3)e ftzidóeSomcmt
CHURCHILL
in de storm
Mossadeq staat voor de
beslissing
Churchill vertrok met hindernissen
Jlhomama&c en JUetewel gaan
met hun tijd mee
Twee moordenaars wisten
te ontsnappen
Mae de „&lying £nte*pxiae" ten onderging
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OiMSTREKEN
WOENSDAG 2 JANUARI 1952
43ste JAARGANG
No. 12474
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.47 p. w., 2.p. mnd., f 6.p. kwart. Franco p. p. 6.80. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes 1.50
DE LAMPEN
BRANDEND
EN nieuw jaar ligt voor ons open.
1 We zijn de denkbeeldige poort
loorgegaan, welke, scherper dan op
jewone dagen, toekomst en verleden
icheidt.
Het oude jaar is met een
plof dichtgevallen en het doorleefde
deel van ons leven hebben we, bij
wijze van vooraf-betaling, begraven
in het onherroepelijk verleden.
Een deel van ons leven is over
leden. We hebben nog even peinzend
gekeken naar ons eigen voorbije „ik"
en misschien zijn we bevangen ge
weest door een zekere verbijstering
en beangstiging, dat dat wat daar
weg zakte in de kuil van het over
leden verleden het eigen „ik" is ge-
HIJ KREEG EEN WEEK BEDENKTIJD
De Perzische premier Mossadeq heeft een week de tijd gekregen om te
beslissen of hij Amerikaanse hulp wenst op dezelfde voorwaarden als andere
landen, zo verluidt te Teheran. Onderwijl heeft het Lagerhuis (Maljis) met
een overweldigende meerderheid bij «temming besloten het tijdstip te ver
vroegen, waarop de premier voor het parlement moet verschijnen om een
motie van afkeuring te bestrijden.
Mossadeq, die de Amerikaanse hulp
niet wil aanvaarden „als hem beper
kingen worden opgelegd", heeft gis
teren op zijn verzoek een onderhoud
gehad met de Amerikaanse ambas-
weest Om nmkprlnrf a sadeur Henderson. Hij zou deze heb-
weest. Ons omkerend hebben we de r»a„«a
open poort gezien en we zijn er door
gegaan, op hoop van zegen en met
vele goede gedachten om het beter te
doen en te herstellen, wat wij aan
onze „dierbare overledene" hebben
misdaan en tekort-gedaan.
Zulk een jaarwisseling met een
poort, die dicht-smakt en een poort,
die open gaat, doet ons terugdenken
aan een tocht in de kolenmijnen, wel
ke wij eens intussen zyn er al vele
„ikken" ten grave gedragen! heb
ben ondernomen. In de kolenmijnen
worden de onderaardse gangen even
eens gescheiden door zware dubbele
stalen deuren. De ene deur kwakt
met een donderend geraas toe en een
andere opent zich, hijgend en knar
send.
In het afgelegde deel van de gang
was het aarde-donker en wanneer de
andere poort ontsloten wordt is het
er even duister en je staat daar met
de flauw-schijnende mijnlamp in de
handen en kunt geen schrede ver
der doen zonder de toegewezen gids.
De voetstappen klinken hol, weer
kaatst door de donkere wanden en
het schijnsel van de lamp danst in
de duisternis, zonder haar te verja
gen.
Deze herinnering doemt bijna van
zelf op bij de voltrokken jaarwisse
ling. Het afgelopen jaar is duister ge
weest, en nu we de poort van het
nieuwe zijn binnengegaan, houden we
de mijnlamp hoog voor ons uit en
roepen in de donkerte, wat eens uit
Seïr werd geroepen: „Wachter, hoe
ver is de nacht; wachter, hoe ver is
de nacht?"
Dan geeft de echo een ontwijkend
antwoord en als ge nog verder wilt
vragen: „Kom dan een andermaal
terug!" En we stappen aarzelend de
dikke duisternis in.
