3)e £eid6e(2oti/fca/nt
100-150
Einde van de oliestaking
in Amerika
Amerika's buitenlandse politiek
De verdragen met W. Duitsland
Ned. strijdkrachten in Korea
VRIJDAG 16 MEI 1952
43ste JAARGANG No. 12589
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs 0.47 p. w., 2.p. mnd., 6.p. kwart. Franco p. p. 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1*50
wijziging in eerste lezing is ge
schied. Men kent de enigszins drama
tische afloop van het geval. Wij heb
ben daarover reeds uitvoerig geschre
ven. Van de oorspronkelijke negen
ontwerpen zijn er niet meer dan drie
overgebleven en van die drie is er
nog een, waarvoor men een modus
moet vinden om te zorgen dat deze,
hoewel aangenomen, het Staatsblad
niet zal bereiken. Dat betreft dan het
ontwerp tot het handhaven van de
verkiesbare leeftijd der Eerste Ka
merleden op dertig jaar. Nu de ver
laging van de verkiesbare leeftijd
voor de leden van de Tweede Kamer
en van de Provinciale Staten is ver
worpen, heeft dat ontwerp niet de
minste zin meer.
Twee ontwerpen dus: het openhak
ken van de grondwet met het oog op
de internationale verhoudingen, voor
welk ontwerp in tweede lezing een
meerderheid van twee derden ver
zekerd is, en de uitbreiding van de
Tweede Kamer, die nog altijd aan
een zijden draadje hangt.
In ons laatste artikel hebben wij
daarover reeds iets gezegd en de me
ning uitgesproken, dat de K.V.P.-
fractie van de Eerste Kamer in twee
de lezing nu en bloc zou moeten
voorstemmen, omdat zij dat is dus
de nieuwe fractie gekozen zou zijn
op het urgentieprogram van de K.V.
P., dat zij hebben onderschreven en
dat de uitbreiding van de Tweede
Kamer inhoudt. Prof. Romme heeft
in een artikel in de krant, waarvan
hij de staatkundige hoofdredacteur
is, één dag na de dramatische zitting
in de Eerste Kamer reeds gezegd, dat
een voorstemmen in tweede lezing
door hen, die in eerste lezing hebben
tegen gestemd geenszins een deviatie
zou kunnen worden genoemd. Maar
er is intussen toch nog iets anders,
Daar zijn nog altijd de beide amen
dementen Andriessen betreffende de
stemoverdracht en die betreffende
het quorum en vooral tegen het eer
ste had de Eerste Kamer en ook een
deel der K.V.P.-leden de grootste be
zwaren. En nu komt het ons voor, dat
deze leden of andere die dam gekozen
zullen zijn en die óók diezelfde be
zwaren koesteren, zich op dat amen
dement van de stemoverdracht zou
den kunnen beroepen om opnieuw te
gen het voorstel, tot uitbreiding van
de Tweede Kamer te stemmen on
danks het feit, dat deze uitbreiding
dan staat in het urgentieprogram van
de K.V.P.
Werkhervatting in etappes
Het einde van de staking van 90.000 arbeiders in de Amerikaanse olie
industrie komt in zicht. De voorzitter van het vakverbond van olie-arbeiders,
O. A. Knigbt, verklaarde gisteravond nl. in een gefilmd televisie-interview:
,»Wij gelasten de staking af." Knight, die voornaamste „strateeg" is voor de
22 verschillende vakbonden, die bij het loonconflict betrokken zijn, verze
kerde, dat er „met goede samenwerking" Vrijdagochtend genoeg regelingen
getroffen zouden kunnen worden om een begin te maken met de verlichting
van het tekort aan vliegtuigbenzine. Ongeveer terzelfder tijd verklaarde
Cyrus Ching, directeur van de dienst van rijksbemiddelaars: „Ik hoop, dat
de petroleumcrisis vermeden is."
