3)e ftzidóeSou/fca/rtt
CLEMENTIS EN SLANSKY STAAN
TE PRAAG TERECHT
Luchtlijnen over de Pool
V,N+ besluiten tot commissie
van onderzoek
Eisenhower begint aan
zijn kabinet
Directeur: C. M. v. HAMERSVELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
WIJDAG 21 NOVEMBER 1952
44ste JAARGANG V No. 12746
De bekentenissen zijn
weer best
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
De evolutie naar de
publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie
li.
|N ons vorig artikel zageni wij, dat
de evolutie van het maatschappe
lijk leven onweerstaanbaar naar de
Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie
wees. Aan de hand van enkele so
ciaal-economische wetten zullen wij
dit concretiseren. In ons land maakt
men als regel een onderscheid tus
sen de behandeling van sociale
en economische aangelegenheden. Bij
de diverse sociale vraagstukken wa
ren de organisaties van werkgevers
en werknemers ingeschakeld met een
bepaalde, voornamelijk adviserende
taak. Hetzelfde valt te constateren
bij de uitvoering van de sociale ver
zekering. Aalberse vormde toen
hij minister werd de Hoge Raad
van Arbeid (1919), welke de functie
verkreeg van algemeen adviescollege
voor de regering in sociale aangele
genheden. In deze Hoge Raad van
Arbeid hadden naast de deskundigen
en hoge ambtenaren de vertegen
woordigers van de werkgevers- en
werknemersorganisaties een plaats.
Het duurde tot 1932 toen er een pen
dant werd geschapen voor economi
sche aangelegenheden, n.l. de Econo
mische Raad. Oorspronkelijk kon
men geen arbeiders-vertegenwoordi
gers in deze Economische Raad vin
den. Dit duurde tot enige jaren voor
de oorlog. Deze Economische Raad
accentueerde de snelle ontwikkeling
van de staatstaak. Vóór de depressie
van de dertiger jaren had de overheid
zich slechts in geringe mate met het
economische leven (behoeven) te be
moeien. De hevige crisis welke in
het begin van de dertiger jaren ook
ons land teisterde, deed de nood
zaak ontstaan van een uitgebreide
overheidsbemoeiing met het bedrijfs
leven.
In 1935 werd een zeer belangrijke
wet door de Staten-Generaal aange
nomen n.l. de Wet op de verbindend
en onverbindendverklaring van on
dernemersovereenkomsten. Deze wet
gaf de mogelijkheid waarvan
slechts sporadisch gebruik is ge
maakt om kartelovereenkomsten
tussen enkele ondernemers bij een
besluit van de Minister voor alle on
dernemers die buiten de kartelover
eenkomst bleven, doch wel tot de
zelfde bedrijfstak behoorden, binden
de kracht te geven. Doch ook het
tegenovergestelde kon gebeuren: dat
kartelovereenkomsten ongeldig wer
den verklaard. Bij een wet van 1937
werd bepaald dat ook collectieve ar
beidsovereenkomsten zowel algemeen
verbindend als onverbindend ver
klaard konden worden.
Deze beide wetten zijn van zeer
grote betekenis geweest voor de onL
wikkeling voor de Publiekrechtelijke
Bedrijfsorganisatie. Men ziet immers
dat bij deze wetten zowel particu
liere groepsregelingen van sociaal als
van economisch karakter in de pu
bliekrechtelijke sfeer worden ge
bracht.
TVTADAT de socialisten aanvankelijk
de bedrijfsorganisatie hadden af
gewezen als in strijd met de weg
naar hun maatschappelijk ideaal,
hebben zij later ingezien dat hun
ideaal voorlopig in Nederland niet
voor verwezenlijking in aanmerking
komt. De Publiekrechtelijke Bedrijfs
organisatie wordt door velen van
hen nog steeds gezien als de weg naar
de socialisatie. Dit is in strijd met
de opvatting van de Katholieken en
Protestanten. De katholieke opvat
ting vindt tevens zijn grote steun in
de encycliek „Quadragesimo Anno"
van 1931. Deze encycliek gaf geen
juridisch schema voor de bedrijfsor
ganisatie, doch wel geestelijke begin
selen. Zo ziet men in het maatschap
pelijk leven de werkgevers en werk
nemers vooral in ons land
steeds meer tot elkaar komen.
