S)e £eid6eSoii4cmt
Atlantische Raad te Lissabon bijeen
Met z'n veertienen
in Lissabon
POLITIEK SPEL
Plannen voor Europa's defensie
Dit jaar 25 divisies voor Europa
Cla&i£^eng.ing. aan zaliye 9Uua X
De geachte afgevaardigde van
ander
een
Besprekingen Truman-Churchill
daiCayöManiunent te Vlhóinyen
JCavceCtje
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
DONDERDAG 21 FEBRUARI 1952
43ste JAARGANG
No. 12517
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
ÏJET weinige succes, dat de nieu-
**we minister van Binnenlandse
Zaken heeft behaald met de voor
stellen der regering tot Grondwets
herziening wij hebben het in ons
vorig artikel reeds terloops te ken
nen gegeven is niet alleen een ge
volg geweest van bepaalde tegen
standen tegen bepaalde voorstellen,
maar veel meer een gevolg van de
politieke schaduwen, welke de ko
mende verkiezingen als alle belang
rijke gebeurtenissen nu eenmaal
vooruit werpen.
Het verwerpen van het eerste
voorstel tot verandering van de pro
cedure der Grondwetswijziging door
middel van een Grondwetskamer
was een gevolg van bepaalde tegen
standen bij de P. v. d. A., die voor
deze vorm nu eenmaal niets voelde
en via een amendement had ge
poogd deze tegenstand weg te ne
men.
Anders stond het echter met het
tegenstemmen van de heer Oud en
diens WD-fractie tegen het tweede
voorstel tot wijziging van de Grond
wet.
XXX
RilEN dient de situatie goed te be-
zien. Na de dood van minister
van Maarseveen, die men bij de be
handeling van deze ontwerpen maar
node mist, heeft men professor Beel
naar Den Haag gehaald. De reden
daartoe was niet moeilijk te raden.
Professor Beel was lid van de
Grondwetscommissie geweest, hij
kende dus de materie. Maar het
overlijden van Van Maarseveen
wierp ook reeds zijn schaduwen
vooruit op de komende verkiezin
gen. Stel immers 't geval, dat Prof.
Romme na de verkiezingen opnieuw
een kabinet zou moeten formeren
en zelfs minister-president zou wor
den, dan zou er tevens in de per
soon van dr. Beel een waardige op
volger van professor Romme als
fractievoorzitter zijn gevonden. Pro
fessor Beel had de politiek echter
reeds vaarwel gezegd en was zelfs
reeds van Wassenaar naar Nijmegen
verhuisd om zich geheel "aan de we
tenschap te wijden.
Kon men hem nu bewegen voor de
Grondwetsherziening het ambt van
minister van Binnenlandse Zaken
opnieuw te aanvaarden dan zou te
vens straks de tweede moeilijkheid
hoogstwaarschijnlijk zijn opgelost.
Dat wist de heer Oud natuurlijk
ook en nu kwam onmiddellijk bij
de behandeling van het tweede voor
stel tot Grondwetswijziging de poli
tiek om de hoek kijken. Dit voorstel
ging over de overgang naar de nieu
we rechtsorde in verband met de ge
wijzigde toestand in betrekking tot
Indonesië. Ook dit voorstel was voor
af in de Staatscourant behandeld,
waarvan ook de heer -Oud deel uit
maakte. Men weet, dat bij ver
schillende andere ontwerpen min
derheidsrapporten van een aantal
leden dier commissie waren inge
diend. Dat was bij dit ontwerp niet
het geval geweest en nu begon de
heer Oud in de Tweede Kamer op
eens bezwaren tegen dit voorstel te
formuleren. Bezwaren,, welke hem
noopten zijn stem aan dii voorstel
te onthouden. Minister Beel verweet
hem daarop, dat hij in de Staats
commissie een andere houding had
aangenomen en zelfs geen minder-
neidsnota had ingediend. De heer
Oud had hierop niets anders dan het
zwakker argument, dat hij niet bij
alle zittingen aanwezig was geweest
en dat ook de beste Homerus wel
eens slaapt.
XXX
C*EN zwakke verdediging, die wel
duielijk aantoont, dat hier ande
re motieven achter schuil gingen dan
louter juridische en met de Grond
wet verweven motieven Men kan
van de heer Ooud, een zo gerouti
neerd en doorgewinterd politicus,
toch moeilijk aannemen, dat hij een
belangrijk stuk zou tekenen met zijn
naam, indien hij het met de inhoud
daarvan, niet geheel eens zou zijn.
