Havenverkeer van West-Europa Saarkwestie in impasse Eisenhowers aanhang Hifo naai Clifyentinië Protestanten-vervolging in Columbia Apen overleefden het niet Vier-mogendhedenconferentie waarschijnlijk JCovceUje Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN DONDERDAG 20 MAART 1952 43ste JAARGANG No. 12541 Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 KERKBELASTING TE BOLSWARD IN vele Katholieke dagbladen, eer- gisteren ook ini dit blad, heeft een bericht de ronde gedaan over Bolswardse parochianen, die zich aan *t bezinnen zijn op een voorstel van bun pastoor, om 't klassensysteem bij aitvaart- en huwelijksmissen, alsook het heffen van plaatsengeld, te ver rangen door een belasting van onge veer 1.per parochiaan. Rekenkunde is nooit de sterkste tijde van onze zwakheid geweest, een gebrek, dat blijkbaar onder kranten- tchrijvers algemeen is, want noch wij nóch een van de andere bladen zijn gaan vermenigvuldigen, en uitpluizen, boe hoog de kerkelijke inkomsten bij de volvoering van het Bolswardse plan zouden oplopen of zouden afda len. Hadderu wij en zij dit wel gedaan, dan zou zelfs de zwakste rekenaar tot de gevolgtrekking zijn gekomen, dat het bericht, in der voege als het rijn rondgang door de pers heeft ge maakt, onmogelijk juist kon zijn. Op die onmogelijke juistheid opmerk zaam gemaakt, hebben wij inlichtin gen ingewonnen, die wel een geheel andere indruk geven van het voorstel in Bolsward en elders reeds tot uit voering gebracht. Alvorens echter het plan in zijn ware gestalte te onthullen, is het goed enige inleidende opmerkingen vooraf te doen gaan. De voornaamste daar van is, dat de tegenwoordige, er ove rigens niet minder om beminde, pa rochianen, neit zo degelijk als hun ouders en voorouders de plicht be grijpen, voor het levensonderhoud van hun pastoor en voor het onder houd van de kerk zorg te dragen. De kardinaal-aartsbisschop van Utrecht heeft vorig jaar in een herderlijk schrijven deze plicht nog eens inge scherpt, daartoe gedrongen door het naakte feit, dat de pastoors er niet van kunnen komen en de kerkekas- sen het onderhoud van de kerken niet meer kunnen bekostigen. De ver plichting van de gezamenlijke pa rochianen voor het levensonderhoud van hun herder en voor de instand- hpuding en opluistering vani huil kerk bij te dragen, zal niemand.ontkennen. Maar al ontkent men het niet, de be reidheid ertoe is slinkend. Dit is een onrustbarend verschijnsel, enerzijds omdat de bron van inkomsten te traag vloeit anderzijds omdat in deze zakkende bereidheid een tekort aan parochieel gemeenschapsgevoel aan het daglicht treedt. Hebben de pa rochianen er zich ooit wel eens op bezonnen, wat- een pastorie-huishou ding vergt, vergeleken met hun eigen huishoudentje, en wat het jaarlijks onderhoud van een zo reusachtig, aan weer en wind blootgesteld gebouw als een kerk kost in vergelijking met een gewoon woonhuis? En waar al dat geld vandaan moet komen, wil de pastoor niet in armoede moeten leven en de kerk verslonst worden? Goed er zijn parochies, die er beter bij zitten dan andere en gerust de armere parochies konden helpen, maar de eerste plicht voor het dubbel onder houd hebben de parochianen zeiven en zij mogen het beschouwen als een ere-plicht. De gegronde en ongegronde critiek, die in de laatste jaren is uitgeoefend op het systeem, volgens hetwelk de pastorale en kerkelijke inkomsten worden gevraagd, is ongetwijfeld ook van invloed geweest op de mindere bereidheid tot geven. Er is critiek uit geoefend op de verhuur van kerk- plaatsen en op de klassen-indeling bij uitvaart en bruiloft. In andere lan den, voert men aan, zijn de plaatsen in de kerk vrij. Maar dan wordt ver geten, dat het volgend jaar pas een eeuw geleden