S)e C^idóeOoiiAcmt Europa's strijdmacht wordt 40 divisies groot Hoe betalen we 40 divisies? HOEDJES BIJ HOOFDEN Besluiten van Atlantische Raad EISENHOWER WIL TEMPO VERHOGEN £&u>te óteenCegging, óunataiium V,e% man fiuió wachten zij- uióiig. Vice-premier in ongenade gevallen Trouwerij in het water Toch ontwapenings besprekingen? De besprekingen op Korea Directeur: C. M. v. HAMERSVELD. Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN. KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN WOENSDAG 28 NOVEMBER 1951 43ste JAARGANG No. 12446 Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50 LIET is meer tot vermaak dan tot stichting, dat wij gewag maken van het jubileum-nummer van „De Bazuin". Wij ontkennen niet, dat we er ook door gesticht zijn geweest. Aangezien de algemene voorkeur ech ter uitgaat naar vermaak en plezier, trachten we de jubilerende „Bazuin" na te volgen, om door de humor de stichting aannemelijk en verteerbaar te maken. Te weinig immers bezit ons vaderlands geestesleven de benijdens waardige Angelsaksische begaafd heid, een ernstig en zwaarwichtig onderwerp op luchtige manier voor te dragen, als een schuimpje, waar men in hapt, dat erin glijdt. Het vermakelijke van dit feestnum mer van „De Bazuin" is, dat het aan halingen doet en herinneringen wekt aan veertig jaar of korter geleden, welke toentertijd als hevig-ernstig waren bedoeld, maar op het tegen woordig geslacht een omgekeerde uit werking hebben. Het is daarmede als met de mode- en andere adverten ties, waarvan in dit feestnummer een vol blad opnieuw wordt afgedrukt en waarbij men zich afvraagt, hoe onze moeders en zusters zich in die kleedij plechtstatig over straat konden be wegen, zonder uitgelachen te worden. Wat toen modern was, is nu potsier lijk (en wat nu modern is, zal over enige tientallen jaren weer een lach- numrner zijn). Wat toen moest klin ken en ook werkelijk klonk als ba zuin-stoten, fel en krijgshaftig, maakt nu de indruk een scherts-bazuintje geweest te zijn uit een speelgoed winkel. De Kroniekschrijver van het Kath. Apologetisch blad „De Ba zuin" haalt o.m. een hoofdartikeltje aan, dat gericht was tegen een hoog leraar te Leiden, uit 1912: „Mogen wij professor een goeden raad geven? Ja?.Welnu bemoei u dan niet met zaken, waar ge geen verstand van hebt. Dan loopt ge tenminste niet de kans een rol te spelen als die der illustere dames van het bekende theekransje, welke met de minder welluidende namen van babbelkousen bestempelt. Dat was nu eens „ongesuikerd ge zegd" meesmuilt de Bazuin-Kro niekschrijver en haalt een ander staaltje aan van journalistieke aan- vals-lust, dat gericht was tegen een zekere Hendrik Schutjes, die, ook in 1912, een voordracht had gehouden over „De Roomse Kerk als zwendel maatschappij". Het was niet vriende lijk gezegd, maar de Roomse terug slag erop, was evenmin karig. Onder het hoofd „Vrijdenkers-wijsheid" werd Hendrik aldus afgetuigd: „Het beste wat we eigenlijk op bovenstaande woorden tot Schutjes kunnen zeggen, is: „man, houd je broek vast, want de ellende loopt eruit". Wat ons spijt is: dat Schut jes zoveel tijd verliest met al zijn zot geschrijf als redacteur van den „Dageraad"! Een aardappelmes paste beter in zijn hand dan een pen. Ga, heen, gij vertrapper en bespotter der wetenschap die de proefnemingen van Pasteur i: kwajongensachtige niets wetend heid „zeer gewaagd" en „zeer on volledig" durft noemen. Ga weg, Schutjes, ga weg, want ik kan niet meer!" Op een afstand van 40 jaar dit verleden is voor velen onzer het he den geweest kunnen we om derge lijke uitlatingen even veel plezier hebben als om de enorme dameshoe den met volledige bloementuinen er op. Men vond het prachtig, maar deze hoeden staan, en deze stijl ligt ons niet meer. Behalve dan „De Waar heid", welke nog steeds op de ouder wetse manier schettert, maar zelden iemand bereid vindt op dezelfde toon hoogte terug te blazen. Het is niet meer de vraag, wie de grootste mond op kan zetten hoewel dat in die tijd zeker zijn nut kan hebben ge had maar: hoe leren we elkaar verstaan. Om elkaar te kunnen ver staan, moet men niet keffen en blaf fen, doch met elkaar praten als men sen, die wederkerig goede