2)e C<2icbeSon4cmt
DE EERSTE WATERSTOFBOM TOT
ONTPLOFFING GEBRACHT
Een sobere officiële mededeling
DE WEDSTRIJD ENGELAND-NEDERLAND
JlwKeltje
MAANDAG 17 NOVEMBER 1952
44ste JAARGANG No. 12742
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes i 1*50
Reeks proeven op Eniwetok afgesloten
Een derde reeks proeven met atoomwapens is afgesloten en hiertoe be-»
hoorden eveneens experimenten „die bijdroegen naar het onderzoek in zake
de H-bom (waterstofbom)", zo heeft de Amerikaanse commissie voor de
atoomenergie bekend gemaakt.
De korte bekendmaking zegt niet met zoveel woorden, dat een complete
H-bom in het gebied van de Eniwetok-atol- in het midden van de Stille
Oceaan tot ontploffing is gebracht. Maar reeds enige tijd publiceert de
Amerikaanse pers verslagen van ooggetuigen, die beweren te hebben gezien
hoe een H-bom „een eiland van iy, km. lang en bijna een kilometer breed
in gas en damp deed opgaan". Bovendien meldden seismografen over de
gehele wereld op 4 November een aardbeving in de Stille Oceaan een
aardbeving, die door een vloedgolf werd gevolgd. En nooit waren de veilig
heidsmaatregelen en de geheimzinnigheid rond de proeven op Eniwetok zo
streng als dit keer.
VERHALEN VAN OOGGETUIGEN, ongeveer 82 graden Celsius kon me
ten. De brief besluit:
Harold Urey, professor in de schei'
kunde aan de universiteit van Chica
go, die in 1934 de Nobelprijs voor
scheikunde heeft gewonnen, verklaar
de Zondagavond in een commentaar
op de bovengenoemde bekendmaking
van de Amerikaanse commissie voor
de atoomkracht over de kortgeleden
op het atol Eniwetok. in de Stille
Oceaan, gehouden proeven met
atoomwapens. „Het lijkt er op dat dit
de officiële termen zijn om aan te
geven, dat men er in geslaagd is een
waterstofbom tot ontploffing te
brengen."
Ook uit de brieven van ooggetuigen
blijkt, dat zij het hadden over heel
iets ergers en machtigers, dan zij tot
nu toe bij atoom-bom-explosies had
den gezien.
Zo verscheen in de „Los Angeles
Examinor" van 8 November een brief,
die een inwoner van deze stad van
een vriend had ontvangen. „Wij za
gen", zo schreef hij, „de ontploffing
door een bril met donkere glazen
Maar toen een grote, oranje vuurbal
verscheen, die groter en verblinden
der werd, leek het alsof er helemaal
geen donkere glazen meer waren."
En in een dergelijke brief in de
,',Lini Times" (Ohio) wordt gezegd,
dat drie kilometer brede vlammen
bijna acht kilometer in de lucht scho
ten en dat de persoon op een afstand
van 45 kilometer nog een hitte van
Churchill naar
Eisenhower,
Premier Churchill van Groot-Brit-
tannie zal proberen in Maart of
April te Washington een onderhoud
te verkrijgen met de nieuwe Ameri
kaanse president, generaal Eisenho
wer, zo verneemt Reuter in politieke
kringen te Londen.
Zij zijn van oordeel, dat hij dit
denkbeeld op de conferentie van
eerste ministers van het Gemenebest,
welke aan hét einde van de maand
te Londen wordt gehouden, te berde
zal brengen.
Tienduizend Zuid-Koreanen heb
ben gisteren te Seoel betoogd om
Eisenhower aan te sporen spoedig
naar Korea te komen. De juichende
menigte liet een welkomsttelegram
verzenden.
„Binnen zes uur was een eiland,
waarop eens kokospalmen hadden
roeid, niets meer. Het was in feite
van de aarde verdwenen."
