S)e ÊeidóeSou/tciiit
NIEUW
LANDBOUW
BELEID
Om de eenheid van Duitsland
Amerika dreigt met atoombom
HOPELOOS
GEVAL?
Stalin over zijn atoombom
Indonesië in een crisis
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
ZATERDAG 6 OCTOBER 1951
43ste JAARGANG No. 12402
ëtxhclpt dc bisschop i
S» 3? aeuwen/ i
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs t 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Na gedurende enkele jaren een
prijsbeleid te hebben gevoerd, dat
grotendeels op het richten van de
prijzen der basisproducten was af
gestemd, "kondigt de minister van
Landbouw thans in de Memorie van
Toelichting op zijn begroting een
nieuwe koers aan, die zo al geen
prijspolitiek per product, dan toch
in ieder geval een politiek per groep
producten inhoudt.
De landbouwproducten worden
daartoe in drie grote groepen inge
deeld t.w.:
de producten, waarvan de voort
brenging uit een oogpunt van alge
meen belang moet zijn gewaarborgd
zoals tarwe, koolzaad, suikerbieten
en consumptiemelk.
de producten, die voorzover zij
niet begrepen kunnen worden onder
de eerste categorie gerekend kun
nen worden tot de basisproducten,
welke uit hoofde van hun betekenis
voor de bedrijfsuitkomsten bijzon
dere aandacht verdienen, zoals fa-
brieksmelk, vlees, voedergranen en
aardappelen;
de overige producten, zoals vlas,
karwijzaad, blauwmaanzaad, erwten
en bonen en vele tuinbouwproduc
ten.
Voor de eerste groep producten
stelt de minister zich voor een prijs
beleid te voeren zodanig, dat de
prijsvorming nagenoeg geheel door
de overheid zal worden beheerst. Dit
betekent een prijsvorming, waarbij
tenminste de kostprijs, vermeerderd
met een redelijke ondernemerswinst,
zal zijn gegarandeerd.
Voor de tweede groep wordt in
beginsel aan geen prijsregeling ge
dacht. Een vrije uitloop naar boven
zal worden toegestaan. Dit houdt
natuurlijk ook in, dat een eventuele
daling dier prijzen evenzeer op zijn
beloop zal worden gelaten. Maar
aldus meent minister Mansholt in
verband met het belang van deze ar
tikelen zowel voor het landbouwbe
drijf als voor het land zelf zal enige
garantie moeten worden gègeven, in
die zin namelijk, dat voor het ge
middelde bedrijf onder normale om
standigheden geen verlies zal wor
den geleden.
Voor de derde groep zullen in het
geheel geen maatregelen worden ge
troffen. Het gehele risico zal voor
rekening van de producent komen
ongeacht de vraag of er overmatige
winst dan wel verlies zal worden ge
leden.
Het is niet gemakkelijk nu reeds
een oordeel over deze nieuwe koers
te geven. Veel zal natuurlijk afhan
gen van de hoogte der prijzen van
de afzonderlijke producten. Want
dat zelfs een volledige garantie en
een volkomen beheerst prijspeil niet
altijd tot tevredenheid van de pro
ducent verlopen, hébben wij in de
afgelopen jaren menigmaal kunnen
ervaren. Hier is dus afwachten de
boodschap en waakzaamheid gebo
den.
Het nieuwe in de aangekondigde
koers zit echter in de politiek ten
aanzien van de tweede groep. De
formulering van de minister in zijn
Memorie van Toelichting is zodanig,
dat deze niet tot applaus aanleiding
geeft. Wanneer men let op de pro
ducten, die de eer genieten tot deze
groep te worden gerekend, dan is
men geneigd zich af te vragen, wie
er hier het 'beste afkomt: de over
heid of de boer. Want afgezien van
het feit, dat wij minder aangename
herinneringen bewaren aan een
soortgelijke prijzenpolitiek uit de
crisisjaren, gaat het hier om produc
ten, die op de exportmarkt een voor
name plaats innemen. De afgelopen
jaren hebben ons wel geleerd, dat
een vrije uitloop van prijzen van
exportgoederen van agrarische oor
sprong naar boven nogal meevalt en
dat een exportprijs beneden de kost
prijs eer te vrezen dan te wensen is..
