BULGARIA
S.O.S.
In zachte winters dreigt de
witte dood in het gebergte
De walvisjacht was voordelig
J. H. NI. DE GRAAF
BRILLANTINE
LEVENSPOSITIE
TYPISTE
MAANDAG 24 MAART 1952
PE LEIDSE COURANT
EERSTE BLAD PAGINA 4
EEN LEGER WERD LEVEND BEGRAVEN
Dit jaar worden de in de geberg
ten wonende mensen wel bijzonder
door lawines geteisterd. Een der voor
naamste oorzaken is het ongewoon
zachte weer, waarin telkens hoge
temperaturen optreden, die de
sneeuw in beweging brengen en voor
dat ze door een regelmatig ont
dooiingsproces op normale wijze gro
tendeels verdwenen is, naar omlaag
doet storten.
De plotseling en hevige sneeuwval
welke hier en daar is opgetreden,
heeft hogelijk tot het vormen van la
wines bijgedragen en helaas de berg
bewoners voor onverwachte catastro
fen gesteld.
In Zwitserland pogen de bergbewo
ners lawines door grote muren en
dammen te keren die ze bouwen op
plaatsen, wa'ar steeds de mogelijkheid
van het neerstorten van grote mas
sa's sneeuw bestaat. Dezer dagen trof
fen we in een Zwitsers blad een in
teressante beschouv/ing over het ont
staan en het keren van lawines aan.
Daarin wordt de aandacht er op ge
vestigd, dat de sneeuw in een bepaal
de richting en een bepaalde positie
ophoopt.
Nu is het echter met lawines pre
cies eender gesteld als met andere
natuurfenomenen* men kan nooit al
les van te voren precies berekenen
en soms gebeurt er juist niet, wat
men volgen- de opgedane ervaring
verwachten mag.
Zo kan een lawine, opeens van
richting veranderen. Dit is o.a. ge
beurd bij het Zillerdal, op welks hel
lingen zich op een bepaald punt sinds
mensenheugenis 'n sneeuwmassa had
gevormd, die ergens door een plotse
ling omhoog rijzende rotsmassa in
tweeën werd gedeeld en daarna rustig
verder afgleed, om tenslotte de
sneeuwgrens te bereiken. In 1935
evenwel was de sneeuwmassa blijk
baar bijzonder groot of zwaar en ze
golfde over de beschermende rots
heen, verdeelde zich niet, en stortte
naar omlaag, van een hoogte van 500
meter. Er werden toen bijna 40 berg
woningen vernield.
Klokgelui en zenuwen.
Een lawine kan door een kleinig
heid veroorzaakt worden. Zelfs het
geluid speelt hier een rol. De klok
ken van het kerkje in het bergdorp
dat de mensen voor de II. Mis of voor
het Lof oproep, kunnen geluidstrillin
gen veroorzaken, die de sneeuw in be
weging zetten. Een vallende ijspegel,
een losrakend stuk steen en zelfs een
skjër kunnen een lawine teweeg
brengen, terwijl de wind eveneens
'n rol speelt. Niet alleen door plotselin
ge windstoten, maar in het bijzonder
doordat ze warmte met zich mede
brengt, zoals de Föhn, de vermaarde
Zwitserse Zuidenwind, die men in
It&lië als sirocco kent en uit de Sa
hara afkomstig is. Onderzoekingen
hebben uitgewezen, dat de Föhn zo
waar de mensen beinvloedt en op de
zenuwen werkt. De meeste daden van
geweld vinden in Zwitserland plaats,
wanneer de beruchte Föhn waait.
