Werkwijze Staten Generaal
zou moeten worden herzien
De kerk des Heren
was eigendom des heren
Australië ontdekt door de
emigranten
luantutea aan ffiim zijn reis om de werelïT)
VRIJDAG 30 NOVEMBER 1951
DE LK1DSE COURANI
TWEEDE BLAD - PAGINA i
Rapport Centrum Staatk. Vorming
Een commissie uit het Centrum
voor Staatkundige Vorming heeft
rapport uitgebracht omtrent een her
ziening van de regeling van de sa
menstelling en werkwijze der Staten-
Generaal.
De commissie noemt de volgende
feiten in onze parlementaire demo
crat a. de meerdere of mindere on-
rr)£< van het parlement om mee te
wen^n aan de totstandkoming van
parlementaire kabinetten; b. de on
bevredigende onevenredigheid tus
sen de parlementaire discussie en het
resultaat ervan. Een grief heeft be
trekking op te grote eenvormigheid
van mening op grond van partijbe-
leid, hetgeen neerkomt op een be
weerd gebrek aan vrijheid voor de
Kamerleden om een eigen standpunt
in te nemen in zaken, waar de schei
dingslijnen, welke het partijwezen te
onzent medebrengt, niet duidelijk
spreken.
Dan volgen enige aanbevelingen
betreffende de samenstelling der Sta-
ten-Generaal: Vermeerdering van
parlementaire plaatsvervangers. Ver
betering zou ongetwijfeld ook moge-
Dienstplichtigen gaan
met groot verlof
Gaai reeds met Kerstmis in
Aan de militairen, behorende tot
de lichting 1950 I en een gedeelte
van de militairen, behorende tot de
lichting 1950 n, zal 1 Februari aJ.
groot verlof worden verleend. Uit
gezonderd hiervan zijn, die dienst
plichtige militairen, die hetzij offi
ciers- hetzij kaderopleiding genieten
of hiervoor in aanmerking zijn geko
men, benevens de militairen, beho
ren tot de Aan- en Afvoer Troepen
A.A.T.). Voor deze laatste groep zal
een aparte regeling getroffen wor
den. De militairen, behorende tot
lichting 1950 I, dit zijn de dienst
plichtigen, die in het tijdvak 1 Juli—
30 Dec. 1950 onder de wapenen zijn
gekomen, die in Februari niet met
groot verlof zulen gaan, zullen 30
Nov. 1952 met groot verlof gezon
den worden. Degenen, die in Febr.
hun eerste oefening beëindigen zul
len in September 1952 voor herha
lingsoefeningen op moeten komen.
Als bijzondere bepaling geldt dat
de militairen, die in Februari 1952
het militaire leven (tijdelijk) vaar
wel sullen zeggen, reeds op 23 Dec.
a.s. met verlof zullen kunnen gaan.
De tijd van 23 Dec. tot 1 Febr. zal
dan overbrugd worden door „klein-
verlof buiten bezwaar van de schat
kist", hetgeen wil zeggen, dat de
militairen over dat tijdvak geen sol
dij meer zullen ontvangen.
De landwinning in
Friesland
240 h.a, „aan de Zee
ontrukt"
Gisteren werd aan het waterschap
„De Contributiezeedijken van Oost-
dongeradeel" en het waterschap „De
Anjumer en Lioessenser Polder" de
nieuwe zomerdijk in het Noord-
Oosten van Friesland, lopende van
Paesena tot De Bant (nabij Oost-
mahorn) opgeleverd. Door deze dyk
werd een gebied weidegrond van on
geveer 240 ha aan de zee onttrok
ken. Voor bescherming van deze dijk,
welke een lengte heeft van 5525 me
ter, werd voor de tweede maal in
Nederland gebruik gemaakt van het
nieuwe beschermingsmiddel gebitu-
meerd zand, in plaats van de bazalt-
blokken. De eerste keer werd het ge
bruikt te Harlingen voor de haven-
pier. Bij de officiële oplevering was
o.a. aanwezig de heer Gerbrandy, lid
van het college van Gedeputeerde
Staten van Friesland, de griffier der
Staten. De heer Gerbrandy wees er
in zijn toespraak op, dat men in Ne-
deland nog niet die waardering
heeft voor de landaanwinning, die
het wel behoeft, gezien de grote land-
honger in ons land, speciaal in
Friesland. Typerend hiervoor is het
wel, dat van de in 1949 geëmigreerde
landbouwers de helft uit Friesland
kwam. Aandacht wordt nog besteed
aan het z.g. tienjarenplan. Over 10
jaar nl. ligt er hier weer een groot
terrein klaar voor inpoldering van
ongeveer 370 ha, hetgeen een welko
me aanvulling zou betekenen voor
de veehouders in het Noord-Oosten
van Friesland, die voor hun vee op
deze gronden zijn aangewezen op
weidegrond.
