Chinees „volksgericht" verbant
Nederlandse Missionarissen
Lisse krijgt nieuw Parochiecentrum
DE KERK - IN BASILIEKVORM -
IN BEGIN VAN ZOMER GEREED
PANIEK PER MICROFOON
ZATERDAG 23 FEBRUARI 1952
PE LEIDSE COURANT
DERDE BLAD PAGINA 2
De arbeiderswijk in het N.O.-deel
van Lisse zal geen saaie aaneenrij
ging worden van straatjes met woon
huizen. Reeds jaren geleden werd
in overleg met de stedebouwkundige
commissie van het bisdom besloten
om hier een parochie met een eigen
cenrtum te stichten. Op dit parochie
centrum te stichten. Op dit parochie-
van ons artikel op de eerste plaats
de aandacht vestigen. Want er wordt
dikwijls gezegd: „In Lisse wordt een
kerk gebouwd". En hoewel dit geen
onjuiste bewering is, zal het toch in
teressant zijn om te weten, dat het
onderhavige project veel meer om
vat dan alleen de bouw van een
kerk.
Het plan, om een parochiecentrum
te stichten, ontstond, toen de St.
Agatha-paroohie te groot werd. De
ruimte in de kerk was niet meer toe
reikend voor het aantal gelovigen en
ook de zielzorg maakte een split
sing van de parochie gewenst.
Men liet het oog toen vallen op
een terrein tussen de Oranjelaan en
een kort tevoren daar gegraven sin
gel, welk terrein oorspronkelijk be
stemd was voor de aanleg van een
park.
Uit stedebouwkundig oogpunt had
deze wijk van Lisse behoefte aan
een dominerend complex en zo
doende vond het plan, om hier een
parochiecentrum te stichten, vanzelf
bijval.
Het bouwplan, waarvan een ma
quette op deze pagina is afgebeeld,
omvat allereerst een kerk, vanwaar
een verbindingsgang, met sacristie
en zaal, loopt naar de pastorie.
Op de voorgrond komt een paro
chiehuis (die reeds afgebouwd is)
welke een verbinding zal krijgen
met de meisjesschool. Deze laatste
is voorlopig nog even toekomstmu
ziek, evenals het daarnaast gepro
jecteerde gymnastieklokaal en de
los van deze scholen liggende fröbel
school.
Afgescheiden kerkdomein.
Wanneer men dit project bekijkt,
valt het ogenblikkelijk op, dat het
kerkdomein een zeer zelfstandige
plaats in het parochiecentrum heeft.
Het ligt in de bedoeling een begren
zing te maken door een hoge haag
of muur met een dubbele rij bomen.
Hierdoor krijgt men de gelegenheid
om buiten processies te houden, zon
der in conflict te komen met de wet.
Het overschot van het kerkdomein
wil het kerkbestuur een goede
oude gewoonte in ere herstellend
bestemmen tot kerkhof. Er zijn ech
ter nog andere motieven, die hier
voor pleiten. De begrafenissen zul
len hierdoor in deze arbeidersbuurt
aanmerkelijk goedkoper worden,
omdat na de Requiemmis geen ver
voer meer nodig is. Voorts zal de
slechte veengrond men heeft voor
de kerk 13 meter moeten heien
door afgraving en aanvulling met
zandgrond aanmerkelijk verbeterd
worden.
Het kerkhof zal echter niet worden
opgehoogd.
De hoofdingang van de kerk, die
een zuilenrij heeft, zal te bereiken
z(jn vanaf het verlengde van de Nas-
saustraat. De beide zijgevels zullen
eveneens een portaal hebben, waar
van het rechter een aparte toegangs
weg zal hebben via de Oranjelaan.
Boven dit rechter zij portaal bevindt
zich de klokkestoel, die tengevol
ge van de noodzakelijke versobe
ring een toren moet vervangen.
Het bouwwerk wordt aan de bui
tenkant opgetrokken uit sterk ge
nuanceerde handvormsteen en het
dak van de middenbeuk krijgt blau
we pannen.
In de kerk.