De z.g. stuiflawines bewegen zich
vaak als wolken van de ene berghel
ling naar de andere, zonder schade
te veroorzaken over een dorp trek
kend en de grond van het dal niet
eens rakend. De grondlawines, die
zich soms gedeeltelijk door de lucht
voortplaatsen, zijn veel gevaarlijker,
cmdat ze een grote snelheid kunnen
bereiken. Bij de gedane opmetingen
kwam men tot de conclusie, dat ze
de snelheid van een orkaan kunnen
bereiken. Het ligt voor de hand, dat
juist deze lawines de mensen nood
lottig worden. Hierbij komt, dat de
JVxdetfandóe gezant Ut St/biapië
Jhr. H. P. Bosch van Drakenstein, de nieuw benoemde Nederlandse gezant
in Ethopië, overhandigt zijn geloofsbrieven aan de Keizer van dit land,
Haile Selassie I.
neerstortende massa sneeuw een
enorme luchtdruk veroorzaakt, die op
ettelijke kilometers afstand nog scha
de aanricht. Men spreekt in dit ge
val van windlawines. Ze kunnen
plaatsen bereiken, waar volgens men
selijke berekening feitelijk geen ge
vaar voor lawines bestaat.
Sneeuwkeringen kan men in alle
bewoonde bergstreken aantreffen.
Sinds geruime tijd is men tot het in
zicht gekomen, dat niets zo afdoende
tegen lawines is als dichte bossen
van sterke betrekkelijk jonge' bomen.
Nu is juist op vele berghellingen lan
ge tijd roofbouw op de bossen ge
pleegd en hier en daar zijn ze zelfs
volkomen uitgeroeid.
Ondertussen bieden de sneeuwmas-
B'JZONDERE POSTZEGEL
De zegel wordt- uitgegeven
van16April-15Mei. Voor
/rankering geldig tot31 Dec.
1953.2egelgrootte2i,5x313mm
Kleur: grijsachtig blauw I
sa's van de Alpen en elders unieke
gelegenheden voor de wintersport.
Elk jaar trekken er honderdduizen
den heen. Maar elk jaar hoort men
van ongevallen, waaraan vaak lawi
nes schuld zijn. In het seizoen 1950
'51 eisten lawines in de Alpen en de
Pyreneën enkele honderden mensen
levens. En het ziet er naar uit, dat dit
ongewoon warme seizoen een bijna
beangstigend aantal doden zal eisen.
Bedolven legers.
Laten we tenslotte nog even een
episde aanhalen, die in 1916 plaats
vond en in het oorlogsgeweld nau
welijks door de buitenwereld werd
opgemerkt. Toen bevochten de Oos
tenrijkers en Italianen elkander in de
Dolomieten. In de winter moest de
frontlijn natuurlijk gehandhaafd wor
den en tot over enorme gletschers als
de Marmolato liepen de verdedigings
linies. De hier strijdende troepen wa
ren hoofdzakelijk uit bergbewoners
gevormd, bij de Oostenrijkers waren
het de Alpenjager, bij de Italianen
de Alpini, de kleine soldaatjes met de
haneveer op het pothoedje. In Decem
ber kwam de beruchte Zuidenwind
opzetten, de sneeuw begon te smel
ten en op één dag ontstonden er over
de honderd lawines. Talrijke kampe
menten en barakken werden onder
grote sneeuwmassa's berolven. Som
mige kampen werden honderden me
ters de diepte ingesleurd. Naar schat
ting, maar de cijfers zijn nooit offi
cieel bekend gemaakt, zijn toen dui
zenden soldaten levend in de sneeuw
begraven.
Per hoofd der bevolking T[2 pakje margarine
Niettegenstaande het seizoen van
de walvisjacht in de Zuidelijke IJs
zee dit jaar veertien dagen korter is
geweest dan in 1950/1951 heeft de
productie van de „Willem Barendz"
die van verleden jaar aanmerkelijk
overtroffen. In feite is er dit seizoen
een record-productie behaald. In to
taal werden 110.300 barrels of 18.383
ton traan en spermolie geproduceerd.
In het vorige seizoen was de totale
productie 103.560 barrels of 17.260
ton. Het vorige record stond te boek
voor 1948/1949 toen er een productie
van 109.897 barrels of 18.332 ton werd
opgegeven.
Wanneer men bedenkt, dat het
vangseizoen 1948/1949 in totaal 101
vangdagan omvatte tegen het huidige
seizoen slechts 64 dagen, dan blijkt
het resultaat van de verbetering en
uitbreiding van het vangmateriaal.