Van een pier
geduwd
2 jongemannen verdronken
Een lid der bemanning van het ss.
„Nigerstroom" van de Hollandse
Stoombootmij, de kok D. Verkerk
uit Amsterdam, kreeg in de Afri
kaanse haven Lagos, na een bios
coopbezoek, ongenoegen met een paar
inlanders.
De 19-jarlgc Delfzljlse stuurmans
leerling Wijnhold wilde hem hierbij
helpen, doch beide jongelieden wer
den door de inlanders via een pier
in het water gedrongen, tengevolge
waarvan beiden om het leven kwa
men. Tot heden zijn de lijken nog
niet gevonden.
lijk zijn door meer aandacht te schen
ken aan de algemene deskundigheid
der Kamerleden.
Ook langs de weg van een her
ziening van de werkwijze van het
parlement zou aan menig punt van
critiek kunnen worden tegemoet
gekomen. Volgens de commissie
verdient het om. aanbeveling het
uitzonderlijke en scherpe karakter
aan de praktijk van het interpella-
tierecht te ontnemen. Het vragen-
recht zal veel soepeler en vrijer
moeten worden geregeld. Een aan
zienlijke verbetering in de werk
wijze zal zijn. te bereiken door een
efficiëntie verdeling der werk
zaamheden tussen de commissies
en de plenaire vergadering.
Vervolgens meent zij nog te moe
ten pleiten voor de mogelijkheid van
instelling bij de wet van vaste colle
ges tot advies en bijstand aan het
parlement, gezien de groeiende be
hoefte, althans van de Tweede Ka
mer, aan advies en bijstand vanuit
het maatschappelijk leven. De com
missie is van mening, dat het Tweede-
Kamerstelsel gehandhaafd moet blij
ven. Maatregelen zouden moeten
worden getroffen, welke de Eerste
Kamer zich aan een werkwijze doen
houden, die in overeenstemming is
met naar eigen taak. De commissie is
van mening, dat de commissies van
de Eerste Kamer een zuiver informa
tief karakter moeten hebben.
Tenslotte schenkt de commissie eni
ge aandacht aan de actuele kwestie
der revolutionnaire volksvertegen
woordigers. In overeenstemming met
de desbetreffend/ voorstellen van de
staatscommissie tot herziening van
de Grondwet is de commissie van
mening, dat het vervallen verklaren
van het lidmaatschap der Staten-Ge-
neraal voor de lopende periode mo
gelijk moet worden gemaakt voor het
tot uitdrukking brengen van een
streven, gericht op verandering van
de bestaande rechtsorde met behulp
van onwettige middelen.
De beslissing van het al of niet ver
vallen verklaren van het lidmaat
schap zou de commissie willen over
laten aan de desbetreffende Kamer
zelf. Dergelijke besluiten dienen met
2/3 meerderheid te worden genomen.
De bestaande strafrechtelijke moge
lijkheden om tegen revolutionnaire
volksvertegenwoordigers op te treden
acht de commissie volstrekt ontoerei
kend.
Mindszenty-film nu
toeaelaten
Naar de „Volkskrant" verneemt
heeft de Centrale Commissie voor
de filmkeuring de Amerikaanse film
„Guilty of Treason" die het Hon
gaarse proces tegen kardinaal Mind-
szenty behandelt, thans toegelaten
voor vertoning aan personen boven
de achttien jaar. In andere samen
stelling had deze commissie enkele
weken geleden de vertoning van
deze film verboden.
BEDRIJFSCHAP VEE EN VLEES.
Het bestuur en de raad van bij
stand van het bedrijfschap voor vee
en vlees zijn voor hun halfjaarlijkse
openbare vergadering bijeen geweest.
Ter vergadering werd vanwege de
vakgroep slagerij aangedrongen op
een goede vleesvoorziening van 6500
ton per week. De veestapel moet op
peil gehouden worden. Twijfel werd
geuit of de Europese veestapel de
vraag van een toekomstig staand le
ger van 2 millioen man zal kunnen
bijhouden.
