S)e £ckióe(Boti/fca/nt
Zweden wijst Sovjet-protest
scherp af
Anna ging naar
Moskou
Zuivering in UNO-gelederen
Hij kon het Russisch geld
niet meer missen
De „Rose Mary" te Aden
vastgehouden
Oefening „Castanet"
begonnen
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 19 JUNI 1952
43ste JAARGANG No. 12616
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
NIET OM DIE
REDEN
Massificatie
Cultuurnivellering.
Grote woorden, rare woorden, veel
gebruikte woorden, woorden, woor
den, woorden en dikwijls anders
niets dan woorden.
Het zijn mode-uitdrukkingen, waar
bij men het wel wil doen voorko
men, of de aanstaande verkiezingen
voor de volksvertegenwoordiging van
dit koninkrijkje der Nederlanden
draaien rondom deze woorden; waar
bij ontevreden Katholieken met
gloeiende verontwaardiging te ver
staan geven, dat de K.V.P. door in
de. politiek samen te werken met de
P. v. d. A. de weg gebaand heeft tot
depersonalisatie, massificatie, cul
tuurnivellering; waarbij die ontevre
denen hooghartig afgeven op de so
ciale wetgeving, welke de werkne
mers „in de watten legt" liefst „van
de wieg tot het graf".
Het moge prof. Duynstee als een
verdienste worden aangerekend, dat
bij de nadelige invloeden, welke een
al te grote overheidsbemoeiing aan
kleven, naar voren heeft geschoven,
hij, prof. Duynstee, zal nooit hebben
vermoed of gewild, dat de door hem
voorgedragen, in wijsgerige termen
gehulde denkbeelden het aanzien
zouden geven aan en gretig weer
klank zouden vinden in een onver
valst liberalisme met een Rooms
kruisje.
Met liberalisme bedoelen we dan
niet de geesteshouding van de tegen
woordige liberalen, die een zeer hoog
en vaak voohbééldig sociaal inzicht
hebben, maar het liberalisme uit de
oude doos, dat van geen sociale of
economische binding tenzij deze in
eigen zak profijt gaf wenste te
horen.
Zulke Katholieken, die vijandig
staan tegenover de publiekrechtelijke
bedrijfsorganisatie zullen vanzelf
sprekend niet op de K.V.P. stemmen,
en daarover behoeven we niet te
treuren. Op welke partij zulke oud-
iriodisohe mensen (Jan wel. zullen
stemmen, blijft ons echter een
raadsel.
^JROF. DUYNSTEE (heeft vooral in
deze kringen school gemaakt,
vlak tegen zijn bedoeling in, want
wat die leerlingen van zijn diep
gaande en nogal vage professorale
uiteenzettingen hebben opgevangen,
is door hen slechts half-begrepen en
is onverteerbaar gebleken. Prof.
Duynstee heeft zich steeds met klem
er tegen verzet, dat hij reactionnair
zou zijn in de ordinaire, boven aan
gegeven zin.
Hij is echter de mening toegedaan,
dat de vrije ontplooiing der mense
lijke persoonlijkheid gevaar loopt bij
een overmatige sociale wetgeving,
welke licht de persoonlijke verant
woordelijkheid zou vervangen en op
die gronden is hij tegenstander van
een politieke samenwerking met de
Partij van de Arbeid.
Wanneer we de hoogleraar in zijn
grondleggende artikelen goed begre
pen hebben en het in onze eigen
woorden mogen weergeven, ziet hij,
als Christen, de arbeider zo geheel
en al als volwaardig mens, dat hij
een verontmenselijking van de mens
sterk zou betreuren. Deze degradatie
dreigt zijn inziens, wanneer aan de
arbeider langzamerhand iedere per
soonlijke verantwoordelijkheid er
vrijheid van handelen wordt ontno
men door hem té maken tot massa
mens, goed verzorgd maar zonder
eigen initiatief opgenomen in de
grote machine van het economisch
proces.