vertegenwoordigers van de industrie
tegenstemden. Tegenover de andere
commissieleden waren zij echter in
de minderheid. (Aanvankelijk had
den de indutrieën een verhoging van
het uurloon met 10 dollarcent aange
boden, hetgeen door de arbeiders
echter geweigerd werd, waarna de
staking uitbrak, die vandaag reeds 16
dagen duurt). Over het wereldtekort
aan vliegtuigbenzinc, waardoor reeds
alle luchtvaartmaatschappijen haar
lijndiensten hebben moeten bekrim
pen, werd intussen gisteravond te
Washington verklaarde, dat het zeker
nog verscheidene weken zou d'iren,
alvorens deze lijndiensten weer nor
maal zullen kunnen functionneren.
GELEIDELIJK AAN.
Overigens zal de werkhervatting
slechts geleidelijk tot stand kunnen
komen, daar de onderhandelingen
over het conflict tussen vakbond en
vertegenwoordigers der industrie in
elke stad waar industrieën zijn ge
vestigd afzonderlijk gevoerd worden.
Want niet alleen zijn er 32 verschil
lende vakbonden in het geschil be
trokken, maar deze bonden tellen bo
vendien honderden plaatselijke afde
lingen.
De besprekingen vinden plaats op
basis van de aanbeveling, die giste
ren gedaan is door de commissie voor
stabilisatie van lonen en prijzen,
waarin zowel regeringsvertegenwoor
digers als vertegenwoordigers van de
vakbonden en de industrieën zitting
hebben. De commissie ging accoord
met een verhoging van het loon van
15 dollarcent per uur. ofschoon de
INDIEN wij nu een ogenblik aanne-
men, dat de uitbreiding van de
Tweede Kamer tóch nog in de tweede
lezing zou worden aanvaard, dan
moet de vraag worden gesteld, wan
neer deze uitbreiding in werkelijk
heid zal worden geëffectueerd. Prof.
Romme heeft er in hetzelfde artikel,
dat wij hierboven memoreerden,
reeds op aangedrongen, om met de
behandeling in tweede lezing
grootste spoed te betrachten, omdat
het voor hen, die alleen bij uitbrei
ding van de Kamer zich van een ze
tel verzekerd kunnen achten, niet
acceptabel kan worden genoemd met
het oog op hun werk en op hun toe
komst daaromtrent al te lang in het
onzekere te worden gelaten. Maar de
procedure, die in tweede lezing nog
moet worden gevolgd is al even lang
durig als voor de behandeling in eer
ste lezing. Als de nieuwe Kamer van
honderd leden op 15 Juli, naar is be
richt, zal worden beëdigd, zullen deze
beide overgebleven ontwerpen van
grondwetswijziging eerst weer in de
afdelingen moeten worden onder
zocht en na hetgeen er rond deze
ontwerpen heeft plaats gehad mag
men aannemen, dat daarover de
nieuwe Kamer wel het een en ander
te zeggen zal hebben. Dan moeten
de rapporteurs hun verslagen maken
van deze afdelingsvergaderingen en
daaruit moet dan weer het Voorlo
pig Verslag worden gedistilleerd. Dat
moet dan weer door de minister van
Binnenlandse Zaken en diens raads
lieden worden bestudeerd, die daarop
weer de gebruikelijke Memorie van
Antwoord moeten schrijven. Daarop
moet dan het eindverslag volgen en
dani pas kan de nieuwe Kamer de
zaak in tweede lezing in openbare
behandeling brengen. Deze zelfde
methode moet daarna ook weer voor
de Eerste Kamer worden gevolgd. En
daarom zijn er ter zake kundigen, dei
er reeds aan twijfelen of dit alles
vóór de derde Dinsdag in September
haar beslag zal hebben gekregen.
Maar aangenomen, dat de behande
ling in de beide nieuwe Kamers rond
die tijd gereed zal kunnen zijn en
mede aangenomen, dat de uitbrei
ding van de Tweede Kamer dan zal
zijn aanvaard, dan moet deze Grond
wetswijziging eerst nog worden afge
kondigd en wel gelijktijdig in alle
delen van het Rijk, dat wil zeggen
ook in de West en Nieuw Guinea.