Nu heeft het weer dit seizoen ook wel
meegewerkt. Daardoor meldden ook
verscheidene buitenlandse walvisex
pedities recordvangsten. De Zuidafri-
kaanse walvisvaarders hebben dit
jaar meer dan 30.000 ton geprodu
ceerd tegen 27.000 ton int 1950/1951.
De productie van de „Willem Ba-
rendsz" omvat 93.000 barrels 15.500
ton traan en 7.300 barrels 2883 ton
spermolie tegen 91.369 barrels
15.228 ton traan en 12.191 barrels
2032 ton spermolie in het voorgaande
de seizoen. Sinds 23 Februari jl. wer
den 32.379 barrels of 25.13 ton traan
geproduceerd, zodat de laatste elf da
gen van het seizoen een zeer ruime
opbrengst hebben gebracht.
De productie van de „Willem Ba-
rendsz" zou rekent „Trouw" ver
der als er geen andere grondstof
fen bij werden gebruikt, voldoende
zijn om 73.532.000 pakjes margarine
te vervaardigen. Dit zou overeenko
men met bijna V/2 pakje per hoofd
der bevolking. De regering heeft de
productie van de „Willem Barendsz"
overgenomen tegen de prijs van
1.255.50 per ton traan. De traanpro-
ductie alleen al zal dus omstreeks
19,5 millioen opleveren. Daarbij
komt dan nog de opbrengst van de
spermolie, die niet is overgenomen
tegen een bepaalde prijs.
Aetherklanken
DINSDAG.
Experimenteel televisieprogramma
van de VARA:
20.1521.45 1. De schoonheid van
het glas; 2. Weeroverzicht; 3. Film;
4. „In kleuren en geuren". Pauze.
5. Kunstzwemmen.
HILVERSUM I. 402 M.
7.00 AVRO. 7.50 VPRO. 8.00—24.00
AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws; 7.15 Gramo-
foonmuziek; VPRO: 7.50 Dagopening.
AVRO: 8.00 Nieuws; 8.15 Gramo-
foonmuziek; 9.00 Morgenwijding;
9.15 Gramofoonmuziek; 9.25 Vqor de.
huisvrouw; 9.30 Waterstanden; 9.35
Gramofoonmuziek; 10.50 Voor de
kleuters; 11.00 R.V.U.: Dra. W. J.
Bladergroen: Psychologie der puber
teitsjaren: Puberteit"; 11.30 Voor de
zieken; 12.00 Orkestconcert; 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen;
12.33 Voor het platteland; 12.40 Dans
muziek; 13.00 Nieuws; 13.15 Dans
muziek; 13.30 Mededelingen of gra
mofoonmuziek; 13.35 Pianoduo; 14.00
Jan aan IRieÜeeck-fletdenkUig.
De Jan van Riebeeck-tentoonstelling, welke thans te Kaapstad wordt ge
houden ter herdenking van de aankomst van de eerste Nederlanders, is de
grootste tentoonstelling, welke ooit in Zuid-Afrika werd gehouden. Behalve
een getrouwe copie van de markt te Culemborg, de plaats waar Jan van
Riebeeck in 1618 werd geboren, is er ook een nieuwe „Drommedaris" ge
heel gebouwd op dezelfde wijze als het schip, waarmee Jan van Riebeeck
naar Zuid-Afrika kwam. De nieuwe „Drommedaris", waarmede op 5 April
a.s. „de landing van Van Riebeeck aan de Kaap" zal worden herhaald.
