S)e CcicbeSoii^Mit
Opstand in het land van Peron \<UUeUün9' MmtaueWMEem* chden
EEN MISLUKTE AANSLAG OP
DE PRESIDENT
Het voorstel
van Ridgway
Nog geen antwoord
De oliekwestie komt voor
Veiligheidsraad
Dat was de bedoeling niet
ZATERDAG 29 SEPTEMBER 1951
42ste JAARGANG No. 12397
Directeur: C. M. v. HAMERS VELD.
Hoofdredacteur: L. C. J. ROOZEN.
KATHOLIEK DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
Papengracht 32, Tel. 20015, Adm. en Adv. 20826, Abonn. 20935, Giro 103003. Abonnementsprijs f 0.40 p. w., f 1.72 p. mnd., f 5.15 p. kwart. Franco p. p. f 5.90. - Advert.: 15 ct. p. mm. Telefoontjes f 1.50
Regering was de toestand spoedig meester
A RGENTINIë heeft gisteren een kortstondige militaire opstand be
leefd, die in de kiem kon worden gesmoord. Laat in de ochtend
maakte de Argentijnse radio bekend, dat militairen een revolutie waren
begonnen tegen de regering-Perón. Tegelijk riep het Algemeen vakver
bond (de organisatie waarop president Perón steunt), een staking uit
en gaf de arbeiders in de hoofdstad bevel zich te verzamelen op het
plein voor het regeringsgebouw Casa Rosada voor een betoging tegen de
revolutionnairen.
De radio bleef met tussenpozen de woorden herhalen: „De staat van
burgeroorlog heerst. Legerofficieren, die er aan deelnemen, zullen worden
doodgeschoten". Korte tijd daarna kondigde president Perón de staat
van beleg af en kwam het bericht, dat de opstand was mislukt.
leger de beide generaals zijn gevlucht
en de rust in het land is hersteld.
EVITA DE AANLEIDING?
Men neemt aan, dat de opstand is
uitgebroken naar aanleiding van het
oorspronkelijke plan om Evita Perón
candidaat te stellen voor het vice-
presidentschap. Vooral het legef, zo
verklaart men in Amerikaanse krin
gen te Washington, was hiertegen ge
kant. Hoewel de candidatuur inge
trokken was, zou men het huidige
tijdstip het gunstigst geacht hebben
voor een opstand. 11 November wor
den in Argentinië algemene verkie
zingen gehouden.
Het uitbreken van de opstand viel
samen met een plechtigheid, waarop
de president een nieuwe vlag zou
hebben aangeboden aan het stads-
garnizoen, vergezeld van zijn echt
genote. Perón gaf bij zijn toespraak
tot het volk geen bijzonderheden over
de aanslag, doch verklaarde alleen
dat deze gepleegd was voor de in
gang van het stadsgarnizoen op de
Campo de Mayo. Daar Perón in zijn
toespraak sprak van „de mannen van
het verraad, die bij de ingang van
de Campo de Mayo op ons op de loer
lagen", neemt men aan, dat zijn echt
genote fcich op het moment van de
aanslag bij hem bevond. Perón ver
zocht zijn aanhangers rustig naar huis
te gaan en „vrouw en kinderen een
kus te geven de kus van de be
vrijde republiek". Perón bracht het
leger dank voor de trouw en toewij
ding. „De band tussen volk en leger
is thans definitief bezegeld", aldus
Perón.
Tijdens zijn toespraak maakte een
vlootcommuniqué bekend, dat vloot-
strijdkrachten zijn gemobiliseerd om
zich naar de vlootbasis Punta del In-
dio te begeven, waar onderdelen nog
in opstand waren. Zes vliegtuigen
van de vloot waren in handen der op
standelingen van de basis vertrokken.
Twee waren op een vliegveld te Bue
nos Aires geland, waar de piloten
waren gearresteerd en de andere vier
waren naar de basis teruggekeerd.
Inmiddels is ook dit laatste bolwerk
der opstandelingen gevallen.
Enige Argentijnen, die aan de op
stand hadden deelgenomen, zijn aan
boord van drie bommenwerpers en
een jachtvliegtuig op het vliegveld
van Carrasco in Uruguay geland. Zij
zijn daar door de militaire autoritei
ten van Uruguay geïnterneerd.
Volgens A.F.P. bevond generaal
Arturo Rawson, een van de leiders
van de opstand, zich onder de mili
tairen, die per vliegtuig naar Uru
guay zijn uitgeweken.
