De Labourregering leed nederlaag
HET KONINKLIJK
VOORWOORD
Geringe meerderheid voor de conservatieven
Churchill vormt nieuwe regering
Hoe het buitenland reageert
Wat zeat men
er hier van r
CHURCHILL's
TERUGKEER
Het Egyptische
conflict
S)e
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSf R EKEN
TATERDAG 27 OCTOBER 1951
43ste JAARGANG No. 12420
tji/x jm mc LPr oe bisschop i
xtkmfm bovwem/ j
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mud., i 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
DE opvoering van het oproerig ein
de der wereld wordt door de
Kerk nog even vertraagd, tot de da
gen van haar jaar voltooid zijn.
Terwijl we rustig voort-teren op
een overschot van „Zondagen na
Driekoningen", om de liturgische
touwtjes aan elkaar te knopen, be
gint er niettemin tekening in het jaar
te komen.
Het loof van de forse boom „waar
in de vogels zich nestelen", kleurt en
tooit zich met de purperen tinten en
de gouden gloed van de herfst, tot in
één kille nacht het loveren kleed
verwaait, de boom smekend en
schreiend de naakte armen ten hemel
strekt en ten slotte wordt omgehou
wen en in het vuur geworpen.
Het herfst-purper van het kerke
lijk jaar in het Koninklijk feest, dat
morgen- wordt gevierd, met in zijn
gevolg de goud-gekroonde scharen
van de zegevierende, de wenende en
schreiende stoet van de lijdende en
ten slotte de gelederen van de tot de
laatste snik strijdende Kerk.
Haar strijd wordt bezegeld met de
ondergang ter vernietiging en de ver
rijzenis tot een nieuw leven van al
het geschapene.
Dat is het gelukzalig einde van de
„divina commedia" het goddelijk
toneelspel dat ieder jaar bij wijze
van voorafbeelding door de Kerk
wordt opgevoerd.
IN de drie delen van dit toneelstuk,
dat voor de een 'n treurspel, voor
I de ander 'n blijspel zal worden,
treedt steeds dezelfde groep spelers
op, de mensheid in haar geheel, ter
wijl het voorwoord en het slotwoord
j worden gesproken door Christus,
Zichzelf noemend „het begin en het
einde".
Zonder voorwoord en slotwoord
hangt het gehele spel als zinloos in
de lucht, maar wie de inleiding en
het besluit in zich opneemt, heeft ge
nerlei moeite de betekenis, welke het
spel ook voor hem persoonlijk heeft,
j te vatten.
Tussen het voorwoord en het na
woord is echter een groot verschil.
In de toneel-tekst staat, bij de toe-
j lichting op de aanvang te lezen: „de
Koning treedt op.Dat eerste op
treden van de koning is een drama
en mislukking.
Er is nauwelijks iemand te vinden,
I die minder geschikt is de konings-rol
l in het stuk te vervullen, dan deze ter
J dood veroordeelde, wiens koninklijk
I purper bestaat uit gescheurde en
I bloed-doordrenkte kleren en die van
ellende en narigheid bijna niet op de
I been kan blijven.
Nadat Hij met door vuistslagen ge-
I zwollen lippen zijn rol heeft gezegd:
I „Koning ben Ik. Daartoe ben Ik in de
wereld gekomen. Maar mijn konink-
I rijk is niet van deze wereld",* wordt
Hij afgevoerd en dood gemarteld.
I, Daarmee is het voorwoord uit.
I_ÏET stiik wordt gespeeld en schre-
de voor schrede stijgt het naar
I het hoogtepunt van het einde.
Het barst uiteen in een ontzaglijk
I vuurwerk van atomisch geweld, het
g ontploft tot een warrelende baaierd
van de natuurlijke en bovennatuur -
I lijke krachten en machten.
De toneel-tekst licht hierbij toe:
I „de Koning treedt opnieuw en on-
l verwacht op.
