S)e £eidóe£otvtatit
BHBBSMI
WEST-EUR0PESE
EENHEID
Harriman had dringende bespreking met Churchill
Versnelling van bewapeningsplan
Een Luchtbrug van en naar
Egypte
Britten moeten zichzelf helpen
Nieuw verdrag met W. Duitsland
West-Berlijnse economie in
t nauw
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZATERDAG 3 NOVEMBER 1951
43ste JAARGANG No. 12425
ne lpt oe b/SSCHOP l
W' BCUWEP/ i
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. cn Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
DE AANVAARDING van het plan-
Schuman door de Tweede Ka
mer der Staten Generaal heeft de
éénwording van West-Europa weer
eens onder de aandacht van Neder
land gebracht. Het is nog maar een
bescheiden stap in die richting, als
men het resultaat van dit plan (n.l.
een internationaal beheer over de
kolen- en staalproductie van de
W. Europese landen, welke zich heb
ben aangesloten of nog zullen aan
sluiten) beschouwt tegen de achter
grond van een in alle opzichten (ook
politiek) verenigd West-Europa. Maar
als eerste stap is dit plan zeker niet
bescheiden, integendeel een zeer ge
wichtige en machtige schrede naar
betere verhoudingen in West-Europa.
Zoals men zich misshcien
0 herinneren zal, doet Enge
land niet mee, althans voor
lopig nog niet. De Engelsman staat
met zijn belangstelling nog teveel
buiten Europa, om zich te nauw te
willen binden en voelt zich nog te
veel leider van het Britse Imperium
om zijn souvereiniteit aan banden te
leggen ten behoeve van een West-
Europees lichaam, dat de baas zou
gaan spelen over zijn (genationali
seerde) kolen- en staalindustrie.
Zal het optreden van de nieuwe
regering-Churchill daar verandering
in brengen?
Het heeft er nog niet veel van
weg. Integendeel, in Frankrijk, het
land, dat het initiatief nam in het
streven naar West-Europese een
heid, is men er lang niet gerust op.
Men vreest, dat het zwaartepunt van
de Britse politiek door Churchill
nog meer paar de Amerikaanse kant
zal worden gelegd. Churchill is, zo
als bekend, steeds een vurig voor
stander geweest van samenwerking
met Amerika en een van de eerste
plannen, welke van Churchill be
kend zijn geworden, is het plan van
een samenkomst met Truman. Onbe
grijpelijk is dat niet, vooral niet als
men leest, in welk een treurige toe
stand de Britse economie zich be
vindt. Het heeft er veel van weg,
dat Attlee zijn opvo'ger een half
failliete inboedel heeft nagelaten. In
elk geval is de situatie zodanig, dat
ingrijpende maatregelen nodig zijn
gebleken en de nieuwe regering is
reeds druk doende, om de Engelsen
van de noodzaak van drastische ver
sobering te overtuigen. Zelf hebben
de ministers een voorbeeld gegeven
door hun salaris te verminderen,
een gebaar, waarvan wij hier in Ne
derland even stil worden.
In een dergelijke situatie is het
volkomen begrijpelijk, dat men aan
sluiting zoekt bij een kapitaalkrach
tige buurman, liever dan bij een
stelletje armoedzaaiers, zoals de lan
den van West-Europa nu eenmaal
cijn. Ook ai voelen Churchill en
Eden de twee top-figuren van het
nieuwe kabinet in hun hart nog
zoveel voor samenwerking in West-
Europees verband, dan nog zou de
noodzaak hen in de armen van oom
Sam drijven.
IJET TWEEDE TWIJFELNUMMER
is Duitsland, doch om heel an
dere redenen. Hier is het een kwes
tie van verkooptactiek. Het Westen
en het Oosten trekken n.l. allebei aan
de Duitsers, om hen over te halen in
het eigen kamp te komen. Het Wes
ten heeft hen nodig voor de uitbouw
van het Noord-Atlantisch verdedi
gingsstelsel; het Oosten (Moskou)
wil hen daar juist uit houden. En
vandaar dat zij beiden met geschen
ken en beloften komen aandragen.
Het Westen biedt gelijkgerechtigd
heid en herstel van souVereiniteit
aan; het Oosten herstel van de Duitse
rijkseenheid. In deze toestand vóelt.
Bonn zich als de winkelier, die tege
lijkertijd de vertegenwoordigers van
twee concurrerende firma's op be
zoek heeft; hij voelt zich als klant
koning en probeert de concurrerende
firma's tegen elkaar uit te spelen.