In zijn antwoord zeide de voorzit
ter, de heer De Veer o.m., dat voor
de veestapeL moet worden uitgegaan
van de voederpositie. Daarnaast
wordt eerst de vraag van de binnen
landse markt in aanmerking geno
men, dan pas die van buitenlandse
markten. Hoewel de Engelse en Ame
rikaanse legers in Duitsland grote
vleesorders willen plaatsen, is de aan
vaarding daarvan nog afhankelijk van
het totale aanbod. Men wil de eigen,
noch de buitenlandse geregelde
markt verstoren. Vandaar, dat zeer
omzichtig te werk wordt gegaan.
Vaal de
SPIONNEN VOOR DE RECHTER
,Voor de Haagse rechtbank is giste
ren tegen de instrumentmaker J. D.
en de kellner L. G. ieder een jaar ge
vangenisstraf geeist wegens verduis
tering in dienstbetrekking van een
landmijn en medeplichtigheid daar
aan.
D. had opdracht om een landmijn
van bekend principe verder te ont
wikkelen. Met G. heeft hij een af
spraak gemaakt om te trachten de
landmijn aan een vreemde mogend
heid te verkopen. De binnenlandse
veiligheidsdienst kwam er achter en
stelde D. een val.
INDONESISCHE DELEGATIE
NAAR NEDERLAND.
Maandag 3 December zal een In
donesische delegatie naar Neder
land vertrekken om besprekingen te
voeren inzake nieuwe internationale
overeenkomsten in plaats van de
RTC-overeenkomst. Zij zal tevens
besprekingen voeren over de kwestie
West-Irian, aldus is Vrijdag na een
zitting van het Indonesische kabinet
bekend gemaakt.
HAAGSE RECHTBANK.
Vertegenwoordiger pleegde oplich
ting. Voor de Haagse rechtbank
stond terecht een vertegenwoordiger
uit Sassenheim, die zich schuldig
had gemaakt aan oplichting en vals
heid in geschrifte.
Hij had zekere P. een verhaaltje
verteld over een scharnierenhan-
deltje met welk verhaal hij 50,
wist los te kloppen.
Als vertegenwoordiger was verd.
in dienst bij een Amsterdamse fabri
kant. Aan zijn patroon vertelde hij
over goede relaties bij het Rijks-
inkoopbureau te beschikken. Hij zou
daar wel een order geplaatst kun
nen krijgen, maar dan moest hij
over middelen beschikken om zich
wat ruimer te kunnen bewegen. Op
grond van dit verhaal gaf de pa
troon hem 300,Later bleek dat
hij geen relaties had.
De zaken gingen niet best en verd.
was bang ontslagen te worden.
Daarom begon hij gefingeerde or
ders op te geven. Op een desbetref
fende vraag van de president ont
kende hij echter ten stelligste dat dit
was om extra-provisie in de wacht
te slepen. Dit kon trouwens niet,
want afrekening volgde steeds wan
neer de hele transactie afgehandeld
was.
In een psychiatrisch rapport werd
verd. als verminderd toerekenings
vatbaar gekenschtst. Hij was reeds
eerder veroordeeld.
De officier van Justitie requireerde
een straf van een jaar en zes maan
den, waarvan zes maanden voor
waardelijk. De president maakte
hem er echter op attent dat zoiets
juridisch niet mogelijk was. Hierop
veranderde de officier zijn eis in een
jaar gevangenistraf waarvan drie
maanden voorwaardelijk.
De uitspraak is bepaald op 13 De
cember a.s.
Ha^eMtu-auu/- in u-h.euq.de en louw-
11.
DE GEMEENTE HAZERSWOUDE WAS EEN ZOGENAAMDE HOGE
HEERLIJKHEID, een gebied, waar de heer de hoge jurisdictie uit
oefende, d.w.z. de rechtspraak in „halszaken". Dat recht had hij niet als
ambtenaar van de graaf, de landsheer, maar als erfelijk recht, omdat
hij of zijn voorvaderen er door de graaf mee beleend was. Men had ook
lage heerlijkheden, waar de heer alleen kleine strafzaken en civiele za
ken mocht berechten. Scheiding tussen wetgeving, rechtspraak en be
stuur, zoals wij dat nu kennen, bestond in de middeleeuwen niet; de
heer van de heerlijkheid gaf de wetten voor zijn gebied, bestuurde het
en strafte de overtreders. De heerlijkheid heeft zich ontwikkeld uit de
immuniteit, in de Frankische tijd verleend aan vele kerkelijke en wereld
lijke grootgrondbezitters. Het betekende, dat de koninklijke ambtenaar,
de het land rondtrekkende graaf, die namens de vorst recht moest spre
ken en het zogenaamde botding houden, dat gebied, hetwelk immuniteit
had gekregen, niet mocht betreden om daar zijn ambtsplichten te vervul
len, dus geen belastingen er heffen, soldaten er verzamelen, noch recht
spreken.
