3>e£éiclóe(3ow/icxmX
't Jó te pxaömen!
Wisjinski wil de Veiligheidsraad herstellen
Om aan de spanning een eind
te maken
Onvruchtbare grond vruchtbaar
gemaakt
Mossadeq geeft niets toe
De berging van de „Flying
Enterprise"
VRIJDAG 4 JANUARI 1952
43ste JAARGANG No. 12476
Directeur: C. M. y. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Wisjinski gooit weer
eens een knuppel
in het hok
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs 0.47 p. w., f 2.— p. mnd., 6p. kwart. Franco p. p. 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1.50
7 1
SOCIALISTISCH
PLAN
|"VE verschijning van het socialisti-
sche boekwerk „De weg naar de
vrijheid" is voor de P. v. d. A. aan
leiding geworden een congres te hou
den over het plan, dat in dit boek
werk van 416 bladzijden wordt be
handeld en waartoe het bestuur van
de socialistische partij reeds in April
1949 opdracht had gegeven. In dit
boekwerk is als hoofdschotel de so
ciale en economische politiek van de
partij op langere termijn uiteengezet,
terwijl een ander deel handelt over
de culturele politiek en tenslotte een
deel over de Europese éénwording.
Over al deze onderdelen zijn op het
Plancongres, dat verleden week in
Amsterdam werd gehouden, uitvoe
rige referaten gehouden. Het plan
daalt zozeer in details af, dat het niet
doenlijk is nu reeds het gehele plan
te bespreken en wij moeten ons dan
nu ook beperken tot het sociaal-eco
nomische gedeelte, dat ten opzichte
van de binnenlandse politieke toe
standen en vooral met het oog op de
komende verkiezingen voorlopig,
d.w.z. in de meer nabije toekomst,
het belangrijkst moet worden ge
noemd.
PR zullen er ongetwijfeld velen zijn,
die gemeten naar eigen maatsta
ven de titel misleidend zullen achten.
Er is in de afgelopen, jaren van sa
menwerking tussen de P. v. d. A. en
de K.V.P. immers reeds veel gespro
ken over de verstarrende werking,
zoals men het noemde, van de steeds
toenemende overheidsinvloed, welke
men een gevolg achtte van deze sa
menwerking. De actie, welke prof.
Duynstee in De Maasbode in het af
gelopen jaar ontwikkelde was daar
van slechts één der symptomen.
Zij, die deze critiek hadden, zullen
zich over deze titel lichtelijk ver
baasd voelen, maar dat neemt niet
weg, dat in de socialistische gedach-
tengang deze vrijheid voor „de gewo
ne man" zoals het op het congres
werd gezegd, alleen door de plannen
in „De weg naar de vrijheid" ont
wikkeld zal kunnen worden bereikt.
En dit overwegend moet de titel goed
gekozen worden genoemd, ook al zou
een ander menen, dat men deze weg
volgend de vrijheid juist zou zien on
dergaan in een al te starre overheids
bemoeiing. Het ir bij de discussies
over dit plan dan ook gebleken, dat
juist hier in de beperking der vrij
heid door toeneming van de over
heidsbemoeiing ook aan socialistische
zijde bezwaren bestonden.
Dit bezwaar werd het sterkst naar
voren gebracht door mr. dr. van
Rhijn, de staatssecretaris van Sociale
Zaken, een man van christelijke hui
ze, die na de oorlog via de doorbraak
in de Partij van de Arbeid terecht
kwam.
Het is interessant genoeg om de be
zwaren welke de heer van Rhijn te
gen het plan ontwikkelde hier te ver
melden. Het waren er drie. Ten eerste
legde naar zijn mening het plan te
veel de nadruk op socialisatie en te
weinig op ordening. Dit verschil tus
sen socialisatie en ordening moet
uiterst belangrijk worden genoemd.
Er zijn er tallozen buiten de P. v. d.