Ook ten aanzien van de prijzen
der producten, waaromtrent in het
geheel geen regeling te verwachten
is, behoeft geen optimisme te be
staan. Wanneer men de zuivere spe
culatieve producten buiten beschou
wing laat, bewaren alle producen
ten minder aangename herinnerin
gen aan de snelle en vooral onvoor
delige wisselingen van de prijzen
der tuinbouwproducten.
Al bij al kunnen wij dan ook van
de nieuwe koers in de nationale
landbouwpolitiek voorlopig nog niet
veel goeds voorspellen. Maar het kan
meevallen.
PROPAGANDA-OORLOG IN BERLIJN
Hl in tweeën gesplitste Berlijn staat vandaag in de belangstelling. Twee
premiers zullen er hun aandeel leveren in de propaganda-oorlog tussen
Oost en West over de eenheid van Duitsland. Otto Gi'otewohl, de Oost-
Duitse premier, die zich heeft opgeworpen als de voorvechter van recht
streekse besprekingen tussen Oost- en West-Duitsers over de hereniging,
heeft de tijd en het element der verrassing mee. Hij zal het woord voeren
crie uur nadat de West-Duitse bondskanselier di'. Adenauer zijn programma
van veertien punten voor verkiezingen in geheel Duitsland onder onpartij
dig internationaal toezicht uiteengezet zal hebben op een massa-bijeenkomst
in de voormalige hoofdstad.
Sovjet-bonzen
bij de hand
Men verwacht dat dr. Adenauer
zich zal bepalen tot het programma,
dat het Westduitse parlement vorige
week heeft goedgekeurd en in een
wetsontwerp wordt neergelegd, maar
Grotewohl kon wel eens met iets
nieuws op de proppen komen.
Een Sovjet-delegatie, die als naas
te medewerkers van maarschalk
Stalin enige leden van de minister
raad zou omvatten, is uit Moskou
aangekomen om bij de hand te zijn
als Grotewohl zijn nieuwe voorstel
zal doen. Men vermoedt dat Molo-
tof, waarnemend premier en Wisjin-
ski, minister van buitenlandse za
ken, die nu de gasten zijn van ge
neraal Wassili Tsjoeikow op zijn
kasteel te Babelsberg, aanwezig
zullen zijn. De Oostberlijnse pers
kondigt de gebeurtenissen van he
den aan als „van internationaal be
lang" en de communistische propa-
gandamolen draait op volle toeren
om de belangstelling gaande te ma
ken.
Westelijke waarnemers geloven,
dat de Sovjets bereid zijn tot het
uiterste te gaan om een herenigd
Duitsland buiten het Westerse kamp
te vormen, gezien de „tegemoetko
mingen" in het jongste eenheids
aanbod van Grotewohl. Het komt
maar zelden voor, dat de Sovjets
bekend laten maken, dat het Krem
lin vooraanstaande mannen afvaar
digt. Hieruit blijkt, dat zij de strijd
voor de eenheid van Duitsland gebo
den achten om de herbewapening
van West-Duitsland te beletten.
Grotewohl zal het woord voeren
in het Operagebouw van Oost-Ber-
lijn ter gelegenheid van de tweede
verjaardag van de stichting van de
Oostduitse volksrepubliek. Dr. Aden
auer zal spreken tijdens de opening
van de Westberlijnse industriële
tentoonstelling. De Oost- en West
duitse omroepen zullen beide rede
voeringen over geheel Duitsland
uitzenden.
SCHUMACHER'S „NEEN"
Dr. Kurt Schumacher, de West
duitse sociaal-democratische leider,
OOK VOOR AGRESSIES ALS IN KOREA
/^ORDON DEAN, de voorzitter van de Amerikaanse commissie voor
atoom-energie, heeft te Los Angeles verklaard, dat de Verenigde Sta
ten nu zo ver zijn, dat zij ernstige aandacht kunnen schenken aan het
gebruik van een atoomwapen in situaties, welke het gebruik van elk
soort wapen rechtvaardigen.