Wanneer men de kex*k, welke
wordt toegewijd aan O.L. Vrouw van
Fatima, betreed, zal men getroffen
worden door de oude basiliekvorm,
die men voor de bouw gekozen
heeft. Het middenschip is hoog en de
zijbeuken laag. De beuken worden
gescheiden door twee zuilenrijen,
die in dit geval, door financiële om
standigheden, opgetrokken worden
uit beton. Het licht valt, evenals in
een basiliek, door de bovenramen,
welke zijn aangebracht in de over
gang van de hoge naar de lage beu
ken. De wanden zijn van kalkzand
steen, welke bewerkt wordt met
kalkspecie, maar zodanig, dat geen
egaal vlak wordt gevormd en de
stenen duidelijk zichtbaar blijven.
De middenbeuk krijgt een houten
cassettenplafond, vanwaar tien gro
te en twee kleine, kronen, welker
goede gevers zich nog niet hebben
gemeld, evenmin als van de glas in
lood ramen en de beschilderingen,
die o.a. in het gewelf van de abside
zullen worden aangebracht.
Voorlopig zal de kerk plaats bie
den aan 980 personen. Het aantal
plaatsen is echter voor uitbreiding
vatbaar en daarbij hebben de archi
tecten Barnhoorn en Paardekooper,
die dit sobere, maar uit architecto
nisch oogpunt fraaie gebouw ont
wierpen, er rekening mede gehou
den, dat de parochianen zo min mo
gelijk last mochten ondervinden van
de zuilen-
Mariakapel altijd open.
de kerk betreedt,
gehele breedte van het gebouw be
slaat en aan beide zijde wordt afge
sloten door een abside. Bovendien is
deze ruimte door twee glaswanden
met deuren in drieën verdeeld. Het
linker en rechter deel zijn ruime
tochtprtalen, welke aan de ene kant
een doopkapel en aan de andere kant
een Mariakapel mogelijk maken. De
middenruimte geeft verbinding met
de kerk en de inrichting is zo, dat
menals de kerk gesloten is toch
de Mariakapel kan bezoeken.
De kerk heeft een lengte van 42
meter en een breedte van 24 m. De
middenbeuk wordt afgesloten door
de grote abside, waarin het altaar
zal worden geplaatst, en daarvoor
is het priesterkoor, dat iets hoger
ligt dan de kerkvloer. De preekstoel
komt binnen het priesterkoor, dat af
gesloten wordt door de communie
bank. De preekstoel staat aan de
som van de kerk was ƒ350.000. maar
Evangeliekant. Aan weerszijden van
het priesterkoor komen de zij-alta
ren.
De sacristie ligt in de verbindings-
gang, welke naar de pastorie loopt.
Het laatste gedeelte van deze gang
is de zaal. In verband met de ge-
De bouw van de kerk vordert gestadig.
De pastorie zal plaats bieden voordeling 3300 parochianen zal hebben,
een pastoor, twee kapelaans en een terwijl de nieuwe parochie er met
assistent. I 2800 begint.
En tenslotte moeten we nog even Als de weersomstandigheden blij-
in de cijfers duiken. De aanneem- ven medewerken za± de kerk ver
met de inventaris e.d. medegerekend I moedelijk in begin Juli gereed zijn,
komen de totale stichtingskosten op zodat op 22 Augustus, het feest van
bouwennood is de bouwpastoor be- j ongeveer 475.000. De grond was 01. Vrouw van Fatima, de Bollen-
reid de zaal voorlopig af te staan ten 1 een geschenk var de moederkerk streek weer een Mariakerk kan be
komt men in een voorbouw, die de behoeve van het fröbelonderwijs, van St. Agatha, die bij de nieuwe in-1 zitten.
Geen sterk verhaal.
„Ik heb niets te vertellen," begint
pater J. Siegers weinig hoopgevend.
We treffen hem aan tussen zijn fa
milie en vrienden en deze hebben al
blijkbaar eerder pogingen in het
werk gesteld met ontmoedigend re
sultaat, want niemand voelt zich ge
roepen te protesteren. Wanneer we
echter blijven aandringen, zegt hij
ten slotte: „Nu goed, ik zal j vertel
len, wat ik meegemaakt heb, maar
als je een gekruid verhaal zoekt,
kun je beter een missieblaadje van
een halve eeuw geleden nemen, daar
staan veel sterkere staaltjes in!"