is, dat de Kerk van Ne derland uit de verdrukking kwam en weer bisschoppen kreeg, een Kerk, welke door de Hervorming van al haar roerende en onroerende goede ren was beroofd. Als men nagaat, wat er in die laatste eeuw aan kerken, scholen en tehuizen, van allerlei soort in steden en dorpen ie gebouwd, zal moeilijk de veronderstelling kun nen post vatten, dat er vaak geld is opgepot om grote fondsen te vormen, uit welker rente het kerk-onderhoud kan worden bedropen. De kerken in Nederland kunnen eenvoudig niet blijven bestaan buiten banken-geld en collecten. In sommige kerken is de verhuur van plaatsen vervangen door een wekelijks plaatsengeld, maar het is akelig om te zien, hoe de parochianen dan altijd op de goed koopste plaatsen gaan zitten, om toch vooral maar niet een dubbeltje te veel aan het onderhoud van him kerk bij te dragen. EZ Nog veel groter misbaar is ge maakt over de klassen bij kerkelijke plechtigheden. Er zijn zowel tegen de bankenverhuur als tegen de klassen indeling bezwaren te opperen, ernsti ge bezwaren zelfs. Maar wat is ver kieslijker: vrijwillige bijdragen of een kerkelijke belastingheffing? Een belastingheffing erbij, in de tegen woordige tijd! De klassen-indeling mag niet sympathiek aan doen, nog veel onsympathieker is het, dat ve len, die bij rouw en trouw grote som men ten koste leggen aan uiterlijke praal, als het er op aankomt een daarmee overeenstemmende bijdrage aan de kerk te geven, zich erg bene pen voordoen. Men moet goed in 't oog houden: öf een verplichte kerke lijke belasting met aanslagen en aan maningen öf een ere-plicht vervul len van vrijwillige bijdragen. Of Er is nog een ander „of", en dat is het systeem, wat in sommige paro chies ingang vindt en waarvan in het boven-vermelde Bolswardse bericht wordt gesproken. Het betreft echter alleen de klassen-indeling bij plech tigheden, niet de plaatsen verhuur. Uitgaande van de gedachte, dat de parochie één gemeenschap is, welke elkanders lasten blijmoedig draagt, is men bij de parochianen met het voorstel gekomen: Laat elk huisgezin 1.per maand voor de parochiege meenschap geven, dan zal die ge meenschap een ieder een gelijke en passende trouw- en rouwdienst geven, welke in luister niet kan wor den overtroffen. Dit voorstel heeft een zeer gunstig onthaal gevonden en wordt hier en daar in Bolsward is 't nog pas een voorstel in prac- tijk gebracht. Dit systeem heeft twee maatschappelijke voordelen: de klas sen-indeling verdwijnt en de paro chiale gemeenschapsgedachte wordt er door verstevigd. De deelname is vrijwillig. Op die manier zou wel licht ook een systeem kunnen wor den opgezet, om de plaatsen-verhuur te laten vervallen! Dan zijn al ge meende vermeende grieven vani de baan. Het komt dus neer op een vrij willige, voor ieder gelijke gemeen- schapslast, een minimum-bijdrage, waarboven ieder naar staat of om standigheden het zich een ere- plicht moet blijven rekenen door an dere bijdragen aan te vullen, wat voor onderhoud van pastorie en kerk nodig is. Of dit systeem bevredigt, zal op de lange duur eerst blijken. Het is in ieder geval te overwegen, doch tijdens dat overwegen gelieve men er zich ook op te bezinnen, dat hoe dan- ook eenieder de ere- plicht heeft ruimhartig en van harte bij te dragen in het onderhoud van pastorie en kerk. Daarvan kan niemand hoe dan ook zich ont slagen achten. Hamburg wil gaan concurreren E'EN OVEREENSTEMMING met de Beneluxhavens schijnt na de ont- wikkeling der laatste jaren niet meer mogelijk", heeft, volgens een A.N.P.