Mede door de diverse colleges en so
ciale wettelijke voorzieningen leren
de werkgevers en werknemers el
kaar steeds beter kennen en waar
deren.
IN de oorlogsjaren is op aandrang
van de bezetter een soort bedrijfs
organisatie ingesteld, welke niet in
overeenstemming was met de ont
wikkeling, zoals deze voor ons land
hierboven beschreven werd. Het was
meer een stelsel, dat de bezetter wel
gevallig moest zijn. Deze z.g. Organi
satie-Woltersom met zijn vele be
drijfsgroepen enz. was adviescollege
voor de overheid, niet opgebouwd
uit de vrije organisaties, zonder ar
beiders en zonder de sociale sector
en had een publiekrechtelijk karak
ter. De sociale vraagstukken zagen
de bezetters meer als taak van de
overheid en van een van de over
heid afhankelijke vakbeweging. Wel
hebben deze organisaties het wezen
van een publiekrechtelijke regeling
van het bedrijfsleven meer naar vo
ren gebracht, zij het dus op een ge
deeltelijk verkeerde, gedeeltelijk op
een onvoldoende manier.
Toen na de bevrijding ons volk
weer vrij adem kon halen, werd de
historische lijn van voor de oorlog
v/eer spoedig voortgezet. Met voort
varendheid zij het niet altijd even
gelukkig werd aan de verwezen
lijking van de Publiekrechtelijke Be
drijfsorganisatie gewerkt.
Direct na de bevrijding is in 1945
door Minister Wijffels bij Koninklijk
Besluit reeds een bedrijfsorganisatie
in het mijnbedrijf ingevoerd. Dit
Mijnstatuut stelde naast een orgaan
Zij bekennen alles wat men wil
Trotzkyïsme, Titoïsme en zelfs Zionisme
Onverwacht is in Praag het grote proces begonnen tegen de oud-minister
van Buitenlandse Zaken Wladimir Clementis, de ex-secretaris-generaal van
de communistische partij Rudolf Slansky, de gewezen partij-secretaris te
Brno, Rudolf Sling en elf anderen. Zij werden reeds vorig jaar tijdens ds
grote zuivering gearresteerd. In de lange acte van beschuldiging (de voor
lezing nam verscheidene uren in beslag) zijn zij aangeklaagd wegens:
'Trotzkyïsme, Titoïsme, facisme, kapitalisme, spionnage, sabotage, poging
tot moord, zionisme (van elf van de veertien verdachten werd erbij gezegd,
dat zij Joden waren) en nog vele andere feiten.
Een radio-uitzending van het pro
ces moest ontijdig worden gestaakt,
omdat Otto Sling (een gewezen Su-
deten-Duitser) aanvankelijk niet in
Tsjechisch antwoordde op de vraag,
of hij zich schuldig achtte.
Maar dit proces had nog een mar
kante trek: Voor het eerst sedert de
communistische staatsgreep in 1948
werd (in de acte van beschuldiging,
cud president Benesj bestempe7d als
„een betaalde verrader van he; Wes
telijk imperialisme". Het rode regiem
had zich tot dusver onthouden v:.n
aantijgingen aan de nagedachtenis
van deze mede-grondlegger var. de
Tsjechoslo waakse staat.
Benesj" naam werd genoemd in de
aanklacht tegen Clementis. dié in de
oorlog eveneens in Londen vertoef-
Clementis werd er van beschul
digd, diplomaten in het bu'tenland
te hebben benoemd, die het huidige
regiem vijandig gezind waren.
