S)e Ceidóe(Bon^ant Mossadeq houdt de olie kraan dicht Dramatisch slot te Straatsburg De besprekingen vlotten weinig Frankrijk en het Schuman-plan Directeur: C. M. v. HAMERS VELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WOENSDAG 12 DECEMBER 1951 43ste JAARGANG No. 12458 Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 GEDULD IS MOEILIJK pUROPA MOGE zo arm zijn als een kerkmuis, in één opzicht heeft het geen reden tot klagen. Het heeft nl. geen gebrek aan conferen ties. Overal zitten de politieke heren te praten en te praten, zodat het gonst in de hoofden van al degenen, die er iets mee te maken hebben en de kranten er onleesbaar van worden voor degenen, die zo gelukkig zijn, dat gepraat naast zich neer te kunnen leggen. In Parijs vergadert de Assemblée van de Verenigde Naties en de ver schillende commissies en sub-com missies doen hun best. Daarnaast hebben de Grote Vier een praatje ge had over de ontwapeningsplanner: en zij hebben het zó gezellig gevonden, dat zij er een commissie van willen maken als levenspositie. Te 0 Straatsburg heeft de Consulta. tieve Vergadering van de Raad van Europa zo juist haar zittingen be ëindigd, terwijl in diezelfde stad zes ministers van buitenlandse zaken gisteren hebben zitten dokteren aan het Europese leger. Enige dagen ge leden is eï nog geconfereerd over het NATO-leger, het leger van het Noord-Atlantische Pact en straks gaat men er te Lissabon nog eens over praten. En dan praten we nog niet eens over Panmoendjon, want dat is aan de andere kant van de wereld; ook de debatten in de Franse Kamer over het Schuman-plan laten we maar rusten, want dat is eigenlijk maar klein goed. Wie het ingewik- geld vindt, mag het zeggen. En wie het resultaat van al dat ge- debatteer weet, mag het ook zeggen. Wij kunnen Spaak in ons hart niet helemaal ongelijk geven, toen hij gisten met al de aplomb van zijn indrukwekkende figuur te Straatsburg zei, dat hij er genoeg van had en niet langer voorzitter wilde zijn van de Europese Assemblée Hij citeerde een passage uit het spel van Bernard Shaw „St Joan": „Wij hebben nu zolang de wijzen gevolgd, dat wij nu eens de dwazen volgen." En met deze „wijzen" bedoelde hij de bedachtzamen, de eeuwige twijfe laars, de bezwaren-makers en de praatgragen. Aan de wijsheid van dezen sterft de Assemblée, het is de „wijsheid des doods", riep Spaak uit. Het kan geen kwaad, als er eens wat deining gemaakt wordt in de gezellig kwetterende eendenvijver, maar aan de andere kant moeten wij toegeven, dat wij deze keer niet eens zoveel te klagen hebben over dé Europese Assemblée. Weliswaar houdt de Assemblée geducht reke ning met de gevoelens van de En gelsen, die nu eenmaal weinig en thousiaste voorstanders van een Ver enigd Europa zijn en daarom de voort gang van de ontwikkeling niet weinig vertragen, maar zij heeft tenminste een paar besluiten genomen, welke in de goede richting gaan. Deze be sluiten zijn ndet anders dan aanbeve lingen, want meer kan de Assemblée nog niet doen. Zij behelzen het ad vies, dat elk der deelnemende landen een aparte minister voor Europese zaken zal aanstellen; dat er een poli tiek gezagsorgaan zal worden ge vormd door de landen, die aan het Europese leger-plan deelnemen; en dat een conferentie zal worden be legd met het Britse Gemenebest. Als het ministerscomité van de Raad van Europa deze suggesties van de Con sultatieve Vergadering overneemt, is er al weer heel wat bereikt. De kwestie der Europese eenwor ding kan slechts groeien in een sfeer van geduld. Het voornaamste is, dat er groei in zit, hoe langzaam het ook gaat. Vóór de oorlog leek het hele maal onmogelijk om in het door de eeuwen verdeelde Europa een een heid te scheppen. Nu is dat onmoge lijke reeds een aanvaardbare gedach te, welke langzamerhand tékening