bedoelin gen verqnderstellen, doch stoten op misverstanden aan deze en gene zijde. Een redelijk mens kan men alleen veroveren en overtuigen met rede lijke redenering. Met onredelijke mensen valt niet te praten, of men het op hoge of lage toon doet. De tegenwoordige melodie van het (van harte aanbevolen) blad „De Bazuin" is geen schetteren meer tegen elkaar op, maar een poging tot harmoniëren. Het geeft populaire voorlichting om wijziging te brengen in het bijna zie lig tekort van de gemiddelde Ka tholiek aan kennis van het heerlijk geloof, dat voor zovele zoekenden de hoop en het verlangen is. Het ziet geen heil meer in het aftroeven van de „tegenstander", omdat de tegen stander binnen de kerkmuren is ge slopen. Het is verre van feestelijk meer als de feestbazuin 1951 zich moet keren niet tegen de goede hoog leraar of de opschepperige Hen drik Schutjes, maar de onheils bazuin blaast op het slagveld van Roncevalles: „Het geloof vervluch tigt; het spreekt niet meer aan. Ziehier een stijlbloempje uit de Ba zuin van 1951: „De katholieke levensvorm loopt in onze tijd gevaar te vervallen in een al te natuurlijke opvatting van het levenEr is zeker plaats voor geoorloofde ontspan ning, maar de vormen waarin onze generatie zich overgeeft aan sport, bioscoop en allerhand genotmidde len, gaat de perken te buiten. De tijd is daar, dat het moderne sport- proza de taal van het vijfde evan gelie is geworden, onnoemelijk gra ger gelezen dan de vergeelde blad zijden van de vier eerste, met hun prediking van onthechting en boete. Herodes de Grote bouwde voor het volk van zijn hoofdstad een theater en een stadion: ook toen eisen van de moderne tijd. Christus preekte voor de boeren en vissers in een af gelegen provincie; in Jeruzalem was de grond te hard voor het zaad van zijn woord. De gevaren, die hier gesignaleerd zijn, zijn veel ernstiger dan men oppervlakkig zou menen. In werke lijkheid worden de grondslagen van de christelijke levenshouding i getast. Het is niet minder dan een geloofscrisis, die zich in betrekke lijk onschuldige vormen hult welke voor een direkte veroordeling 'on toegankelijk zijn Terugkeer tot meer sobere en traditioneel christelijke levensvor men is daarom niet een oproeien tegen de geest van de tijd, waaraan men uiteindelijk toch zal moeten toegeven. Het gaat hier om een •strijd op leven en dood met het rationalisme in zijn uitloper het materialisme, nu niet meer in theo retische vorm, maar wat veel ge vaarlijker is, in zijn praktische be leving. De natuurlijke redenering is de gewone gedachtengang van de christen geworden". Men kan slechts hopen, dat als „De Bazuin" zijn gouden jubileum viert, aan dit stijlbloempje 1951 herinnerd wordt en men er eveneens opgeruimd en hartelijk om kan lachen, niet om dat deze kenschetsing van de tegen woordige staat bespottelijk of ver wrongen zou zijn zij is maar al te waar doch omdat intussen, mede dank zij het alarm-blazen van de „Ba zuin", het getij gekeerd en het chris tendom „in ons zelf en in onze om geving" gered zal zijn „van de onder gang". Indien dat zo zou zijn, zou dit alarm over tien' jaar even goed re den tot vreugde mogen geven als de kokette hoedjes van tegenwoordig. Geen kwaad van die hoedjes! Het is echter gemakkelijker hoedjes dan hoofden te veranderen. De Atlantische raad, bestaande uit de ministers van buitenlandse zaken, defensie en financiën der twaalf bij het Atlantisch Pact aangesloten landen, heeft te Rome met algemene stemmen besloten tegen aanstaande zomer de gezamenlijke strijdkrachten in Europa te verhogen tot veertig divisies en tegen het einde 1954 te brengen op zeventig divisies. Daarmee hebben de ministers gevolg gegeven aan generaal Eisenhowers aandrang tot een snel lere bewapening van het Westen. Aandeel Benelux verdubbeld. Voor de onderscheidene landen betekent dat de volgende vergroting van hun legermacht: Benelux: van twee tot vier divisies; Groot-Brittan- nië: van vijf tot zeven divisies voor gebruik op het continent; Frankrijk: van tien tot twaalf divisies of meer; Italië: van drie tot zes divisies; Noorwegen en Denemarken tezamen drie divisies. (Voor Nederland houdt dat geen verandering in, want uit de zojuist