Bijzonder lang was de aanklacht
tegen Slansky. Hij zou al in 1944 voor
de „Amerikaanse geheime dienst"
voor de gehele bedrijfstak de Mijn-
industrieraad tevens organen voor
medezeggenschap van de werknemers
in de ondernemingen in.
Van zeer grote betekenis voor de
ontwikkeling van de gedachte van
bedrijfsorganisatie is de oprichting
en werking van de Stichting voor de
Arbeid geweest. In dit orgaan na
men de afgevaardigden van de drie
arbeidersvakcentralen en die van de
drie werkgeversvakcentralen zitting.
Er ontstond een nauwe samenwer
king. De opzet was voornamelijk so
ciaal gedacht, doch heeft zich. ook
op economisch terrein verbreed. Het
sociale en economische zijn veelal
niet te scheiden; dit inzicht wint
steeds meer veld. Minister Vos heeft
kort na de oorlog zijn Voorontwerp
van wet op de bedrijfschappen ge
publiceerd. Dit voorontwerp zag de
bedrijfsorganisatie te veel als een
verlengstuk van de overheid. Van
katholieke zijde werd kort daarop
een „Proeve van een ontwerp van
wet op de bedrijfschappen van den
Sociaal-Economische Raad" gepu
bliceerd. Daarin werd het accent van
de overheid naar het bedrijfsleven
verlegd.
Minister Huismans richtte in 1947
een commissie op onder leiding van
de Tilburgse Hoogleraar Van de Ven,
welke tot taak had een synthese te
vormen tussen het Voorontwerp van
Vos en de „Proeve" van katholieke
zijde. Het advies van deze commis-
heeft gediend als basis van de
Wet op de Publiekrechtelijke Be
drijfsorganisatie, zoals Minister van
den Brink deze in 1950 door de Sta
ten-Generaal zag aannemen.
hebben gewerkt. Hij zou samenge
zworen hebben met Gottwald's art
sen, „om het leven van de president
te verkorten, met het doel langs deze
weg het land in het kamp var Tito
te brengen". Hij zou zich schuldig
gem aak c hebben aan economische
sf,ionrage. Hij zou een groep fascis
ten om zich verzameld hebben Hij
zou een Tsjechisch partij functional is
hebben vermoord, en nog veel meer.
Slansky bekent alles
En Slansky, eens bekend om zyn
welsprekendheid als partijredenaar,
erkende dit alles op een monotone
dreun. Hij begon zelfs te zeggen, dat
hij „alles, alles, alles'' zou bekennen,
en dat hij zijn medeverdachten daar
bij niet zou sparen. „Ik heb" aJdus
Slansky's stem via radio Praag, „gro
te misdaden tegen het Tsjechische
volk begaan, en daarom sta ik hier
terecht voor het volk en de gehe-e
wereld".
En de_ man, die eens Stalin's ver
trouweling was, vervolgde: „Ik ben
altijd een vijand van de communis
tische partij geweest, en ik heb een
samenzwering op touw gezet om
verdeeldheid in de partij te brengen.
Ik ben iemand met twee politieke
gezichten. In werkelijkheid ben ik
nooit communist geweest".
Vandaag gaat het proces verder
Gezien de aanklacht kunnen ver
scheidene doodvonnissen worden
verwacht.
ZILLIACUS:
„AL TE POTSIERLIJK"
Slansky verklaarde o.a. spionnago-
inlichtingen te hebben verstrekt aan
het voormalige socialistische Engelse
Lagerhuislid Zilliacus, die een Brits-
Amerikaanse agent van de geheim^
dienst zou zijn geweest. Hij had met
hem gesproken over een herstel van
het kapitalisme in Tsjecho-Slowakije,
hetgeen in de zomer van 1948, toen
Zilliacus Praag bezocht en Slansky
op het hoofdkwartier van de Tsje-
cho-Slowaakse communistische par
tij sprak, was geschied.