Nu is dat een gevaarlijk spelletje
in de politiek, want als de gedachte,
welke Moskou ingang probeert te
vinden, n.l. een neutraal Duitsland
bufferstaat tussen Oost en West,
eens werkelijk attractie bleek uit te
oefenen op de Duitsers, dan komt
Duitsland in een buitengewoon ge
vaarlijke toestand te verkeren. Als
werkelijk neutrale staat, behoort
Duitsland dan geen noemenswaardige
bewapening te hebben, anders blgft
het immers een potentieel gevaar
voor beide kanten. Maar als onge
wapende staat ligt het open voor de
infiltratie uit het Oosten en zodra er
een kink in de kabel komt, wordt
het het slagveld van Europa.
Zo liggen er op de weg naar de
éénwording van West-Europa nog
talloze voetangels en klemmen. Zelfs
die eerste grote stap het plan-
Schuman is er nog niet, al heeft
de Nederlandse volksvertegenwoor
diging er haar fiat aan gegeven.
Ook een plan voor Perzisch Conflict
^•EHEEL ONVERWACHT is president Truman's speciale afgezant,
AveTelI Harriman, gisteren van Parijs naar Londen gevlogen. Zes
uur achtereen confereerde hij daar achter hermetisch gesloten deuren
met premier Winston Churchill, in het bijzijn van diens ministers Eden
(Buitenlandse Zaken), Butler (Financiën), lord Leathers (Vervoer,
Energie en Brandstoffenvoorzienin g) en de Amerikaanse ambassadeur,
Walter Gifford. Voornaamste punt van bespreking was een plan tot
drastische versnelling van de Atlar» tische herbewapeningsprogramma's.
Harriman zal dit plan volgende wee k met de „Drie Wijzen" te Parijs
bespreken, terwijl generaal Eisenhower dan te Washington een vertoog
in gelijke zin bij president Truman zal houden. Naast de herbewape
ning waren de beide andere hoofd punten van de conferentie met Chur
chill: Diens plan voor een bezoek aan president Truman nog vóór
Kerstmis of uiterlijk begin 1952 verwacht en de toestand in het Mid
den-Oosten, inclusief Perzië en Egypte.
DE GRENS
DER DRAAGKRACHT
Bij de bespreking over de herbe
wapening stond vooral de vraag op
de voorgrond, of 1954 als slotjaar
voor de uitvoering der herbewape
ningsplannen gehandhaafd kan blij
ven, zulks met het oog op de span
ning in de Westeuropese economie.
Naar verluidt heeft Harriman er bij
minister Butler op aangedrongen
persoonlijk naar Parijs te komen om J den van de defensieplannen, zullen
dc bijeenkomsten der „drie wijzen" j zoals gezegd volgende week door
de Britten thans op economisch ge
bied gebukt gaan, kon Harriman
bij zijn vertrek verklaren, dat Chur
chill en zijn ministers zijn inzichten
volkomen delen en hem volledig
steunen: „Zij zijn het er van harte
mee eens, dat er ten spoedigste een
sterke gecombineerde Atlantische
strijdmacht moet komen'", zei hg.
Versnelling van de Atlantische
herbewapening, met de daarmede
gepaard gaande wijzigingen in tijd
schema's, doelstellingen en metho-
bij te wonen.
Het gaat er om, of Engeland
zwaardere defensielasten zal kunnen
dragen. De stijgende prijzen
vooral op de grondstoffenmarkt
verhogen de Britse defensielasten
zo sterk, dat Engeland kans loopt
spoedig voor een economische crisis
geplaatst te worden. Op het ogen
blik, dat Harriman gisteren in Lon
den uit het vliegtuig stapte, was het
Britse kabinet volgens Reuter juist
tot de conclusie gekomen, dat de
toestand ernstiger is dan de conser
vatieven 'nog tijdens de verkiezings
campagne hebben gemeend.
NIEUW PLAN VOOR PERZIë
Naast de defensiezorgen wordt
Engeland gedrukt door de Perzische
oliecrisis. Harriman schijnt een
nieuw plan voor de bijlegging van
het geschil te hebben ingediend.
Reuter verneemt, dat het plan uit
gaat van de algehele stopzetting
van de operaties der Anglo-Iranian
in Perzië. Haar werkzaamheden zul
len dan door een andere buitenland
se maatschappij moeten worden
overgenomen. Eden zal het plan
Zondag met minister Aóheson in
Parijs bespreken.
generaal Eisenhower bij president
Truman bepleit worden.