A., die ernstige zelfs onoverkomelijke
bezwaren hebben tegen socialisatie,
maar die een ordening zelf hoogst
wenselijk achten. Met name heeft de
K.V.P. en vóór haar de R.K. Staats
partij deze ordening reeds veel eer
der voorgestaan. Maar hoort men nu
de motieven, weike de nu-socialisti-
sche heer van Rhijn tot deze bezwa
ren brachten, dan wordt het nog iets
merkwaardiger en het onthouden
waard. Hij meent namelijk, dat bij
ordening de Staat als regel geen
schadevergoeding zal behoeven te be
talen en de verantwoordelijkheid
voor de voorraden blijft liggen bij de
particuliere ondernemer. Een voor
deel dus van zuiver individueel ka
rakter voor de Staat, dat men ver
wacht zou hebben te horen van de
strikst individueel ingestelde onder
nemer en dat voor een principieel
voorstander van staatssocialisatie niet
zou mogen gelden.
Verder bleek de heer van Rhijn
grote bezwaren te hebben tegen een
vermindering van de bemoeiingen
van de overheid met de loonpolitiek.
Hier dus weer wél een vergaande
overheidsbemoeiing, die wij intussen
in verband met de na-oorlogse ont
wikkelingen en verhoudingen ten
volle kunnen onderschrijven. En ten
slotte wilde de heer van Rhijn de
vrijheid van enkelen wel beperken
als de vrijheid van de massa daar
door groter zou worden. Ir. Vos daar-
en tegen betoogde dat hij niet bereid
was de vrijheid van enkelen aan te
tasten, indien daardoor de grote mas
sa meer vrijheid zor kunnen krijgen.
Dit lijkt ons theoretisch, zelfs prin
cipieel, heel wat juister. Indien men
op het standpunt van de vrijheid
staat, moet men deze vrijheid niet
trachten te bevorderen door aan an
dere groepen die vrijheid te ontne
men. Dan legt men immers tegelijk
voor deze laatste groepen de vrijheid
aan banden. En zo bewandelt men
„De weg naar de vrijheid" niet.
MEN kan intussen dit socialistische
plan een gedegen stuk werk noe
men, want dat is het inderdaad. Het
belangrijkste ervan is voorlopig en
wat de nabije toekomst betreft wel
dit, dat men na ^e komende verkie
zingen zal weten waar men met de
P. v. d. A. aan toe is. Men zal bij de
komende kabinetsformatie met deze
doelstellingen, die door de P. v. d.
A. zelf „een socialistische perspec
tief" zijn genoemd, terdege rekening
moeten houden en moeten zien of er
aan de hand van dit plan, dat immers
samen met het beginselprogramma
van de P. v. d. A. „tot de geestelijke
achtergrond van haar politiek" be
hoort, met de P. v. d. A. kan worden
samengewerkt.
En dan kan men al zeggen, dat dit
plan „niet bedoeld en niet gedacht is
als een verkiezingsprogram", met de
aanvaarding van deze bewering blijft
toch het feit bestaar. dat dit plan het
streven personifieert van de P. v. d.
A. en alleen de verwezenlijking van
dit streven in een min of meer ver
wijderde toekomst vermag aan de
politiek van nu iets meer de handen
vrij te geven dan mét dit plan in een
nabije toekomst mogelijk zou zijn.
EEN NIEUWE AFLEIDINGSMANOEUVRE
f"\E SOVJET-UNIE heeft gisteren een stoutmoedige poging onderno-
men om het aanzien van de Veiligheidsraad te versterken, dat ern
stig is geschaad door de vele Sovjet-veto's. Wisjinski bood n.1. in de poli
tieke commissie van de Algemene Vergadering der Verenigde Naties te
Parijs een resolutie aan, waarin een bijeenkomst van de Veiligheidsraad
werd voorgesteld om een eind te maken aan de Koreaanse oorlog en de
spannig in de wereld, neftig gebaiend trok hij van leer tegen het
„schaduw-leger" dat het Westen de leden-staten ter beschikking wil
doen stellen van de organisatie deT V. N. Amerikaanse autoriteiten te
Washington en Parijs hebben terstond laten weten dat Wisjinski's reso
lutie onaanvaardbaar is, omdat de vooruitzichten op vrede in Korea
zouden verminderen door het intreden van bijkomstige politieke vraag
stukken.
ger", een schema voor economische
blokkade en diplomatieke of politie
ke sancties. Wisjinski noemde deze
voorstellen een „bespotting van het
Charter der UNO".