We moeten wel voort. Het leven is
een lopende band, welke geen ver
poos of ophouden kent. We stappen
aarzelend en behoedzaam het jaar in,
toch met moed en vertrouwen, als de
lamp van het geloof ons maar voor
licht en we de vertrouwde Gids vlak
bij ons houden, om de aanwijzingen
van Zijn waarschuwende stem te ver
nemen.
Het zou kinderachtig zijn en we
ben medegedeeld, dat Perzië afzij
dig moet blijven in de koude oor
log Henderson zou hem een week
de tijd gegeven hebben om zijn
standpunt te overwegen. In de loop
van de dag hebben twee vertegen
woordigers van de Internationale
Bank een bezoek aan Mossadeq ge
bracht.
Minister van Buitenlandse Zaken
Kazemi heeft het Majlis medegedeeld
dat Mossadeq op 26 Januari in het
parlement zal verschijnen om ant
woord te geven op een motie van
afkeuring waarin zijn „verwoestende
economische beleid" wordt veroor
deeld. De leider van de oppositie,
Jemal Imami, merkte op: „Mossadeq
heeft ons levend begraven en hij
verheugt zich over onze begrafenis".
Perzië's bron van inkomen is afge
sneden. Het land bevindt zich op de
rand van de afgrond en het commu
nisme heeft de vrije hand gekregen"
aldus Imami.
De wereldbank heeft bekend ge
maakt, dat haar missie uit eerste nand
wil ervaren wat het Perzische clie-
bestuur geadviseerd moet worden op
dat de olieproductie heijvat kan wor
den.
Een woordvoerder verklaarde, dat
men zoekt naar een voorstel, waarbij
de bank, bij wijze van interim-maat
regel. kon helpen de operaties in
Zuid-Perzië te doen hervatten. Men
zou echter wachten op het resultaat
van het onderzoek van de missie.
Naar verluidt heeft Pakistan bij de
bank er op aangedrongen een oplos
sing te zoeken voor de hervatting van
de productie, voordat het Brits-Per
zische geschil definitief „geregeld"
zou zijn.
De Perzische minister voor natio
nale economie heeft een beperking
met 40 procent van de Perzische in
voer aangekondigd. Hij zeide, dat de
vermindering van de invoer het ge
volg was van het feit dat het land
niet langer inkomsten uit de olie
trok De vermindering zal na verloop
van drie maanden geleidelijk wor
den opgeheven.
Het avontuur van
„Flying Enterprise"
Bemanning en passagiers van de
„Flying Enterprise", die Dinsdag
morgen met de „Southland"' in de
Merwedehaven te Rotterdam arri
veerden, hebben verteld, hoe zij
schipbreuk reden en gered werden.
Op Eerste Kerstdag woedde de or-
iici. tuu ituiueracnug zijn en we aer&ic ivcisiudg wueuui uc «ji-
zouden het gevoel hebben aan een I kaan zo hevig, dat het schip in zijn
dure plicht te verzaken, indien we,
de poort van het nieuwe jaar binnen
gegaan, niet waarschuwden voor de
gevaren, die het in zijn duistere
schoot kan herbergen, gevaren, wel
ke zich onverhoeds kunnen voordoen
of welke sluipend op fluwelen zolen
[ieder onzer kunnen overrompelen en
ter neer werpen. Wij hebben een ont
zaglijk vertrouwen in de toekomst,
maar toch, we vertrouwen de toe
komst niet. We worden gevoed door
een grenzeloze luchthartigheid, maar
onze harten worden bezwaard. We
hopen en vrezen, en wat onze vrees
is, is tegelijk onze hoop. Het zou mis
dadig zijn te hopen wat we vrezen;
het is menselijk te vrezen, wat we ho
pen. Deze vrees immers geeft hoop,
omdat „de vreze des Heren het begin
is van alle wijsheid" en wij „ons heil
moeten bewerken in vrezen en be
ven". Wanneer de gehele wereld
Vreesde, was de hoop geboren, dat
het nieuwe jaar een jaar des heii's zou
Worden. Maar als de gehele wereld
floor gaat met op zichzelf te hopen
en te vertrouwen, en, zelfgenoeg
zaam, de ferme grondslagen, waar-
p het bestuur van de wereld moet
usten, verwerpt, zien we geen gat in
e duisternis van de toekomst.
