Ste£eidóe6ou/tci/nt Mgr. Stepinac niet gerehabiliteerd Achter dichte deuren Met auto.-dng.eiuk te dfiatham Verlovingsringen Eden en Churchill naar Parijs Schuman-plan voor Frans parlement AssemL I he bleef besluiteloos Jlucktoeidiag ACedefcL-ttuóttaiië De bommenpakketten Het Engelse bewapeningsprogram is te zwaar Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN VRIJDAG 7 DECEMBER 1951 43ste JAARGANG No. 12454 Churchill en Eden samen uit Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 HIJ IS NOG ALTIJD AARTSBISSCHOP VATJCAANSE KRINGEN hebben Woensdag bevestiging ontvangen van het bericht, dat de aartsbisschop van Zagreb, mgr. Stepinac, die van 1946 af in de gevangenis heeft gezeten, door Tito is vrij gelaten. De H. Vader heeft zijn retraite, die tot 8 December duurt, speciaal onder broken om zich van de gang van zaken op de hoogte te laten stellen. In Vaticaanse kringen verklaarde men gisteren, dat men onder de omstan digheden, waaronder mgr. Stepinac uit de gevangenis is ontslagen, niet van een werkelijke vrijlating en rehabilitatie kan spreken, omdat zij niet onvoorwaardelijk is geschied. Genoemde kringen achten dan ook de problemen rond de aartsbisschop hiermede nog niet van de baan. dan vijf jaren deze edele bisschop heeft getroffen. Openlijk en duide lijk verklaart verder de „Osserva- tore", dat hier noch van een reha bilitatie noch van een wezenlijke invrijheidstelling sprake is. VERKLARING VAN MGR. STEPINAC Mgr. Stepinac heeft zich na zijn ontslag uit de gevangenis begeven naar zijn geboorteplaats^ Krasic, waar hij Donderdagmorgen de H. Mis heeft opgedragen. Bij de plech tigheid waren zeer veel gelovigen, echter meest vrouwen en ouden van dagen, tegenwoordig. Tegenover journalisten, die hem ondervroegen, heeft mgr. Stepinac verklaard, dat hij nooit op last van de regering Joegoslavië zal verlaten, maar dat hij aan de H. Vader zelf de beslissing zal overlaten, wat er met hem moet gebeuren. Hij protesteerde tegen de uitla ting, welke in het officiële regerings communiqué was gedaan, waarin hij de ex-aartsbisschop van Zagreb werd genoemd. Mgr. Stepinac ver klaarde, dat hij nog steeds aartsbis schop van Zagreb is en dat het Va- ticaan hem als zodanig ook erkent. Hoewel hij het juister achtte onder de gegeven omstandigheden niet in te gaan op een aantal vragen, wel ke de journalisten hem stelden in verband met de toekomst, meende hij toch wel te mogen vaststellen, dat er niet veel veranderd is in de begrippen van de regering over de vrijheid van godsdienst in Joego slavië. De „Osservatore Romano" van gisteren schrijft in een commentaar, dat de Joegoslavische autoriteiten met de voorwaarden, die zij aan de vrijlating van mgr. Stepinac verbin den, zich rechten toeëigenden, wel ke noch aan hen noch aan welke staat ook toekomen. Niemand, die mgr. Stepinac en diens eerbied voor de rechten van de mens kent, zo vervolgt de Osser vatore, zal zich ontveinzen, Hoezeer de onrechtmatige veroordeling en gevangenhouding gedurende meer Geen succes De Grote Vier, dië sedert Zaterdag geregeld achter gesloten deuren bij een zijn geweest, blijken er niet in te slagen enige overeenstemming te bereiken over hun plannen tot ont wapening. Het enige resultaat is tot dusver, dat alle vier in beginsel accoord zijn met de vorming van een ontwape ningscommissie maar men is he' geenszins eens over de taak, welke een dergelijke commissie zou moe ten vervullen. Daarom, zo verneemt Reuter, zouden de drie Westelijken de komende dagen onder e'kaar be raadslagen over de vraag, of 'het wel de moeite loont om een ontwape ningscommissie te vormen zonder dat deze een duidelijk werkschema heeft. Op de tiende December wordt het rapport van het overleg tussen de Grote Vier verwacht, maar blijkbaar zal dit verslag niets anders zijn dan een korte opsomming van de punten, waarover men het oneens is geble ven. Pablo Nervo, de voorzitter van de Assemblée, die de leiding heeft bij deze conferentie achter gesloten deu ren, zal dezer dagen besprekingen hebben met elk der grote mogend heden afzonderlijk, maar hij weiger de te zeggen, of hij daarbij