In April 1947 arriveerde pater
Siegers in China en trots alle voor
bereidende studies hier in Holland,
moest hij nog ruim een jaar „accli
matiseren", iets dat later vooral
met het oog op de taal geen over
bodige luxe bleek. Het was October
1948 toen pater Siegers een aanstel
ling kreeg als kapelaan in een klein
plaatsje ongeveer 2000 km van Pe
king verwijderd en 1500 km het bin
nenland in.
Geen bevrijdingssymptomen.
Alhoewel dit gebied in Februari
1949 officieel door de communisten
„bevrijd" werd, was de afgelegen
heid van zijn post waar pater
Siegers met 2 Europese en 1 Chinese
priester samenwerkte er oorzaak
van, dat men daar lange tijd niets
van het communisme merkte. De
missionarissen werkten daar gewoon
door: zij verkondigden Gods woord,
speelden voor dokter, gaven onder
wijs en adviseerden de bevolking bij
velerlei problemen, zoals dat door
alle eeuwen heen reeds de taak van
een missionaris is geweest. Practisch
tot eind 1950 werkten zij ongestoord.
De missiestatie floreerde vrij goed,
want ongeveer 17 van de bavol-
king was katholiek en naar mate de
„rode bevrijding" meer merkbaar
werd, werd de parochie godsdiensti
ge!*. In Mei 1950 zag pater Siegers nog
kans om in een plaatsje, 15 km. van
de hoofdstatie verwijderd, een nieuw
kerkje te bouwen- en Kerstnacht
1950, toen de eerste communistische
acties gevoerd waren, was het kerkje
tot de laatste plaats bezet; de staan
plaatsen inbegrepen.
De bevrijding breekt baan.
Even voor Kerstmis verscheen in
het dorpje van pater Siegers de eer
ste bevrijdingsheraut. Een in 'n goor
blauw kieltje gestoken kereltje
Maquette van het nieuwe parochiecentrum te Lisse.
Pater Siegers met de burgemeester
van zijn dorpje voor de communis
tische bezetting.
dat van de bevolking de niet bijster
vleiende naam „Kanjou" (droge vod
den) kreeg hield een redevoering
over vrijheid en gelijkheid en de be
volking luisterde met de ondoor
grondelijke blik van de Oosterling.
Dit totale gebrek aan enthousiasme
maakte het ventje onzeker en op ze
kere morgen was hij met de noor-
derzon vertrokken. Zijn optreden
had echter een zeer onverwacht ge
volg, want na zjjn vertrek werden
er allerwegen onder het mom van
„patriotten" roverbenden gevormd,
die van de weerloze burgerbevolking
en van de aanwezige blanken hun
tol eisten. Overbodig op te mex*ken,
dat zij met patriotten evenveel ge
meen hadden, als het communisme'
met de wil des volks.
De koffer van de grote geest.
De benden traden zeer driest op
Zo werd pater Siegers op een nacht
gewekt door een dozijn gewapende
rovers, die zijn eigendommen opeis
ten. Door te verklaren, dat zijn mis-
koffer van „De Grote Geest" was
iets, dat zij klaarblijkelijk niet be
grepen en alleen maar erg griezelig
vonden wist hij deze te redden.
Vrijwillige vergaderingen.
Begin 1951 werd de communisti
sche invloed in het gebied van pater
Siegers eerst goed merkbaar. Com
munisten uit de grote steden nodig
den de burgerbevolking, mannen zo
wel als vrouwen en kinderen, vrien
delijk uit, vrijwillig de partijverga
deringen bij te wonen, die soms hele
dagen duurden en met de regelmaat
van de klok belegd werden. Wie niet
kwam moest een boete betalen, die
gelijk stond met veertien dagen leef
tocht. De burgerbevolking bezat haar
ziel in lijdzaamheid en slechts een
enkeling maakte van de „rondvraag"
gebruik. Na veel vergaderingen had
den de communisten echter wel een
paar mannen ontdekt, die voor veel
geld, goede woorden en schone be
loften „idealist" wilden worden en
deze kwamen nu als candidaat voor
de volksverkiezing uit de bus.