-bericht uit Bonn, de Hamburgse havenspecialist Ernst Plate in Hamburg voor de vereniging voor verkeerswetenschap verklaard. „Het ware beter, dat de Duitse minister van Verkeer niet meer naar Nederland gaat omdat de verdenking bestaat, dat men de leiding van een verbond der Noordzeehavens in Nederlandse handen wil spelen", zeide de heer Plate. „Europese zeehavenpolitiek kan niet haar einde vinden in de havens aan de Rijnmonding. Het is daarom tijd, dat de verkeersverschuivingen door middel van de tarief-politiek worden tegengegaan", meende de heer Plate. Uit Hamburg wordt thans in de Duitse pers een nieuwe actie inge leid om de Duitse regering tot een nog actievere zeehavenpolitiek te brengen, ten einde de Hamburgse achterstand tegenover de andere ha vens te doen inlopen. Opgemerkt wordt, dat de Benelux havens thans zeventig procent van het gehele verkeer over de Noordzee havens verzorgen. Dit is volgens de Hamburgse cijfers tien procent meer dan in 1936 en zulk een ontwikkeling kam volgens de iri de Hanzestad le vende overtuiging niét werkeloos worden aangezien. Oorzaak van deze ontwikkeling is niet alleen de afsnoe- ring van het Hamburgse achterland door het ijzeren gordijn, zo meent men in Hamburg. Men wijst ook op het streven der Sow jet-zone en der Oosteuropese landen om hun vervoer zoveel mogelijk over de Beneluxhar vens te leiden, ten dele om de devie zen te sparen, doch daarnaast ook om de mogelijkheid van geallieerde con trole in de Hamburgse haven te ont lopen. Volgens de Hamburgse bereke ningen zouden in Januari 1952 uit deze Oostelijke landen 200.000 ton goederen over Beneluxhavens zijn verscheept, die normaliter in meer derheid over Hamburg zouden zyn gegaan. Naar Hamburgse mening maken de Beneluxhavens zich ook in toenemen de mate meester van het vervoer der Westduitse in- en uitvoer-producten. Dit brengt volgens Hamburg ook een benadeling van de Duitse binnen vaart met zich. De eisen, die in Hamburg aan het Westduitse ministerie van Verkeer gesteld worden zijn: Meer actieve ta riefpolitiek ten gunste der Duitse ha- Bevan aan banden Stemdwang in Labourfractie De parlementsfractie van de Britse Labourpartij heeft met grote meer derheid besloten de zogenaamde dis ciplinaire code tijdelijk weer van kracht te doen worden met het doel „opstand binnen de partij" te voorko men. Deze disciplinaire code bepaalt, dat alle labourafgevaardigden zullen moeten stemmen in overeenstemming met het besluit van de meerderheid der fractie. Alleen op grond godsdienstige overwegingen zal men in bepaalde gevallen blanco mogen s'temmen. Het gisteren genomen be sluit is gericht tegen Bevan en zijn medestanders, die onlangs tijdens het defensiedebat de meerderheid van hun fractie in de steek lieten. UUfaeiding. Zuide/L^ee-muieum Adenauer hield voet bij stuk De besprekingen tussen minister Schuman en bondskanselier Aden auer over het Saargebied zijn in een impasse geraakt. Officieel is bekend gemaakt, dat bondskanselier Adenauer en minis ter Schuman gisteren tijdens hun korte bespreking te Parijs geen vor deringen hebben gemaakt. Aden auer heeft, naar verluidt, geweigerd het Duitse memorandum over het Saargebied van de agenda van het Europese ministercomité af te voe ren. Er is niets afgesproken over een nieuwe ontmoeting tussen beide staatslieden. Waarnemers menen, dat het moei lijk zal zijn om op korte termijn een compromis te vinden, nu Duitsland blijft beweren, dat de vrije menings uiting in de Saar wordt onderdrukt. Men heeft echter zijn hoop gevestigd op minister Eden, die wellicht zal pogen de FransDuitse geschillen te overbruggen. De Franse ambassadeur in het Saargebied, Grandval, waarschuwde dat de Europese kolen- en staalge meenschap gevaar loopt, indien het Saargebied een politieke eenheid Voor-verkiezingen in Minnesota In de Amerikaanse staat Minne sota zijn gisteren voorverkiezingen gehouden in verband met do a.s. presidentsverkiezingen. Daarbij