Rijnstreek
Duinstreek
Hoe groot is onze zon?
Winst bij verkoop van
bedrijfsmiddelen is belast
De Kabinetscrisis
Waar het nog heter was
DONDERDAG 7 AUGUSTUS 1952
DE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 2
BELASTINGKWESTIES
Een kwestie op belastinggebied,
welke verschillende lezers bezig
houdt, wordt hier in de volgende
vraag aan de orde gesteld:
Vraag: Iemand verkoopt twee
huizen, die volgens de balans
staan aangegeven voor 14000.
Ze worden verkocht voor 26000,
zodat er dus een overwinst is van
12000. Deze meerdere opbrengst
is volgens mij echter geen over
winst, omdat 'n bestaande schuld
hiermede wordt afgelost. Na de
verkoop is dus de schuld vermin
derd, maar winst blijft niet over.
Is nu die 12000. gulden meer
opbrengst van de huizen belast
baar voor de inkomstenbelasting
en zo ja, hoe hoog kan die belas
ting dan zijn?
Dit is een belangrijke vraag, om
dat hiermede, vroeg of laat, haast
iedere ondernemer wel eens te ma
ken krijgt. Wij zullen dit onderwerp
daarom eens van de verschillende
kanten bezien.
Het Besluit op de inkomstenbelas
ting (art. 6) rekent tot de fiscale
winst alle voordelen die voortkomen
uit een bedrijf, onverschillig de wijze
waarop en de vorm waarin deze zijn
verkregen. Onder deze winst vallen
dus ook toevallige baten, ook al wor
den deze buiten het eigeniyke doel
van het bedrijf genoten. Zo vallen
hieronder schadevergoedingen die
liggen in de bedrijfssfeer of voorde
len ten gevolge van een, om bedrijfs-
redenen, gehele of gedeeltelijke
kwijtschelding van bedrijfsschulden
(behalve voor het deel dat niet ver
haalbaar zou zijn!). Verder behoort
tot de fiscale winst de meerdere op
brengst bij verkoop van bedrijfs
middelen of van het gehele bedrijf.
Een zakenman dus, die zijn bedrijfs
auto, welke in de boeken staat voor
1000, .verkoopt voor 2000, maakt
hierop een bedrijfswinst van 1000
gulden.
Onze vragensteller verkoopt zijn
panden die op de balans voorkomen.
Wij moeten dus aannemen, dat deze
onroerende goederen tot zijn bedrijf
behoorden, en dus bedrijfsmiddelen
waren. In dit geval moet bij het ver
dwijnen hiervan het verschil in de
netto-opbrengst en de boekwaarde
als een bijzondere bedrijfswinst bij
de winst worden gevoegd. Hierbij
maakt het niet uit, dat een bestaande
schuld met de opbrengst der panden
wordt afgelost. Immers, hij gaat door
zijn transactie in bedrijfsvermogen
vooruit. Een simpele voorstelling van
het geval zal dit ongetwijfeld wel
verduidelijken. We nemen dan aan.
dat de bestaande schuld 10.000 be
droeg en er buiten de panden geen
bedrijfsmiddelen waren. Vragenstel
ler zijn vermogen in bedrijf zou dan
volgens de boeken zijn: 14.000 min
10.000 is /4.000.—
Na verkoop en na aflossing der
schuld is zijn bedrijfsvermogen ge
worden 26.000 min 10.000. Hier
uit blijkt dus, dat hij door de ver
koop 12000 gulden rijker geworden
is en over deze winst moet hij dan
inkomstenbelasting betalen.
Ook als een bedrijfsmiddel dcor
een andere oorzaak uit het bedrijf
gaat verdwijnen, moeten wij ons af
vragen wat de werkelijke waarde
daarvan is en dient het positief of ne
gatief verschil ais winst of verlies
aangemerkt te worden
Indien bijvoorbeeld een veehouder
aan zijn zoon een koe schenkt, waar
van de waarde in de boeken staat
voor 750,—. terwijl de v/erkelijke
waarde op dat moment 600 gulden
is dan heeft de veehouder hierop een
verlies van 150 gulden te boeken.
Een uitzondering.