Alle spelers, de gehele mensheid,
I houdt de adem in, het ene deel van
p verrukking, het andere van ontzet-
„WIJ ZULLEN ONS ER DOORHEEN SLAAN"
DE CONSERVATIEVEN HEBBEN DE VERKIEZINGEN IN ENGELAND
GEWONNEN. MET NOG VIJF DISTRICTEN ONBEKEND IS DE
STAND: CONSERVATIEVEN 319; LABOUR 293; LIBERALEN 5; AN
DERE PARTIJEN 3. DE CONSERVATIEVEN HEBBEN DUS EEN MEER
DERHEID VAN 25 ZETELS OP LABOUR EN VAN 17 ZETELS OP
ALLE ANDERE PARTIJEN.
Winston Churchill (76 jaar) is door de koning uitgenodigd om als pre
mier op te treden; hij heeft de uitnodiging aanvaard. Kort daarvoor had
Attlce, de minister-president van het verslagen Labour-kabinet, de vorst
op het Buckingham-paleis zijn ontslag aangeboden.
Het was een vermoeide Churchill, die zijn hoofdkwartier verliet en
voor zijn vertrek naar het paleis eenjuichende schare volgelingen met tra-
Den in de ogen verzekerde: „Wij zullen ons uiterste best doen het land
te dienen. Er liggen moeilijke tijden voor ons. Ik aarzel niet te beweren,
dat ik erger gezien en voor hetere vuren gestaan heb. Maar ik twijfel
niet of wij zullen ons er doorheen slaan".
Van vier districten wordt de uitslag niet vóór Zondag verwacht. De
ze liggen op de eilanden in het uiterste Noorden en in afgelegen delen1
van de Schotse hooglanden. In een vijfde district zal eerst op 8 Novem
ber worden gestemd, omdat daar de socialistische candidaat plotseling is
overleden.
I nister van het Gemenebest, gezien
I de grote nadruk, die de nieuwe con
servatieve regering ongetwijfeld lal
I leggen op de band, die Groot-Brittan-
Het nieuwe kabinet
Waarschijnlijk zal de nieuwe Brit-
se regering reeds Maandag bekend nië met de landen van het Gemene-
zijn. De samenstelling van dit nieu
we kabinet staat in grote trekken
reeds vast, want het zal merendeels
bestaan uit de leden van het conser
vatieve „schaduwkabinet", dat Chur
chill na zijn nederlaag van 1945 heeft
aangehouden.
Minister van buitenlandse zaken
zal Anthony Eden zijn, minister van
financiën Oliver Lyttelton, de minis
ter van productie uit het oorlogska
binet. Als minister van arbeid wordt
genoemd Sir David Maxwell Fyfe,
een van Engelands beroemdste ad
vocaten, die hoofdaanklager was in
het proces van Neurenberg. Een be
langrijke post zal zijn, die van mi-
tirvr
Daar komt Hij, flitsend als de blik-
sem in zijn toorn, schitterend als de
zon in haar liefdevolle gloed.
Hij vervloekt en zegent en met een
j stem, als „het gedruis van vele wate-
j ren" spreekt Christus, de Koning, het i
j slotwoord: „Komt, gezegenden mijns
I Vaders, en neemt bezit van het Ko
ninkrijk, dat voor u bereid is van
de grondvesting der wereld af. Want.
Ik was arm en ziek, Ik was naakt en
hongerig en gewond. Ik was dakloos
en wanhopig en ge hebt Mij in mijn
ellende bijgestaan. Want wat gij de
minsten der mensen gedaan hebt, dat
hebt gij aan Mij gedaan. Voor hem
of haar, die geen hart of gevoel heeft
getoond voor zijn medemens, is ook
mijn Hart gesloten en gegrendeld".
Dan valt het doek, voor een nieuw
begin.
Zo voert de Kerk, bij wijze van
voorafbeelding, het toneelspel in drie
delen op van Christus' dubbel Ko
ningschap, van de Redder, die kwam
om recht te doen, en van de Rechter,
die kwam om te redden.
Morgen speelt: het voorwoord.
best overzee heeft. Waarschijnlijk zal
de 48-jarige Richard Austen Butler
deze portefeuille beheren, de man,
die de nieuwe conservatieve politiek
heeft ontworpen.
LABOUR HAD NOG MEER
STEMMEN.