EISENHOWER NAAR
WASHINGTON
Eisenhower vertrok gistermiddag
uit Parijs naar Washington, maar
had voor zijn vertrek nog een on
derhoud van een uur met de juist
uit Londen teruggekeerde Harriman.
De plannen van de generaal ko
men er op neer, dat de beschikbare
strijdkrachten onder zijn bevel
maanden eerder dan tot dusver de
bedoeling was, volledig uitgerust en
opgeleid zullen zijn.
Grondgedachte van het plan-
Eisenhower is, dat 20 parate divisies
in Juli 1952 „in de hand" meer
waard zijn dan 60 divisies in 1954
„in de lucht".
Eisenhower meent namelijk, dat
1954 als streef jaar te laat is. Deze
fedachte vindt steun in gezagheb-
ende Noordatlantische kringen,
waar de gedachte heeft veld gewon
nen, dat de directe bedreiging van
West-Europa niet van het volledige
180 divisies tellende Russiche
leger komt. Hiervan was men wel
uitgegaan bg de oorspronkelijke
opzet van de plannen.
De rechtstreekse Russische be
dreiging komt naar men thans
meent uitsluitend van de Russi
sche en Duitse divisies, die in Oost-
Duitsland zijn gestationneerd.
De Britten zullen met ingang van
elf November wekelijks voor twee
pence minder vlees kunnen kopen.
Het rantsoen heeft dan de waarde
van een shilling vijf pence.
„fxiddeiiaei-w-otfi" (Wen. £ai Veyai
Camera's, die op bijna 60 kilometer van het proefterrein te Las Vegas
stonden opgesteld, fotografeerden de „paddestoelwolk", welke opsteeg
na de atoomontploffing in de serie proeven, welke daar gehouden worden
Overeenstemming over essentiële punten
IN de afgelopen nacht is een officieel communiqué uitgegeven, waarin
wordt medegedeeld, dat West-Duitsland en de Westelijke geallieerden
overeenstemming hebben bereikt over „vele essentiële punten" van het
ontwerp-verdrag, dat West-Duitsland een n'euwe status van dee nemer-
schap zal geven in de Westerse wereld. Het communiqué werd uitgege
ven na een vergadering van kanselier Adenauer en de drie Westelijke
geallieerde hoge commissarisen, welke zeven uur duurde.
Het communiqué geeft een over-1 regeringen hebben het volgende be-
zicht van het werk, dat tot dus ver sproken:
is verricht sinds de geallieerden en I 1) Een conventie betreffende de
Duitsers eind September voor het i status van de geallieerde strijdkrach-
eerst bijeen kv. amen om te bepalen, ten in Duitsland en hun vei igheid;
hoe de instructies van de ministers 2) Een ontwerp-verdrag voor een
van buitenlandse zaken der Westerse i neutraal scheidsgerecht voor
De Engelse versterkingen, die de landengte van Suez binnenstromen
worden vervoerd over de grootste luchtbrug in vredestijd, welke het.
wl® EAF VlLegt 1ZO!;der onderbreking Grot Dri welke zy hun con,e. j Khillen die tusson de ^rtijen m0^h.
tussen de kanaalzone en Tripolis, Cyprus en.Engeland om de manschap- _.nti. Washington over Duitsland ten riizen over de interoretatie en
pen over te brengen. Er zijn meer dan 6000 man, 170 ton uitrustings
stukken alsmede 330 stukken geschut en voertuigen aangevoerd. Men
neemt aan, dat het Engelse garnizoen tussen de 40 en 60.000 man telt,
en dat er naar Egypte en de Soedan 12.000 man onderweg zijn.
De Egyptische minister van Bui-*er sprake kan komen. Pakistan
ten'andse Zaken, Salah el din Pasja heeft zijn bemiddeling aangeboden.
zal zijn Engelse collega Eden spoe
dig in Parijs ontmoeten, om hem de
Egyptische houding te verklaren, zo
is in Cairo medegedeeld. Egypte
heeft tot nog toe niet besloten het
geschil voor de Algemene Vergade
ring der Verenigde Naties te bren-
Óndanksde zorgen, waaronder gen, hoewel het vraagstuk te Parijs
SchadiuaapeC aan het zinne&eeidige
De Engelsen hebben het vervoer-
verbod van stookolie over de weg
gisteren opgeheven. De olievoor
ziening door de pijpleiding van Suez
naar Cairo wordt niet gehinderd. De
berichten over een tekort aan petro
leum brachten in de straten van
Cairo een hausse voor de petroleum-
venters. Sommige van de door een
paard getrokken wagens werden
vergezeld door een po'itie-agent om
de orde te handhaven.