Rondom deze stellingen zeer
verkort en dus onvolledig weergege
ven is veel misverstand ontstaan
en ook gewekt. Prof. Duynstee is ge
heel geen reactionnair, hij is een
geest van Chesterton, die iedere ar
beider in zijn eigen huis met zijn
eigen tuinje wilde laten wonen en
de mechanische arbeid zoveel moge
lijk vervangen wilde zien door han
denarbeid, waarin immers de per
soonlijkheid van de mens veel meer
bevrediging zou vinden.
IJ ET is de vergeeflijke fout van idea-
listen geen rekening te houden
met de werkelijkheid. Men mag dan
afgeven op massificatie, depersona
lisatie enz., men behoeft slechts het
enorme mechanische arbeidsproces
en de eveneens enorme groei van de
grootsteden te overschouwen, om te
bevroeden, dat in een dergelijke ge
compliceerde maatschappij een sterke
economische binding en even enorme
sociale voorziening noodzakelijk zijn.
Men ontkomt aan de laatste niet,
evenmin als men ontkomen kan aan
de mechanisatie, al is deze nog zo
ongewenst en in sommige ontwikke-
lingsvormen afschuwelijk.
Het is natuurlijkbelachelijk voor
dit wereld-verschijnsel de K.V.P. of
welke partij ook verantwoordelijk te
stellen. Zij is eenvoud-ig-weg niet te
remmen en men kan hoogstens door
een goede sociale wetgeving de en
keling beveiligen tegen de raderen
van deze enorme machine.
Er kunnen en er doen zich daarbij
nadelige verschijnselen voor, maar
dat depersonalisatie, massificatie of
'hoe men het uitdrukt indien men
daaronder verstaat een zekere in
krimping van de menselijke persoon
lijkheid een noodzakelijk gevolg
zouden zijn van het arbeidsproces of
van de sociale wetgeving, ontkennen
we in belangrijke mate.
Waar dit verschijnsel zich voor
doet, is dat enerzijds een gevolg van
de verstrooiing o.a. door de radio
welke het moderne leven biedt,
anderzijds een gevolg van het
laten van Christelijke beschouwing
over leven en toekomst. Een Chris
ten, als hij leeft uit zijn geloof, zal,
ook in het sterkst gemechaniseerde
arbeidsproces en door alle sociale
voorzieningen omgeven, zich tot de
hoogst-denkbare persoonlijkheid kun
nen ontwikkelen. Het gunstige kli
maat te scheppen, waarin ieder mens,
van welke stand ook, zijn hoge roe
ping weer duidelijk wordt, is echter
een religieüse aangelegenheid, welke
ieder voor zioh in zijn dagelijkse
omgeving moet aangrijpen en dat
met overtuiging.
/"\P grond van geconstateerde mas
sificatie, depersonalisatie, cul
tuurnivellering enz., enz., een samen
gaan in de politiek van de K.V.P.
en de P. v. d. A. af te wijzen, lijkt
ons niet steekhoudend. Veronderstel,
dat de mogelijkheid van de oiide
coalitie aanwezig was hetgeen blij
kens stemmen van de Protestants-
christelijke zijde niet het geval is
dan wordt daarmede de massificatie
nog niet de kop ingedrukt. Dat ver
schijnsel ligt veel dieper dan politiek
of legislatief te genezen is.
Men stemt tegen zichzelf, indien
men om die reden niet op de K.V.P.
zou stemmen. Wanneer men zijn per
soonlijke verantwoordelijkheid voor
het heil van het land, waarin wij
leven, bewust is, zal men er toe ko
men het met volle kracht juist wel
te doen. E'en gerijpe persoonlijkheid
zal in het bestuur ener gesplitste sa
menleving, saamhorigheid in diepste
zienswijze erkennen als een heilig
goed en van deze saamhorigheid
naar buiten blijk geven.
