S)e
De a.s. verdragen met W. Duitsland
Twee critieke jaren
Amerikaanse nota over Tunesië
Spelletje van kat en muis
Krijgsgevangen die niet terug willen
Schrikbewind
op Sardinië
Prof. Lieftinck naar Turkije
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZATERDAG 17 MEI 1952
43ste JAARGANG No. 12590
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
EUROPA's
TOEKOMST
WAT ADMIRAAL FEOHTELER
niet klaar kon spelen noch wel
ke Amerikaanse instantie ook, deed
een redacteur van het Nederlandse
„Handelsblad". De admiraal kon
ontkennen wat hij wilde, hij kon bij
hoog en bij laag beweren, dat hij
nooit ofte nimmer in welk rapport
ook de dingen beweerd had, welke
het Franse dagblad „Le Monde" hem
in de schoenen schoof en alle
Amerikaanse autoriteiten mochten
nog zo categorisch ontkennen, dat
er een dergelijk rapport-Fechteler
bestond „Le Monde" hield vol:
en toch bestaat het en is de inhoud
authentiek.
Totdat het „Handelsblad" in een
oud Amerikaans marinetijdschrift
(van Sept. 1950) het artikel vond,
dat, in het Frans vertaald, bijna let
terlijk dezelfde inhoud had als het
z.g. rapport. De maker van het z.g.
rapport ongetwijfeld niet
0 admiraal Fechteler had
het artikel eenvoudig over
geschreven.
En nu heeft het Franse blad z'n
opzienbarende onthulling weer in
geslikt. Maar, zegt „Le Monde", of
nu admiraal Fechteler het in 1952
geschreven heeft danwel een Ame
rikaanse commander Talerico in
1950 het is in elk geval de weer
gave van de heersende mening in
Amerikaanse marine-kringen.
Zoals men zich herinnert, was de
korte inhoud van het rapport
alias het artikel dat West-Europa
bij een eventuele aanval uit het Oos
ten in drie dagen onder de voet ge
lopen zou zijn, dat Engeland door
middel van atoombommen het aller
eerst uitgeschakeld zou worden en
dat Amerika dus goed zou doen er
rekening mee te houden, dat zijn
strijdkrachten zo vlug mogelijk naar
Noord-Afrika konden uitwijken, ten
einde van daaruit de bevrijding van
Europa te organiseren. Vandaar dat
de Middellandse Zee van onschat
bare waarde was. De titel van het
artikel in het Amerikaanse tijdschrift
luidde dan ook: Sea of decision, de
zee der beslissing.
Nu moge het voor ons een op
luchting zijn te vernemen, dat de op
zienbarende onthulling een „canard"
is geweest en dat de Amerikaanse
admiraal er niet debet aan is, be
langrijker is het om te weten, of
deze zienswijze inderdaad de heer
sende mening is onder de Ameri
kaanse leger- en vlootautoriteiten.
Waarschijnlijk was dit inderdaad
het geval in de tijd toen het artikel
werd geschreven, n.l. in 1950; maar
sindsdien is het een en ander ge
wijzigd, heeft Eisenhower de grond
slag gelegd voor een sterke verde
diging van W.-Europa en is het
Europese leger in de maak. Weldra
zal West-Europa beschikken over een
goed geoutilleerde strijdmacht, mis
schien niet zo heel groot, maar toch
sterk genoeg om er rekening mee te
houden.
WAT DUS IN 1950 geheel aan-
sloot bij de toenmaals heersen
de opvattingen omtrent de situatie
in West-Europa, is tegenwoordig niet
meer actueel en daarom kunnen wij
aannemen, dat de Amerikaanse auto
riteiten volkomen gelijk hebben,
wanneer zij zeggen, dat de in het
z.g. rapport vervatte meningen niet
gedeeld worden door de officiële in
stanties.
Wat wij voor ons meer veront
rustend vinden is de mening van
sommige vooraanstaande hoewel
nog niet officiële personen in
Amerika, dat de Amerikaanse rege
ring te veel waarde hecht aan het
behoud van West-Europa en daar
door Azië aan zijn lot overlaat.
