14 dagen 25 Po korting
De lotgevallen van de weduwe
Pruimers
Kerstmis in
feest van
Australië is het
Santa Claus
(Zwmtuten aan ffiim (zijn reis om de wereld)
VRIJDAG 4 JANUARI 1952
DE LEIDSE COURANT
l WEEDE BLAD - PAGINA 2
op alle ondergoederen, SOKKEN, SPORT
KOUSEN, NYLONSen vele
andere koopjes. Ziet de étalages.
Kan men achterneef beledigen met Oud-tante?
Enkele brieven van Multatuli, be
waard in het Multatuli-museum,
hebben geleid "tot een kort geding,
dat voor de president van de Am
sterdamse Rechtbank heeft gediend.
De directeur van dit museum,
Henri A. Ett, bestudeerde deze brie
ven, waaronder er een was, door
Multatuli gericht aan de in 1911
overleden weduwe Pruimer, gebo
ren baronesse van Dedem. Deze we
duwe deed einde vorige eeuw veel
stof opwaaien, omdat de voogdij haar
wilde ontzetten uit de voogdij over
haar kind. In zijn brief troostte Mul-
tatulie de weduwe.
De heer Ett heeft deze. destijds zo
notoire zaak nog eens uitgezocht en
bovendien nog twee andere zaken
en daarover een boek bij de uitge
verij Meulenhofi gepubliceerd, ge
titeld „Holland in rep en roer".
Mr. W. K. baron van Dedem, of
ficier van justittie bij de Amster
damse politierechter, heeft thans
zowel de schrijver als de uitgever la
ten dagvaarden, omdat de weduwe
Pruimers een tante van zijn vader
was (zijn eigen oud-tante dus) en
hij het boek in strijd acht met de
zorgvuldigheid, die in het dagelijks
leven ten opzichte van een ander
moet worden betracht.
De verdediger mr. C. Reinders Fol-
mer, die optrad voor eiser, laakte
wat hij noemde .,het sensationele ka
rakter" van het boek, waarin met de
woorden „mysterie en misdaad" de
lezer in een toelichting wordt ver
teld, dat het boek het verloop van
drie geruchtmakende rechtzaken uit
de vorige eeuw weergeeft. De verde
diger zeide, dat eiser als ambtenaar
bij het openbaar ministerie „toch al
in een glazen kastje" zit en dat het
daarom in strijd is met het fatsoen
wanneer op deze wijze de naam
„Van Dedem" in opspraak wordt ge
bracht. Hij eiste verbod tot verkoop
van het boek.
Namens de gedaagde partij betoog
de vervolgens mi1. D. Schut Jr., dat
de heer Ett bij het zoeken naar his
torische gegevens de medewerking
heeft gehad van een andere telg uit
het geslacht van Dedem, die thans
nog op het landboed van de weduwe
Pruimers woont. Hij noemde het
boek „een wetenschappelijk volko
men verantwoord cultuur-historische
publicatie, waarin de voorzichtige
woordkeus opvalt en waarin beslist
geen enkel opzet tot belediging te
vinden is".
Behalve de zaak van de weduwe
bevat het boek het proces, dat in de
historie bekend is geworden als „De
Kop van Jut" en „De moord in Dek-1
kersduin", beiden processen over in
de vorige eeuw gepleegde moorden.
Spr. betoogde, dat het wetboek
slechts belediging van een bepaald
persoon kent of van een volksgroep,
niet van een familielid, zeker niet
in de vierde graad, of van een be
paald geslacht van een bepaalde
naam.
„Mr. van Dedem mag thans zich
zelf verwijten, dat „Holland in rep
en roer" komt", zei hij. „Tot dus
verre legde niemand direct verband
tussen de weduwe Pruimers en
hem, maar nu zal dat wel anders
worden". Hij vroeg zich af: „Waar
gaan we heen, wanneer publicatie
in boekvorm historische en vroe
ger ook reeds gepubliceerde fei
ten van rechtszaken als onrecht
matige daad wordt beschouwd?"
Spr. drong er bij de president op
aan, dat hij de eis van zijn tegen
pleiter niet zou inwilligen.
De president zal Donderdag 10
Januari om 14 uur uitspraak doen.