Verontwaardiging in Stockholm nog
niet geluwd
eer scherpe bewoordingen heeft Zweden het gisteren te Moskou over
handigde Russische protest tegen een beweerde schending van Russisch
gebied door een Catalina-vliegboot op Maandag 16 Juni jl. van de hand
gewezen. Deze zou volgens de Russen het vuur op Sovjetjagers hebben ge
opend en vervolgens zijn peergeschoten.
MINISTER UNDEN BREEKT
VACANTIE AF.
Deze afwijzing werd gisteravond
in de vorm van een nota aan de
Sovjet-ambassadeur in Stockholm,
Rodionov, ter hand gesteld. Tevens
werd daarin ontkend, dat de Catali-
na, zoals Moskou beweerde, alvorens
door de Russische straaljagers neer
geschoten te zijn, het eerst het vuur
zou hebben geopend, omdat het toe
stel „totaal onbewapend" was.
Bovendien werd in de Zweedse
nota aangedrongen op een antwoord
van Moskou op het (eerder overhan
digde) Zweedse protest tegen het
neerschieten van een Catalina.
De hoogspanning in Zweden duurt
nog voort. Het kabinet is ook giste-r
ren (voor de derde maal in de afge
lopen dagen) weer in spoedzitting
bijeen geweest. De minister van Bui
tenlandse Zaken, Unden, heeft zijn
vacantie in Italië onderbroken en
wordt elk ogenblik in Stockholm te
rug verwacht. Vandaag komt de
commissie voor de buitenlandse be
trekkingen, waar alle partijen, be
halve de communisten, in vertegen-
De rechtse „Neue Wiener Tages-
zeitung heeft Donderdag gemeld, dat
de Roemeense vrouwelijke minister
van buitenlandse zaken, Anna Pau-
ker, die kortgeleden door de Roe
meense communistische partijleiding
is aangevallen wegens het vertonen
van „afwijkingen van de partijlijn
naar rechte en links", naar Moskou
zou zijn ontboden.
Het blad meldt dat vluchtelingen,
die zo juist uit Boekarest te Wenen
zijn aangekomen, hebben medege
deeld, dat Anna Pauker naar Mos
kou is ontboden, onmiddellijk nadat
een haar veroordelend bericht in het
blad van de Kominform was ver
schenen. Daarna volgde een periode
van tien dagen, waarin geen enkele
aanval op haar werd gedaan; klaar
blijkelijk is toten haar zaak te Mos
kou onderzocht.
Doch thans heeft het centrale co
mité van de Roemeense communisti
sche partij via radio-Boekarest op
nieuw een aanval op minister Pau
ker gedaan; zij werd een „klasse
vijand, verraadster en saboteuse" ge
noemd. De „Neue Wiener Tageszei-
itung" trekt hieruit de conclusie dat
Anna Pauker haar zaak te Moskou
heeft verloren en dat thans „het laat
ste stadium is aangebroken, namelijk
dat van zuivering, proces en veroor
deling".
woordigd zijn, bijeen om de jongste
jntwikkelingen te bespreken.
In de Zweedse nota wordt er de
nadruk op gelegd, dat op Maandag
geen enkel Zweeds vliegtuig boven
Russisch gebied heeft gevlogen of
het vuur op Sovjet-toestellen heeft
geopend.
Ook in Denemarken heeft het in
cident bezorgdheid gewekt. De op
perbevelhebber, admiraal Quist-
gaard, heeft er nog eens de nadruk
op gelegd, dat alle piloten van Deen
se oorlogsvliegtuigen de opdracht
hebben (overigens reeds sinds Maart
jl), wanneer zij boven de Oostzee of
elders worden aangevallen, terstond
terug te vuren zonder nadere in
structies af te wachten.
REPATRIëRING VAN DUITSE
KRIJGSGEVANGENEN.