en gestalte krijgt. Wij wachten echter op de omzet ting van de steeds meer tastbaar wordende plannen in de practijk. En dan worden we wel eens ongeduldig. HET WORDT ONRUSTIG IN TEHERAN E'EN WILD SNIKKENDE Mossadeq, die gistermorgen tot tweemaal toe door vuistgevechten en gekrijs in de Majlis verhinderd werd aan het woord te komen, gaf gisteravond als laatste redmiddel voor de olie crisis aan het parlement het recept: „Sluit de olie-industrie en trek de buikriem aan." Dit was een van de dramatische hoogtepunten uit de rede van de premier, die, zoals gisteren reeds in 't kort gemeld, met kreten als „dood aan deze verrader", „leve Imami" (de oppositieleider) ir. "het parlement werd begroet en die onder bescherming van een met stenguns gewapend escorte door een achterdeur moest vluchten. met getrokken revolvers rondliepen) poogden vergeefs de orde' te herstel en. De opgewonden voorzitter vroeg telefonisch versterkingen van het garnizoen aan, en in afwachting daarvan poogden de zaalwachters de volksvertegenwoordigers, die het in de strijd hadden begeven, uit het gewoel te trekken. Zes mensen Onder geen enkel beding zal Per- bewusteloos worden weg echter toestaan, dat de Britten zullen terugkeren, zelfs niet in de vermomming van deskundigen van do Internationale Bank, zo besloot de premier zijn verslag, over de be sprekingen te Washington. Handgemeen Het rumoer van gisteren ontstond door de met scheldwoorden omkle de verwijten van de oppositie, dat Mossadeq het communisme niet in bedwang houdt. Oppositieleider Ima mi, zelf oud-premier, schreeuwde Mossadeq toe: „De Majlis is geen plaats voor u. Ga hier weg en houdt uw rede voor de straatschenders!" Even later ontstond daarop het handgemeen tussen regeringsaan hangers en oppositieleden, waarin zich ook de aanwezige journalisten en de mensen op de publieke tribune mengden. Schreeuwend, slaand en bijtend rolde men over stoelen en tafels. Voorzitter en zaalwachters (die OLIE VOOR ONZE KINDEREN BEWAREN „Wanneer wij doen, alsof er in Perzië geen olie is, bewaren we haar ten minste voor onze kinderen die haar zullen kunnen exploiteren en ons er voor zullen zegenen" meende Egypte roept ambassadeur terug Dinsdagavond heeft de Egyptische regering besloten haar ambassedeur in Londen terug te roepen, aldus heeft een regeringswoordvoerder te Caïro bekendgemaakt. Een zaakgelastigde zal de leiding van de Egyptische ambassade te Londen op zich nemen. De woordvoerder deelde voorts mee, dat de Egyptische regering had besloten „vrije bewapening" van het Egyptische volk toe te staan. Hij zei, dat de regering binnenkort straffen zal stellen op samenwerking met de Britse strijdkrachten in kanaalzone. Diplomatieke waarnemers in Lon den verklaarden vandaag dat het te rugroepen van de Egyptische ambas sadeur werd verwacht en dat dit vol gens de normale diplomatieke gang van zaken het terugroepen van de Britse ambassadeur in Caïro insluit. Argentinië's atoomindustrie Argentinië zal een bondgenoot schap aangaan met een „industrieel hoogontwikkeld land" voor de ont wikkeling van de atoomenergie. Dit verklaarde dr. Richter, de in Argen tinië werkzame Oostenrijkse atoom geleerde Dinsdag. Hij noemde naam van het land niet. Professor Richter voorspelde, dat als de overeenkomst zal zijn gete kend „Argentinië niet langer gebrek zal hebben aan buitenlandse valuta" en het gevolg zou een „wezenlijke economische schok voor de wereld" zijn. Lang duurde dat alles niet. Want toen weldra de versterkingen arri veerden, kon de rust worden her steld. De journalisten werden 2 uur lang in een aparte kamer opgeslo ten, en de slagvaardigste Kamerle den werden de zaal uitgewerkt. Een poging om de zitting te heropenen en premier Mossadeq te laten spre ken, mislukte, door het gejoel van de oppositiebanken. Buiten