aangenomen begroting van oorlog en uit het feit dat de diensttijd op twintig maanden is gebracht, kan men afleiden, dat wij in 1952 twee divisies zullen hebben, merkt het Alg. Dagblad op.) Volgens het Franse plan-Pleven moeten deze Europese divisies wor den samengevoegd tot een Europees leger, dat dan echter drie-en-veertig divisies zou omvatten. Daarover heeft de Franse minister Robert Schuman de volgende bijzonderhe den gegeven: elke divisie, of groep zou bestaan uit dertienduizend man; de nationale groepen zouden in Eu ropese legerkorpsen van vier tot vijf divisies worden samenge voegd; deze korpsen zouden Europese on- derhouds- en intendancediensten achter zich hebben, hetgeen zou waarborgen, dat geen land zijn troepen kan gebruiken zonder in stemming van de andere partijen; een Europese hoge commissaris voor defensie, verantwoordelijk aan een raad van ministers en aan een Eu ropese assemblée zal het oppertoe zicht op het leger hebben; een hof van Justitie Zal conflicten dienen op te lossen. Het officiële Joegoslavische pers bureau Tan joeg heeft Dinsdagavond gemeld, dat bannen een maand de kwestie van mgr. Stepinac „zonder toestemming van het Vaticaan" zal worden geregeld. „Het is echter dui delijk, dat Stepinac niet de functie van kerkelijke hoogwaardigheidsbe kleder in Joego-Slavië kan vervul len", aldus het persbureau. De «artsbisschop werd zoals bekend in October 1946 tot 16 jaar gevange nisstraf veroordeeld wegens „misda den tegen het volk en de staat". TWEE RESOLUTIES. Voor het echter met het Europese leger zover is, moeten er nog ver- scheine moeilijkheden worden over wonnen. Eisenhower zou met het Franse plan, zoals door minister Schuman uiteengezet, accoord gaan. België heeft echter namens Benelux een resolutie ingediend, welke een van het Franse standpunt afwijken de mening naar voren brengt. De tekst is niet officieel bekend gemaakt, maar Benelux zou daarin Groot-Brittannië, Denemarken en Noorwegen dringend hebben uitge nodigd deel te nemen aan een Euro pees leger. Omdat Benelux vooral deelneming van Groot-Britannië als zeer nood zakelijk beschouwt, verzetten deze drie landen zich bovendien tegen een boven de deelnemers uitgaand po litiek gezag over het Europese leger, omdat juist dit politieke gezag de hoge commissaris voor de defensie dus Groot-Brittannië er van af houdt deel te nemen. Tegelijk met Benelux diende ook Amerika een re solutie in, welke het Franse plan voor een Europees leger, zoals uit eengezet door Robert Schuman, vol ledig steunt. Beide resoluties werden terstond verwezen naar de raad van perma nente afgevaardigden, die er in de loop van de avond in slaagde beide voorstellen tot één samen te smelten. Daartoe moest een compromis worden bereikt en Benelux ging er dan ook mee accoord zo verneemt Ass. Press om de passage over deelneming van Groot-Brittannië, Noorwegen en Denemarken te schrappen. Men gelooft daarmee een crisis in de Atlantische raad te heb ben voorkomen, omdat de drie laat ste landen nu eenmaal sterk tegen deelneming aan een Europees leger zijn gekant. Toen bekend was gemaakt, dat de Raad het in ieder geval eens was ge worden over een defensieve leger macht van veertig divisies tegen mid den volgend jaar, voegde Lester Pearson, de Canadese minister van buitenlandse zaken daaraan toe, dat het probleem, hoe de afzonderlijke landen deze verhoogde krachtsin spanning zullen financiëren, in de komende zes weken zal worden be handeld. PERZISCHE OPPOSITIE VOELT ZICH BEDREIGD. Naar Dinsdag te Teheran wordt bericht, hebben alle leden van de oppositie in de Perzische Kamer een petitie aan de organisatie der Ver enigde Naties getekend, waarin zij zeggen, dat hun leven in gevaar is. Naar gemeld zijn er weliswaar Zondag geen stemmen uitgebracht tegen de motie van vertrouwen in de regering-Mossadeq, maar zeventien afgevaardigden onthielden zich van stemmen en 29 waren niet op de ver gadering aanwezig. Deze afgevaar digden zijn Dinsdag in het blad van het regeringsgezinde „Nationale Front" heftig aangevallen. De leider van de oppositie, Djemal Imami, wordt „de trouwe dienaar van de Brits-Iraanse oliemaatschappij" ge noemd. Het blad zegt voorts, dat op een