Het aantal Duitsers, dat uit Rus
land terugkeert, is de laatste paar
maanden toegenomen. Bij aankomst
te Berlijn deelde zij me„ dat het er
naar uitziet, dat de Sowjet-Unie be
gonnen is, de krijgsgevangenen op
grote schaal naar huis te sturen. In
de verzamel- en doorgangskampen
tussen de Sowjet-Unie en Duitsland
zouden vele gevangenen op hun te
rugkeer wachten. Juiste aantallen
zijn niet bekend.
De teruggkeerden verklaarden, dat
hun vrijlating altijd als een verassing
kwam. Dinsdag passeerden 45 krijgs
gevangenen en geinterneerden Berlijn
op weg naar West-Duitsland. Er
wordt voor gewaakt, dat zij alleen in
contact komen met famileleden en
functionarissen van het Roode Kruis.
Laatstgenoemden verklaarden, dat
zulks wordt gedaan om te voorko
men, dat door verhalen over rnishan.
deling van gevangenen in de Sowjet-
Unie de repatriëring door de Russen
wordt vertaagd, zoal reeds eerder is
geschied.
KaA.din.aat aan ïlaey.
Mommetóon wee* in gijzeling.
Van rode smetten vrij
Volgens de „New York Times" heb
ben de Verenigde Staten vijftien
Amerikaanse leden van het secreta-
ddealist. Een idealist enigszins in de riaat, die verdacht worden van ille-
Vaedaefoscflcuvcóte Ut JCo*ea
Behalve de ellende, die het gevolg is van de oorlogshandelingen wordt de
bevolking van Korea ook nog getroffen door mislukte oogsten en een slechte
stand van de gewassen, die thans op het veld staan. Slechter dan in de laat
ste zeventig jaren het geval was. Alles wat dan ook maar enigszins er voor
5d aanmerking komt wordt als voedsel benut tot zelfs de schors van pijnbo
men. Deze wordt zorgvuldig afgeschraapt en daarna gekookt. Een oud Ko-
reaans vrouwtje is bezig met het vergaren van het ongewone voedsel.
gale communistische activiteiten, ont
slagen. Het plan zou bestaan nog 30
anderen ontslag te verlenen.
Volgens het blad, dat zich op „zeer
betrouwbare bronnen" beroept,
deze „zuivering" nog verscheidene
maanden voortduren, waarschijnlijk
tot het einde van 1952.
De beschuldigngen tegen het per
soneel van de UNO komen voorna
melijk van de regeringsdepartemen
ten van Justtie en Buitenlandse Za
ken en uit binnengekomen rappor
ten van het New Yorkse Federale
Hof, dat zich bezig houdt met een
onderzoek naar subversieve activitei
ten.
Ongeveer zes leden van het secre
tariaat zijn voor een jury geroepen.
Verscheidene van hen werden ontsla
gen of kregen toestemming ontslag te
nemen.
Verscheidene personen zouden bij
de secretaris-generaal, Trygve Lie,
er op aangedrongen hebben schoon
schip te maken, rnaar Lie wil, dat er
eerst uitgebreide bewijzen worden
voorgelegd tegen de personen, die van
subversieve activiteiten worden ver
dacht. Een lidmaatschap van de com
munistische partij zou volgens hem
niet genoeg zijn, daar deze partij in
Amerika niet is verboden.
KONING IBN SAOED NIET ZO ERG
ZIEK.
De Saoedi-arabische ambassade te
Londen en het gezantschap te Parijs
hebben het bericht, dat koning Ibn
Saoed ernstig ziek is, tegengespro
ken. De koning heeft de laatste maan
den wel een zwakke gezondheid maar
er is geen reden tot ernstige onge
rustheid. De vasten ter gelegenheid
van de Ramadan zou zijn zwakke ge
zondheid verslechterd kunnen hebben
zo werd gezegd.