Uit zijn verdere woorden, dat „wij veel zullen hebben bijgedragen tot
de veiligheid in de wereld, indien wij een algehele oorlog kunnen ver
hinderen door middel van onze strategische capaciteiten en die eindeloze
„kleine agressies" met behulp van onze tactische mogelijkheden", leiden
sommige waarnemers af, dat de V.S. het gebruik van tactische atoomwa
pens op Korea overwegen.
In zijn rede kondigde Dean een „revolutionnaire wijziging" in de op
vatting van de atoomoorlogvoering aan, waardoor „het aanvallende le
ger met een dergelijke vuurkracht bestookt kan worden, dat elk moge
lijk numeriek voordeel zal wordenuitgeschakeld".
atoomwapens ieder numeriek voor
deel van de vijand te niet zouden
doen, voor de Russische leiders be
doeld was.
Overigens verbond hij aan het
eventueel gebruik van atoomwapens
de voorwaarde, dat dit „van militair
standpunt bezien op doelmatige wijze
kan geschieden en dat het niet meer
vernielingen teweegbrengt dan nood
zakelijk is in de gegeven bijzondere
situatie".
En met nadruk zei hij in dit vet--
band, dat „het vermogen van de V.S.
om een gegeven situatie met een
doeltreffend atoomwapen het hoofd
te bieden met de dag groter wordt"
en dat „dank zij de grote technische
vooruitgang de ons ter beschikking
staande hoeveelheden atoomwapens
zo groot zijn en de soorten zo ver
schillend, dat wij deze op verschil
lende manieren kunnen gebruiken".
Dean dacht niet, dat het gebruik
van dergelijke (tactische) wapens de
vijand er toe zou brengen, te ant
woorden met atoomaanvallen op
Amerikaanse steden, omdat „onze
eventuele tegenstander zich ten volle
bewust is van ons vermogen tot stra
tegische vergelding".
Intussen schrijft de miltiaire mede
werker van de „New York Times",
Hanson Baldwin, dat het geen ver
rassing behoeft te wekken, indien er
reeds Amerikaanse atoombommen in
Engeland zijn opgeslagen of aan
boord van een of meer Amerikaanse
vliegdekschepen zijn gebracht.
Duidelijke
waarschuwing
Zijn in wei-overwogen bewoor
dingen vervatte rede hield Gordon
Dean bij de herdenking van de op
richting van de Zuidcalifornische uni
versiteit. Hij liet er geen twijfel over
bestaan, dat zijn waarschuwing, dat
de nieuwe Amerikaanse tactische
heeft een beroep gedaan op de Duit
sers „resoluut neen" te zeggen op
de besluiten van de ministers van
buitenlandse zaken der Westerse
Grote Drie in Washington over de
toekomst van West-Duitsland. In een
toespraak voor de Hessische radio
zeide Schumacher, dat de besluiten
geen basis waren voor de organisa
tie van een Verenigd Europa. Slechts
een beslist neen van het Duitse volk
zou de geallieerden kunnen aanspo
ren hun politiek ten opzichte van
Duitsland te wijzigen. Schumacher
verklaarde, dat bondskanselier A len-
auer „zonder machtiging van zijn
volk" alles op één kaart had gezet.
Adenauer had moeten weten, dat
deze kaart geen troef was. (Aan de
andere kant moest Schumacher we
ten, dat hij op deze manier de Rus
sen in de kaart speelt Red.).
Kon. 5nttUuub uooJL de JAojieri 25 yacvi
Het gebouw van het Kon. Instituut voor de Tropen aan de Mauritskade
te Amsterdam bestaat 9 October vijfentwintig jaar. Ingevolge de na-oor-
logse moeilijkheden in de Archipel is het tweemaal van naam veran
derd. Nadat de oorspronkelijke naam Koloniaal Instituut in 1945 herdoopt
is in „Indisch Instituut" heet het gebouw thans Koninklijk Instituut voor
de Tropen". In 1913 ontvingen de architecten J. J. en M. A. van Nieu-
kerken opdracht een ontwerp te maken. De financiën zijn hoofdzakelijk
bijeen gebracht door particuliere personen en instelling, terwijl het ter
rein nagenoeg gratis in erfpacht is afgestaan door de gemeente Amster
dam. Door het uitbreken van de eerste Wereldoorlog ondervond de uit
voering van het plan stagnatie, en kon het rijke gebouw eerst in Octo
ber 1926 geheel voor het publiek worden opengesteld. De feestelijke
opening van het Instituut op 9 October 1926 door Koningin Wilhelmina.