Waarom, toonde de heer Oud zich
dan nu opeens een tegenstander na
in de Staatscommissie geen bezwa
ren hiertegen te hebben gehad? Men
kan dit moeilijk anders zien dan
met het gezicht op de komende ver
kiezingen. Men kan nu immers reeds
veilig aannemen, dat de gehele
Grondwetsherziening op een échèc
voor de regering i.e. voor minister
Beel zal uitlopen nu de beide be
langrijkste wijzigingen niet zullen
doorgaan. Want het voorstel betref
fende de overgang naar de nieuwe
rechtsorde behaalde in eerste lezing
v/el de vereiste meerderheid van de
helft, maar het staat nu reeds wel
vast, dat zonder de steun van de
WD de vereiste meerdereid van
tweederden in tweede lezing niet
zal worden bereikt. Dat dit de po
litieke positie van minister Beel, zo
oppervlakkig gezien, niet heeft ver
sterkt kan men wel aannemen. Was
dat soms de bedoeling van de heer
Oud? Bovendien heeft de heer Oud
tegenover zijn partij iets goed te ma
ken inzake de gevoerde Indonesi
sche politiek der laatste jaren en hjj
zal in de verkiezingscampagne ar
gumenten nodig hebben om te kun
nen aantonen, dat de WD inzake In
donesië heeft gedaan wat zij kon.
Dan kan ook dit argument voor niet
ter zake kundige kiezers dienen.
Hier is dus een niet objectieve be
oordeling van de Grondwetswyzi-
Ministers van .veertien West-Europese landen, die bij de Noord-Atlantische
Verdragsorganisatie zijn aangesloten, zijn gisteren in de Portugese hoofdstad
samengekomen om nieuwe plannen te smeden voor de opbouw van de
Westerse defensie en voor de rol, welke West-Duitsland daarin zal vei vul
len. De Canadese minister van Buitenlandse Zaken, Lester Pearson, ver
tolkte als voorzitter van de Atlantische ministerraad de gevoelens van de
conferentie door in zijn openingsrede te waarschuwen, dat de deelnemers
tegenover een politieke, militaire en geestelijke bedreiging stonden, die
geen ven hen alleen zou kunnen weerstaan.
De ministers van Buitenlandse Za
ken, Financiën en Defensie van de
veertien landen Griekenland en
Turkije waren voor de eerste maal
vertegenwoordigd kwamen sa
men in het gebouw van de Portuge
se Nationale Vergadering te Lissa
bon voor de negende zitting van de
ministerraad der NAVO. Na de open
bare vergadering trokken de minis
ters zich terug in commissi es om
achter gesloten deuren het Atlanti
sche beleid tegenover het commu
nisme in ogenschouw te nemen, nieu
we militaire plannen voor de komen
de drie jaar te bespreken en de be
slissingen te vernemen, welke de
besprekingen van de „Grote Drie"
met bondskanselier dr. Adenauer de
ze week te Londen opgeleverd heb
ben.
In Londense diplomatieke kringen
overheerst de mening, dat het over
leg ten aanzien van de deelneming
van West-Duitsland aan de Europese
Defensie Gemeenschap een zeer be
perkt resultaat heeft geboekt. Het
verluidt, dat de ministers het belang
rijkste politieke vraagstuk van het
Duitse verlangen om lid van de NA
VO te worden en het Franse verzet
daartegen, niet hebben aangeroerd.
Ondanks de gedeeltelijke resultaten
waren de ministers echter opgelucht,
dat het denkbeeld van het Europese
leger geen schipbreuk had geleden.
De afgevaardigden in Lissabon zijn
volgens Reuter bevangen door de
gedachte, dat hun beslissingen de ge
hele toekomst van de NAVO zullen
raken. Zij menen, dat een misluk
king om de Frans-Duitse geschillen
over het Europese leger en de nieuwe
internationale positie van West-
Duitsland te regelen, een ramp kan
betekenen voor de defensieplannen
voor West-Europa.
De Portugese minister van Buiten
landse Zaken, Paulo Cunba, die de
zitting opende, stelde een ander
vraagstuk op de achtergrond in het
licht: het aandeel van Spanje in de
Westerse defensie. Hij noemde het
Atoomexplosies
boven Argentinië?
Volgens het te Santiago verschij
nende blad „Ultimas Noticias" heeft
de bemanning van een toestel der
Chileense luchtmacht bij de Argen
tijnse grens twee ontploffingen
waargenomen, „die de zelfde ver
schijnselen vertoonden als atoom
ontploffingen".