Gisterochtend moest de sinds ongeveer vier weken in gijzeling zijnde jour-
nalist A. H. Hommerson voor de Amsterdamse Rechtbank in raadkamer ver
schijnen in verband met een verzoek van de Officier van Justitie aan de
Rechtbank tot opheffing van de gijzeling. De Rechtbank zou in deze gister
middag een beslissing nemen. Na het aanhoren van het verzoek van de Offi
cier van Justitie verliet de heer Hommerson tezamen met zijn moeder en
echtgenote in opgewekte stemming het Paleis van Justitie. De Rechtbank
heeft evenwel het verzoek tot opheffing der gijzeling afgewezen, zodat de
heeer Hommerson opnieuw in het Huis van Bewaring werd ingesloten.
Het Zweedse spionnage-geval
Fritjof Enbom, de spion die te I holm „om een nieuw leven te begin-
Op 20 Juni hoopt Josephus E. kar
dinaal Van Roey, aartsbisschop var
Mechclen, zijn 25-jarig kardinalaat
te herdenken.
Stockholm verklaard heeft dat hij
Rusland bijzonderheden verschafte
over de Zweedse defensie tegen een
Russische aanval over land via Fin
land, heeft gisteren het Hof meege
deeld, dat zijn geweten in 1948 in be
roering kwam toen hij zag op welke
wijze de Russen de satellietlanden
in Oost-Europa behandelden. Zijn ge
weten kwam in strijd met zijn behoef
te aan geld doch hij zette, met weer
zin, nog twee jaar het werk voort,
daar hij 't niet langer zonder 't geld
van de Russen kon stellen, aldus En-
bom.
Na zijn laatste ontmoeting met de
Russische waarnemende militaire at
taché Victor Egorof in April 1951, be
sloot hij tenslotte er mee op te hou
den. Hij legde zijn betrekking aan
het communistische blad Norskens
Flamman neer en ging naar Stock-
Anti-fascistenwet
in Italië
De Italiaanse Nationale Vergade
ring heef een wetsontwerp van dc
regering-De Gasperi aanvaard, dat
de regering volmachten geeft, na
gerechtelijke toestemming, neo-fas-
cistische organisaties te ontbinden en
liaar eigendommen te confiskeren.
De wet voorziet in de mogelijkheid
degenen tot een maximum van twaalf
jaar te veroordelen, die het fascisme
of zijn beginselen verheerlijken.
De communisten, aldus Reuter,
stemden schoorvoetend voor de wet,
daar zij vrezen, dat de regering niet
het plan heeft zich uitsluitend te be
perken tot maatregelen tegen
uiterst rechtse groepen.
Proefproces over de Perzische olie
De onder Hondurese vlag varende tanker „Rose Mary" is, met haar voor
een Zwitserse firma bestemde lading Perzische olie, in dc Britse haven Aden
aan de ketting gelegd. Nauwelijks was het schip (6320 ton) in de nacht van
Dinsdag op Woensdag de haven binnengestoomd, of de „Anglo-Iranian Oil
Cy" die zich nog steeds beschouwt als eigenaresse van de Perzische olie
verzocht het Gerechtshof van Aden om een uitspraak, waarbij het verbo
den wordt de (pl.m. 1000 ton) olie buiten het gebied van het Britse protec
toraat te brengen. Hangende deze uitspraak, besloot het Hof, dat de tanker
voorlopig in Aden moet blijven. Vandaag zullen de Italiaanse eigenaars van
de tanker, de „Teresita Compagnie", voor het Hof verschijnen in het eerste
proefproces van deze aard, sinds premier Mossadeq de Britten dwong, dc
olievelden van Perzië te verlaten.
De 45-jarige kapitein Giuseppe
Jafrate van de „Rose Mary" vertelde
Reuter, dat hij bij het verlaten van
de Perzische Golf, op 27 Mei, nog
niet wist, waar de olie gelost moest
worden. Doch gedurende de reis
kreeg hij instructies van zijn maat
schappij Aden aan te doen het
geen voor graaf Zonca, de directeur
van de Italiaanse oliemaatschappij
„EPIM", die de „Rose Mary" had ge
charterd, aanleiding is geworden om
te verklaren, dat hij de reders van
de „Rose Mary" waarschijnlijk zal
laten vervolgen wegens contract
breuk.