In plaats van de graaf, hief de
heer de belastingen, riep weerbare
mannen op en bestrafte de schuldi
gen. Aanvankelijk deed hij dat voor
de landsheer, maar weldra kreeg de
heer het recht die gelden zelf te hou
den en daarmee was de weg open
naar steeds grotere onofhankelijk-
heid.
Kregen de heren van de heerlijk
heden eerst de lagere jurisdictie, la
ter wisten zij zich ook de hogere
rechtspraak aan te trekken en gin
gen daarmee in hun gebied dezelf
de rechten als de graaf uitoefenen,
Wanneer deze rechten dan boven
dien erfelijk werden, is het proces
voltooid en ontstaan steeds meer
heerlijkheden, door de landsheer ge
schonken, beleend aan iemand of
I verkregen door koop.
De heer oefende gewoonlijk de ju
risdictie niet persoonlijk uit, maar
stelde zijn ambtenaren aan, in de
hoge heerlijkheid de baljuw en in
de lage, de schout. Vaak had de heer,
behalve de rechtspraak, wetgeving
en bestuur, de eigenlijke heerlijk
heidsrechten, ook andere voorrechten,
jacht- en visserijrecht, recht van tol
heffen, recht van de wind, d.w.z. de
molens te hebben en vele anderen.
Weg, heerlijkheid!
De omwenteling in ons land, die
een einde maakte aan het stadhou
dersschap, 1798, maakte ook een ein
de aan het bestaan van deze heerlijk
heden; zij werden zonder enige ver
goeding afgeschaft en de ambachts
heren verloren hiermee de eigenlij
ke heerlijkheidsrechten, welke nooit
werden hersteld. Ook jacht- en vis
recht, ten zij op eigen grond, werd
afgeschaft; de anderen bleven be
staan. De grondwet van 1814 herstel
de iets, toen de heren weer het recht
kregen, de schout, secretaris en be
stuurders van gemeenten en polders
voor te dragen ter benoeming. Maar
de grondwet van 1848 maakte aan
alles een einde en de laatste over
blijfselen van het middeleeuwse
heerlijke recht verdwenen.
De belening.
In 1428 werd Lodewijk van Mont-
foort door gravin Jacoba van Beieren
beleend met de heerlijkheid Hazers-
woude. Een eeuw later vinden- wij de
heerlijkheid in handen van Joost,
heer van Cruyningen, van Heenvliet,
burggraaf van Zeeland en in 1608 be
zit Nicolaas van Mathenesse haar.
Van de een op de ander gekomen,
verkocht Francois graaf d'Oultre-
mont, bezitter geworden door zijn
huwelijk met Maria van Beieren van
Schagen, haar in 1730 voor 111000
gulden aan de weduwe van Jacob van
Wassenaer en zo kwam zij in het be
zit van de familie van Wassenaer
van Duivenvoorde. Weer later werd
baron Roëll heer van Hazerswoude
en later de familie Visser van Ha
zerswoude.
Het oudste kerkelijk bericht van
Hazerswoude dateerde van 1292, ge
lijk wij al vertelden. Dan, op 25
Augustus, doet pastoor Eustacius uit
spraak in een geschil over de grens
scheiding tussen de kerken van Lei
den en Leiderdorp. Zoals over zeer
vele kerken, bezat de Hollandse
graaf het patronaatsrecht over de
kerk van Hazerswoude. Naarmate het
land meer bewoond werd, moesten er
ook meer kerken gebouwd worden
en vele waren vrije parochiekérken,
door de bewoners zelf gesticht en
onderhouden. Maar daarnaast had
men ook kerken, door de heer op
zijn grond gebouwd, door hem on
derhouden en begiftigd ten bate van
de mensen, die op zijn gebied woon
den.
