S)e Ê<2id4e(Boii^cmt Faroek geeft afscheidsfuif Dn Beel is niet geslaagd met de kabinets-formatie Brits defensieplan wordt uitgerekt De beslissing van het Duitse hof Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J, ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DONDERDAG 31 JULI 1952 43ste JAARGANG No. 12652 Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., 2.p. mnd., 6.p. kwart. Franco p. p. 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Tele£oontjes 1.50 MISLUKT DE Londense „Times" schreef gis teren, dat men zich bijna als een schok realiseert, dat het vreedzame, ordelijke Nederlandse volk daar reeds een maand zonder regering is.Deze schok plant zich vandaag ook op het Nederlandse volk zelf over, nu de formatie-oniderhandelin- gen, die tot nog toe zo vreedzaam, langzaam en bijna gezellig verliepen, plotseling in een wak terecht zijn gekomen en de gehele formatie weer aan het ronddobberen is gegaan. De poging van dr. Beel is mislukt en afgestuit op een weigering van de P. v. d. A., welke van de vinding rijke Beliaanse oplossin.'; een ver zwakking van haar positie vreesde. Zulk een Kabinets-formatie op z'n elf-en-dertigst doet altijd wat grut- terig aan, maar de houding van de P. v. d. A. riekt wel heel sterk naar wat men "pleegt te noemen „kruide niers-politiek". Het heeft haar ken nelijk dwars gezeten, dat de Anti- Rev. met hun verlangens ten volle aan hun trek kwamen, zowel wat be treft de toewijzing van Economische Zaken als met het voornemen een vooraanstaande figuur uit de vak beweging uit te nodigen voor één van de portefeuilles, met welke por tefeuille niet het ministerie van So ciale Zaken zal zijn bedoeld! Dit laat ste was het voornemen geweest van dr. Drees, doch de Anti's achtten dit ongewenst. De Anti's hadden dus in het con- cept-Beel geen reden tot klagen, maar de P. v. d. A. toch evenmin, die „Justitie" zou ontvangen in ruil voor het minister-presidentschap. Ook dat presidentschap was echter voor de P. v. d. A. een gevoelige, een zéér ge voelige plek. Reeds twee maal heb ben zij het beleefd, dat een Katho lieke formateur (in 1948 en in 1951) het voorzitterschap opdroeg aan de P. v. d. A. in c!e persoon van dr. Drees en misschien hadden zij een dergelijke geste ook nu verwacht. Maar dan zouden de verhoudingen wel zeer scheef gehangen hebben, daar de Kath. Volkspartij voor een offer in 's lands belang toch reeds niet was teruggeschrikt en zelfs de keuze wilde slikken tussen een nieuw uit stukken en brokken te formeren departement van „Maatschappelijke Zórg en Volksgezondheid" of een „tweede" minister van Buitenlandse Zaken, (de eerste minister zou een onafhankelijke vakman zijn). De in stelling van een staatssecretariaat ter behandeling van vraagstukken betreffende de Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisatie, middenstand en bezitsvorming (alle troetelkinderen van de K.V.P.), dat toegewezen zou worden aan de Katholieken, hoe be gerenswaardig ook kon nauwe lijks opwegen tegen de kwaliteit van de aangeboden ministerszetels. Het grote winstpunt voor de K.V.P. zou echter geweest zijra een parlementair kabinet op brede basis. Zulk een kabinet te helpen formeren, daartoe heeft zij een breed gebaar over ge had en zij wist zich daarbij gesteund door het „kiezersvolk". Het heeft niet mogen baten, en het ordelijke en vredelievende Nederland wacht maar kalm af, wanneer er eindelijk weer eens een regering komt. Het zou er bijna op gaan lijken, dat onze vreed zame ordelievendheid het ook zonder regering kani stellen FLINK AANGEPAKT /"\NVERVAARD, zo is zijn aard, heeft prof. Veraart op de studie dagen van de Kath. Middenstands bond zijn verontrusting en veront waardiging uitgesproken over de slappe houding van de Katholieken in Nederland in de tegenwoordige tijd. Hij zei in zijn toespraak: „Beseft moet worden, dat de ka tholieken in een diepe put zitten. Als professor Rogier een mooi boek gaat schrijven over het herstel van de bisschoppelijke hiërarchie, nu bijna honderd jaar geleden, dan hoop ik, dat hij van de katholieke emancipatie niet schrijft, dat deze in steeds opgaande lijn is verlopen en dat nu een top is bereikt, waar bij alle heerlijkheden der