Volksvertegenwoordigers.
Natuurlijk waren alle oude amb
tenaren vijanden van (het volk en
als zodanig ongeschikt voor hun
functie. De bovengenoemde idealis
ten zouden nu hun plaatsen gaan in
nemen, nadat ze eerst vrijwillig door
het volk gekozen waren. Wanneer
nu het volk in het begin met deze
vrijheid geen raad wist, zich daardoor
voortdurend vergiste en op de ver
keerde persoon stemde, dan stond
'ër een onvermoeide persoon klaar,
om de bevolking op haar dwaling te
wijzen en haar door over stemmen
de kans te geven de gemaakte fout
te herstelen. Hoe dom kan echter
een volk zijn; niet zelden gebeurde
het, dat tot diep in de nacht steeds
maar weer overgestemd moest wor
den, daar het volk zich bleef vergis
sen. Ten slotte kreeg men honger en
was zelfs aan het Chinese geduld een
einde gekomen; de voorgestelde can
didaat werd gekozen en per expres
se opgestuurd naar een vormings
centrum.
De Drie Zelfstandigheden Club.
Zes weken later was de volksver
tegenwoordiger al weer terug en als
burgemeester of gemeente-ontvanger
bracht hij het volk op de hoogte met
tiet nieuwe programma, dat hij tij
dens zijn vorming bestudeerd had:
,De Drie Zelfstandigheden Club" be
vatte de volgende punten:
Eigen bestuur van de kerk, zonder
buitenlandse inmenging.
Eigen financiering.
Eigen geloofsverkondiging.
De bevolking werd niet enthousiast
en begon een tegenactie, onder de
naam Legio Max'iae, een godsdiensti
ge stroming door leken gevoerd on
der supervisie van de intexmuntius.
In April 1951 kwamen vanuit Peking
hevige aanvallen op de Legio Ma-
riae en in October werd zij verboden
en de internuntius uitgewezen.
Een rustige zomer.
Om zich door hun anticlericale
houding niet te impopulair bij de be
volking te maken, voerden de com
munisten in de zomermaanden van
1951 verschillende maatregelen op
soc. ec. gebied in, die door de bevol
king met enthousiasme begroet wer
den. Zo werd het groot gx*ondbezit
onteigend en verdeeld naar verhou
ding van het aantal gezinsleden, ter
wijl krachtig opgetreden werd tegen
het bendewezen. De zomermaanden
stonden verder in het teken van de
arbeid. Ieder werkte mee op het
land, tot de bisschop en de klooster
zustertjes toe. Pater Siegers, die als
stedeling niet zo heel veel verstand
van agrarische arbeid had, liet zich
eerst voorlichten door een Chinees,
daar hy niet goed wist, wat hij weg
moest schoffelen en wat moest blij
ven staan. Hij verklaart nu, dat hij
alles in de puntjes weet en best als
Chinese boer zijn kostje zou kunnen
verdienen.
„Pater, we komen u straks
uitschelden."
De wintermaanden waren weer
voor de „bevrijding". Systematisch
werd het volk onder dwang gebracht.
Iedereen, die bevriend was met een
blanke werd als een slecht vader
lander gebrandmerkt en dit bracht
dermate onaangename consequenties
met zich mee, dat de blanke spoedig
geheel alleen stond. Op 29 en 30 De
cember j.l. begon de grote aanval.
In het dorpje, waar pater Siegers
missionaris was, werd de bevolking
opgetrommeld om deel te nemen aan
zijn arrestatie. Enige getrouwexi
kwamen hem waarschuwen: „We
moeten straks verrader en vijand
schreeuwen tegen U; we kunnen er
ook niets aan doen...." Zo kwam
het volk dan in spontane woede zich
verzetten tegen de Westerse imperia
list Siegers. Het was zonder meer
duidelijk, dat hij een uitbuiter, ver
rader en spion was en verder alles,
wat de communistische regisseur nog
meer te binnen schoot.
De vijanden van het volk.