Men rekent daar normaal gewoonlijk
een maand voor. Intussen moet dan
het Centraal Stembureau uitmaken,
wie nu op grond van de uitslag der
laatste verkiezingen tot lid van die
uitgebreide Kamer benoemd moeten
worden verklaard. Ook daar schijnt
een geruime tijd mee gemoeid te zijn,
Indien dus de uitbreiding der Tweede
Kamer onverwacht toch nog een feit
zou worden, zal het ook na de derde
Dinsdag in September nog wel ge-
ruimen tijd duren, voordat deze uit
breiding in werkelijkheid zal zijn
doorgevoerd. En na de opening van
het nieuwe parlementaire jaar zal
men het eerst nog wel geruime tijd
met honderd Kamerleden moeten
stellen.
Rapport-Fechteler
ingeslikt
„Le Monde" heeft Donderdag na
de onthulling van de maritieme me
dewerker van het „Algemeen Han
delsblad" dat het „rapport-Fechte-
ler' in grote trekken en veelal
woordelijk gelijkluidend is aan een
artikel van commander Anthonij
Talerico van de Amerikaanse marine
in de „Proceedings" van September
1950 van het Amerikaanse marine-
instituut, bakzeil gehaald en erkend,
dat er misbruik van haar vertrou
wen is gemaakt.
Het „rapport-Fechteler" is daar-
Duitslands
defensie-bijdrage
Leger van 200.000 man
De Westduitse regering is van plan
een landleger op de been te brengen
van 200.000 man stoottroepen, waarbij
vier gepantserde divisies, gesteund
door 1200 a 1500 tactische vliegtuigen
en een verdeidgingsvloot, aldus ver
neemt AP van gezaghebbende Duitse
zijde.
Zij zullen deel uitmaken van de
12 divisies, die West-Duitsland bij
draagt aan de 43 divisies van het
Europese leger.
De nieuwe luchtmacht met een
totale sterkte van ongeveer 20.000
man zal waarschijnlijk uitgerust
worden met Amerikaanse Sabre-toe-
dntmaetuig- met kei/zen, Sftaa iDxü
Tijdens zijn bezoek aan Indo China heeft de nieuwe Hoge Commissaris Jean
Letourneau (opvolger van maarschalk De Lattre de Tassigny) driemaal een
ontmoeting gehad met Keizer Hao Dai, mei wie hij militaire en financiële
vraagstukken heeft besproken. Minister Letourneau ontkende dat enige
onderhandelingen gaande zouden zijn tussen Frankrijk en de Vi^t Minh.
„Frankrijk zal, zoals vroeger besloten is, de onafhankelijkheid van Viet Nam
respecteren", verklaarde Letourneau. De Hoge Commissaris (links op de
eerste rij) en de Keizer (tweede van links) volgen vanaf de officiële tribune
de olifantenparade tijdens een reis in Bammethuot.
ïï8?.. vaü -l8 l?aaV,1*,a8r de kern Stellen. De vloot zal uitgerust
b-uft, schrijft „Le Monde den met mijnenleggers en mijnenve
De grote lijnen van de Amerikaan- „„M_„.„,°iii„v.„(„„
se strategie, zoals zij zich in de fei
ten aftekenen ten aanzien van het
Middellandse Zeegebied, rechtvaar
digen ons standpunt en vereisen met
het oog op de hoogste Franse belan
gen precieze verzekeringen".
Commander Talerico, aldus gaat
„Le Monde" verder, behoorde ten
tijde "van het verschijnen van zijn
artikel tot de leiding van de „Gene
ral Line School', die ongeveer over
eenkomt met de Franse hoge krijgs
school voor het leger en de lucht
macht. Hij maakt op het ogenblik
deel uit van 'de afdeling „planning"
van de- Amerikaanse marine, aldus
het blad.