Dat MacArthur zo denkt, is te be
grijpen; men kent zijn opvattingen,
welke hem in tegenstelling hebben
gebracht met de leidende figuren
van de Amerikaanse politiek en zijn
entslag ten gevolge hebben gehad.
Maar het gevaar is niet denkbeeldig,
dat één van de mannen, die evenzo
denken, candidaat wordt gesteld
voor het presidentschap en erin
slaagt om op de presidentiële zetel
te klimmen.
Zal in zo'n geval de Amerikaanse
politiek een ommezwaai maken en
zal men West-Europa min of meer
aan z'n lot overlaten?
Voorlopig is dat een zorg voor la
ter, want zover is het nog niet. Maar
met een dergelijke mogelijkheid
voor ogen, zal het zaak zijn als wij
ons zo krachtig mogelijk inspannen
om zelf te bereiken, dat onze ver
dediging zo stevig wordt als maar
enigszins doenlijk is.
De gedachte, dat West-Europa in
drie dagen onder de voet zou kunnen
worden gelopen, behoort een absur
diteit te worden, zowel met als zon
der Amerikaanse hulp.
Het moge waar zijn, dat de Ame
rikanen ondanks alles toch stevig
van plan zijn om ons in zo'n geval
te bevrijden en het moge waar
zijn, dat ook dit een grote beveili
ging voor ons betekent, wegens de
preventieve werking, welke daarvan
uitgaat, het lijkt ons toch altijd vei
liger, vlugger en voordeliger, wan
neer wij niet bevrijd behoeven te
worden.
Het voorbeeld van Zuid-Korea en
onze eigen herinering zitten ons nog
altijd dwars.
MAANDAG LAATSTE BESPREKINGEN
De ministers van buitenlandse zaken der zes West-Europese staten (waar
onder Nederland), die betrokken zijn bij de besprekingen over het vormen
van een Europees leger, zullen Maandag a.s. te Parijs bijeenkomen. Vervol
gens zullen besprekingen worden gehouden tussen diplomatieke vertegen
woordigers van Groot-Brittannië, Frankrijk, de Verenigde Staten en West-
Duitsland. Op dit samenstel van diplomatieke besprekingen zal worden uit
gemaakt of West-Duitsland al dan niet in de tweede helft van 1952 tot her
bewapening zal overgaan, zulks in het kader van de Europese verdedigings-
gemeenschap.
DE LAATSTE BELETSELEN
Hiervoor zal gepoogd worden de
laatste beletselen voor het sluiten
van de contractuele overeenkomsten
tussen de Westelijke „Grote Drie"
en de Bondsrepubliek uit de weg te
ruimen.
Overeenstemming ten aanzien van
de Westduitse herbewapening zal
tot resultaat hebben, dat de West-
Europese defensie wordt versterkt
met 12 Westduitse divisies met steun
van lichte vlooteenheden en lucht
strijdkrachten, en tot de Elbe wordt
uitgebreid.
De contractuele overeenkomsten
zullen de Westduitse regering de po
sitie geven van gelijkwaardig lid
van de West-Europese gemeenschap,
door een einde te maken aan het
Bezettingsstatuut.
Volgens de huidige plannen wil
men op 24 Mei te Bonn de contrac
tuele overeenkomsten ondertekenen
en op 26 Mei te Parijs het verdrag
betreffende de Europese Defensiege
meenschap.
De Westduitse Bondsdag heeft
Vrijdag een door de socialistische
oppositie ingediende motie, strek
kende tot het uitstellen van de West
duitse ondertekening van het ver
drag voor de instelling van een Euro
pees leger, totdat het te Karlsruhe
gevestigde Hof voor Grondwetzaken
zou hebben uitgemaakt of West-
Duitsland mag herbewapenen zon
der voorafgaande wijziging van de
grondwet, verworpen. Men verwacht,
dat het Hof omstreeks twintig Juni
a.s. met de behandeling van dit
vraagstuk zal beginnen.