De Haagse rechtbank veroordeelde
de plaatwerker P. A. F. v. d. M. uit
Den Haag, die alleen al 52 inbraken
pleegde o.m. te Voorburg. Rijswijk,
Wateringen en Den Haag, tot vier
jaar gevangenisstraf m.a.; de eis was
vijf jaar m.a. Zijn kameraad D. A. de
C„ een kantoorbediende uit Den
Haag, kreeg drie jaar m a Tegen
hem was de eis drie jaar en zes
maanden. De C. was o.m. betrokken
bij een inbraak in een vleeswarenfa-
briek te Hazerswoude in de nacht
van 26 op 27 Mei j.l. Met een vriend
en een huurauto was hij op rooftocht
getrokken. De waakhond van de fa
briek maakte hij met een stuk worst
tot vriend en toen de brandkast niet
open te krijgen was nam men het
hele gevaarte maar mee naar de re
sidentie.
Oude moordzaak
berecht
GEDESERTEERDE SS.-ER WERD
VLAK VOOR BEVRIJDING
GEDOOD.
„De rechtbank heeft heden een
oude zaak te berechten, die dateert
uit de laatste dagen van de bezetting,
toen een mensenleven bijna niets tel
de", aldus ving de officier van ju
stitie bij de Haagse arrondissements
rechtbank zijn requisitoir aan in de
zaak tegen de 29-jarige Haagse me
taalbewerkers J. var der M. die, be
schuldigd yan moord, zich voor de
rechtbank moest verantwoorden. Aan
het slot van zijn requisitoir eiste
officier zes jaar gevangenisstraf met
aftrek tegen Van der M.
In het begin van het vorige jaar
werden op een open terrein aan de
Laakkadc te 's-Gravenhage onder
een grote hoeveelheid huisvuil door
de politie de stoffelijke resten opge
graven van een man, die later bleek
te zijn geweest, de gedeserteerde
SS-er K. uit den Haag. In de laatste
dagen voor de bevrijding had deze
K. een onderdak weten te vinden in
het huis van de kleermaker Van der
M.
Verdacht van moord op K. werd
Van der M. junior door de politie
aangehouden en na het afleggen van
niet minder dan drie nogal tegenstrij
dige verklaringen kwam aan het licht
hetgeen ter zitting van de rechtbank
nog eens nader werd uitgeplozen.
getuige-deskundige dokter J.
Hulst uit Leiden, bevestigde zijn rap
port dat K. door eer schot door het
hoofd, dat van zeer dicht bij was af
gevuurd, om het leven was gekomen.
Later was de schedel van het slacht
offer nog met een stomp voorwerp
verbrijzeld.
De vader van verdachte, Van der
M. senior, vertelde de rechtbank nog
eens hetgeen hij in verschillende ver
klaringen voor de politie en rechter
commissaris reeds had vastgelegd.
Enkele dagen voor de bevrijding
was zijn zoon thixis gekomen met K.
die gekleed was in Duits uniform en
een karabijn bij zich had. Van zijn
zoon hoorde hij dat K. als SS-er ge-1
deserteerd was. De vader had be
zwaar gemaakt tegen het verblijf van
de 22-jarige K. in zijn huis omdat hij
het gevaarlijk vond. Enige malen had
hij met zijn zoon over het vertrek
van K. gesproken.
Van der M. junior zou zijn vader
verzekerd hebben dat hij K. wel met
een zoet lijntje weg zou zien te krij
gen en zo dat niet ging zou hij zelfs
gzegd hebben „anders maak ik hem
wel koud".
Vei'dachte had in die dagen voor de
bevrijding een levendige belangstel
ling getoond in het karabijn van K.
en zich de hele constructie uit laten
leggen. Op een morgen in April hoor
de Van der M. senior in een der bo
venkamers een gestommel. Hij liep
naar boven en toen hij in de kamer
van K. arriveerde trof hij daar zijn
zoon aan met het karabijn in zyn
handen, en K. die op de vloer lag
uitgestrekt.
Griezelig.
„Ik heb hem doodgeschoten", zou
Van der M. jr. gezegd hebben. Later
werd het lijk in stukken gesneden
en in een zak genaaid.
„Wie heeft dat gedaan?" wilde de
president weten.
„Dat heb ik alleen gedaan", be
kende de vader.
K. zou verschillende malen zowel
vader als .zoon Van der M. gedreigd
hebben: „Als jullie mij er uit gooien
dan waag ik alles op alles, en moe
ten jullie maar zien wat er ge-
gebeurt".