Bedotten we echter onszelven niet
_et huichelachtig onze bezorgdheid
i te schuiven op de kortzichtigheid
Aan de aardse bestuurders!
Dezelfde wetten, welke gelden voor
iet wereld-beleid, gelden onverwrik-
)aar voor het beleid, dat wij zeiven
roeren over het kleine heelal dat
eder mens in zijn eentje is. Het be
tuur daarvan is aan onszelven toe-
fertrouwd. Daar zjjn we verant
woordelijk voor. Door dit beleid ver-
mtwoord, in liefde en vreze, te voe-
•®n. dragen we bij in de verantwoor-
ttng van de gehele aarde. Wanneer
#e menen te moeten waarschuwen,
iet alleen voor onverhoedse geva-
en, maar ook voor de sluipende, dan
i het omdat allerwegen de geest van
Ogeloof rondwaart niet alleen als
ên zich te voren aankondigende
oriesende leeuw", maar ook als een
ie aansluipt op de fluwelen voeten
un een verflauwende geloofsbeleving
Q van een verzwakte belangstelling
V>or al datgene wat hoger is dan
.rnood en spelen". Waarlijk rampza-
lg zou het zijn, indien we, in de don-
lëre mijnschacht van dit wankele
vredesjaar afgedaald, onze mijnlamp
net brandend hielden en de Gids
naar huis zonden. Geen wereldramp
kan vergeleken worden bij de ramp,
welke ons klein heelal dan zou over
komen. Laten we dus. niemand uitge
zonderd, allerminst, meer dan ooit
de olie borgen van de biddende
voegen begon te kraken. De kapitein
heeft hiervan de eigenaar van het
schip radiotelegrafisch op de hoogte
gebracht, want inmiddels was er vrij
zware schade opgelopen. De elemen
ten woedde zo hc g, dat de kapitein
het schip niet dwars op de golven
durfde te brengen.
De storm hield maar aan, het
scheen of er nooit een einde aan
kwam. Vrijdagmorgen was het weer
zó slecht geworden, dat de opvaren
den van de ene kant naar de andere
kant werden gesmeten en ei letterlijk
niets op zijn plaats bleef. De passa
giers, onder wie enige zeezieken za
gen geen kans zich aan te kleden,
De „Flying Enterprise" maakte sinds
enige tijd slagzij en dit werd steeds
erger. In de machinekamer was het
bijna onmogelijk de vuren aan te
houden. Die Vrijdag was eigenlijk al
duidelijk, dat het mis zou lopen met
het schip. Met grote moeite slaagde
de bemanning erin, de passagiers in
de hutten te helpen en hen naar de
hoge kant van het schip te brengen.
De lage kant stond toen al gedeelte
lijk onder water en zelfs de machine
kamer begon water te maken. Van
Vrijdag tot Zaterdag hebben allen
als 't ware bijeengehokt gezeten langs
de hoge zijde.
Op Zaterdagmorgen werd het niet
langer verantwoord geacht om aan
boord te blijven. Inmiddels waren
schepen in de nabijheid gekomen om
hulp te bieden, de „Generaal Mac
Ray" en de „Southland" Van deze
schepen waren reddingsboten uitge
zet. De bemanning van de „Flying
Enterprise" kreeg bevel voor de pas
sagiers te zorgen. Ieder moesi er één
voor zijn rekening nemen. De enige
mogelijkheid was over boord te
springen en zwemmende de boten
te bereiken. Dit gebeurde dan ook,
zonder dat er van paniek sprake was.
