S)e CéidóeGoti/to/nf Kapitein Carlsen moest vertellen SLAGZIJ JCapitein Gcvdd&a zet uaet aan iaat West-Duitsland biedt kolen- export aan AL ZIJN BEZITTINGEN IN DE GOLVEN VERDWENEN Ter beschikking van de O. E. E. S. Bonn ratificeert het Schuman-plan NA EEN DRIEDAAGS FEL DEBATj KallePt'e.. J\tiemötCet& teió naai ffiuóCand DE TRAGISCHE DOODSTRIJD en de uiteindelijke ondergang van de Amerikaanse vrachtboot „Flying Enterprise" hebben in de wereldpers een weerklank gevonden, welke ver uitgaat boven de werkelijke beteke nis van het ongeval. Vrachtboten vergaan er wel meer, zonder dat er een haan naar kraait en hier zijn tenslotte ook geen mensenlevens bij te betreuren. Toch hebben wij met de strijd van het schip tegen de woe dende golven en met de wanhopige pogingen van de kapitein intens mee geleefd, omcjat rrs Nederlanders vooral de strijd met het water ver trouwd is. Het vechten met de zee, onze aartsvijand, en het ontrukken van haar prooi aan de golven zit ons van oudsher in het bloed en in kapi tein Carlsen vinden wij onze eigen tradities van zeevarend volk weer spiegeld. Maar ook andere volken hebben deze dertien-daagse 0 worsteling met de zee met spanning gevolgd en sommi ge buitenlandse kranten zijn er van in extase geraakt. Neem bijv. eens het Romeinse blad „Tempo", dat de ondergang van de „Enterprise" noemde de „schoonste schipbreuk in do geschiedenis der zee, de meest harmonische, de schitterendste en bemoedigendste schipbreuk in één woord, de meest beschaafde schip breuk". Als dat geen kolder is, weten we niet meer wat het wel is. Wij ken nen het onderscheid tussen een be schaafde en een onbeschaafde schip breuk niet; wel kunnen wij ons een schipbreuk van de beschaving voor stellen. En dan denken wij aan de zware slagzij, welke onze aloude Europese beschaving maakt sinds de jongste wereldoorlog. Het heeft iets weg van de „Flying Enterprise". Europa is op het ogen blik lelijk op drift, gehavend door een strijd van vijf jaren. Het wordt voortgesleept door Amerika, dat ons door middel van een kabel van dol lars wil binnen brengen in de vei lige haven van bestaandszekerheid, vrijheid en vrede. Zal het lukken, de stormen uit het Oosten de baas te worden? Als de kabel met Amerika het houdt, zal het wel gaan, maar wij maken zelf zo'n hopeloze slagzij en daarmee vertragen wij het red dingswerk in belangrijke mate. EEN SYMPTOOM van onze slag zij is de crisis in België en in Frankrijk. Vooral in Frankrijk, want deze komt erg ongelegen. De rege ringscrisis in België moge voor ve len een veeg teken zijn, omdat daar een regering aftreedt niet omdat zij in conflict gekomen is met het parle ment maar wegens innerlijke ver deeldheid, zij is met het oog op de wereldsituatie toch niet van zó groot gewicht. Maar de crisis in Frankrijk is van dien aard, dat zij nog weken duren kan en de innerlijke krachte loosheid en stuurloosheid van het land openbaart. Dat geeft een uiter mate ongewenste vertraging juist nu er gewichtige besluiten dienen te worden genomen. De uitvoering van het Schuman-plan staat voor de deur; er moet iets gebeuren met het Europese leger en met de vorming van de strijdkrachten in het verband van het Noord-Atlantische Pact. Zelfs kondigt zich de politieke federatie van de West-Europese landen aan en wordt van de regeringen reeds ge vraagd om haar standpunt in deze te bepalen. Wat wij voor het ge wichtige jaar 1952 nodig hebben zijn sterke regeringen, die ver dragende besluiten durven te nemen, omdat zij zich krachtig