Op het principe, dat het waarde
verschil van onroerende goederen uit
eindelijk tot de winst of het verlies
gaan behoren, is een uitzondering. Er
is namelijk een wettelijke bepaling,
welke zegt, dat de waarde-verande-
ring van onroerende goederen welke
tot het landbouwbedrijf behoren geen
invloed op de winst van de onderne
mer heeft, behalve als de waardever
andering het gevolg is van zelf aan
gebrachte verbetering (ontginning,
drainage, bekading, enz). Alleen dus
een waardeverandering door prijs
stijging of -daling wordt bij de winst
bepaling uitgezonderd. Als een boer
zijn boerderij verkoopt, behoort du*
het verschil tussen de verkoopsom
en de boekwaarde niet tot de winst.
Wij hebben tot nu steeds gesproken
over verkoop van tot een bedrijf be
horende goederen. Is de meerdere
opbrengst die ean particulier bij ver
koop van een huis behaalt dan niet
belast? De inkomstenbelasting kent
in zo'n geval één bepaling, welke dit
voordeel wel belast en wel in geval
van speculatie. Er wordt geacht spra
ke te zijn van speculatie, als een on
roerend goed vrijwillig vervreemd
(o.a. verkoop) wordt binnen een ter
mijn van twee jaar na de levering
daarvan. Van de speculatie-winsten
is de eerste 500 per jaar niet belast.
Tenslotte wordt nog geïnformeerd
naar de hoogte van de belasting. Ja,
als slechts één bedrijfsmiddel ver
kocht wordt of een klein gedeelte van
een bedrijf, zijn er omtrent het toe te
passen belastingtarief geen facilitei
ten. Het totale inkomen wordt dan
normaal belast. Wanneer echter een
bedrijf of beroep geheel of voor een
zelfstandig deel wordt verkocht, ge
liquideerd of gestaakt, kan dit ge
deelte van de winst buiten de pro
gressie van de belasting vallen, door
dit afzonderlijk te belasten. De mi
nimum-heffing hiervan is dan altijd
nog 20 pet. en hoogstens 40 pet. Dit
percentage is afhankelijk van het
overige inkomen. W willen aan deze
laatste materie nog graag eens een
artikel wijden.
Nadat de kabinetsformateur mr. L.
A. Donker gistermiddag op het mi
nisterie van Binnenlandse Zaken van
twee tot half vier had gesproken met
minister Beel, heeft hij op het mi
nisterie van financiën, waar hij zijn
werkkamer heeft, achtereenvolgens
nog minister Rutten, minister Stik
ker en minister Staf ontvangen. In
de loop van de avond ontving hij
achtereenvolgens nog prof. W. J. A.
Kernkamp, minister Van den Brink
en minister Mansholt.
Pref. Kernkamp is in eerste instan
tie reeds door Dr. Drees geraad
pleegd voor een portefeuille van
Overzeese Gebiedsdelen.
Vandaag heeft de kabinetsforma
teur, mr. Donker, een onderhoud ge
had met de heer J. G. Suurhoff, lid
der Tweede Kamer, ondervoorzitter
van het N. V. V.
Daarna ontving mr. Donker prof.
dr. A. M. Donner, hoogleraar in het
staatsrecht, administratief recht en
algemene staatsleer aan de Vrije
Universiteit.
Ongerustheid in
N. Zeeland over
immigratie
Naar de „Auckland Star" meldt,
heeft het Nieuw-Zeelands vakver
bond dezer dagen verklaard, dat de
regering van Nieuw-Zeeland moet
ophouden steun te verlenen aan de
niet-Britse immigranten en dat de
immigratie-politiek moet worden ge
wijzigd.
Het dagelijks bestuur van het ver
bond gaf in een resolutie uitdrukking
aan de vrees, dat de politiek van
massa-immigratie schadelijk is voor
de huidige levensstandaard. In de re
solutie wordt gewezen op de toene
mende werkeloosheid in Australië, de
tekenen, die er op wijzen, dat de
emigranten geneigd zijn naar Nieuw-
Zeeland in plaats van naar Australië
te gaan. met alle schadelijke gevol
gen vandien, zoals de toenemende
moeilijkheden met de huisvesting, de
problemen betreffende een tekort
aan scholen en ziekenhuizen, stij
gende vervoersm'oeilijkheden en het
gevabr voor inflatie.