pogingen zal doen tot verzoening van de we derzijdse standpunten. Nieuwe uitbarsting van de Hibok De vulkaan Hibok-Hibok, op het Philippijnse eilandje Camiguin, is gisteren voor de vierde maal uitge barsten. Het was de krachtigste van de uitbarstingen, die enige dagen ge leden begonnen. Het gehele eiland is in een reusachtig rookgordijn ge huld. De lava heeft één dorp geheel afgesneden en A.F P. verneemt, dat er 200 doden te betreuren zouden zijn. Op de Noordelijke helling van de vulkaan heeft zich een nieuwe kra ter gevormd. Er zijn reeds meer dan 500 stoffelijke overschotten gebor gen. De ontruiming van de gehele Noordkust van het eiland is in volle gang. De eerste uitbarsting geschiedde zó onverhoeds, dat honderden bewo ners levend werden bedolven onder een stortvloed van as, rotsen en la va. Binnen enkele minuten was de weelderige tropische plantengroei over uitgestrekte oppervlakten ver brand of begraven. Alle gevende wezens werden geroosterd in de ver schrikkelijke hitte. Amerikaanse vliegtuigen en Phi lippijnse schepen brengen een onaf gebroken stroom artsen, verpleeg sters en geneesmiddelen uit Manila aan. De vluchtelingen hebben, voor zo ver mogelijk, hun toevlucht gezocht in de scholen en visserswoningen, die bijna alle op palen boven zee zijn gebouwd. De anderen moesten met een plaatsje onder de blote he mel genoegen nemen. De volgende morgen, bij daglicht, neemt de politie de afmetingen en foto's van de plek, waar zich het tragische busongeluk in Chatham, Kent, heeft voorgedaan. Drie-en-twintig marinecadetten werden omvergereden en ge dood door een dubbeldeks-autobus; bovendien werden negentien jongens gewond. De bus reed op de rijen marcherende jongens in, die op weg waren naar een bokswedstrijd. Het is het ernstigste wegongeluk, dat Engeland ooit gekend heeft. V 14 kets goud, massief FIRMA JAN M. PIERROT Maarsmansteeg 21 - Telef. 20778 Voorbespreking voor Amerikaanse reis Premier Churchill en de Engelse minister van Buitenlandse Zaken, Anthony Eden, zullen zich op 17 December naar Parijs begeven om be sprekingen te voeren met hun Franse coilega's. Deze besprekingen met premier Pleven en de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Robert Schuman, zullen op Brits verzoek plaats hebben. Naar verluidt zullen zij de Franse regering op de hoogte brengen van de onderwerpen, waarover gedurende hun aanstaande bezoek aan Was hington zal worden gesproken. PUNTEN VAN BESPREKING. scheidsrechter, dan als verdediger van deze belangen in het Midden- Van niet-officiële zijde wordt, te Oosten op te treden. Parijs vernomen, dat Churchill en 3) De houding van Groot-Brittam Eden met hun Franse collega's Ple- nië t.a.v. het streven naar Europese ven en Schuman in elk geval de vol- eenheid. Dit vraagstuk heeft de gende punten zulen bespreken: Britsë regering reeds vele zorgen 1). De Amerikaanse hulpverlening. 1 gebaard. Tot haar een voudigste vorm Men wil komen tot een zodanige ge-1 teruggebracht is de Britse positie al- dragslijn, dat Engeland en Frankrijk dus: Groot-Brittannië staat welwil- bij het ontvangen van Amerikaanse lend tegenover de plannen van Ratificatie Zaterdag waarschijnlijk Het Franse parlement is Donderdag begonnen met de debatten over het naar Robert Schuman genoemde Europese kolen- en staalplan. Hoogst waarschijnlijk kan Zaterdag de beslissende stemming worden gehouden. De betrekkelijk gunstige resultaten, die dezer dagen werden behaald in de parlements-commissie voor Buitenlandse Zaken en in verschillende andere organen, wettigen de voorspelling, dat de Nationale Vergadering haar goedkeuring aan dit plan niet zal onthouden. hulp niet als concurrenten tegen over Washington zullen staan. 