Zilliacus barstte Donderdag in la
chen uit, toen hij op de hoogte wei'd
gesteld van de mededelingen van
radio-Praag over Slansky's „beken
tenissen".
„Dit is te potsierlijk om ook maar
iets over te zeggen", verklaarde hij.
,En het is ongelooflijk dat dergelij
ke beweringen zijn geuit"
Over zijn z.g. Brits-Amerikaans
agentschap zeide Zilliacus: „Op het
tijdstip waarop ik dat alles zou heb
ben gedaan, was mij in feite vergun
ning geweigerd de Verenigde Staten
mogen binnenkomen en was ik
uit de Britse socialistische partij ge
zet, omdat men beweerde, dat ik op
buitenlands politiek gebied de Kom-
informpolitiek zou zijn toegedaan".
Zilliacus besloot zijn commentaar
te nemen, dat al deze onzin uit
Praag afkomstig is. Iedereen, die op
de hoogte is met het gevoel voor hu
mor en het gezonde verstand van de
Tsjechen, zal moeite hebben om dit
te geloven".
ZIONISME, EEN NIEUWE
MISDAAD
Het feit, dat de beklaagden, be
halve van Trotzkyisme, Titoisme,
hoogverraad en spionnage, ook van
„Zionisme" beticht worden, wordt m
diplomatieke kringen te Londen ais
opzienbarend beschouwd. Tot dus
verre is bij processen tegen commu
nistische leiders in de Oost-Europese
staten nog nooit Zionisme ten laste
gd. In het begin van de jaren
twintig heeft Stalin weliswaar deze
beweging veroordeeld, doch sinds
dien is er in het openbaar geen cri-
tiek op het Zionisme geleverd.
Men vraagt zich in Londense di
plomatieke kringen af, of met dit
proces een krachtiger politiek t"gcn
het Zionisme en de Joden in de com
munistische landen zal worden in
geleid.
Inzake het Zuid-Afrikaanse rassenvraagstuk
De speciale politieke commissie
der Verenigde Naties heeft met 45
tegen 6 stemmen, bij 8 onthoudingen
bet Zuidafrikaanse standpunt, dat de
V. N. niet bevoegd zijn de apartheids
politiek van Zuid-Afrika te bespre
ken, verworpen en met 35 tegen 8
stemmen bij 16' onthoudingen een
voorstel goedgekeurd, om een com
missie voor het verzamelen van fei
ten te benoemen. Deze zou het ras
senvraagstuk in Zuid-Afrika in het
licht van de doeleinden en beginselen
van het Handvest moeten bestuderen.
De landen, die vóór de Zuidafri
kaanse motie stemden waren Austra
lië, België, Frankrijk, Luxemburg,
Zuid-Afrika en Engeland. De ont
houders waren: Argentinië, de Domi
nicaanse republiek, Griekenland, Ne
derland, Nieuw-Zeeland, Peru, Tur
kije en Venezuela.
De tegenstemmers in de tweede
ronde waren, Denemarken, IJsland,
Nederland, Nieuw-Zeeland, Noorwe
gen, Peru, Zweden en ZuidAfrika.
Tot de onthouders behoorden Aus
tralië, België, Canada, China, Frank
rijk, Griekenland, Luxemburg, Nica
ragua, Turkije, Engeland en de V. S.
Met 36 tegen 7 stemmen en 15 ont
houdingen nodigde de commissie de
regering van Zuid-Afrika uit, haar
volle medewerking te verlenen aan
de commissie en verzocht zij de se
cretaris-generaal, de commissie het
nodige personeel en de vereiste faci
liteiten te verschaffen.
Voorts besloot de commissie met
32 stemmen tegen 7 en 18 onthou
dingen, het vraagstuk van de apart
heid op de agenda van de volgende
zitting der Algemene Vergadering te
handhaven.