„Ik herinner me niets meer", zei
verdachte toen hij op zijn beurt werd
gehoord. „Het kan allemaal wel ge
beurd zijn zoals ik destijds verklaard
heb. Wel herinnerde hij zich dat hij
eerst met K. gevochten had, maar
dat hij toen het karabijn had gegre
pen om op K. te schieten wist hij
niet meer", zo zei hij.
Het was een ijskoude moord.
De officier was niet de mening toe
gedaan dat het allemaal zo was ge
schied als Van der M. jr. de recht
bank wilde doen geloven. „Hier is
een moord geschied zonder enig re
delijk doel", zo zei hij in zijn re
quisitoir. „En de zaak is aan het
rollen gekomen doordat verdachte
en zijn familie over de moord ge
kletst hebben".
De verdediger was de mening toe
gedaan dat K. in zijn kamer waar hij
zat te slapen, in koele bloede door
verdachte was doodgeschoten en dat
deze laatste, bevreesd dat K. nog niet
dood was, met de kolf van de kara
bijn diens schedel had verbrijzeld.
Dat er eerst een vechtpartij was ge
weest, achtte de officier onaanneme
lijk. De moord was zijns iixziens ge
schied na rijp beraad en kalm over
leg en alleen het feit dat deze zaak
zolang geleden geschied is, recht
vaardigde het zijns inziens om te
gen verdachte een lagere straf, na
melijk zes jaar met aftrek te eisen.
Tweemaal vergeten overweg te sluiten
De officier van justitie bij de Am- m aantocht was. Oe N.S. hebben hem
sterdamse rechtbank heeft tegen de i gest.afl met een schriftelijke ern-
40-jarige stationsarbeider der Neder-stige ontevredenheidsbetuiging
GOLF
BINNENLAND
Het eredoctoraat zal 8 Januari
in de Amsterdamse Universiteit uit
gereikt worden aan de heer C. R. J.
Versteegh, die in 1915 zijn artsdiplo
ma verwierf en sindsdien een we
reldnaam kreeg op de kringen van
keel-, neus- en oorartsen.
Twee bejaarde broers geraakten
door de duisternis misleid, te Rekken
in een sloot. Buren schoten te hulp
maar voor de oudste der twee was
de eiwotie te groot geweest. Hij over
leed een uur na het ongeval.
Een defect spoorwegxijtuig ver
oorzaakte gisteren nabij Vogelenzang
stagnatie. De treinen op de lijn Am
sterdamRotterdam ondervonden
vexixaging.
Mijnwerker Hendrikse uit
Brunssum is gisteren in de staats
mijn „Hendrik" door vallend ge
steente gedood. De man was gehuwd
en vader van een kind.
De nieuwe synagoge te Hilver
sum, die de door de Duitsers verniel
de aan de Zeedijk moet - vervangen,
zal begin Maart in gebruik worden
genomen.
De Lottumse rozenkwekers heb
ben besloten dit jaar zo mogelijk
weer een rozenfeest te organiseren,
in afwijking van het gebruik om dit
feest om de vyf jaar te houden.
Naar nader vernomen wordt
zal de heer Th. Cuiper niet in de
loop van dit jaar, doch in 1953 af
treden als directeur van de slagers
vakschool te Utrecht en als hoofd
redacteur van het vakblad „De Sla
gerij".
landse Spoorwegen, II. J. H„ die in
April van het vorig jaar overweg
wachter te Bussum was. een maand
geëist.
Op een dag in April had H. ver
zuimd de bomen van de overweg bh
de Herenstraat te Bussum te slui
ten, toen een goederentrein uit
Amersfoort naderde. Een auto, wel
ke de overgang reeds was opgere
den, kon doof snel reageren van de
bestuurder nog ontsnappen.