2) Het Midden-Oosten en het handhaven van een gemeenschappe lijk Brits-Frans front in dit gebied. Frankrijk en Engeland zouden gaarne zien, dat ook de Verenigde Staten zouden besluiten deel te nemen aan de verdediging der Westerse belan gen in dit gedeelte van de wereld. De Amerikaanse regering heeft tot nu toe de neiging gehad meer als Griekenland of Wit-Rusland in Veiligheidsraad Acht maal heeft de Algemene Vergadering der Verenigde Naties tevergeefs getracht een keuze te doen tussen Wit-Rusland en Griekenland, beiden candi- daat voor een zetel in de Veiligheidsraad. De acht stemmingen brachten geen van alle de tweederde meerderheid op, die voor het verkrijgen van een zetel in de Veiligheidsraad nodig is, en daarom heeft men maar beslo ten een verdere stemming uit te stellen, en de candidaten gelegenheid te geven bij de gedelegeerden in de Assemblée steun te zoeken. In de Veiligheidsraad, waar alleen Amerika, Engeland, Frankrijk, Rus land en China een permanente zetel hebben, zijn India, Zuid-Slavië en Ecuador dit jaar afgetreden, omdat hun termijn van twee jaar voorbij is. In de plaats van India werd Pakistan gekozen en Ecuador wordt opgevolgd door Chili Voor de vacature-Zuid- Krachtens een luchtverdrag tussen Nederland en Australië vliegt heden het eerste K. L. M.-toestel van de lijn SchipholSydney naar Australië. De Australische minister van Burgerluchtvaart, H. L. Anthony, en de Neder landse ambassadeur in Australië Jhr. P. D. Teixeira de Mattos (staand) ondertekenen het verdrag in het Parlementsgebouw te Canberra. Slavië zijn eohteï twee candidaten Amerika stelt voor Griekenland, de Sovjet-Unie Wit-Rusland, dat wel een dee1 van de U.S.S.R. is, maar volgens de overeenkomst van Jalta een apar te delegatie bij de Verenigde Naties heeft. Amerika is tegen de verwach ting in niet direct in staat gebleken om bij de Westelijke landen voldoen de steun te vinden voor zijn candi- d'aat Griekenland. Verscheidene landen vonden het namelijk niet juist de Sovjet-Unie bij haar candidatuur tegen te werken, nu iedereen tegenwoordig de mond vol heeft over verbetering van de in. ternationale betrekkingen. Boven dien schijnt het protest van Rusland dat de candidatuur - - in strijd is met een „billijke geogra fische verdeling", bij velen ingang te hebben gevonden. Zo had de stem ming. die in deze aangelegenheid ge heim is, telkens een bijna gelijk aan tal stemmen voor beide candidaten tot resultaat. Nederland blijft het komende zittingsjaar in de Veilig heidsraad vertegenwoordigd. Het Europese leger De besprekingen over het Europe se leger zijn zo ver gevorderd, dat men thans voor principiële beslissin gen staat. Donderdag heeft een functionaris van de Raad van Europa bekend ge maakt, dat Dinsdag en Woensdag a.s. de ministers van buitenlandse zaken van Frankrijk, West-Duits- lond, Italië, Nederland, België en Luxemburg te Straatsburg bespre kingen zullen voeren over het voor gestelde Europese leger. Onder meer zal men nu gaan spre ken over het aandeel van elk der deelnemende landen in het gemeen schappelijk defensiebudget. Schuman en Pleven voor het onder één gemeenschappelijk beheer stel len der Europese steenkool- en staal industrie en het tot stand brengen van een Europees leger. Naarmate deze plannen het stadium der ver werkelijking bereiken, zal de Britse samenwerking groter worden. Men acht het te Parijs niet uitgesloten, dat Engeland toch zal besluiten in de een of andere vorm mede te wer ken aan de tenuitvoerlegging van de Franse ontwerpen, wanneer deze zijn gerealiseerd. Men hecht in dit verband veel be lang aan de stemmenverhouding waarmede de Franse Nationale Ver gadering de plannen, naar verwacht wordt, zal goedkeuren. 4) De betrekkingen met de Sow- jet-Unie. Churchill's denkbeelden op dit punt zijn bekend. Eden is van mening, dat bij besprekingen met de Sowjet-Unie eerst de het meest voor de hand liggende problemen, die het gemakkelijkst zijn op te lossen, moe ten worden behandeld. Hierdoor zou een sfeer worden geschapen, die be vorderlijk is voor het aansnijden en eventueel oplossen van de moeilijke vraagstukken. VAN GROTE BETEKENIS De ratificatie zal van grote beteke nis zijn, aangezien men haar zal mo gen opvatten als een soort fiat op dé gehele politiek van Europese samen werking, die de laatste vier jaar door de regering in haar buitenlands beleid wordt voorgestaan. Tot de pleitbezorgers van het plan- Schuman mag men in de eerste plaats de katholieken en de meeste socialisten rekenen, als ook het me rendeel