Dat de Conservatieven een meer
derheid over alle andere partijen in
het Lagerhuis zouden hebben, werd
gisteren bekend tegen vier uur in de
middag: zij hadden toen 313 zetels
behaald, of wei meer dan de helft
van de totale 625.
Gezien de nederlaag van de rege
ring, is het een merkwaardige om
standigheid, dat Labour ook bü deze
verkiezingen meer stemmen heeft
behaald dan haar tegenstanders. De
verdeling over de districten, waar
de plaatselijke meerderheid beslist,
heeft echter het zetelverlies en daar
mee de val van de socialistische re
gering veroorzaakt.
De percentages der opgetelde stem
men zijn:
Labour
Conservatieven en
aanhang
48,94 procent
(46,56 procent)
Liberalen en andere
Communisten
48,23 procent
(43,40 procent)
2,75 procent
9,72 procent)
,08 procent
,32 procent)
(Tussen haakjes de overeenkom
stige percentages van 1950).
Labour heeft voornamelijk in het
Zuiden van Engeland (en in Lon
den) en in het industriële Noordwes
ten van het land zetels verloren. Alle
in districten, waar de regering slechts
een zeer kleine meerderheid bezat,
die ongetwijfeld teniet is gedaan door
de rechts-gezinde liberale kiezers. De
liberale partij is verder gegaan op
de weg naar de ondergang. Verleden
jaar had zij nog ruim twee-en-een-
half millioen stemmen, ditmaal bleef
het bij ruim zevenhonderdduizend.
COMMUNISTEN KREGEN GEEN
VOET AAN DE GROND.
De communisten kregen wederom
geen voet aan de grond. De tien can-
didaten verloren zelfs allen hun
waarborgsom van vijftienhonderd
gulden, omdat zij er niet in slaagden
één achtste van het aantal stemmen
in hun district, te behalen. Verleden
jaar hadden zij honderd candidaten
gesteld, van wie er geen in het La
gerhuis kwam en er 97 hun waar
borgsom verloren
Alle voormannen van Labour zijn
als leden van het Lagerhuis gekozen,
zij het dan ook dat zij thans aan de
andere zijde van het Huis zullen zit
ten. Morgan Philips secretaris van
de socialistische partij, heeft reeds
aangekondigd, dat zij eenzelfde ge
bruik van de niet overweldigende
conservatieve meerderheid zal maken
als de Tories van het slechts zes
stemmen tellende overwicht van La
boud in het vorige parlement. Het zal
hard tegen hard gaan.
Verwachtingen van nieuwe initiatieven
IN AMERIKA is men tevreden met de uitslag der Britse verkiezingen.
Daar het Amerikaanse Congres op reces is, bevinden zich thans
slechts weinig Congresleden te Was hington; deze waren voldaan over
de overwinning der Conservatieven. Democratische Congresleden waren
van mening, dat het weer aan de macht komen van Churchill er toe
zal bijdragen de Brits-Amerikaanse samenwerking in de koude oorlog
te versterken. Ook meenden zij, dat het verzet in het Congres tegen het
verlenen van Amerikaanse hulp aan Engeland thans zal verminderen.
Reuters medewerker Paul Scott
Rankine meldt uit Washington, dat
de teleurstelling in Amerikaanse
regeringskringen over de geringe
meerderheid, waarover de nieuwe
Britse regering in het Lagerhuis
beschikt, algemeen is, vooral wan-
S)e ueifHezingadiufite op &iafa£g.a'c Squaw
Donderdagnacht was Trafalgar Squ are te Londen één zee van mensen. Duizenden hebben hun nachtrust
opgeofferd om de beslissing van het Britse volk dat in de loop van Donderdag haar stem heeft uitgebracht,
te volgen op een enorm scherm, dat aan een der gebouwen aan het plein was aangebracht. Het geheel was
verlicht door schijnwerpers van filmjournaal en televisie.
neer rekening wordt gehouden met
de vraagstukken, waarmede zij in
haar buitenlandse politiek te maken
zal krijgen.
Britse en Amerikaanse woord
voerders hebben reeds te kennen
gegeven voorstanders te zijn van
Brits-Amerikaans-Russische bespre
kingen op hoog peil te Parijs.