Rechts en links van haar Prinses Juliana en Prins Hendrik. Naast Prin
ses Juliana staat de toenmalige Commissaris van de Koningin, Jhr. J.
C. Roëll.
UITSTEKEND TER
VERDEDIGING
Juist twee dagen nadat het Witte
Huis bekend had gemaakt, dat er in
de Sovjet-Unie weer een atoomhom
tot ontploffing was gebracht, heeft
maarschalk Stalin in een vraagge
sprek met het Russische partijblad
„Prawda" verklaard, dat er inder
daad onlangs een proef met een type
atoombom is genomen. Het inter
view is uitgezonden door radio-
Moskou.
„In de toekomst zullen proeven
met atoombommen van diverse ka
libers worden genomen in het be
lang van de verdediging van ons
land tegen aanvallen van het agres
sieve Brits-Amerikaanse bloc", al
dus Stalin. Amerika behoefde zich
echter niet ongerust te maken; de
veiligheid van de Verenigde Staten
liep geen gevaar.
„De Amerikaanse leiders moeten
weten", aldus de maarschalk, „dat
de Sovjet-Unie voorstandster is van
SOEKARNO MOET HET ERKENNEN
F^E OVERGANGSPROBLEMEN, waarvoor Indonesië sedert de erken-
ning van de souvereiniteit is gesteld, hebben een dergelijke hoeveel
heid moeilijkheden veroorzaakt, dat ik verplicht ben te zeggen, dat wij
thans in feite een crisis doormaken", aldus president Soekarno in een re
devoering, die hij als opperbevelhebber van de Indonesische strijdkrach
ten ter gelegenheid van de zesde legerdag heeft gehouden. Hij zei, dat
er niet uitsluitend sprake is van een morele crisis, maar ook van een op
politiek terrein, een crisis die de staatsapparatuur betreft, „een crisis in
onze denkwijzen".
„Wat de crisis op politiek terrein
Yheuw-e. imandeli aaoJl in§anteAieAe.gimenlen
Maandag a.s. zullen JI.M. de Koningin en Z. K. H. Prins Bernard te
Amersfoort drie bataljons inspecteren van het Regiment Infanterie Jo-
han Willem Friso, het Regiment Li mburgse Jagers en het Regiment In
fanterie Oranje Gelderland. Daarna zal Hare Majesteit nieuwe voor deze
regimenten bestemde vaandels uitreiken. De drie nieuwe vaandels.
aangaat", zei Soekarno, „dat het er
om. gaat of de politieke partijen in
staat zullen zijn hun zwakheden te
overwinnen en zo nodig hun verlan
gens te beperken, opdat er een her
nieuwde hoop voor de mogelijkheid
van een democratische ontwikkeling
in ons land ontstaat".
Een vraag ten aanzien van de cri
sis betreffende de staatsapparatuur
is, of de bevolking weer genegen
heid wil vertonen voor de staatsap
paratuur en of de autoriteiten er in
zullen slagen de onvolkomenheden
en zwakheden te overwinnen en daar
bij het vertrouwen te herwinnen van
de bevolking.
„Iedere grote strijd", aldus ver
volgde Soekarno, „resulteert in ab
normale omstandigheden. Onze keus
is: to be or not to be".
Soekarno besloot zijn rede tot het
leger met te zeggen, dat mede dank
zij de strijdkrachten, „de nationale
vlag thans over geheel Indonesië
wappert, behalve op Irian. Maar rond
ons zijn ruïnes en armoede, door ben
den in brand gestoken hutten en
vrees onder de bevolking. Daarvoor
hebben wij niet gevochten en geof
ferd. Daarom dienen de strijdkrach
ten weer als in de tijd van de strijd
de voorhoede te vormen en een bron
van initiatief en inspiratie te zijn
voor het volk!'
het verbieden van het atoomwapen
en stopzetting van de productie er
van".