Ook gaf hij te kennen, dat Ame
rika „grote moeite" had gehad bij
het tot stand brengen van de voor
stellen Van de 38 landen, aan wie
was gevraagd hun medewerking te
verlenen, hadden slechts 18 er in
toegestemd strijdkrachten ter be
schikking te stellen. Negen, waaron
der India en Pakistan, hadden ge
weigerd troepen ter beschikking te
stellen.
Tegen het „schaduw-
leger"
Het Russische plan beoogt afschaf
fing van de commissie voor collec
tieve maatregelen en bijeenroeping
van de Veiligheidsraad in „perio
dieke" zitting voor genoemde doel
einden, waarbij allereerst Korea aan
de orde zou zijn.
De procedure-regels van de Vei
ligheidsraad voorzien in dergelijke
„periodieke" bijeenkomsten, die
tweemaal per jaar kunnen worden
gehouden.
Reuters correspondent bij de Ver
enigde Naties, Michael Ery, noemde
de Russische stap gisteravond „een
vermetele poging om het prestige
van de Veiligheidsraad, dat juist
door de Sovjet-veto's zoveel heeft
ingeboet, te herstellen"
Wisjinski kwam met zijn voorstel
voor de dag aan het einde van de
rede waarin hij het Westelijke plan
voor collectieve veiligheidsmaatrege
len betitelde als „een poging om an
deren zover te krijgen, dat zij de
kastanjes uit het vuur halen".
Heftig gebarend onder het licht
van de televisie-camera's, verklaarde
Wisjinski, dat Engeland en Amerika
„vals alarm" slaan over de bedoe
lingen van Rusland, ten einde hun
eigen „agressieve acties" te dekken.
De Westelijke voorstellen voor col
lectieve veiligheid, zoals zij werden
ingediend door de Amerikaan Ben
Cohen, behelsden een „schaduwle-
Tijd voor Lissabon
nog niet rijp
WAAR WIL WISJINSKI HEEN?
Intussen vraagt men zich in UNO-
kringen af wat de bedoeling is van
Wisjinski's' voorstel. Sommige gede
legeerden zien er een poging in om
te voorkomen, dat de Algemene Ver-
fadering de Koreaanse kwestie zal
espreken. De procedure bepaalt im
mers, dat dit lichaam geen kwestie
kan behandelen, waar de Veilig
heidsraad zich reeds mee bezighoudt.
Anderen geloven, dat de behandeling
in de Veiligheidsraad voor de com
munistische onderhandelaars in Pan-
moendjon een excuus zal zijn om de
besprekingen verder te rekken.
Een woordvoerder van het Ame
rikaanse ministerie van buitenland-
zaken beschuldigde Wisjinski van
pogingen „de agressieve plannen van
het internationale communisme te
verbergen achter de bewering, dat
anderen zulke plannen koesteren".
Zes Arabische landen hebben
stel om de Veiligheidsraad bijeen te
reeds besloten het Russische voor
roepen te steunen. Maar tegelijker
tijd zullen zij hun stem geven aan
het Westelijke collectieve veilig
heidsplan, mits de kleine landen het
recht behouden zelf te beslissen of
zij strijdkrachten aan het voorge
stelde „schaduwleger" zullen leve
ren.
Indonesië liet weten, dat het zijn
troepen te veel in het eigen land
nodig heeft. Afgevaardigde Palar
geloofde trouwens, dat in de meeste
gevallen bemiddelingspogingen een
betere remedie vormen dan collec
tieve maatregelen.