Uit een verklaring van een poli-
tie-agent, die ter plaatse had gestaan
las de president voor, dat deze de
trein had zien voorbij razen, terwijl
de bomen open waren. Hij was naar
het hixisje gegaan en had daar c
overwegwachter in gesprek aange
troffen met een juffrouw. De ver
dachte zeide, dat hij buiten had ge
staan en de trein drie minuten te
vroeg was geweest. Toen hij zijn
wachthuisje was binnen gegaan hinf
het klepje van het signaal naar be
neden. Dit betekende, dat de trein
ourts is hij onthever van zijn func
tie van overwegwachter. Twee jaar
geleden heeft de verdachte zich aan
dezelfde nalatigheid schuldig ge
maakt. Wanneer hij nu nog een ern
stig vergrijp begaat, zo vertelde de
stationschef van Bussum, wordt hij
vermoedelijk ontslagen De verdach
te, die geen verdediger had. verzocht
in zijn laatste woord de rechtbank
hem een geldboete op te leggen. Op
17 Januari zal de rechtbank uit
spraak doen.
PYROMAAN KRIJGT EEN JAAR
De Amsterdamse rechtbank heeft
gistermorgen de pyromaan van M.
veroordeeld tot een jaar gevangenis
straf en ter beschikkingstelling van
de regering.
Van M„ die 34 jaar oud is en kell-
ner van beroep, stichtte in de loop
van het vorige jaar een groot aantal
branden in auto's en hotels te Am
sterdam.
Hartje winter
Hartje zomer
(Van onze correspondent in
Australië).
De Nederlandse emigranten, en
vooral degenen, die hier nog geen
volledig jaar zijn, hebben een vreem
de Kerstmis in Australië gehad. Men
leefde in Holland bij de „donkere
dagen voor Kerstmis", die hier en
kel licht en zonneschijn blijken te
zjjn.
Kerstmis had in Holland een sterk
religieus karakter; in Australië is het
't feest van „Santa Claus", de Kerst
man.
De Kerstdagen in Holland waren
veelal voor familie-bezoek bestemd,
daar geeft Australië geen kans voor!
Emigranten leven in de Kerstdagen
bij hun herinneringen aan de Kerst
boom, koude, haardvuur.
En velen missen ook hun vaste
kerkgang
Er is in Australië een bekend
schoolversje dat zegt:
„Up among the chimneys high,
Hark the merry sound!
The reindeer's tramp, the ring of
bell's
All the city round.
„Santa Claus" is coming with his
pack of toys,
„Santa Claus" is coming, to his
girls and boys".
Men zou deze „song" kunnen ver
gelijken met één van onze St. Nico-
laasversjes; een versje van hét feest
voor de jeugd.
Eigenlijk is Kerstmis in Australië
ihhaerent met .Santa Claus", het
Hollandse St. Nicolaasfeest.
Niet dat de geestelijke betekenis
en waarde van het Kerstfeest hier
geheel wegvalt of gelijk geschakeld is
met het materiële „Santa Claus",
doch Kerstfeest is wel van een ge
heel ander karakter, dan de emigran
ten in Australië in Holland gewoon
waren. Het is het feest van geschen
ken, van overvloedige maaltijden
en „holiday".
Kerstmis aan de beach
Er is enig dispuut geweest over de
vraag, of men op Maandag 23 Decem
ber de bedrijven in Australië maar
zou stil leggen, waardoor men in het
genot zou zijn gesteld van een extra
vijfdaagse vacantie.
Want, de Australische bedrijven
staken reeds Vrijdags in de namiddag
het werk tot Maandags, die dan nu
ook als „holiday." zou worden aange
merkt. Doch vanwege de problemen
voor de voedselvoorziening, besloot
de regering niet deze Maandag vrij
te geven, doch wél die van 31 De
cember, waardoor dan een onafgebro
ken vierdaagse vacantie is ontstaan.
In elk geval, deze beide vacanties
zijn door de Australiërs merendeels
wel aan de beaches doorgebracht.
Heel wat mensen waren echter dit
jaar gedwongen om des avonds weer
naar huis te gaan. omdat de hotels,
vacantie-huizen exxz. reeds maanden
tevoren volgeboekt waren. Men be
taalde ongeveer 10 (pl.m. 85.
per week voor een enkele hotelka
mer; een flat varieerde van 7
25.
Maar rond de gx'ote steden als Mel
bourne en Sydney, krioelden de
stranden van de Kex-st-vacantiegan-
gers, die genieten van zon en zee.
En de Nederlandse emigrant, die leef
de bij fel brandende kachels in de
huiselijke sfeer, vergeet hier dat het
Kerstmis is
Het geschenken-probleem.