„Indien de regering geen aandacht
schenkt aan de noodzaak om de hui
dige politiek te herzien," zo wordt in
de resolutie gezegd, „zal het vakver
bond genoodzaakt zijn, de aandacht
der vakverenigingsleden in Nieuw-
Zeeland en van de zusterorganisaties
over zee, te vestigen op de ernst van
de toestand en de medewerking van
deze in te roepen."
Aan de Labour-fractie in het Huis
van Afgevaardigden zal worden ge
vraagd het standpunt van het vak
verbond te steunen.
F. NOYONS VAN NEDERLANDS
KA TH. HUISVESTINGSCOMITé
ONDERSCHEIDEN.
Tydens een korte plechtigheid te
Den Bosch heeft de vicaris-generaal
van het bisdom 's-Hertogenbosch,
Mgr F. Hendrikx, de pauselijke on
derscheiding „Pro Ecclesia et Ponti-
fice" uitgereikt aan de heer F. Noyons
De heer Noyons ontving deze on
derscheiding wegens zijn verdiensten
voor het Nederlands Katholiek Huis
vestingscomité. Hij heeft vooral zeer
geijverd voor de vacantie-actie voor
buitenlandse kinderen en voor de
uitzending van Nederlandse kinderen
naar koloniehuizen.
HAARLEM KOOPT SCHILDERIJ
De Haarlemse gemeenteraad heeft
gistermiddag besloten tot aankoop
van een schilderstuk, „De dans om
het gouden kalf", van de Haarlemse
meester Karei van Mander, dat in
Londen bij de kunsthandel Colnaghi
te koop is. De prijs daarvan, die oor
spronkelijk 10.000 bedroeg, is na
onderhandeling teruggebracht tot
8.000, waarvoor de gemeenteraad
thans een extra crediet beschikbaar
stelt. Het schilderij zal een plaats
krijgen in het Frans Hals-museum
ter completering van de daar aan
wezige collectie 17e eeuwse schilder
stukken. De schilder Karei van Man
der heeft indertijd vele jaren in
Haarlem geleefd en gewerkt en was
de leermeester van Frans Hals.
„UILENSPIEGEL" NIET MEER IN
STATIONSKIOSKEN.
In aansluiting op ons bericht
van Dinsdag 5 Augustus 1.1. ver
neemt het K, N. P. verder, dat het
blad „Uilenspiegel" sinds geruime tijd
niet meer in de stationskiosken ver-
krijgoaar is. Ook de Haagse Kiosken
Vereniging heeft dit blad niet meer
in de verkoop wegens geringe be
langstelling van het lezende publiek.
Franciscaans kapittel
In het heden in Weert gehouden
kapittel der Minderbroeders (Fran
ciscanen) is tot provinciaal gekozen
pater Castulus van de Eijnden, thans
secretaris van de provincie. Tot custos
is gekozen pater Edelbertus Haze-
broek; tot definitores de paters Gil-
bertus Lohuis, Ezechiel van der Helm,
Cajetanus Reybcr en Sybrand Ga-
lema.
Een verontwaardigde Haagse moe
der heeft bij de Haagse politie aan
gifte gedaan van dc mishandeling
van haar 4-jarig zoontje J. P. V. Het
jochie was op 5 Augustus j.l. op het
Malieveld aan het spelen. Onder het
spelen is hij op een luxe-auto ge
klommen. De eigenaar, een onbe
kende man, heeft hem van de auto
afgeslagen. Hij deed dat zo hardhan
dig, dat het jongetje een gebroken
linkeronderbeen opliep. De politie
verzoekt getuigen zich te melden.
Aardappelmesj e
als steekwapen
Hedennacht om kwart voor één
kwam op het politiebureau aan het
Buitenhof in Den Haag de 27-jarige
mevrouw N. L. klagen, dat zij door
de 27-jarige heer A. H. G. werd las
tig gevallen. G. bevond zich in haar
gezelschap.
Terwijl de portier van het bureau
nog met het tweetal stond te praten,
haalde de dame onverwacht een
aardappelmesje te voorschijn. Zij
stak G. er mee in de buik. De portier
wist haar spoedig te ontwapenen.