Ten slotte werd de resolutie in
haar geheel aangenomen met 35
stemmen voor, 2 tegen (Peru
Commissie wordt niet toegelaten.
Van gewoonlijk betrouwbare zijde
is Vrijdag in kringen der Verenig
de Naties vernomen, dat de Zuid-
Afrikaanse regering de commissie
van- de Verenigde Naties niet in Zuid
en/of Zuid-West-Afrika zal toelaten.
De Zuid-Afrikaanse regering zal elke
poging der Verenigde Naties, om de
toestand op rassengebied in Zuid-
Afrika te onderzoeken, beschouwen
als* een onwettige inmenging in haar
binnenlandse aangelegenheden.
UITWISSELING VAN ATOOM
GEHEIMEN.
Premier Churchill heeft Woens
dag in het Lagerhuis te kennen ge
geven, dat Engeland de V.S. zal
vragen, hun geheimen betreffende
de waterstofbom uit te wisselen te
gen gegevens over de Britse atoom-
proeven in Australië.
CAR ro
De eerste passagicrsvlucht van
Callifornië naar Europa via de Noord
pool en Groenland is met succes vol
bracht, zelfs in een kortere tijdsduur
dan aanvankelijk werd verwacht.
Het is, zoals reeds gemeld, de „Arild
Viking" van de „Scandinavian Air
lines System", die om 21.47 uur gis
teravond neerstreek op het Kopen-
haagse vliegveld Kastrup, waar de
24 passagiers en de 10 bemaningsle-
den een enthousiast welkom wachtte.
Een half uur lang moest het toe
stel boven Kastrup blijven cirkelen,
omdat, de lage bewolking een lan
ding. niet goed mogelijk maakte. De
honderden toeschouwers vreesden al
dat tie Douglas naar Noorwegen of
Zweden zou moeten worden doorge
zonden, doch ten slotte werd toch
toestemming tot landen gegeven.
Minder dan den dag heeft de ruim
10.000 km lange tocht via Canada en
de Amerikaanse luchtbasis Thule op
Groenland, gevergd. Om 14.35 gister
middag had het toestel, dat zich toen
na de Noordpool te zijn overgevlo
gen, boven de Oostkust van Groen
land bevond, het eerste radiocontact
met Kastrup. Gezagvoerder Jensen
verwachtte toen al, dat hij door de
gunstige wind twee uur eerder zou
aankomen. De route over de Pool is
belanrijk korter en men heeft een
beter zicht dan op de Oceaan-route.
Dr. J. G. M. DELFGAAUW. 1 als volgt: „Het is moeilijk om aan Zuid-Afrika) en 22 onthoudingen.
33 SiveeCingen in één g.emeente
John Foster Dulles aan buitenlandse zaken
Generaal Eisenhower heeft heden zijn eerste drie ministers benoemd: John
Foster Dulles voor Buitenlandse Zaken, Charles Wilson, president van de
General Motors, voor Defensie, en gouverneur Douglas McKay voor Binnen
landse Zaken. Door Dulles tot minister van Binnenlandse Zaken te benoemen,
heeft Eisenhower een man uitgekozen, die de afgelopen tien jaar een be
langrijke republikeinse stem heeft gehad in het kapittel van de Amerikaan
se twee-partijpolitiek. Onder Truman was Dulles republikeins adviseur voor
Buitenlandse Zaken en „architect" van het Japanse vredesverdrag.. Senator
Taft had Eisenhower geadviseerd, een industrieel aan Defensie te benoe
men, maar de nieuwe president wees niet één van de drie personen aan, die
hem door Taft waren aanbevolen.
2. Het tot stand brengen van een
Verenigd Europa.
3. Het toepassen van het stelsel van
gemeenschappelijke veiligheid, om
tegenstand te bieden aan Russische
vreesaanjagingspogingen en commu
nistische infiltratie.