Er is een andere overeenkomst tus
sen de Hollandse St. Nicolaas en de
Australische „Santa Claus", beide
vragen een zeker royaalheid in ge
schenken. Waarvoor alles geschikt
schijnt te zijn: een ijskast zowel als
een „hankie" (zakdoek).
En een volgende overeenkomst is,
dat de koopsters en kopers zowel in
Holland als Australië klaagden over
de hoge prijzen.
Maar, de verklaring dat men „niet
aan Santa Claus doet", zulks vanwe
ge de dure tijden, zult gij hier mis
sen.
Belangrijker nog dan een verja
ringsgeschenk, is het cadeau van
Santa Claus".
Bovendien zijn de Australiërs
royaal in het geven van geschenken
en kindaren worden daarmee wel
heel erg verwend.
Men heeft hier een zeer ruime keus
in speelgoed-artikelen, waarbij Japan
in de laatste maanden de Australi
sche speelgoed-indixstrie onaangena
me verrassingen heeft bereid wat het
prijspeil betreft!
Eerst „Christmas Eve".
Aan Kerstmis gaat „Christmas
Eve" vooraf. Zoiets als ons St. Nico
laasfeest. Bedrijven sluiten des mid
dags reeds vroeg en bieden het per
soneel een royaal feest aan.
Dan volgt des avonds het feest in
de huiselijke kring, vaak aangevuld
met familieleden, vrienden en ken
nissen.
Het is een feest van veel eten, veel
drinken, en veel geschenken. Maar,
er is slechts eenmaal in het jaar
„Christmas Eve".
Zoals St. Nicolaas in Holland.
Het is de taak van de Australische
vrouw op die avond haar eer als
kookster, doch vooral voor het ma
ken van patisserie hoog te houden.
Want, het is tegen de regelen der
Australische vormen, aan de gasten
cake enz. in winkels gekocht, voor
te zetten.
„O, Kerstnacht schoner dan
de dagen
Men zou er over kunnen twisten
wat schoner Kerstnacht is, die van
vrieskoude ijle Hollandse lucht, waar
de sterren fel tegen de donker blau
we hemel staan, of hier met de nog
zwoele atmosfeer van de warme dag,
die matheid geeft aan het nachtelijk
schijnsel.
Maar zéker mist men hier' de
mystieke achtergrond der nacht-
Kerstdiensten in Holland.
Men mist de kerkgangers, die uit
de volle gebouwen het „Stille Nacht"
over de straten doen uitdragen.
Dan voelt de emigrant plots een
leegte in dit Australische Kerstfeest,
omdat toch eigenlijk de geestelijke
waarde van dit feest véél groter is
dan al het gebeuren rond „Santa
Claus"
Het zijn de Katholieke kerken, die
dit de gelovigen doen ervaren, wan
neer vele anderen nog aan hun
„Christmas Eve" bezig zijn.
Dan is er de Nachtmis, die de blij
de boodschap van het Kerstfeest ons
zegt.
Het Kerstdiner.
Op 25 Decexnber van het jaar 1788,
had de Axxstralische kolonie, die be
stond uit acht honderd personen, voor
de eerste maal het Kerstdiner in dit
land.
Het is deze traditie welke even
ais in vele andere landen ook in
Australië een betekende plaats heeft
bij de Kerstfeestviering. De Neder
landse gemeenschap heeft zich hierbij
aan te passen en zal dit ongetwijfeld
ook doen.
Weliswaar is dit jaar, op initiatief
van de Dutch club, in Sydney St. Ni
colaas nog geland en is ook dit feest
in Nederlandse sfeer gevierd, doch
men leeft hier niet op een eilandje,
de emigranten zullen ook bij hun
Kerstfeest „Australisch" dienen te
worden.
Doch zonder chauvinistisch te zijn:
het Hollandse Kerstfeest brengt meer
geestelijke warmte en verdieping.
We zouden de „Santa Claus" graag
ruilen voor Uw Kerststal en Kerst
boom.
VERPLEGER BEBOET.
De Haarlemse rechtbank veroor
deelde gistermorgen de 47-jarige J.
v .d. B., verpleger van de stichting
„Vogelenzang" een inrichting
voor geesteszieken te Bennebroek
wegens zware mishandeling van een
patiënt tot 75 boete subs. 45 dagen
hechtenis.
31. „Waarom huilt U?" vroeg Birn.