Voor de vrouw; 14.30 Gramofoon
muziek; 14.40 Schoolradio; 15.00
Gramofoonmuziek; 15.30 Onze Ame
rikaanse buren; 16.0C Exquise mu
ziek; 16.30 Voor de kinderen; 16.50
Kinderkoor; 17.15 Gramofoonmuziek;
17.30 Sopraan en piano; 18.00 Niéuws
18.15 Gramofoonmuziek; 18.30 R.V.
U.: Dr. C. van Rijsinge: Verleden,
heden en toekomst van het Neder
landse landschap; 19.00 Voor de kin
deren; 19.05 Pianospel; 19.15 Paris
vous parle. 19.20 Fanfare-orkest;
19.45 Causerie over de Internationale
Voorjaarsbeurs; 20.00 Nieuws; 20.05
Actualiteiten; 20.15 Gevarieerd pro
gramma; 21.15 Vragenbeantwoording
21.30 Promenade-orkest; 22.05 „Dit is
Uw land, Uw volk", klankbeeld; 22.45
Buitenlands overzicht; 23.00 Nieuws;
23.1524.00 Gramofoonmuziek.
HILVERSUM II. 298 M.
7.0C-.24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws; 7.15 Ochtend
gymnastiek; 7.30 Klein koor; 7.45
Morgengebed en Liturgische kalen
der; 8.00 Nieuws en weerberichten;
8.15 Gramofoonmuziek; 8.55 Hoog
mis; 10.15 Gramofoonmuziek; 10.40
Schoolradio; 11.00 Voor de huisvrouw
11.30 Schoolradio; 12^00 Angelus;
12.03 Gramofoonmuziek; (12.3012.33
Land- en tuinbouwmededelingen);
12.55 Zonnewijzer; 13.00 Nieuws en
Katholiek nieuws; 13.20 Actualitei
ten; 13.25 Amusementsmuziek; 14.00
Viool en piano; 14.30 Gramofoonmu
ziek; 15.00 Schoolradio; 15.30 „Ben
je zestig?" 16.00 Voor de zieken;
16.30 Ziekenlof; 17.00 Voor de jeugd;
17.45 Regeringsuitzending: J. A. vjan
Beuge: „Het werk van de zendingi in
Nieuw-Guinea"; 18.00 Nieuws; 18.15
Actualiteiten; 18.20 Sportpraatje;
18.30 Amusementsmuziek; 19.00 Gra
mofoonmuziek; 19.40 „Dit is leven",
causerie; 19.50 Lichte muziek; 20.00
Nieuws en weerberichten; 20,08 De
gewone man zegt er 't zijne van;
20.15 Gramofoonmuziek; 20.30 Lij
densmeditatie; 21.30 Radio Philhar-
monisch orkest, groot koor en solis
ten; 22.15 Gramofoonmuziek; 22.25
Kamerork. en solisten; 22.45 Avond
gebed en Liturgisohe kalende^ 23.00
Nieuws; 23.15 „Gezond gezin", c^u-
erie; 23.2524.00 Gramofoonmuziek.
Met grote blijdschap ge
ven wij U kennis van de
geboorte van onze dochter
en zusje
RIMA
G. v. d. HORST
C. v. d. HORST—
SCHMIDT
BOB.
Alphen aan den Rijn,
23 Maart 1952. 8442
Raadhuisstraat 247.
t Heden overleed tot
onze grote droefheid,
geheel onverwacht,
voorzien van het H.
Oliesel op de jeugdige
leeftijd van 14 jaar. on
ze lieve Kleinzoon en
Neef
AAD ROTTEVEEL
Voorhout:
Mevr. de Wed.
G. FRANKEN—
VAN VELZEN
JOH. FRANKEN.
Wassenaar, 22 Maart '52
De H. Uitvaartdienst
zal plaats hebben Don
derdag a.s. te 9.30 uur
in de kerk van „De Goe
de Herder" (Stoeplaan)
te Wassenaar, waarna
de begrafenis op het
R. K. Kerkhof in „Loco
Fascuae", aldaar.
TANDARTS
WEGENS ZIEKTE
TOT NADER AANKON
DIGING GEEN
SPREEKUUR.