DE EUROPESE EENWORDING
Een woordvoerder van het Fran
se ministerie van buitenlandse za
ken heeft te Parijs verklaard, dat
Frankrijk hoopt, dat de nieuwe
Britse regering elke neiging in En
geland tot afzijdig blijven van het
streven naar éénmaking van Euro
pa zal tegengaan.
Van gewoonlijk welingelichte zij
de, die verbindingen heeft met het
hoofdkwartier van de Raad van
Europa te Straatsburg, wordt verno
men, dat aldaar de mening heerst,
dat de overwinning der Conserva
tieven geen daadwerkelijke wijziging
zal brengen in de Britse „terughou
dendheid" ten aanzien van het tot
stand brengen van een Europese
statenbond. In dit verband wordt in
herinnering gebracht dat de Britse
conservatieve vertegenwoordigers
tijdens de jongste debatten in de
Raad van Europa geen grotere ge
neigdheid toonden dan hun socialis
tische collega's om een beperking
van de Britse souvereiniteit ten gun
ste van een bovennationaal gezag,
te aanvaarden.
De resultaten van de Britse ver
kiezingen zijn in politieke kringen
te Madrid met grote voldoening ont
vangen. Men verwacht, dat thans
een wijziging zal intreden in de
Eritse politiek ten aanzien van
Spanje.
WEG CHURCHILL-STRAAT!
Zodra het nieuws in Teheran be
kend was, verschenen twee ambte
naren van het stadsbestuur in ge
zelschap van een politie-agent in de
Churchill-straat en verwijderden
het naambord. Hiervoor in de plaats
kwam het bord „Mossadeq-straat".
Het gaat hier om één van de hoofd
straten van Teheran.
Radio Moskou gaf een kort over
zicht van de resultaten onder de
aanhef „Labour verslagen bij de
Britse algemene verkiezingen". En
werd geen commentaar gegeven.
Volgens Reuter zeide de Deense
premier Eriksen te Kopenhagen on
der meer: „Het resultaat der Britse
verkiezingen is in overeenstemming
met de huidige stroming in Europa,
die zich van het socialisme verwij
dert".
OOK DE VROUWEN LEDEN
NEDERLAAG!
Slechts 17 van de 77 vrouwelijke
candidaten hebben haar zetel be
houden. Dertig vrouwelijke candi
daten van de Labourpartij, negen
tien van de Conservatieve en elf
van de Liberale partij verloren haar
zetel.
Toen bekend was geworden, dat
de conservatieve overwinning zeker
was, verscheen Churchill op het bal
kon van een woning in zijn kiesdis
trict en verklaarde tegenover een
juichende menigte: „Gij hebt mij
schitterend gesteund. Thans zijn er
vele dingen waarover wij onze ge
dachten moeten laten gaan. Er
kunnen zich in de toekomst ernstige
vraagstukken voor ons land voor
doen".
Waarnemers te Washington gelo
ven, dat Churchill zal trachten
spoedig een onderhoud met presi
dent Truman te hebben, wanneer
hij het premierschap heeft aan
vaard.
Amerikaanse functionarissen ge
loven ook, dat hij zal streven naar
een conferentie van Westelijke lei
ders met premier Stalin, in de loop
van het volgende jaar. Churchill
zal hier echter wellicht geen haast
mee maken, omdat Truman geen
voorstander van deze gedachte is,
tenzij Stalin naar Washington komt.
Churchill is vaker minister ge
weest dan welke andere Britse
staatsman. In 1900 werd hij voor het
eerst gekozen in het Lagerhuis. Zijn
eerste ministersfunctie, die van han
del, kreeg hij in 1908.
Van dat tijdstip tot 1929 is Chur
chill vrijwel voortdurend actief ge
weest op hoog plitiek niveau. Van
19401945 was Churchill Engelands
leider in de jongste wereldoorlog.
Hij is nu 76 jaar. Het enige uiter
lijke teken dat op zijn hoge leeftijd
zou kunnen duiden is, dat hij een
weinig doof schijnt te worden.