Malan kreeg
zijn zin
Onder kreten als „schande" en
„Neurenberg" van de zijde der oppo
sitie heeft de Zuid-Afrikaanse Volks
raad gisteren met 82 tegen 57 stem
men in derde lezing het wetsvoorstel
goedgekeurd, waarbij een „Parlemen
tair Hooggerechtshof" wordt inge
steld. Alleen dit Hof (dus niet lan
ger het gewone Hooggerechtshof) zal
in hoogste instantie mogen uitmaken
of een wet in strijd is met de Grond
wet.
gers, snelle patrouilleboten, torpedo-
bootjagers en misschien éénmanson-
derzeeërs.
In het bulletin van de Westduitse
regeringsvoorlichtingsdienst wordt ge
zegd, dat de nieuwe Duitse officieren
doordrongen moeten zijn van de
grondbeginselen der Westerse demo
cratische idalen.
In het nieuwe leger zal voor het oude
Pruisische tyrannieke gedoe geen
plaats zijn, aldus dit bulletin.
Afwijkende meningen
John Foster Dulles heeft Donder
dag in een rede te Pittsburg ver
klaard. dat de Verenigde Staten .ge
doemd zijn ten onder te gaan" door
„omsingelingspolitiek" en tenslotte
door een „directe, hevige aanval"
van het Russische communisme.
Dulles, die juist is teruggekeerd
van een bezoek aan generaal Eisen
hower te Parijs, leverde felle crjtiek
op de politiek der Amerikaanse re
gering, die z.i. te veel aandacht aan
West-Europa heeft besteed, met ver
waarlozing van Azië. In dit verband
zei spreker, dat de Amerikaanse
ministers van buitenlandse zaken
Overeenstemming bijna over hele linie
Bij het opstellen van de contractuele overeenkomsten tussen de Westelijke
geallieerden en West-Duitsland zijn aanzienlijke vorderingen gemaakt. Een
Amerikaanse woordvoerder verklaarde na afloop van een bespreking van
zeventien en een half uur jussen de drie hoge commissarissen en bondskan
selier Adenauer, die halverwege de vergadering door prof. Hallstein werd
afgelost, dat men over 27 van de dertig punten, welke ter sprake zijn geko
men, overeenstemming heeft bereikt. Er zal nog een bespreking nodig zijn,
speciaal gewijd aan de financiële kwestie van de West-Duitse bijdrage aan
de West-Europese verdediging, welke bespreking waarschijnlijk Maandag
a.s zal worden gehouden, aldus de woordvoerder.
Bij de jongste conferentie zijn o.m. I mogelijkheid is geschapen om be
de van de zijde der partijen van de paalde delen van de overeenkomsten
van kracht te doen zijn, zonder te
wachten op de ratificatie van het
verdrag inzake de Eupropese Verde
digingsgemeenschap door de zes deel
nemende landen.
Het zal voldoende zijn. als dit ver
drag door Frankrijk en de Bondsre
publiek wordt bekrachtigd, aldus
Hallstein.
Bey maant tot
kalmte
De Bey van Tunis heeft gisteren
een dringend beroep op de bevolking
van zijn land gedaan kalm te blijven
en zich van gewelddaden te onthou
den.
Gisteren kwamen in de stad Tunis
weer twee bommen tot ontplof
fing. Eén explodeerde er in een bios
coop, de ander werd op het dak van
een autobus geworpen, maar viel er
GENERAAL EISENHOWER
IN DE MINISTERRAAD
Naar wij vernemen zal Dinsdag
ochtend een bijzondere ministerraad
worden gehouden ter ontvangst van
generaal Eisenhower.
Begint het weer?
Het speldeprilcken
Een Britse en een Amerikaanse
patrouille zijn Donderdagavond to
Helmstedt, West-Duitsland, weer
door Sovjet-Russische wachten tegen
gehouden, toen zij hun dienst op de
autoweg n>iar West-Berlijn willen
verrichten.