Zulke een kerk gold als eigendom
van de heer, de zogenaamde eigen
kerk, die dan ook de pastoor mocht
benoemen en over de kerk als ge
bouw en haar bezittingen als eigen
vermogen bleef beschikken. De Kerk
had de heren nodig voor de kerste
ning en kon er weinig tegen doen;
alleen werd bepaald, dat de heren
geen pastoors mochten benoemen
zonder bisschoppelijke goedkeuring.
Later werd dit volle eigendomsrecht
op de kerken, veranderd in het pa
tronaatsrecht. De bedoeling was de
kerken onder kerkrechtelijk bestuur
ts brengen, maar feitelijk veranderde
er vaak niet veel; in plaats van de
heer als eigenaar kwam de de heer
als patroon, die het recht de pastoor,
zij het met bisschoppelijke goedkeu
ring, aan te stellen had behouden.
Heel vaal ook werd dit recht gege
ven aan een klooster of kapittel. Dan
stelde zo'n klooster of kapittel de
pastopr aan, die een deel van de in
komsten van de kerk kreeg, terwijl
de rest aan de corporatie toekwam.
Bekend is, dat St. Willibrord de door
hem.gestichte parochiekerken aan de
abdij van Echternach schonk. Ook de
dochterkerken van deze alleroudste
parochies werden eigendom van dit
klooster. Maar vooral ook door de
invallen van de Noormannen, ver
slapte op de duur de band met Eoh-
ternach en de Hollandse graaf nam
zonder meer de kerken in bezit, om
ze te geven aan de door de Hollandse
graven gestichte en sterk gesteunde
abdij van Egmond. Oudere parochies
dan Hazerswoude, als Noordwijk, Sas
senheim, Voorhout enz. kwamen dan
ook aan Egmond, dat het patronaats
recht er over uitoefende.
Over de Hazerswoudse kerk had
de Hollandse graaf vanouds dat recht.
Hij stelde dus de pastoor aan en trok
heel wat inkomsten van de kerk. In
1327 was er pastoor, een zekere Ja
cobus, die, zonder toestemming van
de graaf zijn ambt verruilde met een
zekere priester Petrus, die een vi-
carie bezat te Haarlem. Toen de graaf
dit te weten kwam, verzocht hij de
aartsdiaken van de Utrechtse Dom,
die deze zaken namens de bisschop
te behandelen had, tegen pastoor Ja
cobus een rechtsvervolging in te stel
len wegens simonie (verkopen van
geestelijke zaken). Plan van de graaf
was, om, wanneer Jacobus werd af
gezet, de kerk van Hazerswoude te
geven aan Nicolaas Stevenszoon van
Voorschoten, die in het proces ge
machtigde was, en die pastoor was
te de Lier in het Westland. Deze Ni
colaas was blijkbaar erg gesteld op
het pastoraat van Hazerswoude; hij
beloofde de graaf alle onkosten van
het geding te zullen betalen, wan
neer pastoor Jacobus niet zou ver
oordeeld worden en de pastorie dus
niet zou open komen. Hoe het pro
ces afliep weten we niet. Inmiddels
was er echter heel wat anders ge
beurd. Bij brief van 26 November
1328 schonk graaf Willem III de Ha
zerswoudse kerk aan de commande
rij e van Sint Jan te Haarlem.
Het nut van juiste
voorlichting
(Van onze correspondent in
Australië).
Australië, dat vóór de jongste oor
log slechts zelden op de voorpagina
van kranten in Europa werd ge
noemd, is een land geworden, waar
de gedachten van vele milioenen in
de wereld naar uitgaan.
Meer dan een half millioen nieuwe
bewoners, afkomstig uit vrijwel alle
delen van de wereld, zijn gedurende
de vier jaar waarin het emigratie
schema thans in uitvoering is, hun
ontdekkingstocht door dit land be
gonnen.
Wel, ik was op farms, waar men
meer dan tienduizend schapen tel
de; op paardenfokkerijen, waar men
probeerde de „brumbies" (nieuwe
vangsten) in het gareel te krijgen;
bezocht rietsuiker- en rjjstplantages
in vèr afgelegen gebieden; werkte in
fabrieken om Australiërs beter nog
te leren kennen; doch slechts zelden
heb ik geen „new-Australians" op
al die bedrijven ontmoet.