had de politie intussen ook de grootste moeite de menigte Mossadeq-aanhan- gers die daar waren samengestroomd m toom te houden. Hystérisch schreeuwend kondigden zij aan, dat zij het leven van de oppositieleden eisten. Vijftien leden van de oppositie partijen besloten de nacht in het (veilige) parlementsgebouw door te brengen. DIENSTPLICHTVERLENGING IN DENEMARKEN. De Deense regering heeft gisteren aan de parlementscommissie voor de buitenlandse politiek voorgesteld de dienstplicht te verlengen van twaalf tot achttien maanden. Zij stelde te vens verhoging van het aantal be roepsmilitairen voor. Dit voorstel was het gevolg van de onlangs te Parijs en Rome gehouden besprekingen. (Britóe troepen (Wazen huizen op in Suez 75 stenen hutten en enige huizen zijn opgeblazen of met bulldozers verwijderd door Britse troepen, teneinde een 150 m. lang stuk weg en een 18 meter brede brug aan te leggen van de Verdragzóne naar de door bombarde menten erg beschadigde waterwerken even buiten Suez. De Britse regering zal de eigenaars schadeloos stellen. Egypte overweegt ingevolge hiervan het diplomatieke verkeer met Groot Brittannië te verbr eken. De nieuwe weg, die de Pegasus Avenue wordt genoemd is in 36 uur aangelegd door de 16e Parachutisten Brigade, die liet gevleugeld paard Pegasus als embleem hebben. Voorzitter Spaak had er genoeg van De voorzitter van de Consultatieve Vergadering van de Raad van Europa, de Belg Paul Henri Spaak, heeft gisteren, op de laatste dag van de huidige zitting te Straatsburg, zijn ontslag ingediend als voorziter. „Ik wens niet langer als voorzitter te fungeren van een college dat geen geloof meer heeft in zijn Europese roeping en plicht. Het is allemaal veel te negatief en te mat. U hebt gisteren de kans van uw leven gemist, door de vier ministers met lege handen te laten terugkeren tot de liefdadigheid van Amerika. Hun optreden was een historisch moment. Daarnaast is er niets historisch meer geschied. Wij zijn bezig te sterven aan onze wijsheid, of wat voor wijsheid moet doorgaan". De Consultatieve Vergadering van de Raad van Europa heeft met 61 te gen twee en 16 onthoudingen een geamendeerd ontwerp-statuut goed- keurd, die de Raad meer politieke volmachten geeft en eveneens meer zeggenschap in het sluiten van ver dragen. Met deze stemming en het goedkeuren van een rapport over de samenwerking op economisch gebied van leden-staten met landen over zee, besloot de Assemblée haar zit ting van 1951. Het ontwerp-statuut zal nu naar het comité van ministers Verlenging van onderhandelingstermijn Te Washington is meer en meer merkbaar, dat het denkbeeld steun ontvangt om de datum van 27 December te laten varen teneinde een latere datum vast te stellen, aldus Reuters correspondent. Zulk een verschuiving var. do grensdatum, zou een aanzienlijke concessie aan de Noordelijken betekonen. Mochten de Noordelijken tonen oprecht bereid te zijn om tot een overeen stemming te geraken en de resterende tijd niet gebruiken voor „psycholo gische oorlog en voorbereidingen tot hervatting der gevechten op volle schaal", dan zou het commando der V. N., zo meent men, bereid zijn de ge stelde termijn te verlengen. De communistische onderhandelaars i den niet van plan te zijn een groot te Panmoenjon hebben gisteren eerst aantal gevangenen los te laten, die onverwacht toegestemd de uitwisse- de communistische gelederen zouden ling van krijgsgevangenen te be- versterken, zonder één man terug te spreken en daarna beslist geweigerd gezonden worden voor een definitief besluit. Aan het slot van de vergadering hebben de heren Van der Goes van Naters en Pony (België) aan mej. Klompé hulde gebracht voor het vruchtbare werk, dat zij gedaan heeft door de opstelling van het rapport over de bijzondere gezagsorganen. Mej. Klompé