Twee aan twee werd de sprong ge
waagd in het koude water en dank
zij de zeemanschap van de mannen
in de reddingsboten konden allen ge
red worden en aan boord van een
van de schepen gebracht.
Korea zit vast
Dinsdagavond heeft de zojuist uit
Korea in de Verenigde Staten terug
gekeerde adviseur van het Ameri
kaanse ministerie van buitenlandse
zaïken John Foster Dulles in New
Yoirk verklaard, dat naar het schijnt
„in Korea de bittere gevechten te
land mogelijk geëindigd zijn, omdat
geen van beide partijen vorderingen
kan maken zonder een groter ver
lies aan manschappen en materiaal
dan de vorderingen waard zijn".
Volgens hem lijkt het onwaar-'
schijnlyk, dat een „betrouwbare
vrede in Korea, waarbij alle poli
tieke tegenstrijdigheden worden ge
regeld, zal worden bereikt".
„Alle opofferingen hebben de Ko-
reanen noch nationale eenheid, noch
betrouwbare veiligheid gebracht",
aldus Dulles, „voor hen bergt het
nieuwe jaar een somber en gevaar
lijk verschiet".
Race met de tijd op de Oceaan
IJ ET VERTREK van Churchill en Eden naar Amerika op Oudejaars
avond is met hindernissen geparrd gegaan. De „Queen Mary" had,
zoals reeds gemeld, vertraging, welke was opgelopen tot twee dagen.
De kapitein gaf bevel „volle kracht vooruit", om te trachten de vertra
ging in te halen, maar de stormen op de Atlantische Oceaan houden
nog ruimschoots de kans in op nieu we moeilijkheden. Als het weer het
echter toelaat, zal het schip pogen, sneller te lopen dan de gebruikelijke
22 knopen om het reeds 14 jaar oude record te breken.
KOERIER VIEL DOOD NEER
Churchill zelf was aan boord de
meest onverstoorbare man on
danks de vele moeilijkheden. Want
met alleen veroorzaakte een vast
geklemde ankerketting als gevolg
van de woedende stormen, vele uren
vertraging, maar bovendien deed
zich het tragischq geval voor, dat
con regeringskocrier, Frederic May
(55), die in allerijl nog belangrijke
stukken van Londen naar Southamp
ton had gebracht, in de haven onwel
werd cn korte tijd later stierf.
En verder werd het vertrek van
de „Queen Mary" nog bedreigd door
een onverwacht conflict onder dc I
bemanning. Want 70 bemannings
leden kwamen namens hun bijna
1000 collega's plotseling met eisen
voor langer verlof en betere arbeids
voorwaarden. De belofte echter van
een spoedig onderzoek deed de be
manning weer aan boord begeven, j
Churchill bracht de jaarwisseling
;n zijn hut door, ondanks de aan
drang van de passagiers om met hen
in de danszaal een vrolijk Oud en
Nieuw te vieren.
Litwinof overleden
ORKAAN IN OCEANÏE.
Volgens in Aucland (Nieuw- Zee
land) ontvangen berichten zijn op
Hedenmorgen heeft radio-Moskou
bekend gemaakt, dat na langdurige
ziekte de vroegere Sowjet-Russische
minister van buitenlandse zaken
Litwinof op 31 December is overle
den.
Litwinof, die 75 jaar oud was, was
Kerstdag door een orkaan, die het v-an *929 tut 1939 minister van bui
eiland Epi (Nieuwe Hebriden) teis
terde, bijna 100 inboorlingen ver
dronken. De storm heeft huizen en
tuinen geteisterd en twee barkassen
van de Presbyteriaanse missie ver
nield.
PLEVEN STELT
VERTROUWENSKWESTIE.
Dinsdagavond laat heeft de Franse
premier, Pleven in de de Nationale
Vergadering de vertrouwenskwestie
gesteld op het ontwerp van wet voor
het begrotingsevenwicht.