REORGANISATIE LEGERLEIDING.
Vrijdagavond laat heeft het Ar
gentijnse Congres een noodwet aan
genomen, die president Perón mach
tigt alle strijdkrachten binnen zes
maanden te reorganiseren, de bevel
hebbers te ontslaan en nieuwe te be
noemen.
Perón heeft onmiddellijk een or
Verscheidene
arrestaties
Volgens de Argentijnse staatsradio
was de opstand ontstaan bij het acht
ste cavalerie-regiment en de cavale-
rieschool van het garnizoen op de
Campo de Mayo. De vliegbasis van
Palomar buiten Buenos Aires had
zich bij de opstand aangesloten, doch
zich overgegeven na een beschieting
door ..loyale strijdkrachten". Onmid
dellijk na de bekendmaking, dat de
opstand was onderdrukt riep de Al-
gemeene Vakbond, die aan de zijde
van Perón staat, een algemene sta
king uit en verzocht alle arbeiders
zich onmiddellijk naar het paleis te
begeven. Hier deelde Perón van het
balcon af mede, dat er des morgens
een aanslag op zijn leven was ge
pleegd.
Volgens de Argentijnse radio werd
de opstand geleid door twee gene
raals, Benjamin Menendez en Arturo
Rawson. Alfredo Palacios, „de vader
van het Argentijnse socialisme", zou
gearresteerd zijn. In 1946, nadat Pe
rón tot president gekozen was, be
dankte Palacios voor het professoraat
aan de universiteiten te Buenos Aires
en La Plata en in 1948. bij de parle
mentsverkiezingen, deed hij een be
roep op de socialisten, aan het re
giem van Perón een einde te ma
ken door de radicalen te steunen. Ge
neraal Menendez zou in een procla
matie leger, vloot en luchtmacht „uit
naam van het land" aangespoord heb
ben de regering omver te werpen en
„de normale toestand te herstellen".
Generaal Rawson stond aan de zijde
van Perón toen deze in opkomst was,
doch werd tijdens zijn afwezigheid
uit het land in 1944 door Perón ver
drongen.
A.F.P. meldt, dat volgens het
hoofdkwartier van het Argentijnse
Het opperbevel der V.N. op Korea
wacht nog steeds op het Noordelijke
antwoord op het twee dagen geleden
gedane voorstel van generaal Ridg
way om de wapenstilstandsbespre
kingen op een andere plaats voort
te zetten.
Aangaande het bezoek van gene
raal Bradley wilde het opperbevel
niets meedelen. Waarnemers te Tokio
zijn van mening, dat het bezoek in
verband kan staan met mogelijke
voorbereidingen van de verbondenen
om iedere dreiging van nieuwe lucht
aanvallen der Noordelijken te be
antwoorden met het bombarderen
van de bases, van waaruit de Noor
delijken zouden opereren.
bevelhebbers om volledig rapport te
geven over de houding van hun een
heden bij de opstand.
De vrouw van de president, Eva
Perón, dankte in een radioboodschap
met een door tranen verstikte stem
het Argentijnse volk voor zijn steun.
Zij sprak vanaf haar bed. omdat „de
krachten haar door het gebeurde
hadden begeven".
Churchill's
programma
ALS HIJ HET WINT
De Engelse oppositieleider Win
ston Churchill heeft voor een ver
kiezingsverrassing gezorgd door in
een manifest aan te kondigen, dat
zijn (conservatieve) partij wan
neer zij op 25 October weer aan het
bewind zou komen gedurende de
uitvoering van het Britse herbewa
peningsprogramma de surplus-
winst-belasting zal handhaven.
In financiële en zakenkringen
werd deze aankondiging, volgens
Reuter, begroet als een handige po
litieke zet, bedoeld als antwoord op
uitlatingen van Labour, dat een
conservatieve regering zou zwichten
voor de grote zakenlieden.
Bovendien zouden onbeperkte
winstmogelijkheden uit de herbe
wapening zeker aangevallen worden
door de vakbonden, wier steun voor
elke regering onontbeerlijk is. Toch
hadden de socialisten onmiddelijk
een vinnig wederwoord, want zij
leggen Churchill's' voorstel uit als
een poging om de gunst te winnen
van de Britse arbeidende klasse
ongeveer 22 millioen uit een kie
zerscorps van 34 millioen man.