der radicalen. Minder zeker heid heeft men omtrent de houding van de conservatieven aangezien tot hen vele ondernemers behoren, die naar het schijnt slecht te spreken zijn over de bepalingen, op grond waarvan kartelvorming en onderlin ge afspraken in verband met de prij zenpolitiek verboden worden. De communisten zijn er vierkant tegen, omdat het Kremlin het Schu man-plan doodverft als ,.een poging om de Ruhr-baronnen weer aan de macht te brengen"; en de Gaullisten verkondigen de mening, dat men de kolen- en staalgemeenschap dient uit te stellen „tot er een werkelijke Europese gemeenschap is ontstaan". VOOR DE KEUS Het plan werd Donderdag in de Assemblée ingeleid door een breed voerige verklaring van de katholieke ranporteur Coste-Floret. Hij plaatste het vraagstuk onmiddellijk op het terrein der politiek. Alleen door de aanvaardign van dit plan zo zei hij, kan West-Europa zijn lot in eigen handen houden. Zonder dit plan zou den ons in de toekomst slechts twee mogelijkheden open blijven, óf een kunstmatige Europese éénwording onder de Russische stoomwals, óf een voortbestaan in krachteloze verdeeld heid, terwijl dan alleen Amerika nog het behoud van onze vrijheid zou kunnen waarborgen. De uiteenzetting van Coste-Floret nam even de vorm van een woorden duel aan, als gevolg van een inter ruptie van de Gaullist Soustelle, die van mening scheen dat de ranpor teur te veel aandacht voor de Euro pese samenwerking en te weinig be- Rode chantage De woordvoerder van de Verenig de Naties heeft te Tokio de commu nisten beschuldigd van het bedrij ven van „chantage" door de onder handelingen over het uitwisselen van krijgsgevangenen afhankelijk te stellen van „enige vooruitgang" over het toezicht op de wapenstilstand. De communisten proberen klaarblij kelijk de bevelvoering der V. N. te dwingen tot instemming met haar voorstellen voor het toezicht. De communisten weigeren hard nekkig een voorstel der V. N. te aan vaarden om een tweede sub-com missie in te stellen om te spreken over het uitwisselen van krijgsge vangenen. Zolang de communisten vasthouden aan hun opvatting van voortgang, dat zij krijgen wat zij wensen, zal er geen vooruitgang zijn, aldus een woordvoerder der V. N. langstelling voor het Franse natio nale plan toonde. Coste-Floret ant woordde: „Men spreekt al twintig jaar lang over een verenigd Europa, doch dit is de eerste maal dat het parlement te doen krijgt met een vastomlijnd plan op dit gebied. En het stamt uit onze eigen koker namelijk uit die van onze minister van Buitenlandse Zaken, Schuman. Indien het parle ment thans met een „neen" ant woordt, zou dit een geweldig verlies van aanzien voor Frankrijk beteke- In Egypte wordt onderhandeld Ter voorkoming van relletjes In Suez dat door de Britten her metisch van de buitenwereld is af gesloten en waar het leven de indruk geeft van een stad, welker verbin dingen door een aardbeving zijn af gesneden waren Britten en Egyp- tenaren gisteravond aan het onder handelen over een „verdrag van Suez". Deze overeenkomst zou een herha ling moeten voorkomen van de rel letjes der laatste dagen, die aan 11 Britten en, naar schatting, 20 Egyp- tenaren het leven hebben gekost. Brigadier Greenacre, Brits com mandant in dit gebied, zou de gou verneur, Ibrahim Kholi bey, o.m, hebben aangeboden, de Britse troe pen uit de stad terug te trekken, vooropgesteld dat de gouverneur de handhaving van de orde zou kunnen garanderen. Het voornaamste geschil punt zou zijn, een vrije Britse door tocht naar de installatie waar het water gezuiverd wordt en die het ge hele Britse garnizoen van drinkwa ter voorziet. Het laatste incident in de Kanaal- zóne deed zich intussen Woensdag avond voor, toen Britse militairen Egyptische burgers verrasten, die tussen Ismailia cn Port Saïd bezig waren telefoonkabels door te snijden. Er werd geschoten, maar er zijn geen slachtoffers gemeld. Het was nog maar een Oorlogsgevaar is minder dreigend Winston Churchill, behalve Brits premier ook minister van defensie, heeft gisteravond in het Lagerhuis meegedeeld, dat Groot-Brittannië niet in staat zal zijn het voor