aarde aan onze voeten liggen. De katho lieken zijn in werkelijkheid ver schrikkelijk diep gezonken en zul len erg hun best moeten doen om er nog iets van te maken". Zelfs indien er overdrijving in deze mening schuil ging, zou prof. Veraart er goed aan hebben gedaan, haar in deze felle vorm te gieten. Het is met het grofste geschut toch bijna niet mogelijk de mensen wakker te stoten voor onderwerpen als Katholieke staatkunde en Katholieke organisa tie. Er schuilt echter heel weinig overdrijving in prof. Veraarts betoog en wanneer hij een klinkende oor veeg toedient aan Katholiek Neder land dan is dat welverdiend. Om het in een landelijke term te zeggen: wij boeren achteruit. De uitslag van de verkiezingen is nog maar een lichte aanwijzing van een algemeen te con stateren verslapping en vervlakking in de Katholieke levenshouding. Zo vaak en aanhoudend en dat niet zonder bedoeling is van andere zijden afgegeven op Katholieke „machts"-vorming, dat de goede men sen werkelijk zijn gaan geloven, dat zij benepen lieden waren en wat rui mer van blik moesten worden. Ze grappig is er gespot met het Katho lieke organisatieleven, ook in eigen kring, dat iedere smaak voor een forse uitbouw der bestaande organi saties verloren ging. Zo hevig en zon der remmen is er „gedonderd", ook en juist in eigen kring, tegen de Ka tholieke staatkunde, dat menigeen zijn vertrouwen erin prijs gaf of al thans de belangstelling ervoor taan de. Nu deze gemoedsstemming zich van velen heeft meester gemaakt, is de verleiding voor de tegenstanders groot het uitgeholde bolwerk af te breken. Het klinkt opnieuw gedurfd, als prof. Veraart verkondigt: „Dat is het belangrijke, dat op alles de katholieke stempel staat, ook op de vakorganisaties. In de landen waar dit niet gebeurt, kun- nog nog wel brave katholieken wo nen, maar de katholieke invloed op het openbare leven ontbreekt. Het is een vergissing, dat de publiek rechtelijke bedrijfsorganisatie de vakverenigingen overbodig zou ma ken. Integendeel, de katholieke vakbeweging moet de levenskracht aan de P.B.O. geven. Zonder katho lieke vakorganisaties is de P.B.O. een lege huls. De socialisten zullen de P.B.O. in hun richting willen sturen en er een verlengstuk van de Staat van willen maken. De ka tholieken moeten de bedrijfsorga nisatie stuwen in de goede richting. Met de bedrijfsorganisatie krijgt ook de standsorganisatie pas haar grote taak. Dan mag er echter geen geschipper zijn. Dan zal men dui delijk moeten maken, dat de ka tholieken offers moeten over heb ben om hun invloed als katholieken geldend te maken op het terrein van de staatkunde, maar ook op het gebied van de stands- en vak organisaties". En, de verkiezingen voorbij, kan men hem niet van stemment-werverij verdenken als hij onomwonden ver klaart: „Een katholiek hééft geen keu- ze, maar hij moet noodzakelijk de katholieke eenheid steunen hoe hoog ook de belastingen zijn of hoe veel zekerheden men van de over heid verwacht. Dat zijn de over wegingen, die vele mensen hebbent laten gelden. Er blijkt uit dat het besef van de betekenis van het ka tholieke openbare leven onder de katholieken „miserabel slecht" is". Het is flink en krachtig gezegd en precies datgene, wat het Katholieke volksdeel vandaa^ nodig heeft. Het is iiodig, ons eens hardhandig aan> te pakken, ons eens door elkaar te schudden en op onze plaats te zét ten de plaats, die wij in dat Neder landse volk moeten innemen, niet om wille van macht of schotjeszette rij, niet omdat wij betere mensen zouden zijn dan de andere Nederlan ders was het maar zo doch om de Christelijke gedachte omtrent een gezonde maatschappij tot gelding te kunnen brengen en ten uitvoer te leggen. Men bespare in 's hemelsnaam het Katholieke volk, wat wij voor de ver kiezingen hebben meegemaakt en zich pa de verkiezingen dreigt voort te zetten, het rafelen en tornen aan zijn politieke en sociale organisatie en het verwarring zaaien door aller hande spitsvondigheden, waardoor dit volk zijn heldere kijk op de grote lijn van zijn taak en plicht verliest. De hoop vervliegt op Korea Zowel de Chinese communisten als de UNO-legercommandant op Korea, generaal Van Fleet, spraken van het kleiner worden van