heeft generaal Eisenhower een succes ge had, dat nog belangrijker wordt ge acht dan de overwinning, welke hij onlangs in New Hampshire heeft be haald. Ofschoon hij niet op de lijst der candidaten stond, hebben meer vens en de afsluiting van bijzondere dan 100.000 kiezers hem er bij verdragen met de Sowjet-zone, Oos tenrijk en Tsjechoslowakije. Europese landbouw- gemeenschap Een woordvoerder van de Franse regering heeft gisteren meegedeeld, dat België, Nederland, Luxemburg, Engeland, West-Duitsland, Italië, Denemarken, Zwitserland, Oosten rijk en Zweden de uitnodiging der Franse regering tot deelneming aan de Europese landbouwconferentie officieel hebben aanvaard, en dat de overige landen hebben medegedeeld de uitnodiging in beginsel te aan vaarden. Zoals bekend heeft de conferentie ten doel in de eerste plaats over de organisatie van de markten voor graan, melkproducten, suiker en wijn te onderhandelen. Wanneer op deze voorbereidende conferentie over eenstemming wordt bereikt, zullen in Juni de eigenlijke onderhandelin gen over het stichten van een Euro pese landbouwgem eenschap begin nen. BOMMEN NAAR DE FISCUS Opgewonden Japanse belastingbe talers hebben gisteren de kantoren van de inspecteurs der belastingen te Yokohama en Kawasaki met „brandbommen" bestookt, De politie deelde mede, dat 1 de bommen waarschijnlijk gemaakt waren van lege bierflessen, die ge vuld waren met petroleum. AARDSCHOK IN INDONESIë In New York ia een aardbeving geregistreerd, waarvan het epicen trum, naar men vermoedt, in Indo nesië ligt. De waarneming werd ge daan op de Fordham-universiteit. Er waren twee zeer grote schokken. De afstand bedroeg ongeveer veer tienhonderd kilometer van New York. met West-Duitsland zou gaan vor men. Hij legde er de nadruk op, dat Frankrijk nooit heeft gepoogd, of alsnog zal pogen, de Saar te an nexeren. Kleurlingen-kieswet ongeldig Het hoogste Hof van de Unie van Zuid-Afrika te Bloemfontein heeft heden de door het parlement met eenvoudige meerderheid aangeno men wet op afzonderlijke vertegen woordiging voor de kleurlingen on geldig verklaard. Deze wet bepaalde o.m. dat de kleurlingen blanken konden aanwij zen als hun speciale vertegenwoor digers in het staats bestaan. De Zuid-Afrikaanse kleurlingen zijn afstammelingen van de slaven uit de dagen van de Verenigde Oost- Indische Compagnie (Maleiers, Mo- sambiekers en Madagascaren) die in de communisten gevestigd was, met de loop der tijden zich vermengd de grond gelijk gemaakt, aldus een hebben met de nomadische Hotten- mededeling van de regering van Ma- AARDBEVING OP DE ETNA. Op de hellingen van de Etna zijn tengevolge van een aardschok ver schillende huizen ingestort. Minstens twee personen kwamen om het leven en een vijftigtal werd gewond. De schok werd ook te Catania gevoeld. Ongeveer zestig gezinnen werden dakloos. DORP IN MALAKKA VERNIETIGD. Veiligheidstroepen hebben een dorp in het district Koeala Selanger, waar een afdelingshoofdkwartier van totten en Bosjesmannen, de oor spronkelijke inwoners van het land, en die vooral in de wereldhaven Kaapstad blank bloed erbij gekre gen hebben. Hun kleur is niet zwart doch geel. Hun leefwijze is Euro pees en hun huistaal meesta1 Afri kaans-Hollands. Zij wonen voorna melijk in de Kaapprovincie en Natal en zijn naar schatting ongeveer een millioen in getal. lakka. De 250 iniwoners. voornamelijk Chinezen, werden geëvacueerd. De huizen werden vernietigd, opdat zij door de verzetsstrijders niet als schuilplaats of hinderlaag zouden kunnen worden gebruikt. 