gedragen voelen door het vertrouwen van de volken, welke zij leiden en vertegenwoor digen. „Nog altijd hangt de schaduw van een dreigende nieuwe oorlog over ons", zeide Truman dezer dagen in zijn „State of Union", zijn „troon rede" voor het Amerikaanse parle ment. Hoe eerder wij uit die schaduw stappen in het licht van zekerheid en veiligheid, des te beter is het. Eén van onze kapiteins, Churchill, is op het ogenblik bezig in Amerika, de sleepkabel tussen Amerika en En geland wat steviger te maken en als wij ons niet vergissen de coramu- niqué's van de gehouden besprekin gen zijn uiterst vaag dan heeft Churchill moeten beloven, dat En geland zich wat meer daadwerkelijk zal gaan interesseren voor de plan nen van de Europese één-wording. De Amerikanen worden wat onge duldig en vinden de Europese rege ringen maar slap en laks. Men zegt zelfs, dat Eisenhower zidh daarom alleen heeft laten overhalen om zich candidaat te stellen voor het presi dentschap van de Verenigde Staten, omdat hij moe is van het vechten tegen de trage en tegenstribbelende staten van Europa bij de vorming van een Atlantisch leger. Dat is misschien wat overdreven, want men aanvaardt doorgaans het presidentschap niet als een toevlucht voor vermoeiden, maar het illustreert wel de visie van de doorsnee Ame rikaan op onze situatie. Laten wij hopen, dat ons Europese schip zich alsnog opricht uit z'n slag zij en het lot van de „Enterprise" ontgaat. VERZOEK VAN EDEN? Anthony Eden, de Britse minister van buitenlandse zaken, die tezamen met Winston Churchill in Amerika verblijft, heeft de Amerikanen in een rede voor de universiteit van Co lumbia met nadruk verzocht er bij Groot-Brittannië niet verder op aan te dringen zich bij een Europese fe deratie aan te sluiten. ZATERDAG 12 JANUARI 1952 43ste JAARGANG No. 12483 Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs 0.47 p. w., f 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. f 6.80. Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 MA DE OFFICIëLE ONTVANGST heeft kapitein Carlsen op een pers- conferentie verslaggevers te woord gestaan. Gedurende de conferen tie kwam bericht binnen, dat Llyods hem de zilveren medaille heeft ver leend, die bestemd is voor „diegenen, die door buitengewone inspanning bijgedragen hebben aan het behoud van schepen en ladingen, die in ge vaar verkeerden". Hij vertelde niet van plan te zijn een bezoek te bren gen aan Denemarken, doch zo spoedig mogelijk naar New York te zullen vliegen. Vragen beantwoordend zei hij op zijn geheugen te moeten vertrouwen, omdat zijn logboek en alle scheeps papieren met de „Enterprise" waren ondergegaan. Hij had, op zijn horloge na, al zijn bezittingen aan boord ver loren. Het ergste van al die dagen had hij gevonden het ogenblik, waar op zijn schip in de golven verdween. Driftig ontkende hy, dat hem „een fortuin" zou hebben gewacht, indien hij er in geslaagd zou zijn zijn schip binnen te brengen. De eerste week van zyn verblijf alleen aan boord van de „Flying En terprise" had hy geleefd van een taart, die de kok had gebakken voor de Nieuwjaarsviering. De komst van stuurman Dancy betekende een bui tengewone steun en een verhoging van zijn moreel, aldus Carlsen. Carlsen achtte het zijn plicht tegen over de eigenaars en allen, die het schip en de lading hadden verzekerd, iedere poging te doen om het schip binnen te krijgen. Het besluit om de „Enterprise" te verlaten had hij ge nomen, toen onder druk van het bin nenstromende water de deuren