Andere punten uit het conserva
tieve manifest zijn o.m. 1. uitvoe
ring van Labours herbewapenings
plan van 4700 millioen Pond ster
ling, 2. het ongedaan maken van de
naasting van de ijzer- en staalindus
trie en het stopzetten van verdere
naastingsplannen, doch handhaving
van de naasting der steenkoolindus
trie, 3. reorganisatie van de spoor
wegen, 4. handhaving van de subsi
die op levensmiddelen, 5. streven
naar de bouw van 300.000 woningen
per jaar. Verder verklaart Chur
chill, dat hij nog steeds een periode
van vriendschap met Rusland mo
gelijk acht.
NEDERLANDS SCHIP GESTRAND.
Een Nederlands schip, door het
Zweedse persbureau „Lakra" ge
noemd, is Vrijdag bij het lichtschip
Svartklubben ten Noord-Oosten van
Stockholm aan de grond gelopen en
lek geslagen.
Het Zweedse bergingsvaartuig
„Neptun" tracht de „Lakra" vlot te
slepen. De bemanning bevindt zich
nog aan boord van het gestrande
schip.
In het Palcis op de Dam heeft H. M. Koningin Juliana gistermorgen aan
de nabestaanden van posthuum on derscheiden Nederlanders, wegens
hun bijzondere verdienden voor het vaderland, Militaire Willems Orden
uitgereikt. De Koningin stelt de versierselen, behorend bij het ridder
schap Militaire Willems Orde vierde klasse, ter hand aan mejuffrouw J.
C. W. Ketting Olivier, zuster van wijlen soldaat J. F. Ketting Olivier,
(boven), en aan Mevrouw Den Ouden, echtgenote van Luitenant-kolo
nel M. P. A. den Ouden, (onder), wegens hun verdiensten in Korea.
Engeland houdt zich aan Internationaal Hof
I"\E BRITSE REGERING heeft Vr ijdagavond medegedeeld, dat zij be-
sloten heeft het Perzische olie geschil voor de Veiligheidsraad der
V. N. te brengen. Engeland zou te zclfdcrtijd „alle uitvoerbare slap
pen nemen" om Pcrzië te verhinde ren olie van de Zuidelijke olievel
den aan derden te leveTen. Alles wijst erop, dat de Britse regering
geen geweld zal gebruiken om de raffinaderij te Abadan in Engelse
handen te houden. President Trum an heeft premier Altlec in een spe
ciale boodschap verzocht geen troe pen te zenden. De raffinaderij is
thans geheel door Perzische troepen bezet.
De maat is nu vol
„Engeland heeft alles gedaan om
de uitspraak van het Internationale
Gerechtshof te 's-Gravenhage na te
komen", aldus de gisteravond afge-
Adenauers
tegenvoorstel
De persdienst van de Oostduitse
(communistische) „Socialistische
Eenheidspartij" (S.E.D.) heeft in
een Vrijdag uitgegeven verklaring
Adenauers voorstel voor het houden
van verkiezingen in geheel Duits
land als „zeer ongewoon" geken-
der uitgevaardigd aan alle militaire schetst. „Wanneer de Westduitse
Met Mtitó-Jletziódï aCiecanfCict in (ïeapjie&ing.
Het volledige Engelse kabinet kwam Donderdag te Londen bijeen om zich te beraden over de situatie in
Iran. Winston Churchill en Anthony Eden, de leiders van de Conservatieve Partij, hadden een onderhoud
met de Eerste Minister Clement Attlee. Een aanzienlijke menigte, groter dan gewoonlijk ,had zich in Dow-
ningstreet verzameld (rechts), op de foto links zien we Churchill en Eden (links) bij het verlaten van Dow-
ningstreet no. 10.
bondskanselier zegt, niet met com
munisten te willen onderhandelen,
betekent dat niet veel anders dan
een afwijzing. De beraadslagingen
zijn evenwel nog niet afgelopen. In
dien Bonn niet het enig mogelijke
antwoord op het beroep van de
Oostduitse Volkskamer geeft, moet
het Duitse volk dit antwoord zelf
geven", aldus de verklaring.
Oelsner, één der S.E.D.-leiders,
verklaarde in een toespraak te Oost-
Berlijn tot partij-functionarissen, dat
het Westduitse regeringsvoorstel
voor verkiezingen in geheel Duits
land onder internationale con trol
„ten doel heeft vrije verkiezingen
onmogelijk te maken" „De West
duitse Bondsdag heeft het Oost
duitse voorstel verworpen. Doch nu
zal de werkende klasse op grote
schaal de strijd aanbinden om be
sprekingen voor het uitschrijven
van deze verkiezingen tot stand te
brengen. Het Duitse volk zal zelf
beslissen", aldus Oelsner, wiens toe
spraak door alle Oostduitse radio
stations is omgeroepen.