In luxe auto's, of gammele kar
retjes, heb ik vele duizenden mij
len van dit onmetelijke land door
kruist; vanuit het vliegtuig onder mij
.dorre woestijngebieden zich zien uit
strekken; geslapen in de plaatijzeren
hut van een goudgraver; „ge-hiked"
met Australische padvinders; gelo
geerd in een hotel, waar men een
gast weigerde koffie te serveren, om
dat hij slechts in shirt en korte broek
was gekleed.
Ik was in geheimzinnig stille bos
sen, waar papegaai, kangoeroe of de
aardige koala beertjes hun verblijf
hebben; heb te midden van het ge
krioel der vele duizenden aan de
stranden genoten van de diep blau
we zee.
En wat heb ik ondanks dit alles
waar ik later nog wel over hoop te
vertellen nog weinig van dit land
gezien!
Nog onbetreden gebied.
Australië heeft een oppervlakte
van bijna drie vierde van Europa;
er zijn duizenden mijlen nog nimmer
betreden gebied.
Bij eenzelfde levensstandaard als
in Europa, zouden hier volgens de
berekeningen, zestig millioen mensen
kunnen leven; men spreekt zelfs over
honderd millioen!
En we zijn thans nauwelijks aan
de tien miliioen....
Maar toch lijkt het of we reeds be
zig zijn een land te bevolken.
Kom in Wallongong, er hebben zich
bijna twee honderd Nederlandse ge
zinnen gevestigd; in de Beach-plaat-
sen als Narrabeen, Collaroy en Ave-
Ion met vier honderd Nederlandse
gezinnen.
In het welvarende Orange, diep in
de Blue Mountains, zag ik dezer da
gen honderd vijftig Nederlanders
deelnemen aan de schilderachtige
kersenbloesem-feesten. Daar reed
Prins Willem van Oranje, naar wie
de Nederlandse grondvester dier stad
haar noemde, in de optocht mee.^
Nederlanders: ik heb ze ontmoet in
de grote steden als Melbourne en
Sydney, maar even zo goed in het
goudgebied rond Bendiga als de ko
lenmijnen bij New-Castle.
Laat ik U iets vertellen van de
fam. v. d. Horst uit Voorschoten.
Men had al mijn reportages uit
Australië gelezen, doch mij een wat
erg sombere kijk op het emigranten
leven toegedacht.
De familie kwam naar Australië,
en.het viel niét mee.
Mevr. v. d. Horst en kinderen reis
den terug naar Holland: haar echt
genoot blijft nog wat hier om reis
geld te verdienen.
v. d. Horst had méér artikelen over
Australië gelezen; óók heel optimis
tische.
„Die schrijver is vast zelf geen
emigrant, of heeft geen gezin", was
zijn conclusie.
Nu wil ik niet beweren, dat het
summum der juistheid in voorlichting
over Australië en mogelijkheden voor
onze emigranten, juist in mijn arti
kelen te vinden is.
Zoals ik vaker schreef: emigreren
is iets zeer persoonlijks, wanneer de
één de zon ziet, dan ziet de ander
de schaduw.
En in Australië is véél zon
Dat was ook de mening van v. d.
Horst, die het niet zo moeilijk heeft
om de zonkant te vinden.
„Er zijn hier goede mogelijkhe
den", zo was zijn mening, maar, het
valt de eerste tijd zeker niet mee. Het
grote probleem is de huisvesting.
Wanneer je in Australië kwam. je
een huis kon huren in de plaats wel-
ke je wenst, dan zou het voor veel
emigranten, maar vooral voor de
vrouwen, heel wat gemakkelijker
zijn".
Dat op het terrein der voorlichting
veel ontbroken heeft, had ook v. d.
Horst ontdekt.
Men zal dit vermoedelijk op het
departement voor Immigratie in Aus
tralië, waar hij de vele krantenknip
sels enz. op verzoek daartoe had af
gegeven, vermoedelijk ook wel heb
ben ontdekt!
Niet zo heel lang geleden zyn nog
al harde woorden gevallen over de
voorlichting welke vanwege het Aus
tralia House in Engeland aan de adsp.
emigranten was gegeven.
Wanneer men alles geloofde
Emigranten moeten alles ondervin
den. Je kunt in Holland veel boeken
en boekjes of brochures hebben ge
lezen, de practijk plaatst je hier toch
voor allerlei verrassingen.