Prof mr. C. P. M. ROMME, voor
zitter van Tweede Kamer-fractie
van de Katholieke Volkspartij zeide:
„Dit is niet zulk een vrolijke uit
slag. Er zijn twee tekenende dingen
en wel ten eerste, de sterke gema
tigdheid van de overwinning van de
Conservatieven en dat na twee ron
den van Labour en ten tweede de
grote meerderheid waarmede Bevan
en de zijnen herkozen zijn.
Het komt er op neer, dat er weer
geen grondslag is gelegd door de
kiezers voor een regeerkrachtig be
wind. Wel schijnt de grondig te
zijn gelegd voor de verdere ster
king van de Bevan-vleugel in de La-
bour-partij. Dat alles tezamen is
noch plezierig voor Engeland noch
plezierig voor de vrije Westerse we
reld.
Daar staat tegenover vooral
wanneer wij denken aan de buiten
landse politiek in de tegenwoordige
omstandigheden dat het aantreden
van Churchill als leider van het ka
binet winst genoemd mag worden
sinds de goede tijd van Bevin voor-
bjj is."
De heer K. VORRINK, voorzitter
Partij van de Arbeid, zeide:
,.De uitslag van de verkiezingen
in Engeland maakt een einde aan een
uitermate zegenrijk bewind van de
Labour-partij".
Voor Engeland maar nauwelijks
in mindere mate voor de rest van de
Westerse wereld is het van enorm
belang, dat de uitslag slechts een
zwakke meerderheid van de Conser
vatieven heeft opgeleverd. Het moet
tot gevolg hebben, dat in bepaalde
gevallen het zal ontbreken aan een
op zichzelf zeer gewenst duidelijk
politiek beleid, dat zich principieel
en practisch duidelijk onderscheidt
van het tot nu toe gevoerde Labour-
beleid.
Of het alleen een nadeel moet wor
den geacht is een andere vraag. Het
is denkbaar, dat de geringe meerder
heid zou dwingen tot een zodanige
gematigde politiek, dat daarvan een
voor het gehele volk aanvaardbare
politiek op het alles beheersende in
ternationale vlak het resultaat kan
zijn".
Mr A. B. ROOSJEN, tweede voor
zitter van de Anti-Revolutionnaire
Tweede Kamer-fractie, zeide:
„Het is merkwaardig dat de socia
listen nu ook in Engeland op de te
rugtocht zijn, zoals over het alge
meen in West-Europa het geval is.
Lange jaren hebben zij in de rege
ringen deelgenomen, maar nu zijn
ze al in België uit de regering, in
West-Duitsland en Frankrijk op re
tour en de uitslag van de Engelse
verkiezineen is slechts een bevesti
ging van het beeld van de laatste ja
ren."
De heer H. A. KORTHALS, lid
van de WD-fractie in de Tweede
Kamer, verklaarde: De uitslag der
verkiezingen in Engeland is voor
mij het bewijs, dat de Labour-poli-
tiek, ondanks alle sociale voorzie
ningen. niet meer voldoende ver
trouwen heeft weten te wekken".
HE LABOURREGERING heeft in-
derdaad volgens de verwachtin
gen de nederlaag geleden. Maar heb
ben de Conservatieven nu de over
winning behaald? Zij hebben een
meerderheid verkregen, ongetwijfeld,
maar juist die meerderheid, welke
zij alleen hun ergste vijanden toe
wensen. Een jaar lang heeft Churchill
zijn tegenstander Attlee het leven
zuur gemaakt door bij alle mogelijke
gelegenheden te proberen hem van
zijn smalle meerderheids-richeltje af
te stoten. Nu staat hij zelf op zo'n
smal richeltje en kan Attlee hem
porren geven.