bijeenkomst van „patriotten" be sloten is hem te doden „wegens het verkopen van zijn land". Zittend op hun stalen helmen tekenen de silhouetten van beide Amerikaan se soldaten zich af tegen de loodgrijze Koreaanse avondlucht. De rechtse zit te genieten van iets eetbaars dat hem opgestuurd is van thuis, zijn vriend leest een brief. De kans op een vredig Kerstfeest in hun vaderland is door de wapenstilstandsbesprekingen weer wat groter geworden. Zij wachten maar rustig af, en maken zich nog niet te veel fusies. Tot nu toe machtig man in Praag \7ICE-PREMIER RUDOLF SLANSKY, tot voor kort een der machtigste mannen in het communistische Tsjechoslowakije, is wegens spion- nage gearresteerd en van al zijn functies ontheven. Dit werd gisteren door de Tsjechische radio omgeroepen, nadat president Gottwald het kabinet op de hoogte had gebracht. §lansky, die 50 jaar oud is, was tot drie maan den geleden secretaris-generaal van de Tsjechoslo waakse communistische partij, ongeveer de machtigste positie, welke in een communistisch land bestaat. Eind Augustus werd deze post op geheven en werd Slansky benoemd tot vice-premier, belast met de co ördinatie van de nationale plannen, een uiteraard veel minder belangrij ke functie. De werkzaamheden van secretaris generaal der partij werden toen over genomen doqr president Gottwald, die ook voorzitter van de partij is. Verwacht wordt, dat de arrestatie Gistermiddag werd door de Commissaris der Koningin in de provincie Noord-Brabant, Prof. Dr. J. E. de Quay, de eerste steen gelegd voor het definitieve sanatorium „de Klokkenberg" te Breda. Prof. Dr. J. E. de Quay metselt de eerste steen in. Naweeën van watersnood Voor het altaar in de kerk van Lo- rea stonden, tot aan hun enkels in het water, een 24-jarige man en een 19-jarige vrouw, slachtoffers van de watersnood. Door de pastoor van het stadje, in aanwezigheid van de bur gemeester en de chef der carabinieri, lieten zij zich in de echt verbinden. De reis van en naar de kerk werd per boot gemaakt; die naar het ge meentehuis eveneens. Tot slot werd op het hoofdbureau van de carabinieri op sobere wijze het hu welijk gevierd, bij welke gelegen heid de chef zijn laatste twee fles sen wijn voor de dag haalde. Aanleiding tot dit huwelijk was de omstsandigheid, dat de beide jonge mensen, om hun familieleden in de gelegenheid te stellen in de reddingboten te gaan, alleen waren achtergebleven, maar zich bij de pas toor moesten vervoegen, daar zij geen onderkomen meer hadden. De pastoor had nog slechts één droge kamer, op de eerste verdieping; en na kort beraad besloten de jonge lieden dan maar te trouwen om die kamer te kunnen betrekken. Over een oppervlakte van 1500 vierkante kilometer hebben de wa tervloeden thans de Po-vlakte over dekt. Nog huizen oude primitieve stijfhoofdige boeren in de bovenver diepingen van him ingesloten hoe ven, doof voor de waarschuwingen, die weerklinken uit de luidsprekers op de rondvarende reddingboten. Zij willen hun overgebleven runderen niet verlaten en vrezen bovendien de plunderaars, die als jakhalzen de noodtoestand exploiteren. Liever dan hun laatste have prijs te geven trotseren zij de nieuwe vijand, die straks onherroepelijk komt: de mod der. Naar schatting zal een laag van ongeveer 1 meter slijk het land over dekken, zodra het water dat reeds is begonnen te zakken geheel is weggevloeid, een substantie, die het isolement nog onontkoombaarder zal maken. Italiaanse werklieden zijn, onder supervisie van regeringsveeartsen, begonnen de gezwollen kadavers van verdronken beesten te verbranden, om het uitbreken van besmettelijke ziekten te voorkomen. Na de vier gevallen van roodvonk, die gisteren werden geconstateerd, is de waak zaamheid der autoriteiten verdub beld. Amerika wil wel Ernest Gross, afgevaardigde van de Ver. Staten bij de V.N., heeft in eep vraaggesprek voor de radio ver klaard, dat zijn land geen bezwaar zou maken tegen de instelling van een subcommissie ter bespreking van de ontwapening, tenzij deze commis sie zich zou bemoeien met het proces van de samenstelling van een ontwa peningscommissie. .Een resolutie van Pakistan, Irak en Syrië in de politieke commissie dringt n.l. aan op