De graaf wees er op, dat hij de
„Rose Mary" had gecharterd op ba
sis van een tijdcharter van drie rei
zen voor het vervoeren van Perzi
sche olie, welke na geraffineerd
te zijn door zijn firma doorgele
verd zou worden aan de Zwitserse
Bubenberg-maatschappij.
Hij achtte deze transactie volko
men legaal en achtte een vergun
ning van de Italiaanse regering niet
vereist. Volgens de charterovereen
komst is graaf Zonca de enige, die
de „Rose Mary" instructies kan ge
nen". Enbo kreeg een functie bij
een firma te Stockholm en droomde
van het schrijven van een roman,
waarin hij de frauduleuze communis
tische propaganda wilde ontmaske
ren.
De laatste maal dat de Russen con
tact met hem zochten zenden zij hem
een briefkaart in code, getekend Else
de overeengekomen schuilnaam.
Maar hij had definitief gebioken en
verscheen niet op dc afgesproken
plaats. De Russen deden cprueuw een
poging om hem het werk te doen
voortzetten, maar hij hoorde hiervan
pas toen het te laat was en hij reeds
gevangen zat. De Russen legden dui
zend kronen onder een hoop stenen
in het Djungardenpark, dat voordien
gebruikt werd als „brievenbus" voor
Enbom en de Russen.
Deze brievenbus werd op 17 Fe
bruari door de politie onderzocht en
er werd geld in gevonden.
Enbom kreeg een kleur toen hij zei,
dat hij tegen zijn medeplichtigen loog,
ten einde hen er toe te brengen voor
hem te blijven werken. Hij was bij
zonder zenuwachtig toen hij vertelde
hoe hij vriendschap sloot met Lilian
Ceder, die meer en meer bij zijn werk
betrokken werd. „Ik wilde niet dat
zij mij in de steek zou laten", zei hij.
Daarna is het hof begonnen met
geheime verhoren in besloten zit
ting.
Getij gekeerd in
Indo-China
De communistische agressie in In
do-China is thans onder controle, zo
verklaarde de Amerikaanse minister
van Buitenlandse Zaken, Dean Ache-
son. Hij voegde er aan toe, dat de
aanwijzingen van de laatste tijd de
mening rechtvaardigen, dat „het ge-
tü te onzen gunste is gekeerd".
„Opnieuw brengt de politiek om
agressie met geweld tegemoet te tre
den haar geld op", zo verklaarde hij
tijdens zijn wekelijkse persconfèren-
tie.
De geallieerde vlootoefening „Casta
net" is gistermorgen begonnen, toen
drie konvooien koopvaardijschepen
met gedoofde lichten de Eritse havens
uitvoeren. Meer dan 250 oorlogssche
pen en vierhonderd gevechtsvliegtui
gen van negen landen nemen aan de
oefening deel.
Alles is zo echt mogelijk. Er zyn
speciale mijnen vervaardigd, die vol
doende springstof bevatten om een
flinke knal te geven, als zij worden
aangevaren, maar weer net niet ge
noeg om schade aan te richten.
De opzet van de oefening is, dat de
Blauwe partij, die het Europese vaste
land en Groot-Brittannië verdedigt,
wordt bedreigd door de Rode partij,
die een deel van Noordelijk Europa
heeft bezet.
Overigens wordt de lading van de
tanker door de Britse regering van
weinig belang beschouwd. Maar de
zaak zelf wordt als een belangrijk
proefgeval gezien, orodat stellig
meerdere verschepingen zouden vol
gen, indien de „Rose Mary" onge
moeid doorgelaten zou zyn.
JCo**eltje
Wie ven twistvuur aanblaast, moet
zich niet verwonderen brandwonden
op te lopen.