De verwachting is dan ook alge
meen, dat Churchill weinig lust noch
gelegenheid zal hebben om het
0 roer van staat radicaal om te
gooien. In de eerste plaats ver
oorlooft hem zijn kleine meerder
heid in het Lagerhuis geen bokke-
sprongen, maar op de tweede plaats
zal hij moeten bedenken, dat hij wat
stemmenaanial betreft de meerder
heid van het kiezersvolk niet achter
zich heeft. Want dat is het merkwaar
dige van het districten-stelsel, dat een
partij de meerderheid van het aantal
zetels kan krijgen, zonder over het
geheel genomen een meerderheid
van stemmen te hebben
Hoewel C hurchiU's nieuwe rege
ring dus voorzichtig te werk zal moe
ten gaan, za.' een zekere koerswijzi
ging toch niet kunnen uitblijven
Churchill is altijd een grote voorstan
der van samenwerking met Amerika
geweest en daarom ligt een nauwere
aansluiting met de Amerikaanse po
litiek wel in de lijn. Men spreekt dan
ook reeds van plannen om een con
ferentie te beleggen met Truman en
zelfs komen de illusies van een sa
menkomst van Truman, Stalin en
Churchill weer op de proppen. Laten
wij onze verwachtingen niet al te
hoog spannen, anders is de teleur
stelling des te groter.
Zo lijkt het al zeer voorbarig om
te rekenen jp een wijziging in do
houding van Engeland ten opzichte
van de éénwording van Europa, of
schoon Winston Churchill persoonlijk
zich daarvan een enthousiast voor
stander heeft getoond. Maar of de
premier Churchill even enthousiast
zal zijn als de privé Churchill is zeer
de vraag. En wat de bewapening be
treft. kan n.c-n nauwelijks verwach
ten, dat de Conservatieven een groter
last op het volk zullen kunnen leg
gen, dan dv; Labours reeds deden. Op
binnenlands gebied zal de nieuwe
premier wel een paar verkiezingsbe
loften moeten inlossen, zoals bijv de
afschaffing van de nationalisatie der
staalindustrie welke Attlee onlangs
met zn kleine meerderheid erdoor
heeft weten te drukken. In elk geval
worden verdere nationalisatie-plan
nen stop gezet.
Een typisch kenmerk van deze
Britse verkiezingen is nog, dat de li
beralen zijn afgezakt tot een onbe
duidend spl nterpartijtje en dat de
communisten ook ditmaal geen schijn
van kans hebben gekregen. In hun
gezelschap (het gezelschap van de
verliezers) bevinden zich merkwar-
dig genoeg ook de dames Het aantal
vrouwelijke afgevaardigden is zeer
gevoelig uitgedund.
Het is waarschijnlijk, dat de libe
ralen het beleid van Churchill zullen
steunen en nat de premier hen prac
tisch bij zijn meerderheid zal kunnen
optellen, al zal van een echte coalitie
wellicht niets komen.
Alles bijeen genomen, geloven wij,
dat het gezag van de oude staatsman
het prestige van Engeland in de we
reldpolitiek zal versterken en dat er
meer leiding van zijn regering zal
uitgaan, dan in de laatste jaren het
geval is geweest. Dat kan geen kwaad
voor de wereldvrede, want een krach
tige leiding is geen gevaar, eerder een
waarborg voor de vrede in de tegen
woordige omstandigheden.
Cairo houdt vast
De Egyptische minister van bui
tenlandse zaken, heeft gisteren ver
klaard, dat zijn land niet zal toetre
den tot een Westelijke verdedigings
organisatie voor dat de Britse troe
pen Egypte en de Soedan verlaten
en de eenheid van het Nijldal onder
de Egyptische kroon wordt erkend.
Hij zei verder, dat de Egyptische
douane opdracht heeft te verhinde
ren, dat Britse oorlogsschepen door
het Suezkanaal varen. Alle koop
vaardijschepen konden het kanaal
gebruiken mits zij geen „contraban
de" naar Israël vervoerden.
Elke bemiddeling, die zou leiden
tot het wegtrekken van de Britse
troepen uit Egypte en de Soedan en
tot de erkenning van de eenheid van
het Nyldal onder de Egyptische
Kroon, zou welkom zijn, aldus de
minister. Hij ontkende evenwel, dat
van Amerikaanse zijde reeds bemid
delingspogingen waren gedaan.
Ko-Vcettie...
Wie klimt ver boven zijn bereck,
valt licht omlaag en breekt zijn neck.