de mogelijkheid tot een vergelijk op Korea. Op een persconferentie te Seoel zei Van Fleet, dat er minder kans op een be stand was dan ooit te voren. Radio-Peking had het over de hou ding der geallieerden te Pan Moen- jon, die de hoop op 'n wapenstilstand te niet heeft gedaan. ZWARE LUCHTAANVAL OP NOORD KOREA Volgens berichten van radio New York heeft een groep van 66 Super- fort bommenwerpers de zwaarste nadbtelyke luchtaanval van de Ko reaanse oorlog uitgevoerd. Op de metaalfabriek van de „Oriental Light Metals Company," ongeveer 13 km. van Antoeng bij de Mandsjoerijse grens gelegen, werden 660 ton bom men uitgeworpen. De aanval werd uitgevoerd onder een hevig vuur van het luchtdoelgeschut en een bundel van zoeklichten. Dit was de eerste aanval op deze fabriek, die de luchtmacht naar ver luidt, reeds enige tijd beraamd had. De laatste twee m'aanden waren vlugschriften boven dit gebied uitge worpen, waarin de burgers gewaar schuwd werden uit de buurt van militaire installaties te blijven. PARTIJ VAN DE ARBEID ACHTTE POSITIE VERZWAKT De kabinetsformateur, prof. Beel, deelde ons gisteravond mede, dat het resultaat van zijn tot heden gedane pogingen om een regering te vormen, niet verheugend is. Hij gaf van zijn pogingen de vol gende uiteenzetting: hij wilde zich eerst vergewissen van de stand van zaken zoals die was 'nadat dr. Drees zijn pogingen had moeten opgeven. Toen hij zich een beeld van de ont stane toestand gevormd had, heeft hij het afgelopen weekend besteed om zich te beraden over de vraag of er een reële kans van slagen aan wezig was indien hy zou trachten met het bestaande richtlijnen-pro- gram en dezelfde verhouding wat de toewijzing der zetels betreft, tot een oplossing te komen. In deze phase behoefde dus geen overleg te worden gepleegd met de fractievoorzitter van de V.V.D. Prof. Beel kwam toen tot de.con clusie, dat het verantwoord was om op die grondslagen verder te werken. Er werd geen heropening der bespre kingen over de richtlijnen gewenst en de verhouding 55221 bleef eveneens aanvaard. Hiervan uitgaan de meende de formateur een aan vaardbaar voorstel te kunnen doen. Hij gaf de vier fractievoorzitters mondeling en schriftelijk de oplos sing, welke hem voor ogen stond. Departementale strijd. Alvorens nu het beeld te ontvou wen, dat hem voor ogen stond, maak te de formateur ons het volgende duidelijk: Er bestaat al jaren een strijd over de afbakening van de taken der de partementen van Binnenlandse Za ken en van Sociale Zaken met be trekking tot de maatschappelijke zorg. Beide departementen hebben zulk een afdeling. Om nu de verwe venheid van de onderhavige takken van overheidszorg beter tot haar recht te doen komen en tevens de behartiging der volksgezondheid op ministerieel niveau te brengen (er is thans een staatssecretaris), stond de formateur voor ogen een Ministerie voor Maatschappelijke Zorg en Volks gezondheid. Het ministerie van So ciale Zaken en Volksgezondheid zou dan voortaan heten ministerie van Arbeid en Sociale Zekerheid. Prof. Beel legde er de nadruk op, dat hij een dergelijke formatie ziet als een reële en grote wenselijkheid. Terugkomende op het beeld der ze telverdeling, dat de formateur zich had gevormd, gaf hij de volgende schets: Partij van de Arbeid: Justitie, Ar beid en Sociale Zekerheid, Finan ciën, Landbouw, Visserij en Voedsel- Churchill toornt in Lagerhuis Een bijwijlen hevig vertoornde Churchill verklaarde gisteren tijdens een verhit Lagerhuisdebat, waarin de Labour-oppositie zich heftig roerde, dat liet (door de Labourregering voor de tijd van drie jaar opgestelde) herbe wapeningsplan van 4700 millioen Pond Sterling zal worden „uitgerekt" over vier jaren. Maar het bedrag, dat in deze vier jaar besteed zal worden, zal hoger zijn dan deze 4700 millioen. En de premier motiveerde deze „verlang zaming" van het defensieplan met de waarschuwing, dat de herbewapening 't lands economie niet mag doorkruisen. GEZONDE ECONOMISCHE 3ASIS. Slechts éénmaal klonk instem mend applaus van de oppositieban- ken, en wel toen Churchill met na druk verklaarde: „Men kan niet ver zekerd zijn van een blijvende mili taire kracht, wanneer er geen ge zonde economische basis is. En