59 Inwoners van het dorp werden als „sctieve helpers der terroristen gedeporteerd": de anderen werden elders ondergebracht, aldus de ver klaring. geschreven als de candidaat van hun voorkeur. Slechts Harold Stassen, in Minne sota geboren en driemaal tot gou verneur van deze staat gekozen, wist als „geliefde staatszoon" meer stem men op zidh te verenigen, doch het verschil tussen de aantallen op Stas sen en Eisenhower uitgebrachte stem men was bij de jongste telling toch weinig meer dan 10.000 stemmen. Politieke waarnemers zijn van me ning, dat de uitslag van de voorver kiezing in Minnesota, meer nog dan die in New Hampshire, een bewijs is van de „verbazingwekkende omvang van Eisenhower's aanhang". Op Eisenhower werden bijna vijfmaal zoveel stemmen uitgebracht als op Taft. Eisenhower zelf wilde in Parijs niets over de uitslag zeggen. Moeilijke naam. Daar Eisenhowers naam niet op de candidatenlijst voorkwam, moesten degenen, die toch op hem wilden stemmen, zijn naam er zelf bijschrij ven. Maar hoe populair de generaal ook is, met de schrijfwijze van zijn naam is men niet bijster vertrouwd, getuige deze bloemlezing: Izenhour, Eisenhour, Isenhower, Izenhouiwer, Eisenhawer, Eisinhuffer. Burgemeester G. Keyzer van Urk is Woensdag met een Argentijns vliegtuig van Schiphol naar Argentinië vertrokken, waar hij zal trachten een oplos sing te vinden van het geschil tussen de Urker vissers en de reder. De juiste toedracht Incidenten, welke zich in Colum bia hebben voorgedaan en welke een Amerikaanse zendeling het leven hebben gekost, zijn het onderwerp DE MUIZEN WEL De apen, die de eer hebben geno ten, de eerste levende wezens te zijn geweest, die met een V-2 hon derddertig kilometer hoog heb- De werkzaamheden voor de uitbrei ding van het Zuiderzeemuseum te Enkhuizen vorderen goed. De voor malige „schuilkerk", grenzende aan het „Peperhuis" is uitwendig reeds geheel gerestaureerd en de aangren zende panden zijn nu aan de beurt. Dit jaar hoopt men het zo ver te hebben dat er drie expositiezalen bij komen, die bestemd worden voor de klederdrachtencollectie, de Zui derzeewerken en dc wordingsge schiedenis van de Zuiderzee. Het pand op de voorgrond (waartegen de ladder staat) is de voormalige „schuilkerk". Op de achtergrond het bestaande gebouw van het Zuider zeemuseum (met trapgevel). Over vredesverdrag met Duitsland ^EER WAARSCHIJNLIJK" zullen vertegenwoordigers van de Westelijke mogendheden en de Sowjet-Unie samenkomen om de jongste Sow- et-nota, waarin een vredesverdrag met een herenigd Duitsland is voorge teld, te bespreken, zo heeft gisteren een woordvoerder van het Franse ninisterie van Buitenlandse Zaken tegenover Reuter verklaard. Plaats- /ervangers van de ministers van Buitenlandse Zaken zouden aan deze conferentie deelnemen of enerzijds de drie Westelijke hoge commissarissen n Duitsland en anderzijds de Sowjet-opperbevelhebber in Duitsland, gene raal Tsjoeikow. Men verwacht dat het Westelijke antwoord op de Sowjet-nota zal in gaan op het voorstel om besprekin gen te beginnen, maar daaraan eni- 3e voorwaarden zal verbinden. Reu- .er verneemt, dat de Westelijke nogendheden allereerst willen weten welke omvang de Sowjets het natio nale Duitse leger willen geven, dat zij in het leven willen roepen. Ver der wensen zij opheldering over de Sow jet-opvatting hoe het nieuwe Duitsland verkiesbaar zal zijn voor het lidmaatschap der Verenigde Na ties. De Sowjets zouden ook moeten zeg gen of de voorwaarden, waarbij West- Duitsland vrijwel zijn onafhankelijk heid verkrijgt en bevrijd wordt van de bezetting, ook voor het verenigde Duitsland zullen gelden. De Westelij ke bondgenoten zouden er niet op staan dat de Sowjets terstond de com missie van onderzoek der Verenig de Naties in Oost-Duitsland zouden toelaten, ten bewijze van goede wil, voordat 't overleg begint. Een Westduitse autoriteit heeft verklaard, dat de ministers van Bui tenlandse Zaken