Toen ik nog in Holland was, had
ik een gesprek met een ambtenaar
van een semi-officieel bureau, dat
voorlichting heeft te geven aan ad-
spirant-emigranten. Nadat ik de be
treffende ambtenaar had verteld naar
Australië te zullen vertrekken, sprak
de man: „Hoe komt U daarbij! Weet
U wel dat het er zo verschrikkelijk
is en de mensen aan de kaden staan
te huilen en smeken bij de kapitein
van emigranten-schepen, om hen toch
weer mee terug te nemen naar Hol
land. Wat gaat U beginnen!"
Wel, ik ben niettemin begonnen
en naar Australië getogen.
Ongeveer drie maanden later was
ik hier op een bijeenkomst, toen
iemand die naast mij zat, mij als een
bekende groette.
Na enig naoenken, herinnerde ik
mij de man; het was onze ambtenaar
die mij had bezworen niet naar Aus
tralië te gaan!
'k Heb de man maar niet bevraagd
wat hem bewogen had naar dit land
„vol van teleurstelling en narigheid"
te komen; over zo iemand heb je
een bepaalde mening.
Dit voorval wil ik hier vermelden
om een indruk te geven, welke waar
de men soms heeft te hechten aan
mensen, die zich geroepen achten aan
a.s. emigranten „voorlichting" te ge
ven.
Maak het niet te mooi!
Doch, maak het niet tè mooi over
Australië en de mogelijkheden hier.
Daar'maakte nog dezer dagen en
Australisch blad, de ..Daily Tele
graph" de minister-president een ver
wijt van, omdat deze het woord had
gevoerd op een bijeenkomst van far
mers.
„Best mogelijk dat het met die far
mers bij hun hoge wolprijzen zo goed
gaat, doch Australië is akelig arm aan
essentiële goederen", merkte het blad
op. In drie maander tijd gingen de
pryzen voor bouw van een huis met
150 1500) omhoog en alles wordt
even duur en schaars".
Inderdaad, maar bovendien gingen
in de eerste week van November nu
de lonen weer met 14 shilling (4.80)
omhoog, hetgeen 'n totale stijging van
bijna 2 (17) in dit jaar betekent.
Maar tevens gaan de prijzen voor
vele artikelen en van de belasting
omhoog!
In Victoria hebben de employé's in
de landbouw de vorige week hun 48-
urige werkweek gekregen met een
loonsverhoging van 10 sh.
Doch, mede dank zij de emigratie,
gaat men nu nieuw land open leggen,
zoals in de buurt van Wooloomooloo,
waarvoor 14 millioen beschikbaar
is gesteld. Voorts tussen Port Darwin
en Katherina, waar duizend vierkante
mijl voor landbouw geschikt blijkt
te zijn. Men gaat daar nu landbouw-
specialisten aan het werk zetten.
De meer dan twintig duizend Ne
derlanders. die in een goed jaar tijd
Australië binnen stroomden, hebben
zachtjes aan hun plaats gevonden;
zijn aan het sparen voor eigen land
en huis.
Of doen zoals een Nederlander in
Collaroy, die in een goed jaar tijds
voor 600 zijn houten huis met
drie kamers bouwde.
Hij kreeg blaren op z'n handen,
verloor tien kilo aan gewicht, doch
heeft nu met z'n vrouw en twee kin
deren een behoorlijk onderdak.
En dat is in Australië al véél
waard!
Telefoon
in de nabijheid.
l. Basli kon zijn ogen niet van de
ballon afhouden. „Hoe lijkt hij je
Bim?" vroeg hij tenslotte. „Zou hij
niet gaan lekken?" vroeg Bim voor
zichtig. „Mijn ballon lekken?" riep de
luchtschipper verontwaardigd. „In de
twintig jaar dat ik ermee vaar is er
nog niet dat aan geweest, heren!"
„Welaan dan!" riep Basli. „U is be
noemd tot onze ballonschipper! Hier
is vast iets /oor de eerste onkosten!
Mat een breed gebaar stopte hij de
luchtschipper een pakje bankbil]etten
toe. De man hield zo plotseling op
met huilen, dat het wel leek alsof een
radio plotseling werd afgezet. Trots
al een pauw opende hij het prachtige
mandje van zijn ballon. Het mandje
kraakte vervaarlijk toen Basli er zich
met zijn volle gewicht in neerliet,
maar het begaf zich gelukkig niet.
Een ogenblik later werden de ankers
losgeworpen en statig verhief het
gevaarte zich in de lucht. „Tussen
twee haakjes", vroeg Basli. „gaar
gaat de reis heen?" „Waar de wind
ons waait", was het antwoord van de
luchtschipper.