Pater Siegers werd gearresteerd
en vertrok te voet naar het 30 km
verder gelegen departement. Hij
mocht zijn bezittingen meenemen...
als hij ze ten minste op zijn rug kon
dragen. De bewakers, hoewel brutaal
en honds als er Chinezen bij waren,
waren niet ongeschikt, wanneer zij zien geven.'
In het begin van de maand verscheen er in de kranten een klein
berichtje waarin werd verteld, dat enige Nederlandse missionarissen
uit China op terugreis naar het vaderland waren. Velen zullen het
berichtje gelezen hebben, zoals men de koppen leest boven de arti
kelen van vergaderingen der V. N. of het Koreaanse front. Zij zul
len wellicht even gedacht hebben aan de vele verhalen, die zij in de
loop der tijden over deze strijders op de voorposten van de strij
dende kerk hebben gehoord. Maar volkomen natuurlijk zijn zij even
later weer opgenomen geworden in de zorgen van het dagelijkse
leven en werd China met zijn momenteel zo zwaar beproefde be
volking naar het achterkamertje van het onderbewustzijn gedrongen.
Voor ons werd dit berichtje echter aanleiding, om een van deze mis
sionarissen bij zijn aankomst in Nederland op te zoeken. Gisteren
hebben wij enige uren doorgebracht in het romantisch gelegen mis
siehuis „Sparrendaal" bij Vught, waar een missionaris, die begon
met te verklaren, dat hij „niks te vertellen heeft", ons na enig aan
dringen zo het een en ander van zyn belevenissen in het door de
communisten bezette China vertelde. Het is geen kleurrijk verhaal
geworden, waarin het bruisende martelarenbloed het zichtbare zaad
vormde voor nieuwe Christenenzijn verhaal geeft een inzicht
in het door de duivel geïnspireerde systeem, dat waar het enigs
zins kan zonder bloedvergieten poogt de Kerk van Christus uit
te schakelen. De missionarissen zijn zoals altijd ogenschijnlijk
de verliezers van de eerste ronde. Maar de blijmoedigheid, waarmede
zy dit eerste verlies aanvaarden versterkt onze zekerheid, dat ook de
huidige strijd uiteindelijk door Christus' Kerk gewonnen zal worden.
met de blanken alleen waren. Een
commandant vertelde pater Siegers
zelfs in een vertrouwelijke bui, dat
hij wel wist, dat pater Siegers een
goed mens was. „Maar we hebben in
dit gebied nu eenmaal geen andere
Europeaan en we moeten het volk
toch hun vijanden laten zien." Het
gevangenisleven was niet zwaar.
Wel werden de gevangenen practisch
aan de lopende band ondervraagd
door de Kong-Ngai-Kui (een soort
Gestapo) maar de behandeling en
het voedsel waren goed te noemen.
Het volk vonnist.
De rechtspraak, een zogenaamd
volksgericht, was het einde van het
verblijf in het departement. Duizen
den mensen werden bijeengejaagd,
om de voorstelling bij te wonen en
hier gaven de communisten blijk
over psychologische strijdmiddelen
te beschikken. Daar het uiterst on
verstandig zou zijn geweest, het ka
tholieke geloof, dat in die streken
zoveel goeds gebracht heeft, aan te
vallen, begon de openbare aankla
ger met te verklaren, dat de katho
lieke kerk een pracht instelling is,
een organisatie, waar de communis
ten jaloers op zijn„maar" zo
vervolgde hij, „de man, die je hier
voor je ziet, is geen priester. Hij is
gestuurd door de imperialistische
Amerikaans-Britse spionnage dienst
en hij is hier om jullie aan moorde
naars en slavendrijvers over te leve
ren." Het vonnis viel en pater Sie
gers werd veroordeeld, om ogenblik
kelijk China te verlaten.
De weg naar vrijheid.