Buiten deze brieven hadden al an
dere geruchten de ronde gedaan, dat
de H-bom door de Amerikanen in
het geheim tot ontploffing was ge
bracht. De „eerste stoot" tot de ont
wikkeling van dit wapen werd op 31
Januari 1950 door president Truman
gegeven, om er voor te zorgen, dat
ons land in staat is zich tegen alle
mogelijke aanvallers te verdedigen".
Sindsdien werd er meer dan 1250
millioen dollar aan de ontwikkeling
van de waterstofbom ten koste g.-
legd een bom, die door de Ame
rikaanse wetenschappelijke schrijver
William L. Laurence als „de grootste
bedreiging van het menselijke ras se
dert de zwarte dood in de Middel
eeuwen" werd genoemd.
Kort nadat Amerika met de ver
vaardiging van. waterstof wapens was
begonnen, drukte men in dit land de
vrees uit, dat door de spion Klaus
Fuchs (hii werd in 1950 in Engeland
tot 14 jaar gevangenisstraf veroor
deeld) de Russen de wetenschap had
den verworven, hoe zij een H-bom
konden maten.
In het slot van de officiële mede
deling over de proeven wordt gezegd:
„Door de bedreigingen van de we
reldvrede en de afwezigheid van
doeltreffende en dwingende regelin
gen voor de controle van de bewape
ningen, is de regering van de Ver
enigde Staten gedv/ongen haar stu
dies ten opzichte van de ontwikke
ling van deze grote krachten voor de
verdediging van de vrije wereld voort
te zetten. Tegelijkertijd zet deze re
gering met een steeds groeiend suc
ces haar onderzoekingen voort, die
gericht zijn op het ten nutte maken
van deze krachten voor de productie
ve doeleinden van de mensheid".
Typhoon eist De winter staat voor de deur
500 doden
Het aantal doden als gevolg van
de wervelstorm, die, zoals gemeld,
Vrijdag Zuid-Formosa geteisterd
heeft, is ongeveer 500. Meer dan
4.000 personen werden gewond en
tienduizenden zijn dakloos.
Dit zijn de niet-officiële cijfers. De
officiële zullen pas over verscheide
ne dagen bekend zijn.
Het was de ergste wervelwind, die
Formosa sinds 50 jaar getroffen heeft.
In het centrum van de typhoon
kwamen windsnelheden voor van
180 kilometer per uur.
Hoe zal Amerika's handels
politiek uitvallen
Men verwacht, dat er in het Ame
rikaanse Congres, dat in Januari bij
eenkomt, en waarin de republikei
nen de meerderheid zullen hebben,
een niemve strijd zal ontbranden
over de handelspolitiek ten aanzien
van Europa. Alles wijst er op, dat
protectionistische belangen in de
Verenigde Staten nog meer zullen
aandringen op hogere invoerrechten
of grotere invoercontrole voor bui
tenlandse goederen. Handelsdeskun
digen zijn het er over het algemeen
over eens, dat de houding van het
Congres grotendeels bepaald zal wor
den door de toestand van het Ame
rikaanse bedrijfsleven in het komen
de jaar. Aanhoudende welvaart zou
de kans op invoerbeperkingen klei
ner maken, maar eer terugslag zou
vrij zeker groter protectionisme be
vorderen.
Daar de republikeinen de naam
.hebben voorstanders te zijn van be
schermende maatregelen tegen bui
tenlandse concurrentie voor de Ame
rikaanse industrie, vergrootte hun
Overwinning in de Amerikaanse ver
kiezingen de vrees in Europa voor
het verrichten van nieuwe belemme
ringen voor de invoer van goederen
op de dollarmarkt.