Geen vorderingen
te Panmoendjon
De geallieerde onderhandelaren
hebben medegedeeld, dat Vrijdag
echtend tijdens de besprekingen van
de subcommisie voor de naleving
van een wapenstilstand in Korea te
Panmoendjon geen vorderingen zijn
gemaakt. De communisten hebben
vandaag een nieuw voorstel der ver
bondenen, dat voorzag in een onver
wijlde uitwisseling van zieke en ge
wonde krijgsgevangenen, verwor
pen.
DsNiemöllers bezoek
aan de Sovjet-Unie
Prof. Helmut Thielicke, voorzitter
van de conferentie van rectoren van
Westduitse universiteiten heeft van
daag geprotesteerd tegen het bezoek
dat ds. Martin Niemoeller op het
ogenblik aan Moskou brengt.
In een brief aan bisschop Otto Di-
belius, hoofd van de Duitse Evange
lische Kerk, zegt prof. Thielicke, dat
hij ook wil protesteren tegen het feit,
dat de Kerk niet openlijk bezwaar
tegen de reis van ds. Niemoeller
heeft gemaakt.
De rectoren vinden het „ongeluk
kig" dat ds. Niemoeller, die de laat
ste jaren „op verwarring brengende
wijze" had gehandéld, met een der
gelijke opdracht was belast.
In het officiële blad van het West
duitse vakverbond, „Der Arbeit",
schrijft men, dat ds. Niemoeller de
„nimmer eindigende illusie" heeft
Stalin te kunnen bekeren. „Ds. Nïe-
moe'ler is een moedig man en een
goed christen, maar hij weet blijk
baar niet of hij wil het niet we
ten dat tienduizenden christenen
achter het IJzeren Gordijn aan ver
volging blootstaan", aldus „Der Ar
beit".
Een officiële woordvoerder van de
sociaal-democraten in West-Duits-
land noemde de reis van ds. Niemoel
ler „beslist onaangenaam". Bewust
of onbewust speelt hij de Russen in
de kaart.
Terwijl men enige uren wacht
Voor deze met voedseltekorten
kampende wereld bracht de „New
York Times" vóór de jaarwisseling
goed nieuws: Amerikaanse geleerden
zijn er in geslaagd een synthetisch
chemisch product te vervaardigen
dat in enkele aren tijd onvruchtba
re grond in vruchtbaar bouwland
kan veranderen, waardoor dit pro
ces niet, zoals tot duver, vele jaren
en soms zelfs hele generaties zal be
hoeven te duren.
Krilium heeft men dit product ge
noemd.
Krilium is geen kunstmest. Het
wijzigt alleen de structuur van de
bodem zodanig, dat de planten uit
de zuurstof, het water en de andere
voedingsbestanddelen van de grond
het grootst mogelijke profijt trek
ken. Proeven, welke de afgelopen
drie jaren in vele delen van de Ver
enigde Staten ziin genomen, hebben
aangetoond, dat het 100 tot 1000
maal doelmatiger is dan de tot dus
ver gebruikte methoden van bemes
ting.
Het zal echter nog tot 1953 duren
eer het in enigszins omvangrijke
hoeveelheden aan de markt komt.
De Monsanto Chemical Company,
die in samenwerking met 80 bodem
specialisten het nieuwe praeparaat,
dat in poedervorm in d handel wordt
gebracht, heeft ontwikkeld, bouwt
nu bij Texas City de fabriek, waar
het gemaakt zal worden De bouw
kosten bedragen 50 millioen dollar.
Ook de eerste tijd zal krilium nog
een twee dollar per pond kosten.
Plan van wereldbank afgewezen
Premier Mossadeq van Perzië heeft de voorstellen van de Wereldbank
om de Perzische olieindustrie, die sinds Juli werkeloos ligt, weer op
gang te helpen, naast zich neergelegd, tot hij opheldering uit Was
hington zal hebben ontvangen. Hij verklaarde, dat de voorstellen welke
zojuist in zijn bezit waren gekomen, afweken van die, welke de Wereld
bank hem had voorgelegd, toen hij zich in de herfst te Washington be
vond.