deelde mede, dat de politieke commissie niets had toe te voegen aan de antwoorden, die door haar reeds waren gegeven op de door oud-president Spaak tegen het rapport geuite bedenkingen Con- dere bestudering zou hebben gezon- KWESTIES VAN VERTROUWEN De Franse Nationale Vergadering heeft zich geplaatst achter de eis van premier Pleven, dat de bekrachti ging van het plan-Schuman onmid dellijk in behandeling genomen wordt. Bij het vertrouwensvotum waren de meeste tegenstemmers communis ten en aanhangers van generaal de Gaulle. De stemverhouding was 376 —240. Pleven had het bestaan van zijn kabinet op het spel gezet tegen een motie, dat het verdrag naar een commissie voor 4 maanden ter ver- form haar voorstel zal het rapport nogmaals door de po'atieke commis sie worden behandeld. De zitting ging min of meer als een pachtkaars uit. Toen de waar nemende voorzitter, de Italiaan Ja- cini, de vergadei'ing sloot waren nog slechts enkele tientallen leden aan wezig. De Assemblée heeft besloten de verkiezing van een nieuwe voor zitter uit te stellen tot de volgende bijeenkomst. den. Indien deze motie was aange nomen, had dit niet alleen het aftre den van het kabinet-Pleven bete kend, maar mogelijk ook het einde van het gehele plan-Schuman. Premier Pleven heeft nu ook de vertrouwenskwestie verbonden aan het gehele wetsontwerp tot ratifica tie van de steenkool- en staalgemeen schap. De stemming zal Donderdag plaatfc vinden. gegevens te verstrekken over het aantal gevangenen, dat zij gemaakt hebben. Zij stelden voor alle krijgs gevangenen meteen na de onder tekening van de wapenstilstand in vrijheid te stellen. De afgevaardig den der Verenigde Naties verklaar- Jan Slui/tetö zeventig, jaar Op 17 December viert de Amsterdamse kunstschilder Jan Sluyters zijn ze ventigste verjaardag. In het Stedelijk Museum te Amsterdam zal op die datum een overzichtstentoonstelling van zijn werken worden geopend. Het Europese leger Ministers kwamen tot overeenstemming Dinsdag is „op vele punten" door de zes ministers van buitenlandse za ken, die te Straatsburg besprekingen voeren over het Europese leger, over eenstemming bereikt, aldus heeft de Franse minister van buitenlandse za ken, Schuman, meegedeeld. Hij verklaarde tegenover verslag gevers, dat de ministers op 27 Decem ber te Parijs opnieuw zullen bijeen komen om te trachten overeenstem ming te bereiken over de nog han gende kwesties, zoals politieke con trole en een gemeenschappelijke be groting voor het financieren van het Europese leger. In een na de bijeenkomst uitgege ven communiqué wordt verklaard, dat „in beginsel op vele punten over eenstemming is bereikt". Hierdoor kunnen, aldus het communiqué, met het oog op het voorbereiden van het voorgenomen verdrag, aanwijzingen worden gegeven aan de deskundi gen. „De punten, die nog niet zijn be studeerd, zullen gedurende de vol gende bijeenkomst worden bespro ken. De door de ministers genomen beslissingen zou aan hun regeringen worden voorgelegd en kon nog niet worden gepubliceerd, aldus het com muniqué. Voor hulp aan Italië heeft het personeel van de A.K.U. 2.00Q.aan het Hoofdbestuur van het Ned. Roo- de Kruis afgedragen; een combinatie suikerfabrikanten schonk 10 ton sui ker. De onderhandelaars der verbonde nen hebben vandaag ingestemd met het Noordelijke voorstel voor in spectie achter de linies door neutrale waarnemers na het sluiten van een mi itaire wapenstilstand. Door het hoofdkwartier van de V.N. is bekend gemaakt, dat de strijdkrachten van de V.N. hun po lities handhaven en dat slechts pa trouille-activiteit wordt onderhouden. GaiCecterende ButgenteeóierA Met zijn beide wethouders gaat bur gemeester A. H. de Bekker van Ge- mert persoonlijk de huizen langs om loten te verkopen voor het provin ciaal Anjerfonds