Engelse oorlogsbodems hebben in
het Suezkanaal 250 schepen, waar
onder 100 niet-Engelse, gemeerd.
Het kanaal verwerkt dagelijks 27
vaartuigen.
Er zgn thans zoveel Egyptische
arbeiders verdwenen, dat vele offi
cieren genoodzaakt zijn zelf hun
bed op te maken. In vele cantines
is een zelfbedieningssysteem inge
voerd. Een groep oproerkraaiers
heeft de Egyptische leider van de
officiersclub te Ismailia voor „de
derde en laatste maal" gewaar
schuwd, dat hij levend verbrand zou
worden a's hij voor de Britten bleef
werken.
rentie te Washington over Duitsland j ten rijzen over de interpretatie en
hebben opgesteld, moeten worden
uitgevoerd.
De vertegenwoordigers van de vier
Onlusten in
Casablanca
toepassing van de overeenkomsten;
3) Vraagstukken voortspruitend uit
de opheffing van de hoge commissie,
zoals de overdracht van zekere be
voegdheden aan de Duitse regering
en het voortbestaan van geallieerde
schema's na de verdwijning van de
commissie.
De Duitsers en geallieerden moe
ten nog besprekingen openen over:
T 1) Het vraagstuk van de verzeke-
In Casab^nca zgn o n 8- rjng van de materiële behoeften van
s
1 nieuwe status zal hebben verkregen;
De poliite patrouilleert door dei 2) De Westduitse bijdrage tot de
straten van Casablanca gereed om Westerse defensie,
op te treden wanneer opnieuw on- j
geregeldheden zouden uitbreken.
De relletjes begonnen toen Marok
kaanse nationalisten kiezers tracht
ten te beletten hun stem uit te bren
gen bij de verkiezingen voor de Ma
rokkaanse Kamers van advies.
Volgens de Franse regering zijn de
wanordelijkheden op touw gezet ter
ondersteuning van de eis, dat de
Marokkaanse kwestie op de agenda
zal komen van de algerrrene verga
dering der Verenigde Naties Egypte
is van plan de kwestie ter sproke te
brengen. Frankrijk houdt vol, dat
het hier een binnenlandse aangele
genheid betreft en wordt, naar gis
teren in Parijs bekend werd, hierin
door Amerika gesteund.
Kleine luchtbrug moet uitgebreid worden
gespitst door een verklaring van de Oostduitse regering, cTat zij
„nu West-Duitsland het interzonale handelsverdrag voor 1951 niet na
komt" alle andere afspraken, die bij het sluiten van dit verdrag zijn
gemaakt, als vervallen beschouwt.
D:t werd bekend, toen in Bonn de geallieerde Hoge Commissie met
bondskanselier Adenauer, de Westberlijnse burgemeester prof. Reuter
en andere hoge Duitse autoriteiten naar mogelijkheden zocht om West-
Berlijn uit de moeilijkheden te helpen.
Het Duitse persbureau DPA ver- duitse ontwerp. Het viel overigens
nam na afloop, dat men het eens op, dat Grotewohl dit keer niet her-
HITLERS ARENDNEST
Alle sporen van Hitiers „Arends
nest" op de Obersalzberg in de Beier
se Alphen zullen worden uitgewist.
De eertijds weelderig ingerichte,
maar later als gevolg van luchtaan
vallen zwaar beschadigde vacantie-
verblijven van Hitier, Goéring en
andere leiders zullen worden ge
sloopt
De strakke eenvoud van een modern gebouw, een sierloos vlak waarvan
de bevrijdende meisjesfiguur zich losmaakt en toch gebonden blijft door de
slagschaduw die haar accentueert. Het lage herfstlicht geeft de muur een
zachtheid en het beeld een kleurgraduatie die alleen des najaars is.