De Wereldbank verklaarde zich be
reid kapitaal te verschaffen om de
raffinaderij weer in bedrijf te stellen
en stelde de „algemene beginselen"
op om de industrie tot leven te wek
ken. De bank behield zich het recht
voor de olieraad en het personeel te
benoemen en te ontslaan.
Mossadeq heeft een voorstel van
de bank, dat de winsten, nadat de
onkosten waren afgetrokken, in
drieën verdeeld zouden worden: een
deel voor Perzië, een voor de expor
teur en een, hetwelk de bank in re
serve zou houden, vierkant afge
wezen.
In hofkringen te Teheran verluidt,
dat de Sjah Mossadeq heeft aange
raden de Amerikaanse vriendschap
niet op het spel te zetten.
Het Perzische kabinet heeft beslo
ten een Poolse handelsmissie in Te
heran uit te nodigen voor het sluiten
van een ruilovereenkomst voor Per
zische olie tegen Poolse producten.
Frankrijk heeft gevraagd de bijeen
komst van de Atlantische raad, die
op twee Februari te Lissabon zou be
ginnen, enige weken uit te stellen.
Reden tot dit verzoek is de omstan
digheid, dat nog geen overeenkomst
is bereikt over de vorming van een
Europees leger. Amerikanen menen,
dat uitstel weinig zal baten, omdat
de Europese landen nog te ver van Mossadeq verklaarde, dat de Poolse
een oplossing zijn verwijderd. minister hem verzekerd had, dat
5Z>e CaatAte ötuiödeui te 5ieC
Te Tiel is men Donderdag begonnen met het inhangen van de laatste deur
voor de heftoren van de grote schutsluis in het AmsterdamRijnkanaal.
Het karwei neemt twee dagen in beslag. Het gevaarte dat 190 ton weegt, 20
meter lang, 13K- meter hoog en 2 meter dik is, wordt met takels omhoog
gebracht.
Wijzend op het opvallende „I like
Ike"-insigne in zijn knoopsgat vraagt
de elfjarige Stephen West uit Texas
aan de indrukwekkende korporaal,
die de wacht houdt voor het hoofd
kwartier van de Shape nabij Parijs,
of het mogelijk is, dat hij Generaal
Dwight D. Eisenhower te spreken
krijgt. Stephen West wil proberen
E: :nhower over te halen zich can-
didaat te stellen voor de presidents
verkiezingen. Het lukte hem ditmaal
niet het hoofd van de Atlantische
strijdkrachten te spreken te krijgen.
Wei kreeg hij van een minder hoog
geplaatst officier de verzekering,
dat de Generaal zal proberen een
ogenblik voor hem vrij te maken.
Pleven krijgt
meerderheid
Maar wat voor een
De Franse regering heeft gister
avond het vertrouwen van de Natio
nale Vergadering gekregen met 254
tegen 247 stemmen. Deze magere
meerderheid gaf premier Pleven de
overwinning in de eerste ronde van
de strijd over de begroting van 1952.
Het ziet er dus in de komende we
ken niet hoopvol voor de regering
uit.
De Nationale Vergadering stemde
met een overwicht van slechts 7
stemmen om het wetsontwerp „van
wegen en middelen" in overweging
te nemen, nadat Pieven het aanblij
ven van zijn kabinet op het spel had
gezet door de vertrouwenskwestie te
stellen Er wachten hem echter nog
twee belangrijke stemmingen: een
over bezuiniging bij de Staatsspoor
wegen en de sociale voorzieningen
en een ander over nieuwe belastin
gen. De socialisteni redden de rege
ring door zich afzijdig te houden in
plaats van tegen te stemmen.
Aardbeving in
Turkije
Een aardschok van 20 seconden
veroorzaakte gisteren de dood van
ten minste 60 Turken in de provin
cie Erzoeroem.
Veertig anderen liepen verwon-
Ongelukkig
gesteld
Het „Parool" publiceert de ook
door ons gisteren opgenomen uit
spraak van de Amsterdamse recht
bank over de beledigings-zaak tegen
,.De Vlam" in dezer voege:
De Amsterdamse rechtbank
sprak vanochtend de journalist
F. W. M. van het blad „De Vlam"
vry in de beledigingszaak, waar
in de officier van justitie, mr. B.