geen enkel defensieprogram kan in stand blijven zonder economische hulp bronnen om dit plan uit te voeren." Daarom zal Engeland, bij het stre ven naar verhoogde export, dit jaar 1462 millioen pond Sterling besteden aan de defensie, in plaats van de 1532 millioen pond, die Labour voor 1952 had uitgetrokken, toen zij nog aan het bewind was. Bij de verhoogde export zullen wapens een grote plaats gaan inne men. „Het mag vreemd lijken, dat £anqe. dame. op <^£adioiui.tentooniteiiin<} wij bereid zijn wapens te verkopen aan andere landen, terwijl wij ons daarnaast inspannen onszelf te be wapenen," zei Churchill. „Er is op gezinspeeld, de wapenfabrieken minder te laten werken en zich daarentegen meer toe te leggen op de uitvoer van goederen/oor bur gerlijk gebruik. Maar dit zou on voorzichtig zijn. Wapens zijn in de ze donkere, tijden „best sellers" en zij vinden een goede en winstge vende markt, terwijl zij onze fabrie ken in staat stellen op volle kracht te werken." (Minister Butler Fi nanciën begrootte de winst, die Engeland met deze wapenverkopen zou kunnen maken, op 10 millioen pond Sterling per jaar). Interrupties. De voortdurende interrupties ven Labour hadden voornamelijk betrek- men. king op de weigering van Churchill om precieze cijfers en gedetailleerde plannen te verstrekken. „Ik wil op geen enkele wijze vooruitlopen op de bestudering, die aan de definitie ve vorm van deze zaken gegeven zal worden tijdens het onderzoek, dat op de conferentie van premiers van het Gemenebest in November zal plaats hebben", zo zei Churchill. Op een gegeven ogenblik werd hij ech ter zo vertoornd over de onderbre kingen, dat hij sarcastisch opmerkte: „Ik wens niet geïnterrumpeerd te worden. Ik denk zo, dat deze orde verstoringen bewijzen, welke schul dige gewetens de oppositie heeft.." De oppositie. Na de premier nam de Labourlei- der Attlee het woord, die wederom de plannen van de regering aanviel op hun gebrek aan détails. En te genover de verwijten van Churchill over de interrupties stelde hij, dat „het werk van deze regering over de afgelopen negen maanden alleen maar gekenschetst kan worden met: „kwalijk". Ook de „rebel" van La bour's linkervleugel, Bevan, deed een gelijke duit in het zakje en hij voelde zich sterk door zijn van meet af aan (ook tijdens het Labour- bewind geuite) beschuldiging, dat een uitgave van 4700 millioen pond over een periode van drie jaar, En- gelands financiële draagkracht te boven zou gaan. De motie van wantrouwen, welke Attlee had ingediend, werd tenslotte verworpen met302 tegen 277 stern Deze dame, een pop van 6 y, meter, beheerst de gladiolententoonstelling, die morgenmiddag bij gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de Neder landse Gladiolusvereniging in het Krelagehuis te Haarlem wordt geopend. Dp het ogenblik wordt er in het Krelagehuis hard gewerkt, want men wil van de jubileumtentoonstelling, die tot en met Zondag duurt, iets bijzonders maken. De pop vormt de achtergrond van de bloemenzee en beheerst zo doende de tentoonstelling. De lange dame is overigens een aardig idee van de organisatoren. Dat zal ieder beamen, die in de komende dagen in Haar lem een kijkje gaat nemen. SOCIALISTEN ZEER TELEURGESTELD Het West-Duitse Constitutionele Hot heeft, zoals gisteren gemeld, de socia listische klacht tegen de Europese verdragen niet ontvankelijk verklaard. Daarmee is de gerechtelijke beslissing over de verdragen verschoven tot na de behandeling door het parlement, die in .September of October zal plaats hebben. De beslissing van het Hof betekent geen uitspraak over de tekst der verdragen zelf en over de door de socialisten in het geding gebrachte vraag oi deze met de grondwet stroken. Het gerecht heeft slechts geweigerd een uitspraak te vellen over een wet, die in feite nog niet bestaat. Het heeft de mening geuit, dat eerst na de ratificatie van de verdragen een uitspraak kan worden gevorderd en het heeft daaraan de opvatting toegevoegd, dat daartoe tussen ratificatie en afkondiging van de wet nog voldoende tijd moet verlopen. Zoals bekend heeft de staatspresi dent reeds een advies van het Hof ge vraagd, dat zal worden uitgebracht, voordat de wet op de ratificatie door