De weg, die afgelegd moest wor
den om uit de macht der communis
ten te geraken, vormt feitelijk een
verhaal op zich. Trouw geëscorteerd
door twee gewapende soldaten be
gon pater Siegers een tocht te voet,
per fiets, op ezelskarretjes en ten
slotte per trein door de binnenlan
den van China. Onderweg sloten zich
andere uitgewezen missionarissen bij
hem aan, o.m. de zoon van de Belgi
sche kabinetschef, wiens foto giste
ren in ons blad gepubliceerd is. Don
derdag 25 Januari bereikte 't groep
je Peking, waar een Engels vracht
schip hen naar het vrije Hongkong
bracht.
Hierna ging alles erg vlug. Een
paar dagen na aankomst in Hong
kong vertrok pater Siegers met een
Noors schip naar Europa en arriveer
de 11 Februari te Rome. Daar is hij
op audiëntie geweest bij de Paus en
Donderdag j.l. kwam hij via Brussel
in Nederland aan. Met twaalf koffers
missiebenodigdheden is hij naar Chi
na vertrokken en met een vuil pak
en een klein handkoffertje toiletarti
kelen is hij teruggekomen. Trots alle
verzekeringen, dat hij alles in Hong
kong terug zou vinden, hebben de
communisten al zijn bagage achter
gehouden; iets, waarover hij zich al
bij voorbaat geen illusies gemaakt
had.
„Wat zijn uw plannen voor de
naaste toekomst?" vroegen wij.
Pater Siegers lacht eens: „De
overste maakt plannen voor me.
Misschien wordt ik weer spoedig uit
gezonden naar een ander missiege
bied, misschien krijg ik tijdelijk hier
een opdracht in Holland."
Tijdens het gesprek zijn er nog an
dere missionarissen binnengekomen,
allemaal vluchtelingen uit China.
We kunnen niet vinden dat één van
hen bijzonder ter neergeslagen is.
Met het benijdenswaardige rotsvaste
vertrouwen op de almacht en de
voorzienigheid van God, kijken zij
de toekomst in: „China is een pracht
land en de bevolking is er beter dan
in menig Westers land. Laat China
momenteel onderdrukt zijn, de toe
komst zal in China zeer zeker een
grote bloei van het Christendom te
Bij K. B. is posthuum het
bronzen kruis toegekend
aan de soldaat-parachutist
T. Bachenheimer van het
Amerikaanse leger. Deze
hoge dapperheidsonder
scheiding zal worden uit
gereikt aan de weduwe
van deze Amerikaanse pa
rachutist. die thans woon-
Een „huzarenstreek", die
40 Duitsers op de vlucht joeg
scheiding heeft hij zich
op gedurfde wijze naar
Nijmegen begeven, waar
hij in de omgeving van het
ir, station de opzichter der
achtig is te Fullerton xn Nederlandse Spoorwegen,
Californië.
Bachenheimer, destijds
ingedeeld bij de 82ste
Amerikaanse luchtlan
dingsdivisie. is op 17 Sep-
de heer Van Hedel ont
moette. Zij besloten met
zijn tweeën een aanval te
doen op de 40 man sterke
Duitse bezetting van het
eten wisten zij op het
tweede perron van het sta- -
tion te komen. De heer ruime tijd bezet
Van Hedel, zelf res. eerste
luitenant in het K.L.,
slaagde er in de geluids-
versterker in te schakelen, op het station legden. De
middellijke overgave" was
de eis van dit vermetele
tweetal, Een paniek
maakte zich meester van
de Duitsers. Zij lieten hun-
maaltijd in de steek en
kozen allen het hazenpad.
De AmerikaansNeder
landse combinatie heeft
het Nijmeegse station ge
ruime tijd bezet gehou
den, doch heeft zich later
moeten terugtrekken, toen
de Duitsers artillerievuur
tember 1944 nabij Grave station,
afgesprongen. Volgens de Onopgemerkt de Duit.
motivering van de onder- sers waren juist aan het
Terwijl soldaat Bachen- heer Van Hedel is voor
heimer bij de microfoon de deze „huzarenstreek' on
ene roffel na de ander af- derscheiden met de Bron-
vuurde uit zijn automatisch zen Leeuw". De soldaat
vuurwapen, sprak de heer Bachenheimer is bii latere
Van Hedel vxa de micro- gevechtshandelingen ge-
foon de Duitsers toe. „On- sneuveld.