Vele autoriteiten op handelsgebied
in de Verenigde Staten zijn echter
teneinde de geallieerden in staat te
stellen de dollars te verdienen, welke
nodig zijn voor het kopen van de
Amerikaanse goederen. Verder zeg
gen zij, dat de republikeinen, nu zij
aan het bewind zijn, mogelijk op het
gebied van de handelspolitiek veel
liberaler zullen zijn dan zij als oppo
sitiepartij waren.
DE INVLOED DER
REPUBLIKEINEN
Men kan derhalve verwachten dat
maarschalk Pagagos Griekenland de
komende vier jaar zal regeren, steu
nend op de grootste parlementaire
meei derheid, die enige Griekse re
gering, sinds het bewind van wijlen
Eleutherios Venizelos van 1928 tot
1932 heeft bezeten.
Maarschalk Papagos gaf Zondag
avond reeds een officiële verklaring
over zijn verkiezingsoverwinning uit,
waarin hij onder meer zeide: „Het
nieuwe, Zondagavond ingegane vier-
jarentij'dperk, zal er een zijn van op
bouwend werk. Griekenland zal op
nieuw gehoor geven aan de roep der
Razzia onder
Mau Mau-ers
Politie en militairen in Kenya heb
ben Zondag een der grootste razzia':
sedert de afkondiging van de nood
toestand ondernomen in het berg
achtige gebied van Noord-Kinanop,
Er werden 1,600 Afrikanen aange
houden, van wie na een uitgebreid
onderzoek 208 werden vastgehou
den voor verdere ondervraging. Van
deze laatsten werden zestig beschul
digd van verschillende vergrijpen.
Elders werden 26 Afrikanen aan
gehouden, die een bijeenkomst van
de Mau Mau wilden bijwonen. Een
van hen werd in de heup geschoten,
toen hij trachtte te ontsnappen.
Het Kikoejoe-pperhoofd Elioed is
- Zaterdag voor de vierde maal bin-
veel minder pessimistisch over de i nen een maand aan een moordaan-
handelsvooruitzichten nu de republi
keinen aan het bewind zijn dan vele
Europeanen. Zij wijzen er op, dat
generaal Eisenhower, de nieuwe
klaard heeft dat de Verenigde Staten
klaard heeft dat de Verenigde Statten
buitenlandse invoer moeten toelaten,
slag ontsnapt. De politie schoot de
aanvaller dood toen hij probeerde de
hoofdman met een mes te doorste
ken. Er zijn dreigbrieven gevonden
aan het adres van loyale stammen,
gehecht aan katten en kippen, die
van de ingewonden zijn ontdaan.
Doelman Landman (rechts) ziet tijdens een duel tussen Terlouw en Lewis gespannen toe hoe de situatie zich
zal ontwikkelen. Van links naar rechts: Groves, Terlouw, Lewis, Wiertz en Landman.
Sneeuw in W. Europa
Hoewel het weer in ons land ta
melijk koud is en de temperatuur
bet nulpunt begint te naderen, heeft
de winter zijn intree toch nog niet
gedaan. Het schijnt op de drempel
van Nederland te aarzelen, want
overal elders in West-Europa heeft
hij reeds een bezoek gebracht.
Uit het Noorden komen zelfs be
richten van zware sneeuwval. In
Oostenrijks Tirol, waar de sneeuw
twee en een halve meter dik ligt,
zijn de wintersporten in volle gang,
nu het gevaar voor lawines, dank zij
POLITIEKE VERSCHUIVING
IN GRIEKENLAND
Maarschalk Papagos de overwinnaar
Zondag hebben in Griekenland algemene verkiezingen plaats gehad, welke
een grote politieke verschuiving te zien hebben gegeven De z.g. „Griekse
Concentratie" onder leiding van maarschalk Alexander Papagos is als over
winnaar uit de strijd te voorschijn gekomen. Ofschoon alle uitslagen nog niet
bekend zijn, heeft de „Griekse Concentratie' reeds de absolute meerderheid
behaald. Radio-Athene meldt, dat het resultaat der tellingen Zondag te mid
dernacht uitwees, dat de „Griekse Concentratie" 172 van de 300 zetels in de
volksvertegenwoordiging vast in handen had. A. F. P. meldt, dat een voor
aanstaand lid van Papagos' partij heeft medegedeeld, dat zij er op rekent
tenminste 230 van de driehonderd zetels te zullen bezetten.