Een andere socialistische motie,
om op Vrijdag a.s. de tussen West-
Duitsland en de Westerse verbonde
nen te sluiten contractuele overeen
komst te bespreken, is eveneens ver
worpen.
De Westduitse regering heeft zich
verplicht de commissie voor buiten
landse aangelegenheden van de
Bondsdag Woensdag a.s. inlichtingen
te zullen verstrekken over de stand
van zaken betreffende de Westduit-
Djakarta wijst
Nederlanders uit
De Indonesische regering heeft de
correspondent van Associated Press
in Djakarta, de Nederlandse journalist
Bob L. Kroon, bevel gegeven vóór 21
Mei het land te verlaten.
De minister van de Voorlichting,
Monanoetoe, deelde mee, dat deze
maatregel gebaseerd was op het feit,
dat de verblijfsvergunning van Kroon
die Nederlands burger is, afloopt.
Zijn verzoek om verlenging van de
verblijfsvergnuning is afgewezen,
wat, volgens Mononoetoe te maken
heeft met de „Nederlandse koloniale
houding" van Kroon, die „het Indone
sische volk vijandig gezind zou zijn".
De weigering om Kroon's verblijfs
vergunning te verlengen sluit aan op
gelijkluidende maatregelen, die in de
afgelopen weken tegen andere Neder
landse burgers in Indonesië genomen
zijn.
se ondertekening van het E.V.G.-
verdrag en het sluiten van een over
eenkomst met de Westerse Verbon
denen, welke in de plaats zou komen
van het Bezettingsstatuut.
Het ligt in de bedoeling, dat de
Westduitse regering de overenkom-
sten in het daarop volgende week
einde zal tekenen. Zij worden eerst
van kracht, wanneer zij door Bonds
dag en Bondsraad zijn bekrachtigd
en door president Heuss getekend.
Adenauer waarschuwt
Bondskanselier Adenaur heeft de
voorzitter van de Duitse vakbond,
Fette, een brief gestuurd, waarin hij
hem uitdrukkelijk waarschuwt, niet
in strijd met de Grondwet en de
rechten van het parlement stakin
gen en verzet te organiseren. .In
brede kring van het Duitse volk zal
men de gelijktijdigheid van uw aan
kondiging van verzet der vakbonden
en de Oostduitse bedreiging, het tot
standkomen van het verdrag door
algemene stakingen te verhinderen,
niet als toeval beschouwen", aldus
Adenauer.
Kardinaal Mindszenty verblijft se
dert Februari van dit jaar in een
villa te Matrafured. Aldus luiden de
berichten van een correspondent van
het Centre d'Information de Presse
te Rome. De gezondheid van de Kar
dinaal schijnt thans de Hongaarse
regering geen zorgen meer te baren
in tegenstelling met het vorig jaar,
toen voor het leven van Kardinaal
Mindszenty moest worden gevreesd.
Volgens generaal Bradley, chef
van de Amerikaanse generale staf,
gaan de Westelijke landen twee cri
tieke jaren tegemoet. Op een bijeen
komst te Houston ter gelegenheid
van de „dag der strijdkrachten" ver
klaarde hij, dat „de vrije landen zich
tot het uiterste moeten inspannen om
hun kracht te vergroten". In de ko
mende twee jaar moeten de Verenig
de Staten, behalve voor versterking
van eigen strijdkrachten, ook voor
een zo snel mogelijk opbouwen van
de verdedigingskracht van hun 'bond
genoten zorgdragen, aldus de gene
raal.
IN AKEN WONEN 1523
NEDERLANDERS.
Uit een dezer dagen gepubliceerd
overzicht van het statistisch bureau
der stad Aken blijkt, dat in Maart
j.l. in deze stad 1523 Nederlanders
woonachtig waren. Zij vormen de
meerderheid van het totaal aantal
in Aken woonachtige buitenlanders,
dat 2466 bedraagt.