G. werd na in een ziekenhuis ver
bonden te zijn, vastgehouden door
de politie, omdat hij gesignaleerd
stond voor een nog niet betaalde
boete van twaalf gulden subs vier
dagen hechtenis. Mevrouw werd
heengezonden nadat proces-verbaal
tegen haar was opgemaakt.
Zij had reeds meermalen bij de
politie voor het hinderlijke optreden
van G. geklaagd.
Gisteravond is in het St. Ignatius-
ziekenhuis te Breda de landbouwer
J. B. uit Noordhoek overleden. B.
had een halswervel gebroken toen hij
Dinsdagmiddag van een hooggeladen
wagen met vlas viel. Het ongeluk ge
beurde doordat de balk brak, die de
lading bijeen moest houden. In het
gezin van de landbouwer wordt de
geboorte van een tweede kindje ver
wacht.
Wie geen richting aangeeft
gaat in de richting van
bet ziekenhuis.
Verbond voor Veilig Verkeer
NEW YORK, (K. N. P.)).
Nu ook de Nederlanders dit jaar
een paar dagen zomer hebben mogen
genieten, is het interessant te ho
ren hoe een Amerikaans^ pastoor een
hittegolf wist te gebruiken om zijn
parochianen een preek te geven, die
zij hun hele leven niet meer zullen
vergeten.
Deze pastoor had naast de Tien
Geboden, de Vijf Geboden van de H.
Kerk en de grondwet van de Ver
enigde Staten verschillende extra
regels, waaraan hij zijn parochianen
onderwierp. Een van die regels was,
dat er onder iedere H. Mis in zijn
kerk moest worden gepreekt, liefst
lang. Op een dag tijdens een hitte
golf, nu enkele weken geleden, waren
de beminde gelovigen opgelucht,
toen zij hun pastoor niet zo streng
als anders uit de sacristie zagen ko
men, in de verwachting, dat hij bij
deze hitte voor de eerste maal in de
geschiedenis niet zou preken. Het
was de heetste dag, die ze ooit had
den meegemaakt.
In deze verwachting bleven de pa
rochianen, nadat het Evangelie was
voorgelezen, staan, om aar. te geven,
dat zij er geen bezwaar tegen hadden
onmiddellijk het Credo aan te heffen.
Maar de pastoor, hoewel bijna bezwij
kend onder de hitte, besteeg dc
preekstoel en gaf een teken, dat de
mensen zouden gaan zitten. Zijn stem
verheffend maakte hij een kruiste
ken en zei:
„Vrienden, in deze parochie is het
de gewoonte onder alle H.H. Missen
te preken, onafhankelijk van de om
standigheden. Daarom zal er ook van
daag gepreekt worden, maar kort.
En hier is -dan mijn preek: Het is
vandaag een hete dag. Ik kan me in
derdaad geen warmere dag herinne
ren. Toen u vanmorgen opstond, was
het huis heet. U ging naar buiten en
merkte, dat de straten sedert gisteren
heet waren geworden. U kwam naar
de kerk en bevond, dat het hier he
ter is dan thuis. Waar u zit is het
heet, op de preekstoel is het heet en
op het priesterkoor is het heet. Het
is erg heet in de sacristie. Wanneer
u weggaat, zal het middag zijn en
dus heter dan toen u kwam. Thuis zal
het heter zijn dan vanmorgen. De
kranten zeggen, dat het vanavond
r.og heter zal worden dan deze och
tend.
Ik geef u deze gedachte om u te
helpen de hitte van de dag te kun
nen dragen: Hce heet het hier ook is,
er is toch een plaats, waar de hitte
nog groter is. Zorgt, dat u daar uit
blijft! In de naam van de Vader en
de Zoon en de II. Geest. Amen.
ALPHEN AAN DEN RIJN
De boot voor pater Pouw De
boot voor pater Pouw glijdt nog lang
niet. De Braziliaanse avonden voor
dit doel zijn wel geslaagd, maar de
opbrengst is lang niet toereikend. De
tijd dringt, want pater Pouw gaat in
September weer naar zijn missie te
rug. Dan wil hij zijn boot meenemen.