4. Het beëindigen van de „negatie
ve onvruchtbare en immorele poli
tiek van het tegenhouden van het
communisme, waardoor talloze men
selijke wezens aan tirannie en een
goddeloos terrorisme worden prijsge.
geven".
5. Het beëindigen van „de ver
waarlozing van het Verre Oosten".
6. Het verwerpen van „alle in ge
heime overeenkomsten, zoals die van
Jalta, aangegane verplichtingen, wel
ke neerkomen op hulp aan de com
munistische slavernijmethoden".
7. Steun aan de Verenigde Naties,
de Noord-Atlantische verdragsorga
nisatie en andere regionale veilig
heidsverdragen,.
8. Beperking van de Amerikaanse
hulpverlening aan het buitenland en
aanpassing hiervan aan het Ameri
kaanse economische vermogen.
9. Uitbreiding van de wereldhandel
en het opheffen van hinderpalen
voor een vrije handel.
De gemeente Someren (Noord-Brabant), telt onder haar ongeveer 8000 inwoners 33 tweelingen In het Kleuter
bureau van het Wit-Gele Kruis te Someren, waar de zusters uit het missiehuis „H. Antonius" te Asten
(N.-Br.) onder leiding \an Dr. Tegelaar uit Helmond hun verdienstelijk werk verrichten, werden de tweelin
gen gefotografeerd.
ACHESONS OPVOLGER.
John Foster Dulles is 64 jaar. Hij
diende reeds onder drie presidenten:
Wilson, Roosevelt en Truman. Em
voor de republikeinse partijconven
tie van Juli jl. stelde hij een program
voor de buitenlandse politiek op, dat
zowel Eisenhower als Taft kon bevre
digen.
Toen hij bekendmaakte, dat hij ztfn
benoeming aanvaardde, zei Dulles:
„Generaal Eisenhower is een groot
leider. Hij wenst voor onze natie een
rechtvaardige en duurzame vrede.
Het verheugt mij aan deze zaak mijn
beste krachten te mogen geven".
De 62-jarige Charles Wilsom, die al
van 1941 af president van de Gene
ral Motors is, is heel zijn leven repu
blikein geweest. Hij is een kampioen
voor de onderwijsvrijheid. Evenals
Eisenhower speelt hij in zijn vrije
tijd het liefst golf. In 1951 was hij
waarschijnlijk de hoogst betaalde
man in de V.S.: salaris en tantièmes
ruim 2,2 millioen gulden.
Minister McKay (59) had een veel
bewogen carrière achter de rug, toen
hij in 1948 gouverneur van Oregon
werd. Hij was achtereenvolgens
krantenjongen, kantoorbediende,
autoverkoper, eerste luitenant in het
leger (in de eerste wereldoorlog) en
in 1927 vestigde hij een eigen auto
handel in Salem (Oregon).
De eerste reactie in Amerikaanse
Congreskringem op de drie benoemin
gen was zeer gunstig.
DULLES' PROGRAMMA.
Waarnemers te New York z(jn
van mening, dat het verkiezingspro
gramma der republiekeinse partij,
dat hoofdzakelijk door John Foster
Dull,es werd opgesteld, een ongewoon
nauwkeurige gids vormt voor de
politiek, welke van de nieuwe Ame
rikaanse minister van buitenlandse
zakem te verwachten valt.
1. Het sluiten van een eervolle en
rechtvaardige vrede.
TREINONGELUK IN SPANJE.
De sneltrein van Madrid naar Se-
villa is gisteren 300 kilometer bui
ten de Spaanse hoofdstad veronge
lukt. Op zijn minst 10 Spanjaarden)
zijn gedood en 100 gewond. Vier wa
gons van de trein ontspoorden bij het
station Valdollano als gevolg van een
railbreuk.
JlmieUje
Uit een kleine vonk zijn vaak
grote branden ontstaan.