Frankrijk niet van inmenging gediend
In gewoonlijk betrouwbare kringen te Parijs is Vrijdag verklaard, dat de
V. S. in een nota aan Frankrijk er bij dit land op aangedrongen hebben,
zeer snel verstrekkende hervormingen in Tunesie in te voeren. In de nota
wordt gezegd dat de Amerikaanse regering, indien de Tunesische kwestie
opnieuw door de V. N. zou worden behandeld, zich niet langer van stem
ming zou kunnen onthouden met betrekking tot de eisen tot bespreking van
de kwestie, aldus wordt vernomen. Men meent te wten, dat de nota op
1 Mei is overhandigd.
Een woordvoerder van het Franse
ministerie van buitenlandse zaken
weigerde te bevestigen, dat een der
gelijke nota was ontvangen, maar in
gewoonlijk welingelichte kringen is
men het er algemeen over eens, dat
een nota van bovengenoemde inhoud
is overhandigd.
Voorts wordt vernomen, dat de
Franse minister van buitenlandse za
ken, Robert Schuman, en het kabinet
door deze nota onaangenaam getrof
fen zijn.
Men is thans bezig aan een ant
woord. Men meent te wetefi, dat
hierin zal worden verklaard, dat de
gebeurtenisen in Tunesië alleen
Frankrijk en de Tunesiërs aangaan.
Verantwoordelijke Franse functio
narissen en politieke leiders zijn
reeds lang van mening, dat de V.S.
de Tunesische nationalisten hebben
doen verstaan, dat zij op Ameri
kaanse steun tegen de Franse rege
ring zouden kunnen rekenen.
Franse leiders geloven, dat de
goede samenwerking met de Tune
siërs zonder deze Amerikaanse aan
moediging reeds hersteld zou zijn.
De Franse ambassadeur te Washing
ton zou reeds eerder bij de Ameri
kaanse regering stappen hebben ge
daan.
Intussen wordt de toestand in Tu
nesië steeds meer gespannen en hij
wekt ernstige bezorgdheid bij de
Franse autoriteiten. Men vreest, dat
de bomaanslagen zullen toenemen,
in het bijzonder tijdens het aanstaan-
5)e wapetvtuóiUig, det taedomót?
Hoe men zich de uitrusting van de Amerikaanse infanterist in de naaste,
toekomst voorstelt is omsehreven in een artikel in het Amerikaanse „Me
chanic Illustrated Magazine". Hoofd en lichaam van de soldaten zullen
beschermd zijn door pantsers vervaardigd van een nieuw soort plastic, dat
tweemaal zo sterk, doch half zo zwaar is als staal. Op de tekening zijn
enige van de voorgestelde vernieuwingen aangegeven. De helm, vervaar
digd van Doron, de naam van het nieuwe plastic materiaal, heeft een vizier,
dat het gelaat beschermt. De uniformjas is voorzien van vakken, eveneens
gemaakt van het kogelvrije plasticmateriaal, dat aan de binnenzijde is voor
zien van kussens van schuimrubber. Onder de riemen, die op verschillende
plaatsen van het lichaam gesnoerd zijn, bevinden zich ook rubber kussens,
om de druk te verminderen.
de Mohammedaanse feest Ramadan.
Men meent te weten, dat de Franse
opperbevelhebber, generaal Garbey,
om versterkingen heeft verzocht.
ZWARE OLIEBRAND IN TEXAS
Tengevolge van een ontploffing in
een tank met paraffine is Vrijdag op
het terrein van een oliemaatschappij
in de omgeving van Corpus Christi
(Texas), een zware brand uitgebro
ken. Ongeveer 900 omwonenden
moesten werden geëvaccueerd. Eén
persoon werd gewond. De hitte was
zo groot, dat de brandweer de vuur
zee niet dicht kon benaderen. De
schade bedraagt, volgens een onoffi
ciële schatting, een milüoen dollar.
ttanaCag. in Suniö eiót 5 doden
Na een tijd van betrekkelijke rust, hebben de rebellen in Tunis de laatste
dagen hun kop weer opgestoken. Een serie van aanslagen begon met een
ontploffing in het Hoofdpostkantoor van Tunis, die vijf doden en 11 gewon
den eiste. Het bureau van één der ambtenaren is veranderd in een ravage.