„Ik ben een eerzaam luchtschipper",
zei de ander nadat hij veilig aan
boord was gehesen, tezamen met de
eekhooxm, die op zijn schouder za£.
„Ja, maar daarom hoeft U toch niet
te huilen!" zei Basli. „Ik dacht aan
de schande als de buren uit stadje
zei de luchtschipbreukeling en droog
de zijn tranen. „Hoe komt U aan die
eekhoorn?" vroeg Bim. „Die is op
mijn schouder gesprongen, toen ik
rakelings langs een denneboom ging.
by het opstijgen", zei de schipper.
Toen maakte de detective een breed
gebaar. „Jullie tweeën zijn myn gas.
ten!' riep hij. „We zijn onderweg
waar ik woon me zo zouden zien!" naar Amerika. Jammer, dat Colum
bus het al ontdekt heeft, anders had
den wij het zeker gedaan!"
Na een voorspoedige reis bereikte
de BIM Canada. Dat onze vrienden
al bekend begonnen te worden, blijkt
wel uit de raceboot die in de haven
van Q'uebec langszij kwam. Het was
een speciale boot van een groot pers
bureau.
GOD STALIN.
In het December-nummer van het
(con_munistisch) maandblad „Neder-
land-U.S.S.R., thans onder redactie
van Theun de Vries komt het volgen
de, uit het Russisch vertaalde gedicht
vooi.
AAN STALIN
Eeschermex in de strijd van
zware jaren,
Wij hebben ongeschokt in U
geloofd;
Op U te bouwen liet ons kracht
ervaren
Groter dan die van eigen hart
en hoofd.
Stslin, voor wie onze ogen
warmer schijnen,
Bestraf de vijand, die van roof
bestaat!
Gun mij, dat ik Uw hand druk
in de mijne,
Dar ik in eerbied buig voor
Uw gelaat!
Gij, die ons land het hoogste
hebt gegeven.
Alles wat in U werkt en denkt
en leeft
Om U, Uw eer, om 'i voorbeeld
van Uw leven.
Om wat gü doet, om wat gij zfjt
en bleeft:
Breng ik U, Stalin, dank uit al
mijn krachten.
Irx zwarte tijden hebt gij ons
gestaald!
Vanuit het Kremlin gold ons
Uw gedachte.
Lééf, Stalin, door ons aller liefde
omstraald!
Wat lezers schrijven
TWEE MAAL GRATIS WATER
LEIDING?
OUD ADE, 4 Januari, 1952
Met grote belangstelling heb ik
het Raadsverslag gelezen van de ge
meente Alkemade en vooral die pas
sage, waarin de heer v. d. Geest uit
Oud-Ade als antwoord op zijn vraag,
hoe het nu stond met de waterlei
dingvoorziening voor die inwoners
van Oud-Ade, die tot nu toe daairvan
verstoken zijn, de mededeling kreeg,
dat de gemeente twee maal gratis
(zegge en schrijve gratis) een leiding
had willen aanleggen, maar dat de
betrokkenen dat toen niet gewild
hebben, doch nu de kosten van aan
leg zeer hoog zijn, er op aandringen,
dat er een waterleiding wordt aan
gelegd. Nu voelt de gemeente er om
begrijpelijke redenen niet voor, al
dus het Raadsverslag.
Het is waar, dat wij in Oud-Ade
minder met goede gaven bedeeld zijn
dan de hoofdstad van de gemeente
Alkemade Roelofarendsveen Dat is
ook te begrijpen. Een hoofdstad is
per slot van rekening een hoofdstad.
Maar één ding hebben wij zeker zo
goed als de Veen en dat is ons on
derwijs. En door dat onderwijs zijn
wij in staat gesteld tot tien te leren
tellen. En daarom zijn wij er ook ze
ker van, dat wij tot twee kunnen tel
len.
Daarom zijn wij er ook erg zeker
van, dat er ergens een abuis moet
zijn, wanneer er gesproken wordt
van „twee maal aangeboden gratis
een leiding te leggen". Wij of iemand
anders kunnen niet tot twee tellen.
Maar wij kunnen het zeker, dank zij
ons voortreffelijk onderwijs.