Kist, twee weken geleden 200
boete had geëist M. was er van
beschuldigd zich in een artikel
in zijn blad beledigend te hebben
uitgelaten tegenover de R.K.
geestelijkheid. Hij had de gees
telijke leiders van de rooms-ka
tholieke kerk er van beschul
digd de hand te hebben gehad
in de moord op de Belgische
communistenleidcr Lahaut.
De lezers van „Parool" zullen bij
lezing van dit bericht de indruk heb
ben gekregen, dat „de geestelijke
leiders van de rooms-katholieke
kerk" de hand hebben gehad in de
moord op Lahaut. De beklaagde is
immers vrijgesproken van de be
schuldiging. Zo doet het Parool-be
richt voorkomen Wie het verslag
van de rechtszitting destijds in ons
blad hoeft gelezen cn de uitspraak
van de rechtbank gisteren, weet
echter wel beter. Er was niet uit te
komen, wie het artikel geschreven
had. De manier, waarop „Parool"
het bericht van de vrijspraak heeft
gegeven, is zo ongelukkig, dat het
ei' goed aan zou doen het nader toe
te lichten, indien het zijn lezers niet
wil misleiden en „de geestelijke lei
ders van de rooms-katholieke kerk"
niet opnieuw wil beledigen.
dingen op, terwijl schade gemeld is
uit niet minder dan 17 dorpen. Juis
te cijfers zijn nog niet bekend omdat
zware sneeuwval en vorst (—25 gr.)
de verbindingen in de .getroffen
streek bemoeilijken en ook de red
dingsexpedities voor een zware taak
stellen. Uit Ankara zijn met de mees-
té spoed levensmidelen en 500 ten
ten naar de provincie onderweg.
De „Turmoil" heeft het
schip bere'kt
De Britse zeesleepboot „Turmoil"
heeft thans de Flying Enterprise",
die zich ongeveer 300 mijl van dc
Zuid-westelijke punt van Engeland
bevindt, bereikt. Er worden pogin
gen ondernomen om het schip op
sleeptouw te nemen. De „Flying En
terprise", aan boord waarvan zich
alleen nog kapitein Kurt Carlsen be
vindt, maakt nog een slagzij van 60
tot 65 graden. Volgens genoemde
kringen is kapitein Carlsen nog steeds
vastbesloten aan boord van zijn schip
te blijven totdat het veilig een haven
is binnengebracht.
De kapitein heeft thans langer dan
vijf etmalen alleen aan boord van zijn
zwaar hellend schip vertoefd. Vol
gens berichten van de Amerikaanse
torpedobootjager „John W. Weeks",
die geregeld contact met kap. Carl
sen heeft gehad, was de mondvoor
raad van de kapitein tot het uiterste
geslonken voordat de „Weeks" er na
herhaalde vergeefse pogingen Don-
dermorgen voor het eerst in slaagd»
een lijn met koffie, brood, lekker
nijen, sigaretten, kranten en tijd
schriften aan boord van de „Flying
Enterprise" te schieten. Carlsen had
ook bijna geen water meer en leste
zijn dorst uit een vat bier.
Volgens de laatste berichten ver
keert kanitein Carlsen in „opper
beste" stemming. De torpedoboot
jager „John W. Weeks" zal in de
buurt blijven als de „Flying Enter
prise"" gesleept wordt en klaar staan
om kapitein Carlsen zonodig op te
pikken.
Kapitein Parker van de „Tumoil"
heeft vanmogen vroeg in een radio-
telefonisehe medede'ing verklaard,
dat het onmogelijk was de sleeDtros-
sen aan de „Flying Enterprise" vast
te maken door de slaezij en het slin
geren van het schip. Er waren ver
scheidene pogingen h'ertoe onderno
men, die edhter mislukten.
fCaiteftie...
Wat wij zoeken en niet vinden,
wordt kostbaarder omdat wij 't niet
vinden.
