld van Londen 24
pond sterling betaald voor het
recht om haar echtgenoot vlak
voor haar vertrek naar New
York een afscheidskus te mogen
geven.
Joan had de douaneformalitei
ten al achter de rug, toen zij
haar man, die in een Londens
toneelstuk optreedt, treurig ach
ter de deur van de vertrekhal
naar haar zag kijken. Zij liep
terug om hem een laatste kus
te geven, maar geüniformeerde
mensen van het vliegveld kwa
men tussenbeiden en legden
haar uit, dat alle zoenen moe
ten worden gegeven of ontvan
gen voordat de douane de kof
fers heeft gevisiteerd.
Daarop annuleerde Joan die
onder al die dorre explicaties
spinnijdig was geworden haar
passage, gaf haar echtgenoot
een flinke pakkerd, betaalde 240
gulden schadeloosstelling, om
dat zij haar biljet op korte ter
mijn had geannuleerd, en be
sprak een plaats in het volgen
de vliegtuig naar New York.
stel van India een „gecamoufleerde
uitgave" is van het Amerikaanse
plan. Deze opinie zullen de Russen
niet wijzigen, nu ^e delegatie van
India heeft trachten tegemoet te ko
men aan de bezwaren die de Ameri
kanen Zaterdagavond naar voren
brachten.
Zonder het te weten is Radio Mos
kou de westelijken dit weekeinde te
hulp gekomen. De verklaring van
Radio Moskou was als olie op de gol- i
ven van onenigheid, die tussen de
Verenigde Staten en Engeland over
het Indiase voorstel bleek ontstaan te
zijn. Minister Eden wees tijdehs een
onderhoud van een uur Zaterdag de
Amerikaanse afgevaardigde Gross
erop, dat het plan volgens Engeland
meer kans op aanvaarding in Peking
zou maken als het niet zou worden
geamendeerd. Gross wilde hiervan
riet weten. Amerika is ervan over
tuigd, dat de impasse in Korea een
handigheidje van de communisten is
om te voorkomen dat beide partijen
tot overeenstemming komen. De ro
den willen geen bestand maar stre
ven er naar zoveel mogelijk Ameri
kaanse troepen in Korea te binden.
Gross stond er op dat het plan van
India zo veranderd zou worden, dat
het niet door de Roden zou kunnen
worden misbruikt.
De belangrijkste verandering, die
de delegatie van India in haar plan
aanbracht betreft de samenstelling
van de repatriëringscommissie, die
volgens het oorspronkelijke voorstel
zou moeten bestaan uit twee commu
nistische en twee niet-communisti-
sche leden. De Indiërs willen er een
vijfde lid, gekozen door de Algemene
Vergadering, aan toevoegen als
„scheidsrechter". Diens stem zou de
kans op staking der stemmen moeten
wegnemen.
Prinsesjes niet bang voor Zwarte Piet
Ook de Prinsesjes Margriet en Marijke bevonden ich onder de tienduizen
den kinderen, die Zaterdag aanwezig waren bij de intocht van St. Nicolaas
in Amsterdam. Evenals de anderen waren zij opgetogen over de kleur
rijke stoet en zij waren in het geheel niet bevreesd, toen een van de
zwarte knechten van de Sint wat dicht in haar nabijheid kwam.
Directeur Unesco
neemt ontslag
Dr. Torres Bodet, de Mexicaanse
directeur-generaal van de UNESCO,
heeft Zaterdag uit protest tegen de
verlaging van 't budget door de Al
gemene Vergadering zijn ontslag ge
nomen.
Hiermede heeft hij een positie op
gegeven, die in rang en salariëring
direct op die van de secretaris-gene
raal der UNO volgt. Inclusief onkos
ten vergoeding bedroeg het inkomen
van Torres Bodet bij de UNESCO
een kleine 100.000 gulden per jaar
vrij van belasting.
Na uitvoerig -debat had de Alge-
mbene Vergadering een budget voor
de komende twee jaar ten bedrage
van 18 millioen dollar aangenomen,
ongeveer twee en een half millioen
minder dan waarom Bodet had ge
vraagd.
Ontroerd, maar vastbesloten, ver
klaarde Bodet, dat het werk van de
culturele, wetenschappelijke en so
ciale organisatie van de UNO hier
door voor jaren teruggezet zou wor
den en hij kondigde zijn ontslag aan.
Opwinding over
Demonstraties aan
de grens
In West-Duitsland is de opwinding
over de volgende week in het Saar-
gebied te houden verkiezingen in het
afgelopen weekeinde nog gestegen.
De drie grootste partijen hebben in
de dichtst nabij het Saargebied ge
legen steden protestbetogingen geor
ganiseerd. Daarbij is volledige ophel
dering gevraagd omtrent het inci
dent in Saarbrücken, waarbij een
pro-Duitse Saarlander is overleden.
Vele Westduitse bladen hebben
evenwel reeds bij voorbaat verklaard,
dat wat dit onderzoek ook zal ople
veren, de huidige Saarlandse rege
ring een morele verantwoordelijkheid
niet af zal kunnen wijzen. In Bonn is
men overigens terughoudend in zijn
oordeel zolang niet precies vaststaat,
hoe het incident zich heeft toegedra
gen.
Zaterdag heeft de Westduitse so
cialistische partij in Kaiserslautern
een betoging gehouden om de Saar-
WEL OF NIET UITSTELLEN?