De bemanning zag eerst een rook
zuil van ongeveer twintig meter
omtrek, waarop zich de kenmerken
de gekleurde paddestoel vormde.
Onmiddellijk daarna zag de beman
ning even verder hetzelfde ver
schijnsel. De ontploffingen werden
waargenomen op een afstand van
ongeveer tien kilometer van het toe
stel, dat zich op een hoogte van on
geveer drieduizend meter bevond.
DE GEBROKEN TANKBOOT
Woensdag is een sleepboot er in
geslaagd een lijn over te brengen
naar het achterstuk van de Ameri
kaanse tankboot „Fort Mercer", die
Maandag ter hoogte van kaap Cod
(Massachusetts) in tweeën is ge
broken. Er zijn geneesmiddelen voor
twee leden der bemanning overge
bracht, die ziek zijn. Eén van hen
heeft longontsteking.
Men poogt thans het achterstuk
naar Block Island te slepen.
Ons zenuwstelsel
Na meer dan drie jaar werken is
men er in de afdeling voor cellen-
onderzoek van „Det Karolinska In-
stitutet" te Stockholm in geslaagd de
allerkleinste details te ontdekken en
af te beelden van het zenuwstelsel
in het ruggemerg. Een belangrijk
aandeel in dit werk heeft de Vene
zolaanse culturele attaché in Stock
holm, de 28-jarige profesor Fernan-
des Moran gehad. Sinds 1949 heeft
Mo ran in Zweden wetenschappelij
ke arbeid verricht.
Alleen al de voorlopige resultaten,
zo schrijft „Svenska Dagbladet",
zullen naar het zich laat aanzien, een
belangrijke grondslag leggen voor
voortgezette onderzoeking naar vi
rus-ziekten, die het zenuwstelstel
aantasten, wellicht in de eerste plaats
naar kinderverlamming.
Dank zij de geraffineerde hulpmid
delen van de moderne techniek is
professor Moran er als eerste in ge
slaagd aan te tonen, dat het rugge
merg zulke fijne vezeltjes bevat, dat
ze zelfs met een licht-microscoop niet
zichtbaar zijn te maken. Vijfduizend
van de allerfijnste vezeltjes zouden
op een speldekop kunnen.
Van het sneeuwfront
De Joegoslavische autoriteiten
ihebben in het gebied van Tolmin de
ontruiming bevolen van twintig dor
pen, daar het gevaar van lawines
toeneemt.
Ten Noorden van Tolmin heerst in
sommige dorpen voedseltekort. Ziek
ten dreigen, omdat de bevolking de
verrotte lijken van door de sneeuw
omgekomen vee verorbert
Bij Gorica is de electriciteitslei-
ding, die geheel Istrië van stroom
voorziet, op twee plaatsen gebroken.
In sommige delen van Oostenrijk
zet de sneeuwval voort. Weer deskun
digen verwachten, dat het gevaar
van lawines bij het stijgen van de
temperatuur groter wordt. Op som
mige plaatsen in Tirol ligt de sneeuw
2.75 meter hoog, doch de ir/eeste we
gen zijn begaanbaar gemaakt.
Neder-Oostenrijk heeft nog het
meeste van de sneeuw te lijden. De
meeste wegen zijn onbegaanbaar en
vele dorpen zijn reeds dagenlang niet
meer bevoorraad.
In Kaernten is de noodtoestand
opgeheven. Het weg- en spoorweg
verkeer is weer normaal. Te Wenen
dooit het en de straten zijn modderig.
In België ligt de sneeuw op som
mige plaatsen zestig tot tachtig cen
timeter hoog. Aan het vee is veel
schade berokkend. Veel dode herten
worden aangetroffen.
een „strategische dwaasheid", dat
Spanje niet in het Westerse defen
siestelsel was opgenomen.
DIT JAAR 25 DIVISIES.
Nauwelijks was de zitting begon
nen of de minsters kregen het drin
gende verzoek militaire plannen
goed te keuren, die naar Reuter ver
neemt, dit jaar voorzien in 25 divi
sies landstrijdkrachten voor Europa.
Averell Harriman, die een rapport
over de militaire doelen indiende,
drong tevens aan op een grotere pro
ductie van kolen en staal, hogere
productiviteit en voller gebruik van
de beschikbare werkkracht.
Expeditie moest de
vlucht nemen
Een Amerikaanse acheologische ex
peditie onder leiding van Wendell
Philips, die op onderzoek was uitge
togen naar Mareb, de oude hoofdstad
van de koningin van Saba, heeft haar
plannen in duigen zien vallen door
dat zij hals over de kop op de vlucht
moest slaan voor een aanval van Je-
menietische stammen. Een uitrusting
ter waarde van ongeveer twintigdui
zend dollar heeft men daarbij achter
moeten laten.