hem zal worden afgekondigd. Het advies zal echter geen bindende kracht hebben en de president vrij la ten in zijn beslissing. De socialistische partij, die teza men met een aanial afgevaardigden van de Federaiieve Unie, deze ge rechtelijke aanval op de verdragen had ingeleid, is in hoge mate teleur gesteld door de beslissing van het gerechtshof. Wanneer de rechters in Karlsruhe hadden besloten de klacht in behandeling te nemen, zou de oppositie daaruit argumenten hebben afgeleid voor een verdaging der rati ficatie. Thans staat een verdere be handeling van de verdragen in het parlement niets meer in de weg en de beslissing is in feite verlegd naar het advies, dat het Hof te zijner tijd aan de president zal uitbrengen. Weliswaar heeft het parlement nog het recht na zulk een advies nog een bindende uitspraak te vragen doch naar de mening der socialisten is het onzeker of daarvoor na de parlemen taire behandeling nog voldoende tijd zal zijn. De socialistische partij heeft dan ook zeer scherp gereageerd en merkt op, dat het staatsgerechtshof haar rechtsbescherming geweigerd" zou hebben. Het uitblijven van een verbindende uitspraak van het gerecht over de grondwettelijkheid der verdragen zou volgens de sociaal-democratische oartij tot gevo;g kunnen hébben, dat deze de verdragen „voor alle tijden als juridisch ongeldig zal verklaren en behandelen.'' Door de regeringspartijen wordt deze uitgting van de socialistische lei ding een „enormiteit'' genoemd, die ,het moeizaam veroverde vertrou wen in Duitse veraragstrouw in ge vaar brengt". Prinses Beatrix vertelt in vier foto's het verloop van deze spannende wedstrijd. Prins Bernhard en Prinses Beatrix hebben Woensdagmiddag in het Olympisch Zwemstadion de water- polo-wedstrijd Nederland-Hongarije bijgewoond. Met hoeveel belangstelling H. K. H. Prinses Beatrix deze wedstrijd volg de blijkt uit deze vier tijdens de wedstrijd opgenomen foto's: Van boven naar beneden: 1. Prinses Beatrix zit naast haar vader heel belangstellend te kij ken. 2. Het gaat beter: Prinses Beatrix voorziening en Wederopbouw en Volkshuisvesting. K.V.P.: Algemene Zaken, Binnen landse zaken, Onderwijs, K. en W., Verkeer en Waterstaat, terwijl een keuze zou moeten worden gemaakt tussen Maatschappelijke Zorg en Volksgezondheid en een tweede mi nister van Buitenlandse Zaken (zon der portefeuille). Hiermede zou be reikt worden, dat de A.R. een finan- cieel-sociaal-economische post zou den kunnen krijgen, hetgeen hun wens was. A.R.: Economische Zaken en het zij een ministerpost zonder porte feuille op Buitenlandse Zaken, hetzij Maatschappelijke Zorg en Volksge zondheid. C.H.U.: Oorlog en Marine en Over zeese Rijksdelen. In deze formatie zou de minister van Buitenlandse Zaken met porte feuille dan partijloos zijn geweest. De juiste taakafbakening voor Overzee se Rijksdelen zou geschieden ini over leg met de betrokken bewindsman. Voor de instelling van een staatsse cretariaat voor de vraagstukken der Publiekrechtelijke Bedrijfsorganisa tie, de middenstand en de bezitsvor ming zou een persoon uit de K.V.P. worden aangezocht. Tijdens de vorige formatie is er een strijdvraag geweest of het wenselijk was vooraanstaande personen uit de vakbeweging ini het kabinet te bren gen. Ten dien aanzien zeide prof. Beel nog, dat de benoeming van mi nisters een prerogatief is van de Kroon. Het lag wel in zijn voorne men voor één der posten der Partij van de Arbeid zulk een figuur aan te zoeken. Prof. Beel zou persoonlijk de lei ding van zulk een kabinet op zich hebben willen nemer. Hij vroeg over zijn denkbeelden de medewerking der fracties en mocht instemmende ant woorden ontvangen van de K.V.P., de A.R., en de C.H.U. De Partij van de Arbeid deelde echter mede, dat zij in dat voorstel een verzwakking zag van haar posi tie ten opzichte van de toestand van thans. Prof. Beel acht zich in zijn aanvankelijke opzet niet geslaagd en zeide zich nu nader te zullen bera den. yieAehiarid-UoruyiAi^e Té kijkt vrolijker dan bij de 3—ach terstand. 3. Prinses Beatrix: Toe nou, jon gens, het kan! 4. Hoera! Van Feggelen brengt de stand op 4—4, de gelijkmaker!

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1952 | | pagina 1