De vrouwenfiguur, in de ene hand een masker, in de ander een lauwertak,
verheft zich zwevend op een voetstuk, samengesteld uit een kern van oor
logstuig. De zin der uitbeelding geven de aan aan de voet van het beeld aan
gebrachte dichtregels:
„O kunst, die stijgt uit 't dwaerelend leven
en aan der tijden nood ontgaat
Het ruim twee meter hoge beeld dat de licht grijze kleur van de gevel tot
achtergrond heeft, is als vrijstaande figuur geheel uit de hand gedreven in
rood plaatkoper en met bladgoud veredeld. In tegenstelling tot gegoten bron
zen beelden komen gedreven metaalplastieken in ons land betrekkelijk
zelden voor.
Het beeld dat ontworpen en gedreven is door de edelsmid Leo Brom,
versiert de gevel van de Stadsschouwburg te Utrecht.
was geworden over de te nemen
maatregelen tegen de verkeersbe-
perkingen door de Sovjet-autoritei-
ten. Van Duitse zijde wenst men
een uibreiding van de reeds bestaan
de „kleine luchtbrug" om de Ber-
lijnse industrie van de nodige grond
stoffen te voorzien.
Een lichtpunt voor West-Berlijn
was, dat de sluizen bij Maagdenburg
in het Mittellandkanaal, dat Berlijn
met West-Duitsland verbindt, door de
Oostduitse autoriteiten gisteren weer
in bedrijf zijn gesteld. Maandenlang
waren zij gesloten wegens „herstel
werkzaamheden".
Gisteren is ook de kwestie der
Duitse eenheid weer ter sprake ge
komen. In Bonn werd een wet ge
publiceerd op verkiezingen voor ge
heel Duits'and onder toezicht der
Grote Vier.
Ook Oost-Duitsland gaat een der
gelijke kieswet opstellen, maar pre
mier Grotewohl verklaarde nadruk
kelijk: „Geen buitenlandse inmen
ging in de verkiezingen". Dit is juist
I een der hoekstenen van het West-
haalde, dat de West-Duitsers hun
besprekingen met het Westen moe
ten afbreken, alvorens de verkiezin
gen gehouden kunnen worden.
Demonstraties
te Teheran
Eisen gaan steeds verder
In de buitenwijken van Teheran
hebben gisteren twaalfduizend com
munisten gedemonstreerd voor de
terugkeer bij Perzië van het eiland
Bahrein weer een nieuwe eis,
waarover zelfs premier Mossadeq tot
dusver niet gerept heeft.
Het eiland Bahrein ligt op vijf
honderd kilometer van de Perzische
kust en staat onder Brits protecto
raat. Het heeft zeer rijke oliebron
nen. die in handen zijn van twee
Amerikaanse maatschappijen.
Het vlot niet te
Panmoenjon
Wie krijgt Kaesong
Ondanks de grote concessie van de
communisten inzake de bestandslinie
zijn tijdens de onderhandelingen te
Panmoenjon nog altijd geen vorde
ringen gemaakt.
Men is het er vrijwel over eens,
dat de bestandslijn langs de front
linie zal lopen. Nu dient vastgesteld
te worden waar de tegenwoordige
frontlinie loopt en dat blijkt minder
eenvoudig te zjjn dan men zou ver
wachten.
Een van de problemen is bijvoor
beeld wie na een wapenstilstand
Kaesong zal bezetten, dat in de neu
trale zone ligt. Op het ogenblik zijn
de communisten in Kaesong, maar
volgens de geallieerde onderhande
laars geeft dat geen recht op een
blijvende bezetting.
e communistische onderhande
laars hebben gisteren opnieuw met
nadruk te kennen gegeven, dat hun
jongste voorstel „het beste en het
laatste" is.
Radio-Peking heeft het voorstel der
verbondenen, dat Kaesong achter de
geallieerde linie zal liggen, „belache
lijk" genoemd.
Volgens de Chinese omroep heeft
premier Tsjoe en Lai het Chinese
volk gewaarschuwd om zich voor te
bereiden op een eventuele misluTc-
king van de onderhandelingen. Een
dergelijk resultaat zou te wijten zijn
aan „Amerikaanse obstructie".
Kerstvacantie
verlengd
Met het oog op de moeilijke brand-
stoffenpositie zal de komende Kerst
vacantie met een week worden ver
lengd. De Minister van Onderwijs
heeft een circulaire gezonden aan
de gemeentebesturen en de besturen
van de gesubsideerde bijzondere
scholen, waarin dringend wordt ge
vraagd zuinigheid te betrachten.
De opgaande zon vindt meer aan
bidders dan de ondergaande.