Philips heeft koning Hamed van
Jemen, met wiens toestemming de
expeditie ondernomen was, in een
schrijven medegedeeld, dat de ruïnes
van Mareb tot de prachtigste archeo
logische schatten gerekend moeten
worden. De „tempel van- Bilkis" met
name zou zijns gelijke niet hebben
in de wereld. Men was reeds goed
deels met de opgraving gevorderd,
toen men het werk in de steek moest
laten. „Indien uwe majesteit niet tus
senbeide komt, aldus schrijft Phi
lips, zal dit meesterwerk van de be
schaving van Saba aan algehele ver
woesting ten prooi vallen".
Zo stemt men in Libye
Deze week zijn in Libye de eerste
verkiezingen gehouden in de pas op
gerichte staat\ waarbij 400.000, veelal
ongeletterde kiezers, hun stem moes
ten uitbrengen op 141 candidaten
voor 55 zetels van de eerste Kamer
van Afgevaardigden van het konink
rijk.
Door de ongeletterdheid van het
merendeel der kiezers was het in de
meeste stemmingscentra noodzakelijk
de stemming in het openbaar en niet
in het geheim te houden. De kiezers
verklaarden met luide stem, aan wel
ke candidaat zij de voorkeur gaven,
hetgeen door het stembureau werd
geregistreerd.,
Ook leiden deze eerste verkiezin
gen tot gewelddadigheden, waarbij
gisteren één Libyer om het leven
kwam. Zestig anderen moesten na de
vechtpartijen naar het ziekenhuis
worden vervoerd met min of meer
ernstige verwondingen.
De uitslagen der verkiezingen zul
len eerst over verscheidene dagen be
kend worden gemaakt.
In de processie, waarmee het stoffelijk overschot van de zalige Pius X naar
zijn definitieve rustplaats is overgebracht, droeg kardinaal Tedeschini een
schrijn met relieken van de gezaligde Paus.
Getrouwd met zijn
eigen „weduwe"
De uiterst rechtse afgevaardigde
in de Westduitse Bondsdag, die tot
dusver opgetreden is onder de naam
dr. Franz Richter is Woensdag ge
arresteerd. Dr. Ehlers, voorzitter
van de Bondsdag, heeft de plenaire
vergadering medegedeeld, dat Rich
ter" waarschijnlijk een valse naam
is en dat de titel doctor eveneens
ten onrechte gevoerd schijnt te zijn.
De ware naam van „Richter" zou
zijn Fritz Roesier. Hij zou vroeger
„Gauhauptstellenleiter" van de N.
S.D.A.P. in Saksen geweest zijn.
De parlementaire onschendbaar
heid van Roesier was tevoren door
de betrokken commissie opgeheven.
De arrestant werd door een kelder
raam uit het parlementsgebouw naar
buiten gewerkt en aan de buiten
wachtende politie overgeleverd.
Geen bindende afspraken
Het Amerikaanse ministerie van
buitenlandse zaken heeft het Huis
van Afgevaardigden Woensdag ver
zekerd, dat bij de in Januari j.l. tus
sen president Truman en premier
Churchill gevoerde besprekingen
„geen geheime overeenkomsten zijn
gesloten, terwijl evenmin bindende
beslissingen werden genomen".
ging in het geding geweest, maar een
brok verkiezingspropaganda ten kos
te nog wel van de regering en haar
minister van Binnenlandse Zaken.
En dit valt maar moeilijk als be
hoorlijk te kwalificeren.
Op de langdingsplaats van het Britse Commando no. 4 aan de Oranjedijl
te Vlissingen komt een' oorlogsmonument te staan, voorstellende een aan
vallende commando-soldaat, dat 31 Mei a.s. onthuld zal worden. De ontwer
per van het monument, de beeldhouwer Titus Leeser, uit Ommen, werkt in
zijn atelier aan de voltooiing van het beeld.
H^t Huis van Afgevaardigden
heeft daar echter geen genoegen
mee genomen en een motie aange
nomen, waarin de minister van bui
tenlandse zaken Acheson wordt op
gedragen „het Huis volledig in te
lichten over alle overeenkomsten,
verbintenissen of afspraken, welke
mogelijk tussen president Truman en
minister-president Churchill zijn ge
maakt en eventueel hetzij het lege
ren van nog meer Amerikaanse troe
pen in het buitenland met zich zou
den kunnen brengen, of de Verenig
de Staten in een buitenlandse oor
log zouden kunnen verwikkelen".