Donderdagmiddag zal over deze
kwestie worden gestemd.
enlandse zaken, lly was, buiten Sta
lin, de laatste der oude bolsjewie
ken.
Van 1941 tot 1943 was hij Russisch
ambassadeur in dt Verenigde Staten
en Cuba en vau 1943 tot 1946 plaats
vervangend minister van buitenland
se zaken.
Bij het uitbreken van de Russische
revolutie was Litwinof diplomatiek
agent in Groot-Erittannië, waar hij
in hechtenis werd genomen als gij
zelaar vooi de Britse agent in Mos
kou, Bruce Loch Art. Later werden
zij tegen elkaar uitgewisseld.
Litwinof huwde de dochter van 'n
Britse advocaat. Sir Sidney Low, en
leerde vloeiend Engels spreken.
Tijdens de gebruikelijke opvoering van „dc bruiloft van Kloris en Roosje"
na afloop van de „Gijsbrecht" in dc Stadsschouwburg te Amsterdam spra
ken Thomasvaer (Paul Huf) en Pieternel (Marie Hamel) hun traditionele
Nieuwjaarswens uit. Ook de televisie hoe kan het anders was erbij
betrokken. Pieternel was niet weinig verbaasd de beeltenis van Thomasvaer
op het televisiescherm te zien verschijnen.
STERK OUDEJAARSVERHAAL
Twee Franse terdoodveroordeelden hebben het ongelofelijk stoute stukj«
uitgehaald, uit Frankrijks best bewaakte gevangenis die te Amiens
te ontsnappen. Weliswaar bleven zij slechts een etmaal op vrije voeten,
maar hun winst is, dat zij hun leven waarschijnlijk met een Jaar hebben
verlengd.
CIPIERS UITGEKLEED.
Het was Zondagavond in de gevan-
gènls van Amiens. In dé Cél van dé
terdoodveroordeelden stonden aan de
elke kant van de celdeur Meurant
en Courtin, beide veroordeeld we
gens moord. An de andere kant stond
een bewaker. Door het luikje in dc
deur speelden zij kaart.
Na middernacht kreeg de cipier er
genoeg van. „Ik ga naar bed", /.ei hij
geeuwend.
Meurant ordende de kaarten tot
een stapeltje. „Wacht nog even", zei
hij geheimzinnig. „Ik heb nog een
verrassing".
Die verrassing was een revolver
leeg wel is waar. maar dat wist
de bewaker niet. „De sleutels", zei
Meurant enkel.
De cipier ging door de knieën en
gaf de sleutels af. Daarna ging alles
gemakkelijk. Te gemakkelijk, meent
de Justitie, die niet kan begrijpen dat
vier andere bewakers zonder meer
door de gevangenen in een cpl wer
den opgesloten. En die verder met
begrijpelijke achterdocht zich af
vraagt, hoe het mogelijk is, dat in
de modernste gevangenis van Frank
rijk eerst een half uur na de ont
vluchting alarm werd gegeven.
Meurant en zijn celgenoot namen
dus de benen, of beter dc fiets,
Bovendien kleedden zij zich in dc
uniformen van het gevangenisperso
neel.
EEN GRAPJE.
Op weg naar dc Belgische grens
veroorloofden de gevangenen zich
nog een klein grapje. Zij klopten nnn
bij een boerderij en gaven voor op
jacht te zijn.naar zichzelf.
Volkomen in stijl ondervroegen zij
de boer, Jean Crochet, en van zijn
antwoorden maakten zij een „ambtc-
Godslamp, opdat we niet als een
dwaze maagd „media nocte" te
middernacht ontdekken, dat onze
mijnlamp leeg is en we in duisternis
worden verzwolgen. Houden we on
ze lampen brandend. Dan zal het, wat
er ook gebeure of niet gebeure, een
gezegend jaar zijn. Dan kunnen we
als redelijke en bloedig-verloste we
zens werkelijk optimistisch en lucht
hartig blyven, omdat ons dan niets
meer kan gebeuren.