De Sovjet-Unie maakte slechts
atoombommen om aan een even
tuele aanval, waarbij dat wapen zou
worden gebruikt, weerstand te kun
nen bieden. Als Amerika echter geen
aanval op de Sovjet-Unie in de zin
had, behoefde het zich niet onge
rust te maken, want de Sovjet-Unie
zou Amerika of enig ander land
nooit aanvallen.
Stalin achtte het juist in het be
lang van de vrede, dat het Ameri
kaanse allcenbezit van de atoom
bom ten einde is. De voorstanders
van een dergelijk wapen zouden dan
eerder tot verbod er van willen
overgaan.
Chinese tegenstand
brokkelt af
BRESSEN IN DE LINIE
Vrijdag schijnt de Chinese tegen
stand aan het Westelijke front in
Korea te zijn afgenomen. Infante
risten van de verbondenen, die langs
het 60 km lange front tussen Ko-
rangpori en Tsjorwon aanvielen,
troffen vele nict-bezctte punten aan
in de Chinese linie. Een heuvelstel-
Iing, die Donderdag nog hardnekkig
werd verdedigd, werd veroverd zon
der dat tegenstand werd ontmoet.
Een patrouille van de verbonde
nen is Kosong binnengerukt en met
één krijgsgevangene en zestien bur
gers teruggekeerd. Kosong ligt aan
de Oostkust van Noord-Korea,' PO
km ten Noorden van de 38ste breed
tegraad.
De patrouille had geen tegen
stand ontmoet.
Voorts heeft het achtste leger
meegedeeld, dat de geallieerden
Vrijdag aan het Westelyk-Centrale
front vijf sleutelposities hebben
veroverd. Op sommige plaatsen bo
den de communisten sterke tegen
stand, maar elders vertoonde de
Noordelijke linie bressen. De Chine
se troepen hadden zich daar blijk
baar teruggetrokken.
Veiligheidsraad in
afwachting
Reuter verneemt in New York,
dat nog geen datum is vastgesteld
voor de volgende zitting van de
Veiligheidsraad. Functionarissen van
de V.N. hebben verklaard, dat ge
wacht wordt op de aankomst van de
Perzische premier, Mossadeq.
Naar in New York wordt verno
men heeft Mossadeq in een zieken
huis voor 9 October een kamer be
sproken. Er zouden geen maatregelen
zijn genomen voor Mossadeq's aan
komst of voor een behandeling.
Naar uit Stockholm wordt verno
men heeft Mossadeq het S.A.S.-
vliegtuig afbesteld, dat hij gechar
terd had voor een vlucht van Tehe
ran naar New York via Rome. Hij
zal per K.L.M.-vliegtuig via Schip
hol vliegen.
I^OSSADEQ, de Perzische prc-
mier, gaat thans naar New York
om daar een nummertje huildrama-
tiek weg te geven. De verwachting
is, dat hij zich het ziekenhuis in zal
praten, maar ondanks alle flauw-
vallerij toch zo hard als een spijker
zal blijven. De Perzische gezant in
Nederland heeft het reeds met zo
veel woorden gezegd, dat Pcrzië zich
van een eventuele veroordeling door
de Veiligheidsraad niets zal aantrek
ken en zijn zin toch zal doorzetten.
Pcrzië kan dat trouwens
0 veilig doen, want de Vei
ligheidsraad kan noch wil
het met de Perzen aan de stok krij
gen.
Als er ooit een instituut is ge
weest, dat zo jammerlijk is mislukt,
dan is het wel de Veiligheidsraad.
Het is een volkomen machteloos
lichaam, dank zij het vetorecht. En
Rusland heeft er bij de eerste de
beste zitting van de Raad, welke
aan het olieconflict was gewijd, geen
twijfel over gelaten, hoe z'n hou
ding zal zijn. Dat wordt onvermij
delijk een veto, als de Raad van plan
zou zijn om een afkeuring over Pcr
zië uit te spreken.