Noord-Brabant. De gelden van de loterij worden bruikt ten bate van het Brabantse culturele leven, voor welk doel de populaire burgemeester van Gemert, die 10 December burgervader werd van de 10.000ste ingezetene, zich gaar ne persoonlijk wil inspannen. Krantenpapier wordt verschrikkelijk duur A LLE vertogen en telegrammen ten spijt, is de regering niet gezwicht voor de aandrang door de Ned. Dagbladpers en de Journalistenvereni gingen op haar uitgeoefend, de omzetbelasting zowel op de advertenties als op krantenpapier af te schaffen. De Ned. Dagbladpers welke alle Neder landse dagbladen omvat bepleitte deze tegemoetkoming, omdat met ingang van 1 Januari de papierprijzen enorm zullen stijgen, namelijk 33 percent! De tegenwoordige prijs is 63 cent por kilo, de nieuwe prij.-, zal 84 cent per kilo zijn. Deze stijging is een gevolg van een nieuw contract door Finland aan de Nederlandse papier-industrie voorgelegd. De prijs van de papiergrondstof hout werd daarin verhoogd van 13 tot 25 dollar per kubieke meter. In Nederlands geld is dat een stijging van ongeveer 49 tot 95 gulden per kubieke meter. De bizonder ongunstige positie, waarin Nederland verkeert, wordt duidelijk aangetoond aan cle hand van prijzen, die het buitenland voor krantenpapier betaalt. Indien de regering dollars beschikbaar zou kunnen stellen voor de invoer van rotatie-papier, dat in Canada vervaardigd is, dan zou de prijs ongeveer op 60 cent per kilo ko men te liggen. De regering stelt echter geen deviezen beschikbaar met gevolg, dat Nederland met handen cn voeten gebonden is aan Finse leve ringen. Vergeleken met vóór de oorlog dreigt het kranten-papier elf maal zo duur te worden. In 1937 kostte een kilo kranten-papier 7J4 cent, in 1939 9Yt cent. Na de oorlog kostte het 36 cent, maar het steeg van jaar tot jaar en heeft nu de dwaze hoogte bereikt van 84 cent. Elke kranten-abonné ontvangt per jaar gemiddeld 20 kilogram papier in huis. KRANTENPAPIER PER KILO 1937 VA eer 1938 WA 1939 9Az 1 April 1946 36 15 Sept. 1947 41 1 Juni 1948 49 25 Juli 1949 45 3 Oct. 1949 40y2..„ 1 Jan. 1950 41J/2 1 Juli 1950 44 1 Jan. 1951 53 1 April 1951 58 1 Juli 1951 63 1 Jan. 1952 84 DE JUISTE TE PAKKEN De gearresteerde 25-jarige Erich von Halacz heeft na een politiever hoor van vijf uur bekend, dat hij heeft deelgenomen aan drie pakket- bomcomplotten in NoordDuitsland. Hij was. zoals gemeld, Zondag te Nienburg, ten Zuiden van Bremen gearresteerd. Twee personen zijn door de bommen om het leven geko men en tien gewond. Ko-kkdUe.... De pijl treft niet alles, waarop hij gericht wordt. RADIO VATICANA HEEFT NIEUWE ZENDTIJDEN. Radio Vaticana publiceert haar nieuwe zenduren. Van nu af aan worden iedere Vrijdag om drie uur berichten in het Nederlands uitge zonden. Iedere Donderdag en Zon dagavond kan men om acht uur ook een beschouwing in het Nederlands horen. De golflengten zijn 31,10 en 196 meter voor alle zendingen, des avonds bovendien op de golflengten 50,27 en 41,21 meter. Verder blijkt, dat de Vaticaanse Radio-omroep uitzendt in 26 talen cn wel in het Italiaans, Frans, Engels, Spaans, Duits, Portugees, Pools, Tsjechisch, Hongaars, Slowaaks, La tijn, Kroatisch, Litaus, Sloveens, Roemeneens, Let, Albanees, Estisch, Russisch, Arabisch, Oekrains, Bul gaars, Wit-Russisch, Ethiopisch en Chinees. Op de Zondagen worden muziek uitvoeringen gegeven, waarvan ver scheidene programma's een religieus karakter dragen. WERVELSTORM EIST VELE DODEN Volgens voorlopige schattingen zijn als gevolg van de wervelstorm, die enige eilanden van de Philippijnen heeft geteisterd, honderden personen om' het leven gekomen en honderd duizend dakloos geworden. De schade is zeer groot. Een zeebeving heeft op het eiland Leyte de toestand nog verergerd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1