De eerste maal, dat het vriende
lijke aanbod kwam, was in een tijd,
dat de betrokken inwoners nauwe
lijks het hoofd boven water konden
houden door de ongunstige tijdsom
standigheden. Waterleiding en lei
dingwater van hoe zuiver gehalte ook
en hoe gratis ook aangelegd, bete
kenden in ieder geval toch weer be
paalde lasten. Daarom gaven de be
trokken inwoners er toen de voor
keur aan het hoofd boven troebel
water te kunnen houden. Dat deden
zij liever dan precies door de nieuwe
golf leidingwater te worden wegge
spoeld.
En dan de tweede maal. Toen wa
ren de tijdsomstandigheden gunsti
ger, maar toch niet zo gunstig, dat
het aanbod- van wat gemeente „gra
tis" noemt, maar wat altijd toch nog
een slordige 18.000 aan de betrok
kenen zou kosten, voor hen aan
vaardbaar was. Temeer niet, daar
andere gemeentenaren de leiding in
derdaad gratis hadden gekregen en
de betrokkenen niet konden inzien,
waarom zij wel en die anderen niet
behoefden te betalen.
Waarom worden die 18 000 niet
omgeslagen en door de gemeentekas
betaald, zo vragen zij zich terecht
af, daar hier toch een gemeentebe
lang mee gemoeid is. En bovendien
schijnt de gemeente het maar een
peuleschilletje te vinden, daar het
als „gratis" wordt betiteld
Voor de betrokkenen is f 18.000
altijd nog 18.000. Voor de gemeen
te is dat gratis.
Nu begrijpen wij ook, waarom ons
gemeentehuis zo verfraaid is. Let
wel wij zijn er trots op. Rotterdam
heeft een prachtig gemeentehuis en
Den Haag bouwt nu ook al een
nieuw, dus wij in Alkemade konden
zeker niet achterblijven en dienden
minstens ons gemeentehuis te ver
fraaien, temeer daar door die ver
fraaiing onze hoofdstad, de Veen. al
alweer aantrekkelijker door gewor
den is dan zij voor alle Alkemaders
toch reeds was. En zij was reeds zo
vex'schrikkelijk aantrekkelijk En het
kon lijden want het zal ongetwij
feld gratis zijn gebeurd. Het kostte
de gemeente geen cent. Gratis.
Nu achten wij de volksgezondheid
altijd nog een klein tikkeltje hoger
dan een fraai gemeentehuis, hoe
trots wij daarop ook zijn, en hoe pret
tig wij het ook vinden om in zo'n
fraai gemeentehuis de kous op de
kop te krijgen, wanneer wij om wa
terleiding komen vragen. Dat is al
tijd prettiger dan zo iets te ervaren
in een minder fraai gemeentehuis.
Maar wanneer het nu toch allemaal
gratis gaat, zou het beslist aanbeve
ling verdienen aan de volksgezond
heid de voorkeur te geven boven de
verfraaiing.
Een vergissing is menselijk. Het
kan inderdaad de bedoeling geweest
zijn van de gemeente de aanleg van
de waterleiding twee maal echt gi'atis
aan te bieden. Het is slechts eenmaal
gebeurd. Laat de gemeente dan nu
haar goede voornemen gestand doen
en voor de tweede maal de gratis
aanleg aanbieden aan de betrokke
nen.
Wedden, dat zij nu
(Bijschrift Redactie. Bij navraag
bij het gemeentebestuur van Alke
made is ons gebleken, dat er drie
maal sprake is geweest van aanslui
ting op de waterleiding van de hui
zen bij het Zwartepad te Oud Ade.
De eerste keer de aanleg van de
waterleiding in 1931. De bewonei's
van deze afgelegen streek konden
toen gratis worden aangesloten, maar
wilden niet om de reden, die schrij
ver van het ingezonden stuk aan
geeft. Later toen de electriciteits-
kabels werden gelegd bestond er
gelegenheid om tegelijk de waterlei
dingsbuizen te leggen tegen zeer ge
ringe kosten, maar ook toen hadden
de betrokkenen bezwaren., De derde
keer, een en ander moest toen geheel
afzonderlijk worden uitgevoerd, wa
ren de kosten 18.000.
Momenteel heeft de aanleg van
deze waterleiding nog steeds de vol
le belangstelling van het gemeente
bestuur. Men heeft een rijksbijdrage
aangevraagd, maar aangezien door
de financiële toestand het rijk bij
dragen voor onrendabele gebieden
voorlopig niet veideent. is deze
kwestie op een dood punt.)