van de stuurhut werden ingedrukt. Carlsen en Dancy hadden afgespro ken by elkaar t§ blijven, als zy in het water zouden moeten springen. Zy hebben dit gedaan door eikaars hand vast te houden, toen zij in zee spron gen en in feite hebben zij ieder met één hand gezwommen in de richting van de „Turmoil". Op advies van de vertegenwoordi gers van zijn rederij gaf Carlsen geen bijzonderheden over de oorzaak van de ramp en dé slagzij van de „En. terprise". Op een vraag, waarover Carlsen en Dancy gepraat hadden gedurende hun eenzame verblijf aan boord van de „Enterprise" antwoordde hij: „We vertelden elkaar de verhalen, die zee lui vertellen. En eerlijk gezegd bracht al de publiciteit ons van ons stuk en daarover hebben we heel wat gesproken". Kapitein Parker van de „Turmoil" verklaarde, dat de kansen om de „Enterprise" te lichten, nihil zijn. AANBIEDINGEN AFGESLAGEN. De Amerikaanse filmproducent en -acteur Orson Welles zou, volgens de „Daily Herald", hebben getracht van kapitein Carlsen de rechten voor de verfilming van de geschiedenis van de „Flying Enterprise" te verkrijgen, maar hy zou evenmin succes hebben gehad als de publiciteitsbureaux, die de kapitein geweldige sommen heb ben aangeboden voor het verkrijgen van het recht om zjjn naam te ver melden in hun reclames. Carlsen zou voorts een som van on-» geveer 700.000 gulden voor auteurs rechten van de geschiedenis van de „Flying Enterprise" hebben afgewe zen. West-Duitsland heeft aangeboden zijn gehele kolenexport ter beschik king te stellen van de Organisatie voor Europese economische samen werking (O.E.E.S.), zo verneemt Reuter in de Westduitse hoofdstad. Dit aanbod zou betekenen, dat er een onmiddellijk einde komt aan het in ternationale lichaam van toezicht op i t Ruhrgebied, waarin de drie Wes telijke geallieerden, Benelux en West- Duitsland, op gezette tijden de om vang van West-Duitslands kolenex port bepalen. West-Duitsland heeft, aldus Reuter, als voorwaarde gesteld, dat alle landen-leden van de O.E. E.S., die Duitse kolen ontvangen, West-Duitsland voldoende grondstof fen en voedsel voor de toekomst ga randeren. De Westduitse overheid is van me ning, dat haar kolenexport met dit aanbod onmiddellijk op een werkelijk Europese basis komt zonder dat men eerst zal behoeven te wachten op het in werking treden van het plan-Schu- man. Te Bonn verluidt, dat men zich van Amerikaanse zijde reeds gunstig over het voorstel heeft uitgelaten, maar dat België zich er tegen verzet, omdat het zich voor zyn uitvoer van grondstoffen niet bij voorbaat wenst te binden. Verwacht wordt, dat het Westduitse voorstel levendige discus, sies in de O.E.E.S. zal uitlokken. Lan den, die Duitse kolen importeren zijn: Frankrijk, Luxemburg, Nederland, België, Italië, Zweden, Zwitserland en Denemarken. Generaal de Lattre Churchill in Ottawa overleden Kapitein Carlsen die de nacht heeft doorgebracht aan boord van de „Tur moil" in de haven van Falmouth, heeft Vrijdagmorgen onder donde rend gejuich van de menigte en over weldigende belangstelling van de pers, voet aan wal gezet. Boven: Tijdens de huldiging op de Pier. V.l.nr. Kapitein Parker van de „Turmoil", Kapitein Kurt Carlsen, Carlsen Sr. zijn vader en de Deense marine-attaché te Londen, J. Jeg strup. Links: Tijdens de huldiging: stuur man Dancy, Kapitein Carlsen met bloemen. Schuin achter hem zijn va der, Carlsen Sr. Gistermiddag is de Britse premier Churchill met zyn gezelschap uit New York in Ottawa aangekomen voor zijn besprekingen met de Cana