Op de stoel ziet men nog één der schoenen van het slachtoffer.
Nota's ongeopend teruggestuurd
Nadat de Russen op 13 Mei een geallieerde protcstnota tegen de „spelde-
prikken" jegens de geallieerde patrouilles op de autobaan BerlijnWest-
Duitsland als „verkeerd geadresseerd" hadden teruggezonden, retourneer
den de Westelijke stadscommandanten gisteravond op hun beurt een Rus
sische nota, zo verneemt Reuter uit geallieerde bron. Hierin werdde
overigens reeds tegengesproken beschuldiging geuit, dat de geallieerde
patrouille-jeeps „buitensporig bewapend" zouden zijn.
Dit is dan de laatste ontwikkeling
in het raadselachtige ,kat-en-muis-
spelletje" zoals de Britten het
noemden na een bezoek aan de Sov
jet-commandant dat de Russen
de laatste dagen spelen, door geal
lieerde patrouilles dan weer wel,
dan weer niet op de autoweg toe te
laten. Gisteravond b.v. konden een
Amerikaanse en een Britse patrouille
weer ongehinderd de heirweg oprij
den voor haar normale zesmaal-
daagse rit, maar eerder op de dag
wapen weer een Britse en een Ame
rikaanse patrouille teruggestuurd.
Naar de reden van deze wonder
lijke gedragslijn kunnen de geal
lieerden slechts gissen, al meenden
zij gistermorgen dan een aanwijzing
gevonden te hebben in de beschul
diging van het Oostduitse persbureau
ADN, dat de Britten en Amerikanen
trachten „gewapende patrouilles in
speciaal uitgeruste voertuigen op de
weg te brengen".
Men verwacht dan ook, dat, wan
neer de Russische plagerijen niet
eindigen, de Westelijke Hoge Com-
Petitie van Koreanen
Het Zuidkoreaanse parlement ont
ving gisteren een bundel papier,
waarop 15000 Koreaanse krijgsgevan
genen op 9 Mei hun handtekening
hadden geplaatst, met de smeekbede,
hen niet naar Noord-Korea terug te
zenden. Hun petitie zal worden op
gezonden naar de geallieerde onder
handelaars te Panmoenjon,
Deze krijgsgevangenen zijn verle
den maand uit Koje naar het vaste
land overgebracht, bij een splitsing
tussen gevangenen die wel en die
niet naar Noord-Korea terug wilden.
De overgebleven hardnekkige com
munisten hebben toen gerebelleerd,
en de kampcommandant, generaal
Dodd, tijdelijk gegijzeld. Thans wordt
Naar het Alg. Dagblad mededeelt
leven sinds April 1950 tientallen men
sen in het door Orgosolo op Sardinië
onder de voortdurende vrees voor de
dood. Meer dan twee jaar geleden
verschenen er op een nacht op de
muren van de kerk de namen van
35 dorpelingen. Naast die namen hing
egn proclamatie, waarin stond dat
een geheim tribunaal de 35 ter dood
had veroordeeld. Sindsdien zijn ze
ventien van hen vermoord. Het laat
ste slachtoffer was een herder die in
de buurt van zijn kudde werd ge
vonden, doorzeefd met kogels. Dat is
nu vijf dagen geleden.
Waarschijnlijk zijn de moorden
een nasleep van een vendetta op gro
te schaal en worden zij bedreven
door de aanhangers van de bandiet
Giovanni Liandru, die men ook wel
de Sardijnse Giuliano noemt.
De regering stelde een pry's van
tienduizend gulden op zijn hoofd en
hij werd spoedig gearresteerd, verra
den door zijn eigen vrouw. Een paar
dagen na zijn arrestatie vond men de
vrouw dood op de stoep van haar
huis. De politie stond machteloos. En
is dat nu nog steeds, omdat niemand
de discipline in het kamp op het
eiland Koje gaandeweg hersteld.