Zonder boot is zijn missie-arbeid tot
vruchteloosheid gedoemd.
Parochianen van Alplhen, pastoor
Schiphorst en zijn helpers, vragen U,
het resterende bijeen te brengen. Er
loopt nog een loterij. U geeft uw geld
dus niet helemaal voor niets weg. U
wordt slechts gevraagd naar vermo
gen loten te kopen. Wilt ge zeker
zijn van een prijs, wacht dan niet tot
men met de loten bij u aan de deur
komt. Maar lees vandaag de adver
tentie in dit nummer.
HOOGMADE
ORANJEFEESTEN
Ook de tweede en laatste dag van
de festiviteiten is een goed succes
geworden. Ook thans werkte ieder
een weer mede. Om 9 uur had de
keuring van de versierde paarden
met tilbury en rijwielen plaats, ge
volgd door een optocht van deze
voertuigen met de harmoniever.
De prijzen voor het versieren van
rijtuigen vielen ten deel aan 1. J.
Zwetsloot Thzn. 2. S. van Leyden, 3.
J. Hoogeveen Czn.
Voor de versierde fietsen 1. S.
Straathof, 2. Th. Hoogeveen, 3. M.
Zwetsloot.
Na de optocht werd een aanvang
gemaakt met het ringsteken. Uitslag:
1. Bep Zonneveld, 2. Riet v. d. Meer
Jdr., 3. Agnes Zwetsloot. Bij de he
ren: 1. Jac. v. d. Meer, 2. G. v. d.
Laan, 3. Th. Zwetsloot.
's-Middags was in het Noordeinde
ringsteken op de fiets voor dames.
Ie Nel Kraan, 2. S. v. Santen, 3. PI.
v. d. Geest.
De stoelendans vond plaats onder
grote belangstelling van de zijde van
het publiek. 1. Mevr. A. Neyman-v.
d. Ing, 2a Mevr. Joh. v. d. Laan-Pij-
naker, 3e Mevr. M. Volwater-v. d.
Ploeg, 4. Mevr. P. Colijn-Fransen.
Ringsteken heren: 1. Th. v. d. Post,
2. Frans v. d. Laan, 3. Nico den Dub
belde.
Hierna volgde de uitreiking der
prijzen onder toepassing van het
steeds toepasselijke woord. Tot slot
was er een genoeglijk amuseren in
de café's en op het feestterrein met
een dansje en een attractie. Het
feestcomité „Wilhelmina" heeft haar
ongetwijfeld langdurige voorberei-
dingën beloond gezien met een ge
feest.
H1LLEGOM
Drie-jarig meisje
door trein gegrepen
Het 3-jarig dochtertje van de heer
Aarts, wonende le Looster weg, is
gisteren door een trein gegrepen en
gedood. Achterop de fiets ging het
kind met haar 12-jarig zusje naar
de Stichting Vogelenzang. Bij de on
bewaakte overweg (bij de Doodweg)
stapte het oudste meisje af en hielp
de kleine zus van de bagagedrager.
De ouste stak over. De kleine wacht,
te en liet de sneltrein uit de richting
Haarlem passeren, maar merkt bij het
oversteken niet, dat nog 'n trein uit
de andere richting naderde. Deze
greep de kleine; het kind was op slag
dood. Het lijkje werd naar Huize St.
Joseph overgebracht.
Gouden bruiloft. Woensdag her
dacht het echtpaar A. Zandvliet in
de Kerkstraat z'n 50-j"arig huwelijks,
feest. Voor de woning, waarin 47
van de 50 huwelijksjaren werden
doorgebracht, prijkte een fraaie ere
poort. De gouden bruigom is 76,
z'n ega 74 jaar oud. Het huwelijk
werd gezegend met één kind, 'n doch
ter, die met haar man en verdere fa
milie het feest thuis kwam vieren.
De kleinkinderen zijn alle in Canada.
Aan belangstelling, bloemen en ca-
deaux ontbrak het niet; des avonds
bracht Crescendo een serenade.
SASSENHEIM
Geb.: Sophia C. C. M. en Catharina
P. J. M., dochters van P. G. van der
Kraan en C. P. Beurze; Maria H. M.,
d. v. A. van den Berk en H. M. L. J.
van Damen; Joseph M. M„ z. v. P.