VERKLARING VAN TRUMAN.
President Truman heeft naar aan
leiding van een vraag op zijn pers
conferentie gedaan, later verklaard,
dat hij zich tegenover Engeland niet
had verplicht Amerikaanse troepen
naar welke plaats ter wereld ook te
zenden.
De toekomstige status
van Saarland
De Frans-Westduitse besprekingen
over het Saarland, welke deze week
te Londen zijn gevoerd, vormden
slechts een uitwisseling van gedach
ten, er werden geen besluiten geno
men, aldus een woordvoerder van
het Franse ministerie van buiten
landse zaken. Frankrijk is bereid
suggesties te bestuderen, dat Saar
land federaal Europees grondgebied
wordt, wanneer eenmaal supranatio
nale Europese instellingen zjjn opge
richt, aldus de woordvoerder. Saar-
bruecken zou bijvoorbeeld het hoofd
kwartier van de staal- en steenkool
gemeenschap kunnen worden. De
woordvoerder voegde er echter aan
toe, dat Saarland economisch met
Frankrijk verbonden zou moeten
blijven en politiek gescheiden van
Duitsland, wélke zijn toekomstige
status zou zijn.
In de Duitse „Who's Who" staat
„Richter" vermeld als voormalig
onderwijzer in Tsjechoslo waaks Su-
detenland. Volgens de openbare
aanklager Franz Druegh berusten
deze gegevens evenwel niet op
waarheid.
Heinrich Ritzel, voorzitter van de
immuniteitscommissie van de Bonds
dag, heeft de beschuldigingen tegen
„Richter" voorgelezen. Hem wordt
o.m. het zich verschuilen onder een
valse naam, meineed en het onwet
tig uitoefenen van een functie ten
laste gelegd. „Richter" zou voorts in
1946 te Luthe. bij Hannover, met
zijn eigen vrouw in het huwelijk
getreden zijn. Zij zouden in hetzelf
de jaar reeds in Bad Gottleuba in
Saksen in de echt verbonden zijn.
„Richter" had 'onder ede getuigd,
dat hij vrijgezel was en geen kinde
ren had en getuige geweest was
van het sneuvelen van kapitein
Fritz Roesier, wiens „weduwe" hij
wilde huwen. Hij zou zijn eigen kin
deren als stiefkinderen aangeno
men hebben. Ritzel verklaarde ver
der, dat „Richter" onder ede had
verklaard zijn loopbaan als leraar
op een middelbare school in Neder-
Saksen begonnen zijn. Tijdens het
nazibewind was hij „Gauhauptstel
lenleiter", belast met propaganda-
zaken en „Oostelijke aangelegenhe
den' in Saksen.
Aanvankelijk hoorde de Bondsdag
de verklaring van Ritzel geamuseerd
toe. Later werd de stemming ernstig.
Met algemene stemmen is een mo
tie aangenomen, welke verzoekt om
opheffing van Richters of Roesiers
immuniteit en toestemming geeft
tot arrestatie, vervolging en even
tuele veroordeling van de betrok
kene tot gevangenisstraf. Slechts
twee uiterst rechtse afgevaardigden
onthielden zich.
„Richter' voerde niet dikwijls het
woord in de Bondsdag. Wanneer hij
echter een rede hield, waren er ge
woonlijk enige incidenten. Hij werd
vaak tot de orde geroepen en eens
voor drie dagen geschorst. Eens ver
oorzaakte hij een storm van veront
waardiging in het parlement door
een scherpe aanval op Israel en de
Joden, die hij beschuldigde van het
beroven van de Arabieren. In zijn
jongste rede bij de debatten over de
oprichting van een Europees leger
stelde hij voor, dat de Bondsdag
zich als eerste bataljon voor dit le
ger zou aanmelden. „Richter" heeft
tegenover de officier van justitie te
Bonn een volledige bekentenis af
gelegd.
NOG STEEDS KOFFIESMOKKEL.
Gisteren werd door douane-ambte
naren bij Neeritter (L.) een luxe auto
aangehouden. Bij nader onderzoek
bleek de wagen een dubbele koffer
ruimte te hebben, waarin 65 kilogram
koffie werd aangetroffen. De 49-
jarige bestuurder, afkomstig uit
Brussel, werd naar het huis van be
waring te Roermond overgebracht.
Koffie en auto werden in beslag ge
nomen.
Het geweten heeft altijd recht, om
dat het niet spreekt, als het geen
recht heeft