Een Amerikaanse patrouille kon
echter zonder moeite van West-Ber-
lijn naar Helmstedt vertrekken. Wes
telijke geallieerde autoriteiten zei
den de Sovjet-Russische handelwijze
van gisteravond niet te begrijpen,
nadat eerder weer patrouilles waren
doorgelaten.
De Russische onderstafchef in
Duitsland, generaal Trocsof heeft in
een schrijven aan zijn Amerikaanse
en Britse collega's de Amerikaanse
en Britse autoriteiten er van be
schuldigd, dat zij hebben gepoogd
op onwettige wijze op de autoweg
van Berlijn naar Mariënborn een
dienst van gewapende patrouilles
in te stellen.
Voorts heeft het Oostduitso pers
bureau „ADN" Donderdag gemeld,
dat de Russische autoriteiten op
nieuw een protest bij hun Franse
collega's hebben ingediend tegen een
beweerde schending van de interna
tionale luchtcorridor tussen West-
Berlijn en West-Duitsland door een
Frans „DC 4"-vliegtuig. Dit toestel
zou de corridor Maandag j.l. nabij
Halle hebben verlaten, waarna het
gedurende korte tijd boven Oost-
Duitsland zou hebben gevlogen.
West-Duitse coalitie gerezen bezwa
ren uit de weg geruimd. Zo is bijv. de
tekst gewijzigd van het artikel be
treffende het recht der Westelijke
geallieerden om in de Bondsrepu
bliek de ndodtoestand af te kondi
gen
Genoemde woordvoerder deelde
voorts mee, dat de contractuele over
eenkomsten op 23 of 24 Mei te Bonn
zullen worden getekend, nadat de mi
nisters van buitenlandse zaken, die
elkaar te Straatsburg zullen ontmoe
ten, er de laatste hand aan hebben
gelegd.
Prof. Hallstein verklaarde, dat de
tDic&enó'Pickwick Papetö vetfitmd
Van het klassieke werk van Charles Dickens, de „Picwick Papers" wordt in
Engeland een film gemaakt. Een scène uit de film, die opgenomen wordt op
de golflinks van Oatland Park in Surrey. De heer Pickwick zoekt met over
leg een pistool uit voor de heer Winkle. De figuren worden gespeeld dóór
James Donals, de heer Winkle, James Hayter, de heer Pickwick, Raymond
Lovell, dr. Payne en een sextant, gespeeld door Max Adrian.
sinds de val van Duitsland in 1945
„17 reizen naar Europa hebben ge
maakt, waarmee 457 dagen waren
gemoeid". In deze periode hebben zij
echter geen enkele maal Azië of het
gebied van de Stille Oceaan bezocht,
aldus Dulles, die van mening was,
dat de oorlog in Korea voorkomen
had kunnen worden door een krach
tige houding der V. S.
Generaal Douglas MacArthur heeft
te Lansing (Michigan), in een rede
de bewering, dat de veiligheid van
de Verenigde Staten van buitenaf
wordt bedreigd, klinklare onzin ge-
r.oerrid. Het werkelijke gevaar was
te duchten van „de verraderlijke
krachten in het land zelf". Hij vindt,
dat de regering zich blind staart op
West-Europa en Azië „door traag
heid en verzuim" verloren heeft la
ten gaan. MacArthur waarschuwde
tegen het maken van een „militaire
staat" van de V. S.
Televisie werd hem
noodlottig
Dezer dagen is te Londen voor het
eerst een man veroordeeld, die door
middel van de televisie werd gegre
pen. Colin Ryall Groundwater, vol
gens zijn opgave „schrijver van be
roep", verscheen in Januari voor een
televisieprogramma, waar hij zijn
werkelijke naam opgaf en vertelde,
een „kikvorsman" van de Orkney-
eilanden te zijn. Voor dit televisie-op
treden kreeg hij 3, maar'het leid
de er tevens toe, dat hij wegens op
lichting tot 15 maanden gevangenis
werd veroordeeld.
Want hij werd op het televisie
scherm gezien door een bankbeamb-
te, die hij kort te voren er van had
weten te overtuigen op de Orkney-
eilanden een banktegoed te hebben,
op grond waarvan hij 5 kreeg, ter
wijl hij met een valse chèquqe een
auto van 1275 kocht.