dese regering. Hij zal vyf dagen in Canada blijven. De Britse premier had twee dagen door willen brengen bij zijn oude vriend Bernard Baruch om uit te rus ten van zijn vermoeiende besprekin gen met president Truman. Het slech te weer van de laatste dagen maakte de reis per vliegtuig naar Ottawa echter te riskant en ten einde niet te veel tijd te verzuimen, besloot Churchill dan maar een dag eerder met de trein te gaan. De Moskouse bladen hebben giste ren voor het eerst gewag gemaakt van de besprekingen tussen Churchill en Truman. En op gezag van het Rus sische persbureau Tass meldden zij, dat het overleg op geen enkel be langrijk punt ook maar enig resul taat had opgeleverd.... j De Westduitse Bondsdag heeft Vrijdagmiddag met een meerderheid van 89 stemmen zijn goedkeuring gehecht aan de ratificering van het plan Schuman. De sociaal-democraten, die zich in de loop van het driedaagse debat vol wantrouwen hadden getoond jegens de Franse ontwerpers van het plan, hebben ondanks een krachtig beroep, dat dr. Adenauer op hen deed, hun afwijzende houding niet herzien. Met hen stemden de com munisten en enkele extreme rechts-radicalen tegen het plan. SCHERPE WOORDENSTRIJD. De laatste dag van het driedaagse debat over het plan heeft opnieuw een scherpe woordenstrijd tussen de regeringsploeg en de socialisten ge bracht. Bondskanselier dr. Aden auer vond daarbij ditmaal niet zijn oude vinnige tegenstander, dr. Schu macher tegenover zich. De slotronde werd voor de socialisten gestreden door Erich Ollenihauer, de plaatsver vanger van de socialistische leider, die wegens ziekte voor geruime tijd van het politieke toneel verdwenen is. Ollenhauer toonde zioh in dit debat een niet minder slagvaardig tegenspeler dan zijn voorman en met de kanselier maakte hy het einde van dit debat tot een van de meest spannende en hoogstaande duels in de nog jonge geschiedenis van de Bondsdag. Dr. Adenauer had zijn gewone koude nuchterheid afgelegd, toen hij kort voor de eindstemming de socia listische critiek nog eens onder een vloed van Europese argumenten trachtte te bedelven. Hij sprak met een door hem zelden getoond enthou siasme, toen hij de socialisten ver weet de Huigenbergs van deze tijd te zijn en zich geen beeld te vormen „hoe het er in de buitenwereld eigenlijk uit ziet" De hele socialis tische argumentatie was vervuld ge weest van een wantrouwen jegens de partnerlanden. „Maar", zo vroeg dr. Adenauer zijn tegenstanders, „is uw geheugen dan zo zwak? Hebt u dan reeds vergeten, dat door Duitse nationaal-socialisten de oorlog is ontketend, waaruit de gehele ellende der wereld is ontstaan?" „Kan de Duitse Bondsdag na zulk een verleden, dat andere volken met diep wantrouwen vervuld heeft, nog verlangen, dat anderen hét eerst be wijzen van Europese geest zullen leveren? Men moet zich afvragen, of in de socialistische opvatting niet weer de oude Duitse ondeugd een rol speelt, alles van de anderen te ver langen en zelf niets te geven". Het ging er om. volgens Adenauer, dat het Duitse volk zou pogen bij an dere volken weer vertrouwen te winnen. In dit verband "kondigde dr. Aden auer met kennelijke voldoening aan, dat hij in het voorjaar naar Was hington zal gaan. EEN INCIDENT. Het op hoog plan staande debat werd tijdiens Adenauers betoog on derbroken door een merkwaardig in cident. Op de voor vertegenwoordi gers van de Bondsraad gereserveerde tribune maakte een vertegenwoordi ger van Hessen een handbeweging naar een socialistische afgevaardigde, waarin