In het begin van zijn toespraak
had Oelsner gezegd, dat het „de
filicht van het Duitse volk is Duits-
ands inlijving in het met agressie
ve doeleinden gesmede Noord-At
lantische verdrag te verhinderen".
KONING GEORGE
Het enige bulletin, dat Vrijdag
over de toestand van koning George
werd uitgegeven, meldde, dat de
koning een goede nacht gehad had
en gestadig vooruitgaat.
Een correspondent bij het hof
verklaarde vandaag, dat aangeno
men zou kunnen worden, dat de be
handelende geneesheren thans één
bulletin per dag voldoende achten.
Reeds drie dagen achtereen is er
geen avondbulletin uitgegeven.
Enkele dokters van de koning heb
ben de nacht in het paleis doorge
bracht.
legde verklaring. (Het Gerechtshof
bepaalde in Juli, dat geen van beide
partijen enige actie mochten onder
nemen, die het normaal functionnc-
ren van de olievelden zou verhinde
ren) „De maatschappij heeft zoveel
personeel in Perzië gehandhaafd als
nodig was om het werk te verrich
ten, voor zover dit niet door de Per
zische autoriteiten werd verhinderd.
De Perzische regering daarentegen
heeft door inbeslagneming van de
eigendommen der maatschappij,
door inmenging in alle takken der
industrie en door toenemende pro
vocatie van hot personeel der maat
schappij deze genoodzaakt haar ac
tiviteit zozeer te beperken, dat zij
nagenoeg niets meer kon doen dan
haar installaties in stand houden.
Plet thans door de Perzische rege
ring tegen de rest van het Britse
personeel uitgevaardigde bevel het
land te verlaten vormt een laatste
aanfluiting van de uitspraak van
het Hof. Dit Hof is het voornaamste
rechtsorgaan van de V. N., waarvan
Perzië lid is. Bovendien is het uit
wijzingsbevel in strijd met de ele
mentaire beginselen van het inter
nationale gewoonterecht en is daar
door een toestand geschapen, in
welke men wel het gebruik van ge
weld ten einde de Britse rechten en
belangen, die daar mee samenhan
gen, te beschermen gerechtvaardigd
zou kunnen achten.
De Engelse regering schroomt
echter een actie te ondernemen, die
tot verzwakking van het gezag der
V. N. zou kunnen leiden. Daarom
heeft zij besloten de zaak met spoed
voor de Veiligheidsraad te brengen
en worden voorbereidingen getrof
fen tot het zo spoedig mogelijk bij
eenroepen van een vergadering van
deze raad. De Engelse regering zal
de raad in deze vergadering verzoe
ken, een beroep te doen op Perzië,
zich in alle opzichten naar de uit
spraak van het Internationale Ge
rechtshof te richten en in het bij
zonder toe te staan, dat het perso
neel, dat onder het uitwijzingsbevel
valt, te Abadan blijft.
Inmiddels wenst de Engelse re
gering het duidelijk te maken, dat
zij de producten van de olie-indus
trie in Zuid-Perzië als eigendom
van de „Anglo-Iranian" blijft be
schouwen en dat zij zich voorneemt
alle mogelijke stappen te onderne
men om elke poging van de zijde
der Perzische regering, op enige
manier over deze olie te beschikken
ten. bate van derden, te verhinde
ren.
MOSSADEQ IN
TRANEN EN OLIE
WANNEER MOSSADEQ in het
openbaar optreedt, pleegt hij
tranen met tuiten te huilen, als een
jonge juffer flauw te vallen cn
daarna snikkend in bed te kruipen.
Maar intussen is deze tranenrijke
Perzische premier een uitgeslapen
vos, die buiterfgewoon handig weet
te manoeuvreren en de Engelsen
telkens schaakmat zet.
Na eerst gedreigd te hebben met
een ultimatum, dat hij in het parle
ment maar niet goedgekeurd kon
krijgen, omdat de geachte afgevaar
digden thuis liever de kat uit de
boom keken, heeft hij de Britse em
ploye's van de „Anglo Iranian", die
nog in Perzië waren achtergebleven,
de deur gewezen cn de grote raffi
naderij te Abadan door militairen
laten bezetten. Hij heeft zich niet
laten intimideren door de
0 aanwezigheid van do Brit
se oorlogsschepen in de
buurt van Abadan cn heeft gedreigd,
de hele boel in brand te laten ste
ken, als do Engelsen geweld zouden
willen gebruiken.