van Engeland, Frankrijk en West-Duitsland van daag of morgen met de Amerikaanse ambassadeur in Frankrijk te Parijs bijeen zullen komen om het antwoord aan Moskou te bespreken. Deze con ferentie zal gelden als een bijeen komst van de vier ministers van Bui tenlandse Zakera. ben gevlogen, blijken het er niet le vend te hebben afgebracht. Vier van de vijf apen zijn omgekomen omdat de parachutes, waarmede zij auto matisch uit de raket weTden ge schoten, niet opengingen. De vijfde kwam wel behouden op de grond, maar stierf van de hitte in de woes tijn van New Mexico. Deze bijzonderheden vertelde een der leidende figuren bij de proef nemingen, dr. J. P. Henry, van de medische afdeling van het Ameri kaanse luchtvaartlaboratorium, op de basis Wright Patterson in Ohio. De proefneming had tot doel, de physieke en psychische gevolgen na te gaan van een vlucht naar zeer grote hoogte. De apen, die voor zy opstegen onder narcose waren gebracht, had den allerlei instrumenten aan hun lichaam bevestigd, waarmede pols slag, bloeddruk, hartactie en adem haling tijdens de vlucht werden op genomen. Deze gegevens werden onafgebroken langs radiografische weg naar de aarde geseind. Tussen de vijf apen- dartelde een aantal muizen vrij in de kop van de V-2 rond. Zij hebben de vlucht wel overleefd. Haar gedragingen tijdens de luchtreis werden automatisch gefilmd. Dr. Henry deelde nog mede, dat de belangstelling der vorsers voor al uitgaat naar de gedragingen van een levend wezen, wanneer het tij delijk „gewichtloos" is, d.w.z. wan neer het in een gebied komt, waar de aantrekkingskracht van de aarde niet meer werkt. Men heeft deze toe stand enige minuten lang kunnen nabootsen door van zeer grote hoog te een raket te laten vallen met een versnelling gelijk aan die van de zwaartekracht van de aarde. van een schrijven, dat 250 vooraan staande burgers van Columbia heb ben gericht aan de ambassadeur der Verenigde Staten van Columbia. In schrijven betreuren zij de ge welddaden, die tegen de Amerikaanse zendelingen worden gepleegd door een bepaalde groep van de bevol king, doch tevens de beledigende propaganda, die door sommige Ame rikaanse zendelingen wordt gebruikt bij him zendingswerk onder het bijna 100 Katholieke Columbiaanse volk. Van Protestantse zijde, vooral uit Amerika, spreekt men van deze in cidenten als van eon openlijke ver volging van het Protestantisme in Columbia. Uit dc brief blijkt echter, dat er geen sprake is van vervolging, doch wel van een primitieve reactie op bepaalde bekeringsmethoden der zendelingen. De ondertekenaars van de brief spreken als hun hoop uit, dat de zen delingen hun „beledigende manier van bekeringen maken" zullen stop pen, omdat anders het primitievere gedeelte van het Columbiaanse volk zijn verontwaardiging niet zal be dwingen, zoals dat ook bij genoemde incidenten het geval was. Het zal aan zijn verontwaardiging op hand tastelijke manier uiting blijven ge ven, ondanks dat zowel de Kerk als de burgerlijke autoriteiten iedere ge welddaad veroordelen. Bovengenoemde brief aan de Ame rikaanse ambassadeur werd bekend gemaakt een week nadat de „Evan gelische Federatie", een Protestantse groep te Bogota, een lijst had gepu bliceerd, waarin zij 23 gevallen had den aangeduid van vervolging van Protestanten. In een dezer gevallen werd een zendeling van de Adven tisten van de Zevende Dag neerge schoten, in een ander geval zou een zendeling door een lid van de bere den politie zijn mishandeld. Van de ruim 11 millioen Colum- bianen zijn er 10.500.000 Katholiek. De Katholieke Kerk is Staastkerk, doch de grondwet garandeert vrij heid van godsdienst. De baard maakt de wijze niet.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1952 | | pagina 1