een Christelijke afgevaar digde een spottend kruisteken meen de te herkennenen. De laatste stond op en zijn gehele fractie volgde hem alsof er alarm geslagen was. Zy namen een dreigende houding aan tegen de „demonstrant" en de zitting moest korte tijd worden geschorst. De voorzitter gelastte ook de ont ruiming van de zaal en daarna ver telde de „boosdoener", dr. Fuert- waengler, dat hij zich van geen kwaad bewust was en slechts met gebaren en mimiek iets aan een af gevaardigde had willen beduiden. Hij was zelf een gelovig katholiek en docht niet aan spotternij met het kruisteken. DRIE VAN DE ZES. Het plan-Schuman is nu geratifi ceerd in Frankrijk, Nederland en West-Duitsland. België en Italië hebben het voor hun parlementen gebracht en Luxemburg heeft be kend gemaakt tot het laatst te zul len wachten. Het hoge gezagsorgaan van de verdragsorgianisatie zal ge vormd worden, zodra de zes ratifica ties zijn neergelegd op het Franse ministerie van Buitenlandse Zaken. Generaal Jean de Lattre de Tassig- ny, de Franse hoge commissaris en opperbevelhebber in Indo-China, is Vrijdag te Parijs overleden. Op 2 Februari zou de generaal 62 jaar zijn geworden. Hij overleed in een kliniek, waar hij sinds twee da genen een staat van verdoving ver keerde na twee zware operaties. De generaal zal 'n staatsbegrafenis krij gen. De 97 jaar oude vader van de ge neraal, die 50 jaar lang burgemees ter is geweest van MouUleron en Pa- reds, de geboorteplaats van Jean, m de Vendée, zou gisteravond door een familielid ingelicht worden. Om de oue man het onverwachte bericht te spaien, had men hem de kranten ont houden en de radio afgesloten. Generaal de Lattre, die een roem rijke militaire loopbaan had, was niet alleen een groot veldheer, maar tevens een bekwaam bestuurder. Generaal de Lattre werd o.a. on derscheiden met het grootkruis in de orde van Oranje-Nassau, de Leo poldsorde van België en Knight Commandur of the bath". De Neder landse onderscheiding werd hem door H. M. e Koningin uitgereikt ty- dens een verzoek van ons land in 1946. Aardbevingsramp in Turkije In het gebied van Erzcroem, dat vorige week door een aardbeving is geteisterd, speelt zich een ware tra gedie af. Elke dag doen zich schok ken voor. Het aantal mensen, dat hun vernielde huizen heeft verlaten, wordt geschat op 16.000. De tempera tuur in het getroffen gebied is 30 graden onder nul. De tenten waar de vluchtelingen zyn gehuisvest zijn bij een dergelijke koude volkomen onvoldoende en velen dreigen van koude om te komen. Bovendien is de enige brandstof, hout, niet te krijgen daar er geen bossen zyn. Dagelijks worden bevroren lyken aangetroffen. Het vee, dat helemaal geen beschut ting heeft, sterft in de sneeuw, die een meter dik ligt. Men vreest, dat wanneer de vorst aanhoudt, de kou de meer slachtoffers zal eisen dan de aardbeving.. De Turkse autoriteiten doen hun uiterste besrt om de slacht offers te heioen. Men is begonnen met de bouw van houten onderko mens. Ik heb iets in het algemeen be lang gedaan. Dus heb ik mezelf ge diend. Verlies deze waarheid niet uit het oog! Ds. Niemöller, president van de Evangelische Kerk van Hessen (links) ver telt aartsbisschop Boris van de Russische Orthodoxe Kerk in Duitsland (rechts) enthousiast van zijn zesdaags bezoek aan Moskou, van waar hi| zo juist is teruggekeerd. Ds. Niemöller bleek erg verbaasd te horen welk een opwinding zijn reis naar Rusland veroorzaakt had.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1952 | | pagina 1