L. van Kesteren en W. Dubbelaar;
Cornelis A. W., z. v. J. C. van der
Vlucht en J. G. van Velzen; Hendri-
ka Th„ d. v. Th. Zeldenthuis en M
J. van der Voorn; Maria A., d. v. B.
J. van Leur en A. C. van den Bo
gaard.
Ondertr.: Wilhelm J. van Benten,
39 jaar en Augusta M. C. Platjouw,
34 jaar.
Getr.: Rijmert Los, 26 jaar, te
Voorhout en Klaasje Bette, 24 jaar.
Johannes P. A. Kiebert, 29 jaar en
Elisabeth M. J. Stokman, 25 jaar, te
Amsterdam.
VOORSCHOTEN
ONDERSCHEIDING VOOR
GOUDEN JUBILARISSEN.
In tegenwoordigheid van de di
recteur van de Kon. Zilverfabriek
„Voorschoten" mr. S. A. C. Begeer,
de heer G. H. van Leeuwen, procu
ratiehouder, leden van het jubileum
fonds en collega's heeft gisteravond
burgemeester C. J. v. d. Hoeven ten
huize van de heren G. v. d. Nieuwen-
dijk en M. Teljeur te midden- van
hun gezin, aan beiden ter gelegen
heid van het feit, dat zy meer dan
50 jaren werkzaam waren geweest
bij de Kon. Zilverfabriek, de medaille
in brons uitgereikt, verbonden aan
de Orde van Oranje Nassau.
BOUWRIJP-MAKEN VAN
GRONDEN IN COMPLEX
„KLEIN LANGENHORST".
De bouw van de 42 woningen en
van de 19 woningen voor de indus
trie in complex „Klein Langenhorst"
is thans zover gevorderd, dat tot
algehele afwerking kan worden over
gegaan. Hieronder wordt verstaan:
het leggen van trottoirs aan de
Westzijde van de Vredenhoeffstraat.
aan de Noordzijde van de Tolstraat,
aan de woningen aan voor- en ach
terzijde van het perceeltje, waarop
het pand Klein Langenhorst stond en
aan de Zuidzijde van de Raadhuis
laan; het aanleggen van stoepen; het
leggen van tegelpaden naar de voor
deuren; het aanleggen van open
voortuinen; enige verhoging van
vóór en achtertuintjes, alsmede het
verharden van brandgangen; het
plaatsen van terasschuttingen en de
zgn. fietspalen. Voor al deze werken
wordt begroot ƒ30.200.B. en W.
vragen de raad het benodigde crediet
beschikbaar te stellen.
Katholiek Thuisfront. Het Ka
tholiek Thuisfront afd. Voorschoten
houdt Zondag a.s. aan de kerk een
collecte. Op de oud-militairen van
onze parochie wordt een beroep ge
daan om deze collecte te doen sla
gen. Voor medewerking kunnen zy
zich melden bij de heer L. J. van-
Aken, Leidseweg 60, Voorschoten.
Te Leiden slaagde voor het di
ploma Ned. Handelscorrespondentie
onze plaatsgenoot de heer N. J. M.
van Os.
WASSENAAR
Vrijwillige Brandweervereniging.
Dezer dagen is opgericht de Was-
senaarse Vrijwillige Brandweerver
eniging „De Brandbel", waarin zich
op het ogenblik reeds een 60-tal
brand weer vrijwilligers heeft ver
enigd. Het doel, dat „De Brandbel"
zich stelt is het in de ruimste zin be
vorderen van het brandweerwezen.
Zij zal trachten dit doel te bereiken
door het houden van cursussen en
contactavonden. Het bestuur is als
volgt samengesteld: voorz. de heer
E. Th. van Dijk, le secretaris de
heer R. Zijlstra, Paul Krugerstraat
2, 2e secretaris de heer H. L. J. van
Dillen, Wassenaarstraat 11, penning,
meester de heer J. Rikkelman, com
missaris de. heer H. Boon.
Laatste Berichten
HET BONDSELFTAL GEWIJZIGD.