Maar de Engelsen aarzelen om
naartoe over te gaan; Altlce beraad
slaagt met zijn ministers, wacht af
wat de interventie van Truman op
levert en intussen pikt de huilende
Mossadcq hem dc olie voor dc neus
weg. Attlee heeft nu besloten, de
Veiligheidsraad in het geschil te be
trekken en op die manier Mossa
dcq te dwingen zich te houden aan
de regels van het spel.
De laatste stap van de Perzische
premier was wel buitengewoon fnui
kend voor het Britse prestige, niet
alleen in Perzië zelf, maar overal
ter wereld, waar de Britten belan
gen hebben. Het blijkt nu, dat men
met overeenkomsten cn contracten,
waarbij de Engelsen partij zijn, doen
kan wat men wil; men kan conces
sies, welke de Engelsen in bezit heb
ben, eenvoudig afpakken en de En
gelsen zelf het land uitjagen; men
kan hun eigendommen in beslag ne
men, men kan hun oorlogsschepen
trotseren en hem nog uitlachen op
de koop toe. En dat alles ongestraft,
want een schrobbering van dc Vei
ligheidsraad zegt de Perzen niet veel.
Zoiets zou enige jaren geleden niet
mogelijk zijn geweest, maar toen
waren de Engelsen nog „imperialis
tisch". De Labour-regering heeft
hot imperialisme echter afgezworen
cn moet thans de waarheid onder
vinden van het Franse spreekwoord,
dat zegt: wie zich tot schaap maakt
wordt door de wolf opgegeten.
A TTLEE EN DE ZIJNEN kwamen
door het optreden van do Per
zen danig in het nauw. Hoe zij ook
reageerden op do huidige ontwikke
ling van het olie-geschil, altijd zou
den zij aan hun politieke tegenstan
ders stof leveren voor verkiezings
propaganda. Traden zij straf op met
militaire maatregelen en zo, dan
zou do oppositie hun tegenwerpen
dat zij „imperialisten" zijn, die on
ontwikkelde volken onderdrukken
en terroriseren. Pakten zij de zaak
met fluwelen handschoenen aan,
dan konden zij er zeker van zijn,
dat Mossadeq voor honderd procent
zijn zin doorzette cn dat de conserva
tieven de regering dan zouden ver
wijten, dat dc Labourpolitiok ook
hier weer gefaald had. Dat was een
moeilijk dilemma voor dc lieren en
dat nog wel zó kort voor de verkie
zingen Wij kunnen ons voorstellen,
dat Churchill zich reeds op deze vet
te kluif verheugde. Dc regering
heeft echter toch een middenweg
gevonden, door de Veiligheidsraad
in te schakelen. Een doekje voor het
bloeden.
Het enige, waarop de regering te
Londen nog kan hopen, is, dat hot
de Amerikanen gelukt een com
promis te bereiken, waardoor ten
minste nog iets uit de choas gered
zou kunnen worden. Maar de Ame
rikanen lopen niet erg hard van
stapel. Zij zijn in dit geval tegen
standers van geweld-methoden.
In zoverre hebben dc Amerikanen
gelijk, dat het toepassen van geweld
methodes in Perzië inderdaad gro
te gevaren oproept. Men zal zich
herinneren, dat Rusland een verdrag
heeft met Prrzib, waarin de Ruuen
de bevoegdheid hebben om militair
in te grijpen, indien vreemde troe
pen in enig deel van Perzië zouden
binnenvallen. Het laat zich horen,
dat vadertje Stalin zit te popelen
van ongeduld en zich een dergelijke
gelegenheid niet zal laten ontglip
pen. En wat zullen daarvan dan
weer de consequenties zijn? Er zijn
al brandhaarden genoeg in de we
reld; wy hebben werkelijk geen
behoefte aan een nieuwe.
Maar voor dc Engelsen Is en
blijft hot een bittere pil, wanneer
zij omwille van de lieve vrede op
een dergelijke manier bakzeil moe
ten halen en niets anders kunnen
doen dan afwachten wat de AAme-
rikanen in Teheran voor hen kun
nen bekokstoven en wat de Veilig-
doen dan afwachten v/at de Ame-
heidsraad kan en wil uitrichten.
In elk geval kunnen zij zich troos
ten met de gedachte, dat zij ten
minste de eer van het recht gehand
haafd hebben.
Men moet nooit verder springen
dan zijn polsstok lang is.