dit jaar vastgestelde deel van het bewapeningsprogramma, dat op drie jaar is 'begroot, uit te voeren. Volgens het plan zou Gfoot-Brit- tannië 4.7 milliard pond sterling aan zijn herbewapening uitgeven geduren- Griekenland e de jaren 1951 tot en met 1953, maar de uitgave van 1.25 milliard, vast gesteld voor dit jaar, zal voor een deel over 1952 moeten worden uitgespreid Die luchtbasis is nooit speciaal be doeld geweest voor atoomaanvallen op Rusland. Waarop Churchill ant woordde. Het heeft geen nut om on ze ogen te sluiten voor de grote fei ten die onder de oppervlakte liggen. De premier bevestigde, dat Groot- Brittannië niet voornemens is om tot een Europees leger toe te treden, hoewel het er wel nauw mee zou samenwerken. Over het geschilpunt met Amerika over de benoeming van een opperbe velhebber in de Atlantische Oceaan zei hij, dat hij in het geheel niet was overtuigd van het nut van zulk een functionaris. De kwestie van diens nationaliteit is secundair. Churchill betuigde zijn waardering aan de voormalige Labourregering voor 't ontwerpen van een herbewa- penings-progi-arrana, dat alleen door de Verenigde Staten wordt overtrof fen De premier was overigens van me ning, dat het gevaar voor oorlog minder dreigend was dan drie jaar geleden, toen de geallieerden hun luchtbrug naar Berlijn bouwden. Churchill deelde mee, dat zijn grootste bezorgdheid de trage afle vering van moderne vliegtuigen voor de R.A.F. betrof. Hij maakte melding van de „formidabele stap", welke Labour indertijd had ondernomen, door een grote Amerikaanse atoom basis in East Anglia te laten inrich ten. Wij moeten inzien, dat wij daardoor bij een eventuele derde we reldoorlog in de frontlijn komen te liggen. Deze woorden waren voor Clement Attlee, leider van de oppo sitie, aanleiding om te protesteren: AMERIKAANSE DC-3 VERMIST. Volgens een radiobericht is een Amerikaanse DC-3, die gisteren om 19.40 uur te Marignane in Zuid- Frankrijk had moeten landen, nog niet aangekomen. Het toestel werd het laatst gesignaleerd gisteravond om 19.11 uur op ruim zeventig kilo meter ten Zuiden van Marignane. Het Frankfortse avondblad „Abend- post" publiceerde gisteren een dreig brief, die ondertekend was met „De Viclr Wrekers" en waarin gezegd werd, dat de explosie van het post pakket in het redacticburcau van de „Bremer Nachrichtcn" nog maar „een klein begin" was. De schrijvers dreigden het gebouw van het blad te zullen opblazen, in dien het niet ophield „hen te ver volgen", en voorspelden, dat de hoofdredacteur „onder de ogen van de idiote democratische politie" zou sterven. De regering te Bonn en de Amerikanen in Wcst-Duitsland zou den na hem aan de beurt zijn. Ditmaal zou de bom niet door de post worden gebracht, maar door „de vier wrekers" zelf. Op de brief was een doodskop getekend, met daaron der de woorden „Lang leve de rijks regering DönitzSchirach". (Admiraal Dönitz en Baldus von Schirach, de leider van de Hitier Ju- gend, namen na de dood van Hitier, enkele dagen voor Duitslands capitu latie, de leiding over). Ook verschillende andere Westduit- se bladen (o.a. te Stuttgart en Dus- seldorp) en particulieren hebben de afgelopen dagen dreigbrieven ontvan gen. Met man en macht zet de politie daarom de jacht voort op de „gigolo", wiens signalement gisteren werd ver spreid en op de man, die zich in zijn gezelschap zou bevinden. De klopjacht is zelfs uitgebreid tot Oost-Duitsland en alle andere lan den, die bij de internationale politie organisatie zijn aangesloten. De politie heeft medegedeeld, dat de omstandigheden van de postpak ketaanslagen nu volkomen duidelijk zijn. Ten minste twee van de drie pakketten zijn door de twee gezoch- ten verzonden. Zij zijn onmiddellijk na de explosie in het gebouw van de „Bremer Nachrichten", daar in de buurt gezien. Tien Westduitse mijnwerkers zijn Woensdagavond om het leven geko men bij een brand in een mijn van „Mathias Stinnes" bij Essen-Karnap. De tien arbeiders werden door gas verstikt. Het ongeluk gebeurde op grote diepte. Alles lijkt heel eenvoudig, het klaar is.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1