In het bondselftal, dat Zondag 10
Augustus in het Olympisch Stadion
te Amsterdam tegen Egypte uitkomt,
is een wijziging gekomen. Terlouw
van Stparta zal niet spelen wegens
een blessure. Hij zal worden vervan
gen door Hendriks van Vitesse.
CALL-GELD HALF PROCENT
VERLAAGD.
De notering van call-geld, die sinds
medio Mei onveranderd driekwart
procent is geweest, is vanmorgen ver
laagd tot een half procent, zulks in
verband met de zeer ruime geld
markt, de recente verlaging van het
officiële disconto door de Nederland
se Bank en de verlaging der tarieven
voor schatkistpapier door het ministe
rie van financiën.
GEM. AANKONDIGING
UITBREIDINGSPLAN.
De Burgemeester van Leiden brengt
ter openbare kennis, dat met ingang
van 9 Augustus 1952 gedurende veer
tien dagen voor een ieder ter ge
meentesecretarie, afdeling Openbare
Werken (kamer N. 111), ter inzage
zal liggen:
A. een plan tot herziening van het
uitbreidingsplan der gemeente van
6 November 1933, zoals dit nader is
gewijzigd, in dier voege, dat het ge
deelte, dat betrekking heeft op gron
den, gelegen ten Noord-Westen van
de spoorbaan Leiden's-Gravenhage
en ten Zuid-Westen van de Lage
Mors weg, wordt ingetrokken;
B. een partieel-uitbreidingsplan
„LeidenMorskwartier-West", met
betrekking tot de sub a bedoelde
gronden, met bijbehorende bebou
wingsvoorschriften.
Een en ander vastgesteld door de
gemeenteraad, in zijn vergadering
van 28 Juli 1952.
De Burgemeester voornoemd,
J. C. VAN SCHAIK,
Weth. loco-Burgemeester.
Leiden, 6 Augustus 1952. 2606
BIOSCOPEN.
De films voor de komende week
zijn door de Kath. Film-Centrale als
volgt gekeurd:
Casino: „Een vreemde eend in de
bijt", alle leeftijden.
Lido: „IJsco-touristen", alle leef
tijden.
Luxor: „Kikvorsmannen", 14 jaar.
Trianon: „Tien van het vreemdelin
genlegioen", 18 jaar.
Rex: „Singing guns", 14 jaar.
(Donderdag cyclus: „Clo-
chemerle" (gewijzigde sa
menstelling 18 jaar.
Ziekentransport
In ons artikel over het comité zie
kentransport, dat de zieke pelgrims
naar Lourdes behulpzaam is bij de
reis naar de vertrekplaats van de
bedevaartstrein, zijn de adressen
weggevallen van degenen, bij wie
men zich als verpleegster, hulp of do
nateur kan melden. De adressen zijn:
de heer B. M. Pols, Morsweg 174B,
Leiden en zuster W. Hoes, Koning
straat 19, Bodegraven.
Burgerlijke Stand
Geboren: Paulus Albertus Joseph,
z. v. W. van Emmerik en C. A. G.
Zoetemelk; Hillegonda, d. v. J. G.
Gouwentak en H. van Es; Ronald
Peter, z. v. E. Sanders en M. C. van
Hartevelt; Annegiena, d. v. P. J.
Verhoeve en A. Doeve; Adriaan, z.
v .D de Ridder en H. Boom; Pieter,
z. v. D. de Ridder en H. Boom.
Gehuwd: K. Straatman en F.
Kroeze; W. van den Berg en J. Plat-
teel; A. Glasbergen en M. E. Meijer;
G. J. A. Haast en J. Wouters; P. J.
van Steenbergen en E. Blikman; L.
v. Deelen en M. van der Wijngaard;
P. N. C. Heijnen en S. Neuteboon?;
A. Ouwerkerk en A. H. T. van
Leeuwen; W. Brouwer en C. T. de
Winter.
Overleden: P. J. van Katwijk, wed.
van Geijsman, 71 jr. M. G. van der
Klaauw, man, 84 jr. F. J. Bemelman,
man, 61 jr. H. Visscher, man, 39 jr.
Meer dan honderdmaal
de aarde
„HOE GROOT is eigenlijk de zon
en waaruit bestaat zij?" Het ant
woord kan kort zijn: een gloeiende
gasbol met een middellijn 109 maal
zo groot als die van de aarde. Maar
deze zomer is wellicht een geschikte
gelegenheid, er nog iets meer van te
vertellen.