In spoedgevallen zijn be
reid waar te nemen de
tandartsen Lourens Bosch,
H. G. Reekers en G. Brand.
GEVRAAGD EEN
Aank. 2e Banketbakkers-
bediende
Fa. H. J. J. Bronswijk,
Langstraat 35, Wassenaar,
tel. 3264.8444_
NET R.K. MEISJE
gevraagd als hulp in de
huishouding in gezin met
kinderen, huiselijk ver
keer. Mevrouw de Kou
senmaker, v. Z. v. Nijevelt-
straat 27, Wassenaar, te
lefoon 4450. 8441
per ia
flaconM
met
[OLIJF
OLIE
De gelukkige Midza-winnaars zijn:
MIDZA-RADIO
L. NEUTEBOOM, Sophiastr. 35. S»ad
v. INGEN SCHENAU, v. d. Brandelerkade 26, Stad
D. LEPELAAR. Lage Rijndijk 102, Stad
MIDZA-SOLEX
A. v. d. POEL Leidseweq 32, Oud-Ade
P. v. d. WAALS Jr., St. Jacobsgr. 22, Stad
Deze week nog
5 gelukkige
winnaars, dus....
koop in Midza-zaken en win een SOLEX
of RADIO
Fabrikant van bekend merk Corsetten en Bustehouders
vraagt voor een nieuw te openen filiaal te Leiden een
EERSTE VERKOOPSTER
FILIAALHOUDSTER
Uitsluitend dames tussen 30—40 jaar, die kunnen aan
tonen over zeer goede verkoopcapaciteiten te beschikken
en bereid zijn een vakkundige opleiding te volgen ge
lieven te solliciteren met uitvoerige mededelingen omtrent
levensloop, leeftijd, salaris etc., onder Z. T. 1054, Adv.
Bur. De la Mar, Amsterdam
Adverteert in dit blad
GEVRAAGD:
of HALFWAS
Bij vonnis van de Airon-
dissements Rechtbank te
's-Gravenhage van 28 Fe
bruari 1852. is uitgespro
ken het faillissement van
H. van Rooyen, wonende
Hoge Rijndijk 238 te Lei
den. met benoeming van
Mr. M. O. Cahen, rechter
in voornoemde Rechtbank,
tot rechter-commissaris en
van ondergetekende tot
curator.
De curator,
Mr. H. F. A. DONDERS
Witte Singel 70. Leiden.
Offic. Publicatie
TOELATINGSEXAMEN
OPLEIDING
VROEDVROUWEN.
In de maand April wordt
het schriftelijke gedeelte
van het toelatingsexamen
afgenomen voor de kweek
scholen voor vroedvrou
wen, welke gevestigd zijn
te Rotterdam en te Am
sterdam. De nieuwe cur
sus vangt aan omstreeks 1
September a.s. Duur van
de opleiding: 3 jaar. Mini
mum leeftijd voor toela
ting: 19 jaar. K<?sten der
opleiding voor inwonende
leerlingen 200 per jaar.
Nadere inlichtingen ver
strekt de voorzitter der
examencommissie, dr. C.
Banning, geneeskundig
hoofdinspecteur van de
volksgezondheid. Parkweg
12, Scheveningen, Tel.
554835. De candidaten moe
ten zich voor 7 April 1952
aanmelden hij de voorzitter
voornoemd. 8434
Te koop: een pand van
twee arbeiderswoonhuizen
met erf en schuren. Omge
ving Leiden. Brieven onder
no. 2876 bureau van dit
mlad.
Naaimachine defect?
Reparatie direct bij U aan
huis. Geringe kosten en
onder garantie. Voor oude
of gebruikte machines ge
ven wij een goede prijs.
Naaimachine Service J. B.
H. Schoots, Rijnsburger-
weg 29B, tel. 26664 Leiden.
Maria Conf. Vine. Ver. vraagt voor'n jong gezin
waarvan de man werkloos is en de vrouw zieke
lijk, 1 kinderledilcantje, eventueel met toe
behoren. Even 'n berichtje aan Vlasveld, Doeza-
straat 20, Tel. 21300 en wij laten direct dit halen
STADSGEHOORZAAL - Donderdag 27 Maart, 20 uur
7e ABONNEMENTSCONCERT
Dirigent: WILLEM VAN OTTERLOO
Solist: COR DE GROOT, piano
MozartSerenata notturna
Schubert Onvoltooide ;>ymphonie
Liszt Pianoncert in Es
WagnerOuverture Tanohauser
Kaarten ad f 3.a. i. bij de Firma Bender, Hoge-
woerd 90, Tel. 20097, en 's avonds aan de kassa.