Hij had toen echter opgegeven
Stuart te heten en toen de bankbe-
ambte hem onder een andere naam
voor de televisie zag, kreeg hij wan
trouwen en waarschuwde hij de po
litie, aldus de „Daily Mail".
£uc£y, £indy. 25 jaaA
yeCederi
Het jaar 1927 was een roemrucht
af en kwam toen eerst op straat tot
ontploffing, waardoor twee winkels
werden beschadigd.
Een zegsman) van het gevolg van
de Bey heeft officieel verklaard, dat
de Franse autoriteiten de bewegings
vrijheid van de Bey of van leden van
zijn gezin in geen enkel opzicht heb
ben beperkt. Er zijn geen Franse
troepen op wacht nabij de zomerresi
dentie van de Bey te Carthago, waar
ook kroonprins Chadley verblijft.
De Aziatisch-Arabische groep lan
den, die momenteel te New York
tracht voldoende steun te krijgen om
de Algemene Vergadering der UNO
bijeen te roepen, ter bespreking van
de kwestie-Tunis, heeft een ernstige
tegenslag onedrvonden. Volgens wel
ingelichte diplomaten zou het gehele
Latijns-Amerikaanse blok van 20
landen nl. besloten hebben geen
steun te verlenen aan dit streven, al
dus bericht A.P.
jong Amerikaans vlieger met een
zelf ontworpen vliegtuigje op het
vliegveld Le Bourget bij Parijs. Hij
volbracht hiermede met succes de
eerste tocht over de Atlantische
Oceaan zonder tussenlanding en was
van de ene dag op de andere de held
van de gehele wereld. Zijn naam
was Charles A. Lindbergh, in 1902 in
Detroit geboren. Het toestel, waar
mede hij de tocht maakte, nu 25 jaar
geleden, op 20 en 21 Mei 1927, noem
de hij de „Spirit of St. Louis". De
beroemdste portretfoto van „Lucky
Lindy". De opname is gemaakt vlak
voordat hij in zijn eenmotorige vlieg
tuigje startte voor zijn gevaarvolle
vlucht naar Parijs. Hij legde de af
stand van 3600 mijl af in 33 uur.
Eens de meest bewonderde en gevier
de man van de wereld, nu leeft hij
teruggetrokken in zijn huis in Con
necticut en krijgt af en toe wat werk
van de luchtmacht.
Geprezen door
generaal Clark
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken Acheson en de Ne
derlandse ambassadeur te Washing
ton van Royen hebben Donderdag
een overeenkomst getekend, waarin
de Nederlandse regering op zich
neemt voor de voorraden, die de
Verenigde Staten aan de Nederland
se strijdkrachten in Korea leveren
en de diensten, die haar worden be
wezen, met dollars te betalen.
Ter gelegenheid hiervan heeft de
nieuwe opperbevelhebber op Korea,
generaal Clark, zich zeer prijzend
uitgelaten over het optreden der
Nederlandse militairen.
„De faam der Nederlandse strijd
krachten in Korea is aan mij en aan
alle vrijheidslievende personen ter
wereld goed bekend" MÉfifi
Clark. Na de uitstekende staat van
dienst van het Nederlandse bataljon
in Korea en van de in Koreaanse
wateren opererende Nederlandse
torpedoboot jagers in herinnering te
hebben gebracht, besloot de geal
lieerde opperbevelhebber met de
woorden: „De wijze waarop het Ne
derlandse militaire personeel zich
in de nog steeds voortdurende strijd
voor een vrije wereld heeft onder
scheiden, strekt hunzelf en hun va
derland tot grote ere en heeft hen
de dankbaarheid en het vertrouwen
van de gehele vrye wereld doen ver
werven".
Jiavtettje
Het grote komt zelden in eens vol
ledig tot stand; maar het moet uit
zeide Mark het kleine groeien.