Het nieuwe kamp op het vasteland
in de nabijheid van Poesan, heeft
geen bewakingstorens, geen machine-
geweerposten, geen tanks, geen zand
zakken noch vlammenwerpers. Het is
alleen omringd door 'n prikkeldraad
afrastering van ruim een halve meter
hoog, waarover iedere gevangene
met gemak heen kan klimmen. Maar
het vertrouwen van de kampleiding
in deie niet-comrnunisten is nog niet
beschaamd: geen enkele gevangene
heeft tot dusver geprobeerd te ont
snappen. Zij werken overdag aan
projecten buiten het kamp.
Luchtverkeer weer
normaal
Alle internationale luchtlijnen, die
haar benzineverbruik hebben moeten
beperken, zullen vermoedelijk op 2
Juni alle vluchten weer normaal
kunnen uitvoeren, zo als te Parijs
door internationale luchtvaartautori
teiten verklaard. In dit tussentijd zul
len de transatlantische vluchten ira
het geheel niet besnoeid behoeven te
worden; slechts zal er een tussenlan
ding moeten worden gemaakt te
Shannon of op de Azoren. De K.L.M.
treft reeds voortbereidingen om an
nuleringen ongedaan te maken.
missarissen zich in verbinding zul
len stellen met de Russische com
missaris in Oost-Duitsland, gen.
Tsjoeikof.
WRAAKKRETEN UIT O.-BERLIJN.
Op een massale betoging van hon
derdduizenden jonge communisten in
de Sovjet-sector van Berlijn heeft
de leider van de Oostduitse commu
nistische jeugdbeweging, Honnecker,
zyn toehoorders toegeroepen „wraak
te nemen" voor de dood van Philip
Muller, die bij de relletjes van Zon
dag jl. in Essen om het leven kwam.
Ondanks de heersende spanning
deden zich geen incidenten voor,
zodat de in staat van alarm gebrach
te West-Berlijnse polite niet hoefde in
te grijpen.
Snte>in.ationa£e.
p-oitfreqzttentcHMijtettUig.
ITEP 1852-1952
i im KvvnoN.M i rrvrooNMi i ung|
[bEUYVJ FFST POSTZFCLi
kv.=-,..iw inmcm»jui
Een afbeelding van het affiche, dat
de P.T.T. heeft laten vervaardigen
ter gelegenheid van de internationale
postzegeltentoonstelling, welke van
28 Juni6 Juli 1952 in het Jaar
beursgebouw te Utrecht gehouden
zal worden bij het eeuwfeest van de
postzegel.
Jiaviettje
Bond zonder naam.
Na aftreden als minister van financiën
Wanneer hij zijn functie als minister van Financiën zal hebben neergelegd,
reist minister prof. P. Lieftinck in Juli via Washington naar Turkije, waar
hij voor onbepaalde tijd zal optreden als vertegenwoordiger van de Wereld
bank meldt de correspondent te Washington aan de „Tel.". Dit Ls een
geheel nieuwe functie, die echter niet speciaal voor minister Lieftinck is
gecreëerd. De Wereldbank is nl. voornemens in tal van landen vertegen
woordigers te benoemen, ten einde op meer gedétaillcerde wijze dan thans
ligt geval is de algehele economische opbouw dezer staten te bevorderen.
Dat echter prof. Lieftinck gekozen is voor een sleutelpositie in het strate
gisch en economisch uiterst belangrijke Turkije, Ls voortgekomen uit het
internationale réspect voor minister Lieftinck en uit de onmiskenbare com-
opetentie, die door de Nederlandse minister van Financiën aan de dag is ge-
haar enige inlichting wil geven, het- I legd, hetgeen zelfs door politieke tegenstanders is erkend. Na de uitermate
zij uit angst, hetzij uit misplaatste inspannende ja^n van zijn arbeid in Den Haag, zullen de werkzaamheden
trots. I in Ankara prof. Lieftinck een grotere mate van vrijheid bieden.