Ter Gemeentesecretarie van Oegstgeest wordt een
gevraagd,
voor de tijd van 4 maanden
Brieven voor 28 Maart a.s. te richten aan de Ge
meentesecretaris, Wilhelminapark 17, Oegstgeest
2" Net meisje. Mevr. Fles,
Koninginnelaan 12, Oegst
geest. vraagt voor de och
tenduren (van 8 tot 1.30
uur) een net meisje v. g.
g. v. Aanmelden: dage
lijks na 6 uur. 2877
2* Te huur: ongemeubi
leerde kamer met stook-
gelegenheid en vaste was
tafel voor een net rust:g
heer in Professorenwijk.
Br. onder no. 2880 bureau
van dit blad.
G* Te koop aangeboden
Engelse kinderwagen en
baby commode z. g. a n.
Ververstraat 22. Te be
vragen na 6.30 uur. 2885
2* Te koop: 2 dienstboden
kastjes, 1 mahonie en een
houten en een eiken
17.50 per stuk, flinke
huistafel 12.50, 2 knappe
wollen dekens 12.50,
pracht divankleed 17.50,
2 pers. hout ledikant met
ondérlagen, emaille for
nuis 15.F. van der
Pluym, Janvossensteeg 51.
2* Aangeboden prachtige
zonnige vrije bovenwoning
(8 kamers) centrum Lei
den. Gevraagd: heel huis
met tuin, goede stand Lei
den of naaste omgeving.
Br. onder no. 2884 bureau
van dit blad.
"2 Klompen, Gaas. Prima
Brab.. tegen inkoopprijs.
Vergelijk de prijken mans-
maat 2.35, 2*>0, dairies -
maat 1,95. Gaas 45 seat
per meter. Franco Huis.
Elke hoeveelheid ggans
bezorgd. Wed. Beerenfèn-
ger. Nieuwe Beesten
markt, Tel 23151. 2882
2* Graszoden en Ligusfrum
bij grote en kleine hoe
veelheden op rollen van 1
en 2 meter, desgewenst
langer. J. J. Philippo, Am-
bonstraat 12, Tel. 31512 en
J. L. Philippo, Irenestraat
no. 6a. 2881
2* Bromfietsen verhuur
c.v. Solex Avros, Berini-
tandem 50 stuks. Verze
keringen gratis. T. v. d.
Sluis, tel 25281 7751
2* Te koop gevraagd erw
ten en bonen voor veevoe
der. Jac. van der Meer,
Voorzorg, Roelof arend s-
veen, tel. 496. 2865
TELEFOONTJES
worden dagelijks geplaatst
ter grootte van hoogstens
30 woorden (een woord
maximum 12 letters).
De prijs bedraagt f 1.50.
uitsluitend tegen contante
oetaling.
fflilttipXL Moióltoió en het geheimzinnige kasteel
34. „Het is maar goed. dat ik op
school ben geweest", zuchtte Humpo,
terwijl hij de trappen beklom van de
uitkijktoren. „Als ik nooit het versje:
„Ken steekt de trompet" had ge
hoord, zou ik nooit geweten hebben,
dat steken blazen betekent. En als
we op school niet een school-jazz
band hadden gehad, had ik nu niet
geweten, hoe ik op zo'n ding moest
blazen! Ja, ja, ik kon heel aardig op
de trompet terecht, al zeg ik het zelf
en al is er hier niemand, om het te
beamen
Op de toren gekomen zette Hum-
po het instrument aan de mond en
blies iets. Hij wist helemaal niet wat
het signaal „alarm" was, maar hij
blies maar zo'n beetje in het wilde
weg, hopende, dat het de indruk zou
maken, dat het kasteel in doodsnood
verkeerde. Hij bli§s achtereenvol
gens de „buggle call rag", „sweet
sue", „dinah" en „fietsen op de hei
de" toen alles van achter naar voren
en toen probeerde hij alles door
elkaar, wat heel moeilijk was.