Hoe groot zien wij de zon? Weet
u, dat zij niet groter lijkt dan een
erwt op gestrekte-arm-lengte afstand?
Maar in werkelijkhseid staat de zon
150 millioen kilometer van ons af.
Een van de oudste methoden om die
afstand te bepalen is die der „Venus-
overgangen", een simpel trusje
eigenlijk. (De sterrenkunde zit vol
met dit soort simpele trucjes). Men
weet dat Venus tussen de aarde en de
zon staat. Op gezette tijden zien wij
deze planeet dus voor de zon langs
trekken; zij is dan enige uren lang als
een donkere stop zichtbaar tegen de
lichte zonneschijf. Door nu van twee
ver uiteenliggende plaatsen op aarde
de hoek te bepalen v/aaronder men
Venus ziet, kan men indien de af
stand Venus-Aarde bekend is de
afstand aarde-zon door berekening
vinden.
Dagen van 600 uur.
OP EEN in principe even eenvou
dige manier heeft men ontdekt hoe
snel de zon draait want ook de
zonnebol wentelt om een as, evenals
de aarde. Echter langzamer: één as
wenteling van de zon duurt ruim 25
dagen.
Men kan dat, als de omstandighe
den gunstig zijn, zelfs zonder instru
menten waarnemen Soms doen zich
namelijk zonnevlekken voor groot
genoeg om zonder kijker te zien.
(Men moet er natuurlijk wel aan
denken, dat ogen degelijk te bescher
men tegen het felle zonlicht: een
zwaar overbelicht fotonegatief is het
beste middel). Zo'n vlek blijkt zich
dan over de zonneschijf te bewegen:
zij verschijnt aan de linkerrand en
staat elke volgende dag iets verder
naar rechts, totdat zij na ongeveer
twaalf dagen aan de rechter-zonne-
rand verdwijnt. Ook komt het voor
dat een en dezelfde zonnevlek na één
zonne-omwenteling opnieuw aan de
oostelijke rond (links dus!) opdoemt.
Een gasbol.
WAARUIT bestaat die bol nu? Uit
gloeiende gassen. Aan de oppervlakte
heerst een temperatuur van onge
veer 6000 graden Celsius. Voor ons
een onvoorstelbare hitte, maar toch
is onze zon een „gele ster", d.w.z. een
ster met een betrekkelijk gematigde
temperatuur. Onze zon kiest, wat haar
temperatuur betreft, de gulden mid
denweg, letterlijk. Witte sterren heb
ben een hogere temperatuur en
blauwe sterren zijn nóg heter. Oranje
sterren daarentegen zijn koeler dan
onze zon en men kent ook rode ster-
rene, waarvan de temperatuur nóg
weer lager ligt.
Door de kijker zien wij alleen de
oppervlakte van de zon. Maar door
spectrale ontleding het licht ont
leed dus tot een kleurenspectrum,
het bekende regenboog-patroon is
ons haarfijn verraden, welke elemen
ten op de zon voorkomen. En het is
interessant te weten dat de zon en
dit gaat eveneenc op voor andere
sterren blijkt te zijn samengesteld
uit elementen, die wij op aarde ook
kennen. Ze komen er allemaal voor:
stikstof zo goed als helium, waterstof
zo goed als ijzer, enzovoort.
Maar er is één groot verschil. Bij
een temperatuur van duizenden gra
den Celsius (en dit betreft nog alleen
de buitenste delen; in het inwendige
van de zon moeten temperaturen
heersen van millioenen graden!) is
een vaste stof niet bestaanbaar, een
vloeistof evenmin. Onze metaalindus
trie kent yzer als vaste stof en, na
verhittting, als vloeistof. Maar op de
zon is ijzer, zoals alle andere elemen
ten, alleen bestaanbaar in gasvormige
toestand. En wat wij dus op stralende
dagen aan de hemel zien staan is een
bol van niets anders dan gloeiende
gassen, schijnbaar niet groter dan een
erwt op armlengte afstand, in wer
kelijkheid met een middellijn van
1.391.000 kilometer!