Het verzet in Tunesië
Een convooi van het Franse leger
is Zaterdagavond laat bij Gabes, in
Zuid-Tunesië, in een hinderlaag van
de verzetsbeweging gevallen. Vier
Franse soldaten werden gedood en
zes gewond.
Bij Gafsa is Zondagochtend een
Franse patrouille beschoten. Hierbij
vielen geen slachtoffers.
Bij Nefta is door verzetslieden een
tankstation in brand gestoken.
MOSSADEQ ONTBINDT
HOOGGERECHTSHOF.
De Perzische eerste minister, Mo
hammed Mossadeq, heeft Zondag, ge
bruik makend van zijn speciale vol
machten, de ontbinding gelast van
het Perzische hooggerechtshof en de
minister van justitie opgedragen,
nieuwe rechters te benoemen voor
een nieuw hooggerechtshof. Krach
tens een nieuwe wet is de minister
van justitie ook gemachtigd elk lid
van de rechterlijke macht binnen de
volgende twee maanden uit zijn ambt
te ontheffen.
DE ZWITSERSE EVEREST-
EXPEDITIE.
Luidens persberichten uit Kath-
mandoe, die afkomstig zijn van „per
sonen, die voortdurend in verbinding
staan met de Zwitserse Everest-ex-
peditie", zou deze expeditie op de te
rugweg zijn. Volgens andere berich
ten heeft de expeditie een punt be
reikt, dat slechts zestig meter bene
den de top -ligt, dus meer dan twee
honderd meter boven het hoogste
totnogtoe bereikte punt.
Italiaans
afgebrand
dorp
andere vrije landen, die vóór demo
cratie en vrijheid hebben gestreden."
De minister-president van de zit
tende Griekse regering, generaal
Piastiras, verklaarde in antwoord op
vragen van journalisten „verrast" te
zijn over de uitslag. Piastiras werd
zelf als candidaat in het kiesdistrict
van Athene verslagen Hij gaf te ken
nen zich, na zijn nederlaag, niet uit
de politiek te zullen terugtrekken.
de ongewoon strenge vorst, geweken
is. De temperatuur daalde tot 22
graden onder het vriespunt. Te Han
nover in de Westduitse deelstaat Ne-
der-Saksen moesten sneeuwploegen
de wegen vrymaken voordat het
verkeer op gang kon komen.
In Zwitserland valt zo nu en dan
sneeuw uit een zwaar bewolkte
lucht. De vorst heeft de bergwegen
gevaarlijk glad gemaakt en chauf
feurs krijgen de raad sneeuwkettin
gen te gebruiken. In Parijs vriest
het zes graden bij een bewolkte
lucht en ijzige winden. Men ver
wacht in Normandië en de omgeving
van Parijs lichte sneeuwval en vorst
in de ochtenduren in het Noorden.
De Kopenhagers zijn verrast door
een flink pak sneeuw, dat gewoon
lijk niet voor het eind van Decem
ber valt. In Brussel, waar de tempe
ratuur tot het nulpunt is gedaald, is
de eerste sneeuw van deze winter
gevallen. Ook in het Westen en in de
Ardennen heeft het gesneeuwd.
Het luchtverkeer van Londen naar
Parijs en Amsterdam heeft tijdens
het weekeinde wegens dichte mist
stilgelegen. De scheepvaart in de
drukke monding van de Theems
kwam tot stilstand en het spoorweg
verkeer ondervond sterke vertraging.