Maar de Raad is dat ongetwijfeld
helemaal niet van plan, want van
enige vechtlust is tot nog toe niets
gebleken. Er wordt gedokterd aan
vredelievende oplossingen en com
promissen, onder aanvoering van
Amerika, dat opeens alle vastbera
denheid overboord schijnt te heb
ben gezet. Wij willen niet onvrien
delijk zijn en veronderstellen, dat
de verzoenende en sussende houding
van Amerika is ingegeven door een
zekere concurrentie-zucht, welke de
Engelse moeilijkheden met een soort
leedvermaak aanschouwt, maar het
verschil in houding ten opzichte van
Korea en van Pcrzië is wel zeer
treffend. Toen stond Washington
direct in vuur en vlam en sleepte
de hele organisatie der Verenigde
Naties mee; thans put het zich uit in
bezwerende formules, dat alles nog
wel terecht zal komen.
Intussen komt er niets van te
recht, want er is geen mens, die nog
gelooft in een terugkeer van de En
gelsen, nu zij tot de laatste man
Abadan hebben verlaten en de hele
stad met woningen, fabrieken en
installaties aan dc Perzen hebben
overgelaten. Deze laatsten geloven
nog altijd, dat zij het wel kunnen
rooien en hebben nu minder reden
dan ooit om terug te krabbelen.
jyiEN VRAAGT zich thans af, welk
'**nut het nog heeft om de olie
kwestie aan de Veiligheidsraad voor
te leggen, als deze toch niets kan
noch wil doen.
Misschien is het enige nut hierin
gelegen, dat dc aandacht van de we
reld nog eens extra gespannen wordt
en het conflict op hoger niveau
wordt gebracht, dan van een dood
gewone ruzie om geldelijke voor
delen. De Engelsen, die een aandeel
nebben in de Anglo-Iranian Oil Cy,
mogen vooral oog hebben voor hun
financiële strop, de Engelsman als
zodanig moge de klap voelen als een
nationale nederlaag dc democra
tische wereld bekijkt de ontwikke
ling van het oliegeschil vooral daar
om met een bezorgd oog, omdat zij
wederom een succes voorziet van de
sluwe tactiek van Moskou.
Hier worden wy nu eens niet ge
plaatst voor een ruwe agressie, zo
als op Korea, maar zien wij Stalin
met een suikerzoet gezicht de Per
zen voordelige handelsvoorwaardcn
aanbieden in ruil voor datgene wat
de Britton hun thans onthouden. Hij
is bezig de Pérzen met olie en al
langs een zoet lijntje binnen te ha
len en als hem dat lukt heeft hij het
te danken aan de doordrijverij van
Mossadeq.
Pcrzië in de invloedssfeer van
Moskou; dat is dc achtergrond van
do oliekwestic en tevens de verkla
ring van het belang, dat de wereld
hecht aan de ontwikkeling van het
Brits-Perzische conflict.
Als wij de thans uit Abadan te
Londen aangekomen Britten horen,
dan heeft de Britse regering de zaak
van het begin af totaal verkeerd
aangepakt en is het geheel en al de
schuld van Londen, dat het zó gelo
pen is. Ook de Britse conservatie
ven onder leiding van Churchill leg
gen de verantwoordelijkheid voor
het Britse échec op de schouders van
Labour. Maar het is de vraag, of een
andere regering had kunnen op
roeien tegen dc stroom van nationa
lisme, welke Azië overspoelt, en dat
onder de zeer bezwaarlijke omstan
digheden, waarin zich speciaal het
Perzische conflict afspeelt. Geweld
zou onmiddellijk geweld van Russi
sche zijde, heben uitgelokt en toe
gevendheid brengt een man als
Mossadeq door het dolle heen
Waarlijk, Stalin heeft de wind
wel in de zeilen; nog een paar sui
kerklontjes en dc Perzen eten hem,
uit de hand. De Veiligheidsraad
staat daartegenover voor een bijna
hopeloos geval.
JCoAAeftje...
Het talent waarop velen het meeat
zijn gesteld is dat, waanwee zij zioh
in hun eigen ogen weten te recht
vaardigen.