de vorming van een sub commissie bestaande uit vertegen woordigers van de Grote Vier en de van Slansky gevolgd zal worden door een „show"-proces, zoaLs die gebrui kelijk zijn geworden in de landen achter het „ijzeren gordijn". Terwijl sommige waarnemèrs van mening zijn, dat Slansky, die als een orthodox internationaal communist bekend staat, in conflict met Gott wald is gekomen over de zware eisen, die Rusland stelt aan de Tsjechische economie, verluidt aan de andere kant, dat Slansky's arrestatie het be gin vormt van een antisemietische be weging in Tsjechoslowakije. Slansky is van Joodse afkomst en een over tuigd Zionist, welke beweging in de meeste communistische landen tegen woordig niet meer wordt geduld. Rudolf Slansky kreeg zijn oplei ding te Moskou. Hij was een van de vertrouwelingen van het Kremlin, die in 1949 de Kominform oprichtten. Gedurende de oorlog was hij werk zaam bij de generale staf der parti- sanen te Kief en later leidde hij de Slowaakse opstand. Nog geen tien dagen geleden wer den zijn verzamelde redevoeringen bij haar verschijning door de Tsje chische pers ten zeerste geprezen. president van de Assemblée voor het bespreken van de verschillen tussen de Oostelijke en Westelijke ontwa peningsplannen. Gross zeide, dat het eigenlijke werk door de ontwapeningscommissie zou moeten worden verricht. Een Amerikaanse woordvoerder zei gisteren in Parijs, dat de Ver enigde Staten, Engeland en Frankrijk bereid zijn privé-besprekingen met Rusland te voeren ten einde te trach ten een oplossing te vinden voor de diverse ontwapeningsproblemen. Het blijkt echter dat Amprika zal eisen, dat er een tijdslimiet wordt 'vastge steld voor een eventuele conferentie. De drie westerse mogendheden zou den bereid zijn op deze basis te on derhandelen, mits een meerderheid van de politieke commissie der Alge mene Vergadering het houden van dergelijke besprekingen goedkeurt. Jessup had namens Amerika aanvan kelijk verklaard niets voor vier-mo- gendheden-besprekingen over de ont wapening te voelen zoals Irak heeft voorgesteld. Tot dusverre heeft Rus land niet laten blijken of het al dan niet met een dergelijk plan accoord kan gaan. De kwestie van het toezicht De onderhandelaars op Korea zijn gisteren begonnen met het bespre ken van het volgende agendapunt: Een regeling om toezicht te houden op een wapenstilstand. Beide delega ties hebben daartoe een plan inge diend. Het geallieerde plan voorziet in inspectiepatrouilles, die vrije toegang moeten hebben tot alle delen van Korea. Het communistische plan spreekt slechts over de oprichting van een gemengde commissie, welke toezicht moet houden op het be stand. De geallieerde delegatie is van me ning, dat de communistische voor stellen lang niet ver genoeg gaan en de bevoegdheden van de commissie van toezicht uiterst vaag zijn. Men vreest, dat de communisten inspec tie van hun gebied niet zullen toe staan. Bij alle mogelijke gelegen heden hebben zij tot dusver voor stellen daartoe verwoi-pen. Admiraal Joy heeft verder voor gesteld, dat beide partijen alvast statistische gegevens voorbereiden over de krijgsgevangenen, opdat straks de besprekingen over de uit wisseling vlotter zullen verlopen. RADIO-PEKING OVER GIFGAS. In een uitzending van radio-Pe king is gezegd, dat de Amerikanen in Korea op 17 November twee ar tilleriegranaten met gifgas hebben afgeschoten, die ontploften temid den van Chinese militairen. Het gas verwekte volgens de radio maagpijn en duizeligheid. MOSSADEQ IN EGYPTE. Dinsdag heeft de Franse ambas sadeur in Teheran, Coulet, een bezoek gebracht aan premier Mossadeq. In diplomatieke kringen te Teheran is dit bezoek aanleiding geweest van geruchten. Er doen hardnekkige ge ruchten (en persberichten) de ronde, dat Mossadeq bij zijn recente bespre kingen met de Egyptische premier, Nahas Pasja, te Cairo Perzische hulp en medewerking heeft beloofd bij het „bevrijden van alle volken van het Midden-Oosten en van Azië van bui tenlandse onderdrukking", in het bij zonder wat betreft Frans Marokko. JCo.Viettie.. De gierigaard mist zowel datgene, wat hij heeft, als wat hij niet heeft.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1951 | | pagina 1