De Amerikaanse vrachtboot „Flying Enterprise" met 10 passagiers en een bemanning van 20 koppen la tenge
volge van de storm ten Zuid-Westen van Ierland vergaanDe opvarenden werden door het Amerikaanse sa
„Southland" en het Amerikaanse transportschip „General Greely" overgenomen. Deze foto, gemaakt door een
der opvarenden van de „Flying Enterprise" aan boord van de „Southland"' toont het dramatische ogenblik,
waarop het ten ondergang gedoemde vaartuig, zwaar overhellend, in dc golven wegzinkt.
lijk rapport" op. „Nu moeten wij de
handtekening van «Ie burgemeester
nog hebben", zei Meurant ten slotte.
„Maar daar is het nu te laat voor".
Daar zij nog steeds in dc uniformen
van hun bewakers waren gekleed
twijfelde de boer geen moment aan
de echtheid van het geval en hij liet
hen de nacht in zijn huis doorbren
gen.
Ten slotte liepen zij toch vast.
Speurhonden leidden de gendarmes
naar een niet meer gebruikt spoor
wegstationnetje op 27 km, ten Noord
westen van Amiens. Daar zaten de
gevangenen in olie rust te genieten
van het verhaal, dat een krant van
hun ontsnapping had gegeven.
De gendarmes omsinge'dcn met de
machinepistolen in aanslag en klaar
om te schieten de schuilplaats. Maar
de misdadigers voelden weinig voor
de ongelijke strijd. Een van hen loste
zes schoten in de lucht om te tonen,
dat zijn revolver leeg was en daarna
gaven zij zich over.
De justitie krijgt nu de zonk weer
in handen, om uit te zoeken hoe de
ontsnapping mogelijk was cn of er
sprake is van medeplichtigheid. Tot
zolang zal het doodvonnis niet vol
trokken kunnen worden.
Luchtrampen in
Amerika
Tragisch uiteinde van 't jaar
Het einde van het jaar Ls voor dc
Amerikaanse luchtvaart bijzonder
tragisch geweest: een transportvlieg
tuig met 28 mensen aan boord, onder
wie 19 cadetten van West Point,
wordt vermist; een ander met 40 per
sonen aan boord verdween op een
vlucht van Pittsburgh naar Buffalo
cn werd later in een verlaten uithoek
van de staat New York teruggevon
den. Veertien passagiers hadden het
ongeluk overleefd.
Verder wordt een „Mustang"-ja-
ger van de luchtmacht vermist, ter
wijl ten slotte aan dc Westkust nog
steeds wordt gezocht naar een mili
tair C-47-toestel, dat met acht men
sen sinds 26 December wordt ver
mist.
Het wrak van het vliegtuig, dat
Zaterdag tijdens een vlucht van Pitts
burgh naar Buffalo verdween, werd
gevonden, nadat een passagier zich
urenland in de ijzige sneeuw door
een dicht bos had geworsteld cn ten
slotte dc bewoonde wereld bereikte.
Onmiddellijk vertrokken reddings
ploegen, die bulldozer.-, gebruikten
om zich een weg door het kreupel
hout te banen. Men vond ten slotte
de veertien overlevenden, die allen
nchtcrin het vliegtuig hadden geze
ten. ineengedoken rond een klein
vuurtje.
De zwaarst gewonden werden met
een slee naar een ziekenhuis gebracht.
Intussen hebben luchtwnnrnemers
een wrak ontdekt, dat misschien het
vermiste militaire vliegtuig is. dat 10
cadetten van West Point (een Ame
rikaanse militaire academie) onder
zijn 28 inzittenden telt. Men ontdekte
evenwl geen enkel teken van leven.
Een reddingsploeg is nu op weg naar
deze plaats.
Kalle?tie...
Nieuwjaarsvoomemens zijn ge
makkelijk; tracht ze nu uit te voeren.