De leider der West-Duitse socia
listen, Ollenhauer. heeft het Con
stitutionele Hof te Karlsruhe ver
zocht, de behandeling van de vraag
van president Heuss, of de verdragen
tussen West-Duitsland en het Wes
ten in overeenstemming met de
Grondwet zijn, niet uit te stellen.
Zaterdag werd n.l gemeld, dat de
behandeling van de kwestie, die 26
November zou beginnen, was opge
schort op verzoek der regering we
gens ziekte van haar voornaamste
vertegenwoordiger, prof. Hallstein.
Ollenhauer heeft thans het Hof
verzocht, van dit besluit terug te
komen en, zo nodig, de behandeling
op 27 November te beginnen. Hij
achtte de ziekte van prof. Hallstein
niet voldoende reden voor het uit
stel.
de Saarkwestie
landers op ie roepen tot een boycott
van de verkiezingen. „Door een alge
meen protest moet de wereld worden
duidelijk gemaakt, dat hier een won
de open gaat, die eerst geheeld zal
moeten, wil men een Verenigd Euro
pa opbouwen", zo zeide Ollenhauer.
Tijdens een Zondag in Trier ge
houden protestdemonstratie van de
Christelijk-Democratische Unde van
dr. Adenauer werd „vrijheid voor de
Duitse Saar" geëist.
De liberale partij heeft in Zwei-
brücken vlak aan de Saargrens tot
boycott der verkiezingen opgeroepen
en zij zal Maandag in Koblez nog een
betoging houden.
Israël en het
Praagse proces
De Israëlische ministerraad is
Zondag te Jeruzalem bijeengekomen
om zijn houding te bepalen ten aan
zien van het proces te Praag tegen
Slansky, Clementis e.a., die o.m. be
schuldigd worden van .Zionisme".
Een woordvoerder van het ministerie
van buitenlandse zaken heeft de an
ti-Zionistische beschuldigingen een
„monsterlijk weefsel van leugens"
fenoemd. In Israëlische regerings-
ringen verwacht men niet alleen
een krachtig Israëlisch protest te
Praag, maar zelfs de terugroeping
van dr. Koebovi, de gezant in de
Tsjechoslowaakse hoofdstad.
Generaal Abdoel Moetalib Amin,
die Maandag benoemd is tot militair
gouverneur van het district Bagdad,
heeft order gegeven tot ontbinding
van de vijf politieke partijen. Voorts
is de werking van alle burgerlijke
wetten opgeschort voor de duur van
de staat van beleg, die is afgekondigd.
„Globemaster" vermist
Een grote „Globemaster" C 124
met 52 millitairen aan boord wordt
sinds Zondagochtend vermist. Men
vreest dat het vliegtuig ergens bo
ven Alaskr is verongelukt.
Het toestel vertrok Zaterdag om
15.30 uur uit Seattle met een voor
raad brandstof voor lV/2 vlieguur,
het was op weg naar Anchorage in»
Alaska, een afstand die in de regel
in zeven uur wordt afgelegd.
Het laatste radiocontact met het
vliegtuig had plaats om 21.47 uur,
toen het zich in de nabyheid van
Middleton Island bevond.
MINISTER LUNS.
De minister zonder portefeuille,
mr. Luns, die in de Verenigde Sta
ten een gedeelte van de algemene
vergadering der Verenigde Naties
heeft bijgewoond als hoofd der Ne
derlandse delegatie, Ls op zijn de
partement teruggekeerd.
In de vacature-Drees is benoemd
verklaard tot lid der Tweede Kamer
de heer J. Bommer (Arb.) te 's-Gra-
venhage. Tot lid der Eerste Kamer
is benoemd verklaard in de vacature
wijlen mr. Steinkuehler de heer A.
J. de Goey te Montfoort (K.V.P.).
OPVARENDE VAN NOORS SCHIP
OVER BOORD GESLAGEN.
Vrijdagavond omstreeks elf uur is
een 17-jarige Noorse opvarende van
het Noorse schip „Hoegh-Ranger",
dat gemeerd lag in de Petroleumha
ven te Amsterdam, over boord ge
slagen. Ondanks direct door de be
manning van het schip en door de
rijkspolitie te water ondernomen po
gingen, is het stoffelijk overschot nog
niet gevonden. De schepeling ver
keerde vermoedelijk onder de in
vloed van alcohol.
Benoemingen
Bisdom Haarlem
Z. H. Exc. de Bisschop van Haar
lem heeft benoemd tot deken van
Gouda alsmede tot pastoor van de
parochie (O. L. Vr. Hemelvaart), de
zeereerw. heer A. J. Raaffels.
Tot pastoor te Schiedam (H. Hart),
de weleerw. heer W. E. Blok: tot rec
tor van het lyceum voor meisjes te
Rotterdam, de weleerw. heer H. F.
A. Konijn, die kapelaan was te Rot
terdam (O. L. Vr. Onbevl. Ontv.).
Z. H. Excellentie heeft op diens
verzoek, om gezondheidsredenen
eervol ontslag verleend aan de wel
eerw. heer H. M. Brandehof, pastoor
te Monnikendam. Tot pastoor aldaar
is benoemd de weleerw. heer J. Ver
haar. die kapelaan was te Noordwijk
(H. Joroen).
3\ioxtettje
Die maar alles zegt wat hij wil,
krijgt dingen te horen, die hij niet
wil.