De locomotief en twee rijtuigen
van een passagierstrein van Reading
naar Londen zijn uit de rails gelo
pen, toen deze trein wegens de mist
inreed op een goederentrein. Er de
den zich geen persoonlijke ongeluk
ken voor.
DE STRIJD IN KOREA.
Kort voor het dag worden heeft
Zondag de Nederlandse torpedoboot-
jager „Piet Hein" een complete com
munistische trein ten Noorden van
Tantsjon op Korea vernietigd.
Prins Bernhard
in Lima
Steeds meer Nederlandse vlaggen
verschijnen er in de straten van de
Peruviaanse hoofdstad Lima, nu
prins Bernhard daar verblijf houdt.
Afgelopen weekeinde konden we in
het centrum van de stad nog maar
twee straten ontdekken waar er geen
een was uitgehangen. Alleen zijn
vele vlaggen op de verkeerde manier
gehesen, namelijk op de wijze van
de Franse tricolore, met de banen
verticaal. Men- is in Zuid-Amerika
niet op de hoogte van vele dingen,
ons vorstenhuis en volk betreffende.
Een gast, die met prins Bernhard di
neerde, vroeg heel belangstellend of
de prins gehuwd was. Op het ant
woord: „Jawel, en ik heb vier kinde
ren'", kwam spontaan de opmerking:
„Werkelijk?"
Een journalist kwam, voor de aan
komst van de prins, de Nederlandse
gezant vragen, of prins Bernhard
president van Nederland was. Een
andere persman informeerde of de
prins een zoon of de echtgenote van
koningin Juliana was.
Heden, Maandag, wordt de prins op
een plechtige bijeenkomst in het
stadhuis van Lima tot eregast van de
stad uitgeroepen. Hij zou vandaag
tegenbezoeken brengen aan de voor
zitters van Senaat en Huis van Af
gevaardigden en aan het Hoogge
rechtshof en aan de kardinaal-aarts
bisschop Guevara.
Dinsdag zal voor de prins en zijn
gevolg in het anthropo logisch mu
seum een koninklijke mummie „uit
de doeken gedaan" worden. Het is
pas de tweede maal in de geschiede
nis van Lima dat dit geschiedt.
Van zijn lichte aanval van bron
chitis had de prins Zondag in het
geheel geen hinder meer.
REVOLVERHELD
BEKENDE ALLES
Het Italiaanse dorp Brione bi' het
Gardameer, dat 1150 inwoners telt,
is in de nacht van Zondag op Maan
dag nagenoeg geheel afgebrand.
Het vuur, dat in een werkplaats
begon, maakte spoedig de enige tele
foon van het dorp onklaar, zodat niet
onmiddellijk hulp kon worden inge
roepen. De bewuners bestreden het ten de wagen gewerkt "en heeft toen
Zaterdagavond is te Bussum gear
resteerd de 43-jarige inwoner van
Bussum, de werktuigkundige J. C.
K„ die bekend heeft dat hij Donder
dagavond j.l. omstreeks half acht na
de automarkt te Utrecht een auto
tijdens een zogenaamde proefrit met
de verkoper onder de gemeente Jut-
phaas wilde stelen.
Hij is zoals bekend na een gevecht
vuur met emmers water, zand, ma
trassen, dekens en wat er verder bij
de hand was.
Toen tegen de ochtend de brand
weer kwam, was het dorp groten
deels verwoest.
AMERIKAANS MARINE-
VLIEGTUIG VERONGELUKT.
De politie van Norwood, in de
Amerikaanse staat Massachusetts,
heeft Zondagavond medegedeeld dat
een „D.-C.-3" van de Amerikaanse
marine, die 22 inzittenden kan ver
voeren, in de omgeving van deze
plaats omlaag is gestort. Andere ge
gevens zijn nog niet bekend. Men
wéét evenmin hoeveel personen zich
in. het vliegtuig hebben bevonden.
een aantal revolverschoten op de be
stuurder gelost. In het duister heb
ben de schoten wel de kap van de
auto doorboord, maar niemand werd
geraakt. Om half negen meldde hij
zich bij de garagehouder B. in het
nabije De Meern voor een taxirit
naar Hilversum.
De garagehouder was al vlug door
het vreemde gedrag van zijn passa
gier wantrouwig geworden.
De klant wilde perse langs de bui
tenwegen naar Hilversum en toonde
bijzonder veel belangstelling voor de
bediening van de auto.
De verdachte passagier heeft ook
op deze rit zijn duistere plannen niet
kunnen uitvoeren, want de garage
houder heeft hem na binnenkomst in
Utrecht met een smoesje uit de wa
gen gekregen en heeft daarna de
politie zijn wederwaardigheden ver
teld.
De Jutphase politie onder leiding
van inspecteur Van Riessen heeft in
samenwerking met de Bussumse re
cherche toen de aanvaller kunnen
achterhalen.
Voor een ander feit werd hij Za
terdagavond op het Bussumse politie
bureau ontboden, doch hij ontkende
iets met de aanslag in de auto te ma
ken te hebben. Dit hield hij ook nog
vol, nadat hij met de garagehouder
uit De Meern was geconfronteerd.
Tenslotte gaf een sigarenaansteker
van hem, dezelfde als door de onbe
kende passagier gebruikt, de door
slag.
De verdachte viel door de mand
en bekende zyn overval. De politie
deelde ons mee, dat hij niets te ma
ken heeft met de inbraken in Har-
melen en de moord op de Woerdense
politie-agent in dezelfde nacht als de
overval.
Nader vernemen wij nog, dat de
arrestatie van K. te danken is aan de
activiteit van een Bussumse kolitie-
man.
Toen K. na de schietpartij thuis
kwam, heeft hij zijn vrouw verteld,
dat hij was opgelicht op de Utrechtse
automarkt. Hij had daar een prach
tige wagen verkocht, de kwitantie af
gegeven, doch geen geld ontvangen.
Zijn vrouw heeft hem toen geprest
daarvan aangifte te doen bij de poli
tie wegens oplichting. Daar K. tegen
over zijn vrouw dit verhaal moest
volhouden heeft hij inderdaad in aan
wezigheid van zijn vrouw aangifte bij
de Eussumse politie gedaan.
De wachtmeester daar deelde hem
mede dat dit eigenlijk een Utrechtse
zaak was en hij zich dus met Utrecht
in verbinding moest stellen.
Toen deze wachtmeester echter iets
over de schietpartij vernam, consta
teerde hij dat het daarin voorkomen
de signalement klopte met dat van
de heer K. Hij heeft dit medegedeeld
aan de politie te Jutphaas. Deze heeft
daarop de collega's in Bussum ver
zocht de man nog even te ontbieden.
Daar de man meende, dat het over de
gefingeerde oplichting ging, is hij
inderdaad op het bureau verschenen,
waarna zijn arrestatie volgde. Hij be
weert de revolver, waarmede hij drie
schoten door het dak heeft gelost,
„op een onbekend adres in Amster
dam" te hebben gekocht.
ROBERT SCHUMAN
ERE-DOCTOR VAN TILBURG.
Robert "Schuman, de Franse minis
ter van buitenlandse zaken, heeft
toegezegd, dat hij zijn uiterste best
wil doen Zaterdag 13 December naar
Tilburg te komen waar de Katholie
ke Economische Hogeschool aan de
ze vader van de Europese Kolen- en
Staalgemeenschap het eredoctoraat
zal verlenen in de economische we
tenschappen.
De plechtigheid der toekenning
van dit doctoraat zal geschieden bij
het vijfde lustrum der Tilburgse Ho
geschool. Prof. Kaag zal als promo
tor optreden. Na de plechtigheid
volgt een receptie en nog